Mr B. M. Teldersstichting het lèven geroepen

VliJBEID IN

DEMOCRATIE

Zaterdag 1 0 April 1954 - No. 299

Liberale visie op de Middenstandsnota

(zie pag. 2)

W E EK B L A D V A N D E V 0 L K S P A R T IJ V 0 0 R V R IJ HE I D E N D E M 0 C R A TIE

Mr B. M. Teldersstichting het lèven geroepen

De Prof.

lll • _•

Een wetenschappelijk instituut --op vrijzinnige grondslag

De dagbladen hebben dezer dagen melding gemaakt van een voor de liberalen be~

langrijke aangelegenheid. Op 6 April immers is de Professor Mr B. M. Teldersstichting in het leven geroepen.

Voorzitter en secretaris van het bestuur der stichting., de raad van beheer, zijn respectievelijk -

mr H. T. Asser en mr R. W. Asser. De weten~

schappelijke leiding is opgedragen aan een cura~

torium, waarvan deel uitmaken prof. dr H. ].

Witteveen, die tevens als voorzitter optreedt, prof. mr R. P. Cleveringa, prof. dr P. Hennip~

man, prof. mr C. H. F. Polak en drs H. A.

Korthals, welke laatste tevens secretaris van het curatorium is.

Er is reden over de totstandkoming der Prof.

Teldersstichting verheugd te zijn. In liberale kring werd imm.ers in de jaren sedert 1945 - ik heb daaraan zelf verscheidene malen uitdruk~

king mogen geven - in steeds sterker mate het gemis gevoeld aan een instituut, dat een weten~

schappelijke fundering zou kunnen geven aan de oplossing van talrijke vraagstukken, die zich in de practijk der staatkunde voordoen.

Daarnaast is van belang op wetenschappelijke wijze te toetsen, wat door anderen, vaak met vertoon van quasi~diepzinnige argumentatie den volke als begerenswaard wordt voorgehouden.

Zo kon de Teldersstichting bijdragen tot ont~

leding van hetgeen anderen propageren en tot het op juiste waarde terugbrengen van hetgeen zij betogen, zo kan de Teldersstichting tevens- en o.i. vooral I - bijdragen tot het uitstippelen van de lijnen der liberale politiek in de zich voortdurend wijzigende omstandigheden.

Zo hoopt de stichting dus haar bijdrage te leveren voor een liberale politiek in opbouwen~

de zin, een politiek welke in de waarachtige zin van het woord vooruitstrevend is.

* * *

De stichtingsacte doet ons zien, dat de Tel~

dersstichting ten doel heeft "vraagstukken van maatschappelijk belang, in het bijzonder die van staatkundige, economische of juridische aard, te onderzoeken met de vrijzinnige begin~

selen als uitgangspunt, zulk onderzoek te be~

vorderen en omtrent zodanige vraagstukken van voorlichting te. dienen."

Waaraan dan wordt toegevoegd, dat zij dit doel tracht te bereiken "door desbetreffende studiën, de vastlegging der uitkomsten ervan in geschriften, de bekendmaking hiervan en verder

door alle andere rechtens geoorloofde middelen".

De stichting zal dus overgaan tot het publi~

ceren van de resultaten harer studiën, wat zal geschieden onder de verantwoordelijkheid van het curatorium.

Wij stellen dit op deze wijze om duidelijk te doen zijn, dat de partij voor het werk der stich~

ting generlei verantwoordelijkheid draagt. De Prof. Teldersstichting is gehed zelfstandig, zij staat los van de partij.

Wel hoopt zij dat de partij, zowel als het liberalisme in het algemeen voordeel zal hebben vari haar studiën, evenzo stelt de stichting zich tot taak de liberale fracties in het parlement, zo gewenst, direct met adviezen te dienen.

Is er dus een volkomen zelfstandigheid van d'e stichting ten aanzien van de partij en haar onderscheidene instanties, en arbeidt de stich~

ting ook naar eigen inzichten, zeker zal het niettemin kunnen voorkomen, dat in bepaalde gevallen vormen van samenwerking worden ge~

vonden.

In dit verband denk ik bijvoorbeeld aan het reeds geruime tijd geleden in het kader der partij opgerichte Documentatiecentrum. De ervaringen van dit centrum zullen zeker ten nutte kunnen strekken.

* * *

Ûp de zesde April is de stichting in het leven geroepen. Op die dag was het juist negeri jaar geleden, dat de man is heengegaan, naar wie zij geheten is.

Professor meester Benjamin Marius Telders kwam op 6 April 1945 in het kamp Bergen~

Belsen om het leven. De vrijheid, waarvoor hij zijn gehele persoonlijkheid heeft ingezet, heeft hij niet meer mogen beleven.

Van Telders werd nog veel verwacht. Zowel voor de wetenschap als voor de practische staat~

kunde. Van kampgenoten weten wij hoe hij zich met zijn scherpe geest intensief heeft bezig ge~

houden met de staatkundige ontwikkeling, zoals die in het na~oorlogse Nederland naar zijn mening zou moeten plaats hebben.

Liberaal was hij tot in merg en been; in de strijd voor vrijheid en recht stond hij pal, hij heeft er zijn leven voor gegeven.

Zij, die het initiatief hebben genomen tot de oprichting van de Prof. mr B. M. Teldersstich~

ting hebben in de naamgeving de grote Telders willen eren. Te zijner nagedaèhtenis staat hier nu de Teldersstichting.

Wie voor haar goede werking de directe ver~

antwoordelijkbeid dragen weten een uiterst zware taak op zich genomen te hebben. Zij hopen, dat gans het liberale volksdeel zich echter mede verantwoordelijk zal gevoelen voor het onderhoud van dit monument en steunen zal zover dit mogelijk is.

