€ 2,20
72ste jaargang • nummer 33 • donderdag 18 augustus 2016 Weekblad P608721 Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X
Voor mensen met een goed hart en een slecht karakter...
Antoine Denert: “Ik zie Vlaamse bewindslui met een Janusgezicht.” (lees blz. 11)
Oussama Atar is de meest gezochte man van dit land. Deze Belg van Marokkaanse afkomst is het “brein” achter de aanslagen in Brussel van 22 maart. Hij is al een tijd geleden geradicali- seerd. In 2005 trok hij naar Irak om daar mee te vechten met de soennitische terreurorganisa- ties die elk jaar verantwoordelijk zijn voor dui- zenden burgerdoden in dat land. Amerikaanse soldaten konden Atar gevangen nemen toen hij gewond werd door een granaat. Men vond in zijn auto ook een arsenaal aan wapens. In 2007 werd hij in Irak veroordeeld tot 25 jaar gevan- genisstraf, later omgezet naar 10 jaar.
Op 22 maart van dit jaar, toen de bommen afgingen in Zaventem en Maalbeek, zou Atar dus nog steeds in een Iraakse gevangenis geze- ten hebben. Maar dat was gerekend zonder de drievuldigheid die in België elke strijd tegen het terrorisme en jihadisme zinloos maakt: ideolo- gische blindheid, lafheid en onkunde.
Ideologische blindheid
Vandaag lijkt het moeilijk te geloven, maar in 2010 werd in België een heuse campagne gevoerd om Atar vrij te krijgen. Door zijn familie werd het verhaal verspreid dat de wapensmok- kelaar/terrorist aan een dodelijke ziekte leed.
De familie Atar kreeg onmiddellijk de steun van Amnesty International en een aantal Fransta- lige politieke partijen. Aan het Justitiepaleis in Brussel werd zelfs een betoging georganiseerd om zijn vrijlating te eisen. Parlementairen van PS, cdH en Ecolo waren aanwezig en spraken hun steun uit. Zoë Genot (Ecolo) organiseerde in het Brusselse Parlement een bijeenkomst van supporters van de vrijlating van Atar
De leugen van de dodelijke ziekte was niet genoeg. Er kwam er nog een andere bij, die nochtans gemakkelijk te doorprikken was.
Overal werd verteld dat Atar enkel betrapt was op het smokkelen van geneesmiddelen, bedoeld voor arme sukkelaars in Irak. De pers nam het verhaal zonder enige controle over.
De broer van Atar versprak zich even in een interview met Het Nieuwsblad, toen hij het had over de wapens die in de wagen van zijn broer werden gevonden, maar niemand had daar aandacht voor.
Het verhaal dat links wilde horen, was dat van een goedbedoelende jonge islamiet die geneesmiddelen ging brengen naar een bevol- king die zwaar te lijden had van de Ameri- kaanse bezetters, die daarvoor onschuldig werd veroordeeld, gevangen werd gehouden in helse omstandigheden en nu ook nog eens dodelijk ziek was. Geen enkele van die bewe- ringen was waar, maar als de leugen beter klinkt in de oren van de beroepsactivisten, is de waarheid een onnodige bijzaak.
Lafheid
Het dossier belandde op het bureau van Ste- ven Vanackere (CD&V), de toenmalige minis- ter van buitenlandse zaken. Die beloofde de supporters van Atar dat hij Irak zou vragen om hem vrij te laten. Dat gebeurde ook. Min- stens twee keer (de tweede keer onder Reyn- ders) drong België bij Irak aan op de vrijlating.
Het verhaal dat Atar ziek zou zijn, werd niet echt gecontroleerd. Dat Atar was veroordeeld wegens wapensmokkel voor terroristen werd gewoon genegeerd.
Waarom doet een minister zoiets? Omdat de weg van de minste weerstand altijd de meest aantrekkelijke is voor een politicus. En voor een CD&V’er geldt dat in het kwadraat. Wat kon het Vanackere schelen? Door een brief te schrijven aan Irak was hij van de binnenlandse zageven- ten verlost. Als Irak de man niet vrijliet, kon hij hen zeggen dat hij zijn best had gedaan. En als Atar toch werd gelost, zou hij waarschijnlijk nooit nog iets van de zaak horen. De slachtof- fers van Atar lagen toen alleen in Irak begraven.
Zo banaal werkt politieke lafheid. Zo klein- menselijk is de oorzaak van een ramp. Zo vals onschuldig is een beslissing die uitmondt in de dood van tientallen mensen.
Amnesty International heeft ondertussen laten weten dat het verveeld zit met de zaak, maar de organisatie benadrukt dat het nooit om de vrijlating van Atar heeft gevraagd, enkel om betere verzorging. Vanackere, Reynders, Genot en alle andere politici die wel voor de vrijlating en terugkeer van Atar gezorgd heb- ben, zwijgen vandaag in alle talen.
En het grootste deel van de pers zwijgt met hen mee. Toen Marc Dutroux ontsnapte, trof Vande Lanotte en Declerck geen schuld, maar de mediastorm dwong hen tot ontslag. Dat Atar is vrijgelaten, deze keer wel door de schuld van een hele reeks politici, wekt zelfs geen golf van journalistieke verontwaardiging op. Zouden de persjongens ook zo discreet blijven, als zou blijken dat bijvoorbeeld Breivik zijn moordpar- tij enkel had kunnen plegen als gevolg van de politieke bemoeienissen van rechtse politici?
Onkunde
De politieke blunders waren in 2010 nog niet ten einde. In 2011 kreeg Atar in Irak bezoek van een journalist van Le Soir. De “dodelijke nier- kanker” bleek toen al miraculeus genezen. Hij bleek ook in geen hellegat opgesloten te zijn, zoals zijn Belgische aanhangers beweerden, maar verbleef in een gloednieuwe cel met dou-
che, TV en internet. Toch, en zelfs zonder het excuus van de dodelijke ziekte, herhaalde Bui- tenlandse Zaken, nu onder Reynders, de vraag om de vrijlating. Irak was het beu en gaf toe.
In 2012 wandelde Atar uit de gevangenis. Hij mocht ook terugkeren naar België. Toch moet het sommigen duidelijk geweest zijn dat het hier over een heel gevaarlijke man ging, want hij stond toen al op de terreurlijst van het drei- gingscentrum OCAD. De Staatsveiligheid zegt dat hij ook in Syrië is geweest, maar dat men hem daarna uit het oog is verloren. In 2013 werd hij nog eens in Tunesië opgepakt, toen hij contact poogde leggen met een terreurnet- werk. Toch kon hij daarna opnieuw België bin- nen. Meer zelfs, hij werd weer geschrapt van de lijst van gevaarlijke figuren van OCAD. Pas na de aanslagen in Brussel, door hem georga- niseerd, kwam hij opnieuw op de lijst. Te laat, veel te laat.
De lijst van blunders in het hele verhaal is ontmoedigend. Hoe kunnen we hopen om zo ooit de strijd tegen terroristen en jihadisten te winnen? Het antwoord is eenvoudig: we kunnen dat niet hopen. Niet zolang er geen mentaliteitswijziging plaatsgrijpt die er voor zorgt dat degenen die schuld dragen ter verant- woording geroepen worden. En dat gebeurt nu niet, omdat degenen die opgekomen zijn voor Oussama Atar of hem hebben laten begaan, nog steeds beschermd worden door het aura van breeddenkendheid dat over hun blunders hangt. Ze kwamen immers op voor de vreemde medemens. Ze weigerden te geloven in de kwaadaardigheid van zijn religieuze opvattin- gen. Ze wilden hem bevrijden, genezen en her- enigen met zijn familie. Maar telkens kochten ze hun waan van morele superioriteit en poli- tieke correctheid op kosten van anderen die de gevolgen van hun daden moesten dragen. Dat verdient geen begrip. Dat verdient verachting.
Je kan van de overheid niet het onmogelijke eisen. Ze kan heel veel doen om de kans op terreuraanslagen te verminderen, maar een absolute veiligheid kan ze nooit waar- borgen. Het absolute minimum dat je van een staat echter wel mag verwachten, is dat ze de terroristen niet wetens en willens helpt. Dat is nochtans precies wat België heeft gedaan. De Belgische staat heeft de terroristen van 22 maart zelfs meer geholpen dan de Islamitische Staat.
Hoe België de terreur tegen zichzelf organiseert
Gezocht: Oussama Atar
Voortvluchtige kan zich vermomd hebben
Actueel
18 augustus 2016
2
Uit de smalle beursstraat
Het averechtse effect van de lage rente
De lage, soms negatieve rentevoeten moeten de economie aanzwengelen. Bedrijven zouden daardoor meer inves- teren en de man in de straat zal meer consumeren. Maar dit expansief beleid blijkt het omgekeerde effect te heb- ben. Steeds meer mensen beginnen te sparen, ook al brengt het niets op. Ze beschouwen de lage rente als een sig- naal voor blijvende economische onzekerheid.
Verschillende centrale banken en de Europese Centrale Bank (ECB) hanteren nu al een paar jaar allerlei munitie om de eco- nomische groei te ondersteunen. De rente op spaargeld wordt verlaagd tot een absoluut minimum. Ze bedraagt bijvoorbeeld in België amper nog een procent.
Om banken ertoe aan te zetten veel geld te lenen om de consumptie en investeringen te promoten, moeten die financi- ele instellingen betalen om hun geld bij de ECB in Frankfurt te parkeren. De ECB zelf koopt maandelijks voor miljarden euro’s overheidsobligaties op. Bedoeling is dat dit geld in Frankfurt blijft, terwijl commerciële banken het geld dat ze overhouden gebruiken voor kredieten.
