RAPPORT
ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP BASISSCHOOL DE LINDE
Plaats : Oirschot
BRIN-nummer : 08YI
Onderzoeksnummer : 120658
Datum schoolbezoek : 30 november 2010 Rapport vastgesteld te Breda op 14 april 2011
Inhoud
1 Onderzoek 5
2 Bevindingen 7
3 Conclusie 11
Bijlage 13
1 Onderzoek
Op 30 november 2010 heeft de inspectie basisschool De Linde bezocht. Het bezoek is afgelegd vanwege de verplichting van de inspectie om scholen voor primair onderwijs ten minste eenmaal per vier jaar te bezoeken.
Tijdens het onderzoek heeft de inspectie de kwaliteit van het onderwijs op de school beoordeeld met een beperkte set indicatoren, waarmee zij conform de Wet op het Onderwijstoezicht (WOT) kan beoordelen of de school op belangrijke onderdelen onderwijs van voldoende kwaliteit biedt. Deze indicatoren hebben betrekking op de resultaten en de ontwikkeling van leerlingen, op de zorg en begeleiding en op de kwaliteitszorg. Daarnaast zijn enkele verplichtingen van de school in het kader van de naleving van wet- en regelgeving gecontroleerd, waaronder de onderwijstijd.
De bevindingen uit het onderzoek in het kader van het vierjaarlijks bezoek worden gebruikt om te bezien of het reeds aan de school toegekende basisarrangement kan worden gehandhaafd. Eventueel geconstateerde tekortkomingen worden betrokken bij de eerstvolgende risicoanalyse. Indien tijdens het onderzoek echter blijkt dat er mogelijk sprake is van zwakke of zeer zwakke onderwijskwaliteit, dan zet de inspectie het onderzoek in het kader van het vierjaarlijks bezoek, na overleg met het bevoegd gezag, om in een
kwaliteitsonderzoek.
In hoofdstuk 2 van dit rapport beschrijft de inspectie de bevindingen die uit haar onderzoek op basisschool De Linde naar voren zijn gekomen. Bij de
geconstateerde verbeterpunten is tevens een onderbouwing opgenomen.
In hoofdstuk 3 volgt de conclusie.
Onderzoeksopzet
Deze rapportage over het onderzoek is gebaseerd op:
• Een beperkte set indicatoren uit het Toezichtkader po/vo 2009 van de inspectie. Het toezichtkader is te vinden op www.onderwijsinspectie.nl.
• Analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn.
• Schoolbezoek, waarbij:
• schooldocumenten en handelingsplannen zijn bestudeerd;
• enkele groepsbezoeken zijn afgelegd voor het beoordelen van de planmatige uitvoering van de zorg;
• gesprekken met de directie en de intern begeleider zijn gevoerd.
2 Bevindingen
De bijlage van dit rapport bevat een overzicht van de bij dit onderzoek gebruikte indicatoren en de bevindingen van de inspectie daarover.
Uit dit overzicht valt op te maken dat op basisschool De Linde de kwaliteit van het onderwijs voor een aantal onderzochte indicatoren op orde is. Het betreft hier met name een deel van de indicatoren van de aspecten opbrengsten, de zorg en begeleiding en de kwaliteitszorg.
De leerresultaten, die leerlingen aan het einde van de schoolperiode behalen, beoordeelt de inspectie weliswaar als voldoende, maar de inspectie acht deze wel risicovol. Zo liggen de leerresultaten in 2009 en 2010 onder de ondergrens, die de inspectie hiervoor hanteert. In 2008 liggen deze rond het verwachte niveau. Verder heeft de inspectie ook de leerresultaten, die de leerlingen van groep 7 in het schooljaar 2009-2010 behaalden, in haar onderzoek betrokken.
