1
Subsidie-aanvraag GBO Antwerpen 2022 - 2025
Werkingsgebied
Het werkingsgebied omvat:
Eerstelijnszone Antwerpen-Centrum: postcodes 2000 (Antwerpen), 2018 (Antwerpen), 2060 (Antwerpen), 2600 (Berchem) en 2050 (Linkeroever); 201.087 inwoners in 2019
Mogelijke doelgroep waarvoor een project zal worden opgezet vanuit de GBO-principes en met bijdrage van de 3 kernpartners:
Energieschulden niet betalen - LAC commissie
Zorgkaspremie niet betalen
Geen vaste huisarts - via Geneeskunde voor het volk, Spoeddiensten, community health workers, …
60-65-jarigen
BUSO afgestudeerden
Niet-toeleidbaren VDAB
Klanten voedselbedeling
Mensen met recht op wachtpremie / 5 jaar op lijst sociale woning
Niet gekwalificeerde uitstroom
Doelstelling en aanpak
De kernpartners worden versterkt om de doelstellingen van het GBO te realiseren: werken aan de realisatie van sociale grondrechten en onderbescherming tegengaan, door via een gezamenlijke aanpak een kwaliteitsvol laagdrempelig onthaal te organiseren voor iedere burger. De focus ligt op het creëren van meer synergie tussen de werking van de verschillende kernpartners, in het belang van de cliënt.
Bij doorverwijzingen tussen de kernpartners wordt zoveel mogelijk vermeden dat de cliënt
meermaals zijn verhaal moet doen of dezelfde documenten moet binnenbrengen, steeds rekening houdend met de privacy van de cliënt. De hulpverlening die door de 3 kernpartners wordt
aangeboden houdt rekening met de werkingsprincipes van het GBO (krachtgericht en participatief werken, proactief en outreachend, generalistisch met specialisatie binnen handbereik, subsidiair) en zet maximaal in op continuïteit in het hulp- en dienstverleningsproces.
Eerst worden de conditionele elementen gecreëerd die nodig zijn om tot een goede samenwerking en afstemming tussen de 3 kernpartners te komen in functie van een optimale hulpverlening aan de cliënt (al dan niet uit een bepaalde doelgroep). We denken hierbij aan:
(sneller en beter) informatie uitwisselen op cliëntniveau,
(sneller en beter) schakelen,
meer uitgaan van mekaars sterktes (en zwaktes),
zaken waarop we vastlopen oplossen,
het in kaart brengen van beschikbare vte voor onthaal,
actuele contactgegevens,
kennismaking tussen bestaande en nieuwe medewerkers,
2
keuze voor overlegstructuur (wijkniveau, ELZ-niveau, samenstelling, agenda, …),
…
Als de belangrijkste voorwaarden zijn ingevuld wordt een doelgroep gekozen waar de 3 kernpartners een meerwaarde voor kunnen betekenen om vanuit een outreachende benadering van deze
doelgroep de samenwerking tussen de 3 kernpartners enerzijds optimaal in de praktijk te brengen en anderzijds verder vorm te geven en ondersteunende tools en methodieken uit te werken. Op die manier willen we leren op basis van een concreet project. Van daaruit zullen we de GBO-
samenwerking stapsgewijs verder vorm geven. Verdere analyse en bespreking zal de doelgroep verder bepalen.
Er worden medewerkers aangeworven die de 3 kernpartners hierin kunnen versterken. Het gaat bvb.
om medewerkers die de rol van verbindingscoach kunnen opnemen en samen met de cliënt op zoek gaan naar de meest geschikte hulp- of dienstverlening. Hierbij kan de verbindingscoach verschillende functies opnemen: brugfunctie, prioriterings- en dispatchfunctie, casemanagementfunctie, … Hierbij worden waar relevant ook linken gelegd met tweedelijnsdiensten en met gezondheidsprofessionals.
GBO Antwerpen zet met deze subsidie verder in op de belangrijkste GBO criteria. Hieronder wordt verder toegelicht wat er hiervoor onder andere zal gebeuren, voortbouwend op wat er al ligt.
Criterium 1: Werken aan een gezamenlijke visie, gezamenlijke doelstellingen en een gezamenlijk kader voor de werkingsprincipes van een samenwerkingsverband geïntegreerd breed onthaal.
Rond GBO is een voorbereidend traject in 2018 opgestart tussen de drie kernpartners onder meer via een stuurgroep met beleidsmedewerkers en participatieve denkdagen voor basiswerkers in twee Antwerpse wijken (Kiel en Antwerpen-Noord). Vanuit deze denkdagen en de stuurgroep kwam heel wat waardevolle input.
