Gesprek met H. J. L. Vonhoff

(1)

en

Donderdag 9 april 1964

Gesprek met H. J. L. Vonhoff

(Zie pag 3)

No. 772

VAN ZWAAR

partijen als noodzakelijk beschou- wen. Met deze hoffelijke doch be- sliste afwijzing van alles wat op een inniger samenwerking wijst, zijn tegelijkertijd de plannen voor een Christelijk Democratische Unie van de baan. Onder meer de KVP fractievoorzitter in de Tweede Kamer drs.

W. K. N. Schmelzer is een voor- stander van een dergelijke Unie.

Maar met een weigerachtige CRU zullen ook de · voorstanders der CDU niets weten te beginnen. Er zijn jongeren in de rechtse partijen, die dit betreuren. Dat de droom van een . "troika" der drie confessionele partijen spoedig werkèlijkheïd zal

·worden, is ten zeerste twijfelachtig.

KLAARHEID EN

DE pijnlijke . gebeurtenissen, waarvan Prmses Irene het middelpunt vormt, hebben slechts dit éne voordeel, dat thans klaarheid geschapen is. Klaarheid, dat de Prinses ook op dit moment reeds

LICIIT GEWICHT

·haar Nederlanderschap ten achter

· stelt bij de nationaliteit die zij door

·huwelijk verkrijgen zal. Klaarheid, dat alle voorafgaande geheimen en ongerijmdheden te wijten waren aan de Spaans-Carlistische invloed op een Prinses, die zich daar blijkbaar niet aan onttrekken kan of wil.

Klaai·heid opnieuw in de staatkundig-monarchale verhoudingen. Door het duidelijk uitgesproken leedwezen van Koningin en Prins blijkt, dat Prinses Irene geheel haar eigen weg zal gaan.

H

et Nederlandse politieke leven heeft de naam zwaarwichtig en ernstig te zijn. Daarin is veel waars. Toch kan een "bon mot" - hetgeen niet hetzelfde is als het ]uiste woord op de juiste plaats - bevrijdend werken. Hoewel zulks stellig niet de bedoeling is, heeft nu onder het hoofd "Liberale staatsin- menging" het AR-weekblad "Ne- derlandse Gedachten" iets grappigs verzonnen. Wat is nu de theorie, welke door het stellig niet als humo- ristisch opgezette weekblad in elkaar wordt geflanst? De VVD zou met de eis dat de omroepverenigin- gen inzage van hun financiën beho..:

ren te geven, van een "libe"rale traditie" zijn afgeweken. Want de VVD dringt aan "op staatscontrole op Particuliere instellingen, waardoor deze instellingen onder indirecte controle komen van de overheid".

Grapjes terzijde, is het aan het AR- Weekblad wellicht bekend, dat de

"particuliere" radioverenigingen iets minder particulier zijn dan thans plotseling wordt geponeerd?

Ten behoeve van die - particuliere - verenigingen worden nl. van alle radiobezitters luisterbijdragen ge- eist. In wezen valt dus iedere radio- bezitter onder een belasting. Boven- dien wordt de luisterbijdrage bij de Wet vastgesteld. Mevrouw Van So- llleren-Downer heeft dan ook in de Tweede Kamer namens de VVD- fractie volkomen terecht openheid Van de financiën der omroep.-vereni-

gingen gevraagd. Sterker: de woord- voerders van andere fracties waren het met haar eens. Bij ontsten- tenis van die openheid wordt ten slotte het budgetrecht van de Ka- mer uitgehold. Hét is immers de Kamer, die over de hoogte der luisterbijdragen het laatste woord te Zeggen heeft. Een verplichte luisterbijdrage voor een "particuliere"

Vereniging! Met dit geheel "particu- h:re" karakter der omroepvereni- gingen en ook met de vermeende VVD-wens naar staatsinmeno·incr in _b _b

~en "particuliere" aangelegenheid

1': het singulier gesteld. Zo singulier

dat wij ons eigenlijk afvragen, of

"Nederlandse Gedachten" zelf niet beter weet.

E

en .nauwer samengaan van de

***

Anti-Revolutionaire Partij en Christelijk Historische Unie is op korte termijn stellig niet te ver- wachten. Dat bleek opnieuw zonne.;.

klaar uit de rede, welke de CHU- partijvoorzitter mr. H. K. J. Beer- nink dezer dagen op de algemene vergadering van zijn partij heeft gehouden. Hij noemde de verhouding tussen ARP en CRU van "vriend- schappelijke aard". En hij liet daarop volgen: "Ook het onderhouden van regelmatig contact is een vorm van samenwerking. De heer Beer- nink geeft daaraan "onder de hui- dige omstandigheden verre de voorkeur boven een gereglementeer- de en daardoor wellicht geforceerde vorm van samenwerking". Ziehier een duidelijk afstand nemen van hen in de Unie, die een enger coö- peratie tussen de twee Christelijke

ATTENTIE

* * *

Drs. D. Roemers heeft in een . betoog, gehouden voor de studenten- verenigingen Politeia en Pieter Jèl- les zijn · licht doen schijnen over

·het lóoriaccoord van 29 oktober '63 in de Stichting van de Arbeid. Hij meent, dat het akkoord vermoedelijk dit gehele jaar nog te handha- ven is als basis voor de verhoogde we!vaart der Nederlandse werknemers.· Ook heeft de NVV -voorzitter een aantal doelstellingen opgesomd, die door het Stichtings-akkoord zouden zijn bereikt. Daarvan releveren wij: ,;Verhoging van de koopkracht der werknemers" en "het zoveel mogelijk witten van zwarte en dus rechtens niet geldige lonen".

