Van dorp tot stad

(1)

Donderdag 14 januari 1965 - No. S87

Van dorp tot stad

(Zie pag. 3)

Uit de radiorede van mr. F. Portheïne

BELASTINGEN

BEURTZANG IN MINEUR

Als wij ons zozeer interesseren voor de belastingpolitiek doen wij dat om het hoge ideaal, waarbij .zorgvuldig wordt afgewogen wat het individu moet offe- ren voor de collectiviteit; zonder die col- lectieve voorzieningen te veronachtza- men leggen wij in het bijzonder de nadruk op de positie van de individuele burger. Nu .praat men over dit punt uiteraard veel, en men klaagt vaak: "Er gebeurt zo weinig".

D

e burgemeesters van onze drie grote steden hebben zich met een anders niet altijd voorhan- den eensgezindheid tegen de Rijks- overheid gekeerd. Hun beurtzang in mineur betrof vooral de geldelijke noden der gemeenten. Zij meenden immers, dat in de financiële verhouding tussen Rijk en Gemeenten de laatsten aan het denkbaar kortste eind trekken. De Haagse burgervader sprak van een "houdgreep", waarin primaire groepsbelangen zijn be- klemd geraakt. Zijn Amsterdamse ambtgenoot gewaagde van een financieel "dw:mgbuis", terwijl de schei- dende burgemeester van Rotterdam meende tè moeten constateren, dat de gemeentelijke autonomie tot een

"caricatuur wordt verlaagd".

* _**

D

e hoofdklacht van de gemeenten komt hierop neer dat, terwijl het Rijk investeringen kan financieren uit eigen middelen, de gemeenten hun toevlucht moeten nemen tot leningen. Hetgeen een zware last van rente en aflossing betekent. Daarbij komt, dat door de Wetkapitaalsuitgaven van publiek- rechtelijke lichamen een bepaald

"leningsplafond" is ingesteld. De gemeenten, met name Rotterdam, zuchten nu onder investerings-voorzieningen, waartoe vóór de instelling van. dit plafond besloten werd. Bo- vendien zijn er de verhoogde gemeente-kosten, b. v. voor het on- derwijs. En het nieuwe geprojecteer- de landelijk snelwegennet zal ook de gemeenten dwingen tot verrui- ming van de gemeentelijke wegen, die voor dè doorstroming onontbeer- lijk zijn.

• •

_*

Z

iehier dus een bundel van be- . zwaren. Zij zijn vrijwel alle terug te voeren tot de klacht, dat een bepaalde financieel-economische norm, destijds ingesteld door het Kabinet-De Quay, niet meer hanteerbaar zou zijn. Volgens deze norm nu moeten de overheidsuitgaven gelijk blijven met (of iets min- der zijn dan) de stijging van het nationale inkomen. Deze verstandige norm wordit thans door sommigen - volgens onze mening ten onrech- te - aangevochten. Want tot nog toe hebben wij geen dwingende ar- gumenten voor aantasting van dit

op zichzelf zeer gezonde principe gehoord. Om een juist evenwicht te handhaven tussen de overheidsuitgaven en de algemene economie schijnt ons deze grondnorm nog steeds relevant. Het is gemakkelijk door onverantwoorde uitzetting der overheidsuitgaven, de publieke huis- houding in de war te brengen. Dat daardoor de nationale economie als geheel genomen .zou worden ge- schaad, is zonneklaar.

Een andere vraag is, of niet ie financiële verhouding tussen Rijk en Gemeenten een nadere beschou- · wing verdient. Daarop heeft de Re- gering reeds een antwoord gegeven.·

Want zij heeft toegezegd een onder- zoek in te stellen, of niet bij de verdeling van de volgens de "norm" gestegen uitgaven, de verhouding tussen de ontvangsten van Rijk en van Gemeenten herziening behoeft. Ver- der heeft de Regering nadere dus ge- naamde "verfijningsmaatregelen" in de financiële verhouding tussen Rijk en Gemeente in uitzicht gesteld. Dit alles onder de belofte, dat hierom- trent uiterlijk bij de begroting van 1966 uitsluitsel zal worden verstrekt.

Wat verder de ten dele gerecht- vaardigde gemeentelijke klachten betreft, moet men niet vergeten dat een ieder graag bezuiniging, niet door zichzelf maar door de "anderen" wenst. Ook is het de vraag, of alle gemeenten wel een uiterste be- trachten aan efficiency. Er zijn bepaalde voorzieningen, bijv. de bouw van een nieuw stadhuis, die door sommige van onze plm. 1000 gemeenten als een soort status-sym- bool wordt opgevat. "Wenn man kein Geld hat, soll man nicht ba u en", heet het letterlijk en overdrachte- lijk in een niet-Nederlands, maar Weens spraakgebruik. •"

* _*

• E

én punt bij deze Nieuwjaars- rei der burgervaders· heeft onze speciale aandacht getrokken.

Burgemeester Van Hall heeft immers gemeend Minister Witteveen aan zijn "liberale voorganger" minister Piersou te moeten herinne- ren. De heer Pierson noemde - aldus Burgemeester Van Hall - be- laSJtingver laging "onoordeelkundig"

als daarvoor uitgaven voor "ver- standelijke ontwikkeling, verbetering van de verkeersmiddelen, van de sociale toestanden en van de weer- baarheid" achterwege moesten blij-

ven. Daartegenover kan men stellen 1e. Mr. N. G. Piersou had als liberaal Minister van Financiën- in het Ministerie-Van Tienhoven (1891-1894) de taak tegen ·veler oppositie een nieuw democratisch belastingstelsel te verdedigen. Daar- in was verlaging van belasting niet op zijn plaats. 2e. De PvdA, de partij waartoe mr. Van Hall be- hoort, heeft niet tégen maar vóór Minister Witteveen's koene belastingverlaging gestemd.

* _*

"'

N

^u ^wij ^{toch bij} historische voorbeelden zijn beland, mo- gen wij besluiten met hetgeen een ander liberaal staatsman, en wel mr.

