RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK BIJ. Openbare Basisschool De Meenthe

RAPPORT VAN BEVINDINGEN

ONDERZOEK BIJ

Openbare Basisschool De Meenthe

Plaats: Bovensmilde BRIN-nummer: 07GE

Onderzoek uitgevoerd op: 11 juni 2009 Conceptrapport verzonden op: 1 juli 2009

Rapport vastgesteld te Groningen op: 15 september 2009

Reproductie van het rapport zonder toestemming van de inspectie of de school vindt niet plaats anders dan in zijn volledige vorm.

HB2742984/4

I N S P E C T I E

h e t O N D E R W U S

1. INLEIDING

De Inspectie van het Onderwijs heeft op 11 juni 2 0 0 9 een onderzoek uitgevoerd op de openbare basisschool De Meenthe te Bovensmilde om na te gaan of er sprake is van tekortkomingen in de kwaliteit van het onderwijs en de naleving van wet- en regelgeving.

Aanleiding

De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. De inspectie heeft de school bezocht nadat in een gesprek van maart 2 0 0 9 met het bevoegd gezag is gebleken, dat er een ernstig risico is bij de eindresultaten en dat de kwaliteit van het onderwijs onder druk staat. Na overleg met het bevoegd gezag heeft de inspectie besloten o m , rekening houdend met verschillende recent uitgevoerde onderzoeken op de school door een interne visitatiecommissie en

meerdere externe deskundigen, slechts een beperkt kwaliteitsonderzoek uit te voeren naar de normindicatoren voor onderwijs en leren en de leerresultaten.

In dit onderzoek w o r d t tevens nagegaan of de school aan enkele wettelijke voorschriften voldoet.

Onderzoeksopzet

Het onderzoek naar de normindicatoren uit het meest recente toezichtkader voor primair onderwijs heeft centraal gestaan.

De onderzoeksactiviteiten hebben bestaan uit analyse van voorgaande inspectierapporten en verschillende documenten van de school. Tevens zijn een zestal lesbezoeken uitgevoerd in de leerjaren 1-2, 3, 4 , 6, 7 en 8. Verder zijn gesprekken gevoerd met leraren, directie en de intern begeleider.

Er heeft aan het eind van het onderzoek een terugkoppeling plaatsgevonden met directie en bevoegd gezag.

Toezichtkader

De inspectie heeft zich bij haar onderzoek gebaseerd op het vigerende waarderingskader.

Daarnaast is gebruik gemaakt van aanvullende normeringen die zijn opgenomen in de laatste versie van de notitie analyse en waardering van opbrengsten PO. In het jaarwerkplan 2 0 0 9 verantwoordt de inspectie welke wettelijke aspecten zijn onderzocht. A l deze documenten zijn te vinden op www.onderwijsinspectie.nl.

Opbouw rapport

In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek op het gebied van de

onderwijskwaliteit en de wettelijke voorschriften weergegeven. Dit wordt gevolgd door een beschouwing waarin tekortkomingen worden toegelicht en waar mogelijk de

schoolontwikkeling in samenhang w o r d t beschreven. Hoofdstuk 3 geeft het toezichtarrangement weer.

Pagina 3 van 9

I N S P E C T I E

h e t O N D E R W U S

2. BEVINDINGEN DE MEENTHE

2.1 Kwaliteits- en nalevingsprofiel

In onderstaande tabel vermeldt de inspectie welke indicatoren in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs/voortgezet onderwijs. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score.

Legenda:

1.

2.

3.

4.

5.

slecht onvoldoende voldoende goed

niet te beoordelen (alleen bij opbrengsten)

Voorwaarden kwaliteitszorg

2.1 De schoolleiding stuurt de kwaliteitszorg aan.

2.2 De kwaliteitszorg is verbonden met de visie op leren en onderwijzen zoals geformuleerd in het schoolplan.

2.3 De schoolleiding zorgt voor een professionele schoolcultuur.

2.4 Bij de zorg voor kwaliteit zijn personeel, directie, leerlingen, ouders/verzorgers en bestuur betrokken.

3

Resultaten

12.1 De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de

leerlingenpopulatie mag worden verwacht.

13,1 Dé resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht.

Leerstofaanbod

3.1 De aangeboden leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde zijn dekkend voor de kerndoelen.

3.4 De leerinhouden voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde worden aan voldoende leerlingen aangeboden tot en met het niveau van leerjaar 8.

3.8 De school met een substantieel aantal leerlingen met een leerlingengewicht biedt leerinhouden aan bij Nederlandse taal die passen bij de onderwijsbehoeften van leerlingen met een taalachterstand.