Dat moet de groei (en de inflatie) op 2 procent brengen, vol- gens economen in Europa de grens waarboven er een substan- tieel aantal nieuwe jobs wordt gecreëerd. In Groot-Brittannië wordt de rente verlaagd tot het laagste niveau in 322 jaar in de hoop de negatieve effecten van de Brexit zo op te vangen. In de VS is het niet anders. Renteverhogingen zijn er voorlopig taboe.
Groot onzekerheidsgevoel
Dit beleid zorgt voor een nooit geziene verschuiving binnen het economisch paradigma. Door de lage rente op spaarboek- jes en een Belgische inflatie rond 1,6 procent betekent dit bij- voorbeeld voor de Vlamingen dat hun geld op spaarboekjes al een hele tijd minder waard wordt. Het beleid van de ECB om overheidsobligaties te kopen doet de rente op die obligaties dalen tot bijna nul.
Vorige week lag de rente op Belgisch overheidspapier over tien jaar onder nul. Een negatieve rente dus. Dat betekent dat de Belgische overheid geld leent en er ook aan verdient. Ook in Duitsland, Japan, Zweden, Denemarken en Zwitserland is de rente negatief.
Dat er toch beleggers zijn die overheidsobligaties kopen, ook al verdienen ze er niets aan, heeft te maken met de enorme economische onzekerheid die het lagerentebeleid met zich meebrengt.
Men belegt bij wijze van spreken liever 100 euro in een over- heidsobligatie die op termijn 99 euro waard is dan te kiezen voor een te risicovolle belegging. Want in de ogen van de finan- ciële actoren leven we in zeer onzekere tijden. En dat gevoel
hebben ook de consumenten meer en meer. Een lagerentebe- leid heeft, zoals gezegd als doel de consumptie aan te zwen- gelen, maar almaar meer wordt duidelijk dat het eigenlijk een averechts effect heeft.
Mensen zijn onzeker over de toekomst en sparen dus, ook al brengt het niets op. Het lijkt onlogisch: in de jaren negen- tig kon je als spaarder je kapitaal op negen jaar tijd verdubbe- len dankzij de hoge rente, maar tegenwoordig is dat… 500 jaar. Maar economisch wantrouwen doet rare dingen met een mens en dat leidt tot irrationeel gedrag. Zoals geld oppotten.
Volharden in de boosheid
Duitsland, één van de kampioenen in het sparen, ziet zijn spaarquote nog toenemen. Vorig jaar legde Fritz Modaal 9,7 procent van zijn inkomen opzij. Dat is het hoogste percen- tage in vijf jaar.
Die spaarquote zal volgens experts dit jaar stijgen tot 10,4 procent. Ook kopen de Duitsers meer en meer goud, vaak een veilige beleggingshaven wanneer er economisch woelig weer wordt voorspeld. Bedrijven potten het geld eveneens op en investeren dus niet zoals de centrale banken nochtans vragen.
De cashvoorraad bij de niet-financiële instellingen in Japan steeg met 8,4 procent in het eerste kwartaal van dit jaar. Dat is de sterkste stijging sinds 1990. In december vorig jaar had- den bedrijven in de EU, Afrika en het Midden-Oosten 921 mil- jard dollar cash op de balans. Dat is een stijging met 5 procent op een jaar tijd.
Deze cijfers tonen aan dat het lagerentebeleid en de mone- taire expansie van de centrale en nationale banken niet helpen.
Ze blijven echter volharden in de boosheid. Volgens ECB-baas Mario Draghi (en Jan Smets, gouverneur van de Nationale Bank van België, sluit zich daarbij aan) heeft men met dit beleid net vermeden dat de eurozone na de eurocrisis met Griekenland in een nieuwe recessie verzeild is geraakt.
Draghi mag dat wel zeggen, maar hij komt niet met echte bewijzen aandraven.
Angélique VAnderstrAeten
Nog enkele aanslagen en we hebben een burgeroorlog
In een interview met The Wall Street Journal verklaarde Patrick Calvar, chef van de Franse Binnenlandse Veiligheid, dat een confrontatie met de moslimgemeenschap in de nabije toekomst in Frankrijk vrijwel onvermijdelijk is. Hij vreest bovendien dat rechtse ele- menten zich nu reeds bewapenen om weerwerk te leveren mochten er nog meer aansla- gen komen in Frankrijk. Dit schept een bijkomend probleem voor de veiligheidsdiensten.
Patrick Calvar runt sinds 2012 de Franse Bin- nenlandse Veiligheidsdienst (DGSI), vergelijk- baar met onze Staatsveiligheid. Op 24 mei stond hij achter gesloten deuren een Franse parlementaire onderzoekscommissie te woord over de aanslagen in Parijs. Onderzoekscom- missies en lekken gaan evenwel goed samen.
De transcriptie van zijn uiteenzetting vond daardoor al vlug een weg naar de buitenwe- reld.
Daaruit bleek dat Calvar ook gesproken had over een mogelijke burgeroorlog in Frankrijk mochten er nog veel aanslagen komen. Hij bevestigde die vrees inmiddels voor diverse media.
“Europa is in groot gevaar. Het extremisme neemt overal toe. Ik ben zeer verontrust over de radicalisering in de samenleving en de grondbeweging die op gang komt. We zullen snel middelen moeten vrijmaken om ons met andere extremistische groepen bezig te hou- den, want de confrontatie met extreemrechts wordt onvermijdelijk.
Nog één of twee aanslagen en het is zover.
We moeten dus anticiperen en groeperingen blokkeren die erop uit zijn, op een bepaald moment, confrontaties tussen de verschillende gemeenschappen uit te lokken.”
Laatste scenario
Calvar voorspelt ook een nieuwe werkwijze van IS in Europa. Hij heeft het niet over zelf- moordaanslagen, maar over bomauto’s en bermbommen. De bevindingen van de chef van de Binnenlandse Veiligheid vonden tot dusver niet veel weerklank in onze ‘construc- tieve’ pers. De vrees lijkt nochtans terecht en gefundeerd. Calvar heeft het daarbij over de 15.000 radicale moslims die een belangrijk deel van de ongeveer 7 miljoen moslims in Frankrijk blijven beïnvloeden. Van die 15.000 hebben er ongeveer 600 gevechtservaring in Syrië, Irak of Libië. Op zich een minderheid, maar een minderheid die hoopt dat de zoge- naamd ‘gematigde moslims’ zich bij hen zul- len aansluiten, mocht het tot een gewapende etnische confrontatie komen.
Dit laatste is het slechtste scenario dat men zich kan indenken, maar blijkbaar is men zich tot op het hoogste niveau in Europa bewust dat dergelijke ontwikkeling niet meer uit te slui- ten is. Het is bijgevolg niet toevallig dat ook de inlichtingdiensten van alle Europese lidstaten, Zwitserland en Noorwegen elkaar reeds een hele tijd wekelijks ontmoeten op een geheime locatie in Nederland. Volgens de Volkskrant
nam de Nederlandse Inlichtingen- en Veilig- heidsdienst (AIVD) daartoe het initiatief en blij- ven de Nederlanders deze bijeenkomsten orga- niseren, aangezien er blijkbaar geen interesse is van het Slovaakse EU-voorzitterschap (sinds 1 juli) om de zaak over te nemen.
Toenemende islamisering
Dat een verregaande linkse ‘naïviteit’ (cf.
John Crombez) en tolerantie ten aanzien van de islam in het algemeen een rechtse tegen- stroom initieert, lijkt normaal. Het ontgaat een groot deel van de autochtone bevolking in de Europese lidstaten niet dat de islamisering ver- der toeneemt, niet het minst door de voortdu- rende vluchtelingenstroom uit het Midden- Oosten en de migratie uit Afrika. Olympische Spelen en andere sportgebeurtenissen houden de cijfers al dan niet bewust uit de media, maar ondertussen loopt Italië vol en worden dage- lijks migranten op de Middellandse Zee gered en nadien geïmporteerd in Europa. Over stij- gende criminaliteitscijfers, illegalen en onder- gedoken asielzoekers hadden wij het al in eer- dere bijdragen. Wereldwijd zijn er bovendien vrijwel dagelijks aanslagen, of worden ernstige aanslagen voorkomen, zoals in Canada vorige week.
Verontrustend echter is dat de zogenaamd
‘gematigde’ moslimorganisaties in Frankrijk nu ook zonder schroom hun uiteindelijke doelstel- ling verkondigen. L’Union des organisations islamiques de France (UOIF) zegt openlijk dat het langzaam maar zeker de Franse maatschap- pij wil ‘veranderen’. Dalil Boubakeur, rector van de grote moskee in Parijs, vraagt een ver- dubbeling van het aantal moskeeën in Frank- rijk. Hij stelt voor om de lege katholieke ker- ken om te bouwen tot moskeeën. En dan is er nog Tariq Ramadan, kleinzoon van Hassan al- Banna, stichter van de Moslimbroeders, die begin dit jaar voor 3.000 gelovigen in Rijsel weliswaar pleitte voor een geweldloze poli- tieke islam, maar Frankrijk nu al een moslim- cultuur noemde. “Islam is een Franse religie en de Franse taal is nu ook een taal van de islam.”