De leerresultaten van rekenen en wiskunde en begrijpend lezen zijn van voldoende niveau, waarmee er een gunstig perspectief op voldoende
eindopbrengsten voor het schooljaar 2010-2011 lijkt te zijn. De inspectie heeft zich ook een oordeel gevormd over de tussentijdse leerresultaten gedurende de schoolperiode. De leervorderingen voor begrijpend lezen in groep 6 en rekenen en wiskunde in de groepen 4 en 6 beoordeelt de inspectie als voldoende, maar de resultaten voor technisch lezen in de groepen 3 en 4 zijn onvoldoende. De school heeft de trend van de te lage opbrengsten voor technisch lezen onderkend en heeft een aantal maatregelen getroffen om deze trend om te buigen. Zo is er afgelopen schooljaar een nieuwe methode voor aanvankelijk lezen geïmplementeerd en is het aanbod van de groepen 1 en 2 nogmaals uitgebreid onder de loep genomen. Dit heeft onder meer geleid tot de
implementatie van een nieuwe methode in deze groepen. Verder start de school op vier schooldagen met een kwartier technisch lezen en bezoekt elke groep elke week de schoolbibliotheek, waar elk kind een boek uitkiest om in de klas te lezen. De school is daarnaast vorig schooljaar gestart met een pilot op het gebied van rekenen en wiskunde, omdat de rekenresultaten van de meeste groepen in de midden- en bovenbouw tegenvielen. Tot slot heeft de intern begeleider vorig schooljaar een cursus gevolgd, waarin zij haar vaardigheden om trendanalyses uit het leerlingvolgsysteem te genereren heeft vergroot. Met behulp van een landelijk genormeerd instrument worden de sociale
competenties van de leerlingen in beeld gebracht. Deze liggen rond het niveau dat van de school verwacht mag worden.
De school beschikt over een compleet systeem van methodeafhankelijke en landelijk genormeerde toetsen, aangevuld met een gestandaardiseerd
observatiesysteem in de groepen 1-2 om de brede ontwikkeling van de jongste leerlingen te volgen. De school heeft vastgelegd wanneer de toetsresultaten van de leerlingen verder geanalyseerd moeten worden en wanneer een leerling in aanmerking komt voor extra hulp. Frequent worden groepsbesprekingen gehouden waarin de vorderingen van alle leerlingen worden besproken.
Een cyclisch kwaliteitszorgsysteem is slechts ten dele tot ontwikkeling gekomen op basisschool De Linde. Zo hanteert de directie van de school een aantal instrumenten om zicht te krijgen op de huidige stand van zaken.
Rapport Onderzoek in het kader van het vierjaarlijkse bezoek | basisschool De Linde | 30 november 2010
pagina 8 van 14
In het schoolplan 2007-2011 heeft de school op verschillende beleidsterreinen de voorgenomen verbeteractiviteiten globaal geformuleerd. Vervolgens stelt de school een jaarplan op met evalueerbare doelen en een planning, zodat aan het einde van het jaar kan worden bepaald of en in welke mate de beoogde
resultaten daadwerkelijk zijn bereikt. De inspectie beoordeelt daarom de planmatigheid waarmee de school aan verbeteringen werkt als voldoende.
Verder beschikt de school over een kwaliteitshandboek, waarin alle afspraken uit verbeteractiviteiten worden vastgelegd. Dit handboek is voor alle leerkrachten bereikbaar. De intern begeleider legt daarnaast klassenbezoeken af, waarin wordt nagegaan of leraren de gemaakte afspraken nakomen. Daarmee is ook de kwaliteitsborging van voldoende niveau.
Verbeterpunten voor de onderwijskwaliteit
Naast deze positief beoordeelde aspecten, vraagt de inspectie aandacht voor enkele onderdelen waarvan de kwaliteit verbetering behoeft. Het betreft hier met name onderdelen van de aspecten opbrengsten, zorg en begeleiding en de kwaliteitszorg.
Opbrengsten
Om te kunnen beoordelen of leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften zich naar hun mogelijkheden ontwikkelen, heeft de inspectie gekeken of voor de leerlingen die op één of meerdere onderdelen een eigen leerroute volgen, een uitstroom- of ontwikkelingsperspectief is aangetroffen op basis waarvan de school het aanbod voor deze leerlingen plant. Dit is niet het geval. Om die reden beoordeelt de inspectie indicator 1.4 als onvoldoende.
