" W ij als W a d d e n v e re n ig in g , v in d e n d a t
het d re ig e n m et schadeclaim s
g e b o u w d is op juridisch d rijfz a n d "!
Hoofd redacteur Jan G oeverneurstra at 21 9 7 2 4 L K G ron in g e n Tin e k e p rin s 0 5 0 - 3 1 3 6 3 6 1 / 0 6 - 2 3 3 7 7 7 2 2 C .G .P rin s@ le t.ru g .n l Eindredacteur K a rin Reynen D a m stra a t 61 3 5 3 1 B T Utrecht 0 3 0 - 2 9 7 0 6 7 7 Fotoredacteur Jacolien Benes W a sse n b e rg hstra a t 3 6 9 7 1 8 LM G ron in g e n 0 5 0 - 5 0 9 6 1 7 0 4 0 6 - 5 0 9 6 1 7 0 4 redacteur M a rije Roos R. Feithla an 11 1 4 0 1 A T B u ssu m tel. 0 3 5 - 6 9 3 6 7 9 0 fa x. 0 2 0 - 8 8 2 1 0 9 0 a -m -ro o s@ h o tm a il.c o m redacteur Ro g ier K lim b ie 0 2 0 - 6 2 5 0 5 3 6 Eindredacteur K a rin Reynen D am stra a t 61 3 5 3 1 B T Utrecht 0 3 0 - 2 9 7 0 6 7 7 Algemeen Secretariaat Herengracht 3 8 a 2 5 1 1 EJ Den Haag tel. 0 7 0 - 3 6 2 2 4 3 3 fa x 0 7 0 - 3 6 1 7 3 0 4 http://w w w .jovd.nl jo v d @ w xs.n l
Colofon
D rie m a ste r is het o n a fh a n ke lijke ver- e n ig in g sp e rio d ie k van de o n a fh a n ke lijk e lib e ra le Jongeren O rg a n isa tie V rijh e id en D e m o c ra tie . O p la g e rond 2 0 0 0 stu k s. Advertentietarieven te v e rk rijg e n b ij de L a n d e lijk Penningmeester.
Niets uit deze uitgave mag op welke wijze dan ook verspreid, opgeslagen of verveelvou digd worden, dan met uitdrukkelijke en schrif telijke toestemming van de Hoofdredacteur. Zoals neergelegd in de Landelijke Statuten en het Redactie Reglement, b e p a a lt de Hoofd redacteur, in sam enspraak met de Driemaster Redactie, de redactionele form ule. Hij is alleen aan de Algem ene Vergadering verantwoording schuldig. De Hoofdredacteur zal niet tot plaatsing van stukken overgaan die de vereniging onevenredig kunnen bena delen.
De visie die uit de artikelen spreekt is niet noodzakelijk de visie van de JOVD als vereni ging, noch de visie van het Hoofdbestuur, noch de visie van de redactie, tenzij een en ander uitdrukkelijk is aangegeven.
La n d e lijk V o o rzitte r Jeroen de Veth 0 6 - 5 1 2 1 3 0 0 7
aadeveth@m ailcity.com
Algem een Secretaris E lm e r Sm ith
0 6 - 2 1 2 4 2 6 7 4 jo vd a s@ h o tm a il.c o m
La n d e lijk Penningm eester M aarten Bu rg g ra a f 0 3 0 - 2 5 4 6 6 5 4 0 6 - 2 9 3 0 3 2 3 4 jo vd lp @ h o tm a il.c o m
V ic e -voo rzitte r O rg a n isa tie N ie ls Baas
0 5 0 - 3 1 8 3 2 8 0 0 6 - 2 3 1 5 6 7 3 5
n ie lsb a a s@ m a ilcity.co m
V ic e-voo rzitter Politiek Sa n d e r Th o m a sse n 0 2 4 - 3 2 2 9 6 0 5 0 6 - 2 5 2 8 4 2 1 5
s.th o m a sse n @ stu d e n t.ku n .n l
A B Interne C oördinatie Rense W eide 0 5 8 - 2 1 6 4 6 0 9 0 5 2 2 - 4 7 2 1 6 1 rfw e id e @ ho tm a il.c om A B V o rm in g en Scholing M a rk Verheijen 0 6 - 2 2 6 0 4 2 2 9
m a rk_ve rh e ije n @ h o tm a il.c o m
AB Interne Communicatie en
Campagne
Suzanne Hartong
0 1 0 -4 1 1 8 8 0 5 0 6 -2 4 5 1 5 5 7 3139349sh@student.eur.nl
Inhoud 2 C olofon 2 Inhoud 3 Redactioneel 4 Intervieuw dhr. Revier 8 De vo o rzitte r 9 G ro n d p o litie k 11 R e g io 's groeien op 12 N ovem b er congresIn h o u d
D hr. Revier, D irecteur W addenverenging1 4 1 e afd. nieuwe stijl 1 5 P C -C o lu m n 1 6 M ille n n iu m b o rre l 1 7 JO V D geslachtofferd? 1 9 Pure Lib e ra lism e 21 H B -In fo
2 2 PC -In fo
Voor
u lig t de e e rste D rie m a s te r va n m ijn h a n d . N a enkele o p sta rtp ro b le m e n is h e t e r dan toch v a n g ekom en. A lle re e rs t zo u ik e n k e le n ie u w e le d e n b in n e n m ijn re d a c tie a a n u v o o r w ille n s te lle n . D it z ij n Jacolien Benes en J o o st v a n deVoorne,
d ie z ic h re sp e c tie v e lijk b e zig z u lle n h o ud e n m e t h e t sc h ie te n v a n de o n o n t b e e rlijk e fo to 's en m e t de z o rg v o o r de ru b rie k P ro & C o ntra . Ik hoop d a t z i j een le u k e tijd z u lle n h e b b e n b in n e n de tredactie.Ik za l niet teveel in gaan op de
g ebeurtenissen op het N o ve m b e r-
congres, d aar h ie ro v e r genoeg ■geschreven is in deze D rie m a ste r. Wel w il ik de leden bedanken v o o r
het vertrouw en dat z ij in m ij heb ben gesteld gezien het feit dat ik bijna unaniem verkozen ben. Ik w il o o k m ijn voorg a ng er, de heer K a m p h u is, bedanken v o o r z ijn w ijze lessen en ik za l nooit verge ten dat h ij m ij op het Novem - bercongres aanmaande om toch m aa r bij de h u ish o u d e lijke w e rk groep te blijven zitten. D it omdat ik van hem 'a a n m ijn to e ko m st m oest denken'. De heer K a m p h uis za l D rie m a ste r o v e rig e n s niet geheel aan z ijn lot overlaten, m aar h ij za l vanuit z ijn toekom stige v e r b lijfp la a ts in Z u id -A frik a het colof on van een verhaal v o o rzie n . D it za l h ij doen vanuit de functie van commentator.
D it is de laatste D rie m a ste r die u in de s tijl van m ijn voorg ang er onder ogen k rijg t, omdat de beloofde
o p ze tw ijzig in g en vanaf het volg en de n um m e r doorgevoerd zu lle n w orden. Dan za l ook de opzet v e r anderen. Ik w ens u veel le e sp le zie r met de laatste D rie m a ste r in oude s tijl.
Tin e ke P rin s, uw hoofdredacteur
Rectificatie
De heer F.L.J. Tutuhatunewa heeft de redactie erop geattendeerd, dat z ijn naam in de vorige D rie m a ste r ten onrechte met het voorvoegsel dr. w as opgesierd.
De redactie ■
De W a d d e n ze e , een economische
im p u ls o f een n a tu u rg e b ie d ?
M eneer Revier, iedereen heeft de moeizame procedure voor moge lijk e a a rd g a sb o rin g e n in de w addenzee kunnen volgen. Een b e sluit lig t e r dan ook nog steeds niet. A ls eerste w ild e ik g ra a g van u eens horen w aarom boren na a r aardgas zo slecht is voor het m ilieu.
Dan moet je eigenlijk het hele proces bekijken. De discussie spitst zich nu in grote mate alleen op de gaswinning toe. De reden waarom de Wadden vereniging zich altijd verzet heeft tegen gaswinningactiviteiten in de wadden zee heeft ermee te maken dat de w in ning van gas begint met proefborin gen. Je moet toch weten waar het zit. Proefboringen betekenen, dat je een boorplatform in of vlakbij de W ad denzee neerzet. Dan wordt er gezocht naar aardgasvoorkomens. Een proef boring is een tijdelijke activiteit, maar wel een activiteit die met risic o 's gepaard gaat. Er wordt een paar kilo meter diep in de bodem geboord. H ierb ij worden stoffen gebruikt en er moeten mensen en materieel naar het platform afgevoerd worden. Dat heeft verstoring tot gevolg en er is een kans op een ramp aanwezig. Een dergelij ke ramp is een aantal keren gebeurd op de Noordzee, maar ook een keer vlakbij de Waddenzee.
