Eco-atlas voor waterorganismen. Deel III: epifytische diatomeeën

1 ^{1997-39 -} eco-atlas-watcrorganismen-diatomeeen

tlas van waterorganismen

e e l 111: epifytische d i a t o m e e ë n

redactie:

R.A.E. Kmban L.T.H.M. P..t.n

Arthur van SchendelNaai 816 Postbus W O , 3503 RB UtrecM Telefoon 030 232 11 99 kax 030 232 17 66

Publicaties en het publicatie- werzichî van de STOWA kunt u uiîslultend bestellen bij:

Hageman Verpakken BV Postbui 281 2700 AC Zoetermeer

O.V.V. ISBN- of bestelnummer en

n n duidelijk afleveradrer.

ISBN 90.5773.W.X

INHOUDSOPGAVE

Deel III: Epifytische diatomeeën TEN GELEIDE

TOELICHTING

Centrales Ikiazelwieren)

Actinocyclus normanii morphotype subsalsus Actinoptychus senarius

Aulacoseira ambigua Aulacoseira distans Aulacoseira granulata

Aulacoseira granulata var.angustissima Aulacoseira italica

Coscinodiscus lacustris Coscinodiscus rothii

Coscinodiscus rothii var.subsalsus Coscinodiscus subsalsus

Cyclostephanos dubius Cyclotella atomus Cyclotella glomerata Cyclotella kuetzingiana Cyclotella meneghiniana Cyclotella ocellata

Cyclotella pseudostelligera Cyclotella radiosa

Cyclotella striata Melosira varians Rhizosolenia longiseta Skeletonarna potamos

Stephanodiscus astraea var. minutula Stephanodiscus binderanus

Stephanodiscus dubius Stephanodiscus hantzschii Stephanodiscus neoastraea Stephanodiscus subtilis Pennales (kiezelwieren)

Achnanthes affinis Achnanthes austriaca Achnanthes delicatula Achnanthes hungarica Achnanthes lanceolata

Achnanthes lanceolata ssp.rostrata Achnanthes lanceolata var.rostrata Achnanthes rninutissima

Amphora coffeaeformis Amphora copulata Amphora montana Amphora ostrearia Amphora ovalis

Amphora ovalis var. libyca

Arnphora ovalis var. pediculus Arnphora pediculus

Amphora veneta

Anornoeoneis sphaerophora Anomoeoneis vitrea

Asterionella forrnosa Bacillaria paradoxa Caloneis arnphisbaena Caloneis bacillurn Caloneis silicula Cocconeis pediculus Cocconeis placentula

Cocconeis placentula var.euglypta Cyrnatopleura solea

Cyrnatosira belgica Cyrnbella affinis Cyrnbella aspera Cymbella caespitosa Cyrnbella cistula Cyrnbella cyrnbiforrnis Cymbella ehrenbergii Cymbella helvetica Cymbella lanceolata Cyrnbella rnesiana Cymbella rnicrocephala Cyrnbella minute Cyrnbella naviculiforrnis Cyrnbella prostrata Cyrnbella silesiaca Cyrnbella turnida Delphineis surirella Diatorna elongatum Diatoma tenuis Diatoma vulgaris

Diatorna vulgaris morphotype linearis Entornoneis alata

Epithernia adnata

Epithernia adnata var. porcellus Epithemia sorex

Epithemia turgida Epithemia zebra Eunotia bilunaris

Eunotia bilunaris var. mucophila Eunotia exigua

Eunotia faba Eunotia formica Eunotia glacialis Eunotia minor Eunotia pectinalis Fragilaria berolinensis Fragilaria brevistriata Fragilaria capucina

Fragilaria capucina var. rnesolepta Fragilaria capucina var. vaucheriae Fragilaria construens

Fragilaria construens f. venter Fragilaria crotonensis

Fragilaria famelica Fragilaria fasciculata

Fragilaria parasitica var.subconstricta Fragilaria pinneta

Fragilaria pulchella Fragilaria tabulata Fragilaria tenera Fragilaria ulna

Fragilaria ulna var. acus Fragilaria vauchariae Frustulia vulgaris

Gomphonema acuminatum

Gomphonema acuminatum var.brebissonii Gomphonema acutiusculum

Gomphonema affine Gomphonema angustum Gomphonema augur Gomphonema clavatum Gomphonema constrictum Gomphonema gracile Gomphonema intricatum Gomphonema lanceolatum Gomphonema micropus Gomphonema minutum Gomphonema olivaceum Gomphonema parvulum Gomphonema productum Gomphonema pseudoaugur Gomphonema subclavatum Gomphonema truncatum Gyrosigma acuminatum Gyrosigma attenuatum Hantzschia amphioxys Meridion circulare Navicula accomoda Navicula atomus

