COALITIEAKKOORD GEMEENTE ASTEN 2010-2014 CDA/ Algemeen Belang/Leefbaar Asten
Inleiding coalitieakkoord
De gesprekken tussen de politieke partijen CDA, Algemeen Belang en Leefbaar Asten om in Asten een college te vormen zijn afgerond. Deze partijen hebben op initiatief van de grootste
raadsfractie CDA met elkaar onderhandeld. Er zijn afspraken gemaakt over hoe en waarmee zij de komende 4 jaren in Asten aan de slag willen gaan. Ook zijn afspraken gemaakt over de benoeming van wethouders en hun portefeuilles.
De uitkomsten van de onderhandelingen zijn vastgelegd in dit coalitieakkoord. De begrippen
‘investeren in relaties’, ‘kritisch op de middelen’ en ‘vooral uitvoeren’ zijn de kernaspecten van dit akkoord. Het akkoord heeft nog geen titel. We denken nog over een motto dat slaat op uitvoeren en investeren in relaties.
Het coalitieakkoord 2010-2014 bestaat uit de volgende onderdelen:
• Coalitie CDA, Algemeen Belang, Leefbaar Asten
• De hoofdlijnen van het akkoord
• Nadere afspraken en wensen
• Van coalitieakkoord naar collegeprogramma
• Bestuurlijke formatie en portefeuilleverdeling
Coalitie CDA, Algemeen Belang, Leefbaar Asten,
Als grootste partij in Asten heeft het CDA het voortouw genomen voor het vormen van een coalitie. In een oriënterend overleg met alle gekozen raadsleden heeft het CDA mogelijkheden van een coalitie onderzocht (welke coalities zijn mogelijk, welke programmatische
overeenkomsten en verschillen zijn er en wie zijn de eventuele kandidaat-wethouders?). Op grond van de resultaten zijn vier partijen een vervolggesprek met elkaar aangegaan: CDA, Algemeen Belang, Leefbaar Asten en VVD.
Uit dit vervolgoverleg hebben wij geconcludeerd dat om electorale en bestuurlijke redenen een coalitie tussen CDA, Algemeen Belang en Leefbaar Asten de beste keuze is: het doet recht aan de verkiezingen, de partij-programma’s sluiten goed aan, er is sprake van relatief sterke en
evenwichtige fracties en de kandidaat-wethouders zijn (ervaren) Astense bestuurders met grote dossierkennis.
Deze drie partijen hebben vervolgens het formatie-overleg gestart, dat heeft geleid tot dit coalitieakkoord.
De hoofdlijnen van het akkoord
Wij hebben een coalitieakkoord opgesteld met als doel de vorming van het college en de voorbereiding van het collegeprogramma.
Wij kiezen bewust voor een programma op hoofdlijnen om de volgende redenen:
2. wij willen geen op detail dichtgetimmerde akkoorden
3. wij willen het collegeprogramma eerst opstellen na inhoudelijke inbreng van de gehele raad in de al geplande kerntakendiscussie vanwege de grote financiële opgaven de komende jaren.
Het coalitieakkoord doet recht aan de programma’s van de deelnemende partijen vanwege de duidelijkheid naar de kiezer toe. Concretisering van het akkoord na de kerntakendiscussie vindt plaats door een collegeprogramma in de vorm van een smart meerjaren-actieplan. Het
coalitieakkoord legt tevens een aantal afspraken en wensen vast omwille van daadkracht en duidelijkheid.
Aan de afspraken houden we ons.
De coalitie conformeert zich aan enkele belangrijke genomen beleidsbesluiten voor het coalitieakkoord. Zonder uitputtend te willen zijn noemen wij
• BMV Heusden
• Huisvesting buitenlandse arbeiders
• BMV Bloemenwijk
• Centrumvisie en het GVVP (Gemeentelijk Verkeers- en Vervoersplan).
• WMO
• Handhaving
• Museum
• Recreatie en Toerisme
Op een aantal gebieden wil de coalitie duidelijkheid in beleid en uitvoering, zoals
• Onderwijs, de schoolgebouwen en het IHP
• Glastuinbouw.
