electriciteitsvraag in de regio Den Haag/Westland

(1)

DTe

Den Haag

Randstad 380

Verificatie prognose

electriciteitsvraag in de regio Den Haag/Westland

Project Nr. : 64112-00

Document Nr. : 64112-00-2300-07-001

Revisie : A

Rev.omschrijving : Eindrapport Gemaakt door : F. Kerkhof Gecontroleerd door : F.T.E. Wiegant Goedgekeurd door : F. Kerkhof

Datum : 18 juni 2004

Submitted by:

E FC C FB A

Plesmanlaan 100, 2332 CB Leiden P.O. Box 141, 2300 AC Leiden The Netherlands

Tel +31.71.582.7111 Fax +31.71.582.7050

(2)

INHOUDSOPGAVE

1. INLEIDING...3

2. WERKWIJZE ...4

3. RESULTATEN ...5

3.1 PROGNOSE TER VERIFICATIE... 5

3.2 SCENARIO’S SYENS ENERGY IVM HET ENERGIEVERBRUIK IN HET WESTLAND ... 5

3.3 VERIFICATIE LICHTSTERKTE... 7

4. DISCUSSIE ...9

5. CONCLUSIE...10

6. BRONNEN...11

Distributie:

DTe: 2x

KEF, WIFT, GOEX/file

(3)

1. INLEIDING

Recentelijk heeft Jacobs Consultancy Nederland (JCN) in opdracht van DTe een studie afgerond naar de noodzaak van het TenneT project voorstel “Randstad 380”

(bron 1).

In deze studie concludeert JCN dat de noodzaak tot plaatsen van additionele

380/150 kV transformatoren in de regio Den Haag/Westland onder de gehanteerde

prognoses in voldoende mate is aangetoond. De prognose van het toekomstige

energieverbruik in de regio Den Haag/Westland was echter dermate hoog dat een

verificatie van dit verbruik werd aanbevolen. DTe heeft deze aanbeveling

overgenomen en JCN verzocht deze verificatie uit te voeren. Dit rapport beschrijft

de verificatie en moet gezien worden als addendum op het JCN rapport “Projekt

Aanmerkelijke Investeringen, Case Randstad 380” (bron 1).

(4)

2. WERKWIJZE

Bij de presentatie van de resultaten van de JCN beoordeling van het project Randstad 380 op 18 mei 2004, in aanwezigheid van DTe en TenneT, is de JCN aanbeveling aan DTe besproken.

TenneT heeft toen aangegeven dat zij, onafhankelijk van JCN, ook zelf behoefte had aan een verificatie en daartoe reeds een separate opdracht had verstrekt aan het bureau Syens Energy. Syens Energy heeft op 20 april 2004 haar rapport

“Inventarisatie Elektriciteitsbehoefte glastuinbouw Westland, ontwikkelingen en scenario’s” gepubliceerd (bron 2).

Dit rapport is door TenneT aan DTe ter verificatie aangeboden en is door JCN gebruikt als basis van de huidige verificatie.

E.e.a. betekent dat JCN ook voor deze aanvullende verificatie een audit of review

rol vervult.

(5)

3. RESULTATEN

3.1 PROGNOSE TER VERIFICATIE

In het JCN rapport (bron 1) wordt de prognose in 2017 vergeleken met het gebruik van 2004.

Deze vergelijking is gebaseerd op de antwoorden van TenneT op de vragen van JCN gedurende de onderzoeksperiode.

Tabel 1: Prognose voor de elektriciteitsvraag Den Haag/Westland

Stations Data in MVA

2004 2017 toename Toename (%) Delft

Voorburg Rijswijk Voorburg

164 114 211 242

260 133 314 330

96 19 103

88 58.5 16.7 48.8 36.4

Subtotaal Den Haag 731 1037 306 41.9

Prognose WEI voor Westland

329 941 612 186.0

Totaal afgenomen 1060 1978 918 86.6

Van de periode 2004 tot 2017 is de prognose van de groei in de gehele regio Den Haag/Westland 918 MVA, waarvan 612 voor Westland.

De groei van 306 MVA van de regio Den Haag komt overeen met een jaarlijkse groei van 2.8% per jaar en komt daarmee goed overeen met de basis groei van de gehele randstad van ca. 3.1% (zie bron 1).

Het is met name de groei van Westland welke dus nadere verificatie vergt.