Ramadan is een regelmatig bezoeker van België en geeft ook les in Oxford (St. Anthony College) dat vorig jaar door de Qatarese koninklijke familie gesponsord werd met een bedrag van 11 miljoen Britse pond. Qatar heeft trouwens de intentie om 65 miljoen Ameri- kaanse dollar te investeren in enkele Parijse voorsteden waar veel moslims wonen. Wat zou
daarvan de onderliggende bedoeling kunnen zijn? Dezelfde als Saoedi-Arabië dat in Duits- land 200 nieuwe moskeeën wil financieren?
En wat dan met de meer dan 85 shariarecht- banken die in Groot-Brittannië actief zijn en al grotendeels de interne aangelegenheden van de moslimgemeenschappen aan het Britse gerecht onttrekken?
Geruisloze overname
Volgens Patrick Calvar hoopt IS met aan- slagen in Europa een blinde rechtse repres- sie tegen moslims te creëren waardoor ook de zogenaamde ‘gematigden’ uiteindelijk hun revolutie zullen steunen.
Volgens hem betekent dit onvermijdelijk een burgeroorlog. De Italiaanse journalist Giollio Meotti ziet eerder een geruisloze overname en vat in de centrumrechtse krant Il Foglio de heersende mentaliteit bij de moslims als volgt samen: “Beste Europeanen, ga verder met het eisen van kortere werkweken, van lan- gere vakanties en van vervroegd pensioen… Ga verder met feestjes bouwen en het organise- ren van allerlei evenementen. Met jullie wet- ten zullen wij jullie overwinnen. Met onze wet- ten zullen wij jullie bekeren.”
rirO
Actueel 18 augustus 2016 3
Ontwaakt
Mijnheer de op-de-borstklopper, Gij zijt als Doornroosje ontwaakt uit de lange slaap der onwetenden, met dit verschil weliswaar dat gij niet zachtaardig werd wak- ker gekust door een schone prins of prinses - we zijn bewust genderneutraal, nietwaar -, maar door een forse, pijnlijke por in de maag, u ongenadig toegediend door de multicul- turele samenleving die gij en uw partijleden altijd zo aanbeden en verheerlijkt hebben.
Nu onze eertijds zo vredige Vlaamse samenleving geteisterd wordt door aan- slagen en steekpartijen, door opdringerige godsdienstfanaten van over de Middellandse Zee en achter de Balkan, en de gewone bur- ger zich steeds meer onveilig gaat voelen, voelt gij de hete adem van die burger in uw nek en realiseert gij u dat de gemeenteraads- verkiezingen over twee jaar wel eens een overduidelijk signaal zouden kunnen geven middels een stem aan wat gij altijd ‘de popu- listen’ noemt. De peilingen gaan alvast in die richting.
Gij hebt uw huisideoloog Mark Elchardus nodig gehad om te zeggen dat hij gelijk had toen hij zei dat links te lang naïef geweest is en vaak een falend beleid heeft gevoerd, zoals in Polen en Hongarije waar dit de men- sen in de handen van rechtse populisten heeft gedreven. Zo zegt gij in de serieuze gazetten dezer dagen: “Hij heeft gelijk als hij zegt dat we te lang gezwalpt hebben. We hebben de fout gemaakt vijftien jaar te vaak te zwijgen over migratie en veiligheid. Ik heb gezworen dat niet meer te doen. Ik verbloem niets meer. Ja, we hebben meer veiligheids- maatregelen nodig. (…) Ik ontken niet langer dat er problemen zijn met sommige migran- ten.” En nog: “Veel linkse mensen zijn de toon kotsbeu waarop jonge moslims verkon- digen wat hier de norm moet zijn. (…) Jon- geren die op religieuze gronden dicteren dat een korte rok dragen niet kan, bijvoorbeeld.
We hebben de laksheid tegenover dat soort uitspraken te lang verward met tolerantie en vrijheid van meningsuiting. (…) Snoei- hard zijn tegen discriminatie, maar ook voor migranten die na jaren of zelfs decennia de basiswaarden van onze maatschappij niet aanvaarden. Over de gelijkheid tussen man en vrouw kan geen discussie bestaan. De realiteit is dat een deel van onze migranten
extreme radicalisten zijn, die het daar moei- lijk mee hebben. Dat kan niet langer. Geen wild cards meer. Je kunt niet zeggen: ik wil hier wel leven, maar dit en dat van uw maat- schappij staat mij niet aan. Ik geef toe: we zijn daar lang veel te soft in geweest.”
Ik heb uw interview in De Standaard twee keer moeten lezen om het echt allemaal te geloven. Maar hoezeer ik die bocht van u ook toejuich - iemand die tot bezinning en tot inzicht komt, moet altijd met open armen ontvangen worden -, toch kan ik mij niet van de indruk ontdoen dat een zeker plat opportunisme in uw verhaal schuilt. Immers, uw voetvolk dat in de verloederende en ver- vreemdende stadsbuurten woont, mort en heeft schoon genoeg van de salonsocialis- ten uit de villawijken en de mooie verkave- lingen die hen altijd weer komen zeggen dat men tolerant en ‘open’ moet zijn.
En nog iets. Reeds decennia waarschuwt wat gij extreemrechts noemt voor de toe- standen die wij nu meemaken, zoals de pro- blemen met illegalen, ongebreidelde immi- gratie en moslimfundamentalisme. Heel de politiek correcte politieke meute keek tel- kens weer hautain de andere kant op en sloot elke samenwerking met deze bood- schappers uit. Meer nog: men ging hen ver- volgen tot in de hoogste rechtbanken van het land. Maar intussen voltrok zich de tragedie waartegen die onverlaten ons waarschuw- den, en die nu bewaarheid is geworden. Nu de bevolking vaststelt dat de grootste partij van het land die dat varkentje eens ‘democra- tisch’ zou gaan wassen er ook niet in slaagt, geeft die duidelijke signalen dat er limieten werden bereikt. Kijk maar naar het buiten- land, waar de traditionele politieke klasse, en het socialisme in het bijzonder, bij elkaar geveegd worden en op de vuilnisbelt drei- gen te belanden.
Uw krampachtige poging om nu schuld te bekennen en beterschap te beloven, komt dus feestelijk te laat, is al te doorzichtig en heeft zelfs een ranzig populistisch kantje.
Schiet dus niet langer op de boodschapper, maar denk voortaan twee keer na als gij weer dreigt in de lange slaap der naïeven en de ziende-blinden te vallen.
Briefje aan John Crombez
De Vlaming houdt van de natuur. Als het even kan, legt hij een tuintje aan om groen- ten te verbouwen en fruit te kweken, afge- boord met een paar bomen voor het mooie zicht. Een lange dreef of een bos in de buurt weet hij wel te appreciëren voor een zon- dagse wandeling, of een fietstocht tussen de velden, of eens uitwaaien op het strand van onze Noordzeekust.
Maar kwezelachtig ecologisch fundamen- talisme is aan hem niet besteed. De Vlaming ziet immers op tijd en stond ook graag een stukje van die geliefde natuur op z’n bord liggen, à point of saignant gebakken. Met hoeveel zouden ze zijn? ‘s Middags in de bedrijfskantine nog meegedaan met “don- derdag veggiedag”, en ‘s avonds toch maar lekker een snee hesp op de boterham om te compenseren?
Vijf à tien procent
Dat de partij al decennialang tussen de vijf en de tien procent zwalpt, heeft dus een logi- sche verklaring. Een dioxinecrisis kon Aga- lev, de voorloper van Groen, ooit eens boven de tien procent uit duwen, de regeringsdeel- name duwde ze vervolgens weer naar bene- den tot onder vijf procent.
Sindsdien is het voor Groen weer lang- zaamaan opbouwen, en hoopt men in 2019 (overigens net zoals in 2014) op tien pro- cent of meer.
Of de partij er in 2019 daadwerkelijk in zal slagen meer dan tien procent te halen, zal sterk afhangen van de actualiteit van de dag.
Als bijvoorbeeld Doel of Tihange op enkele weken of maanden van de verkiezingen ont- ploffen, zit de partij natuurlijk op rozen, of het zou het resultaat van sabotage of moslim- terrorisme moeten zijn.
Het partijprogramma van Groen is wel- iswaar breder dan alleen maar het ecolo- gisme, maar blijft traditioneel toch beperkt tot dezelfde kring van kiezers. Pacifisme, feminisme, andersglobalisme, holebirechten, ontwikkelingshulp, multiculturalisme: ben je aanhanger van het ene, dan ben je vrijwel zeker ook aanhanger van al de rest.
Sinds een tiental jaar legt Groen zich echter nadrukkelijk toe op de verontwaardigingsbe- weging als reactie op de bankencrisis en het soberheidsbeleid, en in het bijzonder voorzit- ster Meyrem Almaci heeft zich op dat thema sterk geprofileerd. Op zich heeft het thema potentieel om nieuwe kiezers aan te wer- ven, maar wie echt bezorgd is over zijn pen- sioen of zijn uitkering kiest in het stemhoekje toch in de eerste plaats voor sp.a of PVDA, niet Groen.
Veel politiek personeel
Voor een kleine partij beschikt Groen over opvallend veel politiek personeel. Partij- voorzitster Meyrem Almaci en spring-in-’t- veld Kristof Calvo lopen op dit ogenblik het vaakst, om niet te zeggen heel de tijd in de kijker, maar daarnaast beschikt de partij ook nog over bekende gezichten als Wouter de Vriendt, Stefaan van Hecke, Elisabeth Meu- leman, Petra de Sutter, Bruno de Lille, Bart Caron, Ingrid Pira, Hermes Sanctorum en Björn Rzoska. Daarbovenop beschikt de par- tij in de coulissen ook nog over Wouter van Besien, Bart Staes en Freya Piryns. Er zijn par- tijen met een grotere achterban die het met veel minder moeten doen.
