Thermometer
Ik vind je aardig, maar ik ben het er niet mee eens!', 'ik vind echt iets totáál anders!!', 'oké, hier ga je te ver, je maakt me écht kwaad!'
Deze les gaat over de temperatuur van de klas! Wat vind je oké en waarvan kun je
ontploffen? Iedereen heeft een punt waar je grens wordt overschreden; jouw kookpunt.
Waar ligt deze grens eigenlijk? En heb je er weleens aan gedacht dat deze grens niet voor iedereen hetzelfde is? Wat voor de één ‘normaal’ is kan voor de ander een
belediging zijn. En als je deze grens dan (blijkbaar) overgaat, wat gebeurt er dan? Heb je iemand per ongeluk gekwetst? Hoor je er ineens niet meer bij? Of krijg je letterlijk een klap voor je kop?
Deze les is bedoeld om samen met je klas inzichtelijk te maken hoe iedereen over
bepaalde onderwerpen denkt. Hoe verschillend standpunten zijn en waar het gevoelig of misschien zelfs explosief wordt!
Met de les ‘Klassenthermometer’ breng je in kaart wat er in jullie klas het nulpunt en het kookpunt is bij verschillende onderwerpen. Wat zijn de uiterste standpunten en waar sta jij? Het is boeiend en vooral handig om van elkaar te weten waar de grenzen liggen. Je zit immers toch nog een tijdje met elkaar in de klas...
Tip!
Oefen deze tool eerst met eenvoudige onderwerpen zodat je hem ook kan toepassen als er heftige onderwerpen spelen. Als docent krijg je inzicht in de ‘temperatuur’ van je klas.
Daarnaast kun je zien hoe jij je zelf verhoudt tot jouw klas; de generatie van de toekomst!
Voorbereiding per leerling:
- werkblad - pen/ potlood - scharen
- liefst ook een rood potlood/ pen/ stift.
SLIDE 01
DOEL VAN DE LES
Erkennen en accepteren van verschillen in meningen en het respecteren van ieders persoonlijke grenzen.
WERKVORMEN
Klassikale brainstorm, in groepjes werken met een individueel element.
KENNIS/COMPETENTIES/VAARDIGHEDEN
Samenwerken, betrokkenheid, empathie, acceptatie,
zelfbewustzijn, zelfvertrouwen, eigenwaarde, bewustwording.
SLIDE 02
Onderwerp kiezen
We gaan zo direct onze ‘klassentemperatuur’ opmeten over een onderwerp.
Welke meningen kunnen we verzinnen en wat is het kookpunt?
Je kunt gebruik maken van de voorbeeld onderwerpen: 1. Pesten of 2. Vrijheid van meningsuiting. En natuurlijk kun je ook een eigen onderwerp kiezen.
Let op!
In de bijlagen zijn de werkbladen van de twee onderwerpen toegevoegd.
Het nulpunt is hier bepaald als voorbeeld. Wil je een eigen onderwerp gebruiken, neem dan het lege werkblad.
In de komende opdrachten werken de leerlingen in kleine groepen. Door in een kleine groep over een onderwerp te praten, verhoog je de betrokkenheid. Hiernaast leren de leerlingen:
- naar elkaar te luisteren;
- initiatief te nemen in een gesprek;
- om te gaan met beurten in een gesprek;
- de rol van zowel luisteraar als spreker aan te nemen;
- oefenen met het verwoorden van hun gedachten.
- en natuurlijk samenwerken!
In groepjes
Presenteer het onderwerp en verken met de klas hoe de meningen over dit onderwerp zijn verdeeld. In groepjes van 3 á 4 gaan de leerlingen aan de slag met stap 1 van het werkblad.
PESTEN
VRIJHEID VAN MENINGSUITING
In groepjes
Presenteer het onderwerp en verken met de klas hoe de meningen over dit onderwerp zijn verdeeld. In groepjes van 3 á 4 gaan de leerlingen aan de slag met stap 1 van het werkblad.
KIES EEN EIGEN ONDERWERP
In groepjes
Presenteer het onderwerp en verken met de klas hoe de meningen over dit onderwerp zijn verdeeld. Bepaal samen het nulpunt! Dit is het neutrale punt waar niet echt een heftige
mening of emotie in zit. In groepjes van 3 á 4 gaan de leerlingen daarna aan de slag met stap 1 van het werkblad.
SLIDE 03
Stap 1 van het werkblad
Welke standpunten kun je allemaal bedenken over dit onderwerp
Bedenk samen welke meningen je kent, hebt gehoord of gewoon kan verzinnen. Let op; het moet wel realistisch blijven want rare dingen verzinnen kan iedereen en daar leer je niet zoveel van ;)
Schrijf de standpunten op bij stap 1.
SLIDE 04
Standpunten klassikaal bespreken
Verken even kort hoe het bedenken van standpunten ging en welke denkrichtingen de leerlingen op zijn gegaan. Laat de groepjes die willen, kort wat delen. Wie nog niet veel
standpunten had verzameld, heeft nu de tijd om nog wat aan te vullen van wat hij hoort van zijn klasgenoten ;) Dat is okay!
