lokaal niveau Dualisme •

•

• Informatie- en Verschijnt12keer opinieblad per jaar, derde jaargang nummer voor actieve SP-leden 7, 12 juli 2001

Dualisme

op

l

-2 Peter Verschuren is eindredacteur van Spanning

Wat misje?

Tiny Kox geniet van een welverdiende vakantie. Daarom nu hier een woord van dè redactie. En daar wil ik vooral een op-roep van maken. Een oproep om te melden wat je van Spanning vindt, en vooral wat voor wensen je hebt over zaken die we ook eens aan de orde zouden moeten stellen. Spanning bestaat nu twee jaar. Op het congres van mei '99 besloten we een beter kaderblad te maken - waarna de eerste uitgave al snel verscheen. Met informatie waarvan het Partijbestuur vindt dat onze actieve leden op de hoogte moe-ten zijn - zoals de verslagen van de Parti j-raad. Met actienieuws- in de hoop dat goede voorbeelden uit de ene afdeling navolging krijgen in andere plaatsen. En vooral: met artikelen waarvan we verwach-ten dat ze voorzien in een behoefte, door-dat ze informatie bieden die de afdelingen en de raads- en statenfracties vooruit helpen.

Op de redactievergaderingen maken we bij de onderwerpkeuze steeds meer gebruik van de ervaringen van het Afdelingsteam, dat via de verslagen en de regio-overleggen immers een goed overzicht heeft van wat er in de partij speelt. Een garantie dat precies dát aan bod komt, wat jij nodig hebt, is dat echter allerminst. Vandaar mijn verzoek: heb het er eens over op een bestuurs- of kerngroepvergadering of Spanning echt brengt wat jouw afdeling wenst. En laat mij de uitkomst weten, het liefst via een mailtje naar spanning@sp.nl Dan gaan we in de toekomst een nog beter blad maken.

Tot slot een advies: tank goed bij in de vakantieperiode, zodat je vanaf september vol gas kunt geven. Er komt een spannend en druk jaar aan, dat de SP fantastische kansen biedt. Maar die moeten we wel grijpen.

••••• I I . . ... f"ftol-14

Kamerleden en andere SP'ers schrijven regelmatig interessan-te opinie artikelen in dag- en vakbladen. Spanning geeft in elk uitgave een overzicht van de recente opinies. De artikelen zel1 kun je vinden op Internet (http:/ jwww.sp.nljtegenst;theorie, opinies)

Je kunt ze ook telefonisch bestellen bij Marga Berendse of Jolanda Bottse (010 243 55 55). Noem dan wel het code nummer van het artikel dat je wilt hebben.

Partijraad 8 september, Amersfoort Zomerschool 30 juli - 3 augustus, Apeldoorn Festival Tomaat 16 september, Heeswijk-Dinther Open Kamerdag 15 december, Den Haag Verkiezingscangres 19 januari 2002, Den Bosch

Spanning

Spanning verschijnt 12 keer per jaar en is bestemd voor actieve SP-leden. De afdelingen

van de SP beslissen wie het blad toegestuurd krijgen. Aan- en afmelden van abonnees:

schriftelijk bij de SP-administratie, Vijverhof-straat 65, 3032 SC Rotterdam.

Fax (010) 243 55 66. e-mail: administratie@sp.nl Spanning wordt uitgegeven onder

verantwoor-delijkheid van het Partijbestuur van de SP.

Eindredactie: Peter Verschuren. Red actie-adres: Vijverhofstraat 65, 3032 SC Rotterdam

telefoon (010) 243 55 31 fax (010) 243 55 65, e-mail: spanning@sp.nl

Spanninge 17 juli 2001

De Invloed van de farmaceutische Industrie op onderzoek

Geen SP-opinie, maar wel interessant:

het verhaal van arts/schrijver Ivan Wolffers, dat hij hield bij de presentatle van het SP-rapport 'Ongemakkelijke Minnaars' over de relatie tussen wetenschap en farmaceutische industrie. Het verhaal is ook gepubliceerd in De Volkskrant van 14 juni. Doordat de overheid voortdurend bezuinigde en zich terugtrok, zijn medische opleidingen in toenemende mate aangewezen op de farmaceutische industrie voor opleiding, nascholing en

onderzoek.

Kamer roept Donner over zich af

Jan de Wit, niet gepubliceerd

MijM

De oplossing voor het WAO-probleem wordt structureel in de verkeerde richting gezocht, getuige ook de voorstellen van de commissie Donner. Dat, terwijl elke discussie over harde WAO-maatregelen in feite

overbodig zou kunnen zijn.

MM'4f

Onafhankelijke wetenschap kan niet zonder overheid

Agnes Kant, lneke Palm en Ronald van Raak, Het Financiële Dagblad, 22 juni

De innige relatie tussen medisch onderzoek en farmacie bedreigt de wetenschap.

De politiek moet voorwaarden stellen.

Gefinancierde rechtshulp moet blijven

Jan de Wit, Volkskrant, 26 juni 2001

M*i

Als er niet op korte termijn geld vrijkomt voor de gefinancierde rechtshulp, is het risico groot dat een belangrijke verworvenheid

van de rechtsstaat definitief

verdwijnt.

Nlllfl

Een reactie op de reacties op het manifest

Stichting Stop de Uitverkoop van de Beschaving, NRC, 9 juni

Geen SP-productie maar wel een heel goed verhaal is het antwoord dat de stichting

Stop de uitverkoop schreef op alle reacties die

het manifest ontlokte. Een aanrader. Te vinden op

,

:

e

I

anhoudend verzet tegen

Betuwelijn levert

SP-Zevenaar veel krediet op

Al bijna tien jaar ageert de SP

1in Zevenaar tegen de

Betuwe-Uijn. Het nieuwste wapenfeit is llet burgerinitiatief PIK (Pro-jectorganisatie Inklinkende

Klei), dat werd opgericht nadat II!t grondwater weggepompt was voor de aanleg van een .Betuwe ti jn-tunnelbak. Voor 1!50 woningen dreigt hierdoor

\erzakking. SP-fractievoorzit-tter Paul Preriks reageerde alert cnn PIK was een feit. 'Burgers t 'e mogelijk gedupeerd worden áloor verzakking van hun

\WOningen willen we adviseren n bijstaan. Daartoe zullen we hbun en onze kennis bundelen.

Tijdens eerdere

Betuwelijn-acties kwamen we bovendien

m

contact met specialisten en (bodem)historici en ook op hun

ennis doen we een beroep. Heel nuttig, want daar zitten ook Duitse contacten tussen die

mns weer op de hoogte houden

v.mn de "Betuwelijn-ontwikkelin-g ~en aan de andere kant van de

gwens.' Volgens Preriks is vech -tcttn tegen de Betuwelijn zeker g~:geen verloren strijd. 'We gaan winnen. Kijk, onze kracht zit

'm vooral in het gebundeld \ rzet. Er zijn al die jaren door

li!el Nederland wel een stuk of zaventig actiegroepen geweest,

maar ze hielden op te bestaan

toen dat bruggetje of die ge-lnidswal waarvoor ze pleitten

er kwam. Het verzet was

alle-maal heel versnipperd. Nu is intussen driekwart van de regio tégen de Betuwelijn en dat mag voor een groot gedeelte onze verdienste heten. De mensen

kennen ons en brengen ons

blindelings in verband met het

verzet tegen de Betuwelijn. De

morele overwinning is dus al

binnen. Het begon destijds allemaal in Rotterdam en hier

in Zevenaar zijn we bij het laatste stukje voor de Duitse grens aangekomen. Nu gaat het

er echt om spannen.' Info: Paul Freriks (0316) 52 97 48.