Van w a t v o o r ram pen sp reekt u dan?
Bijvoorbeeld in 1 9 8 7 , toen werd er een proefboring verricht ten Noorden van Terschelling. Daar is toen een slang losgeschoten en er is nogal wat smeer middel voor de boorkoppen overboord gegaan. Het is m oeilijk te bewijzen, maar een aantal mensen zijn ervan
overtuigd, dat dit de sterfte van een groot aantal vogels tot gevolg heeft gehad. Dit zou dan gekomen zijn door de stoffen die in het smeermiddel zaten. Ik vind dat je dat soort risic o 's gewoon niet moet nemen, moet vermijden. Een andere soort ramp is de zogenaam de 'blow -out', je boort een laag aan waar gas onder hele hoge druk in zit en dat komt er dan in een klap uit. Dat levert ook risic o 's op, want er zit niet alleen gas in, maar ook een soort olie achtig condensaat, wat in het milieu terechtkomen kan. D us proefboringen blijft een risicovolle activiteit. A ls je dat achter de rug hebt wordt er dus een vergunning verleend voor de winning van het gas. Dit kun je van buiten het
waddengebied doen, die technieken bestaan, maar winning van wadden gas zal bodemdaling betekenen. Dat betekent dat de bodem een aantal centimeters zakt, in sommige gevallen tientallen centimeters. De discussie gaat nu met name over de effecten van die bodemdaling, daar zijn de meningen
over verdeeld. Die effecten moeten dus nog vastgesteld worden. Wat voor ons als Waddenvereniging echter als een paal boven water blijft staan is dat er gewoon hele grote onzekerheid is over het precieze effect. A ls je dat nou kop pelt aan het ontbreken van zekerheid in hoe verre dat effect grote schade, klei ne schade met zich meebrengt, dan moet je je afvragen: moet je dat dan wel doen? Zeker als nu blijkt dat er geen maatschappelijke noodzaak is voor de winning van dat gas. Voor de Neder landse energievoorziening hebben we het niet nodig. We kunnen toe met de bekende voorraden, tot we het moment dat we over moeten schakelen op een andere vorm van energie.
M a a r ook als e r geen andere vo r men van energie gebruikt kunnen worden, de aardgasbel b ij Sloch- teren, toch een belangrijke a ard g a sb ron, ra a k t een keer uitg e put..
Ja, en we weten ook allemaal onge veer wanneer, zo rond 2 0 5 0 .
ties werken er naar toe om dan ook randere energiebronnen te hebben. Het gas dat onder de Waddenzee zit, dat wordt wel eens vergeten, is niet voor onze kachels, maar is bestemd voor de export. De economische noodzake
lijkheid, die er is kun je wel beschrij ven. Deze heeft na m e lijk te maken met de positie van de gasunie, de d is tributeur in Nederland voor het verko pen en de export van het gas, en dit bedrijf krijg t gewoon te maken met concurrentie uit het buitenland. Het is dus in het belang van dat bedrijf om bet gas te verkopen. N u gaat het om de d iscussie in hoeverre de m aat schappelijke noodzaak, dus het belang van die bedrijven, opweegt tegen de belangen van natuur en m ilieu. W ij yan de Waddenvereniging hebben het standpunt ingenomen: 'W ij vinden dat Ihet niet opweegt. Het levert inderdaad geld op, maar je hebt ook te maken met een van de belangrijkste natuur gebieden van W est-Europa, waar je dan een groot risico voor gaat lopen'.
Dat moet je dus niet doen. Dat vinden wij niet alleen, zo staat het ook verwoord iin een aantal Europese richtlijnen als Ihet gaat om bescherming. Dat is ons standpunt en we moeten vaststellen dat een grote meerderheid van de Tweede Kamer dat standpunt deelt en gewoon gezegd heeft dat e r niet geboord mag worden.
De kans op b o ring e n is op d it moment dan ook inderdaad m ini m aal, m a a r bent u e r w e l va n op de hoogte d a t de N A M a l een toezegging h e e ft gekregen om in h e t w a d te m ogen b o re n ?
JJa, dit is na de ontdekking van de S/ochterengasbel, begin zestiger jaren,
gebeurd. E r is toen, gezien de rijkdom van Slochteren ook verder gezocht naar aardgasbronnen. Er is in die tijd seismisch onderzoek gedaan en er zijn ook een aantal proefboringen verricht en daar kwam uit voort dat onder de W ad denzee gashou- dende lagen zit ten. Toen is er aan de Neder landse Aardolie Maatschappij onder andere, er waren nog andere maatschappijen bij, een concessie gegeven, die gegrondvest is op de mijnwet van 1 8 1 0 en dat geeft de maatschappijen het recht en de plicht om die delfstoffen uit de grond te halen. We zijn nu ruim 3 0 jaar ver der en er is in die tijd besef opgeko men met betrekking tot de natuur- en milieuwaarden, wat voor regelgeving en beleidsplannen zorgde. Je moet je dus nu afvragen in hoeverre die con cessie, die verleend is in de zestiger jaren, onoverkomelijk is in de zin dat je als overheid kan zeggen: 'we zijn tot andere inzichten gekomen en jullie mogen het recht, zoals dat omschre ven is in de concessie niet uitoefenen,
na m e lijk de w inning van het g a s'.
M a a r denkt u d at de overheid dat z a l gaan zeggen, w a nt ik heb toch het idee d a t de p o litie k tw ijfe lt
De politiek twijfelt niet, het kabinet twij felt. O o k vanwege de moeilijke bood schap aan de NAM , dat begrijp ik wel. Aan de andere kant moet je tot de conclusie komen dat het hebben van een concessie nog niet betekend dat je eigenaar bent van het gas, wat we juridisch vast hebben kunnen stellen. W ij, als Waddenvereniging, vinden dat het dreigen met schadeclaims toch een beetje gebouwd is op juridisch drijfzand. Het is natuurlijk een aardig spel dat poli tiek uitgespeeld wordt. Vooral de W D heeft hier meerdere malen naar ver wezen. Hieruit bleek dat er argumen ten te kort schoten om aan te geven waarom gaswinning wel mogelijk is. Als je het zuiver juridisch uilzoekt, dan is de enige discussie, die nog plaats kan vinden, in hoeverre de NAM geld terug kan krijgen voor alle investeringen die ze hebben gedaan om op een paar plekken in de Waddenzee gas te w in nen, maar dat mag dan geen ver band houden met de waarde van het gas dat ze niet mogen winnen, want
k a n s op b o rin g e n Is
op Alt m om ent A an ook
InAerA aaA m in im a a l
dat is juridisch niet hard te krijgen.
tA a a r mocht e r in de toekom st een m ilie u v rie n d e lijk e m a n ie r v o o r he t boren o ntw ikkeld w o r den, v in d t u dan d a t boringen in de Waddenzee w e l toegestaan mogen w orden?
W ij, als Waddenvereniging, beoorde len een menselijke activiteit op de effec ten op de Waddenzee. A ls er een manier was om gas te winnen waar door er geen bodemdaling op zou tre den en er ook geen kans was op ver vuiling of verstoring, dan zou je het
mogen doen. Je moet alleen vaststel len, en daar is iedereen het in ieder geval over eens, dat g asw inning bodemdaling betekent. Punt. En wij vinden, gekoppeld aan de maat schappelijke noodzaak, dat het wad dengas niet gewonnen moet worden, vanwege het risico dat je loopt. A ls de nood op een gegeven moment aan de man komt, maar dat is op dit moment niet te voorzien, dan heb je in ieder geval nog een appeltje voor de dorst met wat er in de Waddenzee zit en wel licht is de techniek dan zover gevorderd, dat je die bodemdalingeffecten dan kan m in im a lise re n , m aar dat is op het
moment denk ik een beetje borrel praat. Ik vind het nu geen reële optie om te zeggen dat de techniek zo voort zal schrijden, dat we het gas zonder bodemdaling weg zu lle n kunnen halen, maar wie weet wat er allemaal verzonnen wordt.
Z o a ls u eerder a l a a n g a f z ie t u ook nog andere oplossingen voor h e t energieprobleem a ls in de toekom st b lijk t d a t e r n ie t geboord mag worden in de W ad denzee en de aardgasbronnen uitgeput raken. K u n t u d a a r m is schien iets over zeggen?
