Gemeenteblad
Onderwerp: Ondernemersfonds Terschelling
Jaar/nummer: 2017/78
In behandeling bij: Wethouder Hoekstra - Sikkema
Voorstel
Instemmen met de realisatie van een ondernemersfonds. Financiering van dit fonds vindt plaats door een ophoging van het tarief onroerende zaakbelasting niet- woning.
Samenvatting
De Terschellinger Ondernemers Vereniging (TOV) vraagt namens de Stichting Ondernemersfonds Terschelling (in oprichting) de Gemeenteraad om in te stemmen met de realisatie van een ondernemersfonds voor de periode van 1 januari 2018 tot en met 31 december 2020. Na 3 jaar wordt een evaluatie opgesteld en alsdan bezien of dit fonds voortgezet wordt.
De benodigde middelen voor dit ondernemersfonds worden verkregen door de onroerend zaakbelasting voor niet-woningen vanaf 2018 te verhogen met âŦ 80,- per âŦ 100.000,= WOZ waarde.
De gemeente draagt deze meeropbrengst van de ozb belasting af in de vorm van een subsidie aan de, op te richten, Stichting Ondernemersfonds Terschelling.
Toelichting
In 2016 is een werkgroep opgericht om de mogelijkheid te onderzoeken voor de oprichting van een ondernemersfonds. De werkgroep bestond uit
vertegenwoordigers van de ondernemersverenigingen, campinghouders, horeca - en agrarische sector. Een vertegenwoordiger van de gemeente nam deel aan de gesprekken in een uitsluitend adviserende rol. Het onderzoek werd ondersteund door bureau Blaauwberg uit Leiden. Dit bureau heeft ruime ervaring opgedaan bij het opzetten van ondernemersfondsen. Er is een rapportage opgesteld en dit rapport wordt nu aan de gemeenteraad van Terschelling aangeboden. Het rapport geeft een duidelijke omschrijving van de inspanningen van de werkgroep om tot dit verzoek te komen. Eveneens wordt in dit rapport in beeld gebracht wat verwacht kan worden van dit fonds in de toekomst.
In de aanbiedingsbrief wordt het verzoek gedaan om mee te werken aan de oprichting van het Ondernemersfonds Terschelling door hiervoor financiÃĢle middelen beschikbaar te stellen.
Juridische gevolgen/fatale termijnen/handhaving
Het opgestelde rapport geeft een duidelijk beeld van de diverse gevolgen van de oprichting van een ondernemersfonds. Over het algemeen is het College het eens met de inhoud en conclusies van dit rapport. Er zijn echter een aantal zaken die wij hierna nader belichten vanuit het perspectief van de gemeente:
Financiering van de subsidie
Het fonds gaat ervan uit dat zij in 2018 kunnen gaan beschikken over het subsidie bedrag. De heffingsambtenaar legt in februari 2018 de aanslagen gemeentelijke belastingen op, die voor ongeveer 50% van de totaal opbrengst in 8 maandelijkse
termijnen geïncasseerd worden bij de belastingplichtige. In oktober 2018 heeft de gemeente dus het grootste deel van de belasting opbrengst binnen, terwijl het fonds zo snel mogelijk wil beschikken over het subsidie bedrag voor 2018 om een start te kunnen maken met de oprichting van het fonds. Dit betekent dus dat de in- en uitgaande kasstromen niet met elkaar in overeenstemming zullen zijn. Hierover moeten met het ondernemersfonds afspraken worden gemaakt en zo nodig zal sprake zijn van enige voorfinanciering door de gemeente.
Uitzonderingen: agrarische sector
Het rapport geeft in hoofdstuk 10 aan dat afspraken zijn gemaakt met de agrarische sector en dan met name voor de agrarische bedrijven zonder recreatieve neveninkomsten. Dit zijn er 5 van de 16 agrarische bedrijven. Deze groep kan het teveel betaalde bedrag aan ozb-belasting bij het fonds terug vragen.
Deze retributie gaat buiten de gemeente om. Deze werkwijze wordt landelijk vaker toegepast in ondernemersfondsen, o.a. SÃēdwest-FryslÃĸn en heeft de instemming van LTO Noord.
Uitzonderingen: recreatieterreinen
Een complicerende factor in het gebruik maken van ozb niet-woningen is een uitspraak van de Hoge Raad van september 2016 waarin is gesteld dat recreatieterreinen met daarop recreatiehuizen, chalets en stacaravans in veel gevallen niet langer als niet-woningen mogen worden beoordeeld maar als woningen.
De wijze waarop de waardebepaling van recreatieterreinen tot stand komt blijft wel van kracht; met andere woorden deze objecten op het terrein mogen niet als woningen gewaardeerd worden maar als recreatie terrein zoals dat is omschreven in de wet WOZ in artikel 16 lid e: âeen geheel van twee of meer van de in
onderdeel a of onderdeel b bedoelde eigendommen, of in onderdeel c bedoelde gedeelten daarvan, of in onderdeel d bedoelde samenstellen, dat naar de omstandigheden beoordeeld ÊÊn terrein vormt bestemd voor
verblijfsrecreatie en dat als zodanig wordt geÃĢxploiteerd;â
Op Terschelling zijn 43 van de 60 recreatieterreinen waarvoor dit mogelijk deels of geheel zou kunnen gelden. Er is nog veel onduidelijkheid over deze uitspraak; met name de vraag of bedrijfsmatig geÃĢxploiteerde recreatiewoningen op
recreatieterreinen als woning of als niet-woning moeten worden aangemerkt.
