RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK IN HET KADER VAN VOOR- EN VROEGSCHOOLSE
EDUCATIE
Peuterspelen de Rakkertjes
Plaats : Zaandam
LRKP nummer : 147441547
Onderzoeksnummer : 288009 Datum onderzoek : 29 maart 2016 Datum vaststelling : 25 mei 2016
1 INLEIDING . . . 5
2 BEVINDINGEN . . . 7
3 CONCLUSIE. . . 11
4 REACTIE VAN BESTUUR OF HOUDER . . . 13
BIJLAGE 1 OORDELEN . . . 15
INHOUDSOPGAVE
Op 29 maart 2016 heeft de inspectie Peuterspelen de Rakkertjes onderzocht.
Het onderzoek is gedaan vanwege het toezicht van de Inspectie van het Onderwijs op de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie (vve). De inspectie monitort in 2013 en 2015/2016 de kwaliteit van vve in de 37 grote gemeenten (G37). Vve is bedoeld voor jonge kinderen die onvoldoende zijn toegerust voor een soepele instroom in groep 3 van het basisonderwijs, waardoor ze grote kans lopen om achterop te raken.
Tijdens het onderzoek heeft de inspectie de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie beoordeeld met een set indicatoren, waarmee zij overeenkomstig de Wet op het Onderwijstoezicht (WOT) kan beoordelen of de vve-locaties op belangrijke onderdelen vve van voldoende kwaliteit biedt. Deze indicatoren hebben betrekking op:
• De voorwaarden voor vve
• De ouders
• De kwaliteit van de educatie:
- Het vve-programma, zoals dat wordt aangeboden - Het pedagogisch klimaat
- Het educatief handelen
• De ontwikkeling, zorg en begeleiding
• De kwaliteitszorg
• De doorgaande lijn tussen de voor- en vroegschool
• De resultaten van vve
Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten:
• Analyse van de door de locatie ingevulde digitale vragenlijst.
• Analyse van documenten en gegevens over de locatie die de inspectie voorafgaand aan het onderzoek heeft opgevraagd.
• Vve-locatiebezoek, waarbij:
◦ documenten, handelingsplannen en groepsplannen zijn bestudeerd;
◦ enkele groepsbezoeken zijn uitgevoerd. Deze vve-bezoeken vonden plaats in de ochtendgroep;
◦ gesprekken met de leiding, ouders, pedagogisch
medewerkers, intern begeleider(s) en een vertegenwoordiging van het bestuur/de houder zijn gevoerd.
INLEIDING 1
Onderzoeksopzet
De inspectie heeft zich bij haar onderzoek onder andere gebaseerd op het Toezichtkader vve 2010. Dit document is te vinden op
www.onderwijsinspectie.nl.
In hoofdstuk 2 van dit rapport beschrijft de inspectie de bevindingen die uit haar onderzoek naar voren zijn gekomen. Bij de geconstateerde verbeterpunten is tevens een onderbouwing opgenomen. In hoofdstuk 3 volgt de conclusie.
Hoofdstuk 4 stelt het bestuur/de houder in de gelegenheid een inhoudelijke reactie op de bevindingen van de inspectie te geven.
Bijlage 1 van dit rapport bevat een overzicht van de bij dit onderzoek gebruikte indicatoren en de bevindingen van de inspectie daarover.
Toezichtkader
Opbouw rapport
Uit het overzicht in bijlage 1 valt op te maken dat de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie op alle aspecten op orde is.
Totaalbeeld
Voorschool De Rakkertjes (in het vervolg van de tekst de voorschool) maakt deel uit van Kinderopvangorganisatie Tinteltuin. De voorschool bevindt zich in een wijk met een gemengde bevolking, zowel wat betreft anderstaligheid als wat betreft sociaal-economische status. De Rakkertjes is gevestigd in buurthuis De Poelenburcht.
Afgelopen schooljaar is, als gevolg van het harmonisatiebeleid van de gemeente Zaanstad, voorschool De Rakkertjes overgenomen door Tinteltuin van Stichting Peutersaen. De pedagogisch medewerkers zijn ook overgenomen en de intern begeleiders van de peuters zijn verdeeld. Eén intern begeleider is in dienst van de GGD en twee zijn in dienst van de schoolbesturen Agora en Zaan Primair.
Hiermee voorzien de gemeente en schoolbesturen in interne begeleiding voor alle peuters op de voorscholen. De harmonisatie is in augustus 2015 voltooid maar moet op de diverse locaties nog vorm krijgen met nieuw beleid. De Rakkertjes bevindt zich in een bijzondere positie omdat zij een zogenaamde
‘stand alone’ locatie is en niet gevestigd in een basisschool. De voorschool heeft wel een goede samenwerking met basisschool De Roos, waar ook de meeste kinderen naar doorstromen. Door ruimtegebrek kunnen zij zich hier echter niet vestigen. Daarnaast stromen ook nog kinderen door naar de basisscholen De Tamarinde en De Gouw.
