Het effect van kartelbestrijding op beurskoersen; Een
onderzoek naar het effect binnen de Europese Unie
Faculteit der Economische Wetenschappen
Rijksuniversiteit Groningen
Doctoraalscriptie Algemene Economie
Juni 2007
Het effect van kartelbestrijding op beurskoersen; Een onderzoek naar het effect binnen de Europese Unie
E.B.R. Feitsma Juni 2007 Rijksuniversiteit Groningen
2
Appendix
Figuur 4 Cumulatieve abnormale opbrengsten per bedrijf ten opzichte van tijd, ten tijde van de
verrassingsinval
-10%
-8%
-6%
-4%
-2%
0%
2%
4%
6%
8%
1
-1
-1
9
9
4
1
-7
-1
9
9
4
1
-1
-1
9
9
5
1
-7
-1
9
9
5
1
-1
-1
9
9
6
1
-7
-1
9
9
6
1
-1
-1
9
9
7
1
-7
-1
9
9
7
1
-1
-1
9
9
8
1
-7
-1
9
9
8
1
-1
-1
9
9
9
1
-7
-1
9
9
9
1
-1
-2
0
0
0
1
-7
-2
0
0
0
1
-1
-2
0
0
1
1
-7
-2
0
0
1
1
-1
-2
0
0
2
1
-7
-2
0
0
2
1
-1
-2
0
0
3
Figuur 5 Cumulatieve abnormale opbrengsten per bedrijf ten opzichte van tijd, ten tijde van de uitspraak
van de Europese Commissie
Het effect van kartelbestrijding op beurskoersen; Een onderzoek naar het effect binnen de Europese Unie
E.B.R. Feitsma Juni 2007 Rijksuniversiteit Groningen
3
Tabel 8 Abnormale opbrengsten per dag en bedrijf ten tijde van de verrassingsinval van de Europese
Commissie
Bedrijf/Dag -2 -1 0 1 2 3 4 5 Totaal
Group Danone 0,29% -0,94% -0,53% -1,13% -1,23% 2,16% 0,02% 1,85% 0,49% Tate & Lyle -0,91% 1,12% -0,87% -0,11% -0,59% -0,60% -0,16% -1,23% -3,35% General Motors -1,23% -1,37% 0,81% -0,55% -0,47% 1,25% 0,55% -0,07% -1,09% Volkswagen 3,26% -0,08% -0,86% -0,13% -0,49% -0,81% 0,17% -3,04% -1,97% Peugeot -0,22% -1,60% -2,05% -0,69% -2,16% 0,30% 1,15% 0,84% -4,44% Kyowa Hakko Kogyo -3,03% 2,16% -2,53% 1,42% -1,42% -1,53% 1,66% -0,24% -3,50% Lafarge -2,42% 3,32% -1,95% -2,43% -2,85% -0,07% 1,87% 1,21% -3,33% Nippon Soda Company 0,33% -0,28% 0,12% 1,91% 5,67% -1,73% -2,98% -1,69% 1,34% Kme -0,72% 4,49% 0,18% 0,89% -1,58% 2,02% -0,29% 0,37% 5,37% SGL Carbon 2,60% 0,23% -0,35% -8,86% -2,05% -0,47% 0,11% -0,39% -9,20% Kme 0,05% 0,52% -2,54% 0,94% 1,89% 0,00% -1,52% -0,03% -0,69%
Totaal -2,30% 8,51% -10,04% -7,62% -4,06% -1,64% 0,56% -4,27% -20,85%
Tabel 9 Abnormale opbrengsten per dag en bedrijf ten tijde van de uitspraak van de Europese Commissie
Bedrijf/Dag -2 1 0 1 2 3 4 5 totaal
Daiichi Sankyo -1,77% 1,65% 0,11% 1,21% -0,02% -1,06% -3,39% -0,13% -3,39% Group Danone 2,23% -1,86% -2,94% -0,18% -1,22% -0,29% 1,15% 0,93% -2,17% Michelin 0,39% -4,47% -1,14% -0,26% -0,53% -0,53% -1,27% 0,13% -7,68% Tate & Lyle 0,73% -2,81% -2,17% -4,50% 3,24% 1,45% 3,84% 0,86% 0,65% Erste Bank 0,55% 0,19% 0,56% -1,71% 1,04% 0,76% 0,54% -0,45% 1,46% Archer Daniels Midland 0,80% -0,10% -2,27% -0,14% 1,13% 0,56% -1,82% -2,92% -4,77% Microsoft 1,32% -1,14% 1,51% 1,11% -0,38% -0,48% -0,85% -0,86% 0,22% General Motors -0,74% -2,24% -0,73% 1,89% -0,15% -1,69% 0,18% 0,15% -3,34% Volkswagen 1,88% -1,64% 0,41% -0,19% 3,53% -0,16% -0,68% 2,71% 5,87% Peugeot 0,11% 1,56% 0,37% -0,38% -0,54% -0,50% 1,04% 0,05% 1,71% Kyowa Hakko Kogyo 0,30% 5,20% 2,31% -2,49% -0,35% 3,40% -0,09% 1,76% 10,05% Sotheby -2,13% 3,74% -1,04% -0,04% 6,23% -1,23% 