RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK IN HET KADER VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE
EDUCATIE
De Bolderkoare
Plaats : Lichtenvoorde
LRKP nummer : 225997514
Onderzoeksnummer : 290001
Datum onderzoek : 15 september 2016
1 INLEIDING . . . 5
2 BEVINDINGEN . . . 7
3 CONCLUSIE. . . 11
REACTIE VAN DE HOUDER . . . 12
BIJLAGE 1 OORDELEN . . . 13
INHOUDSOPGAVE
Op 15 september 2016 heeft de inspectie peuterspeelzaal De Bolderkoare onderzocht. Het onderzoek is uitgevoerd vanwege het toezicht van de Inspectie van het Onderwijs op de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie (vve).
Peuterspeelzaal De Bolderkoare is opgenomen in een steekproef waarbij we gegevens verzamelen over de kwaliteit van de voorschoolse educatie ten behoeve van de jaarlijkse rapportage "De staat van het onderwijs".
Tijdens het onderzoek heeft de inspectie de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie beoordeeld met een set indicatoren, waarmee zij overeenkomstig de Wet op het Onderwijstoezicht (WOT) kan beoordelen of de vve-locaties op belangrijke onderdelen vve van voldoende kwaliteit biedt. Deze indicatoren hebben betrekking op:
• De voorwaarden voor vve
• De ouders
• De kwaliteit van de educatie
◦ Het vve-programma, zoals dat wordt aangeboden
◦ Het pedagogisch klimaat
◦ Het educatief handelen
• De ontwikkeling, zorg en begeleiding
• De kwaliteitszorg
• De doorgaande lijn tussen de voor- en vroegschool
• De resultaten van vve
Het onderzoek bestond uit een vve-locatiebezoek, waarbij:
• Documenten over planning, begeleiding en zorg zijn bestudeerd;
• een groepsobservatie is uitgevoerd;
• gesprekken met de ouders, leidsters en een vertegenwoordiging van de houder zijn gevoerd.
De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader vve 2010 en de werkinstructie toezichtkader voor- en
INLEIDING 1
Onderzoeksopzet
Toezichtkader
vroegschoolse educatie, maart 2014. Dit document is te vinden op www.onderwijsinspectie.nl.
In hoofdstuk 2 van dit rapport beschrijft de inspectie de bevindingen die uit haar onderzoek naar voren zijn gekomen. Bij de geconstateerde verbeterpunten is tevens een onderbouwing opgenomen. In hoofdstuk 3 volgt de conclusie. In hoofdstuk 4 wordt de houder van de kinderopvanglocatie uitgenodigd om kort te reflecteren op de bevindingen van de inspectie en zo mogelijk aan te geven welke kwaliteitsontwikkelingen hieraan verbonden worden. Bijlage 1 van dit rapport bevat een overzicht van de bij dit onderzoek gebruikte indicatoren en de bevindingen van de inspectie daarover.
Opbouw rapport
Uit het overzicht in bijlage 1 valt op te maken dat de kwaliteit van de voorschoolse educatie op alle aspecten op orde is, te weten Condities, Ouderbeleid, Kwaliteit van de uitvoering, Ontwikkeling, zorg en begeleiding, Kwaliteitszorg, Doorgaande lijn en Opbrengsten.
Totaalbeeld
Peuterspeelzaal De Bolderkoare in Lichtenvoorde is in 2012 bezocht in het kader van de landelijke bestandsopname vve. De locatie heeft de kwaliteit van
voorschoolse educatie in de afgelopen jaren weten vast te houden en op onderdelen verder uitgebouwd. Met name het ouderbeleid, de doelmatigheid en planmatigheid zijn verbeterd.
De peuterspeelzaal maakt deel uit van Stichting de Achthoek Peuterspeelzalen.
De locatie biedt op meerdere dagdelen in de week voorschoolse educatie aan (doelgroep)peuters. Tijdens het onderzoek waren er tien peuters aanwezig, waarvan vijf met een indicatie voor vve.
Toelichting
Condities
De GGD heeft in 2015 de basisvoorwaarden voorschoolse educatie onderzocht.
De peuterspeelzaal verhuist over enkele weken en is dan gehuisvest in hetzelfde gebouw als basisschool De Regenboog. De GGD zal dan opnieuw onderzoek doen.
De condities waaronder vve wordt uitgevoerd zijn op orde. Opvallend is dat er naast de twee vve-leidsters ook twee stagiaires en een vrijwilliger werkzaam zijn op de groep.