(Accent)verschuivingen blijven daarbij mogelijk, vooral gezien de dreigende financiële ontwikkelingen. De kerntakendiscussie zal hierin duidelijkheid brengen.
Nadere afspraken en wensen
We hebben over een aantal onderwerpen nadere afspraken gemaakt.
Hoofdstuk 1: Bestuur en Organisatie en burgerparticipatie
Collegiaal bestuur
Wij kiezen voor een bestuursstijl die gebaseerd is op vertrouwen, respectvolle benadering en collegiale omgang. Wij onderschrijven van harte de integriteitbeginselen zoals opgenomen in de gedragscode voor bestuurders.
Afspraak over efficiënte organisatie, concept dienstverlening en deregulering De doelstellingen zoals opgenomen in het Bedrijfsplan gemeente Asten 2010-2014 en in de eerder vastgestelde nota Dienstverlening moeten leiden tot een efficiëntere en slagvaardigere organisatie en dienstverlening. Dit is een belangrijke voorwaarde voor de realisatie van collegedoelstellingen. Dit zetten we met kracht voort.
Afspraak over Intergemeentelijke Samenwerking
Gelet op de toenemende maatschappelijke verweving tussen Asten en Someren, de toenemende werklast voor de (ambtelijke) organisaties, de vereiste kwaliteit van dienstverlening en
bedrijfsvoering gaan we door met:
-de samenwerking tussen Asten en Someren, zo nodig tot en met een ambtelijke fusie, gericht op een Win-Win situatie met behoud van de eigen identiteit
-de samenwerking binnen de Peellandgemeenten -het benutten van de mogelijkheden in SRE-verband.
Afspraak Communicatie
• Goed bestuur en goede besluiten bestaan uit drie onderdelen:
1. transparante en logische processen 2. goede inhoudelijke kwaliteit
3. frequente en heldere communicatie over de besluiten en het gevoerde beleid. Dit derde onderdeel is vaak onderbelicht. Hieraan gaan we meer aandacht besteden: we gaan investeren in relaties, onder het mom van: “Het gaat er niet alleen om wat je zegt, maar wat de ander begrijpt”.
• Extra communicatie zetten wij in gang over de toenemende beperkingen van de financiële mogelijkheden. Het is van belang om verwachtingen goed te managen.
Deregulering
We blijven consequent en kritisch kijken naar de mogelijkheden van deregulering (verminderen én voorkomen van regelgeving) met behoud van kwaliteit. Het doel is betere en snellere
dienstverlening en het voorkomen van ‘economische belemmeringen’.
Hoofdstuk 2: Openbare Orde en Veiligheid en handhaving
Afspraak Handhaving
De eigen verantwoordelijkheid van burgers en ondernemers is een belangrijk uitgangspunt voor het nieuwe handhavingsbeleid. De coalitie zet de ingeslagen weg met betrekking tot stringente en proportionele handhaving voort. Met de opstelling van het integraal handhavingsplan zijn de prioriteiten voor komende periode bepaald. Aandachtspunten zijn de professionalisering van de manier van werken en het verder integreren van handhaving. In communicatieve zin zal extra aandacht aan het handhavingsbeleid worden gegeven.
Hoofdstuk 3: Ruimte
Afspraak huisvesting buitenlandse werknemers
• Het vastgestelde beleid (samen met Someren en Deurne pilot in de SRE-regio) wordt voortgezet.
• De huisvesting van buitenlandse werknemers op Prinsenmeer wordt geëvalueerd.
Afspraak Ruimtelijke Ordening, Volkshuisvesting en Milieu
• Het ingezette beleid op het gebied van ruimtelijke ordening inclusief de reconstructie, woningbouwmonitor, centrumvisie, volkshuisvesting en milieu wordt voortgezet.
• Daarbij kijken we naar de mogelijkheden om meer ruimte/vrijheid in de
bestemmingsplannen te brengen als stimulans van woningbouw en interesse van marktpartijen.
• De uitvoering van de Centrumvisie en de uitvoering van het GVVP zijn gericht op een autoluw centrum.
• We willen slimmere routes voor landbouwverkeer en vrachtverkeer rondom Heusden en Ommel.