* * •

1

~uime tijd al de behoefte aan een weten~

schappelijk bureau op vrijzinnige grondslag werd gevoeld.

In de achter ons liggende jaren is er dan ook veel over gesproken. Immers, het tot stand bren~

gen daarvan is geen eenvo.udige zaak. Dat vraagt offers, dat vraagt ook krachtig initiatief.

Welnu, ik heb er behoefte aan om ervan te getuigen dat hier grote offervaardigheid en energiek initiatief zijn getoond. In kleine kring is de gedachte van het oprichten dezer stichting voor het eerst geopperd. Naar aanleiding daar~

van heeft een beperkte groep van geestverwan~

ten de verdere nodige stappen gedaan en hun actie heeft goede resultaten gehad.

Dank, grote dank, zijn wij verschuldigd aan hen, die deze zaak met zovele vasthoudendheid hebben doorgezet en die de totstandkotning der Teldersstichting hebben mogelijk gemaakt. Ik denk hierbij in het bijzonder aan de leden van de Raad van Beheer.

Daarnaast wil ik schrijven in hoge mate ge~

troffen te zijn door het feit, dat een groep voor~

aanstaande mannen van wetenschap zich bereid heeft willen verklaren in het .curatorium zitting te nemen, daarmede hun naam verbonden heb~

bend aan de arbeid der stichting.

111 * *

Met de oprichting van de stichting is e~n

· lang gekoesterde wens in vervulling ge⁴ gaan. Zij zal kunnen bijdragen tot een verstevi⁴ ging van · liberale invloed in ons staatsbestel, mitsdien verdient zij de steun van allen wie de liberale zaak ter harte gaat.

Het begin is nog maar bescheiden, maar het belangrijke is, dat het begin er is. Aan alle geestverwanten de taak om verdere uitbreiding van het instituut mogelijk te maken.

KORTHALS

VRIJHEID EN DEMOCRATIE 10 APRIL 19M _.. PAG. I

Liberale visie op de Middenstandsnota

Middenatandscommissie plekken

van de V. Jl. D. legt de nadruk op zwakke en stippelt

uit

De Landelijke MiddenstandS(lommissie van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie heeft dezer dagen in haar te 's-Gravenhage onder leiding van mr J.

Rutgers gehouden vergadering, verschillende actuele onderwerpen behandeld.

voor de middenstandsbedrijven nog geen 0,8% van het bedrag, dat voor overeen- komstige doeleinden in de agrarische sector wordt besteed, heeft uitgetrokken.

In de eerste plaats was aan de orde het . aan de Tweede Kamerfractie uit te brengen advies over de Middenstandsnota, waartoe door de heer F. L. van der Leeuw een praeadvies was uitgebracht.

Kon men zich met het algemene uit- gangspunt van de nota, voor wat betreft de overheidstaak in de middenstandssec- tor en het verband met het algemene so- ciaal-economisch beleid, wel verenigen, de overheid zal toch over de gehele linie meer aandacht ~p.oeten schenken aan het scheppen van gunstige omstandigheden voor de ontwikkeling van het midden- standsbedrijf, dat zij terecht van zoveel betekenis acht vo~>r de nationale gemeen- schap.

Wat het middenstandsbeleid in het uabije verleden betreft, dat in de nota·

wonlt uiteengezet en verdedigd, kon men zich over het algemeen wel daarmede verenigen.

Het gaat hier evenwel niet alleen over het beleid van de bewindslieden vaa Economische Zaken, maar ook en vooral om de vraag, of er in het kabinet een

· zodanige homog;niteit bestaat, dat andere ministers in voldoende mate rekening houden met de noodzakelijke voorwaarden voor een constructief middenstands-

beleid.

Deze vraag moest in meilig opzicht ontkeDDend worden beantwoord. Met pame bet na-oorlogse fiscale beleid disharmonieert daarmede, terwijl met ootrekking tot de sociale voorzieJLingen - in de eerste plaats die voor de oude dag - oadanks voortdurende aandrang uit middenstandskringen, de laatste twintig

jaren nog weillig concrete vorderingen zijn gemaakt.

In de nota wordt een onderscheid ge- maakt tussen het z.g. randbedrijf en het volwaardige middenstandsbedrijf. De commissie was van mening, dat de grens

<! 3000,- inkomen) willekeurig en kunst-

matig was getrokken.

Op het terrein van de minister van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening en bij de vervoersordening zijn frappante afwijkingen van het algemeen economi- sehe middenstandsbeleid aan te wijzen.

De recente instelling van een Staatscommissie voor het handels- en vakonder- wijs, welke in de nota reeds w&& aangekondigd, duidt er op, dat er ook op het gebied van het onderwijs onopgeloste gemeenschappelijke problemen bestaan.

Vermoedelijk zal zij naar bedrijfst;;tk en vestigingsplaats verschillen. Ook de gemiddelde koopkracht, de levensge- woonte en de spreiding der bevolking zullen van invloed zijn. Aangezien veel te weinig betrouwbare gegevens beschik- baar zijn, zal de problematiek van het randbedrijf .eerst na het instellen van een uitgebreid onderzoek aan de orde kun- nen worden gesteld.·_

De vraag rijst dan ook, of de coördina- tie van het beleid ten aanzien van mid- den- en kleinbedrijf, niettegenstaande bet bestaan van een interdepartementale commissie van overleg, in de praktijk wel voldoende krachtig en doelmatig kan worden totstandgebracht en of te dien einde verder strekkende voorzieningen noodzakelijk zijn.

