Utrecht, 17 juni 2013
Onderwerp: Vragen over professionalisering Jeugdzorg
Geachte Kamerleden,
ActiZ, GGD Nederland, MEE Nederland en de MOgroep zijn voor een integrale visie op kwaliteit en professionaliteit van professionals in het sociale domein. Nieuwe afzonderlijke regels voor registratie van professionals voor jeugdzorg zullen een samenhangende aanpak belemmeren.
Daarom pleiten wij voor ruimte voor andere manieren van registratie en borging van
professionaliteit in de wet Professionaliteit jeugdzorg en de te verwachten uitwerking daarvan in een maatregel van bestuur.
Op 25 april jl. hebben de staatssecretarissen van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en het ministerie van Veiligheid en Justitie een voorstel met aanpassingen van de Wet op de Jeugdzorg en enkele andere wetten ten behoeve van de professionalisering van de jeugdzorg naar de Tweede Kamer gestuurd (Kamerstukken nr. 33 619).
Dit wetsvoorstel wordt nader uitgewerkt in een algemene maatregel van bestuur (amvb). Eén van de belangrijkste punten in deze amvb – zo blijkt uit de Memorie van Toelichting bij het
wetsvoorstel - is de eis dat jeugdhulp alleen mag worden uitgevoerd door geregistreerde professionals. Jeugdhulp wordt daarbij omschreven als “ondersteuning, hulp en zorg aan jeugdigen en hun ouders bij het voorkomen, verminderen, stabiliseren, behandelen en opheffen van of omgaan met de gevolgen van psychische problemen, psychosociale problemen of
gedragsproblemen van de jeugdige, of opvoedingsproblemen, waaronder ondersteuning, hulp en zorg die verleend wordt in het kader van een kinderbeschermingsmaatregel of
jeugdreclassering”.
Organisaties die zijn aangesloten bij ActiZ, GGD Nederland, MEE Nederland en de MOgroep bieden ondersteuning aan jeugd en jongeren. Het betreft onder meer cliëntondersteuning aan jongeren met een beperking en hun ouders, (preventief) jeugd- en jongerenwerk,
opvoedingsondersteuning, jeugdgezondheidszorg en voorlichting. De wetswijziging focust zich op de huidige jeugdzorg. De vraag is nu hoe dit straks geïntegreerd gaat worden in de nieuwe jeugdwet die veel breder is. Dan gaan professionals van de organisaties die aangesloten zijn bij de bovengenoemde partijen, deels wel en deels niet onder de term jeugdhulp vallen. Hierdoor ontstaat een knip tussen preventie en lichte jeugdhulp.
Wij betreuren het dat deze knip aangebracht wordt. Dit is in tegenspraak met het streven naar een meer integrale aanpak van de zorg voor jeugd en een beweging naar eerder, sneller en dichterbij.
In onze ogen leidt dit tot de volgende knelpunten:
Het onderscheid tussen lichte vormen van ambulante jeugdhulp en preventieve hulp is amper scherp te maken, bovendien houdt de knip de oude scheidslijnen in stand.
Alleen een kwaliteitskenmerk verlangen van de professionals die lichte jeugdhulp verlenen en niet aan professionals die preventieve jeugdhulp doen, werkt verkokering in de hand en zal leiden tot discussie in het dagelijkse werk met gezinnen over wie wat wel en niet mag doen.
De professionals vanuit de jeugdgezondheidszorg (JGZ), MEE en welzijn gaan straks gedeeltelijk onder de definitie preventie en gedeeltelijk onder de definitie jeugdhulp vallen, met allebei verschillende kwaliteitseisen. Voor jeugdhulp moeten zij worden opgenomen in een kwaliteitsregister. Wanneer dit niet gebeurt, zullen gemeenten na de transitie geen gebruik kunnen maken van de diensten van de professionals van MEE en welzijn. De professionals van JGZ zijn wel allemaal geregistreerd in het BIG-register. Maar zij vallen straks onder wet Publieke Gezondheid, onder preventie en onder jeugdhulp van de jeugdwet.
ActiZ, GGD Nederland, MEE Nederland en de MOgroep zijn voorstander van een brede en integrale benadering van het sociaal domein. Een benadering die het integraal werken (één gezin, één plan) stimuleert en ondersteunt. En die ervoor zorgt dat de schotten binnen het sociale domein worden gereduceerd. Ook zien wij daarbij het belang van het borgen van de
professionaliteit in het sociale domein. Hiervoor is wel een gemeenschappelijke visie nodig. Een visie die inspireert, vertrouwen biedt voor de opdrachtgever en bovenal concreet resultaat biedt voor de cliënt of de burger.
De verschillende registratiesystemen voor jeugdhulpverleners, artsen en verpleegkundigen leveren een positieve bijdrage aan de kwaliteit van zorg. We vragen u begrip te hebben voor het feit dat veel professionals binnen onze organisaties, waaronder de MBO-krachten, geen
registratie kennen, maar wel een groot deel van het werk uitvoeren. Zij zijn de professionals die, met een praktische insteek, lichte ondersteuning bieden. Een registratiesysteem zoals voor de jeugdzorg wordt voorgesteld, leidt tot veel extra werk en hogere kosten. Een integrale visie op het borgen van kwaliteit in het sociale domein zal hier praktische en effectieve oplossingen voor moeten bieden.
Gezien deze overwegingen, verzoeken wij u in de schriftelijke behandeling van het wetsvoorstel aan de regering de volgende vragen voor te leggen:
1. Is het niet wenselijk om één visie te ontwikkelen voor de registratie van professionals en borging van kwaliteit in het hele sociale domein?
2. Hoe kan een dergelijke visie aansluiten op de dagelijkse praktijk in het hele sociale domein en leiden tot een werkbare aanpak zonder dat dit kostenverhogend werkt?
3. Kan daarvoor gebruik gemaakt worden van de al in de praktijk bestaande methoden voor professionalisering?
4. Hoe kan worden voorkomen dat de registratiesystematiek in het jeugddomein een belemmering wordt voor integrale samenwerking rond gezinnen?
5. Is het verstandig om de professionalisering in het jeugddomein afzonderlijk in regelgeving vast te leggen, los van de overige decentralisaties in het sociale domein?
6. De wetswijziging focust zich op de huidige jeugdzorg. Hoe wordt dit straks geïntegreerd in de nieuwe jeugdwet die veel breder is?
Met vriendelijke groet,
Dhr. A. Koster, directeur ActiZ M. Oomens, directeur a.i.
GGD Nederland
Dhr. mr. drs. J. de Vries, directeur MEE Nederland
Mw A. van Beek, directeur MOgroep