'Dat doen

wij

veel goedkoper'

Negen ton voor een onderzoek naar de problemen

in de 'achterstandswijk' Holtenbroek, terwijl daar

geen volledig postkantoor meer is, de markt weg is, de banken verdwenen zijn, een sporthal en

jongerenvoorzieningen ontbreken en het winkel-aanbod verminderd dreigt te worden? Dat is geld-verspilling, concludeerde de Zwolse SP. En ze liet

weten een eigen onderzoek te gaan houden naar de wensen van winkeliers en bewoners - gratis voor

de gemeente en met heldere conclusies. De

winke-liers, die als eerste benaderd werden, reageerden positief en werkten graag mee. Binnenkort start de bewonersenquête Als voorloper daarop deelde de afdeling alvast een kaartje uit.

Info: Titus van der Wal: (038) 4211035.

Spanning• 17 juli 2001

De tijd is riJP

voor acties

tegen de

privatisering van

het openbaar

vervoer

De Rotterdamse

Reizigerswerk-.,_ groep, een initiatief van de SP, is \1

ll

een campagne begonnen tegen de 1~₁ verzelfstandiging van bus- tram- en

metrovervoerder RET. Onlangs zijn de eerste van 10.000 informatiefolders uitgedeeld bij haltes en stations. Binnen enke-le dagen waren er al ruim honderd antwoord-kaartjes ontvangen. De reacties worden gebundeld en na de zomervakantie als 'opwar-mertje' aan de raadscommissie aangeboden. In de aanloop naar het najaar gaat de SP in de havenstad 'versterkt de boer op'. Raadslid Mathijs Spaas: 'Pas aan het eind van het jaar zal de raad de REl-verzelfstandiging behande-len. We besloten nu al in actie te komen, om-dat de privatisering van het openbaar vervoer nu erg actueel is. ledereen is op de hoogte van de chaos bij de NS, dus nu is het echt een prima moment om de straat op te gaan en er met de mensen over te praten. Bovendien wordt er in Rotterdam momenteel flink gedis-cussieerd over het dichtslibben van de stad. Men is zich zeer goed bewust van het belang van het openbaar vervoer. Ook is het gunstig dat reizigers en NS-personeel ons herkennen van de NS-actie ('NS van ONS'-red.), zodat we een in feite een extra sterk signaal afge-ven. Mensen komen nu zelfs naar ons toe voor een hele stapel kaarten die ze zelf willen verspreiden.' Dat de kaart via de Rotterdam-se SP-website ook elektronisch te versturen is, vond een journalist zó opmerkelijk, dat hij er een artikel in de plaatselijke krant aan wijdde.

Info: Mathijs Spaas, (0:1..0) 243 55 4:1...

•

..

•

Een persoonlijke keuze van het Afdelingsteam uit de vele tips, trucs en te volgen voor-beelden in de maandelijkse afdelingsverslagen.

Op vijf de afdeling GRONINGEN, die de discussie rond asbest

-inventarisaties nieuw leven inblies door nu zo'n onderzoek voor te stellen voor de

gemeentelijke school-en peu

-terspeelzaalgebouwen. Waar enkele jaren geleden de raad een SP-voorstel voor omvang-rijkere inventarisatie afwees,

ging ze nu wel akkoord. Op vier (bijna) alle afdelingen die Jan de Wit en Tuur Elzinga aangedaan hebben in hun

WVG-RONDE DOOR HET LAND.

'De afdelingen hadden de boel prima voor elkaar: de juiste mensen, goede publiciteit en prima discussies.'

Op drie DEN BOSCH dat erg actief betrokken was bij de acties tegen verkoop van de BBA, er vervolgens in slaagde de Bossche gemeenteraad fugen de verkoop te laten

stemmen en nu haar contac

-ten met chauffeurs en onder-nemingsraad gebruikt om kaalslag in het stadsvervoer te voorkomen.

Op twee de afdeling LAND-GRAAF die in het gekonkel van een aantal plaatselijke par

-4

tijen een goed thema zag voor een jaarkrant, en snel aan het schrijven ging. Het resultaat was uitstekend: veel positieve reacties en 28 ingevulde nieu-we-ledenbonnetjes (op 15.000 kranten).

NIJMEGEN verdient de eerste plaats met haar succesvolle actie om het gebruik van buurthuizen voor verenigingen en clubs gratis te houden. Massale actie en goede sa

-menwerking met buurthuizen en clubs waren de sleutel tot het succes in de raad. DE LESSEN VAN DOESBURG

Met een aantal acties en het gericht bezoeken van de leden

is de wat ingesukkelde af

-deling DOESBURG in heel korte tijd weer volledig tot leven gekomen. Afdelingsvoorzitter Willem Bouman heeft op een rij gezet hoe de omkeer be-reikt is. Bel hem gerust als je er meer over wilt weten. 1 Maak mensen deelgenoot van je probleem, probeer besef van urgentie te bewerk-stelligen.

2 Wees zelf bereid opnieuw leiding te geven, heb geduld,

op termijn moet het goed komen.

3 Wees een goed voorbeeld, enthousiasmeer, hou zuur-pruimen en kletsmajoors bij je weg.

4 Kijk vooruit, geloof in je

kansen, niet verzuchten over wat niet lukt, kijk naar wat goed gaat.

5 Blijft niet doorsukkelen met mensen die niet echt willen, zorg dat ze niet in je bestuur blijven/komen.

6 Geef die mensen een andere plek waar ze wél goed zitten, bijvoorbeeld in de kerngroep. 7 Laat nieuwe mensen instap-pen op iets positiefs, niet met

-een alle zorgen op hun nek. 8 Geef nieuwe mensen een taak die ze ambiëren, en reken ze er ook snel op af.

9 Valt het tegen met bepaalde lieden, laat ze weer afhaken, geef de norm aan voor ande

-ren!

10 Combineer actie en fractie; onze Doesburgfolder heet dan ook: AKTIE & fraktie. 11 Zoek iets waarmee je een succeservaring kunt creëren,

je aantrekkingskracht groeit snel.

12 Heb je geen leden, onder

-neem iets (actie, goede folder) en máák nieuwe leden.

13 Lees het prima boekje lokaal actief, bespreek het en pas het toe, refereer eraan. 14 Wees zelfbewust, durf mensen voor iets te vragen, pas je verhaal aan aan de persoon.

15 Zorg steeds een stap voor te zijn als je verder wilt: antici

-peer, maar geef ruimte voor nieuwe ideeën.

Info: Wil/em Bouman (0313) 46 72 41. Spanninge17 juli 2001 - 11 f ·• • ' ... '""'"" •

Zwarte

Madonna

speerpunt in

strijd tegen

Haagse

regentenpolitiek

De SP in Den Haag maakt de 'Zwarte Madonna' tot speer-punt in een massale aanval op de 'regenten-cultuur' bij de gemeente. Wooncomplex Zwarte Madonna herbergt de laatste sociale huurwoningen in het Haagse centrum. Toch viel in januari viel tijdens een tumultueuze raadsvergadering (waarbij veel bewoners en SP' ers aanwezig waren) het doek voor het woonblok. De gemeente plant nieuwbouw voor de ministeries en de SP concludeert uit verdere ge-meentelijke bouwplannen dat niet alleen de Zwarte Madon-na, maar ook een aangrenzen-de ouaangrenzen-de woonwijk op aangrenzen-den duur het loodje zal leggen. Volgens SP'er lngrid Gyömörei door 'achterkamertjespolitiek, twijfelachtige onderzoeken en zelfs pure leugens'. 'Iedereen in Den Haag spreekt schande van de gang van zaken. Uit berekeningen blijkt, dat de gemeente enorme financiële tekorten tegemoet kan zien. Informatie wordt niet of nauwelijks gegeven, alles is 'vertrouwelijk'. Wij gaan een grote campagne voeren tegen deze regenten-cultuur. We starten met een kaarten- en posteractie door de hele stad, waarbij we de mensen oproe-pen om het college duidelijk te maken: De stad is van ons,

luister dan ook naar ons! De actie zal voor ons tevens die-nen als opmaat naar de raads-verkiezingen van volgend jaar.'

