Mededeling:
i
on c
"O (D
"C (D
Inleiding
De OV-concessie voor het busvervoer in het gebied IJssel-Vecht is innovember vorig jaar definitief gegund aan Keolis door de colleges van Gedeputeerde Staten van Gelderland, Flevoland en Overijssel. Op 19 meijongstledenis gedeputeerde Boerman van de provincie Overijssel door de CEO van Keolis mondeling geïnfor
meerd over onregelmatigheden in de inschrijvingvan Keolis bij deaanbesteding van deconcessie IJssel-Vecht. Het gaat daarbij om hetbestaanvan zogenaamde sideletters, waaruit volgt datdoor Keolisin deaanbesteding afgelegde verklarin gen op dat moment onjuist waren.
Wij zijn voornemens de verleende concessie aan Keolis in te trekken Op basis vande dooren namens Keolis overgelegde stukken en een adviesvan Pels Rijcken, komenwij tot het oordeeldathet gewenst isen verdedigbaar, om de verleende concessie in tetrekken. DecollegesvanGelderland en Overijssel komen tot hetzelfde oordeel. Demotivering daarvoor is in de kern als volgt:
- Keolis heeft bij haar inschrijving opzettelijk onjuiste informatie verstrekt met betrekking tot de voorwaardenvan haar aanbieding. Daarbij waren medewer kersbetrokken op belangrijke posities in het bedrijf. De onjuisteinformatie betreft verklaringenvan Keolis overgaranties op batterijen en de levering van buurtbussen. Daarover waren tussen Keolisen leveranciers in sideletters af spraken gemaakt, dieniet strookten met hetgeen door Keolis in de aanbeste
ding isverklaard.
- De gedragingen van Keolis tijdens de aanbestedingleveren een grond opvoor intrekking als bedoeld in artikel 16 lid 1 ondere van de concessiebeschikking.
Daarinstaat dat deconcessie kan worden ingetrokken als is gebleken datde concessiehouder in zijn inschrijving onjuisteinformatie heeft verstrekten die informatie van zodanigeaard is datde concessie niet zou zijn verleend, indien deconcessiehouders bekend waren geweest met deze onjuistheid.
- Daarnaast leveren degedragingen van Keoliseen ‘ernstige fout’ op in dezin van artikel 16 lid 1 onder avan de concessiebeschikking in combinatiemetar
tikel 2.87 lid 1 aanhefen onder c van de Aanbestedingswet. Daarin staatdat deaanbestedende dienst eeninschrijver kan uitsluiten als deaanbestedende Sindsdien bent u opverschillende momenten door ons geïnformeerd over de voortgang in dit dossier. Daarbij is aan u onder opleggingvan geheimhouding in
zagegegeven in stukken die zijn gewisseld tussen Keolis, de provincieen advoca tenvan Kennedy van der Laan (voor Keolis) en Pels Rijcken (voor de provincies).
Openbaarheid Openbaar
Ter kennisname aan PS en burgerleden
Portefeuillehouder Reus, J. de Onderwerp
Voortgang dossier Keolis
Kern mededeling:
ProvincialeStatennaderte informeren over:
a. ons voorgenomen besluit om de aan Keolisverleende concessiebeschikking IJssel-Vecht2020-2030 in te trekken;
b. de verderestappen dieworden ondernomen om decontinuïteit van het openbaar vervoer veilig te stellen;
c. demogelijkheid om bijde griffie inzage te krijgenin een aantalvertrouwe lijke stukken waarop Gedeputeerde Staten geheimhoudinghebben gelegden waarbij zij hebben aangegeven dat de geheimhouding duurt voor zover strikt noodzakelijk.
!
!
