DOCUMENTATIECENTRUM NEDERLANDSE POLITIEKF
PARTIJEN
Het werk gaat door
De uitslag van de Provinciale Statenverkiezingen heeft veel reacties losgemaakt. In mijn column van vorige week heb ik al vermeld dat velen mij -in allerlei vormen- hebben gelukgewenst. In het weekeinde kwamen ook andersoortige geluiden naar voren. Er zijn termen gevallen als 'Bolkomania' en het 'Bolkestein-effect'. Ook werd naar voren gebracht dat de VVD landelijke onderwerpen op de agenda van de Provinciale Statencampagne heeft geplaatst. Op het punt van het buitenlands beleid is dat inderdaad het geval. Andere nationale thema's zoals de orgaando natie en de A-73 stonden echter op de agenda van de Tweede Kamer. Voor de VVD spreekt voor zich dat het wetgevende werk doorgaat, ook in tijd van verkiezingen.
Net als vorige week wil ik benadrukken dat de enige verkiezingsuitslag die landelijk telt die van 3 mei vorig jaar is. Natuurlijk ben ik blij met de provinciale uitslag. Maar de VVD wil zich niet afzetten tegen dit kabinet.
Tenslotte wil ik hier kort ingaan op de college-vorming in de Provincie Gelderland. Bij deze besp rekingen is nog voor de onderhandelingen daadwerkelijk zijn begonnen de VVD buiten de deur gezet. Dat is merkwaardig. Mijn partij heeft in Gelderland zijn aanhang zien verdubbelen. PvdA, CDA en D66 die in het oude college zaten hebben alledrie verloren. Er is bekend geworden dat nog voor de verkiezingen is besloten de VVD uit te sluiten. Dat betekent dat de uitslag van acht maart is genegeerd. Dat is verwerpelijk. Want waar de kiezer wordt genegeerd haakt hij af.
Frits Bolkestein
INTERNATIONAAL BELEID
Op dinsdag 7 maart formuleerde Frits Bolkestein tijdens de slot bijeenkomst van de Provinciale Statencampagne te Utrecht een aantal VVD-uitgangspunten t.a.v. internationaal beleid
0. Het Liberalisme is een grote internationale beweging die géén grenzen kent.
1. De VVD is vóór Europese integratie.
Maar waarom zou Nederland landen als Engeland, Frankrijk en Italië moeten subsidiëren?
2. De VVD is van mening dat de EU moet worden uitgebreid met Polen, Hongarije en Tsjechië. Als deze landen lid zijn geworden, is een historische onrechtvaardigheid hersteld.
3. De VVD is voor vrijhandel en tegen protectionisme. De Europese industrie moet bestand zijn tegen de kille wind van de concurrentie uit de hele wereld.
4. De VVD is voorstander van internationale afspraken, in het bijzonder ten aanzien van ontwikkelingssamenwerking. 5. De VVD steunt de Nederlandse deelname aan humanitaire
WATERSNOODSCHADE
Het zal weinigen zijn ontgaan dat Gelderse boeren de afgelopen week protesteer den tegen de regeling die minister Van Aartsen van Land bouw, Natuurbeheer en Visserij heeft voorgesteld ter afhandeling van de watersnoodschade.VVD-woordvoerder Willem Keur bracht tijdens het afrondend debat over dit onderwerp naar voren dat bij het vaststellen van de criteria, tussen de Kamer en het kabinet overeenstemming bestond over de hoofdlijnen van het te voeren beleid. Bij het overleg dat hier over is gevoerd waren ook
vertegenwoordigers van gedupeerden aanwezig. Die protesteerden niet. Toch meldden zich later actiegroepen die het niet eens bleken te zijn met de regeling.
E r g e r n is
De woordvoerder zei zich 'geweldig gestoord' te hebben aan wat er is gebeurd tijdens de acties. De VVD heeft begrip voor de emoties die leven bij de getroffenen die moesten evacueren. Het is echter niet juist om poppen aan viadukten op te hangen en ze in doods kisten te verbranden, wat gepaard ging met spreekkoren.
De VVD-fractie kan zich vinden in de door de minister voorgestelde regeling, zij het met een aantal kanttekeningen. De bewindsman nam na overlegd te hebben met de Kamer een aantal knel punten weg. Het betrof het niet-maxi- meren van het eigen risico, de
evacuatiekosten en een beter en soepe ler beleid ten aanzien van de eigen inge brachte arbeid. De minister gaf ook aan dat hij de regeling ruimhartig wilde bekijken en deze te interpreteren naar de regeling zoals die werd getroffen in 1993, bij de vorige watersnood.