Het wordt als een tekortkoming van de nota aangemerkt, dat zij aan deze aspec- ten vrijwel geen aandacht schenkt en zelfs vergoelijkend over het fiscale be- leid oordeelt.

De zware belastingdruk heeft de wins- ten tot het uiterste afgeroomd, de zelf- financiering en daarmede de investerin- gen sterk belemmerd en de liquiditeits- positie ongunstig beïnvloed. Dat de klei- ne ondernemers, die geen beroep op de kapitaalmarkt kunnen doen, noch ge- makkelijk crediet kunnen aantrekken, bierdoor in het bijzonder getroffen wer- den, spreekt vanzelf.

Een gegronde grief tegen de samenstel- lers van de nota is, dat zij aan die door het algemeen regeringsbeleid veroor- zaakte moeilijkheden voorbijgaat en een wel zeer optimistische prognose stelt van de te verwachten resultaten van de jongste belastingherziening, welke bo- vendien voor een niet gering de.el onder voortdurende druk van de Staten-Gene- raal en van de organisaties van het be- drijfsleven is totstandgekomen.

, Te betreuren valt, dat ,het nog maan- den kan duren voordat de reeds twee ja- ren geleden in het vooruitzicht gestelde verlichting van administratieve en beta- lingsmoeilijkheden met betrekking t1>t de omzetbelasting een feit zal worden en dat ambachts- en dienstverleningsbe- drijven hierin volgens de onlangs ver- schenen Memorie van Antwoord niet zul- len delen. Andere fiscale tegemoetkomin- gen zullen eerSt bij 'tie algemene belas- tingherziening worden ·overwogen.

Fiscale _bezwaren

Ten. onrechte, meende_ men, beweert de nota, dat de fiscal!! bezwaren van mid- denstandszijde overdreven worden.

Met alle waardering voor het uitvoerige·

beschrijvende en documentaire gedeelte, Qat de grote maatschappelijke en econo- nlische betekenis van de middenstand

aantoont, was men van oordeel, dat de nota te zeer de nadruk legt op verklaring en verdediging van het gevoerde beleid en veel te weinig beantwoordt aan haar primaire doel, het funderen van het be- leid op langere termijn.

Zij komt daaraan nauwelijks too, want de c~>ncrete maatregelen, welke zij voor- stelt, betreffe_n voornamelijk verbetet;in-:

gen van reeds bestaande middelen.

, Bovendien moest men vaststellen, dat het beschikbare cijfermateriaal meestal een te smalle basis oplevert voor het trekken van verantwoorde conclusies.

Men verbaasde zich er over, dat men zo- vele jaren in een dergelijke onbevredi- gende toestand heeft berust . en dat de minister niet veel eerder voorstellen heeft gedaan om hierin op afdoende wij- ze verbetering te brengen. · Veelzeggend is, dat de overheid ten behoeve van research en voorlichting

Op de bre• voor de .kleine mlddenstanders

Men- kan zich. ér o~er verh~ugen, dat bij de samenstellers van de nota de be- reidheid bestaat te streven naar verhef- fing van deze categorie kleine midden- standers, in stede van hen af te stoten

do~>r koude of rechtstreekse sanering.

Tegen een dergelijk streven zou de libe- raal in verzet moeten komen, omdat be- vordering van de zelfstandige kracht een zijner beginselen is. Tegen proletarise- ring zal hij zich verzetten.

Juist is, dat de mogelijkheden van de overheid op dit gebied beperkt zijn. Het geven van deskundige voorlichting op

DEZE BURGER

heeft plotseling een reisje naar Paramaribo gemaakt.

Hij heeft na twaalf jaar de kennismaking hernieuwd en zo op het oog was die heel aangenaam.

Het is een aardig, heet stadje met sommige bijzonder mooie punten, waar- van het Gouvernementsplein het mooiste is: een groot, groen grasveld met hoge bomen en aardige regeringsgebouwen en het mooie witte huis van de GouverneUl".

Er zijn mooie bioscopen en moderne winkels en alles duidt er op dat de bauxiet langzaam punt vier aan het verdringen is.

Om zo te zien en om zo door te slenteren een vriendelijke stad.

Maar onder de oppervlakte woelt het; woelt het van nieuwe en oude din- gen; van nieuwe en oude tegensteilingen; van allerlei politieken; van veler- lei .problemen.

Voor de Nederlander is het, onder de oppervlakte, zo vriendelijk niet, dat is mijn steilige indruk, ook al komen er zo dadelijk prachtige woorden over wat er na de laatste Rondetafel, die een kleine was, tot stand gekomen is._

Deze burger heeft de vriendelijkste herinneringen medegenomen van alle vriendelijke mensen van Suriname, maar als "Hollander" - en dat kan nie- mànd hem uitpraten - waren zijn indrukken zo pleizierig niet.

Men heeft in Suriname reeds lang de ogen van Europà afgewend.

Sommigen richten hun blikken op Venezuela. Anderen op Noord-Amerika.

.Er blijft niet veel aandacht over voor het oude werelddeel.

Ik ben benieuwd welke en hoevele zoetklinkende woorden Zijne Excellen- tie Kernkamp zal doen horen.

Wel, de heer Kernkamp is een vriendelijke man, die· het allemaal best meent en die het theoretisch wel allemaal prachtig voor elkander zal hebben. lk twijfel niet aan zijn goede bedoelingen en aan zijn welwillende wil. En Minister Donker zal hem ongetwijfeld bijvallen. Ministers zijn ministers.

