Zaterdag T september 1957 • Ho. 459
Nader commentaar op het televisie-incident
<Zie pag. 5>
Een kernpunt voor de toekomstige politieke verhoudingen
De Anti~revolutionaire Partij bevindt zich in een weinig benijdenswaardige positie.
In de laatste jaren vóór de tweede wereldoorlog
t~de zij 17 zetels in de Tweede Kamer. De libe~
mde fractie daarentegen was tot het dieptepunt
WliD 4 zetels gedaald.
Na de oorlog is het voor de anti~revolutionai~
nm echter bergafwaarts gegaan. De eerste na~
Ollllt'logse verkiezingen, die van 1946, brachten de lliblerale Partij van de Vrijheid op 6 zetels; de anti~
re."Volutionairen vielen van 'de vooroorlogse 17 ze~
t~ op 13 zetels terug.
Beide partijen zijn elkander nadien nóg meer wmaderd. De verkiezingen van 1956 hebben de
altlti~revclutionaireh tenslotte van 12 zetels (in
11~2) gebracht op 10; de liberale V.V.D. wist limar in 1952 behaalde 9 zetels ruimschoots te he~
Hlli1Uden. De christelijk-historischen kwamen van 1'{01 thans eveneens op 9 zetels, maar hun totale stmmmental daalde beneden dat van de V.V.D.
en1 zo moest de C.H. Unie in de ,.ranglijst" der.
st~akteverhoudingcn de vierde plaats aan de V.V.
Il» .. a(.staan.
Na de Kameruitbreiding is de sterkteverhou~
dh~g van deze drie fracties in de Tweede Kamer
nUl gewOt'den: 15 ~ 13 ~ 13.
* * *
De nieuwe anti~revolutionaire achteruitgang - en nog wel met twee zetels tegelijk -
~wam vooc velen als een grote verrassing.
Oe laatste anderhalf jaar vóór de verkiezing
Wllll 1956 had zich in de leiding dier partij iets
W1iiJ1 een .. paleisrevolutie" voltrokken.
II)e organisatie van de oude, meer dan enige aarniere op traditie gebaseerde partij, werd gemo~
dkmiseerd en een op .,modern christelijk staats~
mlilnschaJ3" gebaseerde politiek werd geïntrodu~
c.merd.
Oe oude lijstaanvoerder dr. Schouten, parle~
mlt'ntariër van formaat en ervaring, maakte voor dtt misschien wel wat zelfverzekerde, maar in ienller geval energieke en bekwame jongere: prof.
2'iïil'itra, minister van Economische Zaken, plaats.
lDe·verkiezingsactie werd van anti-revolutionai~
1.'n' zijde met veel élan gevoerd. Er was bij de ge~
UJ@uwe kern en bij een actieve ploeg jongeren een be'*·onderenswaardige spirit.
Het was de combinatie van al deze naar het wiiterlijk over het algemeen opwekkende factoren
eN aspecten, welke wethouder van Aartsen in d-e Hfhlagse samenkomst d-er anti~revolutionairen na hmt bekend worden van de einduitslag deed ver~
ztm:hten: ,.de verkiezingspropaganda is onder voor elk A.R.~partij gunstige omstandigheden gevoerd, mw.ar de uitslag is ongunstig".
De reorganisatie, de verjonging en de groot~
!Kheepse propaganda, noch het "modern christe- lijk staatsmanschap" van prof. Zijlstra, hadden
de versnelde voortzetting van de nedergaande lijn kunnen tegenhouden.
De anti~revolutionaire lijstaanvoerder zelf, prof.
Zijlstra, stelde vast, dat zich meer en meer een socialistisch en een sterk rooms~katholiek blok af~
tekenden, hetgeen hem .,reden tot bezorgdheid gaf".
Een geluid, dat we - zoals wij destijds reeds opmerkten - uit de mond van een ouder en heel wat ervarener staatsman al veel eerder hadden vernomen! Diens op deze zelfde stelling gebaseer~
de gedachte van de vorming van een .. derde macht" der drie middengroepen naast de beide andere .,machten", werd echter hautain afge- wezen.
RADIO-UITZENDING HULDIGING Mr. P. J. OUD
Zaterdag 14 september a.s. zal de hul- digingsbijeenkomst in de Rivièrahal te Rotterdam van 3-5 uur over de zender Hilversum I, 402 M. worden uitgezonden.
Er is, zoals te verwachten viel, over deze nieuwe nederlaag in de anti~revolutionaire
gelederen nogal wat deining ontstaan.
Zij, die in de .,nieuwe koers" niet geloofden, voelden zich door de uitslag in hun afwijzende houding gesterkt. Zij, die haar hadden gepropa~
geerd en tot stand gebracht, voelden iets van een kater, maar dreven tóch door, dat hun lijstaan~
voerder en de tweede anti~rev. minister Algera, weder in het op dezelfde grondslagen opgetrok~
ken nieuwe Kabinet zitting kregen.
Tot de eerste categorie, dus van hen, die de koers van het tot het uiterste vasthouden aan de brede basis met het katholiek~socialistische blok afwijzen, behoort de anti~revolutionaire Rotter~
damse predikant dr. N. J. Hommes, die dezer dagen zijn brochure: .. Zullen wij nog A.R. blij~
ven?" (uitgave J. H. Kok, N.V., te Kampen) het licht deed zien.
Deze brochure is typisch de uiting van een tot nu toe naar zijn gevoelen onvoldoende bijval ge~
kregen hebbende partij-opposant: op sommige (vervolg op pag. 3)
De
televisie-uitzending 31 augustusvan
De "nationale" uitzending van de V.P.R.O.
op 31 augustus heeft weer eens een schril licht geworpen op ons radiobestel. Wij zijn zelfs op een dag als deze niet in staat tot een werkelijk nationale uitzending te komen. Onze gekleurde omroepverenigingen werken op zo'n da,g niet samen. Zij verdelen de "nationale programma's" alleen maar onder elkaar. Daar- door is er geen sprake van enig tegenwicht der anderen als een omroep uit de band dreigt te springen. Men gooie daarom de schuld niet alleen op de V.P.R.O. Aan het stelsel, dat deze dingen mogelijk maakt, zijn de K.R.O., de N.C.R.V. en de V.A.R.A. zwaar mede schuldig.