Did.i tisr h haiuMfM)

6.1 De leraren realiseren een taakgerichte werksfeer.

6.3 De leraren leggen duidelijk uit.

Pagina 5 van 9

Actieve en zelfstandige rol leerlingen

1 2 3 4

8.1 De leerlingen zijn actief betrokken hij de onderwijsactiviteiten. *

Begeleiding

10.1 De school gebruikt een samenhangend systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen.

Zorg

1 2

11.3 De school voert de zorg planmatig uit. *

ja

De schoo! heeft de vastgestelde schoolgids aan de inspectie toegestuurd (WPO, arükei 16). • De school heeft het vastgestelde schoolplan aan de inspectie toegestuurd (WPO, artikel 16). • Het bestuur heeft het vastgestelde zorgplan aan de inspectie toegestuurd (WPO, artikel 19). • De geplande onderwijstijd voldoet aan de wettelijke voorschriften (WPO, artikel 8). *

2.2 Beschouwing Algemeen beeld

Het kwaliteitsprofiel van De Meenthe laat zien dat de eindresultaten niet op het verwachte niveau liggen. Daarnaast zijn verschillende normindicatoren voor het onderwijs en leren niet voldoende. De betreffende normindicatoren hebben betrekking op het leerstofaanbod, het didactisch handelen van leraren, het systematisch volgen van prestaties en de zorg voor leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. Het kwaliteitsprofiel leidt t o t de conclusie dat de school door de inspectie als zeer zwak w o r d t aangemerkt.

Deze conclusie wordt ondersteund door eerder uitgevoerd onderzoek op de school, zoals een interne visitatie (januari 2009) en een recente schoolanalyse door een extern adviesbureau.

In de context van de school speelt mee dat team en directie de afgelopen jaren niet optimaal hebben kunnen functioneren, hetgeen een ongunstig effect heeft gehad op de

schoolontwikkeling en de kwaliteitszorg.

In de loop van het huidige schooljaar zijn de voorwaarden voor schoolontwikkeling echter aanmerkelijk verbeterd volgens team, directie en bevoegd gezag. Zo is er een

interimdirecteur aangesteld die de opdracht heeft het verbetertraject aan te sturen t o t augustus 2 0 1 0 en is er een nieuwe intern begeleider aangetrokken die het vertrouwen van het team heeft. Ook hebben zich in het team enkele personele wisselingen voorgedaan. Het huidige team geeft aan dat er veel draagvlak is voor de benodigde schoolontwikkeling en de nieuwe aansturing.

De inspectie constateert dat de eerste stappen naar verbetering van de onderwijskwaliteit zijn gezet. Er zijn keuzes gemaakt voor vernieuwing van onderdelen van het leerstofaanbod.

lp o I N S P E C T I E

hetONDERWUS

Toelichting

Opbrengsten

De leerresultaten op basis van de eindtoets zijn de afgelopen drie jaar onvoldoende. Dit wordt onder meer weerspiegeld in een relatief groot aantal leerlingen dat met

leerwegondersteuning naar het voortgezet onderwijs uitstroomt. Voor deze zorgleerlingen beschikt de school niet over goed onderbouwde individuele leerlijnen, waarmee ze kan aantonen dat deze leerlingen zich naar verwachting ontwikkeld hebben.

Opmerkelijk is dat zich een verbetering in het niveau van de tussenresultaten lijkt voor te doen. Op alle toetsen van het leerlingvolgsysteem (middenafname 2009) die de inspectie gebruikt bij haar beoordeling voldoet de school aan het minimaal vereiste niveau.

Leerstofaanbod

Hoewel de inspectie van oordeel is dat de school beschikt over een leerstofaanbod waarmee de kerndoelen in voldoende mate kunnen worden aangeboden, constateert ze bij de huidige groep 8 dat de school er niet slaagt om het aanbod voor de basisvaardigheden voor de grote meerderheid van de leerlingen ook tot en met het niveau van groep 8 aan te bieden.

Didactisch handelen en klassenmanagement

Op grond van de lesbezoeken is de inspectie van oordeel dat de kwaliteit van de uitleg niet voldoende is. Van een duidelijke doorgaande lijn in de wijze van uitleg is nog te weinig sprake. Een eerdere visitatie was met name kritisch over de lange duur van de uitleg en de weinig actieve rol van leerlingen daarbij. De inspectie spitst haar kritiek toe op de structuur en kwaliteit van de uitleg. Hoewel de introductie van de lessen, lesdoel en lesverloop veelal duidelijk zijn, is het vervolg zeer verschillend bij leraren. Soms is de basisinstructie zeer kort, soms is er toelichting op vrijwel alle verwerkingsopdrachten. Een gerichte, activerende beurtverdeling en goede interactie met en tussen leerlingen is te weinig waargenomen.

Tevens lijken de leraren nog problemen te ondervinden in het vinden van de juiste didactische aanpak bij de verschillende vormen van instructie, zoals groepsinstructie, verlengde instructie en individuele hulp tijdens het lopen van een ronde.