Maar ik denk aan de woorden van een eenvoudige, oude man: "Meneer, met al die Rondetafelconferenties en aiie mooie woorden ... wij, Hoiianders, hebben hier afgedaan. Ik hou van Suriname, waar ik al meer dan dertig jaar woon, maar het is afgelopen, meneer".

Dit is mijn-voornaamste indruk van Suriname. lk zal U er in de komende weken nog een paar geven; eenvoudige, ongecompliceerde, onofficiële en niet mi.nisteriële. indrukken, zo maar eenvoudig opgetekend docir

DEZE BURGER.

commercieel en technisch terrein door de in te stellen dienst der middenstandscon- sulenten kan van grote betekenis worden.

Ook op het gebied van de credietver- lening kan, door tussenkomst van de te reorganiseren borgstellingsfondsen, mo- gelijk meer worden gedaan. Op de duur zullen ook de handels- en vak~pleiding

in deze kring vruchten gaan afwerpen.

Een soepeler vestigingsbeleid - vooral het mogelijk maken der z.g. parallelisa- tie - kan de ontwikkeling dezer kleine ondernemingen bevorderen.

Mogelijk zullen ook verdergaande fis- cale tegemoetkomingen nooozakelijk blij- ken.

De commissie acht het onjuist en - met het oog op het vestigen van een v_er- keerde indruk bij de openbare mening - betreurenswaardig, dat de notà met zwakke argumenten suggereert, dat het volwaardige middenstandsbedrijf het nog niet zo slecht zou gaan.

In dit verband verbaasde men zich er over, dat geen aandacht wordt geschon- ken aan de in 1951 en 1952 uitgebrachte rapporten over de liquiditeit in detail- handel en ambacht.

Nog in het laatstverschenen jaarver- slag van de Nederlandse Middenstands- bank N.V. wordt op de ongunstige liqui- diteitspositie van vele middenstandsbe- drijven gewezen. De gevoorde prijs- en belastingpolitiek hebben . deze i? belang- rijke mate veroorzaakt.

De nota baseert haar oppervlakkig ooz-- deel op statische gegevens betreffende slechts drie (over het algemeen boven de middelmaat uitstekende) bedrijfstakken en nu is het merkwaardig, dat blijkens recente publicaties van het E.I.M. ov.er de textielhandel in 1951-'52 ondernemingen met een omzet beneden f 100.000,- over- wegend een negatief economisch resul- taat opleverden.

Gewezen werd op de nog steeds stij- gende sociale lasten, welke, vooral bij kleine ambachtsbedrijven, noodgedwon- gen tot inkrimping van de personeelsbe- zetting leiden.

De vraag rijst dan ook, f>f het, vooral ten aanzien van de kleine ondernemin- gen, die veel moeilijker de hogere lasten in de eindprijs kunnen afwentelen, nog langer economisch verantwoord is op de- ze weg voort te gaan. Moet naar een vorm worden gezocht, welke het moge- lijk maakt ook bij de sociale lasten het draagkrachtbeginsel toe te passen?

Opgemerkt werd, dat bij de jongste be- lastingherziening slechts een deel van de in het Fiscaal Urgentieprogram der drie middenstandsbonden werd verwezenlijkt.

Er blijven echter nog belangrijke onver- vulde wensen (o.a. met betrekking tot een bedrijfseconomisch aanvaardbaar fiscaal winstbegrip), welke men naar de algemene belastingherziening heeft ver- wezen.

Ouderdomsverzor~in~r

voor zelfstandigen

Bovendien bestaat er een proble~m. dat nog meer urgent wordt, als de ouder- domsverzorging ook voor zelfstandigen naderbij komt. Werknemers n.l. betalen geen belasting over de te' hunnen behoe- ve tot stand gebrachte sociale voorzie- ningen en de uitkeringen zijn in verschil- lende gevallen niet vatbaar voor beslag, zelfs niet door de fiscus.

(Zie vervolg pag. 3)

VBIJHEm EN DEMOCRATIE ·10 APRIL 19M - PAG. a

Laatste nieuws over onze • Leden wervingsactie

Dinsdag

April a.s. sluit de termijn van deelneming aan de onderlinge 'competitie

D

Mevr. W. H. VAN DAM-NEDERHOED wij zijn thans nog maar tien dagen van te Leiden. de dag der stemming verwijderd. Op meeste afdelingen grote weerklank gevonden,

maar helaas moet worden vástgesteld, dat er ook afdelingen zijn, waarvan de leden zich· van deze actie niet veel hebben aangetrokken.

J. C. VERHAGEN te Leerdam.

C .. KOOY te Strijen.

de daaraan voorafgaande dag, dus op Dinsdag 20 April a.s. sluit de termijn van deelneming aan de onderlinge competitie.

H. J. EDZES te Haren.

Er zijn n.l. afdelingen, die geen enkel nieuw lid hebbèn kunnen boeken, hetgeen wel af- steekt tegen de successen, welke men in andere afdelingen heeft bereikt, zoals bijvoorbeeld in Franeker, Bolsward, Broek in Waterland en Maasdam, die toch het genoegen smaakten hun

K. LUNING Pzn te Ruinen.

Mevr. P. M. v. d. MEULEN-

U herinnert zich nog wel, dat U daarvoor in de eerste plaats de namen moet invullen onder de foto's van onze dertien leden van de Eerste en Tweede Kamer, waarvoor U ili het Kerst- nummer van ons blad zulk een goede tip hebt gekregen ..

SALVERDA DE GRAVE te Den Haag.

Mevr. A. W. L. EBELL te Den Haag.

