WE Gelderland-Zuid

WE Gelderland-Zuid

Behoort hij rK'f tVSlUÍÈ

van de raad van lū-íì - Ľ3 lllllll

de griffier,

^ ' 2 0 SEP 2013

De raden van de gemeenten die participeren in de Gemeenschappelijke Ŕtjueliny GGD Gelderland-Zuid

GEMEENTE BEUNINüEN INGEKOMEN

ons kenmerk: GGD/N/509/13/BK datum: 17 september 2013 onderwerp: Concept begroting 2014

afdeling: Directie contactpersoon: Bert Kuijf

doorkiesnummer: (024) 329 7279 e-mail: bkuijf@@ggdgelderlandzuid.nl

Geachte Raad,

Overeenkomstig artikel 26 lid 1, van de gemeenschappelijke regeling Gezondheidszorg Gelderland- Zuid zendt het Dagelijks Bestuur u de concept begroting 2014. Wij bieden u excuses aan voor het feit dat deze begroting later dan gepland naar u wordt verzonden. Het samenstellen van één begroting vanuit twee afzonderlijke bedrijven had onverhoopt meer voeten in de aarde dan voorzien. Dankzij plezierige samenwerking met de Adviesfunctie Gemeenschappelijke Regelingen van Gemeente

Nijmegen blijft de datum waarop u het advies van deze Adviesfunctie zult ontvangen, gehandhaafd op 27 september a.s.

De gemeentelijke bijdrage voor het jaar 2014 is verhoogd met de Begrotingsrichtlijnen van de regio Nijmegen. Dit betekent een indexering van de gemeentelijke bijdrage met l,75Vo. De gemeentelijke bijdrage voor de afzonderlijke hoofdtaken van de GGD zijn voor 2014 nog per aparte regio

doorgerekend naar 2014. In de komende tijd gaat de GGD aan de slag met verdere integratie van de inhoudelijke GGD-taken.

In de conceptbegroting 2014 zijn alle bezuinigingsopdrachten, zoals die tot en met de jaren 2012 door de Algemeen Besturen van GGD Regio Nijmegen en Regio Rivierenland aan de afzonderlijke GGD'en zijn gegeven, verwerkt.

C e n t r a a l p o s t a d r e s Postbus 1120 6501 BC Nijmegen www.ggdgelderlandzuid.nl info@ggdgelderlandzuid.nl

H o o f d v e s t i g i n g e n G G D G e l d e r l a n d - Z u i d

Regio Nijmegen (Nijmegen) Rivierenland (Tiel)

B e z o e k a d r e s Regio Nijmegen Groenewoudseweg 275 6524 TV Nijmegen T: (024) 329 72 97 F: (024) 322 69 80

IBAN: NL84.BNGH.028.51.01.242

BTW: NL8003.34.930.B01

KvK: 09212724

aas G e l d e r l a n d - Z u i d mui III II u ui Nil

De raden van de gemeenten die participeren in de Gemeenschappelijke Reg

GEMEENTE BEUN1I INGEKOMEN

2 0 SEP 2013

ons kenmerk: GGD/N/509/13/BK afdeling: Directie datum: 17 september 2013 contactpersoon: Bert Kuijf

onderwerp: Concept begroting 2014 doorkiesnummer: (024) 329 7279 e-mail: bkuijf@@ggdgelderlandzuid.nl

Geachte Raad,

raad / | t i w : 2 l - \ o - i 3 ) i

vka te&x. teem

cf v o o r s t e l / ŵ ŵ C ŵ L

Overeenkomstig artikel 26 lid 1, van de gemeenschappelijke regeling Gezondheidszorg Gelderland- Zuid zendt het Dagelijks Bestuur u de concept begroting 2014. Wij bieden u excuses aan voor het feit dat deze begroting later dan gepland naar u wordt verzonden. Het samenstellen van één begroting vanuit twee afzonderlijke bedrijven had onverhoopt meer voeten in de aarde dan voorzien. Dankzij plezierige samenwerking met de Adviesfunctie Gemeenschappelijke Regelingen van Gemeente

Nijmegen blijft de datum waarop u het advies van deze Adviesfunctie zult ontvangen, gehandhaafd op 27 september a.s.

De gemeentelijke bijdrage voor het jaar 2014 is verhoogd met de Begrotingsrichtlijnen van de regio Nijmegen. Dit betekent een indexering van de gemeentelijke bijdrage met l,75

⁰

zb. De gemeentelijke bijdrage voor de afzonderlijke hoofdtaken van de GGD zijn voor 2014 nog per aparte regio

doorgerekend naar 2014. In de komende tijd gaat de GGD aan de slag met verdere integratie van de inhoudelijke GGD-taken.

In de conceptbegroting 2014 zijn alle bezuinigingsopdrachten, zoals die tot en met de jaren 2012 door de Algemeen Besturen van GGD Regio Nijmegen en Regio Rivierenland aan de afzonderlijke GGD'en zijn gegeven, verwerkt.

C e n t r a a l p o s t a d r e s

Postbus 1120 6 5 0 1 BC Nijmegen w w w . g g d g e l d e r l a n d z u i d . n l i n f o @ g g d g e l d e r l a n d z u i d . n l

H o o f d v e s t i g i n g e n G G D G e l d e r l a n d - Z u i d

Regio Nijmegen ( N i j m e g e n ) Rivierenland (Tiel)

B e z o e k a d r e s

Regio Nijmegen G r o e n e w o u d s e w e g 275 6 5 2 4 TV Nijmegen T : ( 0 2 4 ) 329 72 97 F: ( 0 2 4 ) 322 69 80

I B A N : NL84.BNGH.028.51.01.242 BTW: N L 8 0 0 3 . 3 4 . 9 3 0 . B 0 1 KvK: 0 9 2 1 2 7 2 4

BBS IN13.07580

Gelderland-Zuid n u i i n

GEMEENTE BEUNİNGEN INGEKOMEN

2 0 SEP 2013

De raden van de gemeenten die participeren in de Gemeenschappelijke Ŕeyeliirg-GGD Gelderland-Zuid

ons kenmerk: GGD/N/509/13/BK d a t u m : 17 september 2013 onderwerp: Concept begroting 2014

afdeling: Directie contactpersoon: Bert Kuijf

doorkiesnummer: (024) 329 7279 e-mail: bkuiĵf@@ggdgelderlandzuid.nl

Geachte Raad,

Overeenkomstig artikel 26 lid 1, van de gemeenschappelijke regeling Gezondheidszorg Gelderland- Zuid zendt het Dagelijks Bestuur u de concept begroting 2014. Wij bieden u excuses aan voor het feit dat deze begroting later dan gepland naar u wordt verzonden. Het samenstellen van één begroting vanuit twee afzonderlijke bedrijven had onverhoopt meer voeten in de aarde dan voorzien. Dankzij plezierige samenwerking met de Adviesfunctie Gemeenschappelijke Regelingen van Gemeente

Nijmegen blijft de datum waarop u het advies van deze Adviesfunctie zult ontvangen, gehandhaafd op 27 september a.s.

De gemeentelijke bijdrage voor het jaar 2014 is verhoogd met de Begrotingsrichtlijnen van de regio Nijmegen. Dit betekent een indexering van de gemeentelijke bijdrage met l,75

⁰

Zo. De gemeentelijke bijdrage voor de afzonderlijke hoofdtaken van de GGD zijn voor 2014 nog per aparte regio

doorgerekend naar 2014. In de komende tijd gaat de GGD aan de slag met verdere integratie van de inhoudelijke GGD-taken.

In de conceptbegroting 2014 zijn alle bezuinigingsopdrachten, zoals die tot en met de jaren 2012 door de Algemeen Besturen van GGD Regio Nijmegen en Regio Rivierenland aan de afzonderlijke GGD'en zijn gegeven, verwerkt.

C e n t r a a l p o s t a d r e s Postbus 1120 6501 BC Nijmegen www.ggdgelderlandzuid.nl info@ggdgelderlandzuid.nl

H o o f d v e s t i g i n g e n G G D G e l d e r l a n d - Z u i d

Regio Nijmegen (Nijmegen) Rivierenland (Tiel)

B e z o e k a d r e s Regio Nijmegen Groenewoudseweg 275 6524 TV Nijmegen T: (024) 329 72 97 F: (024) 322 69 80

ř 9 o o i \

IBAN: NL84.BNGH.028.51.01.242

BTW: NL8003.34.930.B01

KvK: 09212724

datum: 17 september 2013 ons kenmerk: GGD/N/509/13/BK pagina 2 van 2

Wij leggen de begroting 2014 voor GGD Gelderland-Zuid nu aan u voor en verzoeken u om uw zienswijze over deze begroting vóór eind november aan ons kenbaar te maken, zodat deze begroting in de vergadering van het Algemeen Bestuur van 12 december 2013 kan worden vastgesteld. Zoals reeds aangegeven zal de Adviesfunctie Gemeenschappelijke Regelingen op 27 september a.s. haar advies aan u kenbaar maken. Voor eventuele informatie over de conceptbegroting 2014 kunt u contact opnemen met het directiesecretariaat vaj^etë'GGD Gelderland-Zuid.