Daarom is tot nu toe gewacht met het sturen van de WOZ beschikking en aanslag ozb voor 2017 voor deze groep. Er lopen momenteel nog diverse gerechtelijke procedures waarbij de vragen uiteindelijk voorgelegd gaan worden aan de Hoge Raad.
De heffingsambtenaar beraadt zich nu hoe met deze groep belastingplichtigen om te gaan. Op Terschelling gaat het grofweg om âŦ 23 miljoen aan WOZ waarde.
Voor het fonds betekent dit dat deze categorie belastingplichtigen niet bijdraagt aan het ondernemersfonds middels hun ozb belastingaanslag. Hun aandeel in de inkomsten van âŦ 175.000 is ongeveer âŦ 20.000,=.
De werkgroep heeft overleg gehad met de Terschellinger Campinghouders Vereniging(TCV) over dit onderwerp. Het merendeel van de Terschellinger camping eigenaren zijn lid van deze vereniging. Het bestuur van de TCV schat in dat het merendeel, zo niet alle, leden bereid zijn om hun financiÃĢle bijdrage, ter grootte van het bedrag wat zij anders aan de gemeente in de opslag op de OZB niet-woning moeten betalen, zullen bijdragen.
Anderzijds is de werkgroep Ondernemersfonds van mening dat het wel of niet bijdragen van de campinghouders, vanwege deze juridische aangelegenheid, niet zal leiden tot minder draagvlak en bereidheid bij de overige ondernemers over de oprichting van het Ondernemersfonds.
Belang voor toerisme/samenleving/economie
Het ondernemersfonds richt zich, naar eigen zeggen, de eerste 3 jaar op gebiedsmarketing en promotie eiland breed. Het rapport stelt dat dit initiatief bij iedere ondernemer bekend zal zijn. Het rapport gaat uitvoerig in op het
maatschappelijk toeristisch en economisch belang, hetgeen het college onderschrijft.
Na de eerste 3 jaar, dus eind 2020, zal er een evaluatie plaatsvinden. Dan wordt besloten of het fonds wordt voortgezet of niet.
FinanciÃĢle/personele/organisatorische gevolgen
Onroerende zaakbelasting
Om de taken te kunnen uitvoeren die het fonds wil gaan oppakken wordt verzocht om een meeropbrengst te creÃĢren door verhoging van de tarieven van de
onroerende zaakbelasting niet-woningen vanaf 2018. Deze meeropbrengst wordt vervolgens beschikbaar gesteld aan de Stichting Ondernemersfonds Terschelling i.o. door middel van een subsidie.
Feitelijk betalen alle ondernemers samen hun eigen subsidie voor dit
ondernemersfonds. Het wordt slechts geheven via de gemeentelijke ozb belasting.
Het beoogde bedrag van het fonds is âŦ 175.000,-. Per âŦ 100.000,- WOZ waarde van een onroerende zaak dient âŦ 80,- extra betaald te worden. De verdeling tussen ozb eigenaren en ozb gebruikers is 55% - 45%. (of âŦ 44,- / âŦ 36,-)
In verband met een uitspraak van de Hoge Raad inzake recreatieterreinen, moet dit bedrag worden bijgesteld naar âŦ 155.000,-. Het verschil van âŦ 20.000,- is het bedrag wat de recreatieterrein eigenaren zouden inbrengen en wat nu via andere wijze in het fonds terecht moet komen. Wij verwijzen naar pagina 6 en 7 van dit advies voor de nadere uitleg.
Tarief
Het invoeren, wijzigen of afschaffen van een gemeentelijke belasting is in de Gemeentewet opgenomen als taak van de gemeenteraad. Nadat de tarieven zijn vastgesteld door de raad is dit niet vatbaar voor bezwaar.
In de Gemeentewet zijn ook voorwaarden opgenomen waaraan een belasting moet voldoen. Zo mag de belasting niet afhankelijk worden gesteld van het inkomen, winst of vermogen.
De hoogte van het tarief staat vrij evenals de verhouding tussen het tarief voor woningen en niet woningen. Er is landelijk wel een norm afgesproken, de macro norm, waarbij de stijging van het ozb tarief is gemaximeerd. Deze norm wordt op landelijk niveau wordt getoetst. Indien de stijging van het ozb tarief veroorzaakt wordt vanwege het oprichten van een ondernemersfonds, is door de
Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken gesteld dat dit een acceptabele verklaring is.
Een belastingtarief mag niet leiden tot onredelijke en willekeurige belastingheffing.
Jurisprudentie van Gerechtshof Leeuwarden (ECLI:NL:GHLEE:20911:BP6552) concludeert dat verhogen van een ozb tarief voor niet-woningen, voor zover dit
betrekking heeft op de financiering van een ondernemersfonds, niet onredelijk en willekeurig is.