•

•

Je bent jong en je wilt wat.

temmen bijvoorbeeld!

V

olgens de wet heeft elke Nederlander van achttien jaar of ouder (enkele uitzon-deringen daargelaten) stem-recht. Die leeftijd is weliswaar arbitrair, maar uiteraard niet geheel willekeurig gekozen. Van iemand die de leeftijd van achttien jaar bereikt heeft, mag worden verwacht dat hij in staat is zich een mening te vormen over maatschappelijke onder-werpen, de consequenties van zijn daden in kan schatten en dus ook een weloverwogen keuze kan maken voor een politieke partij. Toch zijn er enkele argumenten te noemen om jongeren vanaf hun zestien-de jaar het recht te geven om een stem uit te brengen. De achttienjarige van nu is niet dezelfde als de achttienjarige van tien of twintig jaar geleden. Vooral via internet en onderwijs krijgen jongeren steeds meer informatie binnen hun bereik over de wereld om hen heen. Een ontwikkeling die jongeren in staat stelt zich op steeds jongere ieeftijd een mening te kunnen vormen over onderwer-pen waarop de politiek invloed heeft. Natuurlijk is niet gezegd dat ze dat allemaal ook doen, maar hetzelfde is van toepas-sing op iedereen van achttien jaar en ouder. Leeftijd zegt immers niet alles over kennis, interesse en betrokkenheid. Laatstgenoemde zaken kunnen en moeten mijns inziens echter

wel vergroot worden door meer aandacht aan politiek en samenleving te besteden in het onderwijs.

Een zwaarder wegend argu-ment om sternrecht vanaf zes-tien jaar in te voeren, is dat jongeren hun stem moeten kunnen laten horen in de poli-tiek. Vooral in het onderwijs worden jongeren steeds vroe-ger gedwongen om keuzes te maken die van grote invloed kunnen zijn op het verdere verloop van hun leven. Ik heb het dan over verplichte vak-kenpakketten en leertrajecten die voor een deel bepalen wel-ke positie iemand in de toe-komst in gaat nemen in de maatschappij. Daartegenover staat dat die jongeren zeer weinig mogelijkheden krijgen om hun stem te laten horen waar het de inrichting van die maatschappij betreft. De in-breng van jongeren moet gewaardeerd en gebruikt wor-den op landelijk, provinciaal en gemeentelijk niveau, maar minstens even belangrijk is het direct betrekken van jongeren bij de invulling van beleid op scholen en in gemeenten. Dat kan door scholen en gemeenten te verplichten raden in te stel-len waarin jongeren actief zijn. Natuurlijk zou iemand op grond van het voorgaande kunnen beweren dat de stem-gerechtigde leeftijd nog veel verder ornlaag kan. En waar je

Spanning• 17 juli 2001

• •

In het najaar buigt de hele partij zich over het verkie-zingsprogramma. De afdelin-gen belegafdelin-gen vergaderinafdelin-gen over het concept en komen met wijzigingsvoorstellen. Het Partij formuleert dan een nieuwe versie waarna de afdelingen hun eventuele amendementen naar voren brengen en het congres op 19 januari het laatste woord heeft. In het eerste concept, dat al besproken is in het Partijbestuur, zitten voorstel-len die de tongen ongetwij-feld losmaken op de afde-lingsvergaderingen. Bijvoor-beeld deze: de kiesgerechtig-de leeftijd moet verlaagd worden van 18 naar 16 jaar. Als opwarmer voor de discus-sie nu alvast de vidiscus-sie van Thomas van de Meer, actief in ROOD, die warm voorstan-der is. In de volgende Span· ning graag jouw bondige reac-tie op zijn opinie.

de grens ook legt, het blijft een arbitraire grens. Toch lijkt het me niet nodig, om argumenten aan te gaan dragen die duide-lijk maken dat het pleiten voor sternrecht vanaf bijvoorbeeld acht jaar van weinig realiteits-zin getuigt.

Als de SP met het voorstel zou komen om de stemgerechtigde leeftijd te verlagen van achttien naar zestien jaar, zou dat overi-gens ook niet meer dan logisch zijn. Immers, iedereen die de leeftijd van zestien jaar bereikt heeft, heeft de mogelijkheid lid te worden van de SP. Als partij geef je daarmee aan van mening te zijn dat zestienjari-gen in staat zijn die keuze zelfstandig te kunnen maken. Kortom, laten we in navolging van de verlaging van de stem-gerechtigde leeftijd van eenen-twintig naar achttien jaar nu de volgende stap voorstellen en iedereen vanaf zestien jaar de kans bieden zijn stem te laten gelden.

Thomas van de Meer, Nijmegen

-...

..

·W I C ... I f.al'l..f 11•

Werk aan de winkel in raden en staten na rapport Aiders

'Het is

ernstig mis

in Nederland'

Het rapport Oosting over de

vuurwerkramp en het rapport Aiders over de cafébrand zullen in alle Nederlandse gemeenten tot discussies leiden, en in veel gevallen tot bijstelling van het beleid. Er zal meer gecontro-leerd worden en minder ge-doogd. De vraag is wel, hoe lang het duurt voor de aandacht weer verslapt. En de vraag is ook, wat de rol kan zijn van SP-fracties in de debatten die komen. Een antwoord daarop komt fractievoorzitter Jean Rouwet uit Hengelo: 'Je moet voortdurend veiligheid en mi-lieu vóór in het hoofd hebben. Je moet blijven vragen hoe het zit met de controle, met de vei-ligheid. Dat is geen kwestie die je één keer regelt zodat je er nooit meer naar om hoeft te kij-ken. In Hengelo hebben we een paar jaar geleden een inhaalslag gemaakt met de vergunningen en de controle. Maar nu is er weer een grote achterstand, vol-gens het college door zaken als ziekte en krapte op de arbeids-markt. Daar moet je als SP' er bovenop blijven zitten.' En wat kun je dan doen? 'Extra geld eisen, voor mensen en opleidingen. Voor handha-ving heb je goede mensen no-dig. Daar kan de overheid wel wat extra's voor uittrekken

-6

Na 'Enschede

'

heeft ook de ramp in Volendam

Neder-land met de neus op de feiten gedrukt: nonchalante

en op winst beluste ondernemers krijgen van de

overheid te veel ruimte om regels aan hun laars te

lappen - en als er dan een ramp uitbreekt, is die

overheid niet in staat op een adequate wijze te

rea-geren.

In juni verscheen het rapport van de commissie

Alders, die in opdracht van de regering de café

-brand onderzocht, en een uiterst kritisch oordeel

velde over het optreden van de kroeg-eigenaar

,

de

gemeente Volendam en ook het provinciaal

be-stuur.

'

Onthutsend

',

luidde de kwalificatie die com

-missievoorzitter Aiders gebruikte: 'een eigenaar die

wist dat hij fout zat met een pand dat niet aan de

bouwvergunning voldeed. Burgemeester en wethou

-ders die hun taken niet uitvoerden. Een rampenplan

dat niet meer voorstelde dan een verouderde tele

-foonlijst

.

Brandweer, politie en geneeskundige

hulp-verleners die niet waren geoefend.'

eerder dan voor het buitensporig belonen van haar topmanagers. En wat we in Hengelo ook ooit eens voorgesteld hebben bij de algemene beschouwingen, is het instellen van een plaatselijk alarmteam, een punt bij de ge-meente dat mensen nadrukke-lijk uitnodigt het te melden als ze denken dat iets niet deugt -niet alleen omwonenden, maar ook werknemers die in hun be-drijf iets tegenkomen. Hengelo heeft jaren geleden een groot

project bodemsanering gestart, waarbij burgers ook gevraagd werd mogelijke vervuiling te melden. Dat heeft heel wat op-geleverd. Een goed werkend meldpunt veiligheid en milieu kan ook veel opleveren. Je be-trekt de bevolking dan ook bij de handhaving. Dat gebeurt niet vanzelf: je moet het organise-ren.'