• We zetten primair in op het doortrekken van het fietspad Meijelseweg, secundair op het veiliger maken van de kruising Meijelseweg/Gezandebaan.
• We onderzoeken een aantrekkelijkere aankleding van de doorsteek van de Pr.
Bernhardstraat naar het Ruttenplein en een andere inrichting van de openbare ruimte.
Afspraak over glastuinbouw
• De visie op glastuinbouw wordt afgerond en later uitgevoerd op basis van glasneutraal.
• Waar mogelijk worden glasopstanden verwijderd uit beekdalen en verplaatst naar nog vast te stellen (zoek)gebieden.
Hoofdstuk 4: Samenleving en Economie
Afspraak individueel maar toch sociaal
De samenleving individualiseert. Dit kan ook op sociale wijze, bijv. door middel van het
stimuleren van de burgerplicht: het zorgen voor elkaar. Speciale aandacht gaat hierbij uit naar participatie en ondersteuning van mantelzorg, vrijwilligers en de meest kwetsbare groepen.
Afspraak Economie, Recreatie en toerisme
• We hebben ambities op het terrein van recreatie en toerisme, als belangrijke economische pijler van Asten. We willen op dit gebied sterker worden. We streven er bijv. naar een grotere aanzuigende werking van evenementen zoals de kermis.
• De economische situatie blijft vragen om actieve houding van de lokale overheid t.o.v.
ondernemen, investeren en eigen (openbare) werken.
• Het Economisch Actieplan Asten-Someren, waaronder de visie bedrijventerreinen, wordt verder uitgewerkt en uitgevoerd, mede gericht op economisch herstel
• Er wordt geïnvesteerd en gefaciliteerd in de relaties met de actoren in de markt. We zijn alert op signalen bijv. vanuit het economisch platform en het Centrummanagement.
• Daarbij past ook een onderzoek naar een meer gedifferentieerde toeristenbelasting.
Afspraak over museum
• De gekozen lijn wordt voortgezet en de kosten worden gedekt uit een verhoging van de toeristenbelasting naar €1,15.
• Alternatieve of aanvullende financieringsmogelijkheden blijven in beeld, zoals externe subsidiëring, sponsoring e.d.
Afspraak over Sport
• We willen de voorzieningen op peil houden, gepaard aan een zuinig middelengebruik. De ingezette lijn t.a.v. o.m. ONDO/DOS dient hiervoor als basis.
• Wij zijn voorstander van stimulering van de zelfredzaamheid van verenigingen, met behoud van het kwaliteitsniveau van het onderhoud.
• We bekijken samen met de verenigingen naar de mogelijkheid van kunstgrasvelden voor de korfbalsport, binnen de bestaande budgetten en mede in relatie tot privatisering.
Afspraak over WMO
Het WMO-beleid (Wet Maatschappelijke Ondersteuning) wordt voortgezet, gericht op de doelstelling dat alle burgers, dus ook mensen met beperkingen, kunnen deelnemen aan de gemeenschap.
Inkomenspolitiek
• Inkomenspolitiek is een primaire taak van de rijksoverheid. Tot de lokale ruimte behoort o.m. het bepalen van de norm van ondersteuning. Bij de kerntakendiscussie gaan we er vanuit dat het inkomen van de meest kwetsbaren op een aanvaardbaar niveau blijft.
• Daarnaast onderzoeken wij de mogelijkheid van het automatisch tot een bepaalde inkomensgrens verstrekken van ondersteuning en voorzieningen.
Afspraak over Onderwijs
• De voorbereiding van de BMV’s in Heusden en Asten (Bloemenwijk) gaat op de ingezette koers verder. Wij zijn kritisch op de (snelheid van) uitvoering, de hoogte van de tarieven en de uitgaven, mede gezien de financiële ontwikkelingen.
• We werken doelgerichter naar een toekomstbestendig aantal scholen. Het overleg met de schoolbesturen richten we op dit doel. Het IHP herijken we op grond van de demografische ontwikkelingen, de onderwijskundige ontwikkelingen en de efficiënte inzet van middelen.
We passen de verordening hierop aan.