Dat die aardgasbronnen uitgeput raken, dat is een ding dat zeker is en daar zal het Waddengas niet veel aan af kunnen doen. Het zal hooguit een
g e e n voorAeten van ket
\/*ftadAenga& voor Ae economie
maakt het niet zoveel uit. Ik denk zelf, dat men na moet gaan denken over de overschakeling op veel meer duurza mere vormen van energie, wat een beetje onderbelicht is in de discussie, want er wordt wel gezegd: gas is een schone brandstof. Dat klopt ook, zeker als je het vergelijkt met bruinkool, maar de verbranding van gas heeft wel C 0 2 - uitstoot tot gevolg en we hebben met elkaar afgesproken, ook in het belang van die Waddenzee, om te proberen de C 0 2-u itsto o t te verminderen, zodat met name het broeikaseffect minder pregnant zal worden en de zeespie- gelrijzing, die verwacht wordt, ook m in der hoog zal zijn. Vanuit dat oogpunt, reductie van de C 0 2 -u itsto o t, is het van belang om zo snel mogelijk over te schakelen op andere vormen van energie. En als je nu kijkt naar welke andere vormen er zijn , en dan denk ik met name aan de fotovoltagezonne- energie, dan is dat een tak van sport, die in die hele energievoorziening veel te weinig belicht is. Daar moet je wat aan gaan doen. Men moet ook veel meer gaan investeren in energiebe sparing. In Delfzijl staat bijvoorbeeld een aluminiumfabriek, die veel te veel energie gebruikt. O ver zulke energie verslinders moeten we gaan naden ken, of dat nog wel past in een duur zame samenleving waar we met elkaar naar streven, dat staat nog even los van de Waddenzee. Men moet zich meer gaan richten op zulke zaken en creatief gaan nadenken, dan gewoon in die loopgraven gaan zitten, van: 'We moe ten dat gas hebben of we moeten zoveel wind hebben, want anders komen we in de kou te zitten'. E r is op dit moment nog
tijd om die
om slag maken.
te
of twee jaar schelen als we het gas geschikt maken voor nationale con sumptie. Dus op de termijn van 5 0 , 6 0 jaar waar we het nu over hebben,
U z ie t dus, als ik het goed samenvat, geen voor delen van het Waddengas voor de economie van N ederland en zegt daarmee d a t boren nie t nodig is?
Het gas heeft ontegenzeggelijk voo r delen voor de economie van Neder- lland, maar het gas raakt op. O o k voor onze economie is het van belang dat Nederland in de energievoorziening (een specifieke plek in gaat nemen. Voor ons eigen land kunnen we m is schien iets doen met waterkracht. Dat zijn dus allemaal ideeën. O m toch even terug te komen op de economie van Nederland: gas is heel belangrijk geweest voor onze economie, maar we weten allemaal dat het opraakt. O o k (procentueel gezien levert de Wadden gasvoorraad daar niet zoveel bedra ge aan. O p dit moment wordt 8 0 m il joen kubieke • meter per jaar geproduceerd, 4 0 m iljoen gaat de grens over en in de Waddenzee zit ongeveer het dubbele van die 8 0 , als innen heel optimistisch is. D us we heb- Iben het niet over enorm grote voorra den. Je kunt niet de stelling handha ven: het gas is zo b e la n g rijk in Nederland, dus we moeten die W ad denzee gaan exploiteren, gezien de geringe bijdrage die de voorkom ens iin de waddenzee bijdragen aan het totale gasplaatje en gezien het feit dat we toch over moeten schakelen op ©en andere energiebron.
Bent u tevreden m et de u itsp ra a k d a t de k a n s op b o re n op d it moment m inim aal is en w a t denkt u d a t de u itsp ra a k van h e t ka b i n e t z a l z ijn ?
ïk ben tevreden over twee dingen. In de eerste plaats ben ik tevreden over Ibet feit dat de bescherming van de Waddenzee heel centraal is gesteld in de hele politieke discussie, dus dat de bescherming van de Waddenzee als natuurgebied als vertrekpunt is geno men. Daar ben ik heel tevreden over ©n dat is waar je als Waddenvereniging maar streeft. Namelijk om dat besef heel <srg tussen de oren te krijgen van dege- inen die het voor het zeggen hebben iin Nederland. Het tweede punt waar ilk tevreden over ben is dat het k a b inetsbesluit uit '9 4 sprak over 12 proef
boringen in en rond de Waddenzee en dat dit nu echt van tafel is. Het kabi net zegt: 'Geen nieuwe proefboringen in de Waddenzee' en de discussie spitst zich nu toe op winning vanaf 2 loca ties. D us daar zit al pure winst in voor de milieubeweging, vergeleken met een jaar of 5 terug. Dat is echt een poli tieke aardverschuiving geweest. Blijft de vraag over in hoeverre men op die twee locaties aan de gang mag gaan om er gas uit te halen. Ik ben er echt van overtuigd dat je daarmee een te groot risico loopt. Ik vind het doodeng om misschien over 2 0 jaar vast te stel len: we hebben toen in 1 9 9 9 de ver keerde keuze gemaakt. Ik ben blij dat de Tweede Kamer m ijn bezorgdheid
Aoor
deelt. Het kabinet heeft dus nu een politiek probleem en het is onbekend wat er uitkomt. Het kan zijn dat het kabi net zegt, we geven toch twee vergun ningen af voor de winning van het gas en dan ben ik niet tevreden, want dan zijn we eigenlijk weer terug in een situ atie waar we als Waddenvereniging helemaal niet in willen zitten. Die situ atie is dat we dit besluit en de daarop afgegeven vergunningen weer aan moeten vechten bij de rechter. Dan krijg je wederom het verwijt, dat je als club naar de rechter stapt, maar ik zeg dan altijd: als je een besluit hebt dat bij de rechter aangevochten kan worden, dan zegt dat veel over de kwaliteit van het besluit en niet over de rol, die je als Waddenvereniging daar in speelt.
D rs. J.M. Revier is de directeur van de Waddenvereniging
O ok de NAM w e rd om commen ta a r gevraagd in de persoon van de heer F.P. Duut, directiewoord- voerder van de NAM in Assen:
'O n s standpunt is simpel: het W ad dengas kan geëxploiteerd worden omdat in de praktijk gebleken is dat dit zonder risico kan. Vanzelfsprekend is ook ons uitgangspunt dat er uitslui tend gas mag
worden gewonnen, als vast staat dat het gebied geen schade zal oplopen. Wat de boringen betreft: een boring is een kortstondige operatie van ongeveer 8 weken waarin met een boortoren een gat wordt geboord naar de gashou- dende zandsteenlaag op -gemiddeld- drie kilometer diepte.
Voor de winning van gas is geen boor toren nodig. Dat gebeurt met kleine locaties buiten de Waddenzee waarop een 1 meter hoge afsluiter zit. Het gas wordt vervolgens vanaf de afsluiter met een ondergrondse leiding afgevoerd. Het geheel is laag, maakt geen lawaai en kan achter de d ijk worden aange legd. Bodemdaling door gaswinning manifesteert zich aan de oppervlakte in een soort platte schotel. D oor de dynamiek van zandaanvoer en opslib- bing worden geen negatieve effecten op het milieu verwacht. De gaswin ning bij Ameland bewijst dit in de prak tijk. H ie r wordt sin d s januari 1 9 8 6 aardgas gewonnen. Het gebied er omheen (circa 1 0 km2) wordt sin d s dien door deskundigen gemonitord. Voor wat betreft de opmerking van de Waddenvereniging: in het Wadden gebied zijn sin d s begin '6 0 e r jaren ongeveer 6 0 boringen uitgevoerd. Allen zonder enig effect op het milieu. In totaal heeft NAM in Nederland circa 2 0 0 0 putten geboord. Boren is een veilige en beproefde techniek. Voor wat betreft de economie: onder het Waddengebied wordt een hoeveelheid aardgas van - gemiddeld - 1 0 0 m il jard kubieke meter verwacht. Dit komt overeen met 8 jaar huishoudelijk ver bruik en een waarde voor de schatkist van circa 10 m iljard gulden.
W ij vertrouwen dat het Kabinet een evenwichtig besluit zal nem en'.■
De v o o rz itte r
door Jeroen de Veth
O p h e t m om ent v a n sc h rijv e n he e ft z o ju is t he t la nd elijke p o li tieke congres gecombineerd m et de V oorb ereid end e A lg em ene V e rg a d e ring p la a tsg eha d . H e t w a s een ro e rig congres. A lle r e erst hebben de re g io 's zic h z e lf stevig gevestigd in onze ve re n i ging. D o o r nog m eer middelen m iddels de la nd elijke begroting n a a r zich toe te trekken\, beloven z ij he t komende ja a r een sterke en daadkrachtige bestuurslaag te w orden. Ik w ens hen daarm ee v a n a f deze p la a ts veel succes!