Afgaande op het verslag dat Het Vrije Volk van deze bijeenkomst van ·jongeren heeft gepubliceerd; is het ons niet bekend of de heer Roe- mers ook op de schaduwzijden der loonexplosie gewezen heeft. In ieder geval willen wij er de aandacht voor vragen dat sommige be- drijven door de scherpe loonsverho- ging in een wankele positie dreigen te geraken. Bovendien kunnen ex- porterende industrieën een harde dobber hebben in de concurrentie met het buitenland. En vooral: uiterste waakzaamheid is vereist

(Vervolg op pag. 8)

Hèt heeft thans weinig zin lang

·stil te staan bij het feit, dat een zich op het laatste ogenblik onttrekkeil aan reeds lang tevoren vastgestelde staatsplichten een we1mg verhef- fende indruk maakt. Men kan zelfs oog hebben voor het gewetenscon- flict van een Prinses, die door de man van haar keuze- én zijn om- geving - zonder enig aanzien des persoons in een bepaalde richting wordt getrokken. Dit alles neemt niet weg dat de Prinses, hoewel zij nu nog :Nederlandse is, duidelijk voor Spanje en het hier gehate Carlisme gekozen heeft. Eén en ander was, gezien de hoofdpersonen van dit dra- ma, blijkbaar onvermijdelijk.

Zij die de monarchie op een be-, schutte plaats in h~n hart hebben beslotEm - - en dat zijn gelukkig zeer velen in Nederland -'-- gevoelen zich meer dan ooit verbonden met ons Vorstenhuis.

L. M.

ATTENTIE!

Luistert op WOENSDAG 15 APRIL a.s. over de zender Hilversum li (298 m), van 18.20-18.30 uur, naar

I

,.DE STEM VAN DIE V.V.D."

Spreker:

J.C. COR.VER, lid van de Tweede Kamer.

Denk om onze radio-uitzending van de Algemene Ledenvergadering van de V.V.D.

op VRIJDAG 17 APRIL a.s., van 20.05-21.00 uur.

Spreker:

Ir. K. VAN DER POLS, Partijvoorzitter

en

Mr. W. J. GEERTSEMA, fractie-voorzitter.

(2)

VRIJBEID EN DEMOCRATIE

MIJN

OPINIE

IS • • • • •

300 Belgische artsen .••.

GEBOORTEREGELING

De heer A. W estermann schreef in ons weekblad van 9 januari j.l. een voortreffelijk ingezonden Sjtuk over geboorteregeling. Tot op heden reageerde de lezers- kring niet op dit betoog. Aangezien het artikel van zijn hand alleszins het over- denken waard is, wil ik er alsnog op te- rugkomen.

hoevelen onder hen zijn lid van de NVSH of sympathiseren met het streven van deze organisatie? De stelling, dat slechts 10 pct. onzer bevolking op het punt van de ooievaar "Gods water over Gods ak- ker" wil laten lopen is dus op het eerste gezicht gewaagd.

2. "Stout" in de zin van ondeugend.

Zijn gedachtengang lijkt mij volkomen juist. Ook zijn "stoute" bewering, dat

"misschien wel 90 pct. van de bewoners van dit overvolle Nederland diep in hun hart voorstanders zijn van een duidelijke propaganda voor geboorteregeling".

Inderdaad een "stoute" bewering en wel in tweeërlei zin:

1. "Stout" in de zin van gewaagd. Im- mers, ongevee1· de helft der bevolking stemt "rechts" en rechts is tegen (of:

niet vóór) geboortebeperking en voor- behoedsmiddelen. Slechts rechtse door- braak-figuren durven soms het nijpende vraagstuk onder de ogen te zien. Doch

Ondanks de schijn van het tegendeel heeft de heer Westermann toch gelijk met zijn gewaagde stelling. Stellig voelt de overgrote meerderheid van het Ne- derlandse volk vele problemen, die uit de overbevolking voortvloeien, zoals wo- ningnood en tekort aan recreatie-ruimte, als nijpend. Toch achten de meesten van hen zich verplicht op partijen te stem- men, die het probleem der overbevolking wel willen bestuderen, maar niet willen aanpakken door intensieve propaganda voor geboorteregeling en reclame voor voorbehoedsartikelen toe te laten. Zij wagen het niet, hun loyaliteit aan hun rechtse partij prijs te geven terwille van een linkse partij, die geboorteregeling voorstaat en propageert.

':Deze Burger

heeft met brandende belangstelling kennis genomen van alles wat de here meester Cals te berde heeft gebracht over werking en uitwerking-van-die- werking op het dood-eenvoudige kiezersvolk, van het parlementaire stelsel, zoals dit heden-ten-dage functioneert.

Beticht mij niet van valse bescheidenheid wanneer il< verklaar, dat ik mij zelf niet mondig acht om ten deze een afdoend oordeel uit te spreken. Ik ben te weinig nourri dans Ie sérail, om dit te durven. Niet anders en vooral: niet meer dan een plichtsgetrouw staatsburger en kiezer, die belangstellend gade- slaat of beluistert wat op het terrein der binnenlandse politiek te beluisteren valt. Niet minder, doch ook niet meer dan dat. Hetgeen wil zeggen dat de fijne kneepjes en de techniek van de functionering van het parlementaire leven mij niet genoegzaam bekend zijn om de op- en aanmerkingen van Roermond's wonderkind naar hun waarde te beoordelen.