J. R. Thorbecke in 1853 in de Ka- mer tegen de begroting van het ministerie Van Hall-Donker Curtius heeft te berde gebracht. ,,Wij moeten he1t" (belastingstelsel) - aldus mr. Thorbecke - ,,hervormen, zo, dat het de produktie vrij late en de mededinging noch binnen- noch buiten-lands belemmere. Een noodza- kelijkheid, die mij zó gebiedend schijnt, dat met die hervorming, al scheen zij voor de schatkist be- denkelijk, niettemin een begin zou

moeten worden gemaakt." En verder: "Hoe vrijer men het beginsel van productie maakt, des te groter zal de oogst ook voor de schatkist zijn. En dat ~rbeid een beginsel van produktie is, erkent ieder." En ten slotte: "Men mag voor de publieke behoefte niet meer van de ingezetenen eisen dan nodig is. Het recht om belasting te heffen houdt op waar de inkomst niet nodig of de druk, die zij op de ingezetenen legt, ster- ker is dan de behoefte der schatkist."

Aldus in 1853 een eveneens liberaal staatsman, die als "voorbeeld" kan dienen voor Minister Witteveen.

L.M.

Welnu, ik wil dat u duidelijk weet dat er op dit gebied in het afgelopen jaar veel, heel veel is gebeurd: en dat vele krijgt dit jaar al . zijn uitwerking. De Staten-Generaal hebben de herziening van de inkomstenbelasting en vermogensbelasting aangenomen. Deze wet betreft het systeem van die belastingen.

Door de verschillende wijzigingen, ook door talloze VVD-amendementen, is het totaal aan verbeteringen voor de belas- tingplichtige rond i50 miljoen, een be_;·

lastingverlaging die verdeeld is over di- verse categorieën. Zo is er - om een kleine · greep uit de verbeteringen te doen - verbetering van de kostenaftrek- regeling, waaronder die van reiskosten.

De landbouw kreeg zijn vrijstelling voor de waardevermeerdering van gronden weer terug. De middenstand kreeg aanzienlijk verbeterde regelingen bij de over- dracht van bedrijven, waaronder stam- rechtvrijstelling en v.erhoging van het

vrijstellingsbedrag. De aanmerkelijk be- langregeling werd verbeterd. De prijs- stelling voor de vermogensbelasting werd

aanzienlijk verruimd.

Dit alles is al belangrijk. Het is nog weinig in vergelijking tot de Wet tot ta- riefswijziging van de Inkomstenbelasting

die in Augustus werd ingediend en in december door de Tweede Kamer werd aangenomen.

Het is de grootste na-oorlogse belastingverlaging: 1050 miljoen. Waarvan de helft ingaat op 1 juli van dit jaar. Hier worden nu eindelijk eens drie onbillijkhe- den aangetast. De extra belastingdruk door geldontwaarding werd geheel te- ruggedraaid. Daarnaast werd aan de belofte in het Urgentieprogram 1963 van de VVD dat de progressie voor de midden- groepen dient te worden verminderd, voldaan.

De optrekking van de belastingvrije voet was een ander_ deel van deze wet. Nu is een mens geneigd gauw iets vanzelfspre- kend te vinden. Maar het mag toch wel eens de nadruk krijgen dat het .met name de VVD is geweest, die uitgaande van ideële doelstellingen deze belastingverlaging steeds in haar vaan heeft geschre- ven, een verlangen dat nu zeer snel door het Kabinet-Marijnen is gerealiseerd, een Kabinet waaraan de VVD onder meer met een liberale minister van financiën

deelneemt.

Ook bij kleinere partijen leeft de wens tot belastingverlaging. Ik wil er toch nog eens op wijzen, dat de VVD als grote partij door haar getal iets heeft kunnen bereiken. Dit houdt een waarschuwing in:

de kleinere partijen kunnen dit niet en zullen dit nooit bereiken.

(Vervolg op pagina 3)

Luistert naar

.. DE STEM VAN DE V. V.D.'~

op DONDERDAG, 21 JANUARI a.s., van 18.20-18.30 uur, over de zender Hilversum I (402 m).

LET OP DE ZENDERWISSELING

! !

!

(2)

:i

i

j

! .

i'l I I i' :'

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

Mijn opinie .

lS ••••••

Het Kabinet-Marijnen en de V.V.D.

De critiek door de heer D. Oskam te Vianen, in ons blad van 17. december geuit op het Kabinet-Marijnen en op de VVD, benevens onze reacties op deze bijdrage hebben nieuwe reacties uitgelokt.

Wij stéllen er prijs op deze reacties van ir. A. P. Bisschop te Heerde, alsook van mevrouw S. van Schieveen-Ruijter te Broek in Waterland, in extenso af te drukken. Daarop volgt dan ons commentaar.

· Wanneer wij ons daarbij voornamelijk tot de eerste geachte inzender richten, geschiedt dit omdat zijn uitvoerig uiteengezette mening vrijwel alle bezwaren omvat, welke door de tweede evenzeer geachte briefschrijfster zijn geuit.

. Ir. Bisschop schrijft dan als volgt:

·In. ,NrUhei4 en Democratie" van 17 december trof ik op pagina 3 het ingezonden stuk van de heer D. Oskam aan,

·.alsmede uw commentaar erop.

Het moet mij van .het hart, dat ik het gèheel met de heer Osk.am eens ben. Uw argumentatie tegen de strekking van zijn betoog vind ik bepaald zwak. Wanneer de minister van economische zaken, prof.

Andriessen, verklaart, dat in ons huidige economische bestel een ,,ingebouwde"

inflatiefactor van 2 pct. zit (dus nu al gedurige inflatie!) dan kan ik niet inzien hoe prof. Witteveen, nu de ene loonsverhoging op de andere volgt, allerlei sociale uitkeringen worden verhoogd en een grote belastingverlaging dit jaar nog wordt ingevoerd, "hardnekkig en geens-

$ins zonder suqces" de geldontwaarding bestrijd. Vooral geldt dit nu de gezag- llebbende economen reeds verklaard had"- den, dat er dit jaar vrijwel geen ruimte was voor verhogingen.