Prof. Dr C. J. F. Bö'ITCHER te Leiden.

ledental te verdubbelen. ·

H. M. GIJSBERTI RODENPIJL te Overveen.

Mevr. E. H. RINK-v. d. LINDEN te Utrecht.

J. FEENSTRA te Wassenaar.

In de tweede plaats moet U schatten, hoe- veel stemmen naar Uw mening de V. V.D. bij de Statenverkiezing van 21 April 1954 zal beha- len.

De actie in de maanden November en De- cember bracht ons in totaal 2731 nieuwe leden.

Eind Januari wis het aantal gestegen tot 3668 en in onze Jaarlijkse Algemene Vergadering van 19 en 20 Maart j.l. kon de voorzitter mede- delen, dat er in totaal 4153 nieuwe leden sinds het begin der actie waren bijgekomen.

W. D. JANZEN te Harlingen.

T. J. SLIM te Stadskanaal. Om Uw geheugen op te frissen, geven wij U hierbij nog eens de stemmentallen, welke in vorige jaren werden behaald.

P. JONKER te Bennebroek.

S. REPKEMA te Leeuwarden.

E.M. SCHADE te Wassenaar. Verkiezingen Provinciale Staten:

'

.

Mej. Mr M. GOOSZEN te Rotterdam. 1946 (P.v.d.V.) ... .. 297.524 412.638 Op dit ogenblik zijn het er 4222. Verwacht

mag worden, dat ook dit aantal nog aanzienlijk kan toenemen, indien men van de grotere be- langstelling voor de politiek iD. de dagen, welke aan een verkiezing voorafgaan, gebruik maakt om nieuwe leden te werven.

Sinds de laatste opgave in ons blad van 30 Januari j.L zijn er nog vele leden geweest, voor wie wij de loftrompet kunnen steken, 01ndat zij hun volgeboekte chèque-boekje hebben inge- zonden. Dit zijn de volgende:

A.C. CRèVECOEUR te Voorburg.

ED. POLMAN te Den Haag.

JOH. DE BRUIN te Culemborg.

H. VAN IJZEREN te Arkel

Mr S. N. B. HALBERTSMA te Wassenaar.

MeJ Dr C. H. KOOL te Soest.

J. DEN HARTOG te Hoog Blokland.

(Vervolg van pag. 2) Hierop werd reeds in de jaren dertig door een commissie, ingesteld door de Zelfstandigen verkeren te dien aanzien Koninklijke Nederlandse Middenstands- in een ongunstige positie en het is niet

meer dan billijk, dat hierin verandering wordt gebracht. Tot een redelijke grens dienen .ook hun premiestortingen voor sociale voorzieningen voor aftrek van het belastbaar inkomen in aanmerking te ko- men en de polissen, resp. uitkeringen ge- vrijwaard te zijn voor beslag.

In het kader van wettelijke maatrege- len. ter bevordering van een ordelijk eco- nomisch verkeer behoort ook de aandacht te worden besteed aan een uitbreiding van de wetgeving inzake de economische mededinging, met name strafbepalingen tegen onbetamelijke concurrentie.

Alle stukken, de REDACTIE betreffende, gelieve men UIT- SLUIT,END te richten aan de redacüe-secretaris, G. Stempher Prinsen,raeht 1071 te Amster- dám, Telefoon 35343.

Correspondentie, betreftende abonnementen. adreswijsiging, ete.. dien& te worden gericht aaa de ADMINISTRATIE vàn het blad. Pestbus 43 te Amen- feort

bond, de aandacht gevestigd. Het onlangs uitgebrachte rapport inzake de levens- middelenhandel in de Verenigde Staten wijst op het nut van meer gespecialiseer- de voorschriften ter bevordering van een gezonde concurrentie.

Het biedt een welkom aanknopings- punt voor het streven naar een betere wetgeving op dit gebied hier te lande.

Bij de verschillende credietvormen met staatsgarantie blijft het opvallen, dat er blijkens de geringe verliezen bij het be- oordelen der aanvragen weinig risico wordt genomen. Zijn de richtlijnen te straf of worden zij te streng toegepast?

Een onafhankelijke beroepsinstantie zou gewenst zijn.

Middenstands- consulenten

Een der weinig concrete voorstellen met toekomstperspl!l:tief betreft de in·

stelling van een dienst van midden- standsconsulenten. De commissie kon dit denkbeeld toejuichen, mits deze dienst zou komen te ressorteren onder het Eco- nomisch Instituut voor de Middenstand.

Men voelde noch voor staatsambtena- ren, noch voor organisatiefunctionarissen.

Bij de· keuze van de personen zal in de eerste plaats moeten worden gelet op hun

1950 (V.V.D.) ... ; ... ..

Verkiezingen voor de Gemeenteraden:

1946 (P.v.d.V.) ... ... 242.839 1949 (V.V.D.) .... ... .... ... 360.853 1953 (V. V.D.) ... ... 440.881 Verkiezingen voor de Tweede Kamer:

1946 (P.v.d.V.) ... . 305.287 391.908 471.040 1948 (V.V.D.) ... .

1952 (V. V.D.) ... .

Wij vestigen er de aandacht op, dat er bij de verkiezingen voor de Provinciale Staten geen lijst van de V. V.D. in Limburg is, terwijl er ook bij de Gemeenteraadsverkiezingen in- tal van kleine gemeenten geen V.V.D.-lijst wordt inge- diend.