Navicula atomus var. pe;mitis Navicula capitata

Navicula capitata var. hungarica Navicula capitatoradiata

Navicula cari

Navicula cari var. cincta Navicula cincta

Navicula cryptocephala

Navicula cryptocephala var. veneta Navicula cryptotenella

Navicula cuspidata Navicula digitoradiata Navicula elginensis Navicula exilis Navicula fossalis Navicula gastrum Navicula gracilis

Navicula gregaria Navicula halophila Navicula hungarica Navicula laevissima Navicula lanceolata Navicula menisculus Navicula minima Navicula molestiformis Navicula oblonga Navicula peregrina

Navicula peregrina f. minor Navicula permitis

Navicula pupula Navicula pygmaea Navicula radiosa

Navicula radiosa var. tenella Navicula racens

Navicula rhynchocephala Navicula salinarum Navicula seminulum Navicula slasvicensis Navicula subminuscula Navicula tantula Navicula tenelloides Navicula tripunctata Navicula trivialis Navicula twymanniana Navicula veneta Neidium affine Neidium ampliatum Neidium iridis Nitzschia acicularis Nitzschia acidoclinata Nitzschia amphibia Nitzschia apiculata Nitzschia archibaldii Nitzschia dissipata Nitzschia dubia Nitzschia fonticola Nitzschia frustulum Nitzschia gracilis Nitzschia hantzschiana Nitzschia hungarica Nitzschia inconspicua Nitzschia intermedia Nitzschia levidansls Nitzschia linearis

Nitzschia linearis var. tenuis Nitzschia nana

Nitzschia palea

Nitzschia palea groep minuta Nitzschia paleacea

Nitzschia pusilla Nitzschia recta Nitzschia sigma

Nitzschia sigmoidea Nitzschia subwmmunis Nitzschia supralitorea Nitzschia tryblionella

Nitzschia tubicola groep gandersheimiensis Nitzschia umbonata

Pinnularia appendiculata Pinnularia borealis Pinnularia gibba Pinnularia interrupta Pinnularia krockii Pinnularia legumen Pinnularia maior

Pinnularia microstauron Pinnularia subcapitata Pinnularia viridis

Rhaphoneis amphiceros Rhoicosphenia abbreviata Rhoiwsphenia curvata Rhopalodia gibba Stauroneis anceps

Stauroneis ancaps var. gracilis Stauroneis kriegeri

Stauroneis legumen

Stauroneis phoenicantaron Stauroneis smithii

Stauroneis thermicola Surirella amphioxys Surirella angusta Surirella brebissonii Surirella linearis Surirella ovalis Surirella ovata Synedra vaucheriae Tabellaria fenestrata Tabellaria flocculosa

TEN GELEIDE

In het kader van het inmiddels afgeronde STOWA-project 'Ecologische beoordeling en beheer van oppervlaktewater' is een omvangrijke databank opgezet, waarin biotische en abiotische gegevens van meer dan 2500 Nederlandse opparvlaktewateren zijn opgeslagen.

Deze gegevens, die zijn aangeleverd door de regionale watarbeheerders, zijn landdekkend, geografisch gelabeld en betreffen vijf verschillende watertypen, namelijk de stromende wateren, meren & plassen, sloten, kanalen en zand- grind- en kleigaten. Het is dus in principe mogelijk de verspreiding van waterorganismen uit de databank geografisch te presenteren. Van veel lokaties zijn zowel de biotische als de abiotische variabelen bekend, zodat tevens statistische verbanden tussen die variabelen bepaald kunnen worden (dosis- respons relaties). Een daartoe opgezet onderzoek heeft geleid tot het opstellen van een eco-atlas met de verspreiding van Nederlandse waterorganismen en hun respons op milieufactoren in de vorm van responsiediagrammen. Vanwege de omvang van de eco- atlas is deze gesplist in 5 delen met verschillende organismengroepen, te weten:

Deel I: methodiek, gebruik watertypenbeschrijving, register Deel II: fytoplankton en macrofyten

