Vluchtelingen uit Kososvo De internationale gemeenschap staat voor drie grote opgaven.

x

p

re

ss

e

.

TIECENTRUM

^ ^ J n S E P O U T I E K i

Vluchtelingen uit Kososvo

De internationale gemeenschap staat voor drie grote opgaven. Ten eerste Milosovic en zijn trawanten te laten stoppen met de terreur tegen de etnische Albanezen in Kosovo. Ten tweede de honderdduizenden vluchtelingen uit Kosovo menswaardig op te vangen en ten derde te bewen(stelligen dat zij zo spoedig moge­ lijk naar Kosovo kunnen terugkeren.

Mede om dat laatste doel te kunnen realiseren, is het gewenst de vluchtelingen zoveel mogelijk in de eigen regio op te vangen. Landen ais Macedonië en Albanië kunnen dat niet, dat moet de vluchtelingenorganisatie van de VN (de UNHCR) doen, met aanvul­ lende steun van de EU-lidstaten en andere Europese landen. De VVD realiseert zich dat voor een groep vluchtelingen, met name ernstig zieken en ouderen, de opvang in de regio niet afdoende is. Voor hen zal de UNHCR waarschijnlijk een beroep doen op de Europese landen om voor opvang binnen de eigen landsgrenzen te zorgen. De VVD wil hier van harte aan meewerken en vindt dat alle Europese landen dit naar evenredigheid moeten doen. Het kan niet zo zijn dat enkele landen dit probleem moeten oplossen. Bovendien stelt de VVD als voorwaarde dat het een tijdelijke opvang betreft. Wij willen niet dat Milosovic via de opvang va/i vluchtelingen elders in Europa alsnog zijn zin krijgt. De vluchtelingen zullen naar verloop van tijd weer terug moeten keren naar Kosovo. Dat is overigens ook wat de meeste van hen willen.

Hoeveel vluchtelingen niet in de regio kunnen worden opgevangen, is op dit moment onduidelijk. De VVD heeft dan ook net initiatief genomen om het kabinet aan te sporen hierover snel duidelijkheid te verschaffen. Uiteindelijk moet het resultaat van alle inspanningen zijn dat voor iedere vluchteling een menswaardige opvang verzekerd is zonder dat het perspectief van terugkeer verloren gaat. Hans Dijkstal

Kwaliteit centraal in Politie debat

In een nota-overleg met de ministers van Binnenlandse Zaken en Justitie over het Beleidsplan Nederlandse Politie 1999-2002 heeft VVD-woordvoerder Nicolaï de nadruk gelegd op een kwalitatief hoogwaardig politieapparaat.

Kerntaken

De VVD-woordvoerder onderstreepte het uitgangspunt dat de politie zich moet bezig­ houden met die taken waarvoor zij in het leven is geroepen. De politie kan niet alle problemen van de samenleving op haar schouders geschoven krijgen. Een agent is geen welzijnswerker. De politie moet zich concentreren op haar kerntaken", aldus Nicolaï. Dit uitgangspunt stelt hoge eisen aan andere partijen, zoals gemeenten, horeca en onderwijs. Bovendien zal de burger zijn eigen verantwoordelijkheid moeten nemen. Voor die gevallen waar het helemaal mis gaat, zal een Detere opvangmogelijkheid beschikbaar moeten zijn, bijvoorbeeld bij de RIAGG's. De VVD is voorstander van het meer wijkge­ richt operen van de politie. Daarnaast zou de politie meer moeten flexibiliseren, om zo de goede mensen op de goede tijden op de goede plaats te Krijgen. Bij de grote politiere­ organisatie is een aantal specialisaties als aparte dienstonderdelen verdwenen. De VVD-woordvoerder pleitte er voor om enkele specialisaties (opnieuw) te accentueren. Als voorbeelden noemde hij jeugd en zeden, wapens en milieu.

De VVD stemt in met de plannen om de poli­ tie meer af te rekenen op resultaten.