De tragiek van het geval is, dat het juist de V.P.R.O. is geweest, die ons deze on-natio- nale uitzending bezorgd heeft. De V.P.R.O.
is immers van oudsher een groot pleitbezorger voor een nationale omroep. Het was mede uit dien hoofde, dat hij bij zeer velen in onze kring een zo groot vertrouwen genoot. Noch- tans mag ik niet verhelen, dat in de laatste tijd bij menigeen onzer enige ongerustheid bezig was te ontstaan. Wij kregen de indruk, dat het zwaartepunt bij de V.P.R.O. zich min
of meer in socialistische richting ging ver•
plaatsen. Het gebeurde op 31 augustus heeft doen zien, dat onze vrees niet ongegrond was.
Dat het zo erg was hadden wij echter niet kunnen denken en het voorgevallene heeft ons dan ook diep geschokt. Is dit nu, zo hebben wij ons afgevraagd, nog wel onze V.P.R.O.?
Dat onderscheidenen in onze kring aan·
stonds de pen hebben opgenomen om hun lid~
maatschap op te zeggen, is begrijpelijk. Noch·
tans is het naar mijn mening voorbarig. Men moet het bestuur van de V.P.R.O. de ge- legenheid laten zijn maatregelen te nemen.
Het kan niet anders of het bestuur zelf moei:
hevig geschrokken zijn door het gebeurde. Ik acht het uitgesloten, dat het niet onverwijld het nodige zal verrichten, om aan de "rode"
infiltratie een volstrekt einde te maken. Mocht deze verwachting echter beschaamd worden, dan zal dit tot ernstige consequenties moeten leiden. Wij zullen dan toch voor het vervolg in d_~ V.P.R.O. niet anders meer kunnen zien dan een tweede "rode" omroep, waaraan een niet-socialist bezwaarlijk meer zijn steun zal kunnen blijven geven.
P.J.O.
~IIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIU.UIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII ~
-- ZATERDAG 14 SEPTEMBER TOT ZIENS IN ROTTERDAM --=
-:iuu.r 111111111111111111111111111 U lllllllllllllllllllllllllllllllltiHU IUIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIfiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiU 1';:
Y1UJ11J:1D J:M DICII'OOLU'III t 8I!:P'I'EIIBEK liiJ'J - PAG. t
Het vraagstuk der grenscorrecties met
Duitsland weer eens onder Studieconferentie voor Liberale Middenstanders de schijnwerpers_
op 7 oktober a.s. i1l Paviljoef'l Sonsbeek te Arnhem
De Landelijke MiddeD.8tandsoommissie van de partij belegt op maandag 7 oktober a.s. in het Paviljoen Soosbeek te Arnhem een studieconferentie ter behandeling van een aantal actuele onderwerpen, waarover na eommis- soriale voorbereiding aitvoerige N.pporten zijn uitgebracht. Deze onder- werpen zijn:
Een le7.er-geestverwant schrijft ons:
De aandacht is weer eens op de "grenscorrecties" gevestigd door de stuntelige opmerkingen, die bondsminister Seebohm hierover onlangs maakte.
Stuntelig: de aanwezige - Duitse - journalisten waren het er over eens, dat volgens Seebohm deze politieke kwestie "geregeld" moest zijn, voordat hij zou be- ginnen met het aanleggen van bepaalde wegen, die een schakel gaan vormen tussen het Nederlandse wegennet en dat van onze Oosterburen.
- de v~orgenomen nadere wettelijke regeling van het afbetalingsstelsel, in te leiden door de voorzitter van de studiecommissie, de heer F. L van der Leeuw;
- de positie van de huurder van een bedrijfspand bij onteigening, in te leiden door de heer G. Ritmeester, voorzitter en mr. A. J. Dankelman, secretaris der studiecommissie;
Na het nodige geharrewar in Bonn wenste men er daar de draal aan te geven, dat de journalisten ten onrechte bij Seebohms woorden aan politieke eisen hadden gedacht; hij zou slechts de technische zijden van het probleem op het oog hebben gehad ... ?!
- de toekomstige inrichting van het mlddensta.ndsvak-en handelsonderwijs (inleider wordt nader bekend gemaakt).
De conferentie zal onder leiding staan van de voorzitter van de LM.C., drs. H. A. Korthals, die in zijn openingsrede enkele actuele problemen zal belichten.
Kort daarop wees Herr Arnold, één van de meest vooraanstaande figuren in Adenauers partij (t.z.t. waarschijnlijk zijn opvolger ) er zeer tactvol op, dat de c;es- tijds uiigevoerde grenscorrecties de .,goede geest" in de beirekkingen tussen Neder- land en zijn land schaadden: als deze ge- bieden nu aan zijn land werden overge- dragen zou men daarmee de laatste hin- derpaal slopen, die de vriendschap in de weg zou staan, enz.
Enfin, deze betoogtrant, deze verhalen, kennen wij in Nederland al jaren: ver- vang alleen de naam ,.Arnold" door die van "Soekarno" en "grenscorrecties" door
"Nederlands Nieuw Guinea" en de rest is bekend.
· De verkrachiing van de Acte van Mannheim, de speciale spoorwegtarieven, waarmee men de Beneluxhavens poogt te
nekken ter wille van Hamburg en Bre- men, de Auslandsbondskwestie, de mil- jarden oorlogsschade moet men maar ver- geten. Alleen .... de grenscorrecties!