Met vriendelijke gŗjjetr^'^

agelijks Bestuur namens

De heer L.C.M. Frings n

voorzitter

Bijlage: conceptbegroting 2014 GGD Gelderland-Zuid

BBS

Gelderland-Zuid

Programmabegroting 2014

uitgave GGD Gelderland-Zuid datum September 2013 afdeling Directie

ons kenmerk GGD/160/BK/FC/GH versie Programmabegroting 2014.9 status CONCEPT

C e n t r a a l p o s t a d r e s Postbus 1120 6501 BC Nijmegen www.ggdgelderlandzuid.nl info@ggdgelderlandzuid.nl

Hoofdvestigingen

GGD G e l d e r l a n d - Z u i d

Regio Nijmegen (Nijmegen)

Rivierenland (Tiel)

P r o g r a m m a b e g r o t i n g 2 0 1 4

àīīíĩīfí/ p a g i n a 2 van 26

G e l d e r l a n d ­ Z u i d

BBS G e l d e r l a n d - Z u i d

Inhoudsopgave

1 Inleiding 5 2 Gezondheid in Gelderland-Zuid 6

2.1 Gezond leven 6 2.2 Gezondheidssituatie Gelderland-Zuid 6

3 Koers GGD Gelderland-Zuid 7 4 Ontwikkelingen in productgroepen 8 4.1 Jeugdgezondheidszorg (JGZ) 8 4.2 Preventie en Bestrijding Infectieziekten 11

4.3 Meldpunt Bijzondere Zorg (MBZ) 13 4.4 Onderzoek, Innovatie, Beleid en Gezondheidsbevordering 15

4.5 Overige 17 4.5.1 Medische Milieukunde (MMK) 17

4.5.2 Forensische geneeskunde 17 4.5.3 Sociaal Medische Advisering 18 4.5.4 Producten Rivierenland subsidies en bijdrageregelingen 18

5 Paragrafen 19 5.1 Weerstandsvermogen en risicobeheersing 19

5.1.1 Weerstandsvermogen 19

5.1.2 Risico's 19 5.1.3 Risicoprofiel van de GGD 19

5.1.4 Integratie GGD'en 19 5.1.5 Economische crisis en verwerving extra opdrachten 19

5.1.6 Verzekerbare risico's 20 5.1.7 Verbonden partijen 20 5.1.8 Kapitaalgoederen 20

5.2 Treasury 20 5.2.1 Risicobeheer 20 5.2.2 Kasgeldlimiet 20 5.2.3 Renterisiconorm 21 5.2.4 Financieringslimiet 21 5.3 Bedrijfsvoering 22 5.3.1 Personeelsbeleid 22 5.3.2 Kwaliteitsbeleid 2013 22 5.3.3 FZ en ICT Algemeen 22

5.3.4 ICT 22 5.3.5 Post en Archiefzaken (PAZ) 22

5.3.6 Communicatie 23 5.4 Btw-compensatiefonds 23

5.5 Investeringsbegroting 23

Gelderland-Zuid

P r o g r a m m a b e g r o t i n g 2 0 1 4 pagina 4 van 26

Bijlagen 25 Bijlage 1: Financiële bijlagen 27

Overzicht van baten en lasten in de begroting 2014 27 Begrotingswijzigingen overzicht baten en lasten in

de begroting 2013 28 Toelichting bij het overzicht van baten en lasten

in de begroting 2014 29 Grondslagen van resultaatbepaling en waardering 33

Reserves en voorzieningen 35 Investeringsbegroting 36 Inventarisatie risico's 37 Bijdrage 2014 per gemeente 39 Totale bijdrage per gemeente 40 Bijlage 2: Indicatie huur/services JGZ locaties regio Nijmegen 41

Bijlage 3: Overzicht GGD-organisatie 42

BBS Gelderland-Zuid

1 Inleiding

Voor u ligt de concept programmabegroting GGD Gelderland-Zuid 2014.

Het is de eerste begroting over een geheel begrotingsjaar van GGD Gelderland-Zuid, na de fusie tussen GGD Rivierenland en GGD Regio Nijmegen op 1 juli 2013. Deze begroting is echter reeds opgesteld in het voorjaar van 2013.

Er is een aantal bijzondere punten om toe te lichten.

« Er is begroot zonder ervaringscijfers van GGD Gelderland-Zuid. Bij het opstellen van de begroting was de nieuwe GGD nog niet gestart; er was slechts een consolidatie van beide GGD'en als startbegroting voor het tweede halfjaar 2013.

« Voor de wettelijk verplichte taken zijn de begrotingsrichtlijnen Regio Nijmegen 2014 gevolgd.

Deze komen materieel grotendeels overeen met de uitgangspunten die in Regio Rivierenland worden aangehouden.

« De resultaten over 2012 van beide afzonderlijke diensten hebben op gebruikelijke wijze kunnen bijdragen aan de voorbereiding van deze begroting.

« De begrotingswijzigingen die beide afzonderlijke diensten sinds het opstellen van de eerste begroting voor 2013 hebben doorgevoerd zijn, waar mogelijk, verwerkt in deze begroting.

Intern is er een harmonisatie doorgevoerd op interne kosten en doorbelastingen. Voor

gemeenten is dit budgetneutraal, maar op productniveau vinden kostenverschuivingen plaats.

« Er is gewerkt aan de integratie van producten van GGD Gelderland-Zuid; betrokken GGD- afdelingen werken daarbij intensief samen. Dit proces zal de komende jaren verder zijn beslag krijgen.

» De begroting is voor gemeenten budgettair neutraal en sluitend. De eerder aan beide fuserende organisaties opgedragen bezuinigingen zijn verwerkt.

Al met al zijn in dit document de contouren van de nieuwe GGD weer beter zichtbaar. Dit is een

blijk van de hoeveelheid werk die in de periode voor de fusie is verzet.

B3SJ P r o g r a m m a b e g r o t i n g 2 0 1 4 pagina 6 van 26

Gelderland-Zuid

2 Gezondheid in Gelderland-Zuid

2.1 Gezond leven

De overheid streeft een gezonde samenleving na. Om levensbedreigende of chronische ziekten te voorkomen en vroegtijdig op te sporen, zijn er vaccinatieprogramma's en bevolkingsonderzoeken.

Maar het voorkomen van ziekten is één. Ook het bevorderen van een gezonde leefstijl is van cruciaal belang. In de Volksgezondheidstoekomstverkenningen (VTV), die in 2010 door het RIVM zijn uitgebracht, wordt geconstateerd dat de trends zich op veel leefstijlgebieden gunstig

ontwikkelen. De gezondheid van de Nederlanders is in ruim anderhalve eeuw enorm verbeterd.

De stagnatie in de jaren negentig in de groei van de gezondheid van de bevolking is weer

omgebogen naar een bescheiden groei. Toch zijn wij al lang geen koploper meer in Europa, maar doen wij het in vergelijking met de ons omringende landen gemiddeld. Wij leven wel langer, maar hebben ook meer ziekten; vooral veel chronische ziekten. Belangrijk is dat wij daar steeds beter mee om leren gaan. Het RIVM constateert tegelijkertijd dat er zeer grote verschillen in gezond- heid zijn. Laagopgeleiden leven 6 á 7 jaar korter en het verschil in het leven zonder beperkingen is zelfs 14 jaar.

Binnen het overheidsbeleid staan vijf speerpunten centraal: overgewicht, roken, overmatig

alcoholgebruik, diabetes en depressie. Dit zijn tevens de determinanten van de meeste chronische ziekten. In het huidige landelijke preventiebeleid van de Minister van VWS ligt de nadruk sterk op de eigen verantwoordelijkheid van de burger, het geloof in publiek-private samenwerking; terwijl de verantwoordelijkheid voor gezondheidsbeleid met name bij de lokale overheden wordt

neergelegd, zonder dat daar extra middelen bij komen.

Gemeenten hebben de wettelijke taak om de gezondheid van burgers te bevorderen en te beschermen. Gemeenten waren al verantwoordelijk voor de jeugdgezondheidszorg en infectieziektebestrijding. Sinds 1 juli 2010 zijn gemeenten ook verantwoordelijk voor de preventieve gezondheidszorg voor ouderen. Gemeenten moeten iedere vier jaar een lokale gezondheidsnota maken, waarin staat wat zij doen om hun inwoners gezond te houden en hoe ze dit uitvoeren.

2.2 Gezondheidssituatie Gelderland-Zuid

De GGD voert elk jaar een onderzoek uit onder een specifieke doelgroep; zodat na 4 jaar de totale bevolking in beeld is, wat betreft gezondheid en factoren die de gezondheid beïnvloeden.

Ook landelijk onderzoek en registraties leveren inzicht in de gezondheidssituatie van burgers in onze regio, bijvoorbeeld over de levensverwachting en de vaccinatiegraad. Op basis hiervan worden door de GGD iedere vier jaar (wettelijk voorgeschreven) gezondheidsprofielen opgesteld, om iedere gemeente in Gelderland-Zuid te voorzien van een zo compleet mogelijk beeld van de gezondheid (en daarmee samenhangende factoren) van de bevolking.

Over de gezondheidssituatie in Gelderland-Zuid kan in algemene zin worden aangegeven dat:

« Er veel psychosociale problematiek is.

« Er grote verschillen in gezondheid en in risicofactoren zijn tussen hoog- en laagopgeleiden.

« Diverse gemeenten in Gelderland-Zuid ongunstig afsteken bij Oost-Nederland (is vergelijkbaar met heel Nederland), maar de verschillen lijken kleiner te worden ten opzichte van vier jaar geleden.

» Leefstijl- en omgevingsfactoren voor verbetering vatbaar zijn.

» De vergrijzing sterk zal toenemen, met daarbij (ook) het aantal chronisch zieken.

« Aandacht voor infectieziekten van belang blijft.