Vergeet vooral niet op Uw deelnemingsfor- mulier dezer competitie een zegel, dat U in het U toegezonden chèque-boekje hebt gekregen,

te plakken. 1

Bij het Algemeen Secretariaat, Koninginne- gracht 61 te 's-Gravenhage zijn nog deelne- m!ngsformulieren te verkrijgen.

geschiktheid om met kleine middenstan- ders te kunnen omgaan en hun vertrou- wen te winnen. Dit zal beslissend zijn voor de kans van slagen, veel meer dan hun wetenschappelijke scholin'g.

Wanneer men de nota als een eerste bescheiden stap op de weg naar verbete- ring van het middenstandsbeleid be- schouwt, kan het uitbrengen daarvan worden toegejuicht, doch dan zullen nog heel wat meer aanvullingen en daarop steunende concrete voorstellen moeten volgen.

Besloten werd de subcommissie voor sociale voorzieningen ten behoeve van zelfstandigen, onder leiding van prof. mr N. H. van Esveld, te verzoeken een ad- vies uit te brengen over het S.E.R.-rap- port inzake de ouderdomsvoorziening.

De Memorie van Antwoord over de Wet op de Omzetbelasting heeft welis- waar enkele concessies gebracht, doch zij achtte zich nog niet verantwoord de Ka- merfractie een definitief advies uit te brengen. Een subcommissie kreeg op- dracht dit onderwerp nader te bestude- ren.

Nu het hoofdbestuur zijn medewerking beeft teegezegd kon een commissie van voorbereiding worden benoemd voor de organisatie T&n een Liberaal Midden- standseongres, dat vermoedelijk in het komende najaar te Amsterdam zal wor- llen·cehoadea.

Van de Redactie

Wegens plaatsgebrek moesten wij voor ditmaal het verslag van de Jaar- lijkse Algemene Vergadering te Arnhem van de V.V.D. onderbreken en waren wij eveneens genoodzaakt andere ons toe- gezonden bijdragen aan te houden tot de verschijning van onze volgende num- mers.

• • •

Inlichtingen betreffende het lidmaat- schap der Volkspartij voor Vrijheid en Democratie zijn te verkrijgen bij de plaatselijke afdelingen en bij het Alge- meen Secretariaat: Koninginnegracht 61, 's-Gravenhage (telefoo!l 111768).

STALEN MEUBELEN .,GISO"·LAMPEN

10 APRU.. 1954- PAG. 4

parieme

ONZE EERSTE-I(AMERFRAC

Na ·onze uitvoerige en enigszins polemische inleiding van de vorige week over het defensie-debat in de Eerste Kamer kunnen wij ons thans beperken tot de zakelijke inhoud van de redevoering van onze geestverwant mr Wendelaar en' de aanvullende opmerkingen van prof. Molenaar.

Evenals onze woordvoerderiB de Tweede Kamer, de heer Kortha.ls, had gedaäa,. stelde ^IDr WendebuO- op de voorgrond, dat ook in het afgelopen jaar de opbouw van de krijgsmacht weer krachtig en energiek was voort- gezet. '»a'· was in het bijzonder voor de dág gekomen bij de verschlllende 'manoeuvres, zowel van de marine als van het leger en de luchtnia.cht. ·

Ook de pers in· het buitenland had geconstateerd, dat er een zeer aan- · merkelijke verbetering van de afweerkracht van de Nederlandse krijgs- macht was bereikt.

De heer Wendelaar bracht in dit verband dan ook dank aan minister Staf en de beide staàtssecretarissen en in deze hulde betrok hij mede de chef van de Generale Staf, generaal Hasselman.

Daarna overgaande tot de toekomst, wijd·

de de heer Wendelàar dan in het bijzonder aandacht aan de plannen, die de minister had ontvouwd .ten aanzien van het leger.

De hee/ Wendelaar wilde de Kamer daar- bij al dadelijk waarschuwen, dat· hij daarop in de meest ·letterlijke· zin· van· het woord een "eigen-aardige" kijk had. Hij was er zich, naar hij zeide, van bewust, dat hij dit plan bezag uit een oogpunt, dat door zeer velen niet wordt gedeeld.

Wij tekenen hierbij aan, dat ·uit het ver- volg van het debat echter wel .is gebleken, dat de heer Wendelaar in de Eerste Kamer op dat punt in het geheel geen "eenling"

was maar dat de geest van zijn betoog later ble~k (hij was de eerste spreker bij de be- grotingen van. Oorlog en Marine) . de alge- mene tendenz in deze Kamer te zijn.

De heer Wendelaar dan verklaarde, in de pers eigenlijk maar één man te hebben aan- getroffen, ',lan wie hij kon zeggen, dat hij .. het geheel: met ~. eQns was; dat. was de militaire medewerker . val) het "Algemeen

· Handelsblad".

Zijn persoonlijke inzichten ten aanzien van de plannen van de minister en in het bijzonder ten aanzien van het vijf-divisie- plan weergevend, ging de heer Wendelaar . uit van drie grondstellingen.

De eerste daarvan was, dat Nederland het

· nu eenmaal niet langer alleen af kan, dat vooral vo·or · de verdediging van het Westen de Duitse divisies onmisbaar zijn en dl!t het tenslotte ook · van het allergrootste belang

· is, dat er in Duitsland Amerikaanse .en En- gelse troepen blijven.

De tweede grondstelling, waarop zijn be- toog was gebouwd, was, dat Nederland het . ook niet langer meer alleen voor het zeg-

g e n heeft en de derde stelling was, dat het niet meer gaat over de verdediging van Nederland, waarover wij hier vóór de oorlog

· van 1940 spraken, maar over de verdediging Tan het Westen.

Over de~e beide laatste grondstellingen

· iets naders zeggehd, ging de heer Wendelaar nog eens in· op de neutraliteitsgedachte van vóór 1940, om te concluderen, dat wij thans totaal van front zijn veranderd.