Onderhandelingen
Momenteel vormt deze aangelegenheid één van de punten van onderhandeling tussen een Nederlandse delegatie onder 'leiding van oud-minister Beijen en een delegatie van de Bundesrepublik.
Daarom is het juist nu nut-tig eens rus.
tig zakelijk, na te gaan wat er eigenlijk te zeggen valt vóór de maatregel, zoals die de&tijds is uitgevoerd, vooral omdat van andere zijden zo vaak wordt gewe- :r:en op allerlei, dat er tegen zou zijn;
·waarbij dan herhaaldelijk de sentimenten op de voorgrond worden gesteld.
De punten, die de aandacht moeten krijgen zijn:
1) waarom grenscorrecties?
2) zijn grenscorrecties ook nog aan- -vaardbaar als men de gevolgen voor de inwoners voor ogen houdt?
3) is de toegepaste vorm van eenzijdige correcties juist geweest?
4) is er reden de correcties ongedaan te maken?
Waarom grenscorrecties?
De landsgrenzen lopen in Europa van- uit doelmatigheidsoogpunt gezien vaak bijzonder ongelukkig: een of andere his- torische situatie was in de regel voor het verloop van de grenzen bepalend. Door grenscorrecties beoogt men in de grens- si-tuaties verbeteringen te brengen, die de grens aanzienlijk overzichtelijker maken (korter!) en daarmee de bewaking aan weerskanten vereenvoudigen (goedko- per). Kwesties van weg. en waterbouw- kundige aard kunnen verder van groie betekenis zijn.
Tussen de oorlogen in ziet men daarom (na langdurige onderhandelingen) meer dan eens gebiedsruil tot stand komen, waarbij het gaat
a) om wat oppervlakte betreft beperk.
te gebieden, die
b) geen grote na-tuurlijke rijkdommen bevatten.
De inwoners
De belangen van de inwoners worden daarbij zo goed mogelijk gewaarborgd, ook al blijft het nationaliteitsprobleem be- staan. Toch ziet men dat de privé-gevoe- lens van de inwoners van de betrokken gebieden ondergeschikt worden gemaakt aan de grotere, algemene belangen.
Het "zelfbestemmingsrecht" wordt in het algemeen dan ook nie-t in die zin uit.
gelegd, dat in zo'n geval de grens be- paald moet worden conform de wil van de inwoners van het grensgebied.
Annexatie
of grenscorrecties?
Het ontmoet tegenwoordig ernstige be.
zwaren, als de verliezer in de oorlog de nederlaag op zijn boterham krijgt in de vorm van gebiedsafstand aan de over- winnaars: dáár verzet-ten de opvattingen
over het "zelfbestemmingsrecht" zich wèl tegen.
De oplossing, die tensloflte ten aanzien van het Saargebied tot stand is gebracht, maak-te van de Saarlanders bijv. overeen.
komstig hun wens weer Duitsers; het exploitatierecht en het eigendomsrecht over aanzienlijke activa in dat gebied bleef echter - als voorschot op de rege- ling van de oorlogsschade - in Franse handen.
Tot het bijwonen van de vergadering zijn uitgenodigd de leden van de L.M.C., van alle Plaatselijke Middenstandscommissies en van de betrokken studiecommissies.
Verwacht wordt, dat ook vele leden van "Vrouwen in de V.V.D." en van de Vereniging van Staten-en Raadsleden voor dit programma belangstelling aan de dag zullen leggen. Bovendien zijn alle geïnteresseerde partijleden van harte welkom.
In hei Nederlandse geval is er - he- laas - geen sprake van aanzienlijke bo- demrijkdommen of andere activa in de
"correctiegebieden". Het gaat verder om een zeer beperkte oppervlakte in toiaal, het is hier dus typisch geen geval van annexatie (zoals de oorspronkelijk veel uitgebreider plannen inhielden) maar slech-ts van grenscorrecties.
Om 13 uur wordt een gemeenschappelijke koffietafel gehouden (prijs f 2.90 exclusief), waarna de vergadering om U.30 uur begint. Na afloop bestaat gelegenheid tot deelneming aan een gemeenschappelijke maaltijd
(prijs f 6.-exclusief).
I
~Partijleden, die voornemens zijn deze studieconferentie bij te wonen worden verzocht zich vóór 1 oktober a.s. bij het secretariaat aan te melde:.:
en op te geven aan welke maaltijden zij wensen deel te nemen.
.:Vertrouwd wordt, dat velen zich zullen aanmelden en daardoor zullen bgdrag~n t?t verhoging van de partij-activiteit, welke met het oog op het verkieztngs.}aar 1958 nu reeds dient te worden ontwikkeld.
Het enige vers;;hil met de daarbij ge- bruikelijke gang van zaken is geweest, dat Nederland in dit geval geen terrein in ruil teruggaf. De vraag word-t dus, of Nederland, dat nog vrijwel niets aan vergoeding van oorlogsschade van Duits_
land ontving, toch grond had moeten af- staan. Steli men deze vraag, zoals het moet, zuiver zakelijk, dus los van senti- menten, dan luidt het antwoord: neen!
00000000000000>8·~·~·~·~·G·~·~·~·~·~·00·G·~·~·0·~·00000·00000000000000000
Correcties ongedaan maken?
Tenslotte het laatste punt. Er is geen twijfel aan: de grenscorrecties betekenen een jaarlijkse kostenbesparing op de Rijksbegroting tot in lengte van dagen.
Uit dien hoofde is er alles ~egen, de vroegere toestand te herstellen. Er is verder geen sprake van, dat Duitsland de miljarden schade, die het aanricht-te, nu eindelijk vergoedt, zodat men be- paald niei kan spreken van (onoirbare) Nederlandse oorlogswinst!