Totstandkoming WOZ waarde niet-woningen
De WOZ-waarde van niet-woningen wordt bepaald op de marktwaarde of als die hoger is op de gecorrigeerde vervangingswaarde. Bij courante panden zoals kantoren, winkels en ander bedrijfsmatig vastgoed is de marktwaarde het
uitgangspunt. Deze marktwaarde wordt onder meer berekend met behulp van de huurwaarde-kapitalisatiemethode. Bij panden zoals ziekenhuizen, laboratoria en energiecentrales gaat het om de vervangingswaarde, bijgesteld voor technische en functionele veroudering. De WOZ-waarde wordt daarom aangeduid als de gecorrigeerde vervangingswaarde. Deze methode leidt dan tot de waarde die het object heeft voor de huidige belanghebbende.
Voor andere specifieke panden zoals campings, hotels en tankstations zijn omzetgegevens uitgangspunt voor de waardering. De waarde wordt berekend door middel van de zogeheten Discounted Cash Flow-methode (DCF).
Indien binnen de gemeentegrenzen onvoldoende gegevens voorhanden zijn komt de modelmatige waardebepaling voor bedrijfspanden en andere niet-woningen tot stand door regionale en landelijke samenwerking met diverse partijen. Gemeenten werken bij het verzamelen en analyseren van marktgegevens van niet-woningen dus met elkaar samen door gebruik te maken van landelijk afgesproken
uitgangspunten en kengetallen. Deze gegevens zijn vastgelegd in landelijke taxatiewijzers die elk jaar worden gepubliceerd door de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG).
De waarde van niet-woningen daalt jaarlijks licht als gevolg van het effect van afschrijving en technische en functionele veroudering. De herwaardering vindt jaarlijks plaats dus er is nu nog niet te voorspellen wat de waarde trend in 2019 en 2020 zal zijn.
De werkgroep stelt voor om het bedrag uit te drukken als percentage van het ozb tarief. Bij een dalende WOZ waarde gaat het tarief OZB omhoog om de begrote inkomsten te kunnen blijven genereren. Dit opslag percentage wordt dan niet beïnvloedt door een lager totaal waarde.
Bezwaren
De werkgroep gaat er in redelijkheid vanuit dat elke ondernemer van dit initiatief afweet en ook van de consequenties. De financiÃĢle consequentie voor iedere ondernemer uit zich in zijn belastingaanslag. Het gaat weliswaar om een relatief klein bedrag, maar de grondslag voor de aanslag, namelijk de WOZ waarde, kan wel reden zijn voor meer bezwaren tegen de WOZ waarde dan gebruikelijk was de afgelopen jaren. De verwachting is dat deze mogelijke stijging van
bezwaarschriften binnen de huidige formatie op de afdeling WOZ & belastingen kan worden opgevangen.
Subsidie
De meeropbrengst van de ozb zal uitbetaald worden aan het Ondernemersfonds i.o. middels een subsidie. Hiervoor dient het ondernemersfonds een subsidie aanvraag in te dienen, conform de hiervoor geldende Algemene Subsidie Verordening 2011. Het College is bevoegd om te besluiten op aanvragen van subsidies. Het College zal dan ook zorg dragen voor de verdere afhandeling van
de subsidie aanvraag. Deze aanvraag wordt dan meegenomen in de beoordeling van het subsidie jaarprogramma 2018.
Gezien het unieke karakter van deze aanvraag voor subsidie zullen hier meer en specifieke voorwaarden gesteld moeten worden die niet als zodanig zijn
opgenomen in de subsidie verordening. Het College heeft hiertoe de mogelijkheid en gaat hier nog over in gesprek met het Ondernemersfonds i.o.
Communicatie/interactiviteit
Ervan uitgaande dat dit ondernemersfonds een succesvol een daadkrachtig fonds zal blijken te zijn, is dit een aanwinst voor Terschelling. De nadruk van het fonds zal in de eerste 3 jaar liggen op gebiedsmarketing en promotie eiland breed.
Het fonds moet er zijn voor en door de ondernemers.
Na de eerste 3 jaar, dus eind 2020, zal er een evaluatie plaatsvinden waarbij alle ondernemersorganisaties geconsulteerd worden. Dan kan besloten worden of het fonds wordt voortgezet of niet en eventueel met welke gewijzigde voorwaarden.
Advies van de raadscommissie
âĻâĻ..
Ter inzage liggende stukken
1: Aanbiedingsbrief van 15 augustus 2017 aan College van de voorzitter Werkgroep Ondernemersfonds en voorzitter TOV.
2: Rapportage Ondernemersfonds Terschelling, geschreven door dhr. A van Bochove, bureau Blaauwberg uit Leiden.
3: Brief Terschellinger Campinghoudersvereniging aan het college betreffende het Ondernemersfonds.
Datum behandeling in B&W + ondertekening
Terschelling 17 oktober 2017,
Het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Terschelling,
H.M. de Jong, J.B. Wassink,
secretaris/directeur burgemeester