Hetgeen niet verhindert dat ik - juist als opmerkzaam en aandachtig buitenstaander - al d:urf ik de geneesmiddelen niet te beoordelen, van de kwaal op de hoogte en mij bewust hen: het bestier des lands eist een dus- danig-deskundige, een zo gespecialiseerde kennis der ontelbare onderdelen dat - afgezien van de al- of niet-deskundigheid der parlementariërs - in geen geval verwacht, laat staan geëist, mag worden, dat zelfs de redelijk algemeen- ontwikkelde burger nog generale belangstelling zou kunnen opbrengen voor het parlementaire werk in zijn geheel. Vrijwel alles wat in 's lands vergade,r- zalen als publieke zaak publiekelijk behandeld wordt vereist !luik een vakkundige kennis en benadering, dat de niet-vakkundige het onmogelijk kan volgen. Het gehele leven wordt steeds meer in steeds meet: specialismen ge··

splitst. Geen wonder dat deze tendens ook en juist in de parlementaire wei'l<- zaamheid tot uiting komt. Mèt alle bezwaren van dien. Intern, in camera en extern: bij het volk.

Wanneer ik de gedachtengang (en haar eventuele uitwerking) van de heer Cals begrepen heb, dan brengt deze wellicht interne correctieven tot stand i n het parlement, doch niet daarbuiten.

Want voor zover ik het beoordelen en overzien kan, zal geen democratisch of democratiserend kruid gewassen zijn tegen de zich steeds verder afsplit- sende en vertakkende specialismen, die iede1· voor zich hun eigen speciale kennis-van-zaken, benadering en terminologie behoeven om zelfs in de eigen sfeer behandeld, besproken en begrepen te kunnen worden.

Dit alles is, zoals gezegd, niet een alleen-maar parlementair verschijnsel.

Integendeel, het doet zich op àlle terreinen van het maatschappelijke leven voor. Het verhaal van Babels toren wordt benauwend actueel.

Zou de verwerkelijking van Cals' inzichten het vooruitzicht minder benauwend maken?

Niemand die dit liever zou geloven dan

-

•

Wij maken hier kennis met hert beden- kelijke verschijnsel der onmondigheid:

men erkent het probleem als nijpend, maar men durft op grond van kerkelijke gebondenheid het streven naar geboorteregeling via het stembiljet niet te steu- nen.

Wanneer de VVD geboorteregeling als verkiezingsleus zou durven te hanteren, dan zouden duizenden Nederlanders de VVD hiervoor dankbaar zijn. De KVP zou een dergelijk programmapunt van de VVD niet waarderen. Is dit echter een reden om deze leus achterwege te laten? Niet de gevoerde propaganda, maar het stemmental geeft na een ver- kiezing bij de daarop volgende kabinets- formatie de doorslag.

Ik hoop, dat vele lezers van dit blad het met de heer Westermann en onder- getekende eens zijn en hiervan in ons partijblad blijk zullen geven. Anders gaat het dezelfde kant op als met het onder ,tafel gewerkte rapport over de Kinderbijslag, dat enige jaren geleden op initiatief van de afdeling-Driebergen tot stand kwam. Maar dit rapport zette geen zoden aan de dijk, omdat het moment van verschijnen*) politiek inoppor- tuun was. Inmiddels heeft de VVD eigen positie versterkt en het argument, dat des- tijds het rapport onder tafel werkte geldt thans niet meer.

Overbevolking is momenteel een nijpend en urgent vraagstuk. Juist de VVD heeft tot taak de koe bij de horens te vat- ten n'en déplais·e de KVP.

Assen, P. D. VAN ROlJEN

*) Het rapport kwam in het voorjaar van 1953 uit.

DEBAT

Onder dit hoofd werd in "Vrijheid en Democratie" van 12 maart j.l. o.m. ge- releveerd, dat mevrouw Van Someren onlangs heeft gepleit voor een andere opzet van de politieke (radio- en tv-) uitzendingen.

Tevens werd in dit artikeltje opge- merkt, dat vóór de Kamerverkiezingen enkele uitstekende tv-uitzendingen tot stand kwamen, toen vertegenwoordigers van verschillende politieke partijen met elkaar in debat gingen. Aan deze laatste opmerking dient uitdrukkelijk toege- voegd te worden, dat deze politieke tv-programma's een frappant grote kijkdicht- heid behaalden. Dit - officieel vastgestelde - feit bevestigt mijn reeds lang voor- dien geuite opvatting, dat - en zulks in tegenstelling met de veel verbreide mening - het Nederlandse volk wel degelijk politiek geïnteresseerd is.

Reeds enkele jaren heb ik deze opvatting naar voren gebracht en verdedigd in het afdelingsbestuur waar ik zelf ook deel van uitmaak. Daarbij heb ik steeds betoogd, dat die politieke interesse slechts gewekt behoeft te worden. De wijze, waarop de politieke partijen menen propaganda te moeten voeren is totaal niet meer van deze tijd, spreekt het grote publiek niet meer aan, doet het zich juist steeds verder van alle politiek af- wenden, teleurgesteld en schouderopha- lend mokkend over "die" politiek.

Mijn standpunt is steeds geweest, dat het organiseren van politieke propaganda-bijeenkomsten door één bepaalde politieke partij weinig zin heeft en in feite naast wellicht enig vlagvertoon slechts tijd-, geld- en energieverspilling betekent.

Immers, wie bezoeken dergelijke vergaderingen? Helaas niet zij, waarvoor deze bijeenkomsten georganiseerd worden.