Hoofdstuk 5: Financiën
Afspraak financiën
De resultaten uit de kerntakendiscussie vormen de input voor de financiële paragraaf. We sluiten op voorhand niets uit.
Kerntakendiscussie
In de meerjarenbegroting 2010 zijn de vooruitzichten voor de jaren na 2011 negatief. Door het opnemen van taakstelling samenwerking Someren is de meerjarenbegroting sluitend gemaakt.
Daarnaast gaat het Rijk fors bezuinigen vanaf 2012. De consequenties hiervan zijn niet bekend.
In de begroting is opgenomen dat een verdere efficiencyslag onmogelijk is zonder dat dit wordt gekoppeld aan het takenpakket (kerntakendiscussie).
Financiële doelstelling De verwachting van de VNG is dat de uitkering uit het gemeentefonds vanaf 2012 zal dalen. In 2011 zal de daling nog enigszins beperkt blijven als gevolg van de afspraken tussen VNG en Rijk.
Dit staat los van verminderde inkomsten uit andere bronnen, zoals bouwleges. Ook staat het los van de nog te realiseren bezuinigingstaakstellingen, bijv. op het gebied van de samenwerking tussen Asten en Someren.
In onderstaand tabel worden de budgettaire effecten op het gemeentefonds voor de gemeente Asten weergegeven.
Bezuiniging Rijk 2012 Asten Nadeel
2013 Asten Nadeel
2014 Asten Nadeel
35 mld € 2.500.000,= € 2.500.000,= € 2.500.000,=
Vanaf 2012 wordt rekening gehouden met een daling van 10 tot 20% (afgeleid van 35 mld bezuiniging door het Rijk). De gehele 20% daling is (waarschijnlijk) niet volledig realiseerbaar voor het Rijk in 2012, zeker niet nu het kabinet is gevallen. De prognose is 10% in 2012. Dit betekent voor Asten een nadeel van € 1,25 mln. De daarop volgende 2 jaar zal dit oplopen naar 20%, d.i. € 2,5 mln.
Bovenop de korting op de uitkering uit het gemeentefonds komen de verminderde inkomsten uit andere bronnen, bijv. bouwleges. Daarnaast moeten de bezuinigingstaakstellingen worden gerealiseerd, bijv. uit de samenwerking tussen Asten en Someren.
De kerntakendiscussie vindt in grofweg drie stappen plaats in de raad:
• stap 1: informatiebijeenkomst en afgrenzing van de discussie
• stap 2: beeldvorming door brainstorm, zo nodig in meerdere sessies
• stap 3: oordeelsvorming, resulterend in financiële en beleidskaders, richtinggevend voor het college.
Vorm kerntakendiscussie
De ‘sense of urgency’ is groot: er komen zware financiële tijden. De meeste kans op succes boekt een kerntakendiscussie met een positieve insteek: in de kern: niet schrappen uit een lijst van taken en budgetten of op basis van grote overzichten en voorstellen vanuit het college, maar juist opbouwen en toevoegen vanuit een fictieve 0-situatie.
Dit wil zeggen dat de raad de daadwerkelijke ruimte boven de wettelijke taken gaat vullen (met bouwstenen). Wat uiteindelijk overblijft, heeft geen prioriteit.
Van coalitieakkoord naar collegeprogramma
Het coalitieakkoord is het ‘geestelijk eigendom’ van de coalitiepartijen. Het bevat de tussen ons gemaakte afspraken.
Eén van die afspraken is dat de kerntakendiscussie in de raad moet leiden tot de beleidskaders en financiële kaders voor het collegeprogramma.
Procedure
1. coalitieakkoord op hoofdlijnen (30 maart 2010)
2. SMART-vertaling van de resultaten van de kerntakendiscussie in het collegeprogramma met een actieplanning en financiële doorrekening over 4 jaren (uiterlijk 3e kwartaal 2010) 3. meerjarenbegroting (november 2010).
Bestuurlijke formatie en Portefeuilleverdeling
We hebben intensief overleg gevoerd over de benodigde bestuurlijke formatie en de portefeuilleverdeling.