Deel III: epifytische diatomeeën

Deel IV: zoöplankton en macrofauna (excl. insecten) Deel V: macrofauna: insecten

Het onderzoek werd in 1995 door het dagelijks bestuur van de STOWA opgedragen aan Witteveen+Bos Raadgevende ingenieurs b.v. in samenwerking met de Vakgroep Waterkwaliteitsbeheer en Aquatische Oecologie van de Landbouwuniversiteit te Wageningen. Het projecttaam bestond naast de auteurs ir. R.A.E. Knoben (Witteveen+Bos) en ir. E.H.T.M Peeters (L.U. Wageningen), uit drs. C. Roos iWitteveen+Bos) en drs. J.J.P. Gardeniers (L.U. Wageningen). De in het project bewerkte gegevens zijn voor het merendeel geleverd door de Nederlandse waterbeheerders. Het project werd begeleid door een commissie bestaande uit dr. ir. H.H. Tolkamp (Zuiveringschap Limburg), dr. T.H.L. Claassen (Waterschap Friesland), ir. P.J.M. Latour (REA), drs. M. Schreijer (Hoogheemraadschap van Uitwaterende Sluizen in Holllands Noorderkwartier), dr. H. van der Hammen (Provincie Noord-Holland) en dr. S.P. Klapwijk (STOWA).

Dank is de STOWA verschuldigd aan haar deelnemers an andere instanties die door het beschikbaar stellen van gegevens deze ecoatlas rnogelijk hebben gemaakt. Namens de opdrachtgever, de begeleidingscommissie en de uitvoerders van het onderzoek spreek ik de hoop uit dat deze eco-atlas veelvuldig gebruikt zal worden.

Utrecht, oktober 1997

n o w r

Ew.flY vm wnanwiuma

De directeur van de STOWA

drs. J.F. Noorthoorn van der Kruijff

Toelichting

Dit rapport is onderdeel van de vijfdelige uitgave van de Eco-atlas van waterorganismen. Dit deelrapport bevat de verspreidingskaarten en responsiediagrammen van soorten uit de groep epifytische diatomeeën.

De achtergronden en een toelichting op het gebruik is beschreven in deel I van de Eco-atlas.

De diatomeeiin zijn gegroepeerd naar centrales en pennales en daarbinnen alfabetisch gerangschikt.

y

*

^:r

r p r r u

H,:

~ -

',

l

'i,.

tas ril

'E

,.

..

^,..

f ^{i j}

9 1

81 ^m, Y ^g

m A

&c-.tl.. v.. w ~ ~ , P . " i u i u n

a.*

k ' i '

' t i . ' I ' a :

d - *

: .

" ' U " A ' A " ' l ' L ' A ' A - a

. -

: :

i ' i i ' i ' i " ' i ' A - =

.. ....

..

i ' ; " A ' A ' A ' & ' A ' A ' k ' A ' A - * 5 ' ; ' ; ' A ' A ' A ' A ' I ' A ' A ' A . *

a5

: ' i " ' " ' A " " ' i b m

: ' u ' ; ' u ' ; ' A ' ; ' ; ~ ' : . u ' : - .

I Ir-

l,.

l.'

-

- ^f -

e ² - ^{z g -}

I , , ,

p

3

; a

g t g

I I

l w . t ~ f l.911>

: ' a ' ' I h U

-

: - ' A

L - ' ' ' 2 ' i ' r * ' ' ' ' L ' A ~ '

i

i

' d

'U: 'A

Ir-

lr-

"

;s,

3 , ~ a g , $ % ; :

+

s*

^-g

_O

= T Y,<

X p g E q g g

Ik-

m e m *

,

rfi i

m B B

8 _{t f i} ^!i

"

_ttt ^{.. ..}

^..

a

ral

B

i l t

8 0 0

0

% & e

., .. ..

' S,," ' 1.' .'I

u _r

*

*

t r r r á r

- -

z

e _-

.

F

- -

- -

- - -

-

^{s * - -}

- _{3 5 ;}

^,..

-

e g - _P

e - _{' 0 - s} 2

- E ; ? .

S

- L -

a ⁵

r = ? i i ? ä 3 e m

f l

i r t f j i f 5 1 1 i

5 5 s j % g P 3 i 1

E -

-

^- -

e i - ^{3p 3p} 5 3 3 -

... -

5 j s p

1 d 1 t I I a & I S . ^I a a A .

A ,I

ic ^tsr