Neen, voor de overgrote meerderheid bestaan de bezoekers uit partijleden en

t APRIL 1964- PAGINA 2

geestverwanten, in het gunstigste geval - en dan me·estal aangelukt door een zeer vooraanstaand spreker of een ander soort attractie - aangevuld met lieden, die reeds enige belangstelling hebben voor de algemene lijn van de organiserende groe- pering. M.a.w. dus: men bereikt op dit soort bijeenkomsten over het algemeen slechts dat deel van de kiezers, dat tóch wel zijn stem op die bepaalde partij uit- gebracht zou hebben.

Reeds jaren heb ik daarom gepleit de propaganda meer door voorlichting te vervangen. Voorlichting, te verzorgen door de gezamenlijke poUtieke partijen.

Het bestuur van mijn eigen afdeling heb ik steeds proberen te overtuigen van het nut van politieke voorlichtingsbijeen- komsten in samenwerking met KVP, PvdA, ARP en CHU. Toen ten slotte mijn medebestuursleden voor dit idee zwicht- ten bleek helaas de tijd van voorberei- ding te kort, althans om een en ander nog voor de verkiezingen te realiseren. Het onverwachte succes van de reeds ge- noemde tv-programma's hebben echter aangetoond, dat deze gedachte te verwe- zenlijken is en bij het publiek zal aa~n

slaan.

De opzet van de tv-programma's, waarbij een gespreksleider één of meer actuele onderwerpen ter discussie stelt aan een uit vertegenwoordigers van verschillende partijen samengesteld forum, is één van de mogelijkheden.

Een tweede mogelijkheid - welke ik persoonlijk vooral gezien in het licht van de voorlichting zou prefereren - is deze:

vertegenwoordigers van verschillende groeperingen krijgen elk de gelegenheid zeer kort - met een spreektijd van b.v.

maximaal 5 à 10 minuten - een uiteen- zetting te geven van het basisprogram- ma van hun partij of hun mening te uiten over één bepaald op dat moment actueel politiek onderwerp. Daarna wordt het publiek in de zaal de gelegenheid gegeven door middel van het stellen van vragen een algemene discussie te openen.

De voordelen van dergelijke voorlich·

tingsavonden springen m.i. duidelijk naar voren:

1. De belangstelling van het grote publiek wordt beslist in grotere mate gewekt:

2. De verschillende partijen bereiken niet alleen hun eigen aanhangers en geestverwanten, maar ook die van de andere partijen en zeer vermoedelijk een groot aantal twijfelaars, die wel eens willen horen wat al die partijen aan te voeren hebben;

3. De kiezer zal er veel meer toe gebracht worden zelf te gaan nadenken en een bewuste keuze te doen bij het uit- brengen van zijn stem. De kans, dat op den duur het aantal kiezers, dat louter uit traditie zijn stem op een bepaalde partij uitbrengt kleiner gaat worden, is zeker niet denkbeeldig;

4. De eerlijkheid en openheid van de politieke propaganda wordt zeker be- vorderd;

5. De democratische vrijheid van de kiezer zal er wel bij varen.

Vermoedelijk zullen wel enkele weer- standen overwonnen moeten worden voor•

dat deze gedachte algemeen zal worden aanvaard, maar het lijkit mij zeker de moeite waard het te proberen al was het alleen maar om de politieke strijd in ons land een wat levendiger aanzien te geven.

Sassenheim, JAC. J. GORTER Beide hierbor~n gqmbliceerde bijdrag~n :ii"

van redactiewe{!e bekort.

{Vervolg op pagina ~)

(3)

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

ABSURD

* Nederlandse politie-beambten en

~; * brandweerlieden waren geduren- de het weekend in Valkenburg gemo- biliseerd. Dat geschiedde om 300 artsen binnen de perken der oirbaarbeid te houden. Zij hadden in hun Limburg- se "vakantie"oord tweemaal gemani- festeerd. Het excuus dat de betogingen op "verzoek" van T.V.verslaggevers waren geënsceneerd, snijdt geen hout.

Burgemeester F. A. A. H. Breekpot lieeft deze door dik en dun stakende artsen terecht te verstaan gegeven, dat zij zich als gasten van manifesta-- ties moeten onthouden. Men kan hier aan toevoegen: het doel van de Be- nelux is geleidelijk uitwissing van grenzen. De stakende doctoren hebben dit doel tot in het absurde uitgebreid.

TWEE MATEN

* Volgens dr. Vondeling mogen de

* * huren niet stijgen omdat men voor het hogere bedrag niets meer ontvangt. 1\l[en blijft hetzelfde huis bewo- nen. Dat is een merkwaardig standpunt. Ontvangt de werk~ever, die 10- 16% meer loon uitbetaald ook zoveel meer aan arbeid? Neen, dat geschiedt niet en kan ook niet in die mate ge- schieden. Toch heeft dr. Vondeling daartegen geen bezwaar gemaakt, ja dit zelfs nog door een motie gesteund.

Het is duidelijk een meten met twee maten.

RECLAME I

* *

Het is noodzakelijk dat onze export wordt uitgebreid. Bovendien dient de kwaliteit van de produkten die wij uitvoeren te worden verbe- terd. Aldus de kern van een recente rede van de heer Sidney J. van den Bergh. En prins Bernhard vertelde geen 1-april-grap toen hij die dag in een Avro-TV-documentaire zei: "Ex- port is niet slechts een stokpaardje van e!lonomen, handelaren en fabri- kanten, maar een harde noodzaak.

Voor ons land in zijn geheel en voor ieder van ons persoonlijk". Het ver- heugt ons, dat de Prins thans in Me- xico opnieuw de daad bij het woord kan voegen. Hij bezoekt dit land voor het eerst aan de zijde van H.M. de Koningin, dus als prins-gemaal, maar al weer voor de tiende keer als good- will-ambassadeur van Nederland en de Nederlandse export.