V e r v o lg s c h a d e
De woordvoerder diende samen met PvdA en D66 een motie in, om op termijn onbillijkheden en knelsituaties weg te nemen. De regelingen m.b.t. de vervolgschade en het eigen risico in zijn algemeenheid zijn op moment niet duidelijk. 'Om welk soort bedrijven gaat het, waar liggen de verschillen, om
hoeveel bedrijven gaat het?', vroeg de woordvoerder zich af.
In de motie wordt het kabinet gevraagd de Stichting Fonds Waterschade 1995 Land- en Tuinbouw in staat te stellen invulling te geven aan aanvullende maatregelen, als op basis van taxaties blijkt dat bij uitvoering van de schade- vergoedingsregeling er in individuele gevallen sprake is van ontrechtvaardig- heden en/of knelsituaties. Ook werd in de motie gevraagd dat de regering zal bevorderen dat de stichting zich daarbij ook zal richten op het aftoppen van het eigen risico tot een nader te bepalen maximum.
De motie, die afgelopen woensdag aan de orde kwam, werd met steun van D66 en de PvdA aanvaard.
Inlichtingen: Willem Keur, 070-3182895.
MALUS
Tijdens het mondelinge vragenuur afgelopen dinsdag heeft het CDA- Kamerlid Biesheuvel staatssecreta ris Linschoten van Sociale Zaken en W erk gelegenheid vragen gesteld over het afschaffen van de zogenaamde malus. Dit is de boete die werkgevers moeten betalen als een van hun werknemers arbeidsongeschikt is geworden. De VVD- fractie is van mening dat deze boete moet worden afgeschaft en heeft op dit punt ook een intiatiefwetsvoorstel in voorbereiding.De staatssecretaris bracht naar voren dat ook het kabinet van mening is dat de malus moet verdwijnen. Hij heeft daarvoor ook een aantal voorstellen ontwikkeld die nu bij de Sociaal-Econo- mische Raad liggen. De SER is gevraagd hierover zo spoedig mogelijk te advise ren zodat in april reeds concrete wetsvoorstellen kunnen worden inge diend. In het regeerakkoord is afge sproken dat de malus per 1 januari 1996 zou verdwijnen. Linschoten wil deze datum echter vervroegen.
T IC A
Dit zou echter kunnen leiden tot uitvoe ringstechnische problemen voor de bedrijfsverenigingen. Daarom heeft de staatssecretaris het adviesorgaan TICA (Tijdelijk instituut coördinatie en afstem ming) om advies gevraagd over het afschaffen van de malus.
VVD-woordvoerder Henk van Hoof bracht naar voren dat het indruk wekkend was te zien dat het CDA nu zijn best doet de malus van tafel te krij gen. In de vorige kabinetsperiode is hiervan niets gebleken. De woordvoer der stelde vast dat het duidelijk is dat de voorstellen van het kabinet zijn gekop peld aan de wetsvoorstellen rond Ziektewet en W AO . Tijdens een werk bezoek aan het TICA kon hij vaststellen dat er zeer nadrukkelijk wordt gekeken naar het naar voren halen van de datum van 1 januari 1996. Hij gaf aan dat het VVD-initiatief een snellere route zou kunnen zijn voor de staatssecretaris als het TICA positief adviseert. Immers, de Raad van State heeft het initiatief al bekeken, de wetsvoorstellen van het kabinet zouden deze lange route nog moeten bewandelen.
De staatssecretaris deed de toezegging de Kamer vóór 1 april een commentaar te doen toekomen over deze kwestie, in onderlinge samenhang.
Inlichtingen:
Henk van Hoof, 070-3182885.
Colofon
VVD-Expresse is een uitgave van de “ Mr Annelien Kappeyne van de Coppello Stichting", onder redactie van Ernst van Splunter, voorlichter VVD-Tweede Kamerfractie. Eindredactie: Tom van der Maas, hoofd afdeling Voorlichting van de W D -Tw eed e Kamerfractie. VVD-Expresse wordt gedrukt bij Roeland Druk te Scheveningen. Een jaar-abonnement kost fl 75,- en is schriftelijk aan te vragen bij de W D -fractie, Tweede Kamer der Staten-Ceneraal, postbus 20018, 2500 EA Den Haag.