Prioriteiten

Het Beleidsplan noemt de volgende beleids­ prioriteiten voor de politie: jeugdcriminaliteit, geweld op straat, zware georganiseerde criminaliteit, verkeersveiligheid en milieu. De

VVD-fractie onderschrijft deze zaken, maar vindt dat er scherper geprioriteerd moet worden. Wat betreft ordehandhaving moet geweld op straat de aller­ hoogste prioriteit hebben, waarbij ook gedacht moet worden aan geweld bij (sport)evenementen, in het verkeer en bij straatroof. En daarnaast - meer in de sfeer van opsporing - wil

de VVD dat kindermisbruik de hoogste priori- ■ ■

teit krijgt. ^

W erving

Het kabinet heeft in een brief aan de Kamer geconstateerd dat het steeds moeilijker wordt om politieagenten te werven. In het regeer­ akkoord is afgesproken dat er in de lopende kabinetsperiode drieduizend agenten bij moeten Komen en er bovendien ook twee­ duizend van achter hun bureau de straat op moeten. De VVD-woordvoerder benadrukte dat die afspraak niet ten koste mag gaan van de kwaliteit van het politiepersoneel. In het Beleidsplan kondigt net kabinet een nieuwe grote wervingscampagne aan. Daarbij wordt aandacht besteed aan een doelgroepenaan- pak, banenlijnen, imagoverbetering en uitbreiding van de opleidingscapaciteit. Voor de VVD-fractie is dit echter niet voldoende. De woordvoerder bepleitte ingrijpendere

vervolg op pagina 2

e x p r e s s e

311

Groepsgrootteverkleining en kwaliteit binnen het

onderwijs

Op woensdag 14 april behandelde VVD woordvoerder Patricia Rémak de vierde voortgangsrapportage van het project groepsgrootteverkleining en Kwaliteit in net Basisonderwijs.

De bedoeling van dit project is om de groepsgrootte in het Dasisonderwijs te reduceren en tegelijkertijd een kwaliteitsimpuls te realiseren. Dit ambitieuze project wordt in vier stap­ pen uitgevoerd. De kosten bedragen ruim 1 miljard gulden.

De vierde voortgangsrapportage geeft de stand van zaken weer per 1 oktober 1998.

Uit deze voortgangsrapportage blijkt dat de groepen in de onderbouw (groep 1 t/m 4) ten opzichte van 1 oktober 1997 0,2 kleiner zijn gewor­ den. De gemiddelde groepsgrootte is nu 22,7. De klassen in de bovenbouw (groep 5 t/ 8) zijn met 0,7 gegroeid. De gemiddelde groepsgrootte bedraagt nu 25,8.

De VVD-fractie heeft vragen gesteld over de toename van de groeps­ grootte in de bovenbouw.

Veel nieuw e leraren n o d ig

Uit gegevens van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en

Wetenschappen blijkt dat de reguliere

behoefte aan leraren 5000 zal bedra­ gen voor het schooljaar 1999/2000. Deze ontstaat door uitstroom en vergrijzing van het zittende leraren­ corps.

Daarnaast zijn er nog 3450 extra leraren nodig om de groepen op 1 augustus 2000 verder te kunnen verkleinen. Staatssecretaris Adelmund van Onderwijs heeft stappen onder­ nomen om dit ernstige tekort te redu­ ceren.

Zij heeft de zogenaamde "stille reserve" aangeschreven. De stille reserve is de naam voor mensen die een lesbevoegdheid voor de basis­ school hebben, maar momenteel geen les geven. De groep is erg groot, ongeveer 60.000 mensen. Daarvan bleken na het bericht van de staatssecretaris 17.000 serieus geïnte­ resseerd te zijn. Tot nu toe is het de staatssecretaris echter niet gelukt daarvan meer dan 1088, veelal partti­ mers, aan de slag te krijgen met ingang van het nieuwe schooljaar. De VVD-fractie vindt deze resultaten

teleurstellend en heeft om ophelde­ ring gevraagd. De VVD-woord- voerder steunde het project G roe psgrootteve r- kleining en Kwa­ liteit, maar conclu­ deert op basis van de feiten dat het niet zeker is of stap 2 op 1 augus­ tus 2000 daadwer­ kelijk gezet kan worden. “Als het lerarentekort niet op korte termijn drastisch wordt gereduceerd, is net onvermijdelijk verdere groepsgrootte­ verkleining te temporiseren", aldus Rémak. Staatsecretaris Adelmund heeft aangegeven dat verdere tempo- risering niet nodig zal zijn.