Inflatie

U verwijst naar bindingen met het buitenland op monitair gebied. Maar wanneer minister Witteveen zo'n succes- vol ·.beleid. t~en de inflatie voerde zou men hem ongetwijfeld in het buitenland om die reden ten voorbeeld stellen Maar een hoge internationale autoriteit heeft onlangs Nederland als ongunstige uitzondering t.a.v. ongebreidèlde loon- en prijsstijgingen aangemerkt.

Destijds heeft mr.· Geertsema voor de televisie verklaard, dat invoering van de belastingverlaging in 191>4 ontoelaatbare inflatie zou veroorzaken. ., ' ' '' '

Er is iiuniddels nog

'een

loonronde (Per 1 jan. '65) bovenop gekomen. Werkt nu de belastingverlaging niet meer inflatoir?

Gaarne zou ik een met cijfers gedocu- menteerd antwoord hierop vernemen.

Destijds gaf mr. Geertsema ten antwoord dat er na een loonsverhoging een neiging bestaat om geld te besteden en dat dit, gecombineerd met een belastingverlaging op hetzelfde tijdstip, dit effect zou ver- sterken. Maar wanneer ik om mij heen zie en de omzetcijfers van winkelbedrij- ven bekijk, dan kan ik niet anders zeggen dan dat deze bestedingsdrang eer- der toe dan afgenomen is Het effect, dat mr. Geertsema zo vreesde zal dit jaar, met nog een loonronde erbij, dus nog erger zijn. En dit zou "succesvolle strijd tegèn de geldontwaarding" moeten he-

ten? ·

U zegt dat, wanneer men niet tot compromissen bereid is, het land onregeerbaar wordt en u schermt met dictatuur als de dan enig mogelijke oplossing. Het komt mij voor, dat dit slechts een gebrek aan reële argumentatie moet ver- hullen. Inurters het argument inzake bereidheid tot een compromis geldt net zo goed voor de andere politieke partijen.

Bovendien zou, indien ·de VVD uit het Kabinet treedt, nog best een regering ge- vormd kunnen worden, zoals de parle- mentaire historie van vóór 1958 aantoont.

Middenstanders

Voor middenstanders, die enkele per- so~eelsleden in dienst hebben, lijkt het lll!j buiten kijf, dat de stijgende uitgaven aan lonen etc. meer nadeel voor hen brengen dan de belastingverlaging aan voordeel. Bovendien drukken deze lasten al sinds 1 jan. 1964 extra zwaar en moet de be~astingverlaJging nog komen.

Op welke ferten beroept u zich toch met uw mededeling, dat de opmerking van d~ heer Oskam "in strijd schijnt met de ferten"?

De minister van Waterstaat, Van Aart- sen, heeft voor de· televisie verklaard dat hij de benzineaccijns niet als een be~

stemmingsheffing voor de wegenbouw zag.

Prof. Witteveen heeft in de Kamer verklaard, oot deze verhogingsbestendiging

"budgettair niet gemist kon worden" en met geen woord over "bestemming voor de wegenbouw" gerept. Hoe weet u, dat dit wel het geval is. Voorts beroept u zich op het feit, dat het wegverkeer in zijn totaliteit" deze betrekkelijk klebJe lasten wel kan dragen" Maar dit is toch het punt niet. Het gaat om de onbillijk- heid. De huidige inkomstenbelasting wordt ook opgebracht, maar dit is toch geen argument om het zo maar te laten?

Dan zegt u "de jaarlijkse toeneming van het autopark met 100.000 wagens bewijst het tegehdeel". Ook dit lijkt mij als argument onjuist. Na motorisering vertoont Nederland nog altijd een merk- bare achterstand in het aantal auto's per 1000 inwoners) -vergeleken met de ons omringende landen. Deze geremde groei van ons wagenpark wordt o a. door de ANWB verklaard door de ongunstige fis- cale behandeling van de autobezitter. Om deZé achterstand in liiotoriser:ing in te halen zou een grdei van 200.000 auto's per jàar amper toereikend zijn!

Ik ben op uw wederwoord in het :aum- mer van 17 dec. zo uitvoerig ingegàan, omdat ik al enige keren bezwaren ·heb gevoèld tegen door u gehanteerde argumentatie, speciaal waar het gaat teg.en leden, die zich teleurgesteld voelen bij het huidige regeringsbeleid. Het lijkt mij, dat u de samenhang onder de VVD-leden ernsti!g benadeelt door deze wijze van "afwimpelen".

Bezwqren

Het gaat niet alleen om de door de heer Oskam opgenoemnde feiten .. Er zijn nog een massa bezwaren tegen het hui- dig'e regeringsbeleid aan te voeren, waar het dingen betreft, waarin rechtstreeks tegen de door de VVD voorgestane en door haar vertegenwoordigers vroeger met klem verdedigde, politieke oplossin- gen wordt ingegaan. Ik zal u er een paar

noemen: ·

Ie. Handhaving van het aparte ministerie van Maatschappelijk Werk.

2e. AOW-premie-bijdrage uit de schatkist (waar waren de "budgettaire bezwaren" van prof. Witteveen tegen deze maatregel, die veel meer kostte dan de toegezegde intrekking van de benzineac- cijnsverhoging zou kosten?)

3e. Handhaving van de vrijstelling vali textiel voor omzetbelasting. Destijds is dit op aandrang van de PvdA ingevoerd Zou het niet billijk zijn deze industrie weer op één lijn te stellen met bijv. de metaalindustrie? Gezien de spanning op arbeidsmarkt en de grote aantallen in rwente werkende buitenlandse arbei-

ders lijkt werkloosheid toch niet te duch- ten, terwijl prof. Witteveen hier toch geen budgettaire bezwaren kan laten gelden!