3.2 SCENARIO’S SYENS ENERGY IVM HET ENERGIEVERBRUIK IN HET WESTLAND

Het door TenneT ter beschikking gestelde rapport van Syens Energy bevat 3 scenario’s voor de ontwikkeling van de belasting van het elektriciteitsnet.

Syens heeft de scenario’s ontwikkeld voor de periode 2002 tot 2020 en baseert zich op ontwikkelingen en inschattingen van een aantal onderliggende parameters.

Dit zijn:

• Ontwikkeling in totaal hectaren glastuinbouw

• Verdeling tussen groenten en sierteelt

• Aandeel en intensiteit assimilatie belichting

• Aandeel WKK in elektriciteitsvraag.

(6)

Uiteindelijk worden 3 scenario’s ontwikkeld:

• Maximale belasting (max)

• Reële Worst Case (reëel)

• Minimale belasting (min)

Onderstaande tabel bevat de belangrijkste kenmerken van de 3 scenario’s.

Tabel 2: Energie gebruik Westland volgens gegevens Syens Energy

1990 2002

Max 2020

Reëel 2020

Min.

2020

ha groente 1538 1088 1250 1000 625

ha sierteelt 1671 1654 1250 1500 1875

ha totaal 3208 2743 2500 2500 2500

% groente 48 40 50 40 25

gemiddelde belichting MW/ha

0.11 0.86 0.73 0.27

belichting MW 295 2146 1834 665

% WKK 50 0 50 50

totale netbelasting MW 147 2146 917 332

Bij de gegevens uit de tabel kunnen de volgende kanttekeningen worden geplaatst:

1. Het scenario met hoge groei en reële kans van uitkomen – althans volgens Syens Energy – geeft in de komende jaren een groei van de netbelasting in het Westland van ca. 150 MVA naar 917 MVA. Dit is een groei van ca. 770 MVA of 43 MVA per jaar in de periode 2002 tot 2020.

2. Tussen de 3 Syens scenario’s bestaat een groot verschil in prognose. In het minimum scenario is de groei in netbelasting 180 MW, terwijl in het maximale scenario een groei van liefst 2000 MW zou worden gerealiseerd. De belangrijkste achterliggende redenen voor de grote spreiding is de prognose van de toekomstige intensiteit van assimilatie belichting en het aandeel eigen opwekking middels WKK.

Jacobs Consultancy concludeert dat de TenneT prognose voor het energieverbruik in het Westland goed onderbouwd wordt dan het door Syens Energy ontwikkelde midden scenario.

Tevens is Jacobs Consultancy van mening dat dit scenario omgeven is met veel

onzekerheid in de gehanteerde basis parameters. Dit betekent o.i. dat de prognose

met een zekere voorzichtigheid moet worden gehanteerd en dat commitments

gebaseerd op dit scenario pas moeten worden aangegaan indien in de praktijk blijkt

dat het gekozen midden scenario zich inderdaad aan het ontwikkelen is.

(7)

3.3 VERIFICATIE LICHTSTERKTE

De door Syens gehanteerde cijfers met betrekking tot het aansluitvermogen voor een gegeven oppervlakte assimilatie belichte areaal kunnen ruwweg als volgt worden gevalideerd, onder de gegeven aannames.

Aannames:

1. De gebruikte lampen zijn Master SON-T-PIA; 400W, 58500 Lm 2. De benodigde verlichtingssterkte is 10000lux

3. De gehele lichtstroom wordt gedacht parallel naar beneden te vloeien 4. Het rendement van de lamp wordt geacht 80% te bedragen.

Berekening:

Om een verlichtingssterkte van 10000lux te bereiken kan per lamp 0.8 x 58500/10000 = 4.68 m2 toegestaan worden.

Dit betekent dat per hectare 10000/4.68 = 2137 lampen nodig zijn.

Dat kost 2137 x 400 = 854800W (0.8548MW), oftewel 0.85 MW/ha.

Syens hanteert de volgende cijfers:

10.000 tot 15000lux, overeenkomend met 0.9 – 1.3MW/hectare

Hiermede kan gesteld worden dat de door Syens gehanteerde cijfers met betrekking tot het aansluitvermogen voor een gegeven oppervlakte assimilatie belicht areaal correct zijn.

Opgemerkt moet worden dat uitgegaan is van huidige stand der techniek en dat mogelijke efficiency verbeteringen in de toekomst wel door Syens Energy zijn benoemd, maar niet meegenomen in een bijstelling van de prognoses.

Het is o.i. niet onaannemelijk dat door voortschrijdende technische ontwikkelingen bij gelijke opbrengst per ha, het energieverbruik t.o.v. het huidige niveau kan dalen met zo’n 20 tot 30%.