De VVD-fractie zal de voortgang van dit project kritisch volgen en bij de vijfde voortgangsrapportage die in september 1999 zal verschijnen, nadere conclusies trekken. Meer informatie:

Patricia Rémak Tel: 070 318 28 97

Patricia Rémak

VVD wil instelling van Europees Food Agency.

Tijdens een algemeen overleg met de bewindslieden van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij en Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft de VVD bij monde van Thijs Udo met klem gevraagd te interveniëren in Brussel voor de vorming van een EUROPEAN FOO D AGENCY om een veilige, eenduidige en snelle toelating van genetisch gemodificeerde produkten (ggo's) binnen de EU te bewerkstelligen.

De VVD-fractie ziet grote voordelen in de moderne biotechnologie: • genetische modificatie maakt preventie en therapie-strategieën van ziekten (waaronder hart- en vaatziek­ ten, kanker, reuma, Alzheimer, diverse spierziekten, jeugdsuikerziek- ten etc.) mogelijk. Ontwikkeling van nieuwe medicijnen is hierbij een extra aandachtspunt;

• het maakt wereldwijd efficiëntere productie (groter en beter) in de landbouw mogelijk, waarbij minder milieuproblemen (minder en betere bestrijdingsmiddelen) veroorzaakt worden;

• Met deze wetenschap worden nieuwe producten en processen ontwikkeld die duurzaam van aard zijn;

• De dynamiek van de biotechnolo- giemarkt geeft Nederland een “opportunity" in wetenschappelijk en economisch opzicht.

De VVD erkent ook de kritiek op ggo's. De woordvoerder onder­ streepte dat bij dit proces de ethische aspecten als eerbied en respect voor het leven en zorg en verantwoorde­ lijkheid voor de gezondheid en welzijn van mens en dier een belang­ rijke rol dienen te spelen.

H e ftig e re actie s

Het is uitermate zorgelijk dat er in Europa nu zulke heftige discussies op gang zijn gekomen omtrent de verschillende risicobeoordelingen tussen verschillende lidstaten. Door deze problemen wordt de afhande­ ling van toelatingsprocedures voor genetisch gemodificeerde organismen of producten hiervan ernstig

vertraagd.

Instelling van een Europese instantie zal in de toekomst ook van groot belang zijn voor de totstandkoming van nieuwe afspraken binnen de

Wereldhandels­ organisatie. Dit is een uitgelezen kans voor Nederland om het Europese voor­ touw te nemen zoals Nederland dat ook al gedaan heeft bij de totstandkoming

Tl .. ,, , van de

Novelfood-Thi/s Udo verordening. Minister Borst van Volksgezondheid nam deze suggestie van de VVD-woordvoerder over.

W ereldm arkt

e s s e

311

&

achterblijft bij die in Amerika kan de concurrentiepositie van de

Nederlandse verwerkende industrie op termijn in gevaar komen omdat de beschikbaarheid van grondstoffen op de wereldmarkt afneemt.

V e iligh e id

De VVD acht voedselveiligheid en zorgvuldigheid bij toelatingsprocedu­ res van het grootste belang maar is van mening dat de regelgeving in Nederland met betrekking tot moderne biotechnologie voldoende garanties biedt. Zij is groot voorstan­ der van het stimuleren van keuzevrij­ heid en dus van het etiketteren van producten ten behoeve van de consument, maar dit moet wel prak­ tisch mogelijk gemaakt worden. "Er zullen randvoorwaarden moeten

worden geschapen waarbinnen de reguliere landbouw een winstge­ vende productie tot stand kan laten komen ‘zonder gentechniek'. De overheid zal deze randvoorwaarden moeten stellen", aldus Udo. Elementen die hierbij van het groot­ ste belang zijn, zijn ae zogenaamde drempelwaarden en de negatieve lijst van ggo-producten binnen Nederland en Europa.

