STAGEVERSLAG
OMROP FRYSLÂN
Leeuwarden, 23 februari 2018
Maaike van der Hoek
S2578131
Master Journalistiek
Faculteit der Letteren
Rijksuniversiteit Groningen
Stageperiode: 13 november 2017 tot en met 13 februari 2018
Praktijkbegeleider: Jaring de Groot
Docentbegeleider: Rienk Kamer
INHOUDSOPGAVE
1. De stageplaats 2. De werkzaamheden 3. De begeleiding 4. Evaluatie 5. Conclusie 6. Aanbevelingen 7. Bijlagen1. DE STAGEPLAATS
Motivatie
Wekenlang heb ik getwijfeld: stagelopen bij een nationale omroep of bij een regionale omroep? In de zomervakantie heb ik de knoop doorgehakt, het werd een regionale omroep. Welke regionale omroep wist ik wel meteen, daar was geen twijfel over. Omrop Fryslân moest het worden. Na mijn sollicitatie kwam de twijfel wel even terug, heb ik hier wel goed aan gedaan? Maar ik weet inmiddels zeker dat het de juiste keuze is geweest.
Ik heb gekozen voor een regionale omroep omdat ik graag zelf op pad wil, zelf dingen wil maken en zelf radio wilde maken. Bij een nationale omroep ging dat natuurlijk nooit (of niet zo snel) gebeuren. Uit de verslagen en verhalen van andere studenten bleek dat de stages vooral uit productie- en bureauwerk bestonden. Dit gaf voor mij de doorslag om voor een regionale omroep te kiezen. Dat ik wel zeker wist dat het Omrop Fryslân moest worden komt niet alleen door mijn Friese achtergrond. Omrop Fryslân is bekend in de regio en heeft programma’s waar ik bekend mee ben.
Mijn verwachtingen gingen dus uit naar zelf dingen doen. Niet alleen het bureauwerk, maar ook op pad gaan en radioreportages maken. Op mijn eerste stagedag kreeg ik mijn stagebegeleider aangewezen met wie ik een kort introductiegesprek had. Uit dit gesprek bleek dat ik vooral bureauwerk ging doen. Dit kwam niet helemaal overeen met mijn verwachtingen, maar dit voelde mijn stagebegeleider ook al snel aan. Ik heb toen zelf aangegeven dat ik ook graag op pad wil. Dat werd geregeld en daardoor bestond mijn stage uit 50% bureauredactie en 50% verslaggeving. Hier was ik heel blij mee. Ik heb ook echt geleerd dat je zelf moet aangegeven als je iets wilt. Stageverlener Omrop Fryslân is dé regionale omroep van Friesland. Het is ook één van de oudste regionale omroepen van Nederland (1994). De voertaal bij de omroep is Fries en dat zie je terug in de programma’s en op de redactie. Vanwege de status van het Fries als tweede rijkstaal maakt de omroep ook documentaires en schooltelevisieprogramma’s voor de landelijke publieke omroep. Omroep Friesland heeft de ambitie om het leidende informatiecentrum van Friesland te zijn. Speerpunten zijn regionaal herkenbaar, actueel, onafhankelijk, betrouwbaar, toegankelijk, onderhoudend en divers. Daarnaast is het natuurlijk Fries en van belang en interessant voor elk deel van Friesland en voor iedere Fries. Kerngetallen van de omroep zijn in te zien in de jaarverslagen. Het meest recente jaarverslag is dat van 2016. Hieronder worden meerdere kerngetallen weergegeven in een schema: Aantal vaste werknemers 117 (95,8 fte) Aantal freelancers 140
Jaaromzet 15,4 miljoen Reclame-inkomsten 1,2 miljoen Radio en internetradio 24 uur per dag Aantal uren “verse” televisie per dag 1,5 uur Tabel 1.: Meer informatie in het jaarverslag: https://www.omropfryslan.nl/data/omrop/jierferslach_2016.pdf De organisatiestructuur ziet er als volgt uit:
Het format van de omroep is sinds september 2016 gewijzigd omdat het publiek veranderd in mediagebruik. De televisieprogramma’s Bynt en Hjoed zijn verdwenen en daarvoor is Fryslân Hjoed in de plaats gekomen. Dit programma is veel meer gericht op het combineren van televisie, radio en online. Fryslân Hjoed brengt het laatste nieuws, maar daarnaast ook verdieping door studiogesprekken en lange reportages. Mensen die het nieuws van de dag al gezien of gehoord hebben, hebben dus ook nog een reden om te kijken. Ook zijn de radioprogramma’s anders ingericht en is de
Iedere ochtend is er om 09:30 uur een redactievergadering. Iedereen die op de nieuwsredactie werkt en aanwezig is sluit aan. De sportafdeling heeft een eigen redactievergadering en overlegt aan een andere tafel. Voor de andere redacteuren en verslaggevers geldt dat ze meedoen aan de redactievergadering. De eindredacteur of samensteller neemt het woord en vertelt wat er gisteren is gedaan. Daarna worden de onderwerpen die “vandaag” op de agenda staan besproken. Er wordt besproken welke verslaggever het item gaat draaien en welke verslaggevers al op pad zijn. Vervolgens wordt er een rondje gemaakt en kan iedereen aangeven of hij of zij nog een onderwerp wil aandragen. In sommige gevallen wordt er even gediscussieerd over het onderwerp en in andere gevallen wordt er vaak wel een akkoord gegeven om het onderwerp aan te pakken. Mijn aandeel in deze vergaderingen is dat ik bijvoorbeeld een onderwerp aandraag of meepraat over een bepaald onderwerp voor een item. De ochtendvergadering duurt een halfuur en is om 10:00 uur afgelopen.