Klink logisch: voor SP' ers heb-ben milieu en veiligheid

priori-Spanning• 17 juli 2001

teit. Maar hoe krijg je er een vinger achter?

dat hier heel veel winst te halen is. En verder moet je natuurlijk

alert zijn op signalen die je bin-nenkrijgt. Ook is het van groot

belang dat je mensen kent in de

bedrijven. Heb je bedrijven in je

afdeling waar de kwestie

veilig-heid of milieu speelt of

moge-lijk gaat spelen, sta dan juist dáár aan de poort met Solidair.

Zorg dat je met de mensen in die

bedrijven in gesprek blijft. Toen

wij ons sterk roerden rond de

chloortrein, ben ik heel bewust

zelf met Solidair naar de Akzo

gegaan. Daar waren geluiden te

horen als je komt aan ons brood.

Daar moet je beslist niet voor

weglopen. En je moet niet ook alleen naar bedrijven kijken:

gevaren schuilen ook in trans-porten.'

Als raads-of statenlid verzuip je in de stapels papier, en rond za-ken als controle van vergunnin-gen roeren burgers zich veelal

pas als er wat fout gegaan is.

Hoe houd je langdurig de

aan-dacht bij zo'n onderwerp? 'Door je bewust te zijn van het

belang ervan. Na Enschede en

Volendam moet dat toch duide-lijk zijn. Ik weet heel goed wat

er allemaal in je brievenbus

komt en dat je niet alles even

grondig kunt doen. De selectie

zul je zelf moeten maken- maar

Meteen aan de slag!

Zeven van de tien gemeenten hebben een grote achterstand bij het verstrekken van gebruiksvergunningen, concludeert de commissie Alders. Ze presenteerde ook een kort actieplan waarmee gemeenten onmiddellijk aan de slag kunnen:

• Maak een lijst met potentieel gebruiksvergunningplichtigen en ken prioriteiten toe.

• Stel het gewenste brandveiligheidsniveau en een fasering vast.

• Breng de bouwverordening en de retributieverordening in ge-reedheid.

• Informeer betrokken bedrijven over hun verplichtingen. • Zorg voor voldoende capaciteit.

• Maar een werkbeschrijving voor de vergunningverlening (lichte of zware beoordeling).

• Breng de benodigde handhavinginstrumenten in stelling en zorg voor ondersteuning.

• Voer controles uit.

Wat je in ieder geval kunt doen, is nagaan hoe groot de achter-stand is bij het verstrekken van gebruiksvergunningen (en ook van andere vergunningen die te maken hebben met veiligheid en milieu), en of de gemeente al een plan gemaakt heeft over hoe ze de achterstand gaat inlopen.

...

voor mij is duidelijk dat alles rond veiligheid prioriteit heeft.' In Volendam stelt de fractie van

de lokale partij Volendam '80,

de partij met de meeste boter op

het hoofd, dat het 'aan God is

Volendam is niet uniek

In een tussenrapport concludeerde de commis-sie Aiders al in april dat vier van de vijf gemeen-ten geen prioriteit geven aan de brandpreventie. De commissie had het Nederlands Instituut voor Brandweer en Rampenbestrijding (Nibra) op-dracht gegeven bij dertig gemeenten onderzoek te doen naar het vergunningstelseL Volgens de Nibra doet vrijwel geen enkele gemeente aan adequate en systematische controle van de ver-gunningen. Zelfs incidentele controles vinden nauwelijks plaats. De meeste gemeenten stellen geen eisen aan het maximaal toegestane aantal

personen in een gebouw. Bij het verlenen van ge-bruiksvergunningen bestaan grote achterstan-den. Voor elk gebouw waarin meer dan vijftig mensen verblijven, is een dergelijke vergunning nodig. Al vóór de rampen in Enschede en Volen-dam was de Rekenkamer met een onderzoek ge-start naar de wijze waarop gemeenten voorbe-reid zijn op rampen. Voor het onderzoek werd onder andere een enquête gehouden onder 211 van de 537 gemeenten, 28 van de 37 brand-weerregio's en bij de 12 provincies.

Slechts tweederde van de gemeenten heeft de kans op rampen in kaart gebracht. Een plan waarin staat hoe zo'n ramp bestreden kan wor-den, ontbreekt in de meeste gevallen nog altijd. Zo beschikt slechts 5 procent van de gemeenten over een rampenplan voor ongelukken met vrachtwagens die gevaarlijke stoffen vervoeren. Ook komt de samenwerking tussen politie, brandweer en geneeskundige diensten met moeite op gang. Er wordt te weinig geoefend. Vooral ziekenhuizen laten daarbij verstek gaan. Volgens de Rekenkamer is dit uit kostenoverwe-gingen. Er ontbreken bovendien duidelijke eisen voor omvang en kwaliteit van de hulpdiensten.

om te ontdekken wie de

schul-digen zijn', om vervolgens alle verantwoordelijkheid af te wij-zen. De andere raadsleden heb-ben inmiddels het schaamrood op de kaken. Er is jarenlang

sys-tematisch veel te weinig

aan-dacht besteed aan zaken die de brandveiligheid hadden moeten bevorderen. Wat zou een SP'er

in de Volendamse gemeenteraad moeten doen, als we daar een fractie hadden?

'Als je als Volendarns raadslid nooit de gebrekkige controle en

het ruime gedoogbeleid aan de kaak gesteld hebt- en het is wel

jouw beleidsterrein, dan ben je

in mijn ogen medeverantwoor-delijk voor een grote ramp, en

moet je opstappen. Maar heb je je wel ingezet voor een ander

beleid, dan moet je ook niet

'I I·• I I •..w I f"•>l·lilf•

schuldig voelen. Dé raad bestaat

niet. Collectieve

schuldgevoe-lens omdat je deel uitmaakt van een instituut dat geblunderd

heeft, zijn niet op zijn plaats. Je

moet je niet verantwoordelijk voelen als je niet

verantwoorde-lijk bent.'

Je noemde gedogen. Dat is na

Volendam een besmet woord aan het worden, maar dat was

het voor jou waarschijnlijk al eerder?

'Gedogen is niet uitroeien. Niet goed controleren is immers ook gedogen, en laten we wel zijn:

het is onmogelijk om zicht te

hebben op álles wat gebeurt. Een kwalijke vorm van gedogen vind ik het werken met conven-anten. Dan schrijf je een bedrijf

niet dwingend voor wat het moet doen, maar maak je vrij-willige afspraken. Als voordeel wordt vaak genoemd dat je

daarmee sneller een

verande-ring in de bedrijfsvoering

reali-seert. Onzin. Het is niets anders

dan de uitverkoop van je

contro-lefunctie. En die is daar te be-langrijk voor.

Dan houd je nog situaties over,

waarin een overheid om een of andere reden iets bewust door

de vingers ziet. In grote uitzon-deringen kan wellicht tijdelijk-vooruitlopend op bijvoorbeeld nieuwe regelgeving of verhui-zing van het bedrijf. Maar echt alleen in heel bijzondere situa-ties.' •

'De overheid moet niet

terugtreden, maar aantreden'

Uitspraken van commissievoorzitter Aiders rond de publicatie van het rapport over de café-brand.

'We moeten eindelijk eens gaan doen wat we

moeten doen.'

'Zelfs grotere gemeenten zijn niet in staat hun rol bij rampen goed te vervullen.'

'Als het om veiligheid gaat, moet de overheid weer aantreden, in plaats van terugtreden.'

'Het vertrouwen in de overheid is geschaad. Het is ernstig mis in Nederland.'