De kernpartners onderschrijven de strategische en operationele doelstelling, functies en
werkingsprincipes van GBO zoals beschreven in het decreet en Vlaamse beleidsnota’s, met name:
“GBO heeft als voornaamste doel onderbescherming en structurele uitsluiting op een of meerdere levensdomeinen (cfr. Armoedeweb) tegen te gaan en de sociale grondrechten van elke
Antwerpenaar en in het bijzonder diegene in een kwetsbare situatie, te realiseren (strategische doelstelling).
Om maximale rechtenverwezenlijking te realiseren, dient de toegankelijkheid van de sociale hulp- en dienstverlening verhoogd te worden door de krachten van eerstelijnswelzijnsvoorzieningen (minimaal stedelijke diensten actief in sociaal beleid, CAW en diensten maatschappelijk werk van de ziekenfondsen) te bundelen (operationele doelstelling). Dit gebeurt in afstemming met andere basis- of faciliterende actoren (Huizen van het Kind, eerstelijns zorgactoren, buurthuizen,
samenlevingsopbouw, onderwijsactoren, ...).
De dienstverlening voldoet zowel op het niveau van het netwerk (intersectorale afstemming, samenwerking en overzicht behouden) als op het niveau van de hulp- en dienstverlening (instroom, ondersteuning via neutrale info, vraagverheldering, verkenning en realisatie van rechten, en doorverwijzing van cliënten) aan de 7 b’s: bekend, bereikbaar, beschikbaar, begrijpbaar, betrouwbaar, betaalbaar en bruikbaar.
Minstens even belangrijk zijn de werkingsprincipes van het samenwerkingsverband
GBO. Het Geïntegreerd Breed Onthaal is generalistisch met specialisatie binnen handbereik, outreachend en proactief, aanklampend, continu, participatief en krachtgericht en wordt volgens het principe van proportioneel universalisme tot stand gebracht.”
3 Deze visie, doelstellingen en acties worden geëvalueerd en bijgestuurd op basis van nieuwe inzichten en opdrachten en geconsolideerd in een afsprakennota in 2022. Onder andere via de leerlessen uit samenwerking aan een concrete doelgroep/concreet project zullen doelstellingen en acties
gaandeweg verder verfijnd en onderbouwd worden.
Criterium 2: Basiswerkers faciliteren in hun samenwerking en ze eenduidig aansturen om gemeenschappelijke werkingsprincipes te realiseren.
Om deze visie uit te dragen en de doelstellingen te realiseren werd een governance-structuur opgesteld.
Deze wordt gedragen door de 3 kernpartners: CAW (ihb onthaal-huizen), Mutualiteiten (ihb Diensten Maatschappelijk Werk) en stad (ihb Sociale Centra). De coördinatie is in handen van stad Antwerpen die hiervoor een voltijdse coördinator vrij maakte. De strategische sturing gebeurt door een afvaardiging van de 3 kernpartners in de stuurgroep. Beslissingsorganen worden per kernpartner aangeduid. De basiswerkers worden betrokken via werkgroepen rond verschillende uitdagingen, waar ze oplossings- en actie-gericht de kans krijgen het GBO mee vorm te geven. Voor bepaalde doelgroepen of uitdagingen worden specifieke projecten
opgericht. Tenslotte zullen rond bepaalde oplossingen lerende netwerken worden opgericht om samen te leren van een bepaalde aanpak en de lessen te delen met iedereen die er belang bij heeft.
Via het op te starten project gaan basiswerkers van de 3 kernpartners concreet samen aan de slag vanuit de GBO-werkingsprincipes. Dit draagt niet alleen rechtstreeks bij aan de hulpverlening voor de gekozen doelgroep, maar zorgt tegelijk voor zichtbaarheid en draagvlak voor het GBO, en voor waardevolle leerlessen die naar andere doelgroepen en wijken kunnen worden
doorgetrokken.
Criterium 3: Werken aan de participatie van de doelgroep en van de basiswerkers bij de uitwerking van de concrete werkzaamheden van het samenwerkingsverband Geïntegreerd breed onthaal.
4 In de werkgroep communicatie en co-creatie worden enerzijds communicatie-acties uitgewerkt om het GBO-verhaal bij elke medewerker te laten leven, en om ook de partners de nodige info te geven (zoals een nieuwsbrief, lunchmeetings, een webpagina, storytelling, …).
Ook worden acties opgezet om cliënten, basiswerkers en andere partners te betrekken bij het verder uitbouwen van het GBO-verhaal in Antwerpen. Dit kan in de vorm van gezamenlijke denkdagen, bevragingen/enquêtes rond bepaalde onderwerpen, focusgroepen, … en/of door bepaalde vertegenwoordigers/ervaringsdeskundigen/profielen mee uit te nodigen in bepaalde structurele overleggen.