TOT BUITENPOST
MILITAIR OEFENTERREIN DRENTHE
Afgelopen week nam staatssecretaris Gmelich Meijling het besluit om af te zien van de inrichting van een com- pagniesoefenterrein in het Drentse Havelte. De discussie over de aanleg van compagniesoefenterreinen (C O T) duurt al enige jaren. In het Structuurschema Militaire Terreinen van 1985 werd de behoefte aan zes CO T'n vastgesteld. Die behoefte was toen uiteraard nog gebaseerd op de omvang en de taakstel ling van de krijgsmacht van de jaren ‘80. Invoering van nieuwe wapensystemen en gezamenlijk optreden van tanks en infanterie vormden de basis voor de nieuwe behoefte. Een CO T zou een minimale omvang moeten hebben van zo'n 1000 hectare en zou dicht in de buurt van kazernes moeten zijn gelegen. De CO T's waren gepland in de
omgeving van Oirschot, Soesterberg, Ermelo, Ede, Havelte en Lauwersmeer. Na het bekend worden van de plannen kwamen al snel allerlei comités in het geweer die onder het inmiddels bekende NIMBY-argument actie voerden tegen de aanleg van de oefenterreinen. Als gevolg van de ingrijpende wijzigingen in de internationale veiligheidssituatie werd opnieuw naar de behoefte aan COT'n gekeken. Op basis van de Prioriteiten nota, waarin de landmacht meer dan gehalveerd werd, kon ook de behoefte aan oefenterreinen worden bijgesteld. In 1993 werd dan ook besloten om in prin cipe af te zien van de aanleg van een CO T bij Soesterberg en Ermelo. Niet de argumenten van de actiecomités gaven hier de doorslag maar de gewijzigde be hoefte. De noodzaak tot inrichting van de overige vier CO T'n bleef echter bestaan. De procedures rond de
oefenterreinen Lauwersmeer en Oirschot zijn inmiddels afgerond. De afgelopen maand was dit ook het geval voor Havelte. Gezien de ingrijpende beslis sing, - zo zou ongeveer 400 hectare landbouwgrond moeten worden inge richt als oefenterrein - heeft de staatsse cretaris op verzoek van de VVD-fractie nog eens indringend gekeken naar de daadwerkelijke oefenbehoefte. Was er eem harde noodzaak voor een CO T Havelte? Uit het aanvullende onderzoek is gebleken dat met de inrichting van twee CO T'n en een oefenterrein voor de luchtmobiele brigade bij Ede, voorzien kan worden in de behoefte aan com pagniesoefenterreinen voor de Koninklijke landmacht. Daarnaast bestaat voor een beroepsleger meer dan voorheen de mogelijkheid om gebruik te maken van oefenfaciliteiten in het buitenland. Ofschoon de vorige minister van defensie Ter Beek de realisatie van een CO T Havelte wilde doorzetten,
hebben een juiste timing en gebruik van de juiste argumenten het tij ten gunste van Drenthe gekeerd. Drenthe kan dus opgelucht ademhalen. De kwestie rond het CO T Havelte bewijst opnieuw dat de VVD bewindslieden op defensie niet
Het adviesstelsel in Nederland zal in drie fasen worden herzien. In de afgelopen week debatteerde de Kamer met minister Sorgdrager van Justitie en staatssecreta ris Kohnstamm van Binnenlandse Zaken (beiden D66) over het eerste deel: het wetsvoorstel inzake de afschaffing van adviesverplichtingen. In dit voorstel worden adviesverplichtingen omgezet in adviesbevoegdheden. Het tweede wets voorstel houdt het opheffen van alle bestaande adviesorganen in, met uitzon dering van de Raad van State. De positie van dit College van Staat is namelijk in de Grondwet verankerd. Uiteindelijk leidt de herziening tot de invoering van nieuwe adviescolleges; één per departe ment.
D w in g e n d e t e r m ijn
VVD-woordvoerder Bibi de Vries toonde zich tevreden over het voorliggende wetsvoorstel, dat een flexibeler aanpak van het aanvragen van adviezen door de regering mogelijk maakt. De VVD-fractie is een voorstander van een dwingende termijn als het gaat om adviesaanvragen door de regering. Als het advies niet binnen die termijn gegeven kan worden, kan de regering zelf bepalen of zij alsnog op het advies wacht of voort wil gaan op de ingeslagen weg.
SER
De woordvoerder betwistte het kabi netsstandpunt dat de SER een bijzondere positie inneemt die in de wet moet worden vastgelegd omdat 'het welslagen van het sociaal-economisch afhankelijk is van zowel een goede afstemming van het handelen als van de opvattingen van de diverse actoren als van de inbreng van deskundigheid vanuit verschillende invalshoeken', zoals het kabinet schreef als toelichting op het wetsvoorstel. De VVD-fractie is het met het kabinet eens dat sociaal-economisch beleid zeer belangrijk is, maar een verplicht advies van de SER is niet nodig. Hoewel de SER in het wetsvoorstel niet volledig buiten schot blijft, is de adviesverplichting in
opnieuw platgetreden paden willen betreden.