RECLAME U

* *

Een Rotterdamse reclame-ont- werper heeft vorige week dankzij een bijzondere actie zijn gestolen motor weer in zijn bezit gekregen. Met de 22 collega's van zijn reclame-bureau zette hij in de middagpauze een speurjacht in, die binnen een half unr succes had. Tevoren had hij aan een ieder een bepaalde wijk toebe- deeld en een platteg-rond van de stad en het signalement van zijn motor verstrekt. Twee van deze particuliere detectives slaagden er in het ont- vreemde voertuig op te sporen. Wel- iswaar kon de dief de benen nemen, maar de bestolene kreeg in elk geval zijn motor terug. Een voortreffelijk staaltje van samenwerking en van

Par~iculier initiatief. Een uitstekende reclame bovendien voor het reclame- bureau ..

Gesprek met H. I. L. V onhoff

Dynamiek is hoofdzaak

M

en behoeft maar enige minuten met de heer Vonhoff, lid van het Dagelijks Bestuur van de VVD, in gesprek te zijn om te beseffen, dat men hier met een dynamische persoonlijkheid te maken heeft. Hoe meer het gesprek vor- dert, des te overtuigender dringt zich dit besef op: hier is iemand aan het woord, van wie men geen solitair getheoretiseer behoeft te verwach- ten, maar die pas voluit leven kan als hij, in sterk teamverband, da- den kan stellen in het algemeen belang. Een practische politicus.

Hendrik Johan Lubert Vonhoff werd op 22 juni 1931 in Amsterdam- West geboren. Met opzet delen we hier de windstreek mee, omdat zijn loopbaan zich in dit deel van de hoofdstad heeft ontwikkeld. Hij woont er nàg, zij het dan nu in de fors- geprojecteerde, boeiend -nuch- tere buitenwijk Slotervaart, dicht bij de Sloterplas waarin zich zóveel torenhuizen spiegelen, dat men er zich dichter bij Chicago waant dan bij de Westertoren.

Toen hij nog op de OHS op het Raamplein zat was de 15-jarige jongeman al hevig in politieke zaken geïnteresseerd. De wereld- oorlog was juist afgelopen en de nieuwe Partij van de Vrij- heid oefende, vooral in het licht van de herinneringen, die hij aan de be- vrijding van de nazi-terreur had, grote bekoring op hem uit. Zo kon het gebeuren, ·dat het onderwijsplan- Bolkestein (o.m. behelzende invoering van het Latijn op de HBS) in de knaap een fel bestrijder vond.

Als aspirant-lid van de partij voerde hij hierover al gesprekken met het bestuur van de afdeling Amsterdam, vooral met mevrouw Fortanier-de Wit. Het duurde niet lang of hij werd uitgenodigd, zitting te nemen in de commissie voor de jeugd- een commissie, die voor- namelijk uit oudere mensen bestond; hij was de enige "jeugd" in dit milieu. In die tijd was trouwens het aantal jonge partijleden zeer gering; er was er niet één tussen de -20 en 40 jaar! De gemiddelde leef-

tijd was zelfs bijzonder hoog.

Klassegenoot Wouter Gortzak

Bij de eerste verkiezingscampag- ne, in 1948, deed de 17-jarige Von- hoff dapper mee. Hij mocht met een geluidsauto door de straten van Amsterdam rij den en propaganda voor de liberalen maken. Bij de verkiezingen voor de gen1eenteraad in 1949 stond de geluidsauto alweer op hem te wachten, midden op het Raamplein, terwijl hij juist zijn eindexamen deed. Zijn medescho- lieren keken er niet vreemd van op, want er bestond in het algemeen veel belangstelling voor politieke vraagstukken, dank zij vooral ook de stimulerende lessen van de leraar staatswetenschappen, die meer- malen in de klas "schaduw-kamer- debatten" op touw zette naar aan- leiding van wetsontwerpen of over de toen hoogst actuele souve- reiniteitsoverdracht aan Indonesië.

Menig diepgaand dispuut werd ge- voerd met de communistische klas- genoot Wouter Gortzak

De jonge Vonhoff ging aan de Amsterdamse universiteit socio- grafie studeren met geschiedenis als bijvak. Tàen al stond het bij hem vast., dat bij leraar geschiede-

nis zou worden. Zijn studie ver- liep naar wens. Eerst vervulde hij nog zijn dienstplicht en dan, in januari 1957, werd hij leraar (in 1958 met volledige bevoegd- heid) aan de 2de HBS met 3-jarige cursus in Amsterdam-West; thans aan de Derkinderenstraat; een voor- treffelijke onderwijsinrichting, die een der eerste HAVO-scholen van ons land zal worden (en men weet:

de HA V Cf van de mammoet wet is eigenlijk Thorbeeke's oude ideaal van een HBS, een -school voor het bedrijfsleven!).

Weldra werd de heer Vonhoff rapporteur van een experimenteerteam aan deze school, dat, in samenwerking met het Onderwijskundig Stu- diecentrum, wil nagaan welke kwa- liteiten de abituriënten van de HAVO practisch dienen te bezitten.

"Een heel boeiende zaak", aldus de rapporteur.