In vergelijking met het vorige inspectiebezoek van januari 2014, valt op dat de voorschool haar kwaliteit heeft weten te behouden. Daarnaast is het gelukt op enkele onderdelen de kwaliteit nog zodanig te verbeteren dat zij hiermee een voorbeeld voor anderen is. Dit geldt voor het stimuleren van pedagogische gedragsgrenzen en het structureel uitvoeren van effectieve activiteiten gericht op de taalontwikkeling van kinderen.
Toelichting
Condities
De vve-condities zijn bij voorschool De Rakkertjes, net als in het voorgaande onderzoek, op orde.
BEVINDINGEN
2
Dit geldt voor het taalniveau van de pedagogisch medewerkers, het GGD- inspectierapport en de leidster-kind ratio. Naast de twee vaste pedagogisch medewerkers, zijn er ook twee stagiairs aanwezig.
De kinderen krijgen een aanbod van drie dagen van vier uur. Door deze indeling is het mogelijk om drie groepen te draaien in een week en meer kinderen de gelegenheid te geven van het vve-aanbod gebruik te maken.
Ouders
De pedagogisch medewerkers (pm’ers) kennen vrijwel alle ouders en hun thuissituatie en hebben een goed contact met ze. De ouders waarmee de inspectie gesproken heeft, bevestigen dit beeld en zijn tevreden over de contacten en de informatie die zij krijgen over de ontwikkeling van hun
kinderen. Zij krijgen dagelijks een korte terugkoppeling over het verloop van de dag en kunnen altijd een afspraak maken voor een uitgebreider gesprek.
Bij elk thema ontvangen de ouders een themabrief en is er een
ouderbijeenkomst. Ook krijgen ze via het vve-thuisprogramma materiaal mee om thuis activiteiten met de kinderen te doen.
Een aandachtspunt is de participatie van ouders op de voorschool. Zo komen er niet altijd voldoende ouders bij een thema-bijeenkomst en is er de neiging van ouders om niet bij de inloop aanwezig te zijn. Ze brengen hun kinderen veelal aan het eind van de inloop. De pedagogisch medewerkers zijn hiervan op de hoogte en proberen zo veel als mogelijk ouders hierop aan te spreken.
Kwaliteit van de uitvoering van vve
De pedagogisch medewerkers werken, net als op vroegschool De Roos waar veel kinderen naar uitstromen, met een integraal vve-programma (Piramide). De thema’s worden overlegd met De Roos en de medewerkers maken hiervoor een overzichtelijke weekplanning waarin naast activiteiten, ook de leerdoelen staan vermeld voor groepjes kinderen. Middels observaties en toetsen volgen zij de ontwikkeling van de kinderen.
Het pedagogisch handelen op De Rakkertjes is van voldoende niveau en wat betreft het structureren en hanteren van gedragsgrenzen is dit zelfs een voorbeeld voor anderen. De pedagogisch medewerkers zijn zeer goed op elkaar ingespeeld en geven elke dag bij de start van de groep op een zeer prettige manier aan wat de regels voor het omgaan met elkaar en met spullen zijn.
Hierdoor weten kinderen heel goed wat er van ze verwacht wordt. Gedurende de ochtend spelen de pedagogisch medewerkers actief mee met de kinderen en begeleiden ze in voldoende mate bij de activiteiten. De kinderen hebben de beschikking over een grote ruimte en een buitenruimte.
Bij goed weer gaan de kinderen elke dag naar buiten. Er is helaas niet de beschikking over een speelzaal omdat de voorschool in een buurthuis is
gevestigd. Wel kunnen zij gebruik maken van een leegstaande ruimte die zij als speelzaal gebruiken. Daarnaast denken de pedagogisch medewerkers en leidinggevende na over andere creatieve mogelijkheden om de kinderen voldoende motorische vaardigheden aan te leren.
Binnen het educatief handelen valt op dat de pedagogisch medewerkers continue praten met de kinderen en ze uitdagen om zelf tot praten te komen.
Dit gebeurt door gesprekjes, het telkens herhalen van de themawoorden en kinderen te complimenteren als ze zelf een woord zeggen. Zij zijn zich goed bewust van hun voorbeeldfunctie in taalgebruik, handelen responsief en benutten elk moment om aandacht te besteden aan de taalontwikkeling van individuele en groepjes kinderen. Ook hierin vormen zij een voorbeeld voor anderen.