Ouderbeleid
De coördinator van De Achthoek heeft na het vorige inspectiebezoek een ouderbeleidsplan opgesteld. Hierin staat wat de kenmerken zijn van de ouders die de locaties van De Achthoek bezoeken. De elf locaties kennen eenzelfde ouderbeleid. Dat houdt onder meer in dat ouders een informatieboekje en een themabrief meekrijgen en een woordenlijst met daarop de woorden van het thema. Ook vindt er nu een uitgebreide intake plaats. De leidsters gebruiken daarbij een intakeformulier en krijgen hierdoor goed zicht op de fase van de ontwikkeling van de peuter en de gezinssituatie. Er vindt een vve-gesprek plaats
BEVINDINGEN
2
waarin met de ouders van doelgroepkinderen wordt besproken wat de peuterspeelzaal van hen verwacht. Dit is een voorbeeld voor anderen (B3).
De leidsters lieten in de gesprekken blijken dat zij goed op de hoogte zijn van de kenmerken van de kinderen en de gezinnen die De Bolderkoare bezoeken. De leidsters kijken met behulp van deze gegevens naar wat een peuter nodig heeft en zij bieden dat vervolgens aan. Ouders krijgen in die gevallen ook
(thema)boekjes en spelmaterialen mee. De leidsters bieden, met subsidie van de gemeente, sinds kort ook spelbegeleiding thuis als de situatie daarom vraagt.
De ouders met wie de inspectie tijdens het onderzoek heeft gesproken,
bevestigen dit positieve beeld. De leidsters hebben volgens hen goed zicht op de ontwikkeling van hun kinderen en de begeleiding wordt daar op afgestemd.
Ouders ervaren de peuterspeelzaal als ‘warm en fijn’ en merken het effect van vve op het (speel)gedrag van hun kinderen.
De kwaliteit van de uitvoering
Aanbod
Het vve-aanbod op De Bolderkoare is van voldoende niveau en op onderdelen een voorbeeld voor anderen. De leidsters op peuterspeelzaal De Bolderkoare werken met een integraal vve-programma. Zij hebben het afgelopen jaar een scholing opbrengstgericht werken gevolgd en dit is zichtbaar geïmplementeerd.
De leidsters gebruiken een jaarplanning, dag- en weekplanning en
themaplanning. De activiteiten daarin zijn gekoppeld aan doelen. De doelen sluiten aan op het aanbod in groep 1 van de basisscholen. Verder maken de leidsters een planning- en evaluatieoverzicht en houden ze per kind een logboek bij. De doelgerichtheid is een voorbeeld voor anderen (C1.2).
Pedagogisch handelen
De leidsters zorgen voor rust, reinheid en regelmaat. De peuters krijgen alle ruimte om hun eigen spel te spelen. De wijze waarop de leidsters voor de peuters de grenzen aangeven en benoemen wat waarom wel of niet mag, is een voorbeeld voor anderen (C2.2). De inrichting van de ruimte is in de basis van voldoende niveau. Wel liggen hier mogelijkheden voor versterking, straks in het nieuwe gebouw, door in de inrichting meer aandacht te hebben voor ontluikende geletterdheid en gecijferdheid.
Educatief handelen
De leidsters hebben een duidelijke taakverdeling afgesproken. Tijdens de observatie is gezien dat er een heldere en logische verdeling is in de educatieve
taken die de leidsters verrichten. De ene leidster is de ene keer vooral gericht op de vve-kinderen en de andere leidster is dat de andere keer. Ze stellen open vragen aan de peuters en proberen taal uit te lokken. Daarbij houden ze
rekening met de verschillende ontwikkelingsniveaus.
Ontwikkeling, zorg en begeleiding
Op De Bolderkoare volgen de leidsters de ontwikkelingen van de peuters. Zij gebruiken de gegevens uit de intake en de (dagelijkse) observaties om dit gestandaardiseerde observatie-instrument te vullen. De leidsters observeren de ontwikkelingen van de peuters tenminste drie keer in de peuterperiode. De zorgroute die volgt indien er sprake is van stagnatie, staat beschreven in een document. De peuters zijn ingedeeld in drie groepen: zorg-basis-plus. Als leidsters zich zorgen maken over de ontwikkeling van een peuter stellen zij een handelingsplan op. Dat wordt na afloop van een thema geëvalueerd en
bijgesteld waar nodig.
Indien de leidsters de zorg zelf niet kunnen bieden, helpen zij ouders bij de doorverwijzing naar externe zorgaanbieders, zoals logopedie, fysiotherapie en de integrale vroeghulp. De leidsters krijgen van externe partijen en ouders informatie over hoe het gaat met de ontwikkeling van de peuter.