4e. Opheffing van het verschil tussen de gemeenteklassen en gelijkstelling van mannen en vrouwenarbeid. Op wèlke wijze heeft de regering Marijnen tijdens twee flinke loonrondes getracht deze, al jaren gewenste gelijktrekking te verwe- zenlijken?

Over het radio-. en tv-beleid van dit Kabinet, .alsmede over de wijze waarin de VVD beginselen in deze in het Kabi- netsbeleid tot uitdrukking komen, zullen we verder maar zwijgen!

Met spanning zie. ik uw commentaar op mijn argumentatie tegemoet. Mij is gebleken, dat vele "gewone" VVD-leden eenzelfde gevoel hebben als ik. En wanneer deze kwesties in de Kamer aan de Jrde komen ben ik steeds weer teleurgesteld te merken hoe de VVD-Kamerleden zich laten afschepen. Zoals iemand mij eens zei: "de VVD-Kamerleden zijn er- tegen en stemmen vóór!

Mede omdat mijn opinie kennèlijk door velen gedeeld wordt hoop ik, dat u de gelegenheid vindt mijn ongerustheid weg te nemen.

Heerde A. P. BISSCHOP

Mevrouw Van Schieveen-Ruijter oor- deelt aldus:

Allereerst . wil ik het ingezonden stuk va.n de heer D. Oskam te Vianen in Vrij- heid en Democratie van 17 decembe!' 1964 onderstrepen. En velen met mij, zoals blijkt uit gesprekken en vergaderingen. De redactie schrijft hier over het wegengeld (de betrekkelijk kleine las-

ten). ·

Weet u, dat het water bij de transport..

bedrijven tot aan de lippen is gestegen?

Weet u ook, dat deze bedrijven en het . hele wegverkeer een melkkoe vormen?

(Tijdelijke) benzineprijsverhoging, we- genbelasting voor diesels. De hele belas- IJngverlaging wordt weer opgevangen :ioor het wegvervoer. Wat staat tegenover·

verhoogde lonen, AOW en WWW? Niets.

E:n waar is een krachtig geluid te horen van VVD-zijde? Nergens. Altijd maar het

~ompromis. Van verschillende zijde hoor lk al over bedanken voor het lidmaat-

>chap.

S. VAN SCHIEVEEN - RUIJTER Broek in Waterland

Het samengaan van economische groei (uit·

breiding van de productie) met een lichte graad van geldontwaarding is een "economi- sche wetmatigheid" waar alle economisch ont- wikkelde landén mee worstelen. Het is mis·

schien wel hèt economische vraagstuk van de jaren na de Tweede Wereldoorlog, zoals mas·

sale werkloosheid (samengaand met stagna- tie of inkrimping van de .productie en veelal . een géleidelijke overwaardering van de munt·

eenheid) hèt probleem .van de vooroorlogse

jaren was. ,

Dat het Kabinet en met name de minister van Financiën, dr. H. /. Witteveen, erin ge, slaagd is de inflatie in 1964, een jaar .van aanzienlijke expansie en spanning op de aT·

beidsmarkt, binnen redelijke grenzen te lwu- den, bewijst dat de huidige regering de geld·

ontwaarding "hardnekkig en geenszins zonder succes" bestrijdt.

Gezien' de spanning op de arbeidsmarkt is het zonder meer een succes te noemen, voor aUe betrokken partijen - werknemers• en werkgeversleiders èn regering - dat de .loom- verhoging. f!oor 1965 tot 5% (inclusief 1%%

compensatie voor de verhoging van de AOW/

AWW-premieverhoging) beperkt is gebleven.

In ket licht van de te verwachten verdere prijsstijgingen betekent dit, dat de vakvereni- gingsleiders bereid zijn het reële inkomen t1cm

de werknemers niet te laten stijgen. In weinig of geen andere vrije landen ter wereld zou dit onder de liuidige omstandigheden zelfs maar denkbaar zijn geweest.

Mariolin's kritiek

Kennelijk denkt de geachte inzender aan de kritiek van de heer M arjolin, vice-voorzitter van de Europese Commissie. Deze kritiek was echter niet tegen de Nederlandse loon- en prijsstijgingen gericht, maar juist tegen de stijgingen van de overheidsuitgaven in 1964 en 1965 (volgem; de begrOting). Zeker wat 1965 betreft, bleek deze kritiek niet goed gefundeerd, want terwijl de heer Marjolin betoogde, dat de geraamde overheidsuitgaven van Nederland het in de EEG afgesproken accres van 5% per jaar zouden overtreffen, wist minister Witteveen aan de hand van de cijfers in de Miljoenennota zonder enige moei- te aan te tonen, dat de stijging van de rele- vante overheidsuitgaven ruim beneden de stij.

ging tlan het nationale inkomen zal blijven, terwijl ook de 5%-norm bij lange na niet zal worden overschreden.

Overigens loopt het ook met de "ongebrei·

delde prijsstijgingen" nogal los. In 1964 be·

droeg de gemiddelde prijsstijging ongeveer 6%% (bij een loonstijging van ongeveer 13%) zodat het r e ë l e inkomen van werknemers met gemiddeld ruim 6% steeg. V oor 1965 wordt de prijsstijging geschat op 4 á 4%% en de loonstijging (op jaarbasis) op een OtJer·

eenkomstig percentage.· Met de genoemde prij ss tij gingen, die voor ongeveer de helft aan buitenlandse · invloeden te wijten zijn, moet ook vergeleken worden de verhoging van het algemene ouderdomsperuioen met on·

geveer 25% alleen al in 1964.

Inderdaad zou een belastingverlaging in 1964, zoals' de heer Geertsema indertijd stelde, inflatoir gewerkt hebben. Zij was dan im·

mers bovenop een loonsverhoging van pl;m.