Ontwikkeling, begeleiding en zorg
De voorschool heeft de kwaliteit van de zorg voor kinderen, die er tijdens het vorige onderzoek was, vast weten te houden. Pedagogisch medewerkers maken handelingsplannen voor kinderen waarop zij bijhouden op welke taal- en/of gedragsonderdelen kinderen extra begeleiding nodig hebben. Ook houden ze de begrippenlijsten bij en stemmen de tutoractiviteiten hierop af.
Pedagogisch medewerkers werken daarnaast met een methode-onafhankelijk observatie-instrument, nemen de Cito-peutertoetsen Taal en Rekenen af en maken gebruik van een welbevinden observatieformulier. Op deze manier proberen zij in een zo vroeg mogelijk stadium te signaleren of er sprake is van mogelijke achterstand. Voor kinderen waar zij zich zorgen over maken is er de mogelijkheid om de peuter-ib’er in te schakelen of het consultatiebureau te vragen de ouders nogmaals op te roepen voor een consult.
Kwaliteitszorg
Op de gehele locatie is de kwaliteitszorg van voldoende niveau. Ook hier hebben zowel de voor- als de vroegschool een flinke verbeterslag gemaakt.
Op de voorschool werken de pedagogisch medewerkers nog conform het beleid dat zij gewend waren met Stichting PeuterSaen, zoals de protocollen, het pedagogisch beleid en de zorgstructuur. De voorschool evalueert jaarlijks de kwaliteit van de educatie en stelt daarop nieuwe doelen. De evaluatiegegevens van de resultaten van vve levert de voorschool aan de gemeente aan. Door de harmonisatie die de gemeente heeft ingezet, zal De Rakkertjes gaan werken conform de nieuwe kwaliteitseisen van Tinteltuin.
Deze organisatie heeft ervaring met voorscholen in Amsterdam en wil het beleid op alle voorscholen gelijk maken. Inmiddels is dit nieuwe beleid van
kinderopvangorganisatie Tinteltuin gepresenteerd.
Doorgaande lijn
De Rakkertjes is als één van de weinige voorscholen in Zaandam niet gevestigd in een basisschool; het is een zogenaamde ‘stand-alone’ voorschool. De
kinderen van De Rakkertjes stromen voornamelijk door naar basisschool De Roos. De voorschool zou conform het harmonisatiebeleid van de gemeente, hier haar intrek moeten nemen. Dit is echter niet mogelijk door ruimtegebrek en daarom is de voorschool nog gevestigd in het dichtbij gelegen buurthuis. Wel is er een goede samenwerking met basisschool De Roos. Dit is onder andere zichtbaar in de warme overdracht die er voor alle kinderen is. Voor de kinderen die doorstromen naar de school voeren pedagogisch medewerkers en leraren al vroeg overleg. Een klein deel van de kinderen gaat naar andere basisscholen en ook dan is er sprake van een warme overdracht.
Ook in het aanbod is de doorgaande lijn zichtbaar. Pedagogisch medewerkers en leraren maken alle gebruik van dezelfde methode en stemmen de thema’s op elkaar af.
De Inspectie van het Onderwijs constateert dat de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie op Peuterspelen de Rakkertjes geheel op orde is. Uit het onderzoek is gebleken dat de vve-locatie op die gebieden geen tekortkomingen kent.
Het onderzoek heeft geen aanleiding gegeven voor het maken van volgende afspraken.
CONCLUSIE
3
Dit rapport beschrijft de oordelen van de inspectie over de kwaliteit van het onderwijs op Peuterspelen de Rakkertjes.
Daarnaast heeft de inspectie de voorschool en houder gevraagd de oordelen van de inspectie te vertalen naar de ontwikkelingsrichting van de voorschool. Van deze mogelijkheid is geen gebruik gemaakt.
REACTIE VAN BESTUUR OF HOUDER
4
In de onderstaande tabellen vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid.
De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is.
Legenda:
1. Staat in de kinderschoenen: verbeteringen zijn dringend nodig Deze kwalificatie geeft aan dat er écht iets verbeterd dient te worden.
2. Enigszins ontwikkeld: verbeteringen zijn wenselijk Deze kwalificatie geeft aan dat het wenselijk is dat iets verbeterd wordt.
3. Voldoende
4. Goed ontwikkeld: een voorbeeld voor anderen Deze kwalificatie geeft aan dat dit aspect in orde is, en wel op een zodanige manier dat andere voor- en/of vroegscholen hiervan kunnen leren.