Registratienummer 2636025 Datum
7 juli 2020
Afdeling/Bureau SENB
Keolis krijgt degelegenheid op het voorgenomen besluit te reageren
Omdat het besluit totintrekking grote gevolgen heeft en bezwarend is voor Keolis, brengt hetjuri
dischezorgvuldigheidsbeginselmet zich mee dat wij Keolis in degelegenheid stellen om een ziens wijze in te dienen op hetvoorgenomen besluit. Daarvoor krijgt het bedrijftweewekende tijd. Na bestudering en weging van de reactievan Keolis zal door decolleges definitief besloten worden over het aldan nietintrekken van de concessie.
Wij onderzoeken deopties voor het vervolg
Op 13 december aanstaande lopen de bestaandeconcessiesMidden Overijssel en Veluweaf. Dat betekent dat intrekking van de verleendeconcessie gevolgen kan hebben voor decontinuïteit van het openbaar vervoerin diedeelgebieden. De gevolgen voor de continuïteit in voor het openbaar vervoer in Flevoland spelen opeen later tijdstip omdat de concessie Lelystad - die eindigt op 4 sep tember 2021 de mogelijkheidvan verlenging kent en deconcessie IJsselmondeindigt in december
dienstaannemelijkkan maken dat deinschrijver een ernstigefout heeft begaan, waardoor zijn integriteit intwijfelkan worden getrokken.
Bij beantwoording vande vraag ofwij van onze intrekkingsbevoegdheid gebruik kunnen of moe ten maken, zijn beginselen van transparantie, gelijke behandeling en proportionaliteit (evenre
digheid) doorslaggevend.
Wij menen datmoreel én aanbestedingsrechtelijk deze afweging moet uitvallen in het nadeel van Keolis. Indien de Provincies tijdens deaanbesteding bekend waren geweest metde onjuist heid van de door Keolis verstrekte informatieen de gang van zaken daaromtrent,zoudattot uitsluiting van Keolis hebben geleid- omdatde onjuiste informatieverstrekking doorKeolis rechtstreeks verband houdt met (de uitkomstvan) de aanbesteding voor de onderhavige conces sie. Intrekking in ditstadium van implementatie heeft voor Keolis weliswaargrote nadelige be drijfseconomische gevolgen, maargelet op de ernst en aard van degedraging zijn wij alles af wegend van mening dat intrekking van deconcessieevenredig is. De uitkomst van de proportio- naliteitstoetskanons inziens nietanders zijn in deze fase na de gunning, vlak voor de start van deconcessie. Dat geldttemeer nu de concessiebeschikking uitdrukkelijkvoorzietin de mogelijk heid van intrekking in het geval dat na het verlenen van de concessie blijktdater tijdens de aanbestedingsfaseonjuiste informatie is verschaft.
Keolis heeft weliswaar maatregelen getroffen om haarintegriteit en betrouwbaarheid in de toe komst te verbeteren (zie onder), maar nu de verklaringen in kwestie zijn ingediend in de aanbe
stedingvoordeze specifieke concessie én bekendheid metde onjuistheid daarvan tijdens de aanbestedingvrijwel zekertot uitsluiting zou hebben geleid, komen wij tot de conclusie dat in
trekkingeen evenredige consequentie is.
Vanuit vervoerkundig oogpunt zijn er voor de reiziger aanzienlijke bezwaren verbonden aan in
trekking van de concessie (zie onder). Ookdaarvan menen wij dat alles afwegend de gevolgen voor de reizigernietvan doorslaggevende betekenis kunnen zijn en dat het belang van integri teitvan inschrijversin openbareaanbestedingen zwaarderweegt.
Keolis blijft een betrouwbare partij
Na ontdekking van de onregelmatigheden heeft Keolis diepgaand onderzoek laten uitvóeren. De af gelopen periode zijn de provincies transparant en uitvoerig geïnformeerdover de bevindingen. Ook heeft Keolis de banden met betrokken medewerkersverbrokenen een melding gedaan bij het Openbaar Ministerie. Daarnaast heefthetbedrijfeenverbeterplan integriteit vastgesteld, dat zich richt ophetimplementerenvan structureleverbeteringenom ook op de lange termijn de integri teit van haar bedrijfsvoeringen haar werknemers te verbeteren en toekomstige onregelmatigheden te voorkomen.