Gelderland-Zuid

3 Koers GGD Gelderland-Zuid

GGD Gelderland-Zuid wil voor 2014 de volgende koers aanhouden:

Verdere verbinding zorg en veiligheid

» Verbinding tussen de Geneeskundige Hulpverleningsorganisaties in de Regio (GHOR) en GGD.

» Verdere ontwikkeling van het Meldpunt Bijzondere Zorg (MBZ); het MBZ wordt sterk verbonden met de veiligheidshuizen en behoudt zijn gezicht naar beide subregio's.

» Verbinding van toezicht en handhaving (toezicht op kinderopvang en hygiëne bij publieksevenementen).

» Voorbereiding op en inzet bij crises en rampen.

Versterking van signalering, monitoring en bevordering van gezondheid

» Continue periodieke gezondheidsmonitoring, om inzicht te geven in de gezondheidssituatie en gezondheidsrisico's van de onderzochte bevolkingsgroepen in Gelderland-Zuid.

» Intensieve samenwerking met vele publieke en private partijen om een preventieve schil rondom wijk- en regieteams te realiseren.

» Kiezen voor ouderen en jongeren als specifieke doelgroep om sociaaleconomische gezondheidsverschillen (SEGV) terug te dringen.

» Borgen van verbindingen met de eerste lijn en met zorgverzekeraars.

« Zorgen voor evidence en practice based publieke gezondheidszorg door onderzoek en coördinatie van de academische werkplaats voor infectieziektebestrijding en integraal gezondheidsbeleid en door actieve participatie in academische werkplaatsen voor OGGZ en Jeugd.

» Innovatie door meer gebruik te maken van e-health, e-hulpverlening en digitale communicatie.

Klaar zijn voor de transitie in het jeugddomein

Gemeenten worden de komende jaren verantwoordelijk voor de beleidsontwikkeling en uitvoering van de jeugdzorg. GGD Gelderland-Zuid kan gemeenten hierbij ondersteunen en adviseren.

Het gaat hierbij om:

« Een integrale, doelmatige en slagvaardige aanpak voor kinderen en jongeren.

« Werken in multidisciplinaire wijk- of gebiedsteams, in nauwe verbinding met onderwijs en eerstelijnszorg.

« Borgen van goede inhoudelijke verbindingen met (zeer) specialistische functies.

« Eén gezin, één plan.

» De JGZ als stevig fundament en basisvoorziening voor het normaliseren en ramen van de zorgbehoefte.

De GGD is een vangnet

» GGD Gelderland-Zuid is slagvaardig bij nieuwe vraagstukken.

« Vangnet zijn betreft alle taken van de GGD, maar gaat verder: bij de meest schrijnende gevallen voert GGD Gelderland-Zuid namens de (lokale) overheid de regie.

» Voorkomen van maatschappelijke uitval; het Meldpunt Bijzondere Zorg fungeert voor hen die

zichzelf niet goed kunnen redden als schakelpunt tussen sociale wijkteams, regieteams en

professionele zorg.

BBS P r o g r a m m a b e g r o t i n g 2 0 1 4 pagina 8 van 26

Gelderland-Zuid

4 Ontwikkelingen in productgroepen

4.1 Jeugdgezondheidszorg (JGZ)

Doelen en doelgroep

De Jeugdgezondheidszorg GGD Gelderland-Zuid heeft tot doel bij te dragen aan een gezonde ontwikkeling van de jeugd. Zij doet dit vanuit de visie dat dit doel alleen bereikt kan worden binnen een samenhangend professioneel systeem van zorg voor jeugdigen. Haar inzet richt zich op een zo vroeg mogelijk preventief signaleren en interveniëren ten aanzien van de ontwikkeling van de jeugd, waarbij laagdrempeligheid voorop staat. Deze professionele activiteiten worden zoveel mogelijk 'evidence en/of practice based' efficiënt en effectief uitgevoerd, in samenwerking met andere partners.

Ontwikkelingen

Op het terrein van de Jeugdgezondheidszorg (JGZ) spelen vele ontwikkelingen: de flexibilisering van de JGZ, de vorming van Centra voor Jeugd en Gezin (CJG), het Digitaal Dossier JGZ (DD- JGZ), de transitie jeugdzorg, passend onderwijs, de bezuinigingen en de mogelijkheid om te flexibiliseren in het Basistakenpakket (BTP) en allerlei vormen van samenwerking.

» In maart 2013 is door de Commissie de Winter advies uitgebracht over het basistakenpakket JGZ. De commissie heeft de taken voor het basistakenpakket JGZ opnieuw op hoofdlijnen geformuleerd in terminologie, die aansluit bij de gewenste veranderingen. De belangrijkste veranderingen ten aanzien van de bestaande situatie zijn:

- Preventieve voorlichting, normaliseren en ramen van de zorgbehoefte worden opgenomen in het basistakenpakket (BTP).

- Specifieke programma's en activiteiten voor individuele hulp of zorg worden niet opgenomen in het BTP.

- Beleidsadvisering wordt opgenomen in het BTP.

- Het uitvoeren van collectieve maatregelen op basis van beleidsadvisering door de JGZ wordt niet opgenomen in het BTP.

» Binnen regio Nijmegen is eind 2011 gestart met het project FLINK! (Flexibilisering Innovatie Kwaliteit Jeugdgezondheidszorg). De uitvoering en invulling van het Basistakenpakket (BTP) zijn tegen het licht gehouden, met het doel het BTP flexibeler te maken en meer aan te passen aan de zorgbehoefte van de ouder en het kind. Er is een minimum aanbod geformuleerd en zorg op indicatie is omschreven. Daarnaast is een aantal experimenten uitgevoerd om te komen tot nieuwe producten; bijvoorbeeld verzuimpreventie en terugdringen overgewicht.

Nadrukkelijk is de samenwerking gezocht en verder gestalte gegeven met onder andere scholen, huisartsen en NIM Maatschappelijk werk. Ouders, samenwerkingspartners en gemeenten zijn betrokken bij de ontwikkeling van het nieuwe pakket.

Vanuit dezelfde visie (zoals hierboven genoemd) heeft Rivierenland het project JGZ aan Z!

uitgevoerd. De contactmomenten in het basisonderwijs zijn geflexibiliseerd; waardoor er meer tijd en ruimte is ontstaan voor de zorgleerlingen en de samenwerking met het onderwijs is geïntensiveerd.

Belangrijke uitgangspunten voor de JGZ zijn:

- Zorg die aansluit bij de behoefte en de vraag van de ouders/jeugdigen en die hun eigen kracht versterkt.

- Aandacht voor collectieve en individuele preventie en vroege ondersteuning blijft de basis van de JGZ en is ook haar kracht. Daarnaast is extra aandacht nodig voor risicosituaties, risicogroepen en risicogedrag. De JGZ zet evidence en practice based instrumenten in.

- Goede aansluiting en samenwerking tussen de partijen werkzaam op het terrein van de jeugd.

- Een bijdrage leveren aan het terugdringen van inzet geïndiceerde hulpverlening door vroeg- tijdig te signaleren en adviseren en door bij te dragen aan het ontzorgen en normaliseren van de opvoedsituatie.

- Passend binnen de criteria die de Inspectie voor de Gezondheidszorg stelt aan

flexibilisering.

BBS G e l d e r l a n d - Z u i d

» Met ingang van 2013 is landelijk structureel 15 miljoen euro vrijgemaakt voor een extra contactmoment door de JGZ voor adolescenten op het voortgezet en middelbaar onderwijs.

Met de inzet van de nieuwe middelen voor het contactmoment is meer gezondheidswinst te behalen, wordt meer preventief gewerkt en zijn meer signalen op te pakken. Dit resulteert in minder schooluitval, meer gezondheidswinst, minder toeleiding naar specialistische zorg en daardoor beperking van kosten op de middellange en lange termijn.

« In 2011 heeft het Kabinet besloten dat de geïndiceerde jeugdzorg overgaat naar de

gemeenten. Rijk, VNG en Provincies hebben afgesproken dat de transitie van de jeugdzorg in 2016 een feit moet zijn. In de regio Nijmegen wordt bij de transitie jeugdzorg ook de transitie van de AWBZ- functie begeleiding naar de WMO, gevoegd. De gemeenten in de regio Nijmegen

maken afspraken over regionale samenwerking. Als instrument voor de samenwerking komt er een Regionaal Coördinatiepunt, in aansluiting op de lokale toegangspoorten voor zorg. Iedere gemeente zal de komende tijd de lokale zorg- en ondersteuningsstructuur doorontwikkelen.

Nijmegen heeft al Sociale Wijkteams ontworpen en geïmplementeerd. In de andere gemeenten zijn het CJG, het lokaal zorgnetwerk en het WMO loket bouwstenen voor de nieuwe zorg en ondersteuningsstructuur.

In Rivierenland participeert de JGZ in twee gemeenten in de pilot 'gebiedsteam jeugd'. Het is een proeftuin, waarin - in het kader van de transitie jeugd - de doorontwikkeling van het CJG, uitgaan van een gezin, een plan, een eigenaar en het vormgeven van de samenwerking met huisartsen en 2e lijn centraal staan. Als voorbereiding op de transitie zijn er vijf regionale ambtelijke werkgroepen. De GGD heeft het aanbod gedaan deze werkgroepen te adviseren en te ondersteunen.