BIJLAGE 1 OORDELEN
Condities 1 2 3 4
•
•
• Voldoende vve-tijd
• Kwaliteit pedagogisch medewerkers
•
•
•
• A0.1 Er is een recent GGD-rapport beschikbaar
A2 De groepsgrootte voldoet aan de maximumeisen (voorschool) A3 Beroepskracht - kind ratio ("dubbele bezetting")
A4.1 De peuters volgen gedurende voldoende tijd (per week) een vve-programma op de voorschool
A5.2 Alle beroepskrachten zijn toereikend gekwalificeerd (opleiding)
A5.3 Alle beroepskrachten spreken voldoende Nederlands A5.4 Alle beroepskrachten zijn toereikend vve-geschoold A5.5 Er is een jaarlijks vve-opleidingsplan
Ouders 1 2 3 4
•
•
•
•
•
•
• B1 Gericht vve-ouderbeleid
B2 Ouders zijn vooraf adequaat geïnformeerd
B3 Intake
B4 Stimuleren om thuis ontwikkelingsstimulerende activiteiten te doen
B5 Participatie in vve-activiteiten in de voorschool/vroegschool B6 Informeren over de ontwikkeling van hun kind
B7 Rekening houden met thuistaal
Kwaliteit van de uitvoering van vve 1 2 3 4 Kwaliteit van de educatie: het aangeboden programma
•
•
•
• Kwaliteit van de educatie: het pedagogisch klimaat
•
•
•
•
• Kwaliteit van de educatie: het educatief handelen
•
•
•
•
•
•
• C1.1 Een integraal vve-programma
C1.2 Werken met een doelgerichte planning
C1.3 Het activiteitenaanbod gericht op de taalontwikkeling is voldoende dekkend en geconcretiseerd
C1.4 Het aanbod klimt op in moeilijkheidsgraad en er wordt gedifferentieerd
C2.1 Het pedagogisch handelen van de pedagogisch medewerkers/
leerkrachten is respectvol
C2.2 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten structureren en hanteren duidelijke pedagogische gedragsgrenzen
C2.3 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten stimuleren de sociale vaardigheden en de persoonlijke competenties van de kinderen
C2.4 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten bevorderen de zelfstandigheid van de kinderen en tonen respect voor de autonomie van het kind
C2.5 De inrichting van de ruimte is aantrekkelijk, uitdagend en spel- en taal-uitlokkend
C3.1 Het educatief handelen van beide pedagogisch medewerkers/
leerkrachten is goed op elkaar afgestemd
C3.2 Er worden structureel effectieve en gerichte activiteiten voor de taalontwikkeling uitgevoerd
C3.3 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten bevorderen de interactie met en tussen kinderen
C3.4 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten stimuleren actieve betrokkenheid van de kinderen en verrijken het spelen en werken
C3.5 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten bevorderen de ontwikkeling van aanpakgedrag (strategieën) bij de kinderen C3.6 Het gedrag van de pedagogisch medewerkers/leerkrachten
met de kinderen is responsief
C3.7 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten stemmen de activiteiten af op verschillen in de ontwikkeling van de individuele kinderen
Ontwikkeling, begeleiding en zorg 1 2 3 4
Ontwikkeling, begeleiding en zorg binnen de groep
Ontwikkeling, begeleiding en zorg 1 2 3 4
•
•
•
• Ontwikkeling, begeleiding en zorg in de bredere zorgketen
•
•
• D1.1 Volgen van de brede ontwikkeling van alle kinderen
D1.2 De begeleiding is planmatig voor: de hele groep, de kleine (tutor)groep en het individuele kind
D1.3 De evaluatie van de aangeboden begeleiding en zorg D1.4 Specifieke aandacht voor de taalontwikkeling bij begeleiding
en zorg
D2.1 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten hebben een overzicht van de kinderen die zorg nodig hebben die de voor- resp. vroegschool niet kan leveren, en van de aard van die zorg
D2.2 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten zorgen dat kinderen aangemeld worden voor externe zorg wanneer de voor- resp. vroegschool de gewenste zorg niet kan leveren D2.3 De pedagogisch medewerkers/leerkrachten blijven de
ontwikkeling van kinderen met extra zorg bijhouden
Kwaliteitszorg binnen de voor- en de vroegschool 1 2 3 4
•
•
•
•
•
• E1 Er is vve-coördinatie op de voor- resp. vroegschool
E2 De voor- resp. vroegschool evalueert de kwaliteit van vve regelmatig
E3 De voor- resp. vroegschool evalueren de resultaten van vve E4 De voor- resp. vroegschool werkt planmatig aan vve-
verbetermaatregelen
E5 De voor- resp. vroegschool borgt de kwaliteit van haar vve- educatie
E6 In de kwaliteitszorg van de vroegschool wordt ook specifiek naar vve gekeken
Doorgaande lijn 1 2 3 4
•
•
•
• F1 Er is vve-coördinatie tussen de voor- en vroegschool
F2 Er is concreet beleid om zoveel mogelijk kinderen te laten doorstromen naar een vroegschool
F3 De voor- en vroegschool zorgen voor een warme overdracht F4 Het aanbod van de voor- en vroegschool is op elkaar
afgestemd