Wij waarderen de handelwijze van Keolis als eengoede stap. Zoals de CEO van Keolis liet opteke nenin deStentor: “Er zijn fouten gemaakt, maar we zijn geen fout bedrijf”. Dat betekent datde onregelmatigheden geen consequenties krijgen voor anderelopende concessiesen dat de provincie openstaat voor toekomstigesamenwerking metKeolis.
2023. De komende weken worden benut om de gevolgen van het eventuele besluit tot Intrekking verder te verkennen. Daarbij spelentwee kwesties in het bijzonder.
Noodconcessie
Afhankelijk van de manier waarop wordt voorzien ineen nieuwe concessie, zal voor be paalde deelgebieden een tijdelijkenoodconcessie moeten wordenverleend. In Midden Overijssel en Veluweis dathet meest urgent; de bestaande concessiesin die deelgebieden lopen zoalsgezegd afop 13december aanstaande. Zoals hierboven aangegeven speelt dit nog niet voor Flevoland. De noodconcessiesworden afzonderlijk door Overijsselen Gelder land verleend.
De PSO-verordeningbiedtin artikel 5 lid 5 de mogelijkheid om onderhands een concessie te gunnen “alsde dienstregeling uitvaltofdreigt uit te vallen”. De duur van eennoodconces sie is maximaal2 jaar. Bovendien gelden er beperkingen voor de hoogtevan devergoeding en er gelden eisen ten aanzien van de boekhouding, om te voorkomendat overcompensatie kan plaatsvinden ende mededinging wordt vervalst.
Omvoor de deelgebiedenMidden Overijsselen Veluwe snel tot een noodconcessie tekun
nen komen ligt het in de rede omde bestaande dienstregelingals vertrekpuntte nemen.
Onze inzet is datervoor de reizigers in de noodconcessie geenverschilisten opzichte van de huidige dienstregeling. Voor het personeel gelden bij denoodconcessiedezelfde regels alsvoor een normale concessie, dat wil zeggen dat het zittende personeel bij overgangmee gaat naarde nieuwe vervoerder. Uitgangspunt voor devergoeding isdan ookde bestaande concessievergoeding vermeerderd met de indexatie.
Voor de concessie Midden Overijssel is de provincie opbrengstverantwoordelijk. De aanbie der van de noodconcessiehoeft derhalve niet gecompenseerd te wordenvoor verminderde reizigersaantallen als gevolg van Covid-19. Voor de Veluwe ligt dit anders.
Wachtkamerof her-aanbesteding
Deaanbestedingsprocedure voorziet in een zogenaamde wachtkamer (paragraaf 3.14van het beschrijvend document). Dat betekentdat de colleges van gedeputeerde staten het recht hebben (nietdeverplichting) omdeandere inschrijvers alsnog in aanmerking telaten komen voor de Concessie (op volgorde van ranking), indien zij bereid zijn hun inschrijving gestand te doen.
Zonder indetail in tegaan op de verschillen tussen de inschrijvingen - dat is juridisch ook zeerbeperkt mogelijk - kan worden gezegd datde andere inschrijvingen op deconcessie IJssel-Vecht vervoerskundig voor de reiziger beduidend minderaantrekkelijkzijn dan de winnende inschrijving van Keolis. Niettemin achten wij deinschrijvingen van de nummers 2 en 3 in de ranking dermate aantrekkelijk dat wij willenonderzoeken of zij bereid zijn om huninschrijvinggestand te doen, in het geval de provinciesbesluiten tot intrekking van de concessie IJssel-Vecht van Keolis.
Vanzelfsprekend zullen daarbij nieuweafspraken moeten worden gemaakt over deimple mentatietermijn, omdathet ondenkbaaris dat een eventuele nieuwe concessiehouder uit de wachtkamer per 13 december de volledige aangeboden dienstregeling kangaan rijden.
Ons streven daarbij is datde nieuwe concessievanstart gaat in december 2021.