Inlichtingen:
Theo van den Doel, 070-3182891.
het wetsvoorstel gebleven als het gaat om hoofdlijnen van bestuur. Tijdens het debat gaven de bewindslieden aan dat het in de praktijk weinig uitmaakt of er een verplichte advisering zal komen. De woordvoerder vroeg zich daarom af waarom het dan nodig is, om de verplichting in de wet op te nemen.
Initiatief
Tijdens de vorige kabinetsperiode diende de VVD-fractie een initiatiefwet- Bolkestein in om de verplichte advisering door de SER af te schaffen. De
woordvoerder diende dan ook -in de lijn van dit initiatief- een amendement in met de strekking dat er geen sprake moet zijn van een plicht om de SER advies te vragen, ook niet op hoofdlij nen. Ook dient het amendement er toe om een termijn te kunnen stellen als de regering wel om advies vraagt. De belangrijkste reden om het amendement in te dienen is gelegen in het feit dat de politiek de SER maar al te vaak als schuilkelder gebruikt, om geen beslissing te hoeven nemen. Een SER-advies kan soms maanden op zich laten wachten.
Amendement
Aanstaande dinsdag zal de Kamer over het amendement stemmen. De afloop van deze stemming is onvoorspelbaar. Zoals het zich nu laat aanzien zullen VVD, D66, GroenLinks en enige kleine fracties het amendement steunen. Tegen zijn CDA, PvdA en enige andere kleine fracties.
Inlichtingen:
Bibi de Vries, 070-3182908.
O PIN IE
ALLES MET MATE, OOK HARMONISATIE
door Frits Bolkestein & Bibi de Vries
Onderstaand artikel is verschenen in de Almanak 1995 van 'Pecunia non Olet' het fiscaal juridisch dispuut van de Rijks universiteit te Leiden
Al sedert de totstandkoming van de Europese Gemeenschap wordt er gest reefd naar fiscale harmonisatie.
Belastingen mogen het vrije verkeer van goederen en diensten, personen en kapitaal niet belemmeren. In het Verdrag van Rome is opgenomen dat in- en uitvoerrechten dienen te worden afgeschaft en dat omzetbelasting en accijnzen moeten worden geharmo niseerd. Ook in het Witboek van de Commissie voor de Europese Raad, genaamd "de voltooiing van de interne markt", wordt aandacht besteed aan opheffing van de fiscale barrières. Opmerkelijk is dat ook hier alleen wordt gesproken over omzetbelasting en accijnzen.
Wat willen wij met harmonisatie van belastingen bereiken? Welke belastingen dienen te worden geharmoniseerd? En in welke mate? Als wij spreken over Europese integratie, willen mensen weten wat hen boven het hoofd hangt en wat er uiteindelijk zal overblijven van de staat waarin zij wonen en waarin zij zich thuisvoelen. Dit betekent dat wij elkaar glashelder voor ogen moeten houden wat het einddoel is waarnaar wij streven. Het is belangrijk vast te stellen welke zaken op nationaal niveau gere geld dienen te worden en welke zaken aan Brussel gedelegeerd kunnen worden. Naar ons oordeel zou het zo moeten zijn dat alle wetten op nationaal niveau gemaakt moeten worden (of op lager niveau), behalve wanneer er sprake is van grensoverschrijdende stro men van goederen, diensten, kapitaal en mensen.
O o r s p r o n g la n d b e g in s e l
Op 1 januari 1993 zijn de fiscale grenzen tussen de landen van de Europese Unie afgeschaft met als doel het scheppen van een communautaire markt, waarvan de kenmerken gelijk zijn aan die van een binnenlandse markt. Dat wil zeggen dat er vanaf die datum geen sprake meer is van in- en uitvoer binnen de Europese Unie. Binnen de Europese Unie zou het oorspronglandbeginsel moeten gelden, m.a.w. dat heffing van omzetbelasting plaatsvindt in het land van oorsprong. Dit oorspronglandbeginsel impliceert tevens een zekere harmonisatie van tarieven in de Lidstaten. Via een clearing-stelsel zou een verrekening tussen de Lidstaten plaatsvinden waarbij Lidstaten de omzetbelasting terzake van de uitgevoerde goederen moeten afdra gen en de omzetbelasting terzake van de ingevoerde goederen kunnen claimen.