13% gekomen en zoo de extra bestedingen nog hoger hebben opgevoerd. Dat die beste·

dingen, nationaal-economisch gesproken, reeds te hoog waren, bleek uit het toen nog voor·

ziene betalingsbalanstekort op lopende reke- ning van f 1.250 miljoen in 1964. Een be·

talingsbalanstekort op lopende rekening vloeit

14 JANUARI 1965 - PAGINA 2

immers voornamelijk tuJort uit het feit, dat wij door een overmaat aan binnenlandse koop.

kracht meer uit het buitenland kopen dan wij aan. het buitenland verkopen.

In.middels hebben zich echter twee nieuwe feiten voorgedaan. In de eerste plaats blij/a de betalingsbalans zich tJoornamelijk dankzij de inflatiebestrijdende maatregelen van de regering, zoals de schorsing van bepaalde Ur.- tJesteringsfaciliteiten en haar beperkende cre- dietpolitiek - sneller te herstellen dan 1ne11

zelfs in ket t1roege najCUJT nog moest vrezen, zodat het tekort op lopende rekening tiOOT

1964 nu op .f 1.000 miljoen in plaats van f 1.250 miljoen kan worden geraamd. In de tweede plaats is de loonronde voor 1965 on- der de sterk remmende invloed van de rege- ring en door de zelfbeheersing van het beo drijfsleven in al zijn geledingen beperkt ge, bleven tot een percentage, dat ook· nationaal- economisch aanvaardbaar moeten worden ge·

acht. Men moet niet vergeten, dat de pro- ductie voortdurend toeneemt, waardoor uit- schieters aan de bestedingskant, zoals die in 1964, weer worden ingehaald in een rustiger jaar als 1965.

Onder die omstandigheden zal het effect, dat mr. Geertsema zo vreesde, geenszins dit jaar "nog erger zijn". Integendeel, in de even·

wichtiger omstandigheden van 1965, met een bescheiden loonronde en een betalingsbalans, die een goede kans maakt weer in evenwicht te komen, is het alleszins verantwoord de helft van de ·voorgestelde belastingverlaging halverwege het jaar te laten ingaan, waardoor in 1965 een bedrag t'an ongeveer f 250 mil- joen aan extra koopkracht onder het pu- bliek wordt gelaten.

Inderdaad, "de bereidheid tot een compro- mis geldt net zo goed voor de andere poli- tieke partijen". Maar als alle politieke par·

tij en weigeren redelijke compromissen te aan- vaarden, is er geen Kabinet te vormen en wordt dus het land onregeerbaar.

Noden van de middenstand

De geachte briefschrijver doet de interne logica van zijn betoog geweld aan als hij.

eerst de toegenomen omzetcijfers van winkel·

bedrijven vermeldt, en zich even later heel in het algemeen beklaagt over de noden van de middenstand. Men mag ookop dit gebied niet generaliseren, Er zijn grote · groepen zelf·

standigen, met name in de detailhandel en het ambacht, voor wie 1964 dankzij de· be- stedingsgolf en ondanks de gestegen loonkos- ten van hun eigen . personeel, een uitstekend jaar is geweest. Er zijn anderen die toch al zo'n moeite hadden om met. winst te 'werken,

·dat de loorutijgingen ·van 1964 en 1965 hen voor ernstige problemen hebben geplaatst.

Men ver ge te ni.et, dat zich in detailhandel en ambacht veranderingen op langere termijn aan het voltrekken zijn (zoals zelf bediening, branchevermenging en gebrek aan belangstel·

Zing voor allerlei soorten handwerk onder jongeren), waarvan de moeilijke gevolgen ver·

scherpt worden door bepaalde actuele ont·

wikkelingen, zoals een loonexplosie. Die zijn niet zozeèr de oorzaak van dergelijke moei- lijkheden als wel een bijkomende (vaak ern- stige) verzwaring. Vandaar dat de regering zich juist nu bereid heeft getoond om de middenstand met bijzondere maatregelen een steun in de rug te geven.

Dat de TJVeede Kamer een open oog heeft voor de bijzondere moeilijkheden van vooral . de kleinere zelfstandigen, die al op 1 jan.

1965 de .verhoogde AOW/AWW-premie zijn gaan betalen, maar die nog tot 1 juli 1965 op het eerste deel van de belastingverlaging moe·

ten wachten, bewees zij door bij amendement (mee door de VVD ondertekend) een tijdelijke tegemoetkoming in de belastingsfeer aan deze kleinere zelfstandigen te verschaffen, om bo- venbedoeld verschil in de tijd te helpen over·

bruggen.

Reeds toen het huidige Kabinet werd ge·

formeert! heeft de VVD het stundpunt inge·

nomen, dat van een eventuele bijdrage uit de schatkist aan de AOW, geen beginselkwes- tie zou worden gemaakt. Deze bijdrage, die n.u op J 150 miljoen is gesteld, kan niet bui·

tensporig groot genoemd worden, zeker niet als men haar vergelijkt met de f 2.000 miljoen aan jaarlijkse AOW-uitkeringen. Zonder ge.

noemde bijdrage zou een nog grotere premie- verhoging per 1 jan. 1965 onvermijdelijk zijn geweest.

Misverstand

Het is waar, dat genoemde bijdrage groter is dan de extra inkomsten van .de verhoging der benzinebelasting per 1 april 1964, die op f 75 miljoen is geschat. Het denkbeeld, dat de intrekking van bedoelde benzinebelas- tingverhoging ooit toegezegd zou zijn berust echter op een misverstand. Reeds in de Me- morie van Toelichting bij het wetsontwerp 7533 tot invoering van de benzinebelasting·

verhoging staat: "Wellicht zal het mogelijk zijn de verhogingen in te passen in een struc· · tureel belastingplan, waarvan ook een ver·

laging van de inkomstenbelasting en de loon·

belasting deel uitmaakt". Dus het tegenge·

stelde van een toezegging tot intrekking.