8 Spanninge17 juli 2001

- - -

-•

Kansen, bedreigingen

en doelen

'lEk heb er zin in. Ik lust ze rauw, ik hoop jullie

ook.' Zo besloot Jan Marijnissen zijn toespraak

im reactie op het Partijraadbesluit hem voor te

eliragen als lijsttrekker bij de Kamerverkiezingen. lEerder in het verhaal stond hij stil bij de kansen, hilireigingen en doelen van de SP. De kansen zijn

.ifOOt. Marijllissen concludeerde dat de partij een

morbraak aan het maken is naar veel mensen die

~~Nder wat vreemd tegen ons aankeken. '

Daar-mor kunnen we uitgroeien tot hét centrum voor

•lmnsen die het debat zoeken; de plek waar de

d.enk\aacht zich verzamelt om fundamentele

VIlraagtekens te zetten bij het kapitalisme.'

Be-di!Bigingen zijn er echter ook. Marijnissen wees

cmder andere op het risico van verminderd

acti-~isme toenemend parlementarisme in de partij,

lfn op het gevaar van bureaucratisering en

navel-staren in plaats van praktisch op het juiste

mo-tmnt aan de slag te gaan. Andere gevaren zijn de

wschillen in de stijl van de landelijke partij en

die van de afdelingen, de omgangsvormen in de

partij ('elkaar de waarheid zeggen is onontbeerlijk

voor de groei van de partij. Er wordt gezwegen

waar gesproken moet worden, en andersom'), en

het subjectivisme. 'Daarmee doel ik op geluiden

als o, dat vind ik nou eenmaal in discussies waarin het belang van de partij centraal zou moeten staan.'

Als doelen formuleerde Marijnissen groei (in le-den, kader en zetels), verbetering van onszelf (nog

scherpere analyses en betere standpunten) en het

boeken van successen in het hier en nu, en op de lange en middellange termijn. 'Een krachtige SP

vereist een combinatie van analyse en aanpak.

Niet alleen standpunten, maar ook activiteiten. Voor en samen met de mensen.'

De concrete opgave voor het komende jaar is: groeien naar 30.000 leden, 10 zetels in de Tweede Kamer, versterking op lokaal niveau en meer en beter kader.

o De Partijraad van septem-ber is vervroegd naar van de 22• naar de

s

•

.

Daardoor is het mogelijk vóór Festival

Tomaat (16 september) een

'besluit te nemen over de

t\\ac:M\iinen van de

verkie-~~ zingscampagne, die dan op

~ het festival gepresenteerd

k kunnen worden.

o De Partijraad stemde in met het voorstel om in Leid-schendam/Voorburg mee te

doen aan de vervroegde

raadsverkiezingen vanwege de fusie van beide gemeen-ten. Momenteel hebben we vier zetels in de raad van Leidschendam, en ontbre-ken we in Voorburg. Over deelname van afdelingen aan de 'normale' raadsver-kiezingen beslist de Partij-raad van 8 september. • Op de Partijraad van sep-tember zal een voorstel gepresenteerd worden om het ledental van de SP vóór mei 2002 te laten groeien naar 30.000. Uit eerdere ervaringen is gebleken dat de verkiezingstijd een uit-gelezen periode is om men -sen als lid in te schrijven. Door de ledenwerving te

koppelen aan de verkiezings -campagnes moet het vol-gens de Partijraad mogelijk zijn de mijlpaal van 30.000 te halen.

• Een veelheid van onder-werpen passeerde de revue in het verslag van de Kamer-fractie over de afgelopen periode. Aan bod kwamen onder andere de Voorjaars-nota, Europa, topsalarissen, Initiatiefwet Speelruimte, spoeddebat over ziekenhuis-acties, WAO-plannen, sub-sidiefraude, WVG, NS, KPN, boeren en de Eerste Kamer. De Partijraad reageerde instemmend op de daden-drang en de standpunten van de fractie.

Spanning • 17 juli 2001

V

ier van de vijf SP-Kamer leden willen graag

door-gaan na de verkiezingen van

mei 2002, en Jan Marijnissen

barst van de energie en de zin om opnieuw de lijst te trekken. Als reactie op deze mededeling

en vanwege het feit dat er geen

tegenkandidaten zijn voor het lijsttrekkerschap, besloot de Partijraad dat Marijnissen op nummer één komt van de voor-dracht aan het verkiezingscon-gres. De beslissing van Rerni Poppe om volgend jaar het Ka-merwerk te verruilen voor de buitenparlementaire actie ont-moette veel respect. Remi be-loofde dat Den Haag nog lang niet van hem af is. De ervaring

van achtjaar Kamerwerk zal hij

dankbaar gebruiken om het

acti-visme buiten het parlement te

versterken.

Op 8 september buigt de

Partij-raad zich over de plaatsen 2 tot en met 15 van de kandidaten-lijst. Daarna is het woord aan de

afdelingen, waarna het congres

op 19 januari de lijst vaststelt. De invulling van de plaatsen 16 tot en met 30 wordt overgelaten aan de regio's. Voordrachten hiervoor aan het congres zullen

vastgesteld worden op de

regio-conferenties van oktober/

november.

'Uit de partijraad' wordt ver-volgd op pagina's 10 en 11

.. ..

~ào/tijraad

Jaar 2000

financieel

goed

afgesloten

M

et een goedkeurende accountantsverklaring, een positief resultaat van 264.700 gulden en erken-ning door de Commissie Financiën van de doelmatig-heid van de uitgaven, is 2000 financieel goed afge-sloten. De commissie plaats-te wel een aantal kant-tekeningen bij de controleer-baarheid van de doelmatig-heid en formuleerde enkele aanbevelingen om die te verbeteren. Aangeraden werd

meer te werken met

'meet-punten': concrete en contro-leerbare doelen, het beste-dingspatroon van de afdelin-gen te analyseren en de deelname aan de scholingen te verbeteren.

Het Partijbestuur nam de aanbevelingen met enig en-thousiasme over en riep de volgende Commissie Financi-ën op vooral na te gaan in hoeverre er over een jaar uitvoering aan is gegeven. Over de scholingen nam de Partijraad direct al een be-sluit: de principe-afspraak om kosten bij de afdeling in rekening te brengen als men-sen zonder geldige reden ontbreken op een verplichte cursus of op een cursus waarvoor ze zich aangemeld hebben, wordt op korte ter-mijn uitgewerkt in heldere regels die gehanteerd gaan worden. 10

Juli

De handen

gaan uit

de

mouwen

- nieuwe huisstijl invoeren- materiaal op orde brengen

Augustus

- conceptprogramma vaststellen - uitbreiding in cyberspace: lancering

van de nieuwe website

janmarijnissen.nl en demuisdiebrult.nl. Uitbreiding van het aantal afdelingen op Internet

September

- besluit over deelname raadsverkiezin-gen en presentatie campagneplan en concept kandidatenlijst op Partijraad (8-9)

- Festival Tomaat (16-9)

- nieuwe ledenenquête

- Alternatieve Troonrede

- landelijk campagneteam het land in, naar de afdelingen

- doorstart campagne publieke zaak

Oktober

- de diepte in op werkweekenden voor afdelings- en fractievoorzitters - big party-campagne in de grootste

steden

November

- balans opmaken op de regio-conferenties

December

Om bij de verkiezingen van

vol-gend jaar maximaal te kunnen

oog-sten, moeten de handen de

komen-de tijd uit komen-de mouwen. Op komen-de

Partij-raad schetste Tiny Kox een beeld

van de activiteiten die gepland

st en die ongetwijfeld nog

aan-gevuld zullen worden. Het

over-zicht maakt één ding heel duidelijk:

inschakeling van veel leden naast

het kader is onontbeerlijk. Alle

re-den dus voor elke afdeling om

daar

snel mee aan de slag te gaan.