Als verder onze oosterburen menen, dat de verhouding met ons slechter is dan wenselijk ware, dan hebben zij het geheel in eigen hand deze te verbeteren:
niemand zal kunnen beweren, dat de ge_
d-ragingen van Nederland in de afgelopen decenniën aanleiding kunnen zijn on s nu offers op het altaar van de goede verstandhouding te doen brengen.
In gemoede: waaraan ontlenen de Duit_
sers hei recht het ongedaan maken van de grenscorrecties te verl3ngen? Kenne- lijk gaan ze weer uit van hun geliefde zienswijze: rnaebt is recht! Zij menen, mede door hun e<.'Onomische welstand, in zo'n machtspositie te verkeren, dat dit voldoende grond is al het andere te ver- onachtzamen en hun eisen te stellen.
Welnu: de ervaring heeft tenslotte zelfs de Nederlanders langzamerhand ge.
leerd, dat er nu eenmaal volkeren zijn,
DEZE BURGER
zit I€ snakken naar de derde dinsdag in september, want altijd maar poolje- baaien met mooie dames schenkt deze burger op de duur toch geen be- vrediging.
De derde dinsdag luidt het goede tijdperk van ferme jongens stoere knapen weer in en zodra ik de witte pantalon van ex-minister Romme weer over het Binnenhof zie benen met de hemels blauwe jongelui van de Raad van State in 't verschiet, moeizaam naderend de plaats waar ik sta, dan begint het voor mij pas weer goed.
De middenstand zonder Corneli.ssen achter de Staatstoonbank, de boeren zonder Louwes en Den Harlog op de bok van de Rijkssjees, dat is je ware niet. Met Van Riel op vakantie en Molenaar boerend in Brabant heb ik altijd het gevoel, dat Den Haag Den Haag niet is.
Ik moet eerlijk bekennen dat ik gedurende de eerste helft van de zomer altijd door 't zonnelicht verblind word, dat ik dan al te gaarne bereid ben de zaken van de straat te vergeten voor het wufte dartelen in de branding;
dat ik dan hoog in de Vogezen, op de toppen van de Andes, aan het Lago Maggiore, in het Bois de Boulogne of aan het Scheveningse strand zit, zon- der bij voortduring aan Toxopeus, Van Dijk of Korthals te denken. Ik heb zelfs, op een schaduwrijk plekje aan het meer van Thun, met het wit papier v66r mij, gezeten om een gelukwens te schrijven voor ons aller P. ]. en ik heb toen die goede plicht verzaakt, doordat een prachtige dame in een purperen badkbstuum mij vroeg hoe laat het was.
Allemaal wuitigbeid waarop de Staat niet draaien kan.
Maar na de overweldigende voorste helft van de vrijheid, begint mijn staatsburgerlijk geweten te fluisteren en begin september schreeuwt het luid:
.. Nu voldoende de tijd in walglijk niets-doen doorgebracht; nu de mouwen op- gestroopt en 'm van kiezerskatoen geven!"
Wel,.. mijne geliefden, ik sta gereed. Gelouterd en zéér zuiver.
De derde dinsdag
De gouden koets gaat rijden.
Het spel gaat beginnen.
En op de voorste rij stalles zit, aandachtig
die in het krijgen van concessies nieta anders zien dan een bewijs van de eigen macht en kracht, hetgeen tot steeds ho- gere eisen leidt, ook al zegt men op het moment zelf, dat het de laatste, de allel'- laa<tste eis was ....
Wanneer men ook dit punt in het 00,
houdt, moeten wij nuchter tot de con- clusie komen: er i~ thans geen enkele aanleiding de destijds uitgevoerde grens..
correcties te betreuren of ongedaan te maken. Alleen als door een overdracht van deze gebieden dusdanig direct aan- wijsbare voordelen kunnen worden be- haald, dat deze de zeer ernstige nadelen ruimschoots over-treffen, dan zijn er za- kelijke gronden die tot nadere overwe- ging van dit punt, dat van Duitse ûjde buiten iedere proportie wordt opge- schroefd, zouden kunnen leiden.
Wij mogen ons daarom hier te lande erover verheugen, dat het juist de zo be_
kwame onderhandelaar oud-minister Beijen is, die van Nederlandse zijde de besprekingen leidt: hij heeft het recht zich daarbij gesteund te weten door het volste vertrouwen van het Nederlandse volk.
REDACTIONELE AANTEKENING:
Over de vraag, of Nederland als vergoeding voor oorlogsschade en ge- leden onrecht, annexatie tnm Duiu grondgebied moest verlangeA, i& kort na het einde van de oorlog iA ons volk heel verschillend gedacht.
Tot zulk een annexatie i$ het - naar wij menen gelukkig - nooit gekomen. Slechts zijn enkele kleine grenscorrecties tot stand gebracht, die aan vele technische, vooral water- staatsbezwaren, tegemoet kwamen.
Ook over deze grenscorrecties (iet-&
anders dan de aanvankelijk genoemde ,,annexatie") bestond niet geheel een- stemmig inzicht, óók niet in onze liberale kring.
Persoonlijk hadden wij, ondanks de technische voordelen, deze correcties maar liever niet ·gezien.
Dat wil echter niet zeggen, dat wij ook maar enige sympathie kunnen hebben voor de wijze, waarop enkele Duitsers nog steeds tegen deze kleine correcties te velde trekken. Ook wij geloven, dat wij ons daar niets van behoeven aan te trekken. Hetgeen onze geachte geestverwant dáárover opmerkt, kunnen wij onderschrijven.
A.W. A.
7 SEPTEMBER 195'7 - PAG. S
•
Programma V.V.D.-feestdag Leden afd. Rotterdam opgelet !
3 uur n.m. precies, aanvang van de grote hulcL-Jingsbijeen- komst in de Rivièrahal te Rotterdam.
