Het Thomas-Kilmann model

Kessels & Smit, The Learning Company bron: http//123management.nl/0/030_cultuur/a300_cultuur_13_conflictstijlen.html

Het Thomas-Kilmann model

Lastige situaties met anderen zijn in essentie vaak terug te brengen naar een tegenstrijdigheid van belangen. De ander heeft een ander belang dan jij. Dit levert je een spanning op tussen twee menselijke neigingen. Aan de ene zijde is er de neiging om de kwestie belangrijk te maken, wat jouw assertiviteit oproept: de wens om jouw belang door te drukken, je opdracht waar te maken.

Aan de andere kant is er de relatie die je belangrijk kan maken, wat je doet neigen naar

coöperativiteit: de wens om de sfeer goed te houden, om het proces soepel te laten verlopen. Dit spanningsveld hebben Thomas & Kilmann in een assenmodel geplaatst waarmee zij vijf verschillende manieren karakteriseren om met tegenstrijdige belangen om te gaan: doordrukken, vermijden, samenwerken, toegeven of een compromis sluiten. We lichten ze hier kort toe.

D O O R D R U K K E N

Links bovenin bevindt zich de meest assertieve persoon, degene die zich niet bekommert om samenwerking of het welbevinden van de ander in de situatie. Voor deze persoon is vooral de kwestie belangrijk. Hij wil zijn opdracht realiseren, ongeacht hoe dat voor de ander is.

V E R M I J D E N

Links onderin bevindt zich degene die noch de opdracht realiseert, noch geïnteresseerd is in de relatie met de ander. Deze persoon vermijdt het liefst lastige situaties, vindt ook dat hij of zij daar meestal niets mee te maken heeft. Voordeel van die afstand is dat deze personen dikwijls goed in staat zijn om een objectief oordeel over het conflict te geven, zij hebben immers weinig belang bij beide zijden. Anderzijds zullen ze zich niet erg inspannen in lastige situaties en ze bvb. liever doorgeven aan een collega.

S A M E N W E R K E N

Rechts bovenin bevindt zich degene die probeert zowel de relaties goed te houden, maar ook de opdracht te realiseren. Hij slaagt erin om in lastige situaties een balans te vinden tussen zijn belangen en die van anderen. Hij is door middel van exploreren ook steeds bezig om al die belangen te onderzoeken, in kaart te brengen en te behartigen.

T O E G E V E N

Rechts onderin bevindt zich de persoon die zich vooral bekommert om de relatie met de ander. Hij is zeer coöperatief ingesteld in lastige situaties. Hij wordt dan ook meestal aardig gevonden en kan zich goed inleven in anderen. Maar zijn opdracht realiseert hij in die lastige situaties vaak niet. Hij geeft toe aan de wens van de ander ten koste van zijn eigen opdracht.

C O M P R O M I S S L U I T E N

Middenin bevindt zich een berekenende onderhandelaar. De ander kan enkele van zijn wensen realiseren als daar maar tegenover staat dat hij zelf ook op een aantal punten zijn zin krijgt. “Het is geven en nemen” is het motto van deze persoon in lastige situaties. Tegelijk ontstaat bij collega’s over deze persoon ook wel eens het gevoel dat hij er zich daarmee gemakkelijk vanaf maakt en vooral zorgt zelf geen last te hebben van de gevolgen van de bekomen oplossing.

Elk van deze manieren van reageren kan effectief zijn in bepaalde situaties. Soms kan je niet anders dan toegeven of is het nodig om door te drukken.

Tegelijk reageren we vaak automatisch op lastige situaties of op de stijl van de ander.

Door bewust te worden van het verschil in belangen dat de situatie lastig maakt, krijg je meer grip op de situatie. Dan kun je met gerichte gespreksinterventies het belang van je gesprekspartner, en de eventuele emoties erbij, erkennen en daar jouw eigen belang en gevoel naast leggen.

Expliciteren van belangen, behoeften en gevoelens maakt het mogelijk om samen te evolueren in de richting van een betere samenwerking en stelt je in staat win-win situaties te creëren.