Voorts was het het congres van de ver kiezing van een nieuw Hoofdbestuur, hetgeen altijd met veel belangstelling en rum oer gepaard gaat. Bijzonder was in dit kader de verkiezing van een Hoofdbestuurslid op de portefeuille Vorming & Scholing, die zijn opleiding niet heeft genoten in de JOVD, maar binnen de gelederen van de W D -jo n - geren. De vereniging heeft met de ver kiezing van M a rk Verheijen een goed signaal afgegeven t.a.v. het integra tieproces tussen JO V D'ers en W D -jo n - geren. M inder positief was het dat de
vereniging, zonder een goede discus sie of alternatief de kandidaat Vice-voor- zitter Politiek, Guido van Aardenne niet heeft verkozen. In een beleidsjaar, waarin politiek centraal komt te staan is dat een op z ijn zachtst gezegd vreemd signaal. Inmiddels is Sander Thom assen gelukkig bereid gevonden tot de Jaarlijkse Algemene vergadering
deze functie waar te nemen en op de JAV kandidaat te zijn voor deze portefeuille. Zeer positief is het, dat u zich collectief achter de beleids doelstellingen van het Hoofdbestuur voor 2 0 0 0 heeft geschaard. Daar mee z ijn we nu met zijn allen ver antwoordelijk voor méér politieke dis cussie in het komende jaar en
het tot een goed einde brengen van het verenigingsprojed Jonge liberalen over 2 0 2 0 . Het hele jaar wordt u in de gele genheid gesteld deel te nemen aan het grootste politieke verenigingsproject van de JO V D ooit. Eld e rs in deze Driem aster kunt u een aantal activitei ten vinden, die in dit kader plaats zu l len hebben. We geven in februari het startschot met het 2 0 2 0 -w e e ke n d , alwaar de eerste inhoudelijke aanzet ten zullen worden gegeven. Neder land, Europa, de wereld en het liberalisme van 2 0 2 0 zu l len het hele m illennium jaar centraal staan, de rest is aan u. O f u nu belangstelling heeft in discussies over onder w ijs, m ilieu, Europa of ICT, u kunt op verschillende niveau's terecht om platforms te creeren waar deze onderwerpen besproken zullen gaan worden. U hoeft alleen maar naar uw afdelingsbestuur, regiobestuur, het Hoofdbestuur of het Politiek C o m m is sariaat toe te bellen of gaan om uw politieke wensen kenbaar te maken. Eind 2 0 0 0 zullen alle uitkomsten van
de verschillende d isc u ssie s worden gebundeld en gepubliceerd in het boek Jonge liberalen over 2 0 2 0 . En laten we gaan voor de boeken Top Tien!
Ik zei het al, met de verkiezing van M a rk Verheijen heeft u een goed sig naal afgegeven ten aanzien van de inte gratie van JO V D 'e rs en W D -jo n g e - ren. En nu moeten we doorpakken! Laten we er met zijn allen voor zorgen, dat aan grote groepen W D -jo n g e re n de meerwaarde van het JO V D -lid - maatschap duidelijk wordt en dat een groot deel van deze groep van 3 0 0 0 liberale jongeren zich aansluit bij de JO VD Nieuwe Stijl. Meer leden bete kent im m ers meer meningen en d is cussie. En deze politieke d iscussie bepaalt dan weer de ware onafhan kelijkheid en kracht van onze vereni ging én haar waarde voor het libera lism e in Nederland!
De cirkel is rond... ■
Ik wens u een geweldig met politiek doorspekt 2 0 0 0 !
kom enA jtltir een sterke
en A fru A k ra ck ü ^e
fiestPtnrslM%
W e t v o o rk e u rsre c h t gem eenten
v e rd ie n t v o o rk e u r boven
een te s tra k k e g ro n d p o litie k .
Sa nd er C. H. Thom assen Algemeen B e stu u rslid Interne Coördinatie
D e g ro n d p o litie k is w e d e ro m o p de p o litie k e a g e n d a te ru g te v in d e n . De k e rsv e rse m in is te r v a n G ro te S te d e n , de h e e r v a n B o x te l v a n D 6 6 , b e k la a g de z ic h o v e r d e te h o g e g r o n d p r ijz e n
,
d ie b e ta a ld m oe ten w o rd e n a a n g ro n d e i g e n a re n . D e g ro n d p o litie k is la n g v a n de a g e n d a g e b le v e n , n a d a t h e t k a b in e t D e n U y l in1977 over deze
k w e s tie v ie l. D it k a b in e t w a s b e s lis t n ie t h e t e e rs te k a b in e t, d a t h ie ro v e r v ie l.J u is t vanwege de vele p ro b le m e n , die de g ro n d p o li- itiek met zic h m e e b ra c h t, b le e f het ite m van de a g e n d a . To t v o o r k o rt, a lth a n s. De p o litic i gaan zic h w ed erom d ru k m aken
over de enorm e p rijsstijg in g e n van de g ro n d e n , d ie de g em eenten nie t ten goede zo u d e n ko m e n . D it o n d a n k s een in 1 9 9 6 a a n g e n o men wet, die de gemeenten g a ra n tie m oest bied en, dat z ij b ij v o o r k e u r v o o r a a n k o o p van deze g ro n d e n , in a a n m e rk in g zo ud en ko m e n . D o o r vele projecten, die o n tw ik k e ld w o rd e n en de to e n e m ende sc h a a rste aan g ro n d heb ben h a n d ig e g ro n d sp e c u la n te n vele m iljo e n e n w in ste n weten te behalen. V o lg e n s de m in is te r p ro fite re n de gem eenten h ie rva n te w e in ig . De roep om o v e rh e id sin g rijp e n w erd nog ee n s v e rste rk t,
nadat de rec hter in U tre c h t een u itsp ra a k deed, die ten nadele was van de gem eente. De gemeente stu u rd e d aarop een b rie f aan de m in ste r van V R O M , de heer P ro n k van de Pvd A . De m in is t e r gaf g e h o o r aan deze oproep en doet v o o rs te lle n om een actievere g ro n d p o litie k te ko m e n . D eze v o o rste lle n doet h ij in de V ijfd e N ota R u im te lijk e O rd e n in g .
A u to m a tisc h v o o rk e u rsre c h t
In deze nota staan v o o rste lle n van de m in is te r om de g ro n d p rijze n
w e e r e n ig s z in s b e h e e rsb a a r te m a ke n. Dat moet m o g e lijk w o r den g em a a kt, d o o r de rijk s o v e r heid een a utom atisch v o o rk e u rs recht te geven b ij a a nko o p van g rond en van g ro nd e ig e n a re n . O p deze w ijze w o rd t v o o rk o m e n , dat grondspeculanten tegen ze e r hoge p rijz e n de g ro nd e n van de hand d oen. De ove rhe id heeft op deze w ijze een ste rke re v in g e r in de pap b ij het bepalen van b e ste m m in g s p la n n e n.
In de h u id ig e situ a tie is op d it te r re in w e in ig g e re g e ld , a ls alleen dat e r een W e t v o o rk e u rsre c h t G em eenten bestaat, die in 1 9 9 6
is ingevoerd om zo de ove rhe id toch e n ig s z in s m o g e lijkh e d e n te bieden b ij aa nkoop van g ro n d e n . Echter deze wet lijk t nie t te v o l doen. S in d s k o rt lijk t e r een m e e r derheid van C D A , PvdA en D 6 6 en v e rd e r a lle lin k s p a rtije n in de ka m e r te ontsta a n v o o r een o v e r h e id sin g rijp e n . Alleen de W D b lijft tegen en houdt vast aan haar p rin cipes. De overheid moet niet in g rij pen, m a a r veeleer e e rd e r te c h n i sche a a n p a ssin g e n v e rric h te n in de Wet voorkeursrec ht Gemeenten, v o lg e n s N . V e rb u g t, Tw eede
K a m e rlid W D .
Scala va n in stru m e n te n
B ij m onde van N . V erb ug t ste lt de W D , dat de kw e s tie van de g ro n d p o litie k opgeklopt is. Een heel scala van in stru m e n te n staat nog te r b e sc h ikkin g om de gemeenten m eer a rm sla g te bieden. De W D is bereid om n a a r deze m a a tre gelen te nem en. G edacht w o rd t dan aan het dichten van gaten in deze wet o f het heffen van baat b e la stin g . Tevens is de W D van m e n ing , dat de m a rk tw e rk in g o o k h ie r gehandhaafd d ient te w orden en z e lf s v e rs te rk t ka n w o rd e n . D a a rn a a st w o rd t gesteld dat van a lle V in e x-lo c a tie s, sle c h ts 4 % in handen is van spec ulanten. H e t is een o p g e k lo p t v e rh a a l. D eze m e n ing lijk t te w o rd e n v e rste rk t d o o r de recente ju rid is c h e u it s p ra k e n , g eda an d o o r de
d e k w estie van de
‘ftrondyöCit'iek opfleklüpt
g erechtshoven in h o g e r b e ro e p s za k e n . De g erechtshoven v e rn ie tigden enkele uitsp ra ken van recht b a n k e n , d ie ste ld e n dat de gem eenten geen beroep konden doen op de bovengenoem de w et g eving . In een a rtik e l van B in n e n la n d s B e stu u r ( N r. 4 5 , 1 2 n ove m ber) ko m t d it n a a r v o re n .