Na het overleg gaat iedereen aan zijn werk. Voor mij geldt dat ik dan aan de slag ga met mijn bureauredactiewerkzaamheden of op pad ga als radioverslaggever. De preciezere invulling van deze taken is verderop te lezen onder het kopje werkzaamheden.
Op woensdag is er om 13:00 uur een wekelijkse vergadering. Hierin worden de onderwerpen die in het nieuwsprogramma FryslânHjoed voorkomen besproken. Iedere dag wordt er een langere reportage gedraaid in de uitzending en zit er een gast in de studio. Elke dag is een soort “thema” dat uitgelicht wordt. Maandag en vrijdag wordt er bijvoorbeeld dieper ingegaan op sport. Als je ideeën of verhalen hebt dan kun je die in deze vergadering aandragen. Als je dit doet dan is het handig als je van te voren alvast een telefoontje hebt gepleegd zodat je al wat meer informatie hebt. Een overzicht met de weekplanningen staat op een bord naast de redactietafel.
Er is iedere dag ook een bijeenkomst voor verslaggevers om 13:00 uur. Hierin worden onderwerpen/items besproken die nog niet zijn gecoverd. Eventueel kunnen hier nog verslaggevers op gezet worden. Tot slot is er nog een wekelijkse vergadering met een afgevaardigde van iedere redactie. Dit zijn de redacties van HEA!, SchoolTV, FryslânHjoed. Hierin worden de onderwerpen besproken die elke redactie wil coveren. Om te voorkomen dat er overlap is worden de invalshoeken en de onderwerpen besproken. Als een redactie een leuk onderwerp heeft, maar deze meer geschikt is voor een ander programma dan wordt dit ook gedeeld.
2. DE WERKZAAMHEDEN
Beschrijving werkzaamheden en voorbeelden Iedere dag kom ik rond 09:20 uur aan op de redactie van Omrop Fryslân. Eerst log ik in op een computer en check ik mijn mail snel. Om 09:30 uur begint de redactievergadering waarin de items van “gisteren” en “vandaag” worden doorgenomen. Dit duurt tot ongeveer 10:00 uur. Daarna ga ik weer naar de computer waarop ik heb ingelogd. Voor mij geldt dat ik vervolgens vaak bezig ben met mijn taken op de bureauredactie. Even mijn mail checken en beantwoorden en wat telefoontjes plegen. Op sommige dagen komt de samensteller naar mij toe om mij op pad te sturen voor een radio-item. Als dat laatste het geval is dan stap ik in de auto en draai ik het item. Als ik terugkom monteer ik het tot een item van ongeveer 2’5 minuut. Dit item moet meestal klaar zijn voor het programma van 16:00-18:00 uur. Als ik ’s ochtends al iets moet draaien dan is het vaak voor het radioprogramma om 12:00 uur. En in enkele gevallen is het voor het ochtendprogramma van de volgende dag van 06:00 uur tot 09:00 uur. Naast het draaien en monteren van het item schrijf ik ook de pr-tekst, een nosje (nieuwsbericht voor radio) en een bericht voor in de app en op de site. Bij het laatste bericht voeg ik ook foto’s toe die ik op locatie heb gemaakt.Wanneer ik niet op pad hoef en mijn dag op de bureauredactie vervul, ga ik bezig met mijn “lange termijn” projecten. Zo heb ik de Week van Zorg en Welzijn en Ferhalen2018 als projecten. Voor de week van Zorg en Welzijn, werken we samen met ZorgpleinNoord. Zij hebben de drie noordelijke regionale omroepen benaderd. Omrop Fryslân maakt vijf langere reportages (5 minuten per reportage) over vijf personen die in verschillende zorginstanties werken. Voor dit project houd ik het contact met ZorgpleinNoord. Verder hebben we overleg met de instanties die meewerken. De vijf instanties vallen allemaal binnen een andere tak van de zorg. De instellingen kiezen zelf een geschikt persoon die ik vervolgens benader voor een voorgesprek. Ik ben naar een aantal instanties geweest om die voorgesprekken te voeren. Vervolgens stuur ik de uitgetypte verslagen van zo’n voorgesprek naar Miranda. Zij draait de items. De week is pas in maart, dan loop ik hier geen stage meer, maar de opnames zijn daarvoor al gedaan. Verder heb ik ook het contact met de instellingen en de personen die worden gefilmd.