Wat verder het wegverkeer betreft, ook daar mag men evenmin de door ons erkende noden van enkelen als normgevend voor al·

Zen beschouwen. Wij menen ook nu nóg, dat (Vervolg op pagina 4)

(3)

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

BAR EN BOOS

* *

De gemeenteraad van Heeren-

* ,

veen nam in 1954 zonder hoof- delijke stemming een politieverorde- ning aan, waarbij de aanwezigheid van barkrukken in café's werd verboden.·

Geen enkel raadslid wijdde toen ook maar één opmerking aan dit punt van een meer omvattend voorstel.

Argeloos hebben de caféhouders van Heerenveen de afgelopen jaren toch krukken aangeschaft en voor hun bars geplaatst Het is begrijpelijk dat zij nu boos zijn, omdat de po!!tie hun heeft opgedragen deze zetels te verwijderen.

Vóór dit een voldongen feit is, ·krijgt de gemeenteraad echter maandag nog eens de gelegenheid zich over deze kwestie uit te spreken; Het zou een wijs en nuchter besluit zijn als het verbod dan werd ingetrokken. Hand- - ha ving van de verordening is bar en

boos.

WATERNOOD

* *

Het Waterleidingbedrijf Mid-

*

deu-Nederland doe~ weinig om zijn naam een prettige klank bij het publiek te laten houden. Het heeft in de eerste plaats de tarieven met maar liefst 35 procent verhoogd. De aan- gesloten gemeenten waren van dit voornemen niet op de hoogte gebracht en moesten het nieuws uit de kranten vernemen.

Bovendien heeft het bedrijf de lei- dingen van vijf gezinnen in Groene- kan afgesloten, die de hun aangebo- den kwitanties niet binnen veertien dagen hadden betaald. Terecht heeft de heer Copijn (VVD) in de gemeenteraad van Maartensdijk het feit gelaakt dat zo snel tot afsluiting werd overge- gaan, ook daar waar de nota al wel per giro was voldaan, maar de overschrij- ving nog niet in Utrecht was ontvan- gen.

Van een bedrijf dat een dergelijk on- misbaar produkt levert, mag men meer consideratie verwachten. Watersnood is een ramp, waternood .kan dat ook zijn.

MARATHON

* *

^Ministers ^zijn veelgeplaagde

*

mensen. Wie dit nog niet wist, kon ·het ervaren uit een rede welke drs. J. ·w. de Pons, de voorzitter van de Sociaal Economische Raad naar aanleiding van de jaarwisseling heeft gehouden. "Wij moeten niet alleen lief zijn voor Luns, maar ook zuinig zijn op Biesheuvel en Andriessen". Hij was verder van mening, dat ook een minister recht op "enigszins redelijke ar- beidsvoorwaarden" heeft. Wat daarvan gemeenlijk in Den Haag terecht komt, kan hij verklaren, die het voorrecht genoot eens een ministers buurman te zijn geweest. Hij kon nooit zo laat thuiskomen, of er was nog licht in het excellente werkvertrek.

Overigens zijn de marathon-zittin- gen in Brussel een bespotting van mi- nisteriële efficiency. De eindeloos ge- rekte vergaderingen fungeren daar immers als stok achter de deur, om per se tot resultaten te komen. Wij kunnen het ministeriële Brusselse nachtleven slechts als een <Uitwas zien.

DAGELIJKS BESTUUR VERGADERDE

Zaterdagochtend 9 januari j.l.

heeft het Dagelijks Bestuur te Den Haag vergaderd.

Deze vergadering werd in de na- middag gevolgd door een zeer nut- t~ge en aangename gedachtenwisse- ling met het Dagelijks Bestuur van het Liberaal Democratisch Cen- trum

VAN DORP TOT STAD

Wat goede samenwerking vermag

Waar een wil is, is een weg. Ten aanzien van de uitbreiding van het landelijke Zoetenneer tot een stad van 100.000 inwoners, zou men deze zegswijze bijna letterlijk kunnen nemen. Men heeft immers een weg gevonden, waarop Den Haag de kleine gemeente Zoetenneer heeft gevonden.

En dit in een sfeer van hannonieuse samenwerking. Dat wil in dit geval zeggen zonder het politieke gekrakeel - flink ·in sentiment gedoopt - zoals we dat in de afgelopen jaren van Amsterdam met betrekking tot de Bijlmenneer hebben beleefd. Zoetenneer heeft met de publikatie van haar structuurplan waargemaakt, dat het een kleine gemeente mogelijk is een stad te bouwen, die groter zal worden dan Dordrecht thans. Het Zoe- fermeerse gemeelttebestuur ·met zijn liberale burgemeester H. G. J. baron van Tuyll van Serooskerken aan het hoofd, heeft het hoofdstedelijke argument, dat een kleine gemeente niet het bestuurlijke en technische appa- raat bezit om iets groots -tot stand te brengen, volkomen gelogenstraft.

Wie met de achtergronden van de uit- breidingsplannen van Zoetermeer be- kend is, weet, dat de gemeentebesturen van de Haagse agglomeratie aanvanke- lijk een andere oplossing voor ogen heeft gestaan, daarbij geleid door het Haagse gemeentebestuur. Men wilde een volko- . men nieuwe stad (Wilsveen) stichten en

daarover een districtsbestuur stellen. Al- lerlei redenen, die nu verder niet ter za- ke doen, schoven het bestuurlijke probleem met betrekking tot de oplossing van het gebrek aan bouwgrond van Den Haag, terzijde; het ruimtelijke probleem bleef en daarvoor is tenslotte in gèmeen overleg tussen alle Haagse agglomeratie- gemeenten. Zoetermeer, het Rijk en het provinciaal bestuur, thans een zeer ge- slaagde oplossing gevonden. Zoetenneer zal de Haagse "overloop" binnen haar grenzen de nodige ruimte geven.

•

_*

• E

^ind ¹⁹⁶² werd een kleine groep architecten en stedebouwkundigen opdracht gegeven een structuurplan voor zoetenneer te maken. De vorige week heeft het gemeentebestuur van Zoeter•

meer dit structuurplan aan de publiciteit prijs gegeven. Daarbij kwam de goede samenwerking die er met name tussen, Zoetermeer en Den Haag bestaat, wel bijzonder duidelijk tot uitdrukking.