De h e e r B. N e e d h a m gaat een sta p je verder, dan P ro n k en lijk t z e lfs een so c ia listisc h e weg in te sla a n .
In B in n e n la n d s B e stu u r nr. 4 5 , 1 2 - 1 1 - 1 9 9 9 , ste lt de N ijm e e g se h o o g le ra a r, dat het een slec hte za a k is dat de o ve rhe id het moet hebben van de bestaande w etge v in g . V o lg e n s hem m oeten w ijz i g ing e n p la a tsvind e n in de W et op de R u im te lijk e O rd e n in g . P ro b le men z ijn terug te voeren op het feit, dat gemeenten h u u rw o n in g e n w il len bouwen op de lo c a tie s, m a a r d ie n ie t ru im t e lijk re le v a n t z ijn . D erha lve mag de overheid in haar b e ste m m in g sp la n n ie t re g e le n hoeveel h u u rw o n in g e n e r m ogen ko m e n . De h e e r N e e d h a m ste lt dan o o k dat de o ve rhe id in ha a r w ijz ig in g van de W e t, b e ste m m in g sp la n n e n g e he e l m oeten gaan bepalen v o o r een lange te r m ijn .
Com m entaar
H ie r lijk t w ederom een lin k s-re c h ts te g e n ste llin g te o n tsta a n . Echter o o k het C D A bevindt zic h d itm a a l aan de lin k e rz ijd e van het spec tru m . H o e w e l e r g enoeg a rg u m enten lijk e n te besta an, om een
te rig id e o v e rh e id s in g rijp e n te v o o rk o m e n , z ijn e r w e e r veel lin k se p a rtije n , die w e n se n , dat de overheid een einde aan de m a rk t w e rk in g m aken op het gebied van de g ro n d e n . H e t id e o lo g isc h e debat is langzaam m aa r ze ke r aan het te ru g k e re n in de p o litie k . De V V D sta at h ie r evenwel a lle e n en
za l het d erha lve zw a a r k rijg e n om de bedachte o v e rh e id sm a a tre g e len tegen te gaan. Z e hebben wel g e lijk , na a r m ijn m ening . Een aa n tal a rg um e n te n p le it h ie rv o o r. Ten eerste biedt de W et V o o rke u rsre c h t G em eenten vold oend e w a a rb o r gen om de o ve rhe id een goede k a n s te bieden op de m a rkt. Een aantal m azen in deze w etgeving d raagt echter b ij aan iets teveel bij aan g e re c h te lijk e p ro c e d u re s, m a a r ten lange leste w o rd e n de gem eenten va a k in h o g e r beroep in het g e lijk gesteld. D erhalve moet h ie r gezocht w orden om de mazen in deze w etgeving te dichten. Ten tweede b ied t het heffen van de zo g e n a a m d e b a a tb e la stin g de o ve rh e id v o ld o e nd e m o g e lijk h e den om de w in ste n van de spec u la n te n e n ig s z in s in te d a m m e n . Te n d e rd e is de o v e rh e id een m a rk tp a rtij, w a n n e e r het gaat om a a nko o p van de g ro n d e n en za l zic h d e rh a lve aan de sp e lre g e ls van de m a rkt moeten houden. Te n slo tte w il ik k o rt in g a a n op het argum ent van de N ijm e e g se hoog le ra a r, B. N e e d h a m . V o lg e n s hem moet de o ve rhe id b e ste m m in g s pla n n en v o o r een lange tijd gaan v a stle g g e n , om zo de sp e c u la n
ccn slccAtc z a a k h A at Ac ovctAciA Act
möct Acfificn van Ac fic&taanAc tv ctg c v ïn g .
0
ten v o o r te z ijn . A lle e n op deze m a n ie r kan de o ve rhe id g rip k r i j gen op de in v u llin g van de b e ste m m in g sp la n n e n .
De re g io 's g ro e ie n op
D o o r M a n fre d Ha rla a r, penningm eester van de regio N oord£en tum ultue us Novem ber-con- gres lig t achter ons. In de chaos d ie de le d e n n a de la a ts te w oorden va n de la n d e lijk v o o r z it t e r a c h te rlie te n , la g ie ts m oois te g lim m e n. Velen za g e n h e t n ie t, m a a r w a t d a a r ach te lo o s b lo n k , w e rd d ie p g e ko e ste rd : de b e g ro tin g v a n de JO V D v o o r h e t ja a r 2 0 0 0 . To t sta n d gekom en n a o v e rle g , so e b a tte n , o n d e rh a n d e le n en een a a rz e le n d f i a t v a n h e t h o o fd b e s tu u r. N o g v o o r h e t v e r tra p t k o n w o rd e n d o o r fra a ie schoenen d ie z ic h een w eg n a a r h e t fe e s t b a a n d e n , ko n h e t in de a rm e n v a n de d rie re g io b e s tu re n g e slo te n w o rd e n . De a a ng e no m e n b e g ro tin g is geen m u ilk o r f v o o r h e t h o o fd b e stu u r o f een m o tie v a n w a n tro u w e n ric h tin g de v o rig e en de h u id ig e la n d e lijk p e n n in g m e e ste r, noch is h e t een m om ent va n g lo rie v o o r de re g io 's . Z e lfs geen e g o trip . De b e g ro tin g z o a ls d ie is a a n g e n o m e n is h e t b e w ijs d a t de re g io 's v o lw a s s e n w o rd e n !
De d rie re g io 's z ijn in septem ber opgericht a ls gevolg van het beleids plan voo r 1 9 9 9 . De re g io 's m o e s ten de districten vervangen en d ie nen a ls b e stu u rlijk e laag tu sse n (afdelingen en h o o fd b e stu u r. Het bestuur van de regio zou tevens fu n geren a ls k w e e k v ijv e r v o o r het (hoofdbestuur en le e rsc h o o l v o o r a fd e lin g sb e stu u rd e rs die hogerop willen. Daarnaast dienden de re g io 's de sa m enw erking tusse n de afde lingen ond e rlin g te bevorderen en © rdineren.
Vruchtbare sam enwerking
De re g io 's zijn er nog niet helemaal, m a a r hebben tijd e n s het congres laten zien hard op weg te z ijn . Ten eerste kwamen de regiobesturen op voor hun afdelingen door meer geld te eisen. Dat was even wennen voor het hoofdbestuur, dit kan niemand ze k w a lijk nemen. Ten tweede heb ben de regiobesturen laten zien de kwaliteiten te bezitten die men van hen mag verwachten. Ten derde, en daar ben ik ze lf trots op, lieten drie penningm eesters van afdelingen uit de regio N oord zien dat de sam en w erking al zeer goed verloopt. Rense W eide van een kleine afdeling a ls Meppel e.o., Egbert Adrichem van de gigantische afdeling Am sterdam e.o. en Erik-Ja n Bennema van de bijna net zo grote afdeling G ro n in gen staken de hoofden bij elkaar en kw am en met -wat nu heet- de begroting van de JO V D voo r het ja a r 2 0 0 0 .
Korte communicatielijnen
O o k de sa m e n w e rkin g tussen de re g io 's o n d e rlin g v e rlo o p t v o o r spoedig. Regio Zu id steunde de pen ningmeesters van de drie afdelingen, hetgeen zeer h e u g lijk te noemen is. De re g io 's z ijn binnen korte tijd v o l w assen geworden. D it w il niet zeg gen dat de afdelingen buiten spel staan. Integendeel, z ij hebben zeg genschap in het beleid van de re g io 's en ju is t d a a rin sc h u ilt de kracht. De afdelingen
-met name de kleinere afdelingen hebben nu een grote stem in zaken, w a a rb ij z ij in het verleden niet gehoord werden. De communica tie lijn e n z ijn korter, hetgeen ook in het voordeel van de kleinere afde
lin g w e rkt. Z e k e r w a n n e e r daar reg elm a tig b e stu u rsw isse lin g e n plaatsvinden.