Grotere stim ulans

Ondanks de inspanningen van het ministerie van Economische Zaken middels het 'life Sciences programma' dreigt Nederland de boot te missen ten aanzien van de kansen die biotechnologie biedt. De VVD- woordvoerder toonde zich verheugd over de grote maatschappelijke

acceptatie van de toepassing van moderne biotechnologie in ons land. Hij deelde de opvatting van de bewindslieden dat dit ook van groot belang is voor de mate waarin ggo- voedingsmiddelen op de markt zullen komen. "Een product waar geen draagvlak voor bestaat zal ook niet snel door een producent op de markt gezet worden", aldus de VVD- woordvoerder. Hij pleitte er dan ook voor om vanuit de overheid de consumenten beter te informeren over de veiligheid voor het milieu en de volksgezondheid om zo nog meer vertrouwen in deze producten te kweken.

Voor nadere informatie: Thijs Udo: 0 7 0 - 3182911

Elektronische Snelweg: stimulering en

zelfregulering leidraad

In een overleg met de minister van Justitie heeft Atzo Nicolaï de waardering van de VVD-fractie uitgesproken over de Nota Wetgeving voor de

elektronische Snelweg. On line is O ff line

De VVD-fractie benadert de virtuele wereld niet als een aparte wereld. De elektronische snelweg is ‘slechts’ een communicatie instrument. "Het is geavanceerde informatie-uitwisseling en dus niet iets eigensoortigs dat om een eigen benadering van het recht vraagt. Dit betekent dat wat off line in het dagelijks leven geldt ook on line op de elektronische snelweg van toepassing is", aldus de VVD-woord- voerder. Zo moet de internet-service- provider net als de postbode worden gezien als een neutraal doorgeefluik. Censuur moet worden voorkomen en vrije communicatie moet worden gegarandeerd. In dat verband merkte de woordvoerder ook dat alles auteursrechtelijk netjes geregeld moet worden, maar dat we niet uit het oog moeten verliezen dat de informatiesamenleving niet zozeer ten goede moet komen aan de bedenker, maar aan de burger.

Ju rid isch e consequenties

Hij onderstreepte met name twee juridische consequenties. Het eerste gevolg van de ontwikkeling van de elektronische snelweg is, dat kritisch moet worden gekeken naar de bestaande wetgeving. Een aantal wetten is ten onrechte beperkt in de werkingssfeer tot bestaande media. Als voorbeeld noemde Nicolaï het bestuursrecht, dat uitgaat van schrif­ telijke stukken. Hij noemde ook de Telecommunicatiewet en de Mediawet, omdat daarbij nog niet is voorzien in te verwachten conver­

gentie (integratie) van televisie en Internet. De snelle technologische ontwikkelingen vragen om technolo- gie-onafhanKelijke wetgeving. De tweede juridische consequentie van het ontstaan van de elektronische snelweg is het internationale karakter ervan. De virtuele wereld is bij uitstek een internationale wereld. Het net houdt geen rekening met landsgren­ zen. Daarom in nationale regelgeving vaak niet geschikt. Hoewel al veel in Europees verband wordt geregeld, vraagt de elektronische snelweg in feite om een mondiaal juridische kader.

Zelfregulering als leidraad

Voor de VVD staat het uitgangspunt centraal dat regelgeving erop gericht moet zijn om zaken mogelijk te maken, niet om zaken te bemoeilij­ ken. Dat geldt zeker voor de elektro­ nische snelweg, waar het gaat om vrije communicatie. Waar mogelijk moet ruimte gelaten worden voor zelfregulering. Dat biedt ruimte om flexibel op de (technologische) ontwikkelingen in te spelen. Alleen als zelfregulering niet tot stand kan komen of over bepaalde onderdelen ongewenst is, zou tot regulering overgegaan moeten worden. De nota van het kabinet noemt drie

unten waar zelfregulering niet zou unnen. Ten eerste als het om opspo­ ring van crimineel gedrag gaat. De VVD onderschrijft dit. Het kabinet stelt voor om te regelen dat de sleu­