« De wet Passend onderwijs treedt op 1 augustus 2014 in werking. Met de stelselwijziging wordt de verantwoordelijkheid voor hulp aan kinderen die extra ondersteuning nodig hebben bij de schoolbesturen en gemeenten gelegd. Schoolbesturen krijgen de opdracht en de middelen om elk kind passend onderwijs te bieden. Vanuit het NCJ (Nederlands Centrum Jeugdgezondheid) zijn handreikingen beschikbaar hoe de JGZ de scholen kan ondersteunen bij leerlingen die extra begeleiding behoeven. Hierover gaat zij met de schoolbesturen/samenwerkings- verbanden in gesprek.

» De GGD heeft samen met het UMC St Radboud, het CWZ, de Coöperatieve Verloskundigen Nijmegen en Zorggroep Zuid-Gelderland het Consortium 'Nijmegen bevalt Goed' opgericht.

Aanleiding hiervoor was het advies van de landelijke Stuurgroep Zwangerschap en geboorte en de daarin aangegeven noodzaak om maatregelen te nemen tegen perinatale en maternale sterfte en morbiditeit in Nederland. Voor de financiering van het consortium is subsidie verleend door ZonMw. Het Consortium is in 2012 uitgebreid met de regio's Arnhem,

Doetinchem en Boxmeer. In samenwerking is een aantal trajecten gestart. Voor de GGD/JGZ zijn de belangrijkste: Vroegsignalering met verloskundigen, kraamzorg en gynaecologen en het landelijk project Healthy Pregnancy 4AII, mede begeleid vanuit het Erasmus MC Rotterdam, met een regionale invulling.

Speerpunten en doelstellingen 2014

« Het advies van de commissie de Winter, en de uitwerking hiervan, vraagt om een discussie bij de GGD intern en met gemeenten over de positie van de JGZ.

» In 2014 blijft aandacht bestaan voor de doorontwikkeling van FLINK! Speerpunt blijft het bereiken van de gehele doelgroep en extra aandacht voor de groep, die dit nodig heeft. Door de versterking van de samenwerking met onderwijs en samenwerkingspartners wordt een betere preventieve jeugdketen gerealiseerd.

» De uitvoering van het contactmoment adolescenten wordt onder regie van gemeenten en in samenwerking met scholen verder gestalte gegeven.

« De transitie van geïndiceerde jeugdzorg en AWBZ-begeleiding naar gemeenten: gemeenten

ondersteunen bij de voorbereiding transitie jeugdzorg en AWBZ-begeleiding door het ter

beschikking stellen van kennis, expertise en de preventieve taken van de GGD. We zijn ons

ervan bewust dat transitie ook transformatie betekent en dat het belangrijk is de medewerkers

tijdig mee te nemen in deze ontwikkeling.

BBSĨ

Gelderland-Zuid

P r o g r a m m a b e g r o t i n g 2 0 1 4 p a g i n a 10 van 26

» Vroegsignalering: een zo vroeg mogelijke signalering van (opvoedings)problemen bij de ontwikkeling van kinderen is van groot belang. De samenwerking binnen het Consortium Oost­

Nederland Bevalt Goed wordt gecontinueerd en uitgebreid. De GGD draagt bij aan het tot stand komen van een sluitende keten in de zorg en vroegsignalering rond jeugdigen.

» DD JGZ; verdere ontwikkeling van het DD JGZ, met extra aandacht voor het genereren van informatie uit het dossier.

» Waar nodig en mogelijk de werkwijze JGZ aanpassen aan de ontwikkelingen passend onderwijs.

« Huisvesting: goede en goed bereikbare, laagdrempelige huisvesting van de JGZ blijft een

speerpunt.

BBS Gelderland-Zuid

4.2 Preventie en Bestrijding Infectieziekten

Doelen en doelgroep

De productgroep Preventie en Bestrijding infectieziekten heeft tot doel het vroegtijdig signaleren, voorkomen en bestrijden van infectieziekten en richt zich op de voor de samenleving risicovolle infectieziekten. Daarnaast wordt door deze productgroep een bijdrage geleverd aan de rampen- bestrijding door voorbereiding en bestrijding van outbreaks, in samenwerking met GHOR Gelderland-Zuid en andere partners.

De doelgroep bestaat uit de totale bevolking van Gelderland-Zuid met de nadruk op risicogroepen en instellingen waar deze risicogroepen verblijven.

Ontwikkelingen TBC

Dalende incidentie, de toenemende complexiteit van de behandeling van tuberculosepatiënten en de regionale verschillen in de tuberculose situatie zijn redenen tot herinrichting van de nationale tuberculosebestrijding. Schaalvergroting is noodzakelijk om deskundigheid, expertise en kwaliteit op een efficiënte en kundige wijze te kunnen organiseren. Het betreft zowel de regionale als ook de nationale organisatie, financiële en inhoudelijke aspecten.

Seksuele gezondheid

De evaluatie door VWS van de subsidieregeling Aanvullende Seksuele Gezondheid in 2013 heeft voor de GGD mogelijk (financiële) consequenties vanaf 2015; zoals bezuinigingen op de

aanvullende regeling, beperkingen in de doelgroepen of een plafondfinanciering. Daarnaast zijn er bezuinigingen op instellingen als FIOM, maatschappelijk werk en de GGZ en is er sprake van toenemende complexiteit van diagnostiek, therapie en cliënt-categorieën. Dit bij elkaar zal de druk op de spreekuren seksuele gezondheid doen toenemen.

In 2014 worden, met landelijke sturing, E-health-projecten ingevoerd.

Goed nieuws is dat de risicogroepen steeds beter bereikt worden. Dit onderstreept het belang om bevordering van seksuele gezondheid voort te zetten vanuit de WPG. De landelijke ontwikkelingen om integrale zorg op lokaal niveau te implementeren met input van de doelgroepen zelf vraagt ook van Seksuele Gezondheid een shift in de werkorganisatie. Dit is in het belang van de gemeenten in verband met de toenemende lokale verantwoordelijkheid voor de gezondheid van de burgers.

Infectieziektebestrijding

Samenwerking met de curatieve sector in preventieprojecten, met betrokkenheid van de cliënt, staat centraal in 2014. Waar passend, wordt ingezet op ketencoördinatie.

Inhoudelijk spelen multiresistentie en het voorkomen van verplaatsing van multiresistente infecties van de ene zorginstelling naar de andere. Een andere maatschappelijke ontwikkeling is de vergrijzing en de daarmee samenhangende multimorbiditeit. Ook een mogelijke outbreak van zoönosen (vergelijkbaar met Q-koorts) is een belangrijk aandachtspunt.

Rampenbestrijding

De GGD geeft input in het Regionale Crisisplan van Veiligheidsregio Gelderland-Zuid en draagt zorg voor een goede daadwerkelijke inzet door het beoefenen van de processen

infectieziektebestrijding, medische milieukunde, gezondheidsonderzoek bij rampen en

psychosociale hulpverlening bij incidenten, ongevallen en rampen. Bij dit laatste proces wordt de regie vanaf juli 2013 door de GGD gevoerd.

Het scenario ernstige grieppandemie heeft een hoge impact op de schaal van nationale veiligheid.

De kans op het optreden van een grieppandemie wordt geschat op 10

^o

Zo in 5 jaar. Adequate voorbereiding en heldere communicatie zijn van essentieel belang.

THZ

De mogelijkheden voor ontwikkeling naar meer marktgerichte bedrijfsvoering, met een mogelijke

uitbreiding van het waakvlamniveau, zullen onderzocht worden in 2014. Daaronder valt een

onderzoek naar voordelen van uitbreiding van het team met een hygiënist en samenwerking

tussen GGD'en in de omgeving.

3BSĨ

Gelderland-Zuid

P r o g r a m m a b e g r o t i n g 2 0 1 4 p a g i n a 12 van 26

Inspectie Kinderopvang

In het landelijke beleid komt nog meer aandacht voor het risicogestuurd inspecteren en de pedagogische praktijk. Een regionale ontwikkeling is dat een deel van de gemeenten de taken op het gebied van lichte handhaving, aanmelding en registratie overdraagt aan de GGD.

Reizigers

De marktgerichte bedrijfsvoering blijft een aandachtspunt in 2014. Inhoudelijke gezien zijn de chronisch zieke mensen die verre reizen gaan maken, terwijl zij onder behandeling zijn, een nieuwe risicogroep. Daarnaast moet de GGD alert zijn op het medisch toerisme en het daarmee samenhangend risico van (import van) multiresistente organismen. 60

^o

Zo Van de reizigers naar risicogebieden wordt bereikt in de advisering; het is wenselijk dit percentage te verhogen.

Speerpunten en doelstellingen 2014 TBC:

« Regionale samenwerking en integrale uitvoering met curatieve zorg worden geïmplementeerd.

» Declaraties van medische verrichtingen door TBC­artsen worden vergoed door de ziektekosten­

verzekeraar.

» Röntgenfoto's worden op regionaal niveau beoordeeld.

Seksuele gezondheid

» Er wordt adequaat geanticipeerd op de op komst zijnde toenemende druk op spreekuren seksuele gezondheid.

» Er vindt een verkenning plaats van de ontwikkeling van poliklinieken seksuele gezondheid in samenwerking met huisartsen, infectiologen en seksuologen; conform het Engelse model.

» E­health­interventies worden ingevoerd.

Infectieziektebestrijding

» Aan netwerkontwikkeling rondom hepatitis B en C bij specifieke doelgroepen (bijvoorbeeld Vietnamezen) wordt efficiënt vorm gegeven en deze doelgroepen worden optimaal beschermd.