Leerschool v o o r het hoofd bestuur Het is nu aan de regiobesturen om de nog hogere verwachtingen waar te maken. De eerste testcase hebben we gehaald. Het is aan de regiobe stu re n , m a a r v o o ra l o o k aan de afdelingen, om te tonen dat we de verantwoordelijkheid aankunnen en daadwerkelijk zijn wat er ooit van ons verwacht w erd, n a m e lijk de hogere leerschool voo r het h o o fd b e stu ur.B
H e t noven)
Door'te F
H e t la a ts te c o n g re s v a n d it m ille n n iu m m o e st w e l een b ijz o n d e re w o rd e n en d a t w a s h e t ook. E r w a re n m a a r lie fs t 5 ka nd id a te n v o o r h e t h o o fd b e s tu u r en een k a n d id a a t H o o fd re d a c te u r. Voor de fu n c tie v a n V & S w a s e r z e lf s een te g e n k a n d id a a t v o o r h a n d e n .
B ij het inchecken bleek reeds dat het geen d ru k bezocht c o n g re s zo u w o rd e n , hoewel e r wel o p va lle n d veel o u d -b e stu u rd e rs a a nw ezig w a re n . Hetgeen al d u id e lijk maakte dat er wat te gebeuren sto n d . N a da t ie d e r een z ijn o f h a a r b ijd ra g e aan het c on g re s betaald had werd iedereen in de A m ste rd a m za a l d o o r de v o o rz it te r w e lko m geheten en g ing het c on g re s van sta rt met de eerste se ssie .
T ijd e n s de lunch w a s het lang wachten op de fe lb e geerde b ro o d je s, om dat het p ersoneel b ij Van d e r V a lk niet ontzettend sn e l te noem en is . Na de lunch w e r den de w e rkg ro e p e n herva t en e r stond en v e rsc h ille n de n o titie s op het p ro g ra m m a . B ij de h u ish o u d e lijk e w e rkg ro e p werd al sn e l d u id e lijk dat het een lange avond zo u w o rd e n . E r w erd een a lterna tieve b egroting gegeven, w a a r e e rst goed o ve r g e d isc u ssie e rd m oest w o rd e n . O o k konden de leden al genieten van e n ke le speeches van de eerste ka nd id a te n . H e t d in e r in het m otel w a s ze e r goed v e rzo rg d en nadien ve rza m e ld e iedereen zich in de p lena ire zaal v o o r de hervatting van de A lg e m e n e V e rg a d e rin g .
Na de to e sp ra a k van de v o o rzitte r, ik mag wel zeggen een ze e r rechtse to e sp ra a k , kwam de g a stsp re k e r van het congres z ijn verha al houden. D it w as de heer C h e r- rib i, die op het laatste m om e nt bereid bevonden w as om ie ts te v e rte lle n . D rs . O u ssa m a C h e rrib i is , te r in fo rm a tie , lid van de Tweede K a m e r d er Staten G e ne ra a l v o o r de fra c tie van de V V D . Z ijn v e rh a a l w as k la a rb lijk e lijk niet ze e r boeiend of het sp ra k de leden g ew oonw eg nie t a a n , m a a r de een na de a nd ere J O V D 'e r haastte zic h de za a l u it.N a d ie n g ing de ve
s r congres
in s
gadering v e rd e r met de re ste re nd e speeches van de kandidaten. De v e rh a le n van M a rk V e rh e ije n en z ijn teg enkandid aat N a th a n S o o m e r v o o r de functie van Algemeen B e stu u rslid V o rm in g & Sc h o lin g leverden veel vragen op, evena ls de d isc u ssie toen de kandidaten de zaal u it w a re n . H e t fe it dat M a rk o o k g e m e e nte ra a d s lid is in de gem eente G ru b b e n v o rst zo rg d e v o o r fe lle d isc u ssie s.
Om h a lf een werd u ite in d e lijk de laatste speech g ehou den en w a s het tijd v o o r de leden om hun d e m o c ra ti sche stem te ve rhe ffe n d o o r m id d el van de ste m b ilje t ten. De ka n d id a te n begaven zic h a lv a st n a a r de feestzaal w a a r een g e ze llig e sfe e r heerste. D ie sfe e r sloeg snel om toen d u id e lijk werd dat de vo o rm a lig la n d e lijk p enning m eester, G u id o van A a rd enne, w as w eg gestemd v o o r de func tie van W R O o k het fe it dat N a t han So o m e r de v e rlie ze r in de strijd v o o r het V & S-sc ha p bleek, deed de sfe e r geen goed. Na een paa r e m o tionele m om enten gaf de la n d e lijk v o o rzitte r een d o n derpreek weg, w a a rna de lucht w eer wat o p kla a rd e .
Op dat m om ent w ild e iedereen nog m a a r een d ing en dat w as zic h eens goed uitleven op de d a nsvlo e r, m aar eerst m oesten e r nog a fsc h e id ssp e e c h e s gehouden w orden. D it w a ren e r nog al wat, w a nt niet alleen de H B -e rs E m ilie van de V ra n d e , Robbert V e rw a a ije n en Th o m a s B e rg h u ijs nam en a fsc h e id , m a a r o o k h o o fd redacteur A ik e K a m p h u is en In te rn a tio n a a l S e c re ta ris Edg ar Hütte legden hun functie neer.
De e e rste a fd e lin g in nie uw e s tijl
D o o r Em ilie van de Vrande
O p 2 6 o k to b e r w a s h e t z o v e r: de o p ric h tin g v a n de a fd e lin g V e nlo . De m e e st b ijz o n d e re J O V D - a fd e lin g v a n d it m om ent, w a n t h e t is n a m e lijk de eerste a fd e lin g n ie u w e s t ij l! Ee n a fd e lin g o p g e ric h t d o o r
W
D -jo n g e re n .In groten getale waren J O V D -e rs, W D - e r s en vele geïnteresseerden naar G rand Café Central gekomen om de oprichtingsvergadering bij te wonen. Ter voorbereiding van deze avond hadden de initia tie fne m e rs, Jeroen Engesaeth, M are van G ra a - fe ila n d en T h ijs C ro m m e n tuyn al contact gezocht met de p laa tselijke pers om Venlo en omgeving ke n n is te laten maken met de JO V D , de enige politieke jong erenorg a nisa tie in de om g evin g . D it heeft ze k e r resultaat opgeleverd.
H o o r en w e d e rh o o r
Na een korte vergadering, die geleid werd met de ham er van de fractie van de W D -V e n lo , w a s de oprichting een feit. Na een korte pauze w as er op in i tia tief van het a fd e lin g s b e stu u r een h o o r en wederhoor georganiseerd. O n d e r leiding van Venlo- lid M a rk V erheijen werd er d oo r plaa tselijke wet houd ers, la n d e lijk v o o r zitte r Jeroen de Veth en a fd e lin g svo o rzitte r Jeroen Engeseath gediscussieerd over de p laa tselijke p o li tiek, de la n d e lijke p o litiek en de jeugd van tegen
w oordig. O m de avond een feestelijk tintje te
geven was er na afloop een borrel. D it w as n a tu u rlijk het uitgelezen moment voor JO V D -e rs om te inte g reren en te lobbyen bij de W D . Het was erg jam er dat de N S zijn laatste treinen te vroeg richting het noorden liet vertrekken, want anders waren er heel wat meer JO V D -e rs tot in de kleine uurtjes gebleven om de oprichting van deze gezellige afdeling te vieren. ■
PC-Colum n
H e t P o litie k C o m m issa ria a t
JOVD & G ezondheidszorg; lib e ralen aan he t bed.
G e zo nd he id szo rg en JO V D z ijn twee d in g e n d ie to t v o o r k o rt n ie t s tru c tu re e l m e t e lk a a r overeen k w a m e n . In o n s 5 0 - ja rig e b e sta a n z ijn e r w e l p u n ten g e w e e st w a a r w e o ns o v e r g ebogen h e b b e n m a a r e cht u itg e d ie p t z ijn z e n ie t. Z o is e r in de h isto rie n o o it een p ro je ct g ro ep g e w e e s t d ie z ic h u it sp ra k o ve r een b e p a a ld o n d e r w e rp . M e t de k o m st v a n h e t PC -VW M & S (P o litie k C om m is s a ria a t V o lk s g e z o n d h e id W e l z ijn , M in d e rh e d e n & S p o rt) z a l worden g etra c ht h ie r een einde aan te m aken.
Het is goed dat er g ediscussieerd gaat worden over onderwerpen b in nen het gezondheids-beleid. Actuele punten a ls het sa m e n ste lle n van m ed icijnlijsten d o o r de zo rg v e rze keraars en de voortdurende d isc u s
sie om het p e rso n e e lste ko rt in de zieken-, verpleeg- en v e rzo rg in g s huizen op te lo sse n , moeten ook eens vanuit een lib e ra a l standpunt worden benaderd en v o o rzie n w o r den van een advies/m ening o n ze r zijd s.