Zorg en begeleiding
De vorderingen en de ontwikkeling van de leerlingen worden systematisch gevolgd en de leraren baseren zich daarbij op observaties en toetsen. De school gebruikt een landelijk genormeerd leerlingvolgsysteem voor Nederlandse taal en rekenen en wiskunde en voor de sociale competenties. Voor alle leerlingen die extra hulp nodig hebben, wordt een individueel handelingsplan opgesteld of worden de onderwijsbehoeften van deze leerlingen opgenomen in een
groepsplan. Bij de beschouwing van een aantal handelings- en groepsplannen viel op dat meestal een heldere (ortho-)didactische analyse van het probleem of de verwijzing naar een dergelijk onderzoeksdocument ontbrak. In de
groepsplannen worden zorgleerlingen geclusterd, maar het is niet duidelijk op basis van welke criteria deze clustering plaatsvindt. Zodoende kan de school niet verantwoorden dat de zorg zoals omschreven in het handelings- of groepsplan voor die leerling voldoende aansluit bij het geconstateerde probleem. Daarnaast constateert de inspectie dat de waarborgen voor een planmatige uitvoering van de zorg ontbreken. Uit de lesobservaties, klassenadministraties en gesprekken met de intern begeleider heeft de inspectie niet kunnen vaststellen dat leraren in voldoende mate extra instructie verzorgen aan zorgleerlingen, passend bij het leerprobleem van de leerling.
Verder vraagt de inspectie aandacht voor het regelmatig evalueren van de effecten van de zorg. De kwaliteit van deze evaluaties beoordeelt de inspectie als onvoldoende. Als er bij de evaluaties meer aandacht besteed wordt aan de oorzaken van het al dan niet halen van de beoogde doelen van de hulp, kan ook een groeiend inzicht ontstaan over de effectiviteit van de geboden hulp.
Kwaliteitszorg
Zoals al eerder vermeld is een cyclisch kwaliteitszorgsysteem nog niet volledig tot ontwikkeling gekomen op basisschool De Linde. Zo analyseert de school de kenmerken van haar leerlingenpopulatie niet en worden deze nog niet vertaald naar concrete verbeteractiviteiten.
Verder hanteert de school geen systematiek waarin zij periodiek alle aspecten van het onderwijzen en leren evalueert en worden belanghebbenden maar in beperkte mate geïnformeerd over de gerealiseerde kwaliteit. Het bevoegd gezag ontvangt ieder jaar in het jaarplan een korte evaluatie van de
verbeteractiviteiten van het afgelopen schooljaar. Deze evaluatie is vooral beschrijvend van aard, vermelding van effecten als gevolg van deze activiteiten ontbreken. Voor de ouders van de school wordt in de schoolgids wel aandacht besteed aan de verbeteractiviteiten van het afgelopen jaar, waarbij eveneens de effecten als gevolg van de verbeteringen ontbreken.
De school is gestart met het evalueren van leerresultaten van de leerlingen, maar deze gegevens worden nog in onvoldoende mate benut voor analyse en aansturing van de schoolontwikkeling. Zo zijn er geen criteria geformuleerd aan de hand waarvan kan worden vastgesteld of beoogde resultaten al dan niet zijn bereikt. Op dit punt acht de inspectie versterking van een opbrengstgerichte cultuur gewenst, mede gelet op de risicovolle opbrengsten.
Naleving
Ten aanzien van de naleving van wettelijke voorschriften heeft de inspectie geconstateerd dat niet wordt voldaan aan onderstaande wetsartikelen:
• Door of namens het bestuur is de vastgestelde schoolgids naar de inspectie gestuurd en deze schoolgids bevat de verplichte onderdelen (WPO, art. 16 en 13).
3 Conclusie
De inspectie concludeert dat de onderwijskwaliteit op basisschool De Linde op een aantal van de onderzochte onderdelen verbeterd kan worden. De inspectie handhaaft het reeds toegekende basisarrangement. De bevindingen zullen worden betrokken bij de eerstvolgende risicoanalyse, waarbij opnieuw de vraag aan de orde is of het toezichtarrangement eventueel moet worden aangepast.
Er zijn tekortkomingen in de naleving van wettelijke vereisten geconstateerd, die in het kader van programmatisch handhaven zijn gecontroleerd.