« Er wordt optimaal gebruik gemaakt van digitale middelen in de meldingsplicht en communicatie met artsen.

Rampenbestrijding

» De oefeningen worden uitgevoerd conform het plan en de verbeterpunten worden doorgevoerd.

» PSH is ingevoerd in de GGD­werkwijze.

THZ

« De mogelijkheden voor ontwikkeling naar meer marktgerichte bedrijfsvoering worden onderzocht en besluiten daarover worden eind 2014 genomen.

» De voordelen van uitbreiding met een hygiënist en samen optrekken met GGD'en in de omgeving worden onderzocht.

Inspectie Kinderopvang

« Het risicogestuurd inspecteren wordt verder ontwikkeld en doorgevoerd.

» Het beschouwend rapporteren in het kader van aandacht voor de pedagogische praktijk wordt geïmplementeerd.

» De lichte handhaving en aanmelding/registratie die de GGD uitvoert voor gemeente Nijmegen worden verder ontwikkeld. Met overige gemeenten wordt overlegd of zij deze taak ook aan de GGD willen overdragen.

Reizigers

» Verdere verkenning van de marktkansen in 2014.

» Inhoudelijke deskundigheid over specifieke risico's bij chronisch zieken en multiresistente organismen wordt op peil gehouden.

» Antibioticagebruik wordt waar mogelijk gemonitord.

» Actie wordt ondernomen om het percentage reizigers dat zich laat adviseren en vaccineren

door de GGD te verhogen.

BBS Gelderland-Zuid

4.3 Meldpunt Bijzondere Zorg (MBZ)

Doelen en doelgroep

Gemeenten zijn op basis van de WMO verantwoordelijk voor de regie op de openbare geestelijke gezondheidszorg. Het Meldpunt Bijzondere Zorg (MBZ) omvat activiteiten op dit terrein binnen Gelderland-Zuid met als doelstelling het voorkomen van overlast en verkommering van individuen of groepen in de samenleving die geen, of te laat, toegang krijgen tot de reguliere zorg. GGD Gelderland-Zuid doet dit door ongevraagde contactlegging en door toe te leiden naar de reguliere zorg. Vaak ontbreekt namelijk de zorgvraag, of het aanbod van de reguliere zorg sluit niet aan bij de behoefte. GGD Gelderland-Zuid opereert in deze productgroep op het snijvlak van zorg, openbare orde en veiligheid, en werkt daarbij intensief samen met partners en lokale netwerken;

aanmeldingen bij het MBZ vinden plaats door diverse instanties (politie, gemeente, woningbouwcorporatie).

De doelgroep bestaat uit sociaal kwetsbare groepen in multiprobleemsituaties, die overlast veroorzaken of waar de omgeving zich zorgen over maakt én die zelf niet om hulp vragen.

Ontwikkelingen

» Centrumgemeente Nijmegen heeft vanaf 2012 een fundamentele kanteling doorgevoerd in de toegang tot zorg, waaronder ook de Sluitende Zorg. Uitgangspunten bij deze herbezinning zijn: meer samenhang in welzijnsvoorzieningen, gemeentelijke regie op hoofdlijnen, optimale zelfredzaamheid van de burger, een meer laagdrempelige toegang tot ondersteuning vanuit de eigen leefomgeving van de burger en een focusverlegging van curatie naar preventie.

» De effecten van deze kanteling heeft de GGD I Meldpunt Bijzondere Zorg in 2013

geconcretiseerd in diverse ketenVwerkafspraken, waaronder het opstellen van criteria over het opschalen van 'zorg' naar 'sluitende zorg' en visa versa, beschikbaarheid van expertise van het Meldpunt Bijzondere Zorg voor de regieteams, netwerkondersteuning ten behoeve van de samenwerking rondom de meest complexe OGGZ-doelgroep. Ook in 2014 blijven leidende principes: houd het zo simpel en zo regulier mogelijk; doe alleen wat echt niet simpel en regulier kan; communiceer dit ook met de opdrachtgevers.

« Met de komst van wijk- en regieteams in gemeente Nijmegen is er minder vraag naar trajectregie. Centrumgemeente Nijmegen heeft hierom in 2013 een bezuiniging doorgevoerd op het Meldpunt Bijzondere Zorg. De verwachting is dat het budget in 2014 wederom aangepast zal worden.

» De door het MBZ uitgevoerde OGGZ-monitor zal in 2014 gegevens aanleveren.

« In 2014 zal het MBZ-team Nijmegen volledig participeren in het Veiligheidshuis in Nijmegen.

Medewerkers zijn vanaf juni 2013 gestationeerd in dezelfde ruimte als het Veiligheidshuis.

» Het MBZ ziet vanwege de scherpere afbakening van de toegang tot sluitende zorg, haar doelgroep krimpen en verzwaren. Ook 2014 wordt een jaar waarin de borging van expertise en veiligheid voor medewerkers, in het werken met deze zwaardere doelgroep, aandacht zal krijgen.

» De CTI-methode is gestart in 2013 en zal doorlopen in 2014.

» Als één van de OGGZ-ketenpartners in regio Gelderland-Zuid geeft de GGD invulling aan de functie van Steunpunt Huiselijk Geweld. In 2014 zal de GGD in de samenwerking tussen de Hera, het AMK en het MBZ nadere invulling gaan geven aan haar taken in het kader van de nieuwe wetgeving Meidcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling.

» In 2014 zal de integratie van de producten WTH en PSH worden afgerond. Dit vraagt om eenduidige werkafspraken met de externe samenwerkingspartners, zoals de Politie en Pro Persona. De overige producten die vallen onder Sluitende Zorg blijven (vooralsnog) regionaal ingebed en aangestuurd.

Speerpunten en doelstellingen 2014

» Versterken expertise met betrekking tot meest complexe \

⁰

h OGGZ-doelgroep.

» Verdere afstemming met regieteams.

» Optimalisering van de multidisciplinaire samenwerking van de diverse partners in het

Veiligheidshuis.

BBS Gelderland-Zuid

P r o g r a m m a b e g r o t i n g 2 0 1 4 pagina 14 van 26

» Uitbreiding van de taken in het Veiligheidshuis naar de overige doelgroepen van het Veiligheidshuis.

« Meer kwaliteit in de HG-keten door middel van samenwerking in het Veiligheidshuis.

» Nadere invulling van taken en samenwerking MBZ-Hera-AMK in de uitvoering van de functies Steunpunt Huiselijk Geweld (SHG) en de meidcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling.

» Optimalisering van het signaleringsysteem voor lacunes in het aanbod van voorzieningen, waaronder regionale verstrekking van informatie over HG- en Bijzondere Zorgsignalen.

» Ondersteunen van gemeenten bij het uitwerken van de monitorfunctie.

« Invulling van een samenwerking tussen Iriszorg/ProPersona en MBZ aan een 'schotloze' OGGZ- keten: Ie hulppost OGGZ volgens methodiek CTI (Critical Time Intervention).

« Harmoniseren van de processen en werkwijzen van MBZ Rivierenland en MBZ Nijmegen.

» Samenwerking bij de producten WTH en PSHi/PSHOR door MBZ Rivierenland I MBZ Nijmegen.

» Netwerk- en regiefunctie versterken in relatie tot nieuwe ontwikkelingen zoals gebieds-, wijk en regieteams in Rivierenland waarbij de focus ligt op gelijke werkwijze als in Regio Nijmegen.

« Geen overschrijding van de prestatieafspraken met betrekking tot het aantal meldingen.

« Optimalisering van de opdrachtgever-opdrachtnemer-relatie voor zowel HG- als BZ-cases tussen Lokale Zorgnetwerken, regieteams en het MBZ.

« Consequente en snelle adressering van signalen over lacunes in het voorzieningenaanbod.

BBS Gelderland-Zuid

4.4 Onderzoek, Innovatie, Beleid en Gezondheidsbevordering

Doelen en doelgroep

De doelstelling van de productgroep OIBG (Onderzoek, Innovatie, Beleid en Gezondheids- bevordering) is het bevorderen van de gezondheid van de bewoners in Gelderland-Zuid, door te adviseren over en te werken aan gezonde leefomgeving, gezonde leefstijl en gelijke kansen op een goede gezondheid van de inwoners van de gemeenten in deze regio. Daarmee levert OIBG een bijdrage aan het terugdringen van Sociaal Economische Gezondheidsverschillen in de regio.

OIBG verzamelt, bestudeert en vergelijkt gegevens en cijfers over de gezondheid van de inwoners van Gelderland-Zuid. Tevens onderzoekt zij de factoren die gezondheid beïnvloeden. De

resultaten van deze onderzoeken vormen de basis voor het gezondheidsbeleid en de uitvoerings- programma's. OIBG werkt vanuit belangrijke leefgebieden, waarin bewoners georganiseerd en te bereiken zijn: de setting benadering, gericht op een gezonde school en een gezonde buurt, wijk of gemeente. De ambitie is om samen met de school, de buurt, wijk of gemeente en de belangrijke partners daarbij interventies te (helpen) ontwikkelen, te implementeren en/of uit te voeren, die effectief bijdragen aan gezondheid. OIBG adviseert en ondersteunt tevens gemeenten en samenwerkingsverbanden binnen Rivierenland op gebied van OGGZ-beleid.