De leden van de Rotterdamse Partij-afdeling kunnen hun kaarten bestellen door storting van het verschuldigd be- drag ad f 1.- voor de middagbijeenkomst, of f 4.50 voor middag- en avondbijeenkomst, op giro no. 6400 t.n.v. R.
Mees & Zoonen te Rotterdam, ten gunste van de V.V.D., Afde'!ing Rotterdam.
Deze bijeenkomst zal staan onder leiding van mr. H. van Riel, de ondervoorzitter der Pt.rtij.
Drs. H. A. Korthals zal namens de Partij een feestrede uit- spreken.
Verder zal het woord worden gevoerd door mevrouw dra.
J. F. Schouwenaar-Franssen, terwijl de J.O.V.D. aan deze huldiging deelneemt onder het motto: .,Jong huldigt Oud".
Deze wiize van bestelling geldt alleen voor Partiileden te Rotterdam. Afdelingen en Partiileden buiten RoHer- dam kunnen uitsluitend bestellen bii het Algemeen Secre- tariaat in Den HaaCJ.
Bob de Lange zal declameren, terwijl muzikale medewer- king aan de middagbijeenkomst wordt verleend door de Koninklijke Fanfare .,Sempre Crescendo" uit Middelharnis-
Sommelsdijk, onder leiding van Wiltem Vernooijs. Orde-maatregelen 14 september
Einde middagbijeenkomst 5 uur.
8.30 uur n.m. groot cabaretprogramma onder het motto:
w 1917-1957", medewerkenden:
Te midden van de duizenden bezoekers op zaterdag 14 september a.s. zullen een· aantal orde-commissarissen voor een vlotte gang van zaken in de Rivièrahal zorgdragen.
Zij zijn kenbaar aan een lichtblauwe armband om de linker bovenarm, met daarop de letters V.V.D. Bezoekers kunnen zich voor inlichtingen te allen tijde tot deze orde-commis- sarissen wenden.
Het Radio-dansorkest van Gerard van Krevelen, met een muzikale show:
Alexander Pola:
Katja Berndsen:
Truus Koopmans;
The Niberco Brothers en Tobi Rix.
Laatste vergadering organisatie-
• •
commiSSle
I I uur n.m. dansen op muziek van het Radio Dansorkest van Gerard van Krevelen.
Dinsdag I 0 september a.s. zal de Organisatie- en Advies- comrnissie, bestaande uit afgevaardigden van de Zuid- Hollandse Partij-afdelingen voor de laatste maal te Rot- terdam in vergadering bijeen komen.
Deze vergad~ring wordt gehouden in het Groothandels- gebouw zaal no. 7, op de 2e verdieping.
Aanvraag voor kaarten
Zolang de voorraad strekt kunnen bij het Algemeen Secretariaat nog kaarten voor de middag- en avond- bijeenkomst worden aangevraagd.
Rivièra-hal om 2 uur geopend
In verband met de radio-uitzending van de huldigings- bijeenkomst, welke om 3 uur precies aanvangt, worden ·de bezoekers verzocht t ii di g aanwezig te willen zijn, aan- gezien om 5 minuten vóór 3 de zaaldeuren moeten worden gesloten.
De toegangsprijs voor de middagbijeenkomst bedraagt
f 1.-: de toegangsprijs voor de middag- en avondbijeen- komst f 4.50.
(Vel'Volg van pag. 1)
JP!Inten wat overtrokken en geschreven uit een .'NJerk geladen sentiment.
• * *
De redactie van het A.R. partijweekblad ,.Ne- derlandse Gedachten" greep dan ook dank- lllMr enige zwakke plekken in dit geschrift aan en lllllltmde het ,.een wilde brochure".
Zij beijverde zich ook om in haar wekelijkse pmrsoverzicht de bladen te citeren, die kritiek op die brochure oefenden, maar liet volkomen na,
!haar lezers ook maar iets van anders-gerichte be- S{thouwingen, die de kerngedachte van dit ge-
~hrift meer recht deden wedervaren, weer te ge-
"'!:n.
Verstandig lijkt deze taktiek ons niet. Het is nüet zo moeilijk, dr. Hommes, wanneer hij zich
müm of meer op zijpaden begeeft, aan te vallen.
@ok wij hebben kritiek, met name (maar dat is
IDUet het enige) op zijn verkeerde kijk op het libe- u;alisme, waar hij overigens slechts een enkele pas-
Sllil:S aan wijdt.
Toch is het ieder wel duidelijk, wat de kern is
Wîln zijn betoog: de ernstige waarschuwing aan ziijn geestverwanten, dat wanneer de tegenwoordi- ge politiek nog enige jaren wordt voortgezet, de Anti-revolutionaire Partij zal zijn "doodgedrukt en weggedrukt tussen een stevig door bisschoppe~
Jijke mandementen gefundeerde K.V.P. en een steeds winnende P.v.d.A."
Gezien de boven geciteerde uitlating van prof.
Zijlstra omtrent zijn bezorgdheid over het meer
en meer zich aftekenen van een socialistisch en een sterk rooms-katholiek blok, zou er, naar het ons voorkomt, voor de redactie van ,.Nederlandse Gedachten" wel reden geweest zijn, zich enigs- zins anders tegenover deze brochure te stellen.
* * *
Het staat voor ons vast, dat dr. Hommes,
· ondanks dan alle afgekeurde "wildheid", toch wel uiting geeft aan iets, dat in brede lagen der protestants-christelijke partijen (de A.R. en de C.H. Unie) leeft;wanneer hij gewaagt van de toenemende onbehaaglijkheid en onrust over het terreinverlies en het "ongemerkt meegenomen worden in de stille, geruisloze socialistische maat- schappij, waarbij staat en maatschappij hoe langer hoe meer in elkanders verlengde komen· te lig- gen".
Wij hebben dè indruk, dat een man als dr.