Naast burgemeester Van Tuyll was de Haagse socialistische wetJ:?.ouder van stadsontwikkeling, de heer Hijlkema ge- zeten en de persconferentie - waarvoor een enorme belangstelling bestond - was voorbereid en georganiseerd door het bu- reau Publiciteit van het Haagse stadhuis!

Over het structuurplan heeft men in de dagbladen uitvoerig kunnen lezen en daarom zullen we hier niet op de details ingaan. Genoeg is hier op te merken, dat het team, dat het plan ontwierp, bewust ervan is uitgegaan, dat Zoetermeer een voorbeeld van een modeme stad moet worden. Men ontwierp wat de architect Hein Fledderus noemde, een "compacte- stad", d.w.z. een stad, waarin hoogbouw minstens 60 % van de totale bebO'llwing zal uitmaken. Torenflats van 20 of meer verdiepingen zullen niet worden ge- schuwd. Ofschoon Mertegen wel . bezwaren worden aangevoerd voor gezinnen met kinderen, zal hiertegenover als zeer belangrijk voordeel staan, dat er bijzonder degelijk en wat .de verdeling van de

SPREEKBEURTEN

PERIODE 15 JANUARI TOT EN MET 15 FEBRUARI 1965 15 januari

16 januari

18 januari 21 januari 22 januari 28 januari

29 januari

30 januari 1 februari - 3 februari - 5 februari -

6 februari -

Vinkeveen

's-Gravenhage (Confe- rentie Europ. Eenheid)

Baarn Amsterdam Drachten

Leeuwarden (Vrouwen- organisatie)

Molenaarsgraaf Vlissingen Rockanje

Utrecht (Intern. Stud.

Congres) Ruurlo

Epe (middenstands- forum)

Hoekse Waard Schiedam

Arnhem (Gelderse Landbouwdag) Emmen (JOVD)

8 februari - Hoogeve€n Geldermalsen

10 februari - 11 februari - 12 februari -

15 februari -

Terschelling Steenwijk Meppel Emmen

Schouwen/Duiveland Diemen

Den Helder

Mr. F. Portheïne

Mevr. Mr. J. M. Stoffels- v. Haaften Mr. Dr. C. Berkhouwer Mr. H. van Riel

Mevr. H. v. Someren-Downer Ir. L. G. Oldenbanning Mej. Mr. J. J. Th. ten Broecke

Hoekstra Mevr. H. v. Someren-Downer Sidney J. van den Bergh J.C. Corver

Mr. W. J. Geertsema Th. H. J oekes Mr. F. Portheïne M. Visser

Mevr. H. v. Someren-Downer - Th. H. J oekes

Mr. W. J. Geertsema Mevr. Mr. J. M. Stoffels-

v. Haaften Mevr. H. v. Someren-Downer - . Mevr. Mr. J. M. Stoffels-

v. Haaften H. J. L. Vonhoff

R. Zegering Hadders Ir. D. S. Tuijnman Th. H. Joekes

Ir. L. G. Oldenbanning Mr. W. J. Geertsema Mr. F. Portheïne Mr. W. J. Geertsema

N.B. IN DEZE AGENDA ZIJN NIET OPGENOMEN DE SPREEKBEUR- TEN, WELKE BUITEN HET VERBAND VAN ONZE PARTIJ DOOR DE SPREKERS(STERS) WORDEN GEHOUDEN.

14 JANUARI1965- PAGINA t

wóon.ruimte betreft, efficiënt zru worden gebouwd, facetten, die men in de na-001'- logse woningJbouw nogal eens heeft gemist.

Met behoud van de oude dorpskerD., waaromheen thans reeds een moderne uitbreiding naar stedelijke begriP- pen gaande is, is een viertal wijken (drie woonwijken een een industriegebied) ont- worpen, waarvan de "city" niet alleen centraal is gesitueerd,· maar bovendien aangeleund komt te liggen tegen de oude dorpskern. Voor het interne verkeer heeft het team een logisch wegennet ontwor- . pen, waarbij rekening is gehouden met

epenbaar vervoer in de vorm van een ringlijn,

die

de bewoners van groot- zoe..

termeer zal verzekeren; dat zij in elk geval niet verder dan 500 m daarvan verwijderd zullen zijn.

• * •

E

en van de belangrijkste, zo niet de belangrijkste vraag is ongetwijfeld hoe Zoetermeer dit plan denkt te

finiiJlcieren. Het zal ca. 1,3 miljard gaan kosten! Op een desbetreffende vraag liet burgemeester van Tuyll een vaag antwoord horen, maar hij zei wel, dat in- stitutionele beleggers grote belangstelling tonen en dat het Rijk Zoetenneer tot le klasse-gemeente heeft verklaard, hetgeen verplichtingen voor het Rijk schept.

Nu reeds zijn in Zoetermeer 850 woningen in aanbouw. In tien jaar hoopt men plaats te hebben voor 50.000 mensen (thans 11.000). Deze prestatie zal o.m.

geleverd kunnen worden d!>Qr het feit, dat het Haagse deel VIIJl het .agglomeratie-contingent woningen, binnen enkele jaren geheel aan Zoetermeer zal toeval- len, omdat Dèn Haag dan geen bouw.;

grond mèer beschikbaar heeft. Dit zal in volkomen overeenstemming met Den Haag· gebeuren, evenals de toewijzing van woningen voor Haagse werkers en toewijzing van grond aan Haagse indus- strieën die als gevolg 'van de sanering uit Den Haag worden verdreven.

Gebrek aan plaatsruimte dwingt ons tot deze enkele notities bij het structuurplan VIIJl Zoetermeer, dat andere gemeenten ten voorbeeld kan worden gesteld. Op één onderdeel gingen we niet in, n.l. het wegennet. dat groot Zoeter- meer straks met de agglomeratie zal moe-

te verbinden. Dat vormt een hoofdstuk apart, waarover wellicht binnenkort nog een korte beschouwing.

v.

dw.