tels van de verschillende geheimtalen op een centraal punt geregistreerd moeten worden. De VVD-woordvoer- der uitte zijn bedenkingen tegen de effectiviteit van die maatregel "De echte crimineel zal de sleutel van de geheimtaal die hij gebruikt niet over­ dragen en blijft dus ongrijpbaar", aldus Nicolaï. Een tweede aspect waar volgens het kabinet niet tot zelfregulering overgegaan kan worden is wanneer fundamentele normen en waarden aan de orde zijn. Ook hier plaatste de VVD-woord- voerder een kanttekening. Zelfs bij een ernstig onderwerp als kinder-

orno kan zelfregulering nuttig en elangrijk zijn. Het meldpunt kinder­ porno is een effectief instrument. De derde grond om niet tot zelfregule­ ring over te gaan, betreft de situatie waar de elektronische snelweg bestaande media gaat verdringen. De VVD-fractie verwacht echter dat dit voorlopig nog niet zal gebeuren. De elektronische snelweg blijft voorlopig nog een aanvullend communicatie­ middel. Wel riep de woordvoerder de regering op ervoor te zorgen dat de burger wordt toegerust op de elek­ tronische snelweg. Zoals we leren lezen en schrijven, moeten we ook met ICT leren omgaan.

e s s e

311

Maatschappelijk ondernemen en overheid

VVD-Tweede-Kamerlid Stef Blok heeft onlangs in het Financieele Dagblad onderstaand artikel over maatschappelijk ondernemen geplaatst.

Particuliere initia­ tieven op het gebied van maat­ schappelijk ondernemen dateren niet uitsluitend van de laatste jaren. In Nederland zijn alle grote organi­ saties op het gebied van natuurbescher­ ming gebaseerd op particulier initiatief en velen vinden hun oorsprong al aan het begin van deze eeuw. Wereldwijd dragen instellingen op maatschappelijk gebied de naam van ondernemers zoals Carnegie, Thyssen, Nobel en Van Leer. Het is m.i. dan ook te eenvoudig om de recente aandacht voor maatschappelijk ondernemen te verklaren uit het terugtreden van de overheid. Het is daarentegen wel de moeite waard te analyseren waar de grenzen liggen van overheidsoptreden waar het gaat om 'goede werken', en waar dus net speelveld van het particu­ lier initiatief begint. In dit artikel zal dit nader uitgewerkt worden aan de hand van de voorbeelden kunst, natuurbe­ houd en ontwikkelingshulp.

Overheidsingrijpen is naar zijn aard een zeer zwaar middel.

Overheidsmaatregelen beperken vrijwel altijd de individuele keuzevrijheid, onge­ acht de vraag of gekozen wordt voor wetgeving, financiering of direct over­ heidsingrijpen. Beperking van de indivi­ duele keuzevrijheid is zondermeer gerechtvaardigd waar het gaat om zeer Breed gedragen overheidstaken als onderwijs, gezondheidszorg en infrast­ ructuur. Bij net beantwoorden van de vraag of het zware middel van over­ heidsoptreden ook gebruikt mag worden voor het bevorderen van ‘goede werken' kunnen meer vraagtekens geplaatst worden. Daarom dienen zoveel mogelijk objectieve criteria

f

ij maatschappelijk draagvlak, objecti- veerbaarheid van de gewenste uitkom­ sten en effectiviteit van het

overheidsoptreden.

Het maatschappelijk draagvlak loopt niet altijd gelijk op met de mate van

olitieke steun. Dit blijkt het duidelijkste ij kunst. Het percentage Nederlanders dat daadwerkelijk interesse toont in kunst is zeer gering, desondanks bestaat

er zeer brede politieke steun voor subsi­ diëring. Kijkend naar maatschappelijk draagvlak ligt hier een zeer beperkte overheidsrol veel meer voor de hand. Bij ontwikkelingshulp en natuurbescher­ ming is het maatschappelijk draagvlak veel duidelijker aanwezig.

Wat betreft objectiveerbaarheid van de gewenste uitkomsten vormt kunst opnieuw een uiterste van het spectrum. Het feit dat het bijzonder lastig is een objectief oordeel te geven over de kwaliteit van kunstuitingen dwingt opnieuw tot een zeer terughoudend overheidsoptreden. Met betrekking tot ontwikkelingshulp bestaan er wel dege­ lijk objectieve methoden om achterstand in ontwikkeling te bepalen.