Ferhalen2018 is het project dat hoort bij het openingsweekend van Leeuwarden2018. Op vrijdagavond worden overal in de provincie verhalen verteld. Bij Omrop Fryslân volgen we dit project op een aantal manieren: twee keer live radio op vrijdagmiddag, live in FryslânHjoed om 17:00 uur, halfuur live op Facebook en website via livestream MoJo op vijf locaties om 20:00 uur en een radioreportage voor de volgende ochtend waarna gebeld wordt met de organisatie. Voor al deze items zijn verslaggevers, geïnterviewden en verhalen nodig. Mijn taak om alle verhalen door te spitten en te kijken welke geschikt zijn voor beeld en radio. Ook heb ik contact gehad met de initiatiefnemer en organisatie van dit project. Ik
mocht ook zelf deelnemen aan het project door de radioreportage voor de volgende ochtend te maken. Dit project was ’s avonds en daarom moest ik ook ’s avonds naar mijn uitgezochte locatie in Buitenpost. Dit was de eerste avonddienst die ik heb gedraaid. Ik begon om 15:00 uur ’s middags en ben toen om 17:00 uur naar Buitenpost gereden. Om 21:00 uur was ik weer terug en toen heb ik het item gemonteerd. Om 23:00 uur was ik vrij. Ik vond het heel leuk om een keer een avonddienst te draaien omdat ik normaal van 09:30 tot 17:00 uur stageloop. Dat de tijden niet altijd hetzelfde zijn in dit vak, is dan ook goed om te ervaren tijdens een stage. Naast de bureauredactietaken ga ik ook op pad als verslaggever. In de eerste twee maanden alleen voor radio en later ook voor televisie. Voor radio mocht ik na 1 a 2 weken alleen op pad. Met camjo begon ik wat later aangezien ik eerst nog een cursus Avid moest volgen. Dit is het montageprogramma waar de omroep mee werkt. Echt super leuk om zoveel te mogen doen! Het is wel belangrijk dat je zelf vraagt om feedback anders kan dit nog wel eens blijven liggen. De eerste keer dat ik als camjo-verslaggever op pad ging was echt heel leuk en leerzaam. Roelof (presentator) ging mee en gaf me tips over hoe ik het beste kon filmen. Daarna interviewen, zelf de teksten schrijven en monteren. ’s Avonds was m’n item in de uitzending! De tweede keer als camjo’er was drie weken daarna. Ik ging alleen op pad en dat was heel erg leerzaam. Ik liep tegen allemaal dingen aan: niet goed genoeg voorbereid, te lang niet gemonteerd. Ik baalde enorm dat ik niet het resultaat kon leveren wat ik wilde, maar het was wel heel leerzaam. Daarnaast heb ik ook veel te horen gekregen dat dit juist kan en mag in je stageperiode en dat zelfs een verslaggever nog wel eens terugkomt met “niets”. Je krijgt elke keer weer nieuwe kansen en dat maakt het heel leerzaam.