Actualiteiten van he t m in iste rie
M in iste r B o rst heeft de laatste tijd veel dingen gezegd. Een u itsp ra a k is onder andere BRAVO. Deze a fko r
tin g (en kreet) staat v o o r; m eer Bewegen, m in d e r Roken, m in d e r Alcohol, meer Vrije tijd en meer O nt sp a n n in g . D it staat o n lo sm a k e lijk van het geheel dat ieder mens ze lf m in of meer verantwoordelijk is voor z ijn of haar aandoeningen die, als gevolg van het niet uitvoeren van BRA V O , optreden. M issc h ie n niet eens z o 'n gekke gedachte, m aar alleen praktisch niet controleerbaar. Iemand die sam enwoont met een ro k e r heeft net zoveel ka ns om een kwaal te krijg e n die ten grondslag lig t aan het ro ke n . O f d o o r een d rukke baan is het niet m og elijk om eens wat v rijtijd d oor te brengen in de sportschool of met een sp o rtie ve hobby. Zo u eenieder dan moe ten sporten, zou eenieder dan alle geneugten van het leven moeten laten staan? N a tu u rlijk doel ik h ie r mee op echt specifieke voorbeel den. D a a ro m zo u ik de gehele gedachten hierachter niet willen ver werpen.
N a tu u rlijk is het zo dat iemand die bewust leeft een grotere kans heeft om geen aandoeningen te krijg e n. Echter w erkt de p ra k tijk wel eens omgekeerd. Dit roept dan frustraties op zo a ls;
"n o o it g e ro o kt en toch een lo n gaandoening gekregen en binnen de kortste t ijd ...." .
Het komt er denk ik globaal op neer dat je ze lf ze ke r een aandeel hebt in je eigen g ezond -heid stoesta nd
m aar dat dit geen reden hoeft te z ijn om te bezuinigen op la n d e lijk niveau omdat eenieder
ze lf meer zou moeten reguleren.
Re um a d orp en vog elm e dicijn
Een positiever bericht bereikte m ij (en vele andere) via de krant. Vanaf v r ij dag 0 3 - 1 2 - 1 9 9 9 is het v o o r reu- mapatiënten m o g e lijk om met lot genoten in contact te kom en via internet. Z e e r positief a ls je bekijkt dat reuma niet alleen een licham e lijk e m isv o rm in g met zic h m ee brengt, m a a r d aarm ee, in veel gevallen, ook een sociaal isolement. In deze perfecte maatschappij wordt veelal gekeken hoe iemand er fysiek uitziet. Ongewild maken w ij selecties over met wie we wel of niet in con tact w illen komen. Velen zu lle n dit ontkennen m aa r de p ra k tijk w ijst a n d e rs uit. H ie rd o o r kom en vele reum a patiënten, die in een ver gevorderd stadium zitten, vaak niet meer de deur uit omdat ze zich scha men of zich niet g e m a kke lijk voelen met de situatie waarin z ij zich bevin den. Nou is er de laatste tijd al veel veranderd h ie rin m a a r met deze stap op het internet w ordt de weg verder verbreed om deze mensen te helpen.
Een ander opzienbarend bericht is dat het C BG (College ter Beoorde ling van G enees
m iddelen) het a lle re e rste hom eo pathische geneesmiddel heeft gere g istreerd . Vanaf woensdag 0 1 - 0 2 -
1 9 9 9 staat het Aconitum D 1 0 van A. Vogel tegen koorts en zenuw pijn.
De regels voor registratie van een medicijn beslaan o.a. dat er gedo cumenteerd moet worden
aange-A
ïs c h s s
U om k it p irsoniil& tikort
ïn A i Z Ïik in -/ v i r p l u ‘fi
rn
virzOT^ln^s-knlzin
toond dat een medicijn werkzaam is. Veelal is dat bij hom eopa thische middelen niet m o g e lijk omdat vele
Conclusie
U it voorgaande punten b lijk t dat er zowel positieve a ls negatieve berich
tueer ^ec^e^en, tuinder fëoken,
tuinder ,/lU öA ot, tueer \J rlje tijd
en tueer £ Intsjodnnln
actieve sto ffe n in deze m id d elen m o e ilijk te testen z ijn . D o o r de re g i stratie van dit medicijn is er een stap in de goede richting gezet om naast de fa rm aceutische m edicatie ook andere geneesm id d elen 'goed te keuren'.
ten rond d om het g ezon d he id sb e leid te fo rm u le re n z ijn . Echter is dit alleen m aar een greep uit een doos vol onderwerpen. O m voor de JO VD een gestructureerd geheel op te zet ten is d isc u ssie en in v e n ta risa tie nodig. D a a rvo o r z ijn de LP P G 's een
uitstekend m edium .
O p dit moment zijn wij bezig om een onderwerp te filteren waarmee een start za l worden gegeven aan deze inventarisatie en m ening svorm ing . Z o a ls op het congres tijd e n s het PC- uurtje, wat overigens een groot suc ces w as, naar voren kwam is het nodig om eens te gaan praten met de leden in den lande.
Heeft uw afdeling een m ening over gezondheidszorg/beleid of zou daar eens over willen discussiëren wij hou den o n s aanbevolen. ■
W ilfre d -Pa u l C h risp ijn
P o litie k C o m m issa ris V olksgezond heid, W elzijn, Minderheden en Sport.
Speciale u itn o d ig in g
Millennium borrel
Donderdag 13 januari
17.00 uur op het Algemeen Secretariaat
Tevens bekendmaking Liberaal van het Jaar
W o rd t de JO V D g e sla c h to ffe rd ?
Een kleine groep mensen is h a rd aan h e t w e rk om de o n a fh a n kelijkheid van de JO V D om zeep te helpen. Tijd e n s h e t afgelopen Novem bercongres boekten z i j hun tw e e d e g ro te succes in amper een h a lf ja a r tijd : de v e r kie zin g va n h e t W D -g e m e e n - tera ad slid M a rk Verheijen to t lid van h e t hoofdbestuur. De Re so lu tie O n a f h a n k e lijk h e id h e t laatste ta stb a re b e w ijs va n de ze lfsta n d ig e p o litie k e en o rg a n isa to risc h e p o s itie v a n de JOVD, is m et z ijn benoeming fe i te lijk buiten w e rk in g gesteld. De vraag d rin g t zic h op w a t deze mensen d rijft in hun m issie om de JO V D u it te leveren aan de W D . D a t h e t b e la n g v a n de JOVD voor hen voorop sta a t lijk t uitgesloten.
De verkiezing sstrijd
De context waarin de meest recente ontwikkeling in de relatie J O V D -W D zich afspeelde was de vacature voor de hoofdbestuursfunctie Vorm ing en Scholing (V&S). E r waren twee ka n didaten voor deze post: de ene (Nat- han Soom er) is ja re nla ng actief geweest in JO VD, de andere (M ark Verheijen) heeft carrière gemaakt in de W D en bij de W D -jo n g e re n . M ark
D oor C h ris Jetten
w as o nd a n ks z ijn zeer beperkte JO V D -e rv a rin g kandidaat gesteld door het hoofdbestuur, dat op deze m anier een handreiking wilde doen naar de W D -jo n g e re n die zich naar verwachting vanaf 1 januari 2 0 0 0 bij de JO VD zullen aansluiten. O p zich was dit een begrijpelijke en respec tabele benadering. V & S is niet de meest vitale JOVD-functie, maar toch zeker zwaar genoeg om ondubbel zin nig het signaal af te geven aan jongeren in de W D dat z ij binnen de JO V D een volwaardig lidmaatschap tegemoet kunnen zien.
Wat deze op het eerste gezicht ver standig beslissing in een totaal ander daglicht stelt is dat M ark niet alleen een actieve W D -jo n g e re is, m aar ook gemeenteraadslid in de Lim burgse gemeente Grubbenvorst. Dat is pro blematisch, omdat de JO VD al sinds 1 9 8 8 het hoofdbestuurlidmaatschap onverenigbaar acht met het bekleden van bestuurlijke of vertegenwoordi gende functies voor een politieke par tij. De Resolutie Onafhankelijkheid laat op dit punt geen enkele ruimte voor misverstanden, en terecht. W ie wil dat de JO VD een plek is waar jongeren vrijblijvend en zonder angstig te hoe ven zijn over hun toekomstige politieke carrière met elkaar politiek kunnen
bedrijven, die moet ieder risico uit bannen dat de JOVD onderdeel wordt van dat
zelfde politieke carrièretraject. Dat is ook de ratio achter de Resolutie O naf hankelijkheid: dat hoofdbestuursle den (en in hun kielzog alle JO V D - leden) hun handen v rij hebben naar alle politieke partijen, omdat z ij voor hun c arrière niet van die partijen a fhankelijk zijn . Het gaat dus niet, zoals sommigen menen, om de vraag of er nu wel of niet een rechtstreeks belangenconflict zou kunnen ontstaan tussen de Secretaris V&S van de JOVD en een W D -g e m e e n te ra a d slid in Grubbenvorst. Die kans is inderdaad v rij klein. Het gaat erom dat iemand die bezig is met zijn loopbaan in de W D niet met dezelfde onbevangen
heid en onbevreesdheid die partij tegemoet kan treden als iemand die geen partijfunctie bekleedt.