Bruins Slot, de tegenwoordige anti-revolutionaire fractievoorzitter in de Tweede Kamer, dit onbe~
hagen en deze onrust beter aanvoelt dan de redac- tie van het anti-revolutionaire partij-orgaan.
Voor het ogenblik willen wij het bij deze enkele opmerkingen laten. Er zal nog wel aanleiding en gelegenheid zijn, op deze kwestie nader terug te komen.
Zij is belangrijk genoeg, omdat het aangegeven kernpunt naar onze stellige overtuiging de voor- naamste rol :zal spelen bij de vorming van nieuwe partijverhoudingen in de naaste toekomst.
A.W.A.
Inconsequente subsidie- politiek
Het kan de liberalen zeker niet worden verweten, dat zij zowel in het parle~
ment als in de provinciale en gemeentelijke college's niet tijdig hebben gewaarschuwd tegen de door de overheidsinstanties op on- verantwoordelijke wijze gevoerde subsidie- politiek.
Deze bij herhaling tijdig gegeven waarschu~
wingen was voor de liberalen een noodzake- lijke, doch hoogst ondankbare taak.
Vertegenwoordigers, inzonderheid van de P.v.d.A. schreeuwden om het hardst, dat de liberalen een verkeerde bezuiniging wildeu voeren ten koste van de gemeenschap, het- geen met de gebruikelijke kwalificatie "con- servatief" gepaard ging.
Men ging door met potverteren. Maar nu zit men plotseling voor de moeilijkheden.
Het is zelfs al zover gekomen, dat de ~
cialistische minister Suurhoff een sterke be·
zuiniging aankondigde, waardoor o.m. de subsidies voor de bestrijding van kinderver- lamming en tuberculose wordt verlaagd.
Dit betekent een bedreiging voor onze volks.
gezondheid. Zover is het dus nu dan gekomen.
Toen de liberalen reeds veel eerder het mes wilden zetten in de steunverlening aan allerlei instanties, die hoe nuttig op zich zelf ook, van minder belang waren dan de belangen, die met onze volksgezondheid zijn gemoeid, riep men ach en wee.
Thans wordt de rekening wel op een zeer ernstige wijze gepresenteerd, waarbij ons volk het kind van de rekening wordt.
..
f SBPI!BMDEB J8M - PAG. I
Formele en materiële liberaliteit
Twee belangrijke be~rippen nader uitgewerkt
In gesprekken met liberalen en andersgezinden komt soms het verwarringstichten- de naar voren, dat men niet g·oed het onderscheid in het oog vat tussen een alleen maar f o r me Ie liberaliteit en een stevige m at er i ë Ie liberaliteit.
Formeel liberaal is ieder, die vrijzinnig, verdraagzaam, lief, aardig, soepel, soms luchthartig, ook wel ootbetekenend is te noemen.
Formeel liberaal kan ook een lid ener niet-liberale partij zijn, a.ls hij in de hoogste graad er zorg voor wil dragen, dat het in de omgangswereld zo soepel, zo verdraag- zaam mogelijk toegaat.
Zelf behouden deze alleen-maar-formele liberalen hun materiële roomskatholieke, dan wel anti-revolutiona.ire of nog andersgezinde politiek vast, doch gelijk gezegd, als beschaafde, algemeen-liberale mensen bemint men een charmante samenleving en verzet zich terecht tegen inbreuk op welke verdraag·zaamheid ook.
Dat men deze charmante liberaliteit te ver kan doorvoeren, willen wij op dit 010ment over het hoofd zien.
Gesteld nu eens, dat er in de gehele .wereld niets dan deze formele liberaliteit ware, gesteld eens, zeggen wij; dan zou er een aparte politieke partij op libe- rale basis natuurlijk niet nodig zijn.
Wat zou zij te doen hebben?
Verkeersregels schaafd?
voor algemeen-he- Propaganda-leuzen met "wees heer in het politieke verkeer" of "wees dame ... "
Zou deze totaal overbodige partij zich zoet moeten houden met dergelijke za- ken?
Eigenlijk wel, zeker wel, als er geen m at e r i ë I e liberale beginselen waren.
Indien er geen inhoudelijke liberale po- litiek· bestond, zou welke liberale partij ook slechts een louter formele taak zijn toegewezen.
Zij zou dan, dunkt ons, nimmer zijn opgericht.
Wellicht een duizend mensen, hoog- idealisten, zouden warm lopen voor een a;lèchts-formele-liberale partij, doch spoe- 4ig zou deze ter ziele gaan. En terecht
"-»·
Eigen materiële libèraliteit
In dit artikel belicht ds. Joh.""\
P. van Mullem, te Rotterdam, een der leidende figuren tevens in de Vereniging van V rij zin~
nige Hervormden, op geheel eigen wijze het verband èn het onderscheid tussen wat hij noemt f o r m e l e en m a te ~ r i ë l e liberaliteit.
~---~
zonder het te weten, de materiële libera- liteit om hals en daardpor de bestaans- redenen voor een liberale partij. Maar alzo doet de P.v.d.A. nimmer!
Ofschoon ook zij - met een enkele uitzondering dan, zo bijvoorbeeld de uit- lating van partijgenoot Vermeer jegens zijn geestverwanten, die knaagden aan de wortel van DE Partij en die deswege bij volharding in dat kwaad zouden ver- delgd worden - ofschoon ook de door- snee-socialist niet minder beschaafd, soe- pel, lief en aardig is dan de liberale V.V.D.-er
en ofschoon dus óók de doorsnee-soda-
list in hoge graad formeel-liberaal is en zich dus aldus gedraagt;
toch vergeet een P.v.d.A.-er niet, waar- voor hij vecht.
En dat terecht.
Wij eren elke politieke tegenstander, die voor zijn materiële beginselen op- komt, méér dan een slappe, verslapte, ingeschrompelde politieke geestverwant, die uit louter verdraagzaamheid bezig is de verdraagzaamheid-in-de-toekomst om hals te brengen.