3. DE BEGELEIDING
De begeleiding is prima verlopen, zowel vanuit de opleiding als de stageverlener. In de eerste twee weken heb ik een telefoongesprek gehad met de docentbegeleider. Halverwege de stage is hij langs geweest op de stageplek. We hebben toen met z’n drieën, de stagebegeleider, de docentbegeleider en ik, om tafel gezeten. Verder heb ik de journal bijgehouden en is er geen contact meer geweest tussen de docentbegeleider en mij omdat dat verder niet nodig was. Waar ik wel van baalde is dat de administratieve taken bij de opleiding bleven liggen. Voor mijn stage begon, had ik al een stagecontract ingeleverd, maar dit werd niet geconstateerd waardoor mijn stagegoedkeuring laat op gang kwam. Ik ben wel begonnen omdat ik toestemming heb gevraagd bij de examencommissie. Het contract moest ook naar de faculteit om in Progress goedkeuring te krijgen. Ik heb veel mailcontact gehad met bureau Letteren, maar er gebeurde niets. Mijn stage is inmiddels afgelopen en mijn contract nog altijd niet verwerkt. Dit valt me erg tegen.
De stagebegeleiding vanuit de omroep is prima. De begeleider en ik zitten aan hetzelfde eilandje van bureaus waardoor we regelmatig contact hebben. Als er iets is kan ik altijd terecht met mijn vraag. We hebben in het begin geprobeerd om iedere maandag even samen te komen. Dit werd uiteindelijk niets, maar vanuit alle hoeken van de redactie is er wel eens iemand naar me toe gekomen om even feedback te geven. Je moet wel zelf initiatief tonen als je feedback wilt, maar als je erom vraagt dan krijg je dat ook altijd. Uiteindelijk komt het er dan ook wel op neer dat ik bijna iedere dag wel feedback heb mogen ontvangen. Ook als je even een baaldag hebt kun je dat altijd wel bij íemand uiten en dan kom je erachter dat helemaal niet gek of erg is. Als tip zou ik andere studenten dan ook mee willen geven: wil je feedback of zit je iets niet lekker, vraag er dan om of bespreek het met iemand.
4. EVALUATIE
Tijdens mijn stage heb ik zeker gemerkt dat ik veel geleerd heb tijdens de opleiding. De kennis en vaardigheden waar ik met name veel aan gehad heb, komen van het blok radio. Dit komt ook omdat ik meestal radioreportage heb gemaakt. In het begin gaat het allemaal nog niet heel snel, maar hoe vaker je het gaat doen, des te soepeler het gaat. Wat vooral sneller is gegaan, is het schrijven van berichten bij de reportages. Het oefenen met het schrijven van nieuwsberichten zou misschien nog wel intensiever kunnen bij de specialisatie radio. Of dat er bij de radio-opdrachten niet alleen pr-teksten worden geschreven, maar ook een nieuwsberichtje met een quote en een bericht voor online met foto’s.
De studie biedt veel ruimte om kennis te maken met vaardigheden die voor de journalistiek van toepassing zijn. Vooral door veel te doen heb ik veel geleerd. Deze ruimte om te oefenen heb ik als zeer leerzaam ervaren voor tijdens mijn stage. Ik merkte tijdens mijn stage dat ik daar veel aan gehad heb. Het schrijven van nieuwsberichten, het draaien van items en de specialisatie radio hebben mij met name geholpen. Hierdoor kon ik al snel meedraaien in het bedrijf waar ik stage liep: Omrop Fryslân. De nieuwe kennis die ik heb op gedaan is gekomen door het meewerken op de bureauredactie. Het gaat dan om de langere termijn projecten. Vanaf het begin kreeg ik de Week van Zorg en Welzijn als taak. Deze week vindt plaats in maart, maar ik begon al met voorbereidend werk in november. Zo’n langer termijn project was niet nieuw voor me door de commissies die ik heb gedaan buiten de studie. Binnen de studie is hier minder aandacht voor en gaat het om het dagelijkse nieuws. Ik vond het leuk en leerzaam om zo’n project te doen tijdens mijn stage zodat ik ook dit concept van de journalistieke werkzaamheden heb meegekregen.
Ik ben blij dat ik de doelen van mijn stageplan heb kunnen bereiken. Het doel was om zelfstandig items te kunnen draaien voor zowel online, radio en tv. Doordat ik aangegeven heb niet alleen te willen ontwikkelen op de bureauredactie, maar ook als verslaggever heb ik deze doelen kunnen bereiken. Ik kan nu zelfstandig als camjo’er op pad om items te maken. Ik ben dan ook erg blij dat ik deze kans bij de stageverlener heb gekregen.