Er is een onvolledigheid in de inhoud van de schoolgids geconstateerd. De volgende onderdelen ontbreken:
• tegen welke norm de onderwijsresultaten worden afgezet;
• de criteria die de school gebruikt om te bepalen wanneer een leerling in een planmatig hulptraject komt;
• de wijze waarop de school tegemoet komt aan het wettelijk minimum aantal uren onderwijstijd in 8 aaneengesloten schooljaren;
• de wijze waarop de school tegemoet komt aan maximaal zevenmaal een vierdaagse schoolweek;
• de termijn waarbinnen een klacht dient te zijn ingediend.
Het beleid van de inspectie is deze tekortkomingen op dit moment nog niet als tekortkoming te beoordelen bij de betreffende indicator over het naleven van wet- en regelgeving. Wel heeft de inspectie met het bevoegd gezag afgesproken dat in de volgende versie van dit schooldocument de ontbrekende onderdelen zijn opgenomen.
Rapport Onderzoek in het kader van het vierjaarlijkse bezoek | basisschool De Linde | 30 november 2010
pagina 12 van 14
Bijlage
Overzicht indicatoren en bevindingen.
Met de scores 1 tot en met 5 wordt tot uitdrukking gebracht in welke mate de indicatoren op de school zijn gerealiseerd:
1 slecht;
2 onvoldoende;
3 voldoende;
4 goed;
5 niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten).
Bij wet- en regelgeving is in de waardering tot uitdrukking gebracht of de school wel (ja) of niet (nee) voldoet aan de genoemde wettelijke vereisten.
(De nummering van de indicatoren verwijst naar de nummering van de volledige set indicatoren uit het Toezichtkader po/vo 2009. Indicatoren die bij een
kwaliteitsonderzoek de doorslag geven of een school (zeer) zwak is, zijn gemarkeerd met een asterisk*.)
Het kwaliteitsprofiel van basisschool De Linde
Kwaliteitsaspect 1: De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden.
1 2 3 4 5
1.1 * De resultaten van de leerlingen aan het eind van de basisschool liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht.
z 1.2 * De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en
voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht.
z 1.4 Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften ontwikkelen
zich naar hun mogelijkheden. z
1.5 De sociale competenties van de leerlingen liggen op een
niveau dat mag worden verwacht. z
Kwaliteitsaspect 7a: De leraren volgen systematisch de vorderingen van de leerlingen.
1 2 3 4
7.1 * De school gebruikt een samenhangend systeem van genormeerde instrumenten en procedures voor het volgen van de
prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen. z
Kwaliteitsaspect 8: De leerlingen die dat nodig blijken te hebben, krijgen extra zorg.
1 2 3 4
8.1 De school signaleert vroegtijdig welke leerlingen zorg nodig
hebben. z
8.2 Op basis van een analyse van de verzamelde gegevens bepaalt
de school de aard van de zorg voor de zorgleerlingen. z
Rapport Onderzoek in het kader van het vierjaarlijkse bezoek | basisschool De Linde | 30 november 2010
pagina 14 van 14
Kwaliteitsaspect 9: De school heeft een systeem voor kwaliteitszorg.
1 2 3 4
9.1 De school heeft inzicht in de onderwijsbehoeften van haar
leerlingenpopulatie. z
9.2 De school evalueert jaarlijks de resultaten van de leerlingen. z 9.3 De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. z 9.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. z 9.5 De school borgt de kwaliteit van het onderwijsleerproces. z 9.6 De school verantwoordt zich aan belanghebbenden over de
gerealiseerde onderwijskwaliteit. z
Wet- en regelgeving
ja nee N1 Door of namens het bestuur is de vastgestelde schoolgids naar de inspectie
gestuurd en deze schoolgids bevat de verplichte onderdelen (WPO, art. 16 en
13). z
N2 Door of namens het bestuur is het vastgestelde schoolplan naar de inspectie gestuurd en dit schoolplan bevat de verplichte onderdelen (WPO, art. 16 en
12). z
N3 Door of namens het bestuur is het vastgestelde zorgplan van het samenwerkingsverband naar de inspectie gestuurd en dit zorgplan bevat de
verplichte onderdelen (WPO, art. 19). z
N4 De geplande onderwijstijd voldoet aan de wettelijke vereisten (WPO, art. 8). z