Maar dat zijn dus veel bekende namen die ervoor zorgen dat de partij niet staat of valt met de figuur van de partijvoorzitter. Dat die partij over zulke luxe beschikt heeft veel te maken met de pers, die zowat alle politici van Groen regelmatig aan bod laat komen en hen zelden of nooit een kritische vraag voorlegt.
Anderzijds, zelfs met de vele vriendschappe- lijke schouderklopjes van de media zou een kloefkapper al snel door de mand vallen, en dat is bij de meeste Groen-politici toch niet het geval.
Voorzittersstijl
De weelde aan politiek personeel heeft voor de partij ook het voordeel dat in een grote vijver gevist kan worden wanneer een nieuwe partijvoorzitter gekozen moet wor- den. De overgang van Wouter van Besien naar Meyrem Almaci kan gerust geslaagd genoemd worden.
De stijl van Meyrem Almaci verschilt dan wel sterk van die van Wouter van Besien, men kan niet zeggen dat ze het slechter dan hem doet. Beter ook niet.
Waar Meyrem Almaci te vaak te zuur en te verontwaardigd is, was Wouter van Besien vaak te wollig en te soft.
Belgicisme
De partij heeft altijd al een sterke belgicis- tische inslag gehad, maar ideologisch heeft dat belgicisme niet veel om het lijf. Het belgi- cisme van Groen blijft immers steken in een cultivatie van een Belgisch-Brussels postmo- dern nihilisme, gebaseerd op een afkeer voor het rechtse Vlaams-nationalisme.
Kristof Calvo, die er op Twitter altijd snel bij is om Belgische sportieve zeges te recupe- reren, deed niet zo lang gelegen een poging om in zijn boek dat belgicisme wat meer kle- ren om het lijf te geven, maar kwam van een kale reis thuis.
Met voorstellen voor Franstalige onder- titels op de Vlaamse televisie maak je je natuurlijk alleen maar belachelijk, zeker als je tegelijkertijd niet van leer wilt trekken tegen de Franse eentaligheid van federale minis- ters zoals een François Bellot, of sommige (de meeste) Ecolo-collega’s.
We zouden er graag eens bij zijn, op de gezamenlijke fractievergaderingen van Groen en Ecolo, al was het maar om te horen welke taal daar gewoonlijk gebruikt wordt. De rea- liteit is dat die gezamenlijke fractie niet meer dan een restant is uit een tijd dat de twee par- tijtjes in de Kamer geen andere keuze had- den dan samen te hokken om nog erkend te worden als een fractie.
Een fusie van Groen en Ecolo tot een uni- taire partij, zoals de PVDA/PTB, is immers niet aan de orde. Trouwens, op cruciale ogenblik- ken stemt Groen Belgisch, beteuterd kijkend naar hun Ecolo-collega’s die gewoon lekker Franstalig stemmen.
Kansen voor 2019
Maakt de partij kans op een grote sprong voorwaarts in 2019? We betwijfelen het. De partij krijgt steeds meer te maken met de interne tegenstrijdigheden in haar partijpro- gramma. Je kan niet uit medelijden met de dieren meedoen aan donderdag veggiedag en dagen zonder vlees enerzijds, en ander- zijds aan de ramadan. Dan kom je vroeg of laat in de knoei met onverdoofd slachten.
Idem dito voor de Gay Pride Parade ener- zijds, en hoofddoeken en absolute vrijheid van meningsuiting voor aanhangers van IS anderzijds.
Het valt op dat de partij met al die onge- rijmdheden en tegenstrijdigheden blijft weg- komen in de pers. Ook onzin over kernener- gie of andere feitelijke onjuistheden over milieuvraagstukken leveren de partij of haar kopstukken nooit ook maar één lastige vraag op in een interview.
Bovendien heeft de partij in Vlaanderen niet alleen de grondstroom, maar ook de tijdsgeest tegen.
“Wir schaffen das” werft hier niet. Bij het oudere deel van het kiezerskorps leeft nog de herinnering aan paars-groen onzaliger.
Toch maakt de partij wel degelijk kans om in 2019 terug in een regering te mogen stap- pen, bijvoorbeeld als ze nodig en bruikbaar is om de N-VA uit alle regeringen te kegelen.
Als daar maar geen nieuwe ecotaks-episo- des van komen…
FvL
Groen: de lieveling van de media
Groen is zonder twijfel dé lieveling van de pers. Een debat over het milieu? Iemand van Groen zit geheel vanzelfsprekend mee aan tafel. Een debat over immigratie? Ook daar hoort iemand van Groen bij. En verder ook bij elk debat over de bankencrisis, het moslimterrorisme, mobiliteit in Vlaanderen en de aankoop van militair materi- eel. Kennis van zaken is zelfs geen vereiste. Alleen merkwaardig dat Groen, na zoveel jaren van hand-en spandiensten door de bevriende media, bij de verkiezingen, maar niet over de drempel van tien procent geraakt.
Turkije en Rusland halen de vriendschapsbanden aan
Dossier
18 augustus 2016
4
De hagenpreken
Na de aanbieding van het smeekschrift der edelen (zie ’t Pallieterke van vorige week) in april 1566 moet de inquisitie even inhou- den vanwege landvoogdes Margaretha van Parma. Op slag komen de calvinisten uit de kast. Overal duiken predikers op die meestal buiten de stadswallen grote menigtes toe- spreken. Die hagenpreken veroveren in korte tijd Vlaanderen, Brabant en Henegouwen, en ten slotte ook Holland.
In Gent preekt men aan de stadspoorten.
In Antwerpen woont een magistraat een preek bij “in het klein heesterbos van heer Hendrik van Berchem”. De predikant wordt beschermd door een groep gewapende bur- gers. De magistraat schat het aantal luiste- raars op vier- à vijfduizend. Hij schrijft dat de preek in het Waals is, met iemand die vertaalt, plus de belofte dat de volgende zaterdag het Nederlands gebruikt wordt. In Mechelen trek- ken de inwoners naar de grensgemeenten Bonheiden en Zemst.
Het bericht over de nieuwe verdraagzaam- heid bereikt Engeland en Duitsland, waar veel calvinistische ballingen in vluchtelingenge- meenten leven. Van alle kanten komen ze terug. Vooral de vroegere ballingen zijn fana- tiek. Onder hen is de West-Vlaming Pieter Datheen, die een psalmberijming maakt die honderden jaren in Holland gebruikt wordt.
Recent Vlaams-Nederlands vergelijkend tekstonderzoek wijst uit dat hij waarschijn- lijk de auteur is van het Wilhelmus (wat Oran- jes zoon Maurits niet tegenhoudt om de radi- cale Datheen een tijd in de gevangenis te stoppen).
“Dulle raesende menschen”
De echte uitbarsting komt in augustus 1566. Augustus is in die tijden altijd een gevaarlijke maand. De oude oogst is opge- geten, de broodprijzen stijgen en de nieuwe oogst is nog niet binnen. Religieuze scherp- slijperij kan op sociale problemen geënt wor- den.
Het geweld begint in het door Frans calvi- nisme aangestoken Westen van Vlaanderen.
De voormalige Ieperse mutsenmaker Sebas- tiaan Matte (“cort ende dick van persoone”) is al een maand een succesrijke prediker die ook voorgaat in “chanteries” (het zingen van protestantse liederen).
Op zaterdag 10 augustus houdt hij een vlammende preek in Steenvoorde voor twee- duizend toehoorders. Twintig onder hen stor- men naar het Sint-Laurentiusklooster en slaan alles kort en klein. In een tijd dat men bijna een dag nodig heeft om te paard van Brussel naar Antwerpen te rijden, is het ver- rassend hoe snel de Beeldenstorm om zich heen grijpt.
Op negen dagen tijd worden honderd ker- ken en kloosters in vijftig dorpen en steden in de Westhoek aangepakt. Alles moet stuk:
altaren, altaarstukken, orgels, beelden, litur- gische boeken... “Dulle raesende menschen”
vertrappen de sacramenten, bestelen en mis- handelen priesters, monniken en nonnen, en profiteren ervan om zilveren ciboriën en kel- ken mee te nemen. Brugge blijft buiten schot omdat daar genoeg troepen zijn om kloosters en kerken te beschermen.
Antwerpen, Gent en Mechelen
Een dag nadat de storm in een deel van Vlaanderen is uitgeraasd, herbegint alles in Antwerpen op dinsdag 20 augustus. Twee dagen tevoren werd er nog ter gelegenheid van de Maria-Hemelvaartprocessie “Maai- ken, Maaiken! Dit is uw laatste gang!” geroe- pen naar het beeld van de zwarte Madonna, maar Oranje is in de stad en hij (nog altijd katholiek) houdt het rustig. Hij vertrekt de maandag, en de dag erna vallen de beel- denstormers kerken en kloosters binnen. De Onze-Lieve-Vrouwkerk is het eerst aan de beurt. De zwarte madonna wordt in stuk- ken gehakt en daarna volgt de rest van het interieur.
De Beeldenstorm is goed georganiseerd en het werk van weinig mensen. Een Engelse ooggetuige meldt dat de vandalen dikwijls uit groepjes van niet meer dan tien of twaalf
mensen bestaan, maar hij zegt erbij dat veel mensen als ramptoeristen naar de vernie- lingen kijken. Om drie uur ‘s nachts is alles voorbij en zijn minstens vijfentwintig kerken getroffen. De dag daarna worden de kerken aangepakt in Lier, Deurne en Hemiksem.