--- Basis informatie verificatie lichtsterkte:

Onderstaande tabel bevat enige specifieke gegevens omtrent commercieel verkrijgbare verlichting (bron: Philips informatie op internet).

Uitleg bij de tabel:

Lm = Lumen (lichtstroom)

Lux = Lumen per vierkante meter (lichtstroom flux) Wat is een micromol (µmol)?

“Micromol” betekent een bepaald aantal lichtdeeltjes, ook wel fotonen genoemd.

Micro (µ) = 10 ^-6 en mol = 6,023 x 10 ²³ fotonen (getal van Avogadro).

Micromol is dus 6,023 x 10 ¹⁷ fotonen. Eén micromol = 602.300.000.000.000.000

fotonen of lichtdeeltjes.

(8)

Wat is de beste eenheid voor licht gebruikt voor de groei van planten?

In de praktijk wordt nog vaak de eenheid lux gebruikt. Lux is gebaseerd op de gevoeligheid van het menselijk oog. Een luxmeter is dan ook gecorrigeerd voor de ooggevoeligheidscurve. Planten hebben een andere gevoeligheid voor licht. De fotosynthese van planten wordt bepaald door het aantal lichtdeeltjes (fotonen) tussen 400 en 700 mm. De lichtintensiteit voor planten wordt uitgedrukt in micromol fotonen per m ² per sec (µmol m ^-2 s ^-1 ).

ABC D E FBE

C C E

FD C

C E

D E

A D

A BC DEFF B FE

! " # ^A$

A BC DEFF B FE

%

&

'( )E )*++E, $$ ! " # ^A$

A BC DEFF B FE

% '&

( )E )*++E,

$$ ! " # ^A$

(9)

4. DISCUSSIE

Bij de huidige verificatie kan de vraag gesteld worden hoe belangrijk de groei in het Westland is, in relatie tot de voorgestelde 380 kV ringen in Randstad Noord en Randstad Zuid.

In de periode 2003-2025 is de groei in het elektriciteitsverbruik in Randstad Zuid in totaal ca. 3200 MW. Teneinde deze groei te kunnen dekken wordt de transformatiecapaciteit uitgebreid met 6 trafo’s 380/150 kV met een gezamenlijke capaciteit van 3000 MW. In het project Randstad 380 worden deze 6 trafo’s redelijk dicht bij elkaar in Westerlee en Wateringen geplaatst.

De regionale groei in dit gebied bedraagt in de periode 2003-2025 circa. 1500 MW, dus ca. 50% van de groei in Randstad Zuid. Van de 1500 MW is bij een toename van 45 MW per jaar de bijdrage van Westland circa. 1000 MW, dus ca. 2/3 van de totale regionale groei.

Bij het wegvallen van deze groei zou slechts 500 MVA extra moeten worden toegevoerd in de periode tot 2025.

Bij tegenvallende realisering van de vraag in Westland ontwikkelt zich dan een alternatief waarbij de resterende vermogensvraag voorzien wordt op 150 kV niveau en dat elders, bijvoorbeeld in de regio Rotterdam, een nieuw transformatorstation geplaatst wordt.

Jacobs Consultancy concludeert dan ook dat de voorspelde groei in de regio Den

Haag/Westland tegelijkertijd essentieel is voor het gehele project Randstad 380

maar ook omgeven is met veel onzekerheid.

(10)

5. CONCLUSIE

5.1 Jacobs Consultancy concludeert dat de TenneT prognose voor de vraag naar elektriciteit in de regio Den Haag/Westland goed is onderbouwd in een scenario ontwikkeld door Syens Energy.

5.2 De prognose is essentieel voor het plaatsen van de 380/150 transformatoren in de regio Den Haag/Westland in het kader van het projekt “Randstad 380”.

5.3 Hoewel dit scenario een reële en mogelijk toekomstige ontwikkeling beschrijft moet

ook rekening worden gehouden met veel lagere groei en mogelijk uitstel van

investeringen.

(11)

6. BRONNEN

1. Jacobs Consultancy Nederland. Projekt Aanmerkelijke Investeringen, Case TenneT Randstad 380; 31 mei 2004.

2. Syens Energy. Inventarisatie Elektriciteitsbehoefte glastuinbouw Westland,

Ontwikkelingen en Scenario’s; 20 april 2004. (Hoofdrapport en Samenvatting,

Conclusies en Aanbevelingen).