Kwaliteitszorg
De coördinator maakt deel uit van de gemeentelijke werkgroep vve. Samen met de gemeente, een externe ondersteuningsorganisatie en andere bij vve-
betrokkenen in de gemeente stellen zij jaarlijks een vve-beleidsplan op. Jaarlijks evalueert De Achthoek of aan de vooraf gestelde (subsidie)eisen is voldaan. Van een jaarplan voor De Bolderkoare is geen sprake. Evenwel kunnen zowel de vve- coördinator als de leidsters goed aangeven welke prioriteiten er dit jaar zijn en welke scholingen zij volgen om die doelen te bereiken. De voorgenomen verhuizing is daarbij dit najaar een van de grote veranderingen; het implementeren van het opbrengstgericht werken is een andere prioriteit.
Tijdens het onderzoek in 2012 had de locatie geen zicht op de resultaten. Dat zicht is er nu wel. Er zijn gemeentelijke resultaatafspraken gemaakt over de voorschoolse educatie, gekoppeld aan de SLO-doelen.
De afgelopen jaren heeft de coördinator samen met de leidsters de gehele vve- werkwijze, de processen en procedures beschreven en opgenomen in een borgmap. Een volgende stap voor de locatie is het observeren van de eigen vve- kwaliteit. Nu gebeurt dit jaarlijks door een externe partij, veelal gekoppeld aan een scholing. Vanwege de aanwezigheid van stagiaires op de groep liggen
er mogelijkheden voor eigen observaties van bijvoorbeeld het pedagogisch klimaat en educatief handelen.
Doorgaande lijn
De leidsters coördineren de overdracht van gegevens naar de basisscholen. De Bolderkoare werkt samen met verschillende basisscholen. Voor de
doelgroeppeuters vindt een warme overdracht plaats. Dit is een voorbeeld voor anderen (F3). Bij de warme overdracht zijn de leidster, de leerkracht van groep 1 en de ouders aanwezig. Ook het consultatiebureau sluit aan in specifieke situaties.
De Bolderkoare wil de samenwerking met basisschool De Regenboog volgend jaar versterken. Doordat de voorschool en de basisschool in hetzelfde gebouw zijn gehuisvest, zal het makkelijker zijn om de doorgaande lijn in het aanbod en de zorg op te pakken. De betreffende indicatoren F2, F4 t/m F7 zijn nu nog niet beoordeeld.
Opbrengsten
De locatie levert gegevens uit het observatiesysteem aan bij de gemeente. De Achthoek heeft in beeld in hoeverre de locaties wel of niet voldoen aan de gemeentelijke resultaatafspraken. De Bolderkoare voldoet hieraan.
De Inspectie van het Onderwijs constateert dat de kwaliteit van de voorschoolse educatie op peuterspeelzaal De Bolderkoare geheel op orde is. Uit het onderzoek is gebleken dat de vve-locatie geen tekortkomingen kent.
CONCLUSIE
3
Dit rapport beschrijft de oordelen van de inspectie over de kwaliteit van het onderwijs op peuterspeelzaal De Bolderkoare. Daarnaast heeft de inspectie de peuterspeelzaal gevraagd te reflecteren op de uitkomsten van het onderzoek en zo mogelijk aan te geven welke kwaliteitsontwikkelingen hieraan verbonden worden.
Hieronder geeft de houder haar reactie:
We zijn erg content met de bevindingen.
REACTIE VAN DE HOUDER
In de onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid.
De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is.
Legenda:
1. Staat in de kinderschoenen: verbeteringen zijn dringend nodig. Deze kwalificatie geeft aan dat er écht iets verbeterd dient te worden.
2. Enigszins ontwikkeld: verbeteringen zijn wenselijk. Deze kwalificatie geeft aan dat het wenselijk is dat iets verbeterd wordt.
3. Voldoende.
4. Goed ontwikkeld: een voorbeeld voor anderen. Deze kwalificatie geeft aan dat dit aspect in orde is, en wel op een zodanige manier dat andere voor- en/of vroegscholen hiervan kunnen leren.