Dat het hoofdbestuur deze overwe gingen in haar kandideringsbesluit niet de doorslag heeft laten geven is om een aantal redenen onbegrijpe lijk. Het is nam elijk koud een half jaar geleden dat de Algemene Vergade ring van de JO VD na ruim zeven uur discussie en onder protest akkoord is gegaan met de nieuwe sam enwer kingsovereenkomst met de W D . Het
De Kandidaten
hoofdbestuur had de vereniging toen verzekerd dat de politieke en o rg a ni satorische onafhankelijkheid van de JO V D ook in de nieuwe situatie gewaarborgd zou zijn. En wat zien we? De eerste de beste gelegenheid om
intensieve tobby-
c a m ^ p a ^ n e
deze politieke en o rg a nisa to risc he onafhankelijkheid de das om te doen wordt aangegrepen. Juist nu was het nodig om vastte houden aan datge ne wat we uit de onderhandelingen met de W D hadden gesleept. Juist nu hadden wij moeten handelen naar de letter en de geest van onze Reso lutie O nafhankelijkheid . W as er dan onder al die duizenden W D -jo n g e - ren echt geen kandidaat te vinden die dezelfde kwaliteiten heeft als Mark, maar die niet belast is door de ver antwoordelijkheid van een gemeen- teraadslidmaatschap?
De lobby
Hoewel de gang van zaken op zich al tragisch genoeg is, is er een aspect dat iedere JO V D -e r nog eens extra op zijn hoede zou moeten doen zijn . Het heeft er alle schijn van dat het niet zozeer de wens van het hoofdbestuur w as dat M a rk a ls kandidaat naar voren werd geschoven. Tot kort voor het Novembercongres had het hoofd bestuur nam elijk een andere kandi daat voor de vacante V&S-portefeuille: Steven M eijhuizen, oud-voorzitter van de JO V D-afdeling Leiden. W aarom Steven zich op het laatste moment terug heeft getrokken is niet helemaal d uid elijk, en in dit kader ook niet erg relevant. W a a r het om gaat is dat b lijkb a a r ook in de ogen van het hoofdbestuur M a rk lang geen ideale kandidaat is. B lijkb a a r is er na de kandidering van Steven iets gebeurd
w aardoor het hoofdbestuur plotse ling tot andere inzichten kwam. Het heeft er alle schijn van dat die draai van het hoofdbestuur is ingegeven door een aantal mensen dat ook op het congres zijn stempel op de besluit vorm ing heeft gedrukt. Het gaat hier om enkele leden van de com m issie- Van Dalen en een handjevol oud- hoofdbestuursleden dat nauw bij de werkzaamheden van deze commissie betrokken is. De enorm intensieve lobbycampagne die deze groep men sen heeft gevoerd was erg ongepast en in strijd met zowel de interne JO V D -m ores als met wat in het maat sc ha ppelijke en politieke verkeer gangbaar is.
O m met dat laatste te beginnen: de commissie Van Dalen is ingesteld met als doel het adviseren van de JO VD en de W D over de concrete uitwer king van het in mei aangenomen sa m e n w e rkin g sp ro to c o l. De com m issie heeft flin k wat w erk verzet en een doorwrocht rapport uitgebracht. Wat men echter lijkt te zijn vergeten is dat het w erk van een adviescom m issie ophoudt met het geven van een advies aan de opdrachtgever(s), eventueel aangevuld met een toe lichting. De commissie-Van Dalen gaat veel verder en mengt zich volop in de discussie over haar eigen advies. Indi viduele leden van de com m issie, de voorzitter incluis, gooien alles in de strijd om hun voorstellen uitgevoerd te krijgen. Z ij doen dit ze lfs nog voo r dat hoofdbestuur en vereniging met elkaar van gedachten hebben gewis seld over de voorstellen van de com m issie , hetgeen hun handelen des te ongepaster maakt.
Dan wat betreft de oud -hoofd be- stu u rsle d e n . Het w as altijd goed gebruik in de JO V D dat oud-hoofd- bestuursleden zich op afstand houden van actuele discussies in de vereniging, en de neiging onderdrukken om over hun graf heen te regeren. Voor
De to e k o m st va n het p ure lib e ra lism e
D oor Kalev Kallem ets
Vertaald en aangepast door
Daniël Tanahatoe en Tineke P rin s
Beste liberale vrienden in Neder land,
Z ij die m ij kennen va n in te rn a tionale sem inars o f van discussies op de LY M EC -w e b site , w e te n w a a rsc hijnlijk d a t ik bekend sta als een va n de m eest obstinate en onbuigzaam ste radicale lib e ralen. Ik sta z e lfs n ie t v e r van het idee a f om de sta a t in z ijn geheel te verw erpen.
Sommigen van jullie kennen misschien de Oostenrijkse 'School of Economics', ■vaan/an M urray N. Rothbard een van de bekendste vertegenwoordigers is. Het is nu precies een halve eeuw gele den dat deze man een essay schreef met dezelfde titel als die van dit arti kel. Ik zal niet proberen om zijn essay samen te vatten, maar ik wil wel de meest fatale fouten van de g ro ot machten in de wereld die door hem zijn oeschreven, uitlichten. Vervolgens wil ik een logisch concept voor de toekomst van Europa proberen te geven.
Oorlog versus liberalisme
Om iets over de toekomst te kunnen zeggen moeten we echter eerst het verleden begrijpen en dan vooral de twee wereldoorlogen. We moeten der- nalve inzien wat de gevolgen van de twee wereldoorlogen zijn . Iedere o o r log is een enorme uitbarsting van socia lisme, nationalisme, bruutheid, over heidsdwang en -uitgaven, met andere woorden: alles waar het liberalism e altijd tegen gevochten heeft. De beide wereldoorlogen en dan vooral de laat ste, waren immense acties tegen dit libe ralisme en we kunnen wel zeggen dat
het bijna een fatale poging was. De overheidsuitgaven rezen de pan uit en reguleringen, nationale monopolies en collectieve goederen werden uitge breid tot ze bijna ieder terrein van men selijke activiteiten besloegen.
We moeten ons afvragen wat tot die oorlogen heeft geleid. Het M a rxisti sche antwoord is het kapitalisme en het imperialisme. Op een punt hebben de Marxisten gelijk: de staten en staats hoofden profiteerden van het oorlog voeren tegen elkaar. Z ij konden uit naam van het 'nationale belang' de overheidsuitgaven omhoog schroeven. M aar de Marxisten hebben ongelijk wat betreft hun visie op het kapitalis
me. Kapitalisme en markteconomie in de puurste vorm zijn nooit gepaard gegaan met dwang.
H e t 'p ro e f ondervinde lijk e ' in het empirisme Het echte antwoord op de boven staande vraag is het socialisme. O f we het nu nationalisme, conservatis me, christen
dom of communism e noemen, het ware gezicht van socialisme is altijd hetzelfde gebleven sinds de inbreng van Plato, Stig liz, Keynes en andere disci pelen van staatsdwang. Voor hen is dwang zeer belangrijk. Z ij vinden dat er altijd iets of iemand moet zijn die de willekeurige marktwerking controleert, die sociale rechtvaardigheid, de 'ideale'
staat, meer welvaart en om het even welke andere vreemde hersenspinsels die z ij met hun meditaties hebben bedacht, creëert.
Een bela ng rijk, maar genegeerd gevolg van de wereldoorlogen is de fatale uitbreiding van het proefonder vindelijke in het empirisme. Dit is een, van de natuurwetenschappen overge nomen, methode, die onder andere gebruikt is door Karl Popper en Milton Friedman. Deze zogenaamde 'helden' van het liberalisme hebben de fatali teit van het concept van em pirism e in de economie niet kunnen voorzien. Het concept zegt dat er niets concep tueel of logischerw ijze verkeerd is (empirisme erkent geen enkele logica in het m enselijk handelen) aan socia lisme of welke andere vorm van dwang
dan ook. A ls het concept mocht falen, wijten de 'helden' dit aan de omstan digheden. De hypothese van het socia lisme moet dan in nieuwe omstandig heden getoetst worden. Geen enkele mislukking van het concept kan iets zeg gen over het feit of het in de toekomst nog weer toegepast zal worden. Empi risten kunnen nooit zeggen: socialisme