Er moeten straks voldoende standpunten per groepje zijn.
SLIDE 06 SLIDE 05
Kookpunt
Nu we heel veel meningen over dit onderwerp hebben verzameld zoeken we samen naar het absolute kookpunt. Welke reactie, mening of welk gedrag is het heftigst dat we kunnen
verzinnen? Noteer deze allemaal op je werkblad.
Zorg wel dat het reëel blijft en geen fantasie verzinsels worden ;)
Kookpunt = De heftigste reactie die we samen kunnen bedenken!
De absolute bovengrens!
Stap 2 van het werkblad! - In groepjes
Nu we het nulpunt en kookpunt hebben én veel verschillende standpunten kunnen we op het werkblad door met stap 2! De groepjes knippen al hun standpunten uit.
Vervolgens gaan de leerl met elkaar kijken welke 5 standpunten er passen tussen het nulpunt en kookpunt.
SLIDE 08 SLIDE 07
Zoek samen naar een logische opbouw
De leerlingen leggen de knipsels op tafel en zoeken samen naar een logische opbouw van nulpunt naar kookpunt. Van onder naar boven. Als er zes goede stappen zijn, schrijft iedereen deze over op zijn eigen werkblad naast de thermometer. Dus: in de volgorde die ze hebben bedacht van nul- naar kookpunt!
Tip!
Het kan prettig zijn om dezelfde groepjes te hanteren. Je zou ook kunnen kiezen voor nieuwe groepjes. Zo krijg je nieuwe standpunten bij andere leerlingen. Je weet zelf wat het beste werkt met jouw groep.
Stap 3 - Individueel thermometer invullen
Iedere leerling kleurt nu voor zichzelf de eigen thermometer in. De werkbladen worden anoniem ingevuld. Het individueel inkleuren van de thermometer heeft twee doelen:
1. Ieder kan op een veilige manier zijn/haar mening geven over een bepaald onderwerp. Een ander hoeft dit niet persé te zien of te weten.
2. Het geeft jou als docent een beeld van hoe jouw leerlingen tegen een bepaald onderwerp aankijken. Wellicht leer je ze zo net weer even wat beter kennen.
Iedereen heeft nu een werkblad met nulpunt – standpunten – kookpunt. We gaan nu zelf kijken waar je zelf zit op deze thermometer! Hoe hoog is jouw temperatuur bij dit onderwerp?
Bekijk zelf alle standpunten goed en kleur op de thermometer waar jouw mening zit!
SLIDE 09
Reflectie
Deze opdracht maakt de verschillende meningen over een bepaald onderwerp visueel. Het zichtbaar maken en daarmee accepteren van deze verschillen is het doel van de les.
Je kunt aan de thermometers zien hoe de meningen in jouw klas vertegenwoordigd zijn. Is er veel verschil of is er veel eenduidigheid?
De nabespreking kun je op verschillende manieren doen. Jij kent jouw klas het beste!
Hier onze suggestie:
Veilige sfeer in de klas?
Daag de leerlingen uit om in de klas op zoek te gaan naar iemand met een andere
thermometer. Voer een gesprek over wat jullie verschillen en overeenkomsten zijn over dit onderwerp. Iedereen heeft een andere mening over het onderwerp en dat is okay!
Durven jullie elkaar te vertellen over jullie mening en waar je grenzen liggen?
Geef je de les digitaal?
Daag iemand uit om zijn/haar thermometer te laten zien. Laat die leerling vertellen waarom de thermometer op deze manier is ingekleurd. Wie een soortgelijke thermometer heeft, sluit
hierop aan. Hierna laat iemand met een totaal andere thermometer zien hoe deze ingekleurd is. Laat ook die leerling vertellen waarom hij/zij dit zo gedaan heeft. Wie een soortgelijke
thermometer heeft, sluit hierop aan. Etc...
Tip 1!
Hang de thermometers ergens zichtbaar op! Zo zie je de klassentemperatuur over het gekozen onderwerp.
Minder veilige sfeer in de klas?
Benoem een aantal verschillen en overeenkomsten over dit onderwerp zonder op individuele meningen in te gaan. Iedereen heeft een eigen mening over het onderwerp en dat is heel ok!
Leg uit dat het leerzaam is om elkaars grenzen af en toe te horen en te waarderen. Je hoeft niet altijd een ander te overtuigen! Misschien zijn er leerlingen die nu toch wel willen vertellen hoe zij hun thermometer hebben ingekleurd!? Vertel ook over jouw thermometer. Waar zit jouw mening als docent eigenlijk?
Tip 2!
Doe deze oefening over een tijdje opnieuw over hetzelfde onderwerp. Door hetzelfde onderwerp te kiezen, kun je mooi vergelijken of meningen anders zijn! Spreekt het onderwerp dan niet meer zo aan?
Kies iets anders!