December

- Open Kamerdag, waarop heel veel SP' ers en niet-SP'erskennis kunnen maken met ons werk in Den Haag

Januari

- Voorspoedig 2002-campagne,

te vergelijken met de succesvolle Jaar van

de Tomaat-campagne in januari '98

- verkiezingscangres in den Bosch (19-1)

Februari

- Nacht van de Rooie Reuzen, waar het

publiek de Rooie Reus 2002 kiest en we allerlei activisten in het zonnetje zetten - campagnemaand voor de

raadsverkie-zingen

Maart

- raadsverkiezingen (6-3) - even op adem komen

- feestelijke start landelijke campagne op een dag die te vergelijken is met de bijeenkom-sten in het Land van Ooit (17-3)

April

- campagnemaand landelijke verkiezingen waarbij alles uit de kast gehaald wordt

Mei

- nog enkele verrassende initiatieven die duidelijk maken dat voor ons de verkie-zingsdag (8 mei) nationale actiedag is, waarop we afrekenen met Paars.

- Partijraad (8-12)

Eind 2002

- inhaken met onze visie op de belang- - een nieuw inhoudelijk congres. stelling voor Europa vanwege de

in-voering van de euro. Ideeën hoe we ons standpunt goed over het voetlicht kun-nen brengen zijn welkom

artijraad richt zich voortaan

uidelijker op de hoofdlijnen en op

e controle van het Partijbestuur

e Partijraad besloot dat ze in de toekomst voorgeze-tt;v 'Z.a\ worden door het

Partij-bestuur. Meerdere redenen ga-Wl aanleiding tot het besluit. In

!heerste plaats was Jan de Wit,

die acht jaar lang de voorzitters-hamer hanteerde, niet 'in' voor een nieuwe periode, en had zich geen andere kandidaat-voorzit-ter aangemeld. Verder speelde mee, dat het bestuur niet alleen

in de statuten de taak toebedeeld heeft gekregen de Partijraad voor te bereiden en de leiden, maar hiervoor ook het meest ge-schikt is. Het bestuur is immers het best geïnformeerd over wat

ieuwe

huisstijl wordt toegepast op alle SP-uitingen

De nieuwe tomaat

komt eraan

C

ampagnejaar in aantocht -hoogste tijd om de huisstijl op te frissen én de touwtjes aan te trekken. Huisstijl, dat wil zeg-gen dat onze duidelijke bood-schap ook een duidelijke, pas-sende, herkenbare verpakking krijgt. Zodat je aan iedere folder, ieder standje, iedere krant, ieder T-shirt, iedere brief, iedere web-pagina, ieder pand in één oog-slag ziet: Hé, da's de SP! Opfrissen van de huisstijl is hard nodig, constateerde het partij-bestuur. Onze uitingen zijn te veel uiteen gaan lopen. Zelfs van een eenduidig logo was geen sprake meer. Ons 'schild' is nooit echt populair

gewor-den en werd bovendien in veel geval-len als on-bruikbaar beschouwd en vervan-gen door de 'driehoek'. Onze tomaat is als symbool van verzet veel beter aan-geslagen, maar de vorm van

ons tomaatje was te weinig ka-rakteristiek en dynamisch om in z'n eentje als nieuw partij-vignet te kunnen dienen. Daarom werd op de partijraad-onder applaus - ons nieuwe logo gepresenteerd, een snelle, vooruitstrevende tomaat, met een zeer herkenbare vorm. We gaan hem in rniljoenenvoud op het netvlies van de mensen brengen. Met als resultaat: 'to-maat zien, SP lezen'.

Met een nieuw vignet alleen zijn we er niet. Ons mediateam werkt nu aan een lijn van toe-passingen op alle mogelijke partij-uitingen, zodat ze niet al-leen het nieuwe vignet delen, maar ook kleuren, lettertypes, vlakverdeling enzovoorts. Ui-terlijk op Festival Tomaat, half september, moet één en ander overal doorgevoerd worden, óók in de afdelingen. In de ko-mende weken zullen hierover duidelijke instructies - en ma-terialen en bestanden die een handje helpen - het land in gaan. Om je geduld niet op de proef te stellen hierbij alvast het nieuwe logo!

Spanning• 17 juli 2001

er in de partij aan de hand is, en kan er daardoor het beste voor zorgen dat alles wat aan bod móet komen ook daadwerkelijk besproken wordt.

Over haar werkwijze sprak de Partijraad af, dat ze zich vooral met hoofdlijnen en grote onder-werpen bezig gaat houden. Vorig jaar is daar al mee geëx-perimenteerd in discussies over bijvoorbeeld genetische mani-pulatie en orde en veiligheid.

Die lijn zal voortgezet worden. Voor zaken die meer de prakti-sche details betreffen, is het re-gio-overeleg het geijkte plat-form, concludeerde de Partij-raad. Op dat regio-overleg zul-len vanaf nu ook de landelijk bestuursleden uit de regio aan-wezig zijn. De Partijraad kan zich dan voluit wijden aan zijn hoofdtaken: vaststellen van de hoofdlijnen en controleren van het Partijbestuur. Een verdere bijstelling waartoe de Partijraad besloot, betreft de werkwijze van de Commissie Afdelingen. Die zal zich -net als de commis-sies Beroep en Financiën - gaan toeleggen op het controleren van het Partijbestuur. Bij zaken als de toelating van nieuwe afdelingen of deelname aan raadsverkiezin-gen is het voortaan dus het Partij-bestuur dat het onderzoek doet en een voorstel formuleert. De Commissie Afdelingen houdt dat voorstel tegen het licht en brengt advies uit aan de Partijraad die de beslissing neemt. Een en an

-der betekent ver-der dat het partij-bestuur aanvragen voor onder-steuning van bijzondere projec-ten behandelt.

Met de nieuwe procedures zal voorlopig een jaar gewerkt wor-den, dan wordt bekeken hoe ze in de praktijk functioneren.

•

De betrokkenheid van de burger bij zijn gemeentebestuur is

in de meeste gevallen niet echt om over naar huis te schrijven.

De opkomst bij verkiezingen neemt af, evenals de bereidheid

van mensen zich in partijverband met de (plaatselijke) politiek te

bemoeien. Om aan deze problemen het hoofd te bieden werd in

september 1998 de commissie Elzinga ingesteld. Haar opdracht:

onderzoeken hoe een dualistisch bestuursmodel - dat wil zeggen

een structuur waarin niet de gemeente, maar het college van

B en W het hoogste orgaan is - de lokale democratie kan

versterken. De voorstellen van Elzinga worden binnenkort in de

Kamer besproken en zullen naar alle waarschijnlijk praktijk worden

vanaf de raadsverkiezingen van maart 2002.

praktijk is, is nog geen reden

om daar maar meteen een regel

van te maken', reageert Kant.

'Daarmee pas je je aan een

on-gewenste ontwikkeling aan, in plaats van met een echte

oplos-sing te komen.'

schuwt Kant, 'raadsfracties, wees alert op alles waar de raad aan macht inlevert. Ga de

dis-cussie aan met de andere par-tijen en laat je niet op afstand zetten.'

'Als raad en college min of

meer tegenover elkaar komen te staan, zullen we méér gebruik

moeten maken van de instru-menten die ons nog wel ter

be-schikking staan,' zegt raadslid

Piet de Ruiter uit

Leidschen-dam. 'Dus vragen stellen,

inter-pelleren, noem het maar. We

moeten ervoor zorgen, dat het

college echt achter de vodden wordt gezeten en dat binnen de bestaande verhoudingen de

po-sitie van de raad zo sterk moge -lijk blijft.' De Ruiter vreest een

nog grotere vergadercultuur. 'In het nieuwe model zullen

raads-commissies voorgezeten

wor-den door raadslewor-den. Ik voorzie

hierdoor nog meer vergaderin-gen en overlegjes.'

'Het is natuurlijk niet het

sys-teem dat de kloof tussen burger

en politiek veroorzaakt,' zegt SP-Kamerlid Agnes Kant, 'Het

probleem is de rol van de poli-tieke partijen in de praktijk. Een

systeemwijziging lost niets op. Sterker nog: ik voorspel dat de

kloof alleen maar zal groeien.'