BIJLAGE 1 OORDELEN
Condities 1 2 3 4
•
•
• Voldoende vve-tijd
• Kwaliteit pedagogisch medewerkers
•
•
•
• A0.1 Er is een recent GGD-rapport beschikbaar
A2 De groepsgrootte voldoet aan de maximumeisen (voorschool) A3 Beroepskracht - kind ratio ("dubbele bezetting")
A4.1 De peuters volgen gedurende voldoende tijd (per week) een vve-programma op de voorschool
A5.2 Alle beroepskrachten zijn toereikend gekwalificeerd (opleiding)
A5.3 Alle beroepskrachten spreken voldoende Nederlands A5.4 Alle beroepskrachten zijn toereikend vve-geschoold A5.5 Er is een jaarlijks vve-opleidingsplan
Ouders 1 2 3 4
•
•
•
•
•
• B1 Gericht vve-ouderbeleid
B2 Ouders zijn vooraf adequaat geïnformeerd
B3 Intake
B4 Stimuleren om thuis ontwikkelingsstimulerende activiteiten te doen
B5 Participatie in vve-activiteiten in de voorschool/vroegschool
Kwaliteit van de uitvoering van vve 1 2 3 4 Kwaliteit van de educatie: het aangeboden programma
•
•
•
• Kwaliteit van de educatie: het pedagogisch klimaat
•
•
•
•
• Kwaliteit van de educatie: het educatief handelen
•
•
•
•
•
•
• C1.1 Een integraal vve-programma
C1.2 Werken met een doelgerichte planning
C1.3 Het activiteitenaanbod gericht op de taalontwikkeling is voldoende dekkend en geconcretiseerd
C1.4 Het aanbod klimt op in moeilijkheidsgraad en er wordt gedifferentieerd
C2.1 Het pedagogisch handelen van de pedagogisch medewerkers/
leerkrachten is respectvol
C2.2 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten structureren en hanteren duidelijke pedagogische gedragsgrenzen
C2.3 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten stimuleren de sociale vaardigheden en de persoonlijke competenties van de kinderen
C2.4 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten bevorderen de zelfstandigheid van de kinderen en tonen respect voor de autonomie van het kind
C2.5 De inrichting van de ruimte is aantrekkelijk, uitdagend en spel- en taal-uitlokkend
C3.1 Het educatief handelen van beide pedagogisch medewerkers/
leerkrachten is goed op elkaar afgestemd
C3.2 Er worden structureel effectieve en gerichte activiteiten voor de taalontwikkeling uitgevoerd
C3.3 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten bevorderen de interactie met en tussen kinderen
C3.4 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten stimuleren actieve betrokkenheid van de kinderen en verrijken het spelen en werken
C3.5 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten bevorderen de ontwikkeling van aanpakgedrag (strategieën) bij de kinderen C3.6 Het gedrag van de pedagogisch medewerkers/leerkrachten
met de kinderen is responsief
C3.7 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten stemmen de activiteiten af op verschillen in de ontwikkeling van de individuele kinderen
Ontwikkeling, begeleiding en zorg 1 2 3 4
Ontwikkeling, begeleiding en zorg binnen de groep
Ontwikkeling, begeleiding en zorg 1 2 3 4
•
•
•
• Ontwikkeling, begeleiding en zorg in de bredere zorgketen
•
•
• D1.1 Volgen van de brede ontwikkeling van alle kinderen
D1.2 De begeleiding is planmatig voor: de hele groep, de kleine (tutor)groep en het individuele kind
D1.3 De evaluatie van de aangeboden begeleiding en zorg D1.4 Specifieke aandacht voor de taalontwikkeling bij begeleiding
en zorg
D2.1 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten hebben een overzicht van de kinderen die zorg nodig hebben die de voor- resp. vroegschool niet kan leveren, en van de aard van die zorg
D2.2 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten zorgen dat kinderen aangemeld worden voor externe zorg wanneer de voor- resp. vroegschool de gewenste zorg niet kan leveren D2.3 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten blijven de
ontwikkeling van kinderen met extra zorg bijhouden
Kwaliteitszorg binnen de voor- en de vroegschool 1 2 3 4
•
•
•
•
• E1 Er is vve-coördinatie op de voor- resp. vroegschool
E2 De voor- resp. vroegschool evalueert de kwaliteit van vve regelmatig
E3 De voor- resp. vroegschool evalueren de resultaten van vve E4 De voor- resp. vroegschool werkt planmatig aan vve-
verbetermaatregelen
E5 De voor- resp. vroegschool borgt de kwaliteit van haar vve- educatie
Doorgaande lijn 1 2 3 4
•
• F1 Er is vve-coördinatie tussen de voor- en vroegschool
F3 De voor- en vroegschool zorgen voor een warme overdracht
Opbrengsten van vve 1 2 3 4
•
• G1 De resultaten worden gemeten conform de gemeentelijke
afspraken
G2 De resultaten zijn van voldoende niveau