Natuurbehoud neemt een middenpositie in: gebrek aan vrije ruimte en het afne­ mende soortenrijkdom zijn meetbaar, de maatschappelijke schade die dit aanricht niet.

Over de effectiviteit van overheidsoptre­ den is er sinds de jaren zeventig veel bijgeleerd. Scoorde ontwikkelingshulp nog hoog op beide voorgaande criteria, wat betreft de effectiviteit van over­ heidsoptreden op dit gebied zijn wij de afgelopen jaren vooral 'sadder and wiser' geworden. Natuurbehoud leent zich beter voor overheidsoptreden; de aanmerkelijke verbetering van de kwali­ teit van water en lucht in Nederland kan voor een belangrijk deel op het conto van overheidsbeleid geschreven worden. Saillant detail is hierbij dat dat over­ heidsbeleid niet altijd hoeft te berusten op dwingende regelgeving. Juist op het gebied van milieumaatregelen zijn goede ervaringen opgedaan met conve- nanten tussen overheid en bedrijfsleven. Wat betreft de kunst heeft overheidsop­ treden geleid tot brede beschikbaarheid, niet tot brede interesse.

Het is de taak van de politiek om keuzes te maken over de inzet van overheids­ middelen en de richting waarin deze

f

euze is lastig en vaak in hoge mate arbitrair. Waar het gaat om maatschap­ pelijk gewenste doelen geldt dit nog eens in versterkte mate. Als deze doelen laag scoren op alle bovengenoemde criteria dient ae politiek zich uiterst terughoudend op te stellen. Dit terug­ houdende optreden zorgt ervoor dat de overheid zien concentreert op taken die zij goed kan sturen en waarbij zij een breed draagvlak heeft voor de inzet van

belastinggeld. Als dat draagvlak er niet is ligt er een taak voor de (particuliere) ondernemer. Of het nu gaat om kunst voor de echte liefhebber, een zeldzame diersoort of doelgericht kleinschalig ontwikkelingswerk; de mogelijkheden van de overheid zijn begrensd. Dit geldt op vele terreinen: de inzet van maat­ schappelijke ondernemers is dus zeer gewenst.

Meer informatie: Stef Blok Tel. 070 318 29 10

vervolg van pagina 1 ( p o l it ie d e b a t )

maatregelen in de vorm van integratie van reguliere- en politieopleidingen. Ook zou meer mogelijkheid geboden moeten worden om vanuit een andere werkkring over te stappen naar de politie. Verder pleitte Nicolaï voor het meer gebruikmaken van de vrijwillige politie en een meerjarenplanning van LSOP en de korpsen voor wat betreft de benodigde politiemedewerkers.

Andere partijen

Ontevreden was de VVD-woordvoer- der over het feit dat de afbakening van de bevoegdheden tussen politie en particuliere organisaties onvol­ doende aan de orde komt in het Beleidsplan. Het standpunt van de VVD-fractie is dat het handhaven van de openbare orde de kerntaak is van de politie. Hiervoor moet de overheid

f

oop', aldus de VVD-woordvoerder. Dit betekent niet dat er geen groter beroep gedaan zou mogen worden op derden. Het handhaven van de open­ bare orde kan ook geschieden door particuliere organisaties. Voorwaarde daarbij is dat de politie de regie en de verantwoordelijkheid blijft behouden.

G ezag

Het optreden van de politie valt en staat bij het hebben van gezag. Enerzijds moet de politie dat afdwin­ gen. Dat stelt hoge eisen aan de agenten, de politieorganisatie en aan het werven en opleiden van politie­ agenten. Anderzijds moet harder worden opgetreden tegen de toene­ mende agressie tegen agenten. Het komt steeds vaker voor dat agenten worden geconfronteerd met spugende en schelden burgers en de criminaliteit tegen de politie wordt steeds harder. "Er moet meer respect komen voor de mensen die het moeilijke werk van de ordehandhaving voor ons opknap­ pen", aldus de VVD-woordvoerder.

Stef Blok