Ontwikkelingen

Het lokale gezondheidsbeleid is sterk in beweging met de 3 grote transitie-trajecten, die een bezinning en heroriëntatie vragen op de rol die de GGD daarbij wil spelen. OIBG anticipeert op de transities. De nadruk op buurt- en wijkgerichte benadering, het organiseren van welzijn en zorg dichtbij de burger in zijn eigen leefomgeving worden vanuit OIBG krachtig ondersteund en in delen van het werkgebied al concreet vormgegeven. Een belangrijk aandachtspunt is het versterken en realiseren van de (preventie)keten nulde- en eerstelijn, welzijn en zorg. OIBG zet daarbij vooral in op het bijdragen aan een integrale benadering van gezondheidsproblematiek, waarbij wij ons richten op het bevorderen van preventie en het realiseren van collectieve oplossingen voor gezondheidsvragen.

Uitgangspunt is de belangrijke maatschappelijke waarde die gezondheid is. Daarmee ligt er ook de uitdaging om eigen kracht en zelfredzaamheid en burgerparticipatie te stimuleren.

Het Regiocontract Rivierenland Zelfredzaam, onderdeel Gezondheid, Sport en Bewegen 2012- 2015, biedt de regiogemeenten de (financiële) mogelijkheid om het regionaal uitvoerings- programma "Gezond Verder" uit te voeren. OIBG is projecttrekker van Gezondheid, Sport en Bewegen. Voor de subsidie periode 2013-2015 is er meer samenhang tussen de verschillende thema's en meer centrale regie op de aanpak. Concreet betekent dit dat wij werken volgens de Gezonde School Methode (PO en VO), de gezonde buurt aanpak en ons tevens richten op de gezonde sportvereniging. Hierbij wordt gebruik gemaakt van ervaringen, materiaal en instrumenten die al ontwikkeld zijn en er wordt aangesloten bij de wensen en situatie van gemeenten.

Tegelijkertijd zien wij bij de preferente zorgverzekeraar in Rivierenland, Menzis, een terugtredende zorgverzekeraar als het gaat om financiering van preventie.

De belangrijkste interne ontwikkeling voor 2014 is het creëren van een inspirerende, klant- en resultaatgerichte afdeling OIBG binnen GGD Gelderland-Zuid. De belangrijkste uitdaging is om in de grotere organisatie van GGD Gelderland-Zuid de hechte samenwerking met gemeenten vast te houden. Het onderzoek, de advisering, de ondersteuning en uitvoering zal nauw aansluiten bij de behoeften en situaties van onze gemeenten, dan wel samenwerkende gemeenten. Hierbij maken wij uiteraard gebruik van goede ervaringen, kennis en vaardigheden die wij hebben opgedaan in Rivierenland en Nijmegen e.o. en wij zullen het beste van deze twee regio's combineren.

Beschikken over, en toepassen van, de best beschikbare kennis over gezondheidsbevordering is

een uitgangspunt, evenals het streven om het resultaat van gezondheidsbevordering zichtbaar te

maken middels monitoring- en evaluatieonderzoek. In dit kader is het verder ontwikkelen van

wijkanalyses, wijkprofielen en andere gegevens over gezondheid van de bevolking en gebruik van

zorg belangrijk om met elkaar de juiste prioriteiten in het beleid te stellen. De GGD participeert

330 Gelderland-Zuid

P r o g r a m m a b e g r o t i n g 2 0 1 4 pagina 16 van 26

daarvoor in de Coöperatie voor wijkkennis, waarin gemeenten, Eerstelijnsgeneeskunde (ELG) van het UMC St. Radboud, zorgverzekeraar en een groot aantal lokale en regionale partners

samenwerken om kennis en expertise te bundelen om de best mogelijke integrale aanpak van gezondheidsproblemen te gaan realiseren.

Het onderdeel Integraal Gezondheidsbeleid (IGB) van de Academische Werkplaats AMPHI speelt hierin een belangrijke aanvullende rol. AMPHI-IGB wordt vanuit OIBG geleid en is een samen- werkingsverband tussen de GGD'en in de regio, de vakgroep ELG van het UMC St Radboud en het Behavioural Science Instituut van de Radboud Universiteit.

Speerpunten en doelstellingen 2014 Gelderland-Zuid Totaal

« OIBG verzamelt, regisseert en koppelt data en informatie t.b.v. de gemeenten en/of regio's.

Op basis hiervan adviseert en ondersteunt OIGB gemeenten bij het interpreteren van data en informatie t.b.v. gezondheidsbeleid. OIGB signaleert gezondheidsrisico's, bedreigingen en trends.

« Versterken van de individuele en de collectieve preventie in de samenwerking tussen OIBG en JGZ richting scholen en met de Soa- en Sense-zorg vanuit AGZ.

» Uitbrengen de rapportage over de kindermonitor, die gezamenlijk met de GGD'en in Gelderland en Overijssel is afgenomen in het najaar van 2013.

» Overleg met zorgverzekeraars over hun positie in de lokale en regionale zorgnetwerken en hun bijdrage daaraan.

« Uitbouwen van AMPHI-IGB en via deze een Academische Werkplaats realiseren van 3 projecten, waarin concrete GGD-vragen in samenwerking met het UMC worden beantwoord.

« Participeren in het CIAO-netwerk en van daaruit realiseren van een door ZonMw gefinancierd onderzoeksprogramma met RU, UMC St Radboud en HAN; gericht op het versterken van opvoedkundige aspecten in overgewichtinterventies.

Rivierenland

» Implementatie van Gezonde School (PO en VO) (Regiocontract 2012-2015).

» Implementatie van Gezondheid in de Buurt, waaronder wijkanalyses, welzijn op Recept, gezondheidsmakelaar (Regiocontract 2012-2015).

» Ontwikkelen van en zorgen voor uitvoering van uitvoeringsprogramma OGGZ, gebaseerd op de regiovisie.

» Verder ontwikkelen van keten nulde (publieke gezondheid/welzijn) - 1ste - 2de lijn op basis van het convenant met Stichting OOGG en behoeften en de situatie van regiogemeenten.

« Extra aandacht voor depressiepreventie bij jeugdigen.

« Structurele oplossing creëren voor multidisciplinaire cursus Door Dik en Dun ter voorkoming van overgewicht.

Regio Nijmegen

» Uitbouwen van het aanbod voor de Gezonde School en koppelingen met het flexibiliseringsproces in de JGZ.

« Uitbouwen van de regiobrede aanpak voor gezonde voeding op de scholen (gezonde kantines, gezonde overblijfmogelijkheden, fruitbeleid, gezonde traktaties, e t c ) .

« Versterken van het traject Homoseksualiteit en het onderwijs (SchoolsOUT), gericht op het PO, VO en ROC in de stad Nijmegen.

» Uitvoeren van het Alcoholmatigingsplan 2013-2016 met gemeenten in de regio, waarbij een gecombineerde aanpak van preventie en handhaving centraal staat.

» Ontwikkelen en implementeren van een integraal gezondheidsbeleid, onder andere door gezondheid een vast onderdeel te laten zijn van de wijkaanpak in Nijmegen en door vormen van integraal gezondheidsbeleid te realiseren met alle gemeenten in de regio. Gezamenlijk met partners een werkwijze vinden voor collectieve en preventieve aanpak van gezondheids-

thema's, die aansluit bij de werkwijze van de sociale wijkteams in Nijmegen.

» Extern bijdragen aan een versterking van de samenwerking tussen de openbare gezond- heidszorg en de curatieve zorg, met name de eerstelijnsgezondheidszorg, onder andere via de kennis-ateliers I e lijn, ouderennetwerk 100 en deelname aan het koplopersprogramma van ELG van het UMC St Radboud.

» Inhoud geven aan een programma voor preventieve ouderenzorg, o.a. middels de samen-

werking met zorgaanbieders en als vervolg op het project Preventiekracht Thuiszorg.

BBS Gelderland-Zuid

4.5 Overige

De productgroep overig bestaat uit de producten Forensische Geneeskunde, Medische Milieu- kunde, Sociaal Medische Advisering en een viertal producten in Rivierenland, waarvoor de GGD de advisering en het subsidiebeheer verzorgt.

4.5.1 Medische Milieukunde (MMK) Doelen en doelgroep

Het doel van MMK is het beperken en zoveel mogelijk voorkomen van gezondheidsschade ten gevolge van blootstelling aan voor de gezondheid schadelijke milieufactoren en het voorkomen van secundaire gezondheidsschade door ongerustheid. MMK geeft advies aan gemeenten in Gelderland-Zuid, haar inwoners en instellingen in deze regio. Bij de uitvoering van deze taak wordt samengewerkt met GHOR Gelderland-Zuid, diverse partners en andere GGD'en.

Ontwikkelingen

» In de media wordt steeds meer aandacht besteed aan gezondheidsrisico's van bepaalde milieufactoren. Voorbeelden daarvan zijn asbest, mobiel bellen, kwik in spaarlampen en vloerisolatie met PUR. Het bewustzijn van Nederlanders van mogelijke gezondheidsrisico's door milieufactoren wordt vergroot door de media-aandacht. Deze trend is duidelijk terug te zien in het aantal vragen met betrekking tot die onderwerpen, zowel vanuit burgers als ook vanuit gemeenten en instellingen.

« Het ondersteunen van gemeenten bij de communicatie over gezondheidsrisico's, vooral rond (ernstige) milieu-incidenten, is in toenemende mate een belangrijke taak van het team Milieu en Gezondheid.

» Door de vorming van de Omgevingsdienst Regio Nijmegen (ODRN) worden verschillende milieutaken nu niet meer de door gemeenten individueel uitgevoerd, maar regionaal.