2,10% -1,43% 6,20% Minoan Lines -2,41% -2,25% -0,46% -1,57% -1,58% 0,80% 0,04% -0,64% -8,06% Hanjin shipping -2,36% 3,82% -2,34% -1,26% 3,19% 0,61% -0,09% -3,98% -2,40% Lafarge -1,26% 0,39% -2,29% -2,98% 6,96% -1,96% 1,11% -1,93% -1,95% Nippon Soda Company -1,95% -1,90% -0,37% -2,56% 1,78% 1,88% 1,90% -0,82% -2,03% Kme -1,32% 0,00% -0,32% -0,36% -0,55% -1,07% -1,78% 1,39% -4,01% SGL Carbon 0,51% 2,47% -1,54% -4,99% 1,27% 0,05% 1,84% -1,48% -1,86% Carbone Lorraine -1,93% -8,96% -3,47% -0,37% 4,15% 0,09% -0,27% -1,66% -12,42% Kme 2,43% -0,79% -1,35% -1,60% -1,78% -1,39% -0,89% -1,74% -7,10%
Het effect van kartelbestrijding op beurskoersen; Een onderzoek naar het effect binnen de Europese Unie
E.B.R. Feitsma Juni 2007 Rijksuniversiteit Groningen
4
Tabel 10 Abnormale opbrengsten per dag en bedrijf ten tijde van de uitspraak van het hoger beroep
Bedrijf/Uitspraak -2 -1 0 1 2 3 4 5 totaal
Group Danone 0,05% -1,23% -0,14% -0,67% 2,27% -0,61% 0,43% -0,19% -0,08% Daiichi Sankyo -0,60% -0,11% -0,71% 0,89% 1,69% -0,42% 0,06% 0,33% 1,12% Michelin 0,76% 1,17% -1,20% 0,87% -0,69% -0,61% 0,04% 0,10% 0,44% Tate & Lyle -1,15% -4,09% -4,58% 0,30% 1,79% 0,06% -1,43% -0,09% -9,19% Erste Bank -0,64% 0,47% -1,71% -0,14% 0,17% 0,73% 0,61% 0,80% 0,29% Archer Daniels Midland -3,62% 1,75% -2,79% -0,67% 0,74% 0,73% -3,23% -1,69% -8,80% Microsoft -0,11% -0,37% -0,71% 0,07% -0,04% -0,26% -0,28% -0,22% -1,93% General Motors -0,45% -0,09% -1,54% -0,38% 0,08% -0,03% 0,78% 0,37% -1,27% Volkswagen 1,19% 1,81% -0,55% 0,32% 0,33% -0,75% -0,42% -0,63% 1,31% Kyowa Hakko Kogyo -1,13% -1,05% 3,60% 1,88% 2,15% -0,52% -2,38% -1,48% 1,07% Minoan Lines -0,84% -2,26% -0,26% 2,73% -0,06% -1,54% -1,31% 0,15% -3,40% Hanjin Shipping 4,26% 1,10% -0,45% -0,37% 5,76% -0,25% 4,98% -1,43% 13,59% SGL Carbon 0,00% 1,68% -3,07% 2,21% -2,48% -1,82% 0,13% 0,68% -2,65%
Totaal -2,28% -1,22% -14,11% 7,03% 11,71% -5,30% -2,03% -3,30% -9,49%
Tabel 11 Cumulatieve abnormale opbrengsten per dag ten tijde van de uitspraak van de Europese
Commissie van bedrijven waar geen verrassingsinval heeft plaatsgevonden
UitspraakGemiddelde abnormale
return Cumulatieve gemiddelde abnormale return P-waarde Standaard deviatie
-2 -0,84% -7,55% 0,137 0,008 -1 -0,84% -7,52% 0,138 0,008 0 -0,95% -8,54% 0,108 0,008 1 -0,34% -3,02% 0,331 0,008 2 1,47% 13,22% 0,028** 0,008 3 -0,05% -0,47% 0,108 0,008 4 -0,56% -5,01% 0,234 0,008 5 -1,33% -11,95% 0,042** 0,008 Totaal -3,43% -30,83% 0,046 0,020
** significant met een significantieniveau van 5 % *Significant met een significantieniveau van 10 %
Tabel 12 Cumulatieve abnormale opbrengsten per dag ten tijde van het hoger beroep van bedrijven die
geen boeteverlaging hebben gekregen
UitspraakGemiddelde abnormale
return Cumulatieve gemiddelde abnormale return P-waarde Standaard deviatie
-2 -0,92% -5,55% 0,039** 0,005 -1 -0,15% -0,88% 0,390 0,005 0 -0,34% -2,06% 0,257 0,005 1 0,96% 5,77% 0,034** 0,005 2 0,63% 3,79% 0,115 0,005 3 -0,44% -2,63% 0,202 0,005 4 -1,19% -7,11% 0,012** 0,005 5 -0,47% -2,82% 0,186 0,005 Totaal -1,91% -11,49% 0,046** 0,014