In een discussie in de Partijraad

concludeerde de SP vorig jaar dat de gemeenteraad het

hoog-ste orgaan moet blijven. De raad

als baas in de gemeente is de beste voorwaarde voor een di-recte band tussen de kiezers en

de lokale volksvertegenwoordi-gers. Het feit dat die band nu

vaak ontbreekt, wordt geenszins opgelost door de voorstellen van de commissie Elzinga.

Ook het voorstel om

wethou-ders van buiten de

gemeente-raad mogelijk te maken zal

eer-der tot méér dan mineer-der afstand tot de kiezer leiden. Hiermee wordt immers de weg vrij

ge-maakt voor 'rondtrekkende ma-nagers' die hun diensten

aan-bieden zonder affiniteit met de

gemeente en haar bewoners. Kant: 'De clou biervan is dat men niet op de kieslijst hoeft te

staan, niet bereid hoeft te zijn zich als lid van de gemeente-raad voor de burgers in te

zet-ten, maar wel als wethouder

ge-parachuteerd kan worden.'

Monisme, dualisme

Als argument hiertégen wordt vaak aangevoerd, dat in veel

ge-meenten het college van B en W in feite de zaken al afregelt en de raad op zijn best een

contro-lerende functie heeft. Zoveel zal er dus niet veranderen. 'Het feit dat de dualisering eigenlijk al

12

hoe zit het ook alweer?

De beslissing over de dualise-ring van de lokale politiek ligt in Den Haag. De raad heeft hoogruit iets te zeggen over de detail-invulling. 'Maar,'

waar-In het monistisch stelsel Is de gemeenteraad het hoog-ste orgaan. Het college van B en W is ondergeschikt aan de raad en ontleent zijn bevoegdheden aan de be-sluiten van de raad. Kort-weg: raad beslist, college voert uit.

Dualisme wil zoveel zeggen dat de bevoegdheden van raad en college beiden in de wet zijn vastgelegd. Het college krijgt dus forse -eigen bevoegdheden, los van de raad. In dit model

mak~n wethouders geen

Spanning• 17 juli 2001

deel uit van de raad. For-meel heerst nu op gemeen-telijk en provinciaal niveau het monisme, en landelijk het dualisme. In de praktlik is die scheiding echter mln-der scherp. In veel gemeen-ten heeft het college de zaakjes allang afgeregeld voordat ze in de raad be-sproken worden, en kan de raad op zijn best nog wat controleren.

Een uitgebreider verhaal over monisme en dualisme

Is te vinden in de Spanning

ille

economische hervormingen laten

alkan van crisis naar crisis hobbelen

Tot voor kort was Macedonië

in de ogen van de westerse

wereld een stabiele factor op

de Balkan. Inmiddels zegt

oud-minister Van der Stoel

dat het land op de rand van

een burgeroorlog staat, en is

de NAVO aan het

inventari-seren welke bijdrage de

lid-staten willen leveren aan een

operatie 'Essential Harvest'.

In het Kamerdebat over de

Balkan heeft de SP gepleit

voor

'grote

terughoudendheid

bij sturen van gewapende

troepen', en aandacht voor de

achterliggende

sociaal-economische problemen.

~ operatie die de NAVO in gdachten heeft, houdt in dat er

JlWJO militairen naar Macedonië

g,lVall om daar de wapens te ver-:mnelen die door het UCK-M @.errillabeweging die streeft mar aansluiting bij Albanië) rutden ingeleverd. Een voor-waarde voor de militaire missie is, dat er eerst een staakt-het-Vllren komt, en een

geloofwaar-c~Jg politiek akkoord tussen de eedonische Slavische en Albanese politieke partijen. Dit alMoord (over alle

inter-etni-sche kwesties) zou voor het

UCK-M aanleicling moeten zijn

de wapens neer te leggen. Voor de SP is het een grote vraag of men met de huidige politieke in-zet wel tot een betrouwbaar ak-koord kan komen. Het idee is, dat de Albanese politieke par-tijen waarmee onderhandeld wordt hetzelfde denken of de-zelfde doelen hebben als het

UCK-M. Het is echter maar zeer de vraag, of dat klopt. En welke waarde heeft een akkoord tus-sen partijen clie niet zelf direct betrokken zijn bij het geweld?

De Balkannotitie van de rege-ring geeft in de ogen van de SP

terecht aan dat één van de belangrijkste oorzaken van de huidige crisis in Macedonië gezocht moet worden in de gevolgen van het economisch hervormingsbeleid. Dat leidt -ook in de ogen van het kabinet-tot verslechtering van de so-ciaal-economische situatie en tot toenemende werkloosheid. De kernvraag- niet alleen waar het gaat om Macedonië, maar in de hele Balkan en ook voor veel andere brandhaarden - is dan ook waarom het Westen

aan zijn steun voorwaarden blijft verbinden die hiertoe lei-den en die daardoor grote span-ningen onder de bevolking op-roepen. Dat moet veranderen, om te voorkomen dat we in de Balkan nog vele jaren lang van de ene crisis naar de andere

hobbelen en de roep om gewa-pend ingrijpen steeds blijft weerklinken. De sluimerende spanningen tussen Servische en Hongaarse burgers in de Vojvo-dina zijn daar wellicht al een voorteken van.

Pleidooi voor een

wapen-importbeleid

Nederland heeft regels opgesteld over de export van wapens. Er mag bijvoorbeeld niet verkocht worden aan landen in een spanningsgebied, landen die de mensen-rechten schenden of landen die een veel te groot deel van hun inkomen uitgeven aan wapens. De regels worden regelmatig heel erg soepel toegepast (Indonesië, Tur-kije), maar ze hebben zeker ook effect. Zou het daarom niet verstandig zijn om ook bij de invoer van wapens ver-gelijkbare normen te hanteren? Die vraag legde de SP-fractie in een motie aan de Tweede Kamer voor, naar aanleiding van een grote order voor Gill-antitankraketten in Israël. De Nederlandse order versterkt immers het mili-tair-industriele complex in Israël en zit daardoor het

streven naar een vreedzame oplossing van het Midden-Oostenconflict in de weg. Ook de Gili-raketten worden regelmatig ingezet bij de beschieting van Palestijnse steden. Bovendien is het een verkeerd politiek signaal, dat je aan een bepaald land vanwege de aanwezigheid van spaning of het niet-respecteren van de mensenrech-ten geen wapens mag verkopen, maar er wel wapens van mag aanschaffen.

Ondanks deze argumenten werd de motie toch door een

grote meerderheid van de Kamer afgewezen.

-looo

..

SP-raads- en statenleden en geheimhouding

~s

het woord

vertrouwelijk valt, is het

voor mij Alarmfase

1'

René Roovers maakte landelijk heel wat tongen los

toen hij de geheimhoudingsplicht aan zijn laars lapte

,

die het Brabantse college van Gedeputeerde Staten

opgelegd had rond de BBA-verkoop

.

GS dreigden met

strafvervolging, maar konden niet verhinderen dat

hele volksstammen de SP

'

erals 'klokkenluider'

bewie-rookten. SP'ershalen zich vaker de woede van

bestuurders op de hals door met vertrouwelijke

infor-matie 'naar buiten te gaan'. Wanneer doe je dat, en

wanneer doe je dat beslist niet?

Eigenlijkjammer dat ze me toen niet vervolgd hebben, want dan

hadden we tenminste duidelijk

-heid gekregen,' zegt Gerard Harmes terugblikkend op een geruchtmakende affaire rondom de verkoop van het gemeen-telijk kabelbedrijf. Harmes, des-tijds SP-raadslid in Alphen aan

den Rijn, veroorzaakte een rel

toen hij de zwijgplicht doorbrak die B en W de raad hadden op-gelegd. 'De gemeente wilde de kabel veel te goedkoop verko-pen,' vertelt Harmes. '44 mil-joen had UPC geboden, terwijl

14

hetzelfde bedrijf in Haarlem 150 miljoen had betaald. Op de achtergrond vermoedde ik een web van belangenverstrenge-ling en vriendjespolitiek.' De gemeente legde een zwijgplicht op, omdat de onderhandelingen nog liepen. Harmes pikte dat niet. 'Ik zou dus pas wat mogen zeggen als de handtekening al gezet was. Juist; dan hoeft het niet meer. Ik zei: 'Ik laat me als

volksvertegenwoordiger niet

monddood maken. Ik ga ermee naar buiten.' Want als de kabel

te weinig opbrengt, dan lijdt de

gemeenschap schade. Simpel zat. Nou, toen kreeg ik het hele zooitje over me heen. Dreigden ze met een gevangenisstraf als ik zoiets nog een keer zou doen.'