Samenwerking tussen de GGD en de Omgevingsdienst heeft zo als voordeel dat de

gezamenlijke inspanningen gemeentegrens-overschrijdend zijn en een groter bereik hebben.

« In haar brief aan de 2de kamer van 12 april 2013 over het Nationaal Programma Preventie (NPP) benadrukt minister Schippers van VWS het belang van een gezonde leefomgeving. Dit vormt draagvlak voor een 'gezond' gemeentelijk beleid op de Ruimtelijke Ordening. De invoering van de Omgevingswet in 2013 biedt gemeenten kansen om dit lokaal uit te werken.

De GGD kan gemeenten daarbij ondersteunen.

Speerpunten en doelstellingen 2014

« De kwaliteit van het binnenmilieu bevorderen daar waar dit mogelijk is. Zowel in woningen, instellingen, als ook in scholen en kinderdagverblijven.

» Het team Milieu en Gezondheid zet intensief in op het versterken van de relatie met

gemeenten om meer pro-actief en collectief te werken op het gebied van luchtverontreiniging en ruimtelijke ordening.

« Er wordt ingezet op intensieve samenwerking met gemeenten en woningbouwverenigingen ter bevordering van het gezond inrichten van de leefomgeving.

» De GGD zoekt aansluiting bij de ODRN en spant zich in om gezondheid in te bedden in vergunningverlening.

» Samenwerking met de sectoren van de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid wordt geïntensiveerd.

4.5.2 Forensische geneeskunde Doelen en doelgroep

Het doel van Forensische geneeskunde is om forensische taken uit te voeren ten behoeve van gemeenten, politie en justitie in Gelderland-Zuid. Ook kan de forensische geneeskundige geraadpleegd worden door medisch beroepsbeoefenaren.

Deze taken worden uitgevoerd in opdracht van de politie en/of in het kader van de Wet op de

lijkbezorging. De Wet op de lijkbezorging verplicht gemeenten ertoe om één of meerdere

lijkschouwers te benoemen. In het kader van de NODO (Nader Onderzoek Doods Oorzaken

minderjarigen), levert de GGD vooralsnog twee NODO-forensisch geneeskundigen voor een

bovenregionaal NODO-artsenrooster. De NODO-arts doet onderzoek naar de doodsoorzaak in

geval van plotseling en onverwacht overlijden van een minderjarige.

BBS!

Gelderland-Zuid

P r o g r a m m a b e g r o t i n g 2 0 1 4 pagina 18 van 26

Ontwikkelingen

« In de Wet op de lijkbezorging is voor het handelen na het overlijden van minderjarigen een aparte regeling opgenomen (NODO-procedure).

« Door de Nationale Politie wordt overwogen om over te gaan tot (Europese) aanbesteding van forensisch-medische zorg en forensisch-medisch onderzoek (zowel arrestantenzorg als forensisch-medische verrichtingen). Dit maakt verdergaande samenwerking tussen GGD'en en schaalvergroting noodzakelijk.

« Het Centrum voor Seksueel en Familiaal Geweld Nijmegen (Centrum SFG Nijmegen) is een eerstelijnscentrum waar de medische, forensische en politie hulp voor slachtoffers van acuut seksueel en familiaal huiselijk geweld samenkomt op één plek. Op verzoek van de zeden- politie kan de forensisch arts in dit centrum zedenonderzoek uitvoeren. De behandelende arts biedt medische zorg en tevens wordt nazorg geboden.

Speerpunten en doelstellingen 2014

» In het kader van de fusie blijft een belangrijk aandachtspunt de praktische werkbaarheid van het dienstrooster met één dienstdoende arts.

» Er vinden periodieke overleggen met ketenpartners (politie, ziekenhuisjuristen, OM) plaats.

Dit zal gecontinueerd worden en zo nodig verder uitgebreid.

» De GGD is in gesprek met de politie over de aanpassing van het contract. In dit kader worden de landelijke ontwikkelingen gevolgd met betrekking tot het aanbestedingstraject forensisch-medische zorg van de Nationale Politie.

4.5.3 Sociaal Medische Advisering Doelen en doelgroep

Het doel van de sociaal medische advisering is om tot een objectieve afweging te komen omtrent de urgentie voor andere woonruimte voor gezamenlijke woningcorporaties in opdracht van Stichting Zorgcentrum de Betuwe (StZB). De doelgroep bestaat uit burgers in Regio Rivierenland die wellicht in aanmerking komen voor een medische indicatie om zodoende met voorrang andere woonruimte toegewezen te krijgen door de gezamenlijke woningcorporaties.

Ontwikkelingen

Stichting Zorgcentrum de Betuwe onderzoekt of de bestaande werkwijze de meest optimale is.

Speerpunten en doelstellingen 2014

Behoud van huidige opdracht aan GGD Gelderland-Zuid voor bewoners in de regio Rivierenland.

4.5.4 Producten Rivierenland subsidies en bijdrageregelingen Doelen en doelgroep

Het doel is het regisseren van afstemming tussen regiogemeenten over het aanbod van

gesubsidieerde activiteiten/voorzieningen en regisseren van een op behoeften afgestemd aanbod, passend binnen aanwezige regionale beleidskaders voor de betreffende activiteiten/voorzieningen.

De gesubsidieerde activiteiten/voorzieningen zijn bedoeld voor inwoners van de regio Rivierenland, al dan niet tot bepaalde risicogroepen behorend.

Ontwikkelingen

Voor OGGZ wordt een gezamenlijke Regionale Agenda en Regiovisie OGGZ 2013-2017 voor de regio Nijmegen en de regio Rivierenland en een uitvoeringsprogramma OGGZ-MO 2013-2017 ontwikkeld. De nadruk hierbij ligt op preventie en herstel. Ook de verbinding tussen OGGZ en de transities zal de komende periode een rol gaan spelen.

Speerpunten en doelstellingen 2014

» De inhoud van GGz preventie en preventie 8i verslavingszorg sluit aan op het uitvoerings- programma 'Gezond verder'.

» Voor GGz preventie en preventie 8i verslavingszorg vindt afstemming plaats met het

regiocontract 2012-2015 Rivierenland gezond.

BBS Gelderland-Zuid

5 Paragrafen

5.1 Weerstandsvermogen en risicobeheersing 5.1.1 Weerstandsvermogen

Omdat de uitgangspositie van beide GGD'en aan de vooravond van de fusie voor vorming van algemene reserves verschillend was, werd met beide besturen afgesproken om per fusiedatum 1 juli 2013 te starten met een algemene reserve van C 2,50 per inwoner. Deze uitgangspositie is opgenomen in deze presentatie. Een beleidsnotitie over dit onderwerp zal in 2014 aan het bestuur worden voorgelegd ter besluitvorming.

De algemene reserve en de post onvoorziene kosten vormen samen het weerstandsvermogen.

5.1.2 Risico's

In deze paragraaf wordt een opsomming gegeven van de belangrijkste geïnventariseerde risico's en maatregelen, die mogelijk zijn (en soms ook niet), om de risico's te reduceren. Voor zover mogelijk is in de bijlage 'inventarisatie risico's' becijferd wat de financiële last zal zijn als het risico optreedt.

Als alle geïdentificeerde risico's zich zouden voordoen, zou daarmee bijna 4 miljoen Euro gemoeid zijn. De algemene reserve kan 35

⁰

Zo van deze risico's afdekken.

Omdat niet alle risico's zich tegelijkertijd zullen voordoen, kan worden geconcludeerd dat de GGD Gelderland-Zuid in totaliteit financieel gezond is.

Hieronder wordt volstaan met een beschrijving van de belangrijkste risico's; een compleet overzicht is opgenomen in de bijlage 'inventarisatie risico's'.

5.1.3 Risicoprofiel van de GGD

Het risicoprofiel van de GGD is in de afgelopen jaren toegenomen, omdat een toenemend deel van het werk op basis van tijdelijke projecten en opdrachten wordt gefinancierd. Deze tijdelijke financiering heeft als risico dat de opdrachten gemakkelijker kunnen worden beëindigd of vervangen. Mogelijk heeft de GGD dan teveel medewerkers in vaste dienst, of kan zij de gewenste expertise niet matchen met de beschikbare expertise.

5.1.4 Integratie GGD'en

De fusie van GGD Regio Nijmegen met GGD Rivierenland is per 1 juli 2013 gerealiseerd. Omdat de integratie van de (inhoudelijke) GGD-werkzaamheden deels pas start na de fusiedatum van 1 juli 2013, bestaat de kans dat bij die integratie extra kosten moeten worden gemaakt.

5.1.5 Economische crisis en verwerving extra opdrachten

Omdat de economische crisis aanhoudt, kunnen nieuwe bezuinigingen volgen. Omdat veel bezuinigingen in de afgelopen jaren gerealiseerd zijn door het niet verlengen van tijdelijke contracten met personeel, zullen nieuwe bezuinigingen moeilijker te realiseren zijn.

Startwaarde voor de algemene reserve

1 juli 2013 1.347

Begroting

2014

1.347

BBS P r o g r a m m a b e g r o t i n g 2 0 1 4 pagina 20 van 26

Gelderland-Zuid

5.1.6 Verzekerbare risico 's

De algemene risico's van wettelijke aansprakelijkheid en de inboedel zijn verzekerd. Dit geldt niet voor ziekteverzuim en werkeloosheid van personeel.

5.1.7 Verbonden partijen

De GGD is geen deelnemer in andere bedrijven, die als verbonden partij zouden moeten worden aangemerkt.