Voor de verdediging van Nederland is het onder de tegenwoordige omstandigheden

· noodzakelijk en onvermijdelijk, een bond- genootschap aan te gaan. Er zijn voor ons nieuwe verhoudingen ontstaan t.a.v. de de- fensie en het buitenland.

Dit bondgenootschap is .niet alleen de . enige mogelijkheid, .maar het biedt ook gro-

te voordelen. Er zijn aan voordelen echter bijna altijd nadelen verbonden ..

Aan de onschatbare voordelen van dit

· bondgenootschap kleeft ongetwijfeld het na- deel - dat wij op de koop toe zullen moe- ten nemen - dat wij ons bij de inrichting van onze defensie hebben te schikken naar internationale regelingen.

Het is waar, dat wij er bij de leiding in de N.A.V.O.-organen een zekere invloed op kunnen uitoefenen·.

Ma.ar wij kunnen nooit zeggen, dat in die N.A.V.O.-organen precies zal gebeuren wat Nederland wil. Er zal in die N.A.V.O.-orga- nen een besluit worden genomen na ons gehoord te hebben.

Uitgaande van de grote lijnen, waarlangs men daar zal.werken, kon de heer Wende- laar zich voorstellen, dat men o.a. zal zien naar het aantal inwoners van het land, om daar het aantal divisies naar te bepalen.

Natuurlijk zal men daar óók bij rekening houden met wat het ene land wel en het andere niet voor de marine doet, maar toch zal men wel een zekere globale lijn kunnen

... drie stellingen ...

trekken over het aantal divisies dat bij een zekere bevolkingssterkte past (b.v. één di- visie per 2 millioen inwoners).

• • •

Zo zal het, naar de heer Wendelaar . meende, ook zijn met de bijdrage, die het land de inrichting van de defensie in geld kost. Men zal daar zeker rekening hou- den met de vraag, hoe groot het percentage

is,~~t een bepaald land uitgeeft voor zijn defensie, in verhouding tot het nationale in- komen van dat lalld. · ··

De heer Wendelaar meende, dat op grond van dergelijke cijfers de N.A.V.O. er wel toe zou zijn gekomen van ons te eisen - als hij het goeçi had begrepen - 6 divisies in 2 le- gerkorpsen.

Hij vroeg het hier met nadruk aan mi- Ii.ister Staf: is dàt eigenlijk niet hetgeen, waar de N.A.V.O. naar toe wil: 6 divisies in 2 legerkorpsen?

Anderzijds merkte de heer Wendelaar op, dat hij zich voorlopig aan· het plan van de minister wenste te houden .van vijf divisies.- Het zou naar zijn oordeel, al een heel grote krachtproef zijn, die vijf divisies op te bren- gen, zowel met het oog op het personeel als met het oog op het materieel.

. _Minister Staf heeft daaro9 (en het was natuurliJk ook juist de bedoeling van de heer Wendelaar, dat uit te lokken) een zeer duidelijk antwoord gege'Q'en.

Hij zei: ik zou het de geachte afgevaar- digde de heer Wendelaar zo willen zeggen:

het N.A.V.O.-plan is eerst een plan voor vijf divisies geweest, daarna is dit tijdelijk, tot eind 1954, teruggebracht op drie divisies, om daarna weer tot vijf divisies uit te groeien.

Dat is de positie van het vijf-divisieplan.

Nu zijn daarover allerlei misverstanden en het is ook inderdaad zo, dat de N.A.V.O.-op- perbevelhebber, zoals de geachte afgevaar- digde de heer Wendelaar heeft gezegd, zes divisies in 2 legerkorpsen heeft gevraagd.

Deze meende inderdaad, dat het voor het vervullen van zijn taak van belang zou zijn, als hij daarover zou kunnen beschikken.

De Nederlandse Regering heeft toen gezegd: het spijt ons wel, wij zullen doen W!tt wij kunnen, maar zover kunnen wij toch niet gaan; wij zullen zorgen voor vijf divisies, maar in verband met moei- lijkheden in de personele sector kunnen

De belfrotint{en van Zijn persoonlijke vuie

•

Oorlot{ en Marine op het vijf-diviti Bet materiaal-e1

twee .. let{erkorp•en a.f •

financiële . opzet Het vervant{'Ïnl{sprob .fractieleden achter de visie van de heer

wij deze vijf divisies niet in twee leeer- korpsen orcaniseren, maar zullen wij dit in één lecerkorps moeten doen.

Een tweede legerkorps is dan ook niet in opbouw. Dit is ook afgesproken in de Annua1 Review en de N.A.V.O.weet ook, dat ons opbouwplan is gebaseerd op vijf divisies in één legerkorps.

Voor het materieel is de reis van de mi- nister naar Amerika, naar de heer Wende- laar met genoegen kon vaststellen, van groot belang geweest.

De gedeeltelijk reeds in Luxemburg ver- kregen, maar thans schriftelijk vastgelegde toezeggingen van de Ver. Staten zijn van grote betekenis geweest, hoewel de minister deze naar sprekers smaak wel iets te opti- mistisch uitlegde.

6Maar als die toezeggingen worden gerea- liseerd, zullen de klachten over gebrek aan materieel - zo meende mr Wendelaar - voor het legerkorps en voor oefeningsdoel- e1nde:o. binnen afzienbare tijd sterk vermin- deren, zo niet geheel ophouden. Bovendien wordt'de materieelpositie van de luchtmacht en de terrttorialè troepen aanzie~l~jk beter.