Met twee dagen achterstand beginnen ze er ook in Gent aan. Plaatselijke calvinisten worden geassisteerd door ervaren West-Vla- mingen en Antwerpenaars. De daders bie- den zich bij de hoogste ambtenaar aan en beweren dat ze een brief met toestemming van het hof bezitten die ze niet tonen en die de hoogbaljuw niet durft vragen. Vervolgens mogen ze rustig hun gang gaan.
Binnen vierentwintig uur vernielen ze acht kerken, vijfentwintig kloosters, tien hospita- len en zeven kapellen. Nergens in de Neder- landen krijgen de beeldenstormers zoveel applaus als in Gent, waar de mensen de katholieke kerk associëren met de belang- rijkste Gentenaar ooit (Karel V) die de stad een generatie tevoren zwaar strafte.
Gelukkig voor ons hebben goede zielen in allerijl Het Lam Gods in veiligheid gebracht in de toren van de Sint-Baafs en de polyp- tiek wordt niet gevonden. In Gent hebben de kloosters volle wijnkelders en de drank wak- kert het enthousiasme nog aan. In het pre- dikherenklooster (van de inquisitieorde) blijft bijna geen steen recht.
De dag daarna moet ook Mechelen eraan geloven. Overal heeft het stadsbestuur tafels met veel drank geplaatst. Nogal wat daders kunnen niet meer recht op hun benen staan om aan de klus te beginnen, en de schade beperkt zich tot enkele kloosters. Het stads- bestuur slaagt erin de groepjes Mechelen uit te sluizen.
Als ze terug nuchter zijn, vallen ze wel de vele kloosters buiten de gesloten stadspoor- ten aan. In Brussel gebeurt er niets, want daar beschikt de landvoogdes over voldoende troepen. Maar vanuit Antwerpen heeft de storm ook Amsterdam, Leiden en Den Haag bereikt.
De repressie
Einde augustus is de razernij voorbij in het Zuiden. De leiders zijn meestal ambachts- lieden, uitgetreden priesters, lage edelen of zelfs stadsmagistraten. Het vuile werk wordt gedaan door veelal ongeschoolde mannen, vrouwen en kinderen die dikwijls betaald worden voor hun vernielingen. De storm is een mooi voorwendsel voor de armen om te plunderen, meer zelfs dan te vernietigen. De geest is moeilijk terug in de fles te krijgen, want in Vlaanderen vormen gewezen stor- mers nog lang bandietenbendes.
Eens de rust wat weergekeerd is, zendt de landvoogdes de hoogste edelen het land in om de repressie te starten. Oranje laat in Antwerpen drie beeldenstormers ophangen.
Egmont gaat er met de vuile voeten door in Gent en laat veel daders executeren. Natuur- lijk zijn het vooral armoezaaiers die het scha- vot betreden, terwijl de leiders “redelic ende wel gestelt” de dans ontspringen. Na onder- handelingen krijgen ze zelfs meestal de toe- stemming om hun godsdienst openlijk te belijden.
Her en der hebben zich calvinisten ver- enigd in kleine legertjes die niet bereid zijn te ontwapenen. De landvoogdes heeft inmid- dels halfbroer Filips op de hoogte gebracht.
Hij stuurt geld om troepen te werven, en die maken korte metten met de bosgeuzen.
Begin 1567 is de onrust voorbij, al smeult het hevig onder de oppervlakte. Filips heeft weer eens maanden getreuzeld (maar het duurt 40 tot 50 dagen vooraleer hij nieuws uit de Nederlanden krijgt) en in januari hakt hij de knoop door.
Hij zendt Alva, die de Nederlanden goed kent, met een leger om de rebellie de kop in te drukken en die protestantse ziekte uit te roeien. Alva arriveert in augustus 1567 als alles rustig is. Door zijn onbehouwen optre- den zorgt hij ervoor dat de onrust in een echte opstand verandert die het einde van de Nederlanden betekent. Jan neckers
De Beeldenstorm (2)
De gevolgen van de Beeldenstorm: de scheiding der Nederlanden, en ruim baan voor de kunst van de contrareformatie die de verwoeste altaren, kapellen, nissen en kerkzuilen in het Zuiden opnieuw opluistert.
De publicist Aysso Reudink beschrijft in het artikel ‘Politici presteren onder de maat’
(TPO.nl, 12/8/2016) wat er vandaag mis is met de politiek. In een notendop: het econo- mische systeem is machtiger geworden dan het politieke bestel. Volksvertegenwoordi- gers kunnen hierdoor minder “cadeautjes uitdelen”, wat ten koste gaat van hun maat- schappelijke status. Er blijven ‘losers’ over en losers trekken andere losers aan.
In de visie van John Maynard Keynes – populair na de Tweede Wereldoorlog – nam de overheid het voortouw in de economie.
“De overheid investeerde fors in de economie en fungeerde zodoende als vliegwiel”, schrijft Reudink. Toen kwamen Reagan, Thatcher en het globalisme. Bedrijven maakten zich los uit de burgerlijke nationale culturen en vertak- ten zich over de hele wereld. Dit ging gepaard met een visie op de mens als universele con- sument, want de hele wereld moest klant kun- nen zijn.
Ontworteld wereldburgerschap
De economische mondialisering ging samen met een politieke mondialisering: denk aan instituties als het IMF, de EU en de VN. De patriottische nationale waarden, die Reagan en Thatcher nog uitdroegen, werden ingeruild voor een ontworteld wereldburgerschap. Want iedereen die een Starbucks binnenwandelt, moet zich even in New York kunnen wanen.
Kerstbomen worden uit de corporate branding weggewerkt en paaseieren heten plots “ver- stopeieren”. Zo bewerkstelligden Reagan en Thatcher iets wat zij niet voorzagen: het mate- rialistische mensbeeld van hun oude marxisti- sche vijanden won alsnog – nu via het globa- lisme van een wereldwijde markt. Dit is wat Reudink met zoveel woorden vaststelt: “Het internationale kapitaal bepaalt het politieke speelveld en beslist over het lot van de maat- schappij en haar burgers. Het politieke primaat is verworden tot een farce.”
Een relevant werk over deze kwestie is The Revolt of the Elites and the Betrayal of Democracy (1994) door Christopher Lasch.
Hij verbond het vraagstuk aan sociale mobili- teit. Naarmate de commerciële cultuur meer wereldwijd vervlochten raakt, worden lokale culturen tot obstakels. Dit leidt tot zelfselectie van een groepje global citizens. Wie wil door- breken als lobbyist of consultant moet verhui-
zen naar Brussel – wie naar Brussel verhuist, verliest de banden met jeugdvrienden die min- der goed zijn terechtgekomen. Ook kun je dan geen mantelzorg verrichten voor je ouders. Je kinderen breng je naar de kribbe – generaties leven steeds meer gescheiden van elkaar. Je krijgt vanzelf een wereldbeeld waarin je het normaal vindt dat de overheid en winstbe- drijven een grote rol hebben in opvoeding en ouderenzorg. Dit soort mensen komt samen in de politiek: daar maken zij dit wereldbeeld tot beleid.
Leiders met een ander temperament
Op lange termijn zien we deze mensen loskomen van de lokaliteit: bankiers verme- nigvuldigen eindeloos cijfers op een compu- terscherm en noemen dat geld – Europese ambtenaren doen alsof cultuurverschillen geen invloed hebben op beleid. Beide types zijn symboolanalisten – ze staan los van de reële wereld die eindig en uitputbaar is. De één is commercieel en de ander overheid, maar beide types concentreren de macht dáár waar er alleen mensen bij kunnen die zijn ingevoerd in de kosmopolitische newspeak – “public affairs”
noemen we dat. Wie ziet dat voormalig Euro- pees Commissievoorzitter José Manuel Bar- roso nu werkt voor Goldman Sachs, kan niet meer om deze gevolgtrekking heen.
Terwijl dit speelt, zien we dat [1] robots betaalde banen vervangen terwijl er [2] steeds meer economische vluchtelingen komen. Dit is samen met [3] de islamradicalisering een explosief scenario. Er is al veel gewonnen door leiders te eisen met een ander temperament.
Niet meer dit kosmopolitische temperament van de elevator pitchende joviale ‘wereldbur- gers’, maar een grondig, geaard en realistisch temperament. Zo niet, dan zal de elite het lachen snel vergaan…
sL
Egyptische judoka Islam El Shehaby weigert joodse
tegenstander Or Basson de hand in Rio
VOOrtGAAnDe GLObALiserinG
wAkkert VOLksOpstAnD AAn
Actueel 18 augustus 2016 5
Controverse en corruptie
Strijd Trump versus Clinton op het scherp van de snee
Wie de afgelopen paar weken het Amerikaanse verkiezingsnieuws heeft gevolgd, zag spektakel alom. Donald Trump scoorde de ene controverse na de andere. Trump haalde uit naar een moeder van een gesneuvelde soldaat die sprak op de Democratische Nati- onale Conventie (DNC). Wat later gooide hij een moeder buiten op een speech wegens een huilende baby - of hij grapte het, maar werd verkeerd voorgesteld.