5. CONCLUSIE
De afgelopen drie maanden heb ik mijn stage gedaan als bureauredacteur en verslaggever bij Omrop Fryslân. Ik heb deze maanden als zeer leerzaam ervaren om verschillende redenen. Nadat ik had aangegeven naast bureauredactie ook graag ervaring wilde opdoen als verslaggever, kreeg ik langzaam aan ook steeds meer taken van een verslaggever. Ik vond het fijn dat dit zich in stapjes opbouwde. Mijn stagebegeleider heet daarbij een belangrijke rol gespeeld. Hij zag ook dat naast bureauredactie graag meer wilde leren als verslaggever. Ik ben begonnen met het maken van radio-items en dit heeft zich langzaam uitgebreid naar het draaien en monteren van televisie-items. Deze, voor mij, nieuwe vaardigheden heb ik kunnen ontwikkelen door het in stappen te kunnen leren. Maar naast de stappen werd ik soms ook wel eens in het diepe gegooid. Dat waren soms hectische dagen omdat je een deadline moet halen. Maar door de dingen die dan misgaan, merk je wel wat nog beter kan. Zo moest ik leren hoe ik een dag als verslaggever het beste kon indelen. Eerst het radio-gedeelte monteren, dan berichten typen en dan het tv-gedeelte, of toch eerst teksten schrijven en dan monteren. Doordat ik de ruimte heb gekregen om dit te mogen ontdekken heb ik mezelf erg kunnen ontwikkelen. Ik ben erg blij dat ik voor deze stageplek heb gekozen. Vooraf viel mijn keuze op Omrop Fryslân omdat ik zelf dingen wilde doen. Als ik terugkijk op deze periode ben ik blij met mijn keuze. Ik heb de ruimte en begeleiding gehad waardoor ik nu mijn doel heb behaald.
6. AANBEVELINGEN
Alhoewel ik van mening ben dat het altijd beter kan, zijn er niet echt aanbevelingen die ik kan doen. Ik heb het erg naar mijn zin gehad tijdens mijn stage. Er zijn heus wel eens momenten dat je op jezelf bent aangewezen maar dat hoort erbij en daar leer je ook weer van. Dit zijn momenten dat je wilt draaien en er even geen hulp is en je camera niet doet wat je wilt bijvoorbeeld. Maar uiteindelijk is er altijd wel iemand die je helpt, al je er om vraagt. Misschien dat er soms wat meer tijd voor feedback mag zijn op de dingen die je maakt, maar ook hier geldt, als je er om vraagt krijg je het wel. Misschien dat er meer feedback kan komen vanuit de organisatie, maar ik heb hier zelf absoluut geen last van gehad. Als je vraagt om feedback dan wordt daar tijd voor gemaakt dus ik ben zeker tevreden over de stageplek en zou het iedereen kunnen aanraden.
7. BIJLAGEN
a. Een aantal radioreportages:
- Veel drukte bij aftrap LF2018: duizenden luisteraars o 26 december 2018 o https://www.omropfryslan.nl/nieuws/785338-veel-drukte-bij-aftrap-lf2018-duizenden-luisteraars - Klok terug in koepelkerk Berlikum o 14 december 2017 o https://www.omropfryslan.nl/nijs/776722-klok-koepeltsjerke-berltsum-nei-restauraasje-werom - Nieuw fietspad Haskerdijken en Nieuwebrug o 13 december 2017 o https://www.omropfryslan.nl/nieuws/776626-nieuw-fietspad-haskerdijken-en-nieuwebrug - Telefoongebruik in de auto o 6 december 2017 o https://www.omropfryslan.nl/nijs/774355-je-rijdt-feite-met-je-ogen-dicht - Sinterklaas op bezoek bij kinderen in het MCL o 5 december 2017 o https://www.omropfryslan.nl/nieuws/774154-video-sinterklaas-brengt-cadeautjes-bij-zieke-kinderen-mcl - Buitenbad Haulerwijk voortaan duurzaam verwarmd o 20 december 2017 o https://www.omropfryslan.nl/nieuws/779994-buitenbad-haulerwijk-voortaan-duurzaam-verwarmd - Ophef over ‘te hoge prijzen’ bij kringloopwinkel o 9 januari 2018 o https://www.omropfryslan.nl/nijs/782560-opskuor-oer-te-hege-prizen-kringloopwinkel-fan-omrin - Planetarium: jaarplank Eise Eisinga na kwarteeuw weer beschilderd o december 2017 o https://www.omropfryslan.nl/nieuws/780253-jaarplank-eise-eisinga-na-kwarteeuw-weer-beschilderd