* * *

In aansluiting aan zijn derde grondstel- ling zag .Qe heer Wendelaar het al- dus, dat Nederland vóór 1940 moest probe·

ren een allround verdediging van het eigen }and te organiseren. Thans moet het die bij- drage voor een allround verdediging van het Westèri leveren, waartoe ons land het best bekwaam is.

De heer Wendelaar nam een voorbeeld van een ander land. België levert de N.A.·

V.O. geen bijdrage voor de marine. Wij le- veren hiervoor wel een bijdrage.

Hiertegenover levert België een gemecha- niseerde divisie meer. Elk lid van de N.A.- V.O. moet zijn bijdrage leveren eri S.H.A.P.E.

moet die delen zodanig .aan elkaar voegen, dat een sluitend geheel ontstaat.

Dit brengt mee, dat men voortaan niet kan volstaan met de klacht, dat wij op een bepaald gebied niet genoeg doen; neen, er is pas reden tot klagen, indien zou blijken, dat S.H.A.P.E. op dat gebied niet voorzien had in de verdediging door een andere natie.

Er moet in elke branche voldoende ver- dediging zijn, maar het behoeft niet steeds Nederland te zijn, dat de bijdrage tot de verdediging op een bepaald punt geeft:

De conclusie van het betoog van onze geestverwant was hier deze, dat hij wel de grote bezwaren zag, welke aan 's ministers verdere plannen verbonden zijn, maar dat

· hij zag aankomen, dat wij daar wel over heen zullen moeten stappen.

Hij was van die mening op ·grond van alles, wat hij in de Defensiecommissie en bij haar bezoek aan S.H.A.P.E. te Pa- rijs had. gehoord, maar hij moest er aan toevoegen, dat er in zijn fractie tot nu toe heel wat meer reserve ten aanzien van die verdere plannen bestond, het- geen voor een gedeelte het gevolg was van het feit,_ dat de aan de Kamer ge- zonden stukken niet altijd voldoende duidelijk zijn.

Hij spraVaarom de hoop uit, dat de minister erin zou slagen, de verdere plannen van de Regering t.a.v. onze de·

fensie alsnog voldoende duidelijk en daardoor . aannemelijk te maken.

* • *

De heer Wendelaar kwam nu tot zijn critiek op de begroling voor het lo- pende jaar en kwam dan allereerst tot de marine.

Hij verheugde zich over de ho duidelijke uitspraken van de m1 ook van de staatssecretaris, de h•

man, dat Nederland zijn maritieme niet achter mag stellen bij de opl land- en luchtmacht en dat hij d rijke verpl~htingen inziet, welke ' landers rusten ten aanzien van d ging van de koopvaardijvloot er overzeese aanvoer en ten aanzien ^'li scherming van de Overzeese Rijk Ook kon hij er zich mee vere1 de minister vasthoudt aan het nu in gemeen overleg met de Staten vastgestelde vlootplan. De vraag of dit wel voldoende energiek wo voerd.

Gelukkig zijn de beide nieuwe nu eindelijk in dienst gesteld, maa Wendelaar sprak er zijn ernstige 1 ling . over uit, dat de onmisbare dingsapparatuur pas in 1955 komt.

Het staat voorts vast, dat er no kort is aan escortevaartuigen, ondE jagers, mijnenvegers en vlieguigen.

Bij de oefening ,.Mariners" was of althans opnieuw vastgesteld, d~

vens met al wat daarbij behoor·

baarder zijn dan de. konvooiwegen oceanen; Zij zijn de Achillespees il ritieme verdediging. Als dat zo is, grote haast bij de completering va1 noemde materieel. De heer Wendeh dan ook op grote spoed aan.

. .

T hans wederom tot het leger stelde de heer Wendelaar ' ook een voordeel van het vijf-di zal· zijn, dat deze twee nieuwe div versterking van het noordelijke geel de centrale sector, dat is van onz, landse grens, bet~kenen. Daar is ' de defensie' niet op haàr sterkst E

versterking, die wij daar aanbrer van· groté betekenis zijn. ·

Een ander belangrijk puni bij dE satie van het leger is de vraag of toriale verdediging niet wordt acnt bij het legerkorps.

De heer Wendelaar is ervan o·

dat dit niet de bedoeling is, maar 11

mag men zeggen, dat het - zoals Wendelaar vaststelde - met de te1 verdediging op dit asenblik maar gesteld is.

In de M.v.A. had de minister geS de territoriale verdediging 10.000 r parate sterkte omvat. Spreker begro waarom de minister daarbij niet I meld, dat zij bovendien 70.000 man sabele troepen omvat.

Belangrijker eehter was de vraag;

komt, dat de territoriale verdedi zwak is. Dat zit hem voor een bE deel hierin, dat de Ver. Staten ons keiijk niet wilden helpen met het onmisbare luchtdoelgeschut en die, .i

wij daar zelf het een en ander v~

schaften, dat dan in mindering brac hetgeen zij van plan waren ons te voor het legerkorps.

Met dat in mindering brengen zal uit zijn en, als spreker het goed I zullen de Ver. Staten ons thans zeU riaal sturen voor de territoriale 1

ging.

Maar toch verklaarde de heer We1 zoals hij ook nader toelichtte, op ~

nog niet gerust te zijn. Hij bleef ooi reis van de minister de territoriale diging toch nog als het stiefkind VI

verdediging zien.

Minister Staf bevestigde in zijn ani rede, dat wij door de berekeningswi ren gehandicapt, maar dat deze be ring nu is opgeheven.

Hij was het, naar hij verklaarde, niet met de heer Wendelaar eens, '