Bestuurslid van Amsterdam

Ofschoon hij steeds plezierige contakten met de JOVD had, speel- de de heer Vonhoff nooit een actieve rol in deze jongerenorganisatie. Hij was trouwens al sinds 1952 bestuurslid van de afdeling Amsterdam van de VVD en is dit gebleven tot 1956, waarna hij een jaar in de bestuurs- raad zitting had om vervolgens in het hoofdstedelijke afdelingsbestuur terug te keren, ditmaal met de op- dracht het kaderwerk te organiseren - een kolfje naar zijn hand.

"Het is iets, waaraan eigenlijk te weinig werd gedaan en dat toch zo heel belangrijk is. Door goed kaderwerk kan men immers de juiste mensen aantrekken en testen op hun bereidheid om grondwerk te verrichten. Grondwerk - daaronder versta ik het vuile werk, de minde- re karweitjes, de geluidsauto van mijn jongensjaren!

Ik kan mij geen betere school voorstellen dan bijvoorbeeld op het Amstelveld met kolensjouwers te debatteren. Niet alleen, dat die debatten aardig zijn, maar vooral: je leert er zoveel van. Altijd! Maar ..

er is een hechte basis voor nodig, namelijk loyaliteit ten opzichte van de organisatie; en die loyaliteit krijg je alleen als je hard voor die organisatie werkt."

In 1959 werd de heer Vonhoff secretaris van de Amsterdamse par- tijafdeling, die ook landelijk altijd zeer aktief is, vooral op het gebied van het reorganisatiewerk, dat, in samenwerking met de Kamercentra- les, stevig wordt aangepakt. Men heeft hem belast met (wat genoemd wordt:) de beeldvorming van de partij naar buiten, de publiciteit dus, de voorlichting over partijza- ken, speciaal ook door middel van radio en televisie. Merkwaardig echter is, dat men in zijn huis ver- geefs naar een tv-toestel zal zoeken en wat de radio aangaat ..

"met mijn distributie-apparaat ben ik best tevreden, ik hoef niet zo'n ding met veel knoppen". Toch zijn deze media van het grootste belang voor een politieke partij, die zich wil doen kennen.

Nieuwe begrippen

Wanneer het reorganisatiewerk van de VVD ter sprake komt, legt de heer Vonhoff opnieuw de nadruk op de noodzaak van loyaliteit. "Loyaal en dynamisch, dat zijn de eisen waaraan wij moeten

9 APRIL 1964 - PAGINA 3

voldoen. Aan meelopers hebben wij niets, we moeten trachten zoveel mogelijk positief-meedenkenden aan ons te binden, geen critieklozen, maar mensen, die kritiek baseren op hun verlangen om op te bouwen.

Belangrijk is een dynamische visie.

Nog steeds wordt er te veel gewerkt met de versleten begrippen

"links" en "rechts" - begrippen, die de politieke werkelijkheid al lang niet meer dekken. Het is beter om er de woorden "dynamisch" en

"statisch" voor in de plaats te .stellen, want die geven een veel duide- lijker afgrenzing.

Ook noem ik het een misverstand, dat we ons altijd moeten "afzetten"

ten opzichte van de een of andere partij. Werkelijk, het gaat alleen om afgrenzen, om het bepalen van de eigen positie ten aanzien van coniessionele of socialistische partijen. Dynamische politiek is de politiek, waarbij men vanuit een beginsel denkend, zich afvraagt welke beslissing genomen moet wor~

den met het oog op de maatschappe~

lijke groei. Statisch denken is al~

leen trachten, de maatschappelijke problemen op te lossen van een star dogma uit. Dit is de wezenlijke tegenstelling in de politiek, geloof ik. Op staatkundig gebied is dyna~

miek onontbeerlijk. En daarnaast is het van het allergrootste belang, dat er gewerkt wordt in nauw teamverband".

De heer Vonhoff, sinds 9 novem~

ber van het vorige jaar lid van het Dagelijks Bestuur van de VVD en assessor, is voorts ondervoorzitter van de Nederlandse Consumenten- bond ("ook al een stuk dynamische maatschappij-ontwikkeling en een steeds wezenlijker factor in onze samenleving") en bestuurslid van het Consumentencontactorgaan.

Voegt men dam·bij zijn leraarschap geschiedenis en menig schrijfwerk voor Liberaal Réveil, de vele spreekbeurten, die overal in den lande "voor de goede zaak van de partij" moeten worden vervuld en het bijwonen van vergaderingen, waarin zijn stem van gewicht kan zijn, dan zal men inzien, dat het leven van de heer Vonhoff één en al dynamiek is. In zijn veelomvattende taak weet hij zich altijd gesteund door zijn vrouw.

Vóór wij afscheid van beiden nemen in het zonnige huis aan de Willem Mollhof, schiet de heer Vonhoff te binnen, dat hij toch niet altijd in Wes·t heeft gewoond. "Een heel korte tijd in Noord, in Nieu- wendam, en ik ben ook nog steeds voorzitter van de Oranje Vereniging Prinses Christine daarginds.

want dat hoort er zeker bij: ik ben sterloc monarchistisch. Naar mijn overtuiging bestaat er voor Neder- land geen geschikter staatsvorm dan de monarchie, maar . we nloe- ten er uiterst voorzichtig mee om- springen".

· Onze gastheer heeft ons met zijn wagen naar Amsterdam gebracht en even nog wat rondgereden door dit toonbeeld van dynamiek: nieuw-

\Vest. Bslr.

(4)

:VRIJHEID EN DEMOCRATIE

Prof. Mr. P. ]. Oud bepleit:

INVOERING GEMENGD J(IESSTELSEL

~~Kleine partijen zijn de onbetaalde rekeningen van de grote"

V

oor de uitbouw van de democratie, de verbetering van het parlementaire stelsel, zou er een stap moeten worden gezet in de richting van het districtenstelsel", dit is de mening van de oud-fractieleider van de liberalen in de Tweede Kamer, prof. mr. P. J. Oud, aldus lazen wij in De Telegraaf, waaraan wij het navolgende geheel ontlenen.