Immers, voor elke partij geldt, dat de materie zijner politiek hem meer ter harte gaat dan de eenheid eens volks.
Al zullen te dien aanzien steeds compro- missen gesloten dienen te worden, vooral in 's lands vergaderzalen.
Geen eenheid, doch eendracht
In onze tijd staat de koers van het woord eenheid heel hoog. Wat de intrin- sieke waarde van dit aandeel is ... ?
Wij zouden echter gaarne alle eenheids- maatschappijen willen opheffen. Eenheid is slechts een leuze, nimmer een reële zaak. Nooit was er, noch zal er zijn:
eenheid. Als de Franse revolutie vrij- heid, gelijkheid en broederschap preek- te en nog preekt, schiet zij haar doel voorbij met haar "valse" idee ener ge- lijkheid en eenheid.
Er bestaat nergens eenilciJ.. Slechts de hoogste verscheidenheid.
E e n d r a c h t, b r o e d e r s c ha p is een andere zaak. Bij de hoogste verschei- denheid past de eendracht, opdat de mens zijn evenaaste niet likwideren zal.
Waar eenheid nooit te bereiken valt, ik zou zeggen krachtens scheppingserdi- natie - immers geen element, geen le- vensdeeltje, geen stukje mensenziel is gelijk aan een ander element, een ander levend organisme, een ander zielsdeel - Er is dus wel degelijk een eigen in-
rwudelijke liberaliteit. Er zijn degelijk geheel-eigen liberale beginselen, die niet opgaan in een: .,o, wees toch verdraag- zaam"; maar'. die aangeven hoe volgens liberale lijnen politiek, economie, buiten- landse zaken en wat hier maar ter zake doet, dienen te verlopen.
Te g e n s t e 11 i n g e n komen dan Werken een straf
of
naar voren, eerst op papier, dan in het woord in de Kamers en straks via wet- ten en regelingen in de praktijk. Te- g en st e 11 in gen bij voorbeeld met de P.v.d.A., met het socialisme.
Ook het socialisme valt natuurlijk te onderscheiden in een louter formele socia- liteit en in een zeer praktische materiële koude of warme socialisatie.
Het spreekt, dat de libemal óók vol is van formele socialiteit; gelijk omgekeerd socialisten vol (kunnen) zijn van alge- mene liberaliteit.
Hoe verdraagzaam, hoe formeel-libe- raal ook een V.V.D.-er zal zijn, hij zal zich - en zie daar zijn materiële libera- liteit en haar gevolgen - met hand en tand verzetten tegen koude dan wel war- me socialisaties.
Volkomen correct zal de V.V.D.-er zich gedragen tegen de minister van finan- ciën, ook al is diens volop-socialistische belastingpolitiek door en door een doorn in zijn oog.
Doch krachtens zijn materiële liberali- teit zal de V.V.D.-er stelling kiezen, waar het maar pas heeft, tegen minister Hof- stra en diens fiscale maatregelen.
Wat blijkt nu soms
Zelfs onder gestudeerde en studerende jongeren komt soms een liberaliteit voor, welke verschraald is tot een louter for- mele. Men verkondigt bij gelegenheden beginselen, welke inhoudelijk thuis horen in de P.v.d.A.
Hier speelt zich een gelijk pr·oces af als in de kerk, waar veel ·vrijzinnigheid verschrompeld is tot een enkel-formele.
Terwijl toch ook in de kerk echte over- tuig!le vrijzinnigheid m a te r i e e I van aard is, eigen inhouden en principia kent en uitdraagt. Zo zal (alleen te pas na- tuurlijk) de liberaal ronduit te propage- ren hebben, gelijk in de Kamer zo voor- h·effelijk door onze partijgenoten gebeurt, wat volgens hem liberaal, dat wil dus zeggen m at e r i e e I-liberaal is.
Zachte naturen zijn soms beangst voor scherpe uitlatingen inzake de liberaliteit.
Zij verheffen deze laatste dan tot in een hoge graad van fm·mele liberaliteit, maar brengen zonder het te willen en vaak ook
Aan deze vraag hebben we na de oorlog vaak moeten denken. Er over geschreven werd er niet.
We lazen alleen vele artikelell over verkorting van de arbeidstijd; vacanties; vrije tijdsbesteding; hogere lonen en betere sociale voorzieningen voor de werknemer.
Iedere werknemer had daar recht op.
Dit geschrijf gaf ons, en wellicht ook vele anderen, de indruk, dat men het wer- ken meer en meer als een straf ging beschouwen. Dit in tegenstelling met vroeger, toen we het vaak een zegen hoorden noemen.
Overdrijving is steeds schadelijk, Deze stelling geldt ook voor het werken. Dit hebben velen vroeger aan de lijve moe- ten ondervinden en er zijn er nog velen wier dagtaak in de huidige tijd nog te lang en te zwaar is.
Tegenwoordig is dat echter, in het al- gemeen gesproken, veelal een andere categorie van onze bevolking dan vroe- ger. Vroeger werd e1 van de werknemer vaak veel gevraagd. Vooral in de land- bouw was de taak lang en zwaar, doch wij veronderstellen in de industrie niet veel minder.
De iaak van de toen nog meestal kleine ondernemer en van de boer, die zonder machines meewerkte op zijn bedrijf, was ook lang niet licht. In de landbouw werkten boer en knecht immers vaak samen op, Het loon was laag en de om- standigheden waaronder de arbeider moest leven, vaak niet beS't.
Gelukkig kwam daarin verandering.
Daarvoor werd van liberale zijde ook hard gestreden. De socialisten versterk- ten dit en naar zij menen is deze strijd nog steeds gaande. De arbeider heeft - volgens hen - nog niet de plaats die hem toekomt in de maats.chappij,
"Wenkend perspectief" •
Wij dachten daaraan toen we lazen dat het N.V.V. een boekwerk van 382 pagi- na's heeft samengesteld om "objectieve normen te formuleren voor het voor de vakbeweging centrale probleem: Hoe kan het aandeel van de werknemer in het nationale inkomen worden vergroot".