Vorige week zei Trump dat er niets kan gedaan worden aan de linkse benoemingen in de Supreme Court (hoogste rechtsorgaan in de VS) als Clinton verkozen wordt, tenzij door de “second amendment people” (voorstanders van vrije wapendracht) - het werd beschouwd als een indirecte oproep tot moord. Ook vorige week stelde de Republikein Evan McMullin zich op als onafhankelijke tegenkandidaat. Trump noemde Obama de medestichter van ISIS, tientallen Republikeinen keerden zich in open brieven tegen de Republikeinse kandidaat…
Kortom, er ging nauwelijks een dag voorbij of Trump kwam in een negatieve publiciteits- storm.
Clinton: het stopt niet met de e-mailschandalen
Maar ook Hillary Clinton lijkt verwikkeld in een aanhoudende stroom van verdachtmaking en fraude. Eind juli stapte DNC-voorzitster Deb- bie Wasserman Schultz op nadat op WikiLeaks duizenden mails van de DNC werden openbaar gemaakt. Hieruit bleek dat men Hillary Clin- ton tijdens de voorverkiezingen bevoordeelde ten nadele van de uitgeschakelde tegenkandi- daat Bernie Sanders. Ook het verleden kwam spoken. Clinton maakte tijdens haar ambt als
‘secretary of state’ (de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken) gebruik van een onbe- veiligde privémailserver en verwijderde 32.000 mails toen haar gevraagd werd haar mails over te maken aan de FBI. Clinton beweerde dat het om private mails ging die niets met haar ambt te maken hadden.
Een nieuw lek begin augustus met slechts een aantal van die mails bewees het tegendeel:
er waren nauwe contacten tussen haar kabinet en medewerkers van de Clinton Foundation
(een vzw van de familie Clinton). Dat de Clin- ton Foundation miljoenen dollars heeft ont- vangen van meerdere homo- en vrouwonvrien- delijke Arabische landen, zoals Saoedi-Arabië, maakt de hele affaire des te pijnlijker voor Clin- ton. De democratische kandidate concentreert haar campagne rond vrouwenrechten en haar historische rol als vrouwelijke presidentskan- didaat. Ondertussen beloofde Julian Assange, de oprichter van Wikileaks, nog meer onthul- lingen over Clinton terwijl hij liet uitschijnen dat een aantal mysterieuze doden, waaronder de dood van DNC-medewerker Seth Rich, zou- den kunnen deel uitmaken van een Democrati- sche samenzwering om Clinton in te dekken…
En afgelopen maandag nog lekten er 2.500 mails met gevoelige informatie over George Soros, miljardair, sponsor van de Democrati- sche Partij en bekend van Open Society - een globale mensenrechtenorganisatie. De bloot- gelegde financiële banden van Soros met Palestijnse organisaties kunnen pijnlijk zijn in de VS, ook voor Democraten als Hillary Clinton.
Uitdaging voor Trump
Controverse is niets nieuws voor Trump.
Tijdens de Republikeinse voorverkiezingen wist Trump ook media-aandacht naar zich toe te trekken door extreme of ogenschijnlijke onvoorzichtige uitspraken. Maar toen nam hij aandacht af van kandidaten die die niet konden missen vanwege een kleinere naamsbekend- heid. Hij wist het debat en de thema’s om zich- zelf te laten draaien. Tegenkandidaten waren verplicht om over zijn stokpaardjes te spreken:
ofwel om het oneens te zijn ofwel om hem na te praten. Zo had men geen ruimte voor de eigen punten. Trump steeg week na week in de polls en won de Republikeinse nominatie.
Nu de spelregels veranderd zijn van een mul- tipolair veld (één tegen allen) naar een bipolair veld (één op één), lijkt Trump moeite te heb- ben om het geweer van schouder te verande- ren. De inzet gaat meer en meer over inhoud en minder en minder over karakter. Toch blijft Trump mikken op de man (of de vrouw) en de controverse, maar dat zet zich niet om in resultaten. In polls op de Amerikaanse website RealClearPolitics.com scoort Trump al weken, op één poll na, altijd maar slechter dan Clin- ton. Het spelen op de man, waarmee hij heel effectief zijn medekandidaten in de Republi- keinse partij uitschakelde (‘low energy Jeb’
over de slapheid van Jeb Bush, ‘little Marco’
over de fysieke of geestelijke kleinheid van Marco Rubio, ‘lyin’ Ted’ over de onbetrouw- baarheid van Ted Cruz) lijkt niet te pakken bij
‘crooked Hillary’, terwijl er nochtans corruptie- munitie genoeg is.
#NeverTrump
De tegenstand binnen zijn eigen partij is niets nieuws. De open brief van vijftig Repu- blikeinen over de roekeloosheid van Trump is ondertekend door mensen die het Ameri- kaanse beleid in het Midden-Oosten de laat- ste jaren mee hebben vormgegeven: geen rooskleurige cv’s dus. De tegenkandidatuur van McMullin wordt gefinancierd door het al bestaande #NeverTrump-kamp dat al zon- der succes furore maakte in de voorverkiezin- gen. Dat het #NeverTrump-kamp pas zo laat (McMullin kan zelfs niet meer in elke staat opkomen) een weinig bekende tegenkandi- daat vindt, illustreert de lage weerklank die
hun boodschap vindt in rechtse Amerikaanse kringen. De uitgelezen favoriet hiervoor, James Mattis (populaire US Marines-generaal op rust), was niet geïnteresseerd in de onafhanke- lijke tegenkandidatuur. Ook de recente oproep van zeventig Republikeinen om Trump financi- eel droog te leggen komt uit het #NeverTrump- kamp. De Facebookpagina #NeverTrump telt een povere 10.000 vind-ik-leuks.
Toch zal Trump tijdens deze meer inhoude- lijke fase positieve aandacht moeten genere- ren die resulteert in winst (in de peilingen). Dat Trump vaak ‘off script’ gaat, kan nog steeds ver- frissend werken, maar zal inhoudelijker moe- ten. Er moet niet gerekend worden op minder tegenstand in de eigen partij (de kleinste excu- ses zullen blijven gebruikt worden) en ook niet op vergevingsgezinde media die Trumps uit- spraken of grappen zullen nuanceren. Trump heeft dus een moeilijke, maar niet onmogelijke opdracht: een tactische ommezwaai. Strate- gisch (de politieke doelstellingen) zit het snor.
Dat blijkt ook uit Trumps positie omtrent vrij- handel, die Clinton nabootst. De Amerikanen zijn klaar met het globalisme.
Uitdaging voor Clinton
Clintons kaarten zijn dubbel. Enerzijds moet ze gewoon de huidige perceptietrend volhou- den, namelijk dat zij inhoudelijk en qua erva- ring de verstandige, berekenbare kandidaat is. Waar het mogelijk is, moet ze die perceptie versterken, door bijvoorbeeld inhoudelijk te domineren in de aankomende debatten. Eens de afstand in de peilingen voor Clinton groot genoeg is, wordt het bijna onmogelijk om het momentum te breken… tenzij door externe gebeurtenissen of schandalen van zeer grote omvang. En dat is ineens de structurele zwakte van Clinton.
Het is niet onaannemelijk dat er nog maillek- ken en andere zaken naar boven zullen komen.
De mails die Clinton gewist heeft, zijn hoogst- waarschijnlijk in handen van buitenlandse inlichtingendiensten die die data kunnen vrij- geven via tussenpersonen. Ook doen geruch- ten de ronde over de slechte gezondheid van Clinton, die haar mentale capaciteiten in het gedrang zou kunnen brengen. Indien groot genoeg, kunnen beide zaken de campagne van Clinton torpederen, hoe lomp Trump zich ook gedraagt. En aan beide risico’s valt weinig te doen. Dit in tegenstelling tot de uitdagingen waar Trump mee te kampen heeft. Tenzij dan door écht mensen uit te schakelen en/of een medisch wonder. Beide zijn onwaarschijnlijk.
Besluit: Trump moet het roer omgooien, ter- wijl Clinton gewoon op koers moet blijven, maar niet kan uitwijken indien de bergen vuile was boven komen.
Jonas naeyaert
Nekt Trump
zichzelf?
“Heroïne is een ultraverslavende drug”
Nu Filipijns president Rodrigo Duterte keihard optreedt tegen drugdealers én gebruikers, stapelt de kritiek op zijn beleid op. Heel wat van die kritiek is gebaseerd op de volgende stelling: “Eén maal heroïne spuiten en het is gedaan met je vrije wil: je bent verslaafd.” Iedereen heeft de stelling of een variant al gehoord. De boodschap wordt herhaald in middelbare scholen, maakt deel uit van bewustzijnscampagnes, we zien ze in films zoals Trainspot- ting (een film met Schotse heroïneverslaafde jongeren in de marge) enzoverder. Ze vormt in grote mate ons beeld over mensen die vervallen in een gebruiksgewoonte van heroïne én, misschien wel belangrijker, de legitimering van heel wat openbaar beleid.
Zo zijn er gesubsidieerde ontwenningsklinieken, therapie- sessies, het toedienen van methadon (een vervangingsdrug) tot het gratis uitdelen van schone naalden of zelfs de drug zelf: heroïne. Op strafrechtelijk gebied heerst de overtuiging dat dealers hard gestraft moeten worden en verslaafden op begrip moeten kunnen rekenen. Maar klopt de uitspraak wel?
De wetenschap
Opiaten zijn de actieve componenten (alkaloïden) die gevonden worden in papavers (opiumplanten). Bekende opi- aten zijn morfine, codeïne en thebaïne (opium zelf is het opge- droogde sap van de plant). Heroïne is op zijn beurt een syn- thetisch derivaat van morfine en wordt door het lichaam terug omgezet in morfine na toediening. Tot zo ver de chemieles.