De bespreking over de portefeuilleverdeling en de benodigde formatie is beïnvloed door een aantal factoren:
1. de grootte van de fracties in de raad: CDA: 4 zetels, Algemeen Belang: 3 zetels, Leefbaar Asten: 3 zetels.
2. het politieke ‘gewicht’ van portefeuilles
3. de omvang van het takenpakket in relatie met de bestaande ambities, de maatschappelijke ontwikkelingen en de financiële ontwikkelingen
4. een evenwichtige verdeling van het takenpakket 5. de voorkeuren van de fracties en wethouders
6. de spreiding van bepaalde beleidsterreinen over meerdere portefeuilles gericht op “checks and balances” (bijv. RO)
7. het uitgangspunt van de collegiale verantwoordelijkheid van het college van burgemeester en wethouders.
Bestuurlijke formatie
Vooral de formatie (de tijdbestedingnorm) hebben wij zorgvuldig gewogen. We zijn tot de
conclusie gekomen dat een formatieomvang van 2,6 fte moet worden gehanteerd. De afwegingen daartoe hebben we hier integraal opgenomen vanwege het maatschappelijke en politiek-
bestuurlijke belang én de politiek-bestuurlijke gevoeligheid.
• In het verleden hebben de bestuurders voortdurend te kampen gehad met spanningen tussen beschikbare tijd en de voor hun taken benodigde tijd. Dit is een probleem dat zich vooral in kleine gemeenten voordoet, hetgeen voor de wetgever aanleiding is geweest om de gemeentewet (artikel 36) aan te passen. De toegestane formatie is nu voor gemeenten als Asten 3 fte bij louter voltijdse wethouders en 3,3 bij voltijdse én deeltijdse wethouders.
• We zetten het bestaande beleid voort met een aantal nieuwe accenten, zoals het
investeren in relaties. Relaties met onze burgers, onze verenigingen en instellingen, onze buur- en regiogemeenten en andere overheden. Dat schept verwachtingen en die willen we waarmaken. We gaan daarvoor keihard aan de slag en we maken daar tijd voor vrij.
We vinden dit belangrijk omdat het niet alleen gaat om goed beleid en goede uitvoering maar ook om goede verstandhouding, goede participatie en goede communicatie. Het belang daarvan is groot, mede gezien de komende moeilijke tijden als gevolg van
• We verwachten en vrezen een korting van 10% oplopend tot misschien wel 20% op de rijksuitkering uit het gemeentefonds. Daar komen verminderde inkomsten uit leges en verhoogde kosten uit toegenomen WWB-uitkeringen e.d. bovenop. De kerntakendiscussie zal de maatregelen voortbrengen die genomen moeten worden om het hoofd boven water te houden. Deze maatregelen zullen verstrekkend zijn en zullen zeer zorgvuldig moeten worden voorbereid en uitgevoerd. Dat vraagt goed (juridisch en financieel) onderzoek en overleg, communicatie en uitleg. We moeten daarop voorbereid zijn. Onze burgers en instellingen moeten beroep op ons kunnen doen en wij op hen. Dat kost tijd en daarmee moeten we rekening houden.
• Uit ‘Den Haag’ komen al voortdurend signalen dat naast de bezuinigingen op het gemeentefonds ook doorgegaan wordt met de decentralisatie van rijkstaken naar de gemeenten. Dit gaat als bezuinigingsmaatregel altijd gepaard met de zogenaamde efficiencykorting (‘de gemeenten krijgen minder geld dan voorheen nodig was voor de uitvoering van de rijkstaak, want de gemeenten kunnen de uitvoering efficiënter opzetten’). Nieuwe taken zullen blijven komen, zeker de komende jaren.
• De ervaring van (ex-)wethouders is dat mogelijke externe subsidies worden gemist als gevolg van door gebrek aan tijd beperkte deelname aan netwerken en externe overleggen.
Dit vinden wij niet gewenst en in de komende zware financiële tijden zelfs niet verantwoord.
• Er is verschil in zwaarte van portefeuilles. Daarmee is rekening gehouden bij de
tijdsbestedingsnorm. De portefeuille van de loco-burgemeester is zwaarder vanwege de omvang van de portefeuille én vanwege de taken die voortvloeien uit het loco-
burgemeesterschap. Als voorbeeld noemen we de taken op het gebied van veiligheid en rampenbestrijding, waarop ook de loco-burgemeester moet zijn toegerust.