BELASTINGEN

<Vervolg van pagina 1)

Deze waarschuwig breng Ik daarom"

omdat er nog zoveel, onnoemelijk veel te doen blijft op het teiTein van de verlaging van de directe belastingen. Ik heb in de Kamer gesproken over de nood- zaak permanent de belastingdruk aan te passen aan de geldontwaarding. Ook de progressie, die langzamerhand aan bete- kenis verliest, dient voor verdere a!:- zwakking in aanmerking te komen. Ook ,Uent er op gelet te worden dat de verhouding tussen directe en indirecte belastingen ook na de verlaging het recht- vaardige cijfer 50-50 nog niet heeft ge- haald Wij zullen daarover nog eens kunnen spreken als de Tweede Kamer de nota zal behandelen over de harmo- nisatie van de omzetbelasting.

Terwijl er nog veel te wensen blijft, heeft de Regering zo juist een wetsontwerp ingediend dat· o.m. beoogt de parü- culiere pensioenen van weduwen en we- zen vrij te stellen van successierecht, voorstellen die ook weer belastingverlaging van ettelijke miljoenen inhouden.

Zo werkt de VVD in en buiten de Re- gering aan het ideaal dat ik zo zou willen omschrijven: het geven aan de individuele mens van meer beschikkings- macht over de vrucht van zijn harde werken.

De strijd daarvoor is zwaar, daarom:

sta achter de VVD. Ge ziet het: Indien we eensg~d samenstrijden lwnnen we

(4)

·I i

!I I,

I, '

,~Maak de

VUURVASTE STENEN IN ALLE SOORTEN .,M 0 LIS 0 L" MOLER ISOLATIESTENEN

VUURVASTE ISOLATIESTENEN

ZUURVASTE STENEN

"P R 0 D 0 RITE'' CHEMISCH. BESTENDIGE PRODUKTEN LEVERT

N .11. Gouda 11 ••urvast

VERENIGDE VUURVASTE-STEENFABRIEKEN GOUDA __. TELEFOON 67 44 - ( 18 20}

N.V. RIJNSTAAL

FABRIKANTE

v

/h J. W.

Oonk

Be

Co.

Telefoon 24941 I 45 - Arnhem Postbus 42

VAN

NAADLOZf:

EN GELASTE

STALEN BUIZEN

Voor Buig- en Zetwerk

op hydr. pers 1000 ton.

ZETLENGTE 7

m,

dikte tot 32

mm

Constructiewerkplaatsen

W. HUIZER N. V.

Telefoon 01804-2657 Groenedijk 10 CAPELLE A. D. IJSSEL

Indien hier

um advertentie had gestaan dan •••

zouden 28.000 geestverwanten alsmede hun huisgenoten deze hebben gelezen.

Inlichtingen

eFl

advertentie- torieven worden gaarne verstrekt door onze administratie, postbus 43 Amersfoort, tel. 0.3490- 1 34 25

r:l~D. sterk!!''

UNITED DAIRY-

MEN

EXPORT VAN ZUIVELPRODUKTEN

PERSOONSDAM 18 ROTTERDAM HOLLAND

BETONFABRIEK MIJNLIEFF

Postbus 14 DRUTEN Tel. 08870 - 2050

Voor: BIMSBETONDAKEN

VLOER-ENWANDPLATEN TRILBETON ELEMENTEN SIERBETON

GLOOIINGEN PREFABBOUW

Het Kabinet-Marijnen en de V.V.D.

(Vervolg van pagina 2)

het wegverkeer als geheel de betrekkelijk kleine verhoging zal kunnen opbrengen. Over .. billijk" of "onbillijk" van bepaalde belastin- gen zullen de meningen altijd wel blijven ver- schillen.

De geachte inzender vergelijkt de Neder·

landse motorisering met die van de "ons om·

ringende landen". Maar als wij toch gaan vergelijken met het buitenland, denken wij ook aan de omvang van het wegennet. Met name de automobilisten in België, Frankrijk en Engeland zo.uden zeer tevreden zijn, als zij met iets hogere lasten in het bezit zouden komen van een snelwegennet, dat thans - vergeleken met Nederland - een grote ach- terstand vertoont. ·

V oor de opheffing van de vrijstelling van textielgoederen voor 01nzetbelasting heeft ons Kamerlid, de heer !oekes, reeds in zijn mai- denspeech op 5 nov. 1963 gepleit. Met het oog op de zeer moeilijke concurrentiepositie va:n de Nederlandse textielindustrie heeft de regering aan dit voorstel voorshands geen gehoor willen geven. Overigens staat het nog te bezien of minister Witteveen hier "geen budgettaire hezÏvaren kan laten gelden", zo- als de geachte briefschrijver wat sch arnper opmerkt. De extra OB-inkom,sten zouden wel eens gedeeltelijk of gelzeel kunnen ·wegvallen tegen de verminderde opbrci1gst van de Ven·

nootschapsbelasting, die van de ondergang van zelfs maar een deel ·van onze textief.

indirstrie het gevolg Zfllt ziin!

(Red. Vrijheid en· Democratie).

WAARNEMING SECRETARIAAT KAMER-CENTRALE DORDRECHT

In verband met de benoeming van de heer J. H. Ph. de Wilde te Numansdorp tot burgemeester van de gemeente Zuidzande in Zeeland, zal het secretariaat van de Kamer-Centrale Dordrecht voorlopig worden waargenomen door de waar- nemend secretaris dezer Cen- trale, de heer Sch. Overwater, Nieuwestraat 39

re

Strijen.

Tel. 01854-442. Alle post, be- stemd voor dit secretariaat dient- derhalve aan de heer Overwater te worden gezon- den ..

ALGEMEEN SECRETARIAAT

V.V.D.

Koninginnegracht 61 's-Gravenhage Telefoon ( 070

l

60 48 03

(3 lijnen) Giro 67880