Bij het klassenmanagement valt op dat de aanwezige principes van zelfstandig werken en uitgestelde aandacht onvoldoende als routine functioneren. Lesovergangen verlopen nog te vaak rommelig. Leerlingen en leraren gaan niet consequent om met de afspraken over uitgestelde aandacht. Daarnaast is de inspectie kritisch over het zicht dat leraren hebben op de activiteit van leerlingen die ze buiten het lokaal laten werken. Op grond van het

voorgaande beoordeelt de inspectie de taakgerichte werksfeer als onvoldoende. Het is van belang om eerst de basis van goed klassenmanagement te realiseren en vervolgens

stapsgewijs de eigen verantwoordelijkheid van leerlingen uit te bouwen.

Zorg en begeleiding

De inspectie stelt vast dat de school in voldoende mate beschikt over landelijk genormeerde toetsen om de ontwikkeling van leerlingen in beeld te brengen, maar methodegebonden schiet het volgen van vorderingen te kort. Bij de kleuters is een observatiesysteem op basis van het aanbod in ontwikkeling. Op groepsniveau biedt dit nu nog te weinig zicht op de vorderingen van leerlingen. De inspectie is kritisch over het systematisch volgen van de vorderingen voor verschillende domeinen van Nederlandse taal in de groepen. Dit geldt voor het begrijpend en studerend lezen, maar ook voor domeinen als taalbeschouwing.

Pagina 7 van 9

h e t O N D E R W U S

mondelinge taal (woordenschat) en stellen. Specifieke analyse vindt op deze domeinen derhalve onvoldoende plaats.

De inspectie acht in het algemeen de analyse van de aard van de problematiek van

zorgleerlingen onvoldoende specifiek blijkens de huidige verslaggeving. De komende groeps- en leerlingbesprekingen moeten de kwaliteit van die analyse aanscherpen.

Het gebrek aan vastgelegde analyse vindt de inspectie terug in de kwaliteit van

handelingsplanning. De beginsituatie w o r d t te summier omschreven en doelen en aanpak zijn in het handelingsplan weinig specifiek en meetbaar geformuleerd. Met het opstellen van goede individuele leerlijnen voor leerlingen met ernstige structurele belemmeringen moet nog een begin worden gemaakt. Op basis van het voorgaande is de planmatige uitvoering van zorg onvoldoende.

Voorwaarden voor kwaliteitszorg

De recente positieve ontwikkeling in de voorwaarden voor kwaliteitszorg is bij het algemeen beeld aangegeven. De inspectie wijst erop dat de benodigde verbetering van het huidige kwaliteitsprofiel van de leerresultaten en het onderwijsleerproces een grote inzet van directie en team vergt, zeker als de ambitie is om aan het eind van het komend schooljaar het traject van geïntensiveerd toezicht te kunnen beëindigen. Naast een strakke aansturing van het verbeterproces zijn het waarborgen van voldoende draagvlak en het verder versterken van de professionele cultuur in het team belangrijke voorwaarden voor succes.

m o I N S P E C T I E

h e t O N D E R W U S

3. TOEZICHTARRANGEMENT

De kwaliteit van het onderwijs vertoont belangrijke tekortkomingen en is als zeer zwak beoordeeld. Om deze reden kent de Inspectie van het Onderwijs aan De Meenthe een aangepast arrangement toe. De school valt onder intensief toezicht. Met het bevoegd gezag is afgesproken dat de onderwijskwaliteit in juli 2010 weer van voldoende niveau is. De inspectie voert in mei of juni 2010 opnieuw onderzoek uit om na te gaan of de

tekortkomingen zijn opgeheven. In aanvulling hierop maakt de inspectie nadere afspraken met het bevoegd gezag over te bereiken tussenresultaten en eventueel tussentijdse onderzoeken naar bereikte verbeteringen. Deze afspraken legt de inspectie vast in een toezichtplan.

Het bevoegd gezag dient binnen zes werkweken gerekend vanaf de vaststelling van het rapport een plan van aanpak aan de inspectie te sturen. De inspectie beziet of het plan voldoet aan de volgende kenmerken:

• De voorgenomen activiteiten sluiten aan bij de geconstateerde kwaliteitsproblemen;

• De activiteiten zijn voldoende concreet beschreven en gepland, zodat de inspectie er in het toezicht op kan aansluiten;

• Het is aannemelijk dat het plan van aanpak leidt tot een verbetering van de geconstateerde kwaliteitsproblemen.

Het bevoegd gezag herkent zich in de bevindingen van de inspectie en onderschrijft de noodzaak maatregelen te nemen die opheffing van de geconstateerde tekortkomingen als doel hebben. De minister wordt van de geconstateerde tekortkoming(en) op de hoogte gesteld.

Pagina 9 van 9