Eenanderaandachtspunt is het gevolg van de verminderde reizigersaantallen door Covid- 19. Daaroverkunnen wij op voorhand niet meer toezeggen dan dat de branche brede com
pensatieregelingen die tot stand komen, ook van toepassing zullen zijn op deze concessie.
Iedereverdergaandetoezegging kan worden gezien als eenwijziging in de concessie die noopt tot her-aanbesteding.
Indien geenvan deandere vervoerders onderdeze condities bereid is omzijn inschrijving gestand te doen, dan zal de concessie in iedergeval opnieuw moeten worden aanbesteed.
Omdat een noodconcessie (zie hierna) maximaal voor 2jaar kan worden verleend- uiterlijk tot 13 december2022 - zal dater op neerkomen dat in grote lijnen de eerdere concessie opnieuw in demarktwordt gezet.
Wijzijn vanzelfsprekend bereid om ons inde statente verantwoorden
Het is ongelukkig dat deze besluitvormingzich voordoet in de recesperiode. Wij menen echter dat wijgelet op het onderzoek dat isverricht en de vereiste zorgvuldigheid niet eerder een besluit kon den nemen. Verder uitstel is niet mogelijk omdat dan decontinuïteitvan het Openbaar Vervoerin MiddenOverijssel en op de Veluwe daadwerkelijkin gevaar komt. Indienuwstaten tijdens hetre
ces of direct daarna over het (voorgenomen) besluit en degeschetste aanpak van gedachten willen wisselen, zijn wij daartoevanzelfsprekend zeerbereid.
De financiële gevolgen zijn naar het zich laat aanzien beperkt
Hoewel heteenernstige situatie is met eengroot risico voor dekwaliteitvan hetopenbaar ver
voer, voorzienwij op dit moment geengrote financiële risico’s voor de provincies. Continuering vande bestaande dienstregelingen kan plaatsvinden binnen de bestaande budgettenvoorhetregio
naal openbaar busvervoer. Bij de aanbesteding van de concessieIJssel-Vecht was hetbudget het uitgangspunt; eris gezocht naar het beste aanbodvoor dat geld. Die opzet verandertzonder na dere besluitvormingniet.
Als gevolg van deonregelmatigheden zijn en worden wel extrakosten gemaakt voor advies, voor het procesvan gunning van de noodconcessies, eventuele her-aanbestedingetcetera. Ophettotale bedragvoor exploitatie van het openbaarvervoerin het concessiegebied IJssel-Vecht is dit een re
latiefkleinbedrag. Bovendien kunnen de extra kosten krachtens artikel 16 lid 2 van de concessie in beginsel worden verhaald opKeolis.
In algemenezin vormen deverminderde reizigersaantallen als gevolg van Covid 19 een financieel risico. De Rijksbrede compensatie dektin 2020 dit risicovoor het grootste deel af (93%). Er is nog geen duidelijkheid of voor volgende jaren ook een dergelijkecompensatie wordt geboden. Daar waarde provincieopbrengstverantwoordelijk is, loopt de provincie derhalve een risico. Daar ligt geen relatie metdit besluit.
Eengoede optie kan zijn om de noodconcessie te gunnen aan de vervoerder die vanuitde wachtkamerin beeld komt voor gunning van deconcessie IJssel-Vecht. Daaromzal tegelijk metde wachtkamer-uitvraag worden gevraagd ofdeze vervoerdersbereid zijn en in staat om de bestaande dienstregeling te continuerenonder degestelde voorwaarden.
In gevalvoorde deelgebieden Midden Overijssel en Veluwe geen enkele vervoerder bereid isde noodconcessie uittevoeren, isereen scenariowaarin de provincie een openbare dienstverplichting aan één of enkelevervoerders kan opleggen. Hoewelwij niet verwachten dat het zover zalkomen, noemen wij de mogelijkheid toch als worst-casescenario, omdat metdatinstrumentin datgeval de continuïteit van het vervoerte allen tijde gewaarborgd kan worden.