Er wordt geen extra structuur opgericht in functie van het GBO om de doelgroep te betrekken maar er wordt gebruik gemaakt van bestaande structuren in Antwerpen waarin de doelgroep vertegenwoordigd is. Zo wordt er regelmatig afgestemd met de expertengroep van de Staten Generaal waarin de doelgroep mensen in armoede een belangrijke plaats heeft en met de gebruikersgroep van het CAW, en neemt de coördinator GBO deel aan het 2jaarlijks armoede- overleg georganiseerd door STA-AN en stad Antwerpen. Met STA-AN wordt bovendien verder afgestemd hoe participatie met de doelgroep rond verschillende aspecten van het project en ruimer het GBO kan en zal worden opgezet.
Via het procesaanbod van de VVSG wordt beroep gedaan op Knight Moves om echt vanuit de gebruiker service design te doen voor het invullen van de voorwaarden om in het nieuwe project vanuit het GBO een optimaal aanbod te kunnen bieden aan de gekozen doelgroep.
Criterium 4: Delen van expertise.
In de werkgroep samenwerken worden acties georganiseerd die medewerkers in staat stellen mekaar beter te leren kennen op overkoepelend niveau zoals denkdagen, vormingen, stages, … Er kunnen richtlijnen of draaiboeken worden gemaakt voor acties op wijk- of ELZ-niveau zoals casus- overleg, intervisie, welzijnsoverleg, opendeur dagen, …. Er kunnen ook ondersteunende gezamenlijke methodieken of instrumenten worden uitgewerkt zoals een gemeenschappelijk aanmeld- of
doorverwijsformulier. Daarnaast wordt er gekeken welke expertise de verschillende kernpartners in huis hebben en hoe deze kan worden gedeeld.
Er worden rond bepaalde concrete projecten lerende netwerken opgericht zodat de kennis en expertise die wordt opgedaan gedeeld kan worden en gecapteerd in bvb. een handleiding, een tips &
tricks lijst, een checklist, … niet enkel tussen de kernpartners maar ook met andere relevante actoren uit het werkveld.
Andere actoren worden waar relevant ook uitgenodigd om aan te sluiten bij bepaalde werkgroepen, of bij casusoverleg op wijkniveau. Zij worden ook uitgenodigd op denkdagen en andere grotere events rond bepaalde thema’s, en kunnen zich binnenkort inschrijven op communicatie vanuit het GBO waarin leerlessen, ontwikkelde tools en methodieken, succesverhalen, … worden gedeeld met een ruimer publiek.
Het is expliciet de bedoeling om vanuit de praktijk van het subsidie-project te leren om zo het GBO Antwerpen gaandeweg verder uit te bouwen adhv het verder optimaliseren van de synergieën tussen de 3 kernpartners, o.a. door de uitbouw van gezamenlijke methodieken, instrumenten, doelen, … en adhv het verder implementeren van de GBO-principes.
5 Criterium 5: Concrete outreachende en proactieve acties opzetten om welomschreven kwetsbare doelgroepen te bereiken.
Basiswerkers van de verschillende kernpartners zoeken in de werkgroep onthalen en outreachen en in de werkgroep rechten ver-/toekennen samen concrete oplossingen om te werken aan een betere toegankelijkheid en om onderbescherming tegen te gaan, in het bijzonder door meer pro-actief te werk te gaan en outreachende acties op te zetten.
Deze werkgroep zal onder andere de conditionele elementen mee uitwerken om elk van de 3
kernpartners afzonderlijk en het GBO-samenwerkingsverband overkoepelend klaar te maken om een welbepaalde kwetsbare doelgroep vanuit de GBO-principes optimaal te onthalen en te begeleiden.
Door het opzetten van een GBO-pilootproject voor een bepaalde doelgroep willen we het grotere GBO-verhaal voeden bijvoorbeeld wat betreft informatie delen, warm doorverwijzen, afstemmen aanmeldingsproces, pro-actieve/automatische rechtentoekenning, outreachend (samen)werken, … Deze belangrijke voorwaarden voor samenwerking tussen de 3 kernpartners volgens de GBO- principes worden ingevuld op basis van een doelgroep die extra kwetsbaar is, momenteel
onvoldoende zijn rechten uitput, en waarbij de 3 kernpartners een meerwaarde kunnen betekenen.
Vanuit een outreachende benadering van deze doelgroep wordt de samenwerking tussen de 3 kernpartners enerzijds optimaal in de praktijk gebracht en anderzijds verder vormgegeven. Op basis van de noden die naar boven komen tijdens het project kunnen ondersteunende tools en
methodieken uitgewerkt worden, die ook voor andere doelgroepen en projecten relevant kunnen zijn.