Deze voorstellen van de Europese i Commissie zijn niet aangenomen. Men vreesde dat Lidstaten met een structureel saldo aan af te dragen intracommunau taire omzetbelasting het niet zo nauw zullen nemen met de interne controle omdat zij geen financieel belang hebben bij een zorgvuldige controle. Derhalve is er op 1 januari 1993 een overgangsre geling in werking getreden. Echter, het is de bedoeling dat per 1 januari 1997 een definitieve regeling wordt getroffen. Wij vragen ons echter af of 1997 gehaald zal worden en of het vertrouwen tussen de Lidstaten er op dit punt dan wel zal zijn. U i t s t e l?
Nederland zal er scherp op moeten toezien of de andere Lidstaten hun admi nistratie goed op orde hebben. Indien dit niet het geval mocht blijken te zijn, zal de ingangsdatum van 1 januari 1997 uitgesteld dienen te worden. Overigens zijn wij een voorstander van een goede afstemming binnen de Europese Unie op het gebied van de indirecte belastingen. Maar ook hier moeten wij ons afvragen in hoeverre deze harmonisatie wenselijk is. Denk bijvoorbeeld aan arbeidsinten sieve diensten die niet grensoverschrij dend zijn. Wij zijn van oordeel dat deze zaken uitstekend op nationaal niveau geregeld kunnen worden en dat hier geen taak voor de Europese Unie ligt. T e ru g h o u d e n d b e le id
Met betrekking tot de harmonisatie van de directe belastingen zijn wij inmiddels zo ver dat er een terughoudend beleid zal worden gevoerd. Er is thans gekozen voor een strategie dat de knelpunten (major distortions) bij grensoverschrij dende activiteiten binnen de Europese Unie zullen worden opgelost. Dit is een juiste koers. Volledige harmonisatie, zoals oorspronkelijk de bedoeling was, heeft zeer ingrijpende gevolgen. Mede doordat de vorm en de mate van heffing van directe belastingen ook afhankelijk is van vele maatschappelijke, sociale en cultu rele aspecten in een samenleving, is volledige harmonisatie op dit punt moei zaam en politiek onwenselijk. Bovendien moet men vraagtekens zetten bij de haal baarheid. leder land heeft zijn eigen gedachten hoe met belastingen om te gaan. Als Nederland al van mening is dat de mogelijkheid van afkoop van pensioen maatschappelijk onwenselijk is en België van mening is dat afkoop van pensioen bij het bereiken van de pensioenge rechtigde leeftijd een vanzelfsprekend onderdeel van de individuele vrijheid is,
dan laat dit simpele voorbeeld zien hoezeer subjectieve uitgangspunten heffingen kunnen beïnvloeden. Hetzelfde geldt voor de
vermogensbelasting. Er zijn Lidstaten binnen de Europese Unie waar geen vermogensbelasting wordt geheven. Maar er zijn ook Lidstaten waar men vindt dat er nog wel een rechtvaardi gingsgrond voor de heffing van vermo gensbelasting aanwezig is.
C o m m issie Ruding
Overigens zijn wij de mening toegedaan dat de vermogensbelasting in Nederland allereerst afgebouwd dient te worden om vervolgens afgeschaft te kunnen worden.
Ook op het gebied van de vennoot schapsbelasting bestaan er grote ver schillen tussen de Lidstaten. De Com missie Ruding heeft hier een rapport over geschreven. Deze Commissie kwam tot de conclusie dat de Europese Unie actief zou moeten werken om knelpun ten m.b.t. grensoverschrijdende inves teringen, aandeelhouderrelaties, belas tingtarief en het winstbegrip aan te pakken. Eén van de consequenties van de bevindingen van de Commissie Ruding was dat onze befaamde deelne mingsvrijstelling zou moeten sneuvelen. In Europa heeft men terughoudend op dit rapport gereageerd. Ook op het punt van de vennootschapsbelasting moeten wij ons voorhouden in hoeverre harmo nisatie noodzakelijk is.
De moeder-dochter-richtlijn, de fusier ichtlijn en het Arbitrage Verdrag ingeval van dubbele heffing over hetzelfde inko mensbestanddeel, zijn zinvolle voorbeel den van harmonisatie van directe belas tingen. Echter, de diverse Lidstaten moeten zelf in staat blijven hun eigen concurrentiepositie te kunnen bepalen. Geconcludeerd kan worden dat ook harmonisatie van belastingen noodzake lijk is om tot een interne markt binnen de Europese Unie te komen, maar dat er een spanningsveld bestaat tussen harmonisatie en subsidiariteit.
A