• Een formatie van 3 tot 3,3 fte is wettelijk toegestaan. Wij willen werken met een formatie van 2,6 fte, een verhoging van 0,35 fte ten opzichte van voorheen. We blijven daarmee 0,4 tot 0,7 fte onder de wettelijk toegestane norm. Alles afwegende vinden wij het noodzakelijk én redelijk om de formatie meer in overeenstemming te brengen met de bestaande ambities, de maatschappelijke ontwikkelingen en de gewenste aandacht voor onze relaties. Tegelijkertijd realiseren we ons dat de verhoging tot het aller-noodzakelijke beperkt moet blijven vanwege de financiële situatie. Ofschoon we beseffen dat dit moeilijk hard te maken is, zijn we ervan overtuigd dat de kost voor de baat gaat. Bij de
kerntakendiscussie zullen overigens alle zaken, waaronder de totale formatie, tegen het licht gehouden worden.
Portefeuilleverdeling
De burgemeester is als voorzitter van het college gevraagd om zijn voorkeur voor de eigen portefeuille aan te geven en om advies over de portefeuilleverdeling. We hebben hiermee bij de onderstaande verdeling sterk rekening gehouden.
Wethouder Martens (CDA): loco burgemeester. 1,0 fte
• RO buitengebied en uitbreidingsplannen
• Reconstructie
• Milieu
• Verkeer en Vervoer
• Natuurontwikkeling
• Openbare werken
• Volkshuisvesting
• Onderwijs incl. Onderwijshuisvesting
• Project De Wit/Thijssen
• Project ZO-vleugel Brabantstad/NO-Corridor
• Project Waterberging/diesdonk
• Wijkwethouder Ommel en Asten-Oost
Wethouder Van Bussel (Algemeen Belang). 0,8 fte
• Economische Zaken
• Stimulering economische ontwikkeling (centrum; afbakening: RO bij weth Huijsmans)
• Evenementen(beleid)
• Recreatie en toerisme
• Financiën (daaronder tevens begrepen de volledige budgetcyclus voorjaarsnota, begroting, jaarrekening en beraps, de ontwikkeling van financiële rechtmatigheid en treasury)
• Grondzaken en eigendommen
• Control (d.w.z. concerncontrol, 213a onderzoeken, INK-audits, rapporten van de Rekenkamercommissie, instrumentele ontwikkeling zoals ontwikkeling van Planning &
Control, interne controles, Bestuursletter van de accountant en juridisch control)
• Bedrijventerreinen
• Sport
• Museum
• Project Gezandebaan
• Project Prinsenmeer
• Wijkwethouder Asten Centrum/Zuid en Asten West
Wethouder Huijsmans (Leefbaar Asten). 0,8 fte
• RO binnengebied en overgangsgebieden
• Monumenten
• Welstand
• Welzijn en Volksgezondheid
• Sociale Zaken en Werkgelegenheid
• Jeugd- en Jongeren
• Ouderen
• Minderheden
• Kunst en Cultuur
• Project MFA (IDOP) Ommel
• Project Bloemenwijk
• Project Bovist
• Project IDOP Heusden
• Wijkwethouder Heusden en Asten Noord
Burgemeester:
• Openbare orde en veiligheid
• Coördinatie handhaving
• Communicatie
• Externe betrekkingen en (regionale) samenwerking
• Personeel en organisatieontwikkeling
• ICT en dienstverlening
• Vertegenwoordiger SRE Regioraad
• Coördinator Dorps en wijkraden
• Project Meros
• Coördinatie deregulering
• Project Dienstverlening
• Project Samenwerking Asten en Someren
Vervanging
Wethouder Martens vervangt de burgemeester.
Wethouder Van Bussel vervangt wethouder Huijsmans.
Wethouder Huijsmans vervangt wethouder Martens.
Burgemeester vervangt wethouder Van Bussel.
Asten, 16 maart 2010
CDA, Algemeen Belang, Leefbaar Asten,
Th. Martens J. van Bussel J. Huijsmans