"Deze stap zou betekenen dat de individuele kandidatuur meer in ere zou worden hersteld. Ik geloof dat het de kiezer dichter bij het parlement brengt".

Andere methode

O

mgeven door zijn vele boeken en op de achtergrond de ge- luiden van de nijvere haven, rekent prof. Oud in zijn Rotterdamse flat voor:

"Er zijn 150 kamerleden. Men zou de helft daarvan in districten kunnen kiezen. Vervolgens de stem- men van iedere partij samenvoegen en 150 zetels op evenredige wijze verdelen. Daarna brengt men de direct gekozenen in mindering op de totale toewijzing.

Langs deze methode zou er een oplossing gevonden kunen worden", zegt prof. Oud.

Kleine partijen

H

et is deze weg die prof. Oud aangeeft, waarlangs waar- schijnlijk de kansen van de kleinere partijen geringer worden. Men beperkt hiermee die kansen op zuiver democratische grondslag.

"Tegenwoordig wordt er aan ge- dacht de kiesdeler te vergroten zodat het dan voor de kleine partijen minder gemakkelijk wordt in de kamers te komen. Maar dan maak je als het ware een uitzondering, die naar mijn stellige overtuiging on- juist en ondemocratisch is.

Indien men toch een uitzonde- ringsregel wil ontwerpen, die in strijd is met de beginselen van het kiesstelsel, dan zou dit alleen ge- rechtvaardigd kunnen worden, wanneer eerst wordt overwogen of de kleine partijen ons parlementaire stelsel storen. Dit is een redelijke grond. Naar mijn inzicht echter storen de kleine partijen NIET. Ze werken wel vertragend op de gang van zaken. Men heeft wel eens gezegd dat zij de onbetaalde rekeningen van de grote partijen zijn. Mis- schien wat overdreven, maar er zit een kern van waarheid in".

Specialisten

Van de kleine partijen naar de Tweede Kamer, waarin hij zovele jaren in de eerste linies van het politieke strijdgewoel heeft gestaan.

Het vraagstuk van "de specialist als kamerlid" ziet prof. Oud zo: "Vroe- ger bezaten alle kamerleden een meer algemene politieke instelling.

Niet, dat er geen specialisten waren, doch dezen moesten zich onder het districtenstelsel ook bezighouden met de grote lijnen van de algemene politiek. Onder dit stelsel werd in feite minder op het specialisme gelet".

Prof. Oud neemt zichzelf als voor- beeld. "Als lid van een kleine fractie was ik zo gelukkig een prachti- ge all-round opleiding te krijgen.

Er was een juridische, landbouw- en onderwijs-specialist, maar het overige terrein werd verdeeld tussen mijn fractieleider en mijzelf. Je krijgt met alle soorten zaken te maken, die je een geweldige hoeveel- heid ervaring meegeven.

Overigens was er ook onder het districtenstelsel wel een behoor lijke mate van specialisme. Bij mijn intrede in de kamer in 1917 - ik herinner het mij nog levendig - zei mijn fractiegenoot Ketelaar:

"Oud, het moet in een dergelijk ge- zelschap van 100 afgevaardigden wel erg raar lopen, wanneer er niet één tussen is die van een bepaald onderwerp niet alles afweet". Hij had in de grond van de zaak gelijk; die wist alles van pensioenwetgeving, die alles over belastingen etc ..

Daarnaast is het zo dat een kamerlid in de regel voldoende heeft aan een globaal over- en inzicht van een probleem. Vaak kan hij de

NIEUW LEVEN IN ARNHEM

O

p maandag 24 februari jl. kwn- men de damesleden van de VVD in Arnhem bijeen in hotel Bellevue om de vrouwengroep Arn- hem en omstreken nieuw leven in te blazen. De belangstelling was verheugend groot, zodat de uitnodi- ging aan ons Tweede Kamerlid mej.

mr. J. J. Th. ten Broecke Hoekstra om als spreekster op te treden niet te boud was geweest.

Mej. ten Broecke Hoekstra besprak o.a. de houding van de regering t.a.v. de verloving van Prin- ses Irene gerezen verwikkelingen, de nieuwe Drankwet en de nieuwe algemene bijstandswet. Spreekster vertelde verder iets over de werkzaam- heden van de Nederlandse Consu- mentenbond en gaf ook enige uitleg over de vereenvoudiging, die in de Tweede Kamer is aangebracht in de behandeling van de begrotingen.

De vroegere uitvoerige en tijdroven- de behandeling van de begratings- hoofdstukken in de voltallige Kamer is immers gewijzigd in een behandeling waaraan een voorafgaande bespreking in commissie voorafgaat.

De herleving van de vrouwengroep Arnhem en omstreken van de VVD zal formeel zijn geschied wanneer het reglement gereed is. Tot zo lang zal het voorlopig bestuur in functie blijven, maar het is niet van plan om zich door dit voorlopig karakter in zijn activiteit te laten rem- men. De datum van de eerstvolgen- de vergadering is vastgesteld op 20 april a.s. De werving van nieuwe le- den en het opwekken tot belangstelling zal met nieuwe kracht ter

technische details verwaar lozen. Het moet immers vooral gaan over de

politieke principe-kwesties.