Op die manier willen we leren op basis van een concreet project en van daaruit de
voorwaardenscheppende elementen voor een optimale samenwerking vanuit de GBO-principes verder vorm geven. We hebben hiervoor extra aandacht voor pro-actieve rechtenverkenning op maat en voor warme doorverwijzing tussen de kernpartners en met het achterliggend aanbod.
Hierbij zal een manier gezocht worden om op te volgen of cliënten hun rechten effectief realiseren.
Met de extra subsidie-middelen worden medewerkers aangeworven die de rol van verbindingscoach kunnen opnemen en samen met de cliënt op zoek gaan naar de meest geschikte hulp- of
dienstverlening. Hierbij kan de verbindingscoach verschillende functies opnemen: brugfunctie, prioriterings- en dispatchfunctie, casemanagementfunctie, … Hierbij worden waar relevant ook linken gelegd met tweedelijnsdiensten en met gezondheidsprofessionals.
Samenvattend
Concreet zetten we via de subsidie-middelen extra in op:
1. Voorwaarden voor optimale afstemming via de GBO-principes uitwerken: wat is er nodig bij elk van de 3 kernpartners om de samenwerking in functie van de gekozen doelgroep de beste slaagkansen te geven, zodat we met vertrouwen samen aan de slag kunnen, en de doelgroep niet teleurstellen. Hiertoe zal onder andere beroep gedaan worden op Service Design vanuit verschillende cliëntprofielen uit de gekozen doelgroep.
2. Samenwerking tussen de kernpartners bevorderen: door vanuit de cliënt het meest geschikte aanbod aan te spreken en optimaal af te stemmen tussen de verschillende aanbieders faciliteert, ondersteunt en bevordert de verbindingscoach de samenwerking tussen de 3 kernpartners. Op basis van deze ervaringen kunnen de werkingen beter en beter op elkaar worden afgestemd, ook ruimer dan met betrekking tot de gekozen doelgroep.
6 3. Identificeren drempels: welke doelgroepen bereiken we nog niet of onvoldoende en/of
welke rechten worden nog niet of onvoldoende uitgeput door de klanten. Welke barrières ondervinden klanten in de toegang tot hulpverlening en zorg. En hoe verminderen we deze.
Maar ook welke drempels komen we tegen in verband met afstemming en samenwerking tussen de kernpartners en welke oplossingen werken we hiertoe uit.
4. Outreachend werken: als verbindingscoach / GBO-ankerpunt outreachend werken op plaatsen waar de doelgroep komt en van hieruit zorgen voor een kwaliteitsvolle toeleiding naar de juiste hulpverlening, zodat kwetsbare mensen krijgen waar ze recht op hebben.
Tegelijk krijgen medewerkers voeling met de doelgroep en de noden. Dit kan door ter plaatse meer informeel mensen aan te spreken of door formeel ‘zitdagen’ te organiseren.
5. Kwaliteitsvolle toeleiding: organisaties waar nog onvoldoende bereikte doelgroepen komen ondersteunen om de juiste mensen kwaliteitsvol toe te leiden naar GBO; dit kan door vorming, handleiding, coaching, communicatie, …
6. Basismedewerkers ondersteunen: basismedewerkers van de kernpartners ondersteunen om om (wijkgericht) samen te werken ifv het hulpverleningsaanbod aan de doelgroep (en
ruimer); dit kan door het opzetten van een lerend netwerk, vorming, handleiding, casusoverleg, intervisie, …
7. Pro-actieve rechtentoekenning: door een uitgebreide vraagverheldering, rechtendetectie en rechtenverkenning ervoor zorgen dat mensen uit de kwetsbare doelgroep al hun rechten kunnen uitputten.
8. GBO-tools uitwerken: vanuit de opgedane ervaring bijdragen aan de verdere uitwerking van GBO-tools bvb. voor aanmelding/doorverwijzing, detectie noden/non take up rechten, informatie delen/samenwerken in vertrouwen, casusbesprekingen, …; dit is afhankelijk van de noden die voor het optimaal bereiken en begeleiden van de doelgroep nodig blijken te zijn.
Projectmiddelen
Subsidie-aanvraag: 75.000 euro.
Het subsidiebedrag zal gebruikt worden voor personeelskosten. Overige kosten worden gedragen door de partners.
Opvolging
Het project wordt aangestuurd en opgevolgd vanuit de stuurgroep GBO stad Antwerpen, met minimaal volgende leden:
Voor GBO samenwerkingsverband: Iris Gommers, stad Antwerpen
Voor stad Antwerpen: Kris Drossaert
Voor CAW Antwerpen: Tom Van De Geuchte
Voor de mutualiteiten: Dominique Put (CM)
Daarnaast zal er een projectgroep worden samengesteld met medewerkers van de 3 kernpartners.