De verslavingsstelling stamt af van een reeks experimen- ten met ratten waarbij werd aangetoond dat de knaagdieren voedsel en water lieten staan in ruil voor morfine. Soms ble- ken ratten zichzelf fatale dosissen te laten opnemen. Dus het algemene besluit: heroïne neemt je vrije wil weg. Maar toen het experiment werd overgedaan in een veel grotere kooi (8,8 m²; het zogenaamde “Rat Park” had ook allerlei speelgoed) gebruikten de ratten tot twintig keer minder morfine. Het was dus het gebrek aan zintuigelijke prikkels in de kleine kooitjes dat ervoor zorgde dat de ratten zoveel morfine gebruikten.
Bij mensen liggen de resultaten gelijkaardig. Menig patiënt of soldaat heeft morfine moeten gebruiken na een letsel.
Slechts een minieme minderheid wordt ‘junkie’. Thomas de Quincy (een Brits auteur uit de 19e eeuw) nam jaren elke zater- dag opium zonder verslaafd te worden. Ervaringsdeskundige William Burroughs schrijft in Junkie (1953) dat men intensief en lang heroïne moet spuiten eer men verslaafd is. Er is met andere woorden een zekere aanhoudende argeloosheid nodig om verslaafd te worden. Ook de ontwenningsverschijnselen zijn bijlange niet zo dramatisch als we allen denken. In ‘Sub- stance Abuse: A Comprehensive Textbook’ door Lowinson e.a.
leren we dat de ontwenningssymptomen meestal voorbij zijn na de tweede of derde dag ‘clean’ te zijn. Nog lezen we dat de verschijnselen oncomfortabel zijn, maar geen medisch risico vormen (in tegenstelling tot ontwenning van alcohol of ben- zodiazepines).
Wat zit erachter?
Wanneer we de feiten kennen, stellen we vast dat de stelling dat heroïne ultraverslavend is enkel de verslaafden dient, die hun verantwoordelijkheid elders willen leggen, en de behande- lingsindustrie die er haar bestaansreden aan te danken heeft.
Als we weten dat heroïneverslaving grotendeels geen medisch probleem, maar een verantwoordelijkheidsprobleem is, is het subsidiëren en uitdelen van naalden, methadon en heroïne niet langer gerechtvaardigd, maar wordt verantwoordelijkheid afdwingen bij gebruikers gewenst. En op gemeenschapsniveau doet men dat normaal via de strafwet.
Jonas naeyaert
Pokémons overrompelen Scheldedorpen
2018 in het teken van de wraak
Het is nog meer dan twee jaar voor de volgende gemeenteraadsverkiezin- gen, maar in verschillende gemeenten nemen politici hun posities in ter voor- bereiding van die stembusslag. De situ- atie in de belangrijkste gemeenten van het gewest leert dat politici zich vooral zullen laten leiden door wraakgevoe- lens die nog dateren van 2012.
In verschillende Brusselse gemeenten deden zich bij de vorige lokale stembus- gang verrassende coalitiewissels voor. Om te beginnen in Brussel-stad. Vier jaar gele- den gooide huidig PS-burgemeester Yvan Mayeur de cdH van Joëlle Milquet uit het schepencollege en ging hij een coalitie aan met de MR van Alain Courtois. Ook Open Vld en sp.a stapten mee in de meerderheid.
Sindsdien haten Milquet en Mayeur elkaar.
Joëlle Milquet
Het is de droom van ‘Madame Non’ om in 2018 opnieuw binnen te breken in de coalitie. Vraag is of dit gaat lukken. Joëlle Milquet moest ontslag nemen als Frans- talig minister van Onderwijs nadat bleek dat ze in 2014 personeel van haar kabinet had ingezet tijdens de federale verkiezings- campagne. Er loopt een gerechtelijk onder- zoek en als Milquet veroordeeld wordt, is haar carrière definitief voorbij. In het andere geval kan ze terug op het voorplan treden, vol wraakgevoelens tegenover Mayeur, die er ernstig rekening mee houdt dat Milquet politiek nog niet dood is. Bovendien beseft Mayeur dat hij in zijn eigen Brussel niet echt populair is door zijn afstandelijk en hautain optreden. Ook het mismeesteren van de voetgangerszone wordt hem aan- gerekend. De huidige burgemeester is naar verluidt bereid ook het FDF (nu Défi) van Fabian Maingain, zoon van voorzitter Olivier, in het schepencollege op te nemen om Mil- quet af te blokken. Dat zou een belangrijke overwinning zijn voor de francofiele partij die traditiegetrouw wat minder sterk staat in Brussel-stad en vooral de stemmen in de zuidoostelijke hoek van de Brusselse agglo- meratie moet halen.
Net als Joëlle Milquet laat een andere lokale Brusselse politica zich leiden door wraakgevoelens: Catherine Moureaux (PS), dochter van de in 2012 opzijgezette burge- meester van Sint-Jans-Molenbeek, Philippe Moureaux. Catherine Moureaux is speciaal van Schaarbeek naar Molenbeek verhuisd om een gooi te doen naar de burgemees- terssjerp. En in Molenbeek is de ‘dochter van’ populair. Ze haalde bij de regionale verkiezingen van 2014 een kwart van haar voorkeurstemmen in Molenbeek. Moureaux zal het moeten opnemen tegen huidig MR- burgemeester Françoise Schepmans. Een strijd die aan Franstalige kant de lokale poli- tiek overstijgt. De MR ziet Schepmans als het moderne bestuur tegenover de archa- ische PS waarvan Philippe Moureaux de incarnatie was. Zal het een even spannende strijd worden als in 2012? Toen haalde Phi- lippe Moureaux 5.952 voorkeurstemmen tegen 5.358 voor Schepmans. Over Molen- beek hangt trouwens de schaduw van Mil- quet. Het is de cdH-politica die in 2012 mee een anti-Moureauxcoalitie opzette van MR, cdH, Ecolo, Groen, Open Vld en CD&V. Uit wraak… omdat ze door de PS uit het Brus- selse stadsbestuur werd gegooid.
Schaarbeek
Vermelden we ook nog Schaarbeek, waar Bernard Clerfayt (Lijst van de Burgemees- ter/DéFI) hoopt op een derde opeenvol- gend mandaat als burgemeester. Daar heeft Laurette Onkelinx wel haar haatgevoelens laten varen, zij die door een anti-PS-coali- tie van Clerfayt, Ecolo en cdH tot twee keer toe in het zand moest bijten. De positie van Clerfayt in Schaarbeek is zo sterk dat ver- schillende MR-politici (de partij heeft vier zetels in de gemeenteraad) zich bij de Lijst van de Burgemeester willen voegen. En de Vlaamse lokale politici in Brussel? Hun rela- tieve electorale gewicht blijft afnemen. Ze staan erbij een kijken ernaar. Ans Persoons en Els Ampe denken vooral aan de verlen- ging van hun Vlaamse schepenmandaat.
Picard
De Geuzenberg
Dwars door Vlaanderen
18 augustus 2016
6
Na het afschaffen van de veerdienst Lillo-Doel-Lillo verminderde het aantal bezoe- kers van deze Scheldedorpen met zo’n 40.000. In Lillo sloeg echter de Pokémon-rage toe. Het dorp werd als het ware overrompeld door de fictieve figuurtjes die kunnen
“gevangen” worden met een iPhone.
Sinds einde juli komen duizenden fans naar het dorp. Niet alleen tijdens het weekend, zelfs op alle “gewone” dagen. Niet alleen wan- neer het licht is, maar ook de hele nacht door.
Zij laten daar een onoverzienbare troep achter (sigarettenpeuken, papier, plastiek, blikjes) en houden de bewoners wakker. Ze bonken op ramen en deuren, zitten op vensterdorpels, maken triomfgeluiden telkens ze een Poké- mon gevangen hebben en gaan bij de inwo- ners aanbellen of -kloppen. Ze bezetten de terrassen van het ene café en de twee res-
taurants met urenlang een cola, een koffie of een thee. In sommige straatjes wordt tijdens de piekuren voetje voor voetje aangeschoven en kunnen auto’s, inbegrepen de hulpdien- sten, nauwelijks passeren. Sommige bewo- ners zagen zich verplicht paletten tegen de gevels te plaatsen om de ongewenste bezoe- kers weg te houden. De meeste hebben hun telefoon uitgeschakeld om te beletten dat ze opgebeld worden om info te krijgen over de fictieve wezens.
Vorige zondag werd gevreesd voor een
ultiem hoogtepunt: er was een boekenmarkt in Lillo en tegelijkertijd de Scheldewijding in Doel. Om deze bereikbaar te maken en om het achteruitgaand toerisme te bevorderen, had minister Ben Weyts het (opgedoekte) veerpont tussen de twee dorpen, opnieuw ingelegd. Het werd een succes. En zie: ook in Doel, waar nauwelijks nog bewoning is, sloe- gen de Pokémons toe. In Doel liepen om te beginnen al enkele honderden vooral jonge gasten rond, gebogen over hun iPhone. Zo is het in Lillo ook begonnen. Misschien nemen de “jagers” nog wel hun intrek in de beste panden van Doel en wordt het dorp opnieuw bewoond. Dat ze dan in het Waasland alvast maar een ploeg van de reinigingsdienst klaar
houden. Pagadder
Subsidies voor religies
De krant Het Belang van Limburg haalde fors uit naar de Rooms-Katholieke Kerk omdat die in Vlaanderen 90 procent (76 miljoen euro) van de subsidies kreeg voor amper 62 procent katholieken. Dit, terwijl de islam het met een magere 350.000 euro per jaar moest stellen.