Volledigeopenbaarheid is daarbij op ditmoment niet mogelijk
DoorKeolis en haaradvocaten is aan ons informatie verstrekt met het verzoek om daarmee zeer vertrouwelijk om te gaan. Deze informatie is samen met de adviezen van PelsRijcken aan u ter in
zage gegeven onderoplegging vangeheimhouding. Waar nodig is de geheimhouding door uwstaten bekrachtigd.
Eindjuli/begin augustus zal definitief worden beslotenoverintrekking
In geval van intrekking van de verleende concessie heeft Keolis de mogelijkheid om tegen dat be sluit bezwaarte makenen aansluitend beroep in te stellen bij hetCollege van Beroep voorhet Be drijfsleven. Tegelijk kan het bedrijfin een spoedprocedure verzoeken om schorsingvan de intrek
king, waarmee deconcessie zou herleven.
Die procedures kunnenin dat geval evenwel niet worden afgewacht. Ondertussen zal -geletop het eindigen van de bestaande concessiesvoor de Veluwe en MiddenOverijssel per 13 december aan staande- in volle vaart moeten worden doorgegaan met het voorbereidenvan eventuele heraanbe- steding en/of de implementatie een nieuwe concessie. Inde tussentijd zal ook moeten worden be sloten over een noodconcessie. We hopen besluiten daarover in de loop van september te kunnen nemen.
Wij verzoeken u opnieuw omin uw eerst volgendevergadering de geheimhouding te bekrachtigen.
Inpraktischezin kuntu de stukken opvergaderwoensdagen inzien op het Provinciehuis. U kunt daarvoor een afspraak maken met via de e-mail: [n.t.b.] oftelefonisch via [n.t.b]. Uit destatus ge heimhouding vloeit voort datu destukken niet mag kopiëren of meenemen.
Wij hebben afzonderlijk advies ingewonnen bij Pels Rijckenover mogelijke openbaarmaking van de informatie voorafgaand aan het debat in de staten. Deconclusie van het advies is dat de belangen aan de zijde van Keolis, betrokkentoeleveranciersen de provincie zelf, in deweg staanaan ophef
fingvan geheimhouding. In iedergeval kan daartoe niet besloten worden zonder raadpleging van Keolis. In die zin is openbaarmakingvoorafgaand aan een eventueeldebatook in praktische zinon mogelijk.
Wij menenniettemin dateen zinvol debat kan plaatsvinden op basis van de informatiezoals die doorKeoliszelf naar buiten is gebrachten de informatie die door ons college in openheid met u is gedeeld. Indiengewenst ishet ookmogelijk om metu ineen besloten vergadering nader van ge dachten te wisselen.
eDocs nummer:
eDocs nummer:
Openbaar in de zin van de WOB (ja/nee aangeven)
Openbaar in de zin van de WOB (ja/nee aangeven) 2632185 Tot
2636701
Inzage onder oplegging van geheimhouding
Wijgeven onderoplegging van geheimhouding inzage inaanvullende adviezen Pels Rijcken Met deze brief geven wij u onderoplegging van geheimhouding inzage in twee recente adviezen van PelsRijcken, d.d. 24juni 2020, respectievelijk 26 juni 2020. Het eerste advies betreft hetbo
venbeschreven advies overopenbaarmaking. Het tweede advies is het ‘eindadvies’ metbetrekking totdedoor Keolis overgelegdeinformatie.
De reden vooroplegging van geheimhouding is datopenbaarmaking daarvan zou de economische en financiële belangen van de provincie kunnenbenadelen(artikel 10, tweede lid, onderb, Wob), om
dat linksom of rechtsom de procespositie van de Provinciezalworden geschaad (artikel 10, tweede lid, onder g, Wob).
Ter inzage in de leeskamer (in de kluis) Naam bijlage:
Bijlagen________
Naam bijlage:
Advies van Pels Rijcken d.d. 26 juni 2020
Advies van Pels Rijcken openbaarmaking/ geheimhouding d.d. 24 juni 2020