Men noemde dit boek "Wenkend Pers- pectief". Een boek over het perspectief,
dat door werken bereikt kan worden, was ons inziens nut<tiger geweest in deze tijd.
Men zie maar eens naar onz~ ooster- buren.
Men dient ons goed te begrijpen. Wij kunnen begrijpen, dat van de zijde der arbeiders een reactie is gekomen op de moeilijke tijden welke zij hebben be- leefd, doch wij vragen ons af of deze
reactie thans zijn doel niet voorbij ge- streefd is, door eenzijdig en verblind de strijd voort te zetten.
Er zijn thans andere groepen in onze bevolking, wier cms·tandigheden meer de aandacht vragen.
Rechten plichten
Wij gunnen de werknemer zijn rechten en de vakorganisaties het recht om er voor te strijden. Het getuigt echter van een goed maatschappelijk inzicht en ver_
antwoordelijkheidsgevoel. als men naast de rechten ook op de plichten wijst.
Het valt ons namelijk steeds weer op hoe weinig daarover wordt geschreven en gesproken. Zelfs in artikelen over verhoging van de arbeidsproduktiviteit wordt nauwelijks geschreven over de ar- beidsprestatie van de mens. Het is de machine, die het moet doen.
Verder getuigt het van een goed soci- aal inzicht als men ook op andere bevol- kingsgroepen let. Wanneer men dit doet, dan menen we dat de meeste en grootste moeilijkheden momenteel liggen bij de (kleine) zelfstandigen. De zelfstandige ondernemer werkt lang en hard; veelal voor een laag loon. Hij is zelfstandig, .maar van de vrijheid, die deze term ver.
011dersteJ.t, kunnen deze mensen niet of nauwelijks profiteren.
zal dus bij gebrek aan waarachtige een- heid des te meer dienen ~streefd t~
worden naar e e n d r a c h t.
Een vriendel.frk verzoek
In. de gesprekken kan men een zaak verwarrend onoplosbaar maken; men kan haar echter óók door juiste woordkeus en zuivere definiëring zo dicht mogelijk doen naderen tot haar uiteindelijke op- lossing.
Wij verzoeken ieder, die spreekt zijn gehoor e r b ij t e w i I I e n z e g g e n, over we Ik e liberaliteit bij het mo- menteel heeft. Bedoelt u de algemene, soepele, charmante, aardige, formele ver- draagzaamheid, die zo weldadig aandoet, en zoveel goeds in de wereld heeft ge- sticht; spreek dan letterlijk van f o r- m eI e liberaliteit, noemde het algemeen·
verdraagzaam.
Bedoelt ge echter de INHOUD uwer partij, uwer beginselen; hebt ge uw prin- cipia van economie, politiek, kortom uw echte, ware, soms afstotende liberaliteit op het oog; vergast uw gehoor dan op de combinatie "mater i ë 1 e liberaliteit'.'.
Uw eerste liberaliteit is slechts een (overigens zeer te waarderen) levens- houding, habitus.
Maar ware uw tweede liberaliteit niet daar; dus ware er geen inhoud te geven aan uw liberaliteit; bestond er geen mater i ë Ie liberaliteit, elke partij, dus ook de V.V.D., diende terstond opgehe- ven te worden.
T e g e nov er het socialisme zullen wij met beminnenswaardige formele libe- raliteit, echter de inhoud, de materie onzer geheel eigene economie, eigene po- litiek met hand en tand moeten verde- digen.
Het is verblijdend te zien, hoe het telkens gelukt.
Rotter·dam. VAN MULLEM
een zegen?
In zulke omstandigheden wordt het werken wel eens als een straf gezien.
Deze groep zit thans in de moeilijke hoek, doch mist de sterke wapens van de arbeiders - de machtige vakverenigin- gen - om zich te verdedigen.
Het verschil neemt toe
Zo worden de verschillen tussen zelf- standige en werknemer steeds grO'ter. De werknemer - vooral die in het grootbe- drijf - weet veelal niet meer waarvoor hij werkt. Hij houdt zich aan de tijden en verricht de dagtaak, die voor hem is vastgesteld. Loon en verzorging staan vast.
De zelfstandige k:m zijn werk moei- lij-ker overzien. Het is minder gespeciali.
seerd en veel van anderen (,middenstand) en omstandigheden (landbouw) afhanke- lijk. Het 1empo ligt van dag tot dag ver- schillend, maar er wordt niet alleen als handenarbeid, maar ook organisatorisch en administratief veel van deze mensen geëist. Hun dagtaak is niet omschreven en eindig•t nimmer op een vastgesteld uur; het loon staat niet vast. Voorzienin- gen zal hij zelf moeten treffen.
De prestaties van de?.e groep kunnen door de gemeenschap nauwelijks hoog genoeg gewaardeerd worden.
Zij missen echter de tijd, de kracht en het geld om de belangen van hun groep krachtig te verdedigen. Zij besteden ook weinig tijd aan de verdediging van hun belangen en hebben daarvoor geen grote - op zich zelf onproduktieve - appara- ten. Integendeel, zij verrieMen zelf nog de administratie voor hun werknemers.
Zij zijn. individualistisch ingesteld en ge.
wend met werken de kost te verdienen.
Mede daarom zijn zij voor de gemeen- schap een zegen.
Moge op deze groep in de toekomst een beter licht vallen en hun arbeid beter worden gewaardeerd. Hun positie wordt steeds moeilijker. Daarom moet men des te meer doordrongen zijn van het grll'lie belang om de zelfstandige wer- ker zijn positie te :klten houden.
L.G. 0.