“Een complete scheeftrekking tussen het aan- tal gelovigen enerzijds en het overheidsgeld anderzijds”, volgens Hannes Cattebeke. “Bin- nen het radicaliseringsdebat is dat relevante informatie”, zeggen de personen die de finan- ciering van de religies onder de loep namen.
“Daarom doen vele moskeeën een beroep op buitenlandse sponsors, en worden ook radi- cale interpretaties en imams geïmporteerd.”
Alsof de hoeveelheid subsidies de radicalise- ring van moslims zal bepalen? Overigens, de cijfers kloppen niet. In Limburg alleen ontvin- gen de erkende moskeeën samen 444.070 euro in 2015. En dit terwijl er geen Vlaamse inspraak is.
“Verbindingsambtenaar”
Naar het schijnt is er bij de aanhangers van IS in Sint-Niklaas regelrechte paniek uitgebroken.
Wie nog kan vluchten, laat alles achter, inclusief zijn zware wapens en zijn onthoofdingsvideo’s, en tracht een veilig onderkomen te vinden in een andere stad, of liefst nog in een buurland.
De organisatiestructuur van IS in Sint-Niklaas ligt op apegapen. Moslims verbranden in allerijl hun handleidingen voor de productie van bom- gordels. De reden voor die paniek: het stadsbe- stuur heeft een “verbindingsambtenaar” aan- gesteld, met ongeveer hetzelfde takenpakket als de “deradicaliseringsambtenaren” in andere steden. Alsof men de oorlog tegen IS met zo’n ambtenaren kan winnen. Alsof zij gaan belet- ten dat enthousiaste moslims mensen te lijf zullen gaan met bommen, geweren, messen, machetes of bijlen.
Ook Pokémon is racistisch!
Het hoge woord is eruit. Het heeft even geduurd, maar het is dan eindelijk zover. Poké- mon Go, het spelletje waarbij mensen die niets beters te doen hebben met hun mobiele tele- foon in de hand gaan jagen op fictieve gele monstertjes, is racistisch! Dat weet Het Laat- ste Nieuws ons alvast te vertellen. Want: “Er hangt een bittere nasmaak aan de geografische ongelijkheid in de app. Cijfers wijzen op een duidelijk verschil tussen drukke hippe buur- ten in de stad en probleemwijken als Molen- beek.” Jazeker, de gele Aziatische Pokémons verstoppen zich liever aan de Louizalaan en het Terkamerenbos dan in Laag-Molenbeek of Schaarbeek. En in Antwerpen blijken Rivieren-
hof en het Stadspark dan weer beter van Poké- mon voorzien dan Borgerhout. Ongebreideld racisme voorwaar! Als daar maar geen getrau- matiseerde ’lone wolves’ van komen. Het is zelfs een wereldwijd probleem. Het Urban Institute uit Washington D.C. kwam na een klein onderzoek in de Amerikaanse hoofdstad tot de vaststelling dat er twee keer meer zoge- naamde Pokéstops zijn in blanke buurten dan in zwarte. Gelukkig hebben de geleerde bol- len een eenvoudige oplossing. Ze roepen de makers van het spel op om meer van die Poké- mons in de migrantenwijken te droppen. Kijk, dat lijkt ons nu eens een doordacht en goed initiatief. Laat ons extra veel jonge kerels en meisjes met een dure smartphone naar Laag- Molenbeek, de Turnhoutsebaan in Antwerpen of Kuregem sturen. Strak plan!
Vrijheid van meningsuiting
De vrijheid om uw mening te zeggen of te schrijven, het bestaat nog steeds. Maar men begint rond te kijken en zwijgt als mensen vermoeden dat een moslim in de buurt is.
Hun ongenoegen schrijven ze liefst onder een schuilnaam. Zo ging een man met zijn vrouw naar de spoeddienst in ZOL-Genk, omdat hij iets in de hartstreek voelde. De verpleegster die hem voorbereidde en ook bloedstalen nam, vroeg of hij iets vreemds in zijn lichaam had. Ze bedoelde waarschijnlijk een hartklep of dergelijke. De man antwoordde: “Ik heb niets vreemd in mijn lichaam, maar mijn vrouw nog dikwijls.” Zelf vond hij dat een goede grap, maar zijn vrouw minder, tot de verpleegster in een onbedaarlijke lach schoot. “Verontschul- dig mij”, zei ze, “maar wij moeten sinds enkele jaren zo opletten voor wat wij zeggen, hoe we reageren op patiënten, vooral van vreemde ori- gine, dat velen van ons gestresseerd raken. Wij mogen niet meer lachen. Wij hebben altijd ons werk graag gedaan, maar het wordt zwaar.”
Teloorgang of malaise?
Blijvend of tijdelijk? Door bomaanslagen, andere terreurdaden en de waarschijnlijke (?) uitstap van alleen (?) Engeland uit het Euro- pese gedoe krijgt vooral het toerisme harde klappen. Ook handel en consumptie hebben er onder te lijden. In Brugge is het verblijfstoe- risme met 22 procent gedaald en het aantal Britse overnachtingen op de helft gekomen.
Eén van de talrijke chocoladewinkels gewaagt zelfs van 70 procent minder omzet! Hoe kan men daaraan verhelpen? In de gemeenteraad pleitte N-VA-fractieleider en Vlaams Parle- mentslid Ann Soete, zelf handelaarster, voor de oprichting van een speciale werkgroep. Omdat het stadsbestuur te weinig of niets onderneemt - er bestaat zelfs geen schepen die zich speciaal
met toerisme bezighoudt -, voerde Jong N-VA actie met strandstoelen voor het stadhuis. Een koetsier, een bootjesman, een restauranthou- der en een hotelier, mensen die het dagelijks ondervinden, beraadden zich samen over het probleem en denken dat Toerisme Brugge zich vooral moet toespitsen op landgenoten en toe- risten uit buurlanden.
Geen terreur
Men beweert altijd dat islamitische terroris- ten alleen maar psychische problemen heb- ben, zelfs als zij “Allahu Akhbar!” schreeu- wen, djihadwebsteks bezoeken en IS-vlaggen in huis hebben. Die leugen is zo afgezaagd, dat niemand ze nog gelooft, behalve enkele linksen die in hun jeugd teveel jointjes heb- ben gerookt. Maar soms zijn er inderdaad ook gewone niet-islamitische gekken. We hebben de video van de schietpartij in Gent aandach- tig bekeken, mèt de geluidsopnamen erbij. We kunnen niet zien of de man met het pistool een Arabier, een Turk of een Vlaming is, maar hij is duidelijk geen terrorist. Hij dreigt niet met zijn wapen, hij kijkt alleen maar versuft om zich heen, drinkt af en toe iets uit een waterfles en lijkt niet te begrijpen wat er gebeurt als de agenten in verschillende talen naar hem roe- pen dat hij zijn wapen moet laten vallen. Hij geeft zelf ook geen kik. Pas als hij na vier minu- ten en ettelijke waarschuwingen door poli- tiekogels wordt geraakt – en nog steeds zijn wapen niet loslaat! – schreeuwt hij iets. De politie kon natuurlijk niet anders dan schieten.
Zij hebben héél veel geduld gehad en héél veel risico’s gelopen. Volgens de media is de dader een Griek. Hij had een verleden van drugs en hij had al eens op het huis van een ex-vriendin geschoten. Maar dit keer was er dus geen ter- reur in het spel. Voor één keer niet…
Recidiverende niet-indieners
Het is maar een triest record, maar verkoze- nen uit Oost-Vlaanderen prijken bovenaan de lijst van politici die in gebreke zijn gebleven bij het indienen van mandatenlijsten. Aan de top schittert Filip Vermeiren van CD&V, uit Ooster- zele. Hij is al negen keer op negen in gebreke gebleven bij het indienen van zijn mandaten- lijst. Hij heeft ook drie keer geen vermogens- aangiften gedaan, hoewel dat wettelijk ver- plicht is. De tweede plaats gaat ook naar een Oost-Vlaamse, namelijk Marleen Van Driessche van Open VLD, uit Lebbeke. Zij heeft negen van de elf keren geen mandatenlijst ingediend en bij haar ontbreken ook drie vermogensaangif- ten. In totaal zitten er drie Oost-Vlamingen in de top tien. De derde is Heide Bauer uit Temse, ook van Open VLD, met acht ontbrekende man- datenlijsten en twee ontbrekende vermogens- aangiften.
Cumulkampioenen
Het zal wel toeval zijn, maar de cumulkam- pioen komt óók uit Oost-Vlaanderen, Het is Bram Van Braeckevelt, fractieleider van Groen in de gemeenteraad van Gent, met maar liefst 56 mandaten. Om helemaal eerlijk te zijn, met ons goede hart en ondanks ons slechte karak- ter: daarvan zijn er “slechts” 14 bezoldigd. Als men alleen naar de bezoldigde mandaten kijkt, is de cumulkampioen de socialist Mar- cel Logist, burgemeester van Tienen, met maar liefst 30 betaalde mandaten. Maar hij is dus een Limburger, geen Oost-Vlaming. Als we bin- nen de Gentse gemeenteraad naar de bezol- digde mandaten kijken, zijn de liberaal Geert Versnick en de socialisten Martine De Regge en Rudy Coddens de grootste cumulards met res- pectievelijk 15, 13 en 10 betaalde mandaten.