Direct antwoord

P

rof. Oud vindt het fout dat ministers tegenwoordig niet meer onmiddellijk de Kamer moeten beantwoorden. "Dit betekent, dat de ministers ruimschoots tijd hebben voor een "brede" rugge- spraak met hun deskundige ambte- naren. De ministers krijgen de kans in te gaan op de details die door de kamer naar voren zijn gebracht.

Wanneer de kamervoorzitter de ministers echter, zoals vroeger, onmiddellijk laat antwoorden, dan zijn de bewindslieden gedwongen te spreken over de grote beleids- lijnen. Slechts bij uitzondering zal de minister over een probleem alles weten. De kamerleden zullen zich dan automatisch enige zelfbeperking moeten opleggen, om de doodeen- voudige reden dat zij toch geen antwoord ontvangen omtrent detail- kwesties".

Prof. Oud zadelt een oud stokpaardje: "Ik vind het vreselijk jammer dat tegenwoordig zo weinig ministers meer voortkomen uit de Kamers zelf. Toen ik nog minister

Copie voor de:z:e rubriek te :en- den aan: Mej. Joh. H. Springer, Alexanderstraat 16, Haarlem.

hand worden genomen.

A.G. VASTENHOUD-LEYTENS secretaresse.

WASSENAAR

I

ⁿ Wassenaar kan men niet spreken van nieuw leven want er blijken reeds geregeld bijeenkomsten plaats te vinden ten huize van mevr. v. d. Bergh. Het is jammer als men zo bescheiden is om. niet altijd berichtjes te sturen want dan krijgen wij geen goed beeld van de activiteiten.

Nu nemen wij het volgende over uit een brief van mevr. mr. C. M.

s' Jacob-des Bouvrie.

"Wij zijn bij deze huisbijeenkom- sten uiteraard aan een beperkt aantal deelneemsters gebonden, in ca- su 25. Er bestaat echter zo'n belangstelling voor, dat we het praat- je, dat mr. A. van Vuure, onze fractievoorzitter, voor ons hield nog eens zullen herhalen. Het onderwerp was: Problemen, die ons in Wasse- naar op het ogenblik bezighouden.

Na een vluchtige algemene inlei- ding over het belang, dat elke burger bij de politiek heeft ging spr.

9 APRIL 1964 - PAGINA 4

was, waren 8 van de 10 ministers oud-kamerleden. Ik vind het van een bijzonder belang voor de verhouding regering-parlement dat de meeste ministers een ruime parlementaire ervaring bezitten. Niet-kamerleden zullen als minister het parlement soms moeilijk kunnen volgen".

Eerste Kamer

"1 Tan de Tweede Kamer brengt

f prof. Oud het gesprek naar de overkant, naar de Eerste Kamer, die in de discussie over een eventuele wijziging van het parlementaire systeem in het brandpunt van de belangstelling staat. Opheffing of laten voortbestaan, op dezelfde ba-

sis of in een andere vorm?

Met prof. Zijlstra meent prof.

Oud, dat indien de senaat de doublure-rol van de Tweede Kamer blijft vervullen, de Eerste Kamer zichzelf ondergraaft. Prof. Oud pleit echter voor een andere, organische opzet van de Eerste Kamer.

Voor een vertegenwoordiging namelijk, die op ruimere grondslag moet zijn samengesteld en waarin alle groeperingen van het maatschappe- lijk leven vertegenwoordigd zijn, niet slechts het bedrijfsleven.

"Een soort Sociaal Economische Raad op brede basis", verduidelijkt prof. Oud, "géén doublure van de S.E.R.

De taak van de S.E.R. zou dan beperkt kunnen worden tot het toe- zicht op de bedrijfsorganisaties.

De maatschappij heeft zich steeds meer in organische richting ontwikkeld. De staatkundige organisatie is daarbij achter gebleven. De Tweede Kamer moet natuurlijk als politieke vertegenwoordiging het beslissende woord blijven spreken".

Prof. Oud wil dus in deze nieuwe vorm de Eerste Kamer geen politieke macht geven, wel even- tueel een recht van amendement, waarover dan de Tweede Kamer de politieke controle en het laatste woord zal hebben.

over op de geldmiddelen (waar komt het geld vandaan), hoe deze worden besteed, waarna hij speciaal aandacht wijdde aan uit- breidingsplannen en wegenplannen.

Ieder der aanwezigen kreeg daarna een beurt om een vraag te stellen.

Het hoofddoel van deze bijeenkomsten is er vooral in gelegen, dat wij al deze vrouwen wat meer politiek bewust willen maken".

ONZE LANDDAG

A

ls de convocaties voor onze Landdag nog niet op hun be- stemming zijn dan komen ze toch een dezer dagen, want zij zijn on- derweg via centrale- en plaatselijke vertegenwoordigsters.

Vrijdag 24 dezer is de dag en dan komen wij, zo niet per auto, dan per trein en speciale bus om half elf samen in hotel Braams in Gie- ten (Dr.). Daar wacht ons een goed onthaal, en interessante aardige din- gen zullen wij horen en zien. Kosten .f 8, 7 5. Aanmelden voor 20 april bij mej. J. A. Willems, Zuiderdiep 32, 2e Exlöermond, postgiro 1020199.

VUILVERWIJDERING

B

ij de aankondiging de vorige week van de studiedag van de N.H.R. op 23 dezer in Rotterdam is het onderwerp weggevallen. Wij zetten het hier dus nog eens boven.

Op het eerste gezicht is het misschien geen aantrekkelijk onderwerp, maar bij nader inzien wel van belang, zelfs van toenemend belang.

Aanmeldingsformulieren dergetekende.

bij on- J.H.S.