5.1.8 Kapitaalgoederen

De kapitaalgoederen van de GGD worden normaal onderhouden en vervangen na afloop van de economische levensduur. Voor het huurdersonderhoud van het pand aan de Groenewoudseweg 275 te Nijmegen is een voorziening getroffen op basis van een meerjarenonderhoudsplan. Het pand J.S. De Jongplein 2 te Tiel blijft eigendom van Regio Rivierenland. Een huurovereenkomst moet nog worden afgesloten.

5.2 Treasury 5.2.1 Risicobeheer

Het verstrekken van leningen en garanderen van rente en aflossing van leningen is de GGD niet toegestaan.

5.2.2 Kasgeldlimiet

Jaarlijks wordt door het ministerie aangegeven welk bedrag mag worden gefinancierd met kortlopende geldleningen; het kasgeldlimiet. Dit betreft een percentage van

8,20Zo

van het totaal van de begroting. Als het kasgeldlimiet structureel wordt overschreden, moet de kortlopende schuld worden omgezet in een langlopende schuld. In 2014 blijft GGD Gelderland-Zuid binnen de norm van de wet Fido.

Omvang begroting per 01-01-2014 ^

grondslag) 26.824.586

In procenten van de grondslag 8,2

⁰

Zo

Toegestane kasgeldlimiet 2.199.616

I e 2e 3e 4e kwartaal kwartaal kwartaal kwartaal Totaal netto vlottende schuld

Toegestane kasgeldlimiet Ruimte (4-) I Overschrijding (-)

2.655.862 -1.790.691 1.345.009 -1.881.418

2.199.616 2.199.616 2.199.616 2.199.616

4.855.478 408.925 3.544.625 318.198

333 Gelderland-Zuid

5.2.3 Renterisiconorm

Om ongewenste financiële gevolgen van rentewijzigingen te beperken, wordt door het ministerie ook jaarlijks een renterisiconorm aangegeven. In 2014 is dit een percentage van 20

^o

Zo van het begrotingstotaal van de GGD. De uitkomst hiervan mag niet overschreden worden; zodat een spreiding van de opgenomen leningen, looptijden en rente-aanpassingsdata en een eventueel hieruit voortvloeiende rentewijziging ontstaat. In 2014 blijft de GGD binnen de norm van de wet FIDO, de GGD heeft geen leningen.

Renterisico vaste schuld in relatie tot renterisiconorm * C 1.000,-

Bedragen * C 1.000,- 2014 2015 2016 2017 1. Renteherziening - -

2. Aflossingen - - 3. Renterisico (1+2) - -

4. Renterisiconorm 5.365 5.365 5.365 5.365

5a. Ruimte onder renterisiconorm 5.365 5.365 5.365 5.365 5b. Ruimte boven renterisiconorm - -

Berekening renterisiconorm

4a. Begrotingstotaal begroting 2014 26.825

4b. Percentage regeling 20

^o

Zo

Renterisiconorm (4a x 4b) 5.365

5.2.4 Financieringslimiet

Verwachte omvang vaste activa aan het eind van het

jaar Fin. met lang vermogen 1.448.377 Af/bij saldo reserves en voorzieningen (af als pos. bij als neg) 2.077.203- Totaal

Financiering met liquide

middelen 628.826-

Bij: noodzakelijk werkkapitaal (meest negatieve stand) 3.232.422

Totaal verwachte kredietlimiet voor 2014 bij normale omstandigheden 2.603.596

Bij: eventuele bijzondere omstandigheden 2 maal de maandlast 4.485.924

Totaal verwachte (tijdelijke) financieringslimiet bij bijzondere omstandigheden 7.089.521

aas Gelderland-Zuid

P r o g r a m m a b e g r o t i n g 2 0 1 4 pagina 22 van 26

5.3 Bedrijfsvoering 5.3.1 Personeelsbeleid

De fusie heeft tot gevolg gehad dat personeelsbeleidsregels geharmoniseerd moesten worden.

Daarnaast moet er één functiewaarderingssysteem voor de medewerkers komen. Hierbij zal de medezeggenschap (OR en GO) worden betrokken.

5.3.2 Kwaliteitsbeleid 2013

In 2014 zal verder worden gewerkt aan de voorbereiding van GGD Gelderland-Zuid op het voldoen aan de normen van 'HKZ-nieuwe stijl'; dit is vanaf 2014 verplicht. Deze voorbereidingen zullen er op gericht zijn om in oktober 2014 succesvol de HKZ-certificeringstoets te doorstaan.

In 2014 zal tevens verder worden gewerkt aan de inrichting van een kwalíteitsmanagement- systeem (KMS) GGD Gelderland-Zuid.

Op de kwaliteitsagenda van 2014 staan:

1. nader uitwerken en invullen van een KMS voor GGD Gelderland-Zuid, in lijn met de normen van het nieuwe HKZ-schema Publieke Gezondheidszorg (rubriek 1 t/m 3) 2011 en Openbare Gezondheidszorg (rubriek 4 t/m 9) 2009;

2. werken aan een dynamisch KMS GGD Gelderland-Zuid, dat aansluit op de ontwikkelingen van de organisatie en ondersteunend werkt aan de verdere doorontwikkeling van de primaire en ondersteunende processen;

3. voorbereiden en succesvol doorstaan van de HKZ-audits op alle onderdelen van de GGD;

4. doorontwikkelen van, en meer benutten van, de mogelijkheden van het digitale

kwaliteitshandboek voor de GGD, waarin alle documenten worden beheerd die betrekking hebben op het KMS;

5. het KMS inzetten als continu verbetersysteem op het gebied van veiligheid en risico;

6. verzorgen van interne communicatie over de ontwikkelingen op het gebied van kwaliteit.

5.3.3 FZ en ICT Algemeen

GGD Gelderland-Zuid neemt de Facilitaire dienstverlening af van Veiligheidsregio Gelderland-Zuid.

De VRGZ zal inkoop in 2014 verder professionaliseren.

Een integraal huisvestingsplan voor GGD Gelderland-Zuid en VRGZ is in ontwikkeling. Op basis hiervan zal ook nog in 2014 een herschikking plaats vinden van werkplekken in en over de gebouwen van de GGD in Nijmegen en Tiel.

Het huurcontract van de dependance aan de St. Annastraat in Nijmegen is met ingang van 31 maart 2014 opgezegd. Het team Nijmegen van de afdeling OIBG wordt uiterlijk in 2014 gevestigd in het GGD-hoofdgebouw te Nijmegen (het team OIBG-Rivierenland blijft in Tiel).

In 2014 is een beperkt aantal verhuizingen van consultatiebureaus gepland. Op dit moment worden plannen gemaakt voor de JGZ-vestigingen in Mook en Beuningen. Uitvoering zal in 2014 plaatsvinden.

5.3.4 ICT

GGD Gelderland-Zuid neemt de ICT-dienstverlening af van Veiligheidsregio Gelderland-Zuid. Deze heeft op haar beurt het beheer van de ICT-infrastructuur uitbesteed aan een derde partij (Cloud- computing). De migratie naar een extern datacentrum vindt in 2013 plaats met een doorloop in 2014. De organisatie kan zich op deze wijze meer focussen op informatisering en het, waar nodig, integreren van de bedrijfsprocessen en -applicaties van voorheen GGD Regio Nijmegen en GGD Rivierenland.

5.3.5 Post en Archiefzaken (PAZ)

In 2014 zal de digitalisering van de post- en archiefprocessen worden afgerond. De invoering van

de applicatie hiervoor (Decos) zal in goede afstemming met de VRGZ plaatsvinden.

BBS Gelderland-Zuid

5.3.6 Communicatie

In 2014 zal een strategisch communicatieplan worden opgesteld, gebaseerd op het strategisch beleid van GGD Gelderland-Zuid.

Speerpunten voor 2014 zijn:

» voorbereiding op, en verzorgen van de communicatie bij rampen en crises, conform het GGD Rampen Opvang Plan (GROP);

» dóórontwikkeling van de website GGD Gelderland-Zuid;

« mee ontwikkelen van nieuwsbrieven voor specifieke doelgroepen;

» mede ontwikkelen van een relatiebeheerplan en -systeem;

« ontwikkelen van een GGD-breed social media plan;

» adviseren en mee uitvoeren van communicatietrajecten rondom GGD-ontwikkelingen en GGD- projecten;

« interne ondersteuning bij de realisatie van de organisatiedoelstellingen van GGD Gelderland- Zuid, conform de fusieplannen, waaronder in ieder geval het uitbouwen van het nieuwe intranet als verbindend en informerend medium voor medewerkers;

» ondersteuning van de academische werkplaats AMPHI; onder andere het beheer van de AMPHI-website.

5.4 Btw-compensatiefonds

Voor 2014 wordt aan deelnemende gemeenten geadviseerd om rekening te houden met C 0,44 per inwoner aan compensabele btw. Deze informatie is ontleend aan het bedrag over 2012 van GGD Regio Nijmegen. GGD Rivierenland heeft in 2013 voor het eerst (met terugwerkende kracht) de compensabele btw geïnventariseerd. Aangenomen wordt dat het btw-volume van beide GGD'en ongeveer aan elkaar gelijk zal zijn.

5.5 Investeringsbegroting

Een overzicht van de geplande investeringen is opgenomen in de bijlagen bij deze begroting.

BBS P r o g r a m m a b e g r o t i n g 2 0 1 4 pagina 24 van 26

GeJderland-Zuid

BBS Gelderland-Zuid

Bijlagen