Uiteindelijk kocht Casema de Alphense kabel voor 48 mil-joen.

Ook Piet de Ruiter en Hans van Leeuwen van de SP in Leid-schendam hebben heel wat te schaften gehad met geheimhou-ding. Piet de Ruiter maakt mel-ding van gevallen van uitzetting uit de raadszaal en boete-dreige-menten tot aan heuse fysieke

Spanning • 17 juli 2001

bedreigingen. 'Als het woordje 'vertrouwelijk' valt, dan is het voor mij Alarmfase 1 ,' vertelt hij. 'In verband met de opening

van het sportpark werd er eens

een feestje georganiseerd. De

kosten bedroegen 500.000 gul

-den, maar het rare was dat er géén sporters waren uitgeno

-digd. Vond ik al heel raar. Daar

-naast zouden ook de tarieven voor sportclubs verhoogd wor-den. De gemeente had geheim

-houding over de onderhandelin-gen opgelegd, omdat men 'nog

allles openbaar, omdat sport een

guneentevoorziening is, die

ie-dkreen aangaat. Begonnen ze

rrnet boetes te dreigen. Maar

cfuar had ik lak aan.'

Geheimhouding

schenden: eerst goed

nadenken

Illt klinkt allemaal best stoer:

van dik hout stevige planken

za-gmn. Maar moeten SP' ers zich altijd als olifanten in de bestuur-ljlj.e porseleinkast gedragen en

seevast de botte bijl hanteren? u nee,' stelt De Ruiter. 'Ik

chnk dat je juist heel

voorzieh-llig moet zijn.' Roovers: 'Ik ben

geen principiële tegenstander 'l<Jn geheimhouding. Ik ben

te-gm politieke geheimhouding!

k moet niet nodeloos stukken

I'J.Iar buiten brengen; je moet als

StatenJid toch fatsoenlijk

kun-nell blijven functioneren. Mijn

rol was niet die van 'lekkend

Sttttenlid' of zo. De écht

gehei-me stukken liggen nog steeds

bijjde griffier en daaruit heb ik

Dtts laten lekken. Vooraf had ik

toouwens contact met juristen.

Zij vertelden me dat

geheim-mnding hier totaal ongegrond

was. Ook heb ik gedeputeerde

Blethouwer eerst gevraagd de

g~.heimhouding op te heffen.

PJS toen dat gesprek niets

ople-vtrde, maakte ik de stukken

op.enbaar.'

IDe Ruiter: 'Als het gaat om 'S'm\.landaa\tjes', is mijn

crite-r\'Wlll of het puur ambtenaren

betreft. Dan moet je terughou-dend zijn en schiet je met open-heid vaak weinig op. Gaat het om politici, dan mag een SP'er wel wat minder terughoudend zijn. Als het gaat om onderhan-delingen door de overheid met derden, is mijn toetssteen of de financiële positie van de over-heid mogelijk geschaad wordt door openbaarmaking. Ook hierbij is het oppassen geblazen. 'Derden' zijn meestal concerns,

projectontwikkelaars etc. Als je dingen naar buiten gaat bren-gen, zou het wel eens kunnen dat je hen benadeelt. Dan zou je jridisch in de problemen kunnen komen.'

Zorg voor goede contacten met de betrokken burgers Volgens Van Leeuwen zit je als raadslid vaak met een dilemma.

'Een goed voorbeeld zijn her-structureringsplannen, waarbij de gemeente een opdracht aan een of ander stedenbouwkundig bureau geeft; zoals onlangs in Leidschendam. Aan de ene kant zie je dan vaak dat er besloten info-avonden georganiseerd worden; zogenaamd om de

raadsleden erbij te betrekken.

Aan de andere kant willen ze niet dat bewoners al reageren op plannen die nog niet concreet zijn. Het risico is dan, dat bewo-ners te laat geïnformeerd wor-den om nog te kunnen reageren. De gemeente zegt dan ook nog,

dat niet zij verantwoordelijk is voor de informatievoorziening van bewoners, maar de corpora-ties. En dat maakt het allemaat nog ingewikkelder. Want de corporaties doen weinig tot niets richting bewoners: die hebben andere belangen! Ze zeggen dat ze nog niets kunnen vertellen, omdat er nog niets concreet is. Terwijl je op je klompen kunt aanvoelen dat de betreffende wijk compleet op de schop gaat.' Hoe ga je om met zo'n dilemma? Kom je in actie? En wanneer en hoe? Van Leeu-wen: 'In de eerste plaats moetje openheid eisen. Ik denk dat dat geldt voor alle situaties waarin je overweegt vertrouwelijke in-formatie openbaar te maken: eis dat de gemeente of de provincie dat zelf doet. Dring je daar niet eerst op aan, dan kun je jezelf in een lastige positie brengen. Bij sloopplannen moeten de betrok-kenen bijvoorbeeld écht bij de plannen betrokken worden. Als je vervolgens besluit zaken naar buiten te brengen, moet je er-voor zorgen dat ze je niet van paniek schoppen kunnen be-schuldigen.' 'Je moet uitkijken,

dat je niet enkel de boodschap-per van het slechte nieuws wordt,' verduidelijkt De Ruiter.

'Dat kan namelijk tegen je gaan werken. Goed contact met be-woners, werknemers of andere betrokkenen is essentieel. Als je het helemaal op eigen houtje doet, kun je ongeloofwaardig overkomen en ervan

beschul-Spanning • 17 juli 2001

digd worden alleen uit te zijn op politiek gewin.'

Fraai visistekaartje Volgens Roovers is het moment van openbaarmaking belang-rijk. 'Ik kwam met de geheime stukken naar buiten toen duide-lijk werd, dat de hele kwestie uitdraaide op machtspolitiek van het college. Ik had goede contacten met de EBA-onder-nemingsraad en met de vakbond en samen vormden we een hecht front tegen gedeputeerde Boel-houwer. We maakten van de zaak vervolgens een principiële kwestie en dat werd ontzettend goed opgepikt door het publiek. Zelfs fervente tegenstanders van de SP prezen ons optreden. Iedereen voelde aan hoe serieus deze zaak was en dat ons optre-den in feite een actie was tegen de heersende Brabantse achter-kamertjespolitiek was. Onze op-zet is perfect geslaagd: de men-sen begonnen de EBA-affaire als een schandaal te zien.' Har-mes: 'Als zowel pers als publiek de kwestie als een schandaal er-varen, dan geef je als partij een uitstekend visitekaartje af: Wij

doen met hun rituelen niet mee; de SP hoort hier niet bij. Want

in feite schend je met openbaar-making hun ons-kent-ons-code. En dat is een belangrijke en nut-tige zaak, vooral als het gebeurt rond een onderwerp waarbij de belangen van groepen mensen in het geding zijn.'

Een fraai gedrukte actiekaart of een

aansprekende krant zijn effectieve

mid-delen, waar afdelingen veel baat bij

kun-nen hebben. Met onze eigen drukkerij en

opmaakstudio kunnen we snel mooi

materiaal leveren. En om nodeloze

terug-houdendheid te voorkomen, is onlangs

afgesproken dat het A-team nog beter

afdelingen gaat helpen bij het maken

van aansprekende folders en kranten.

Om die ondersteuning te verbe-teren is Peter Verschuren ver-huisd van de redactie naar het A-team, met als taken onder an-dere advisering van afdelingen bij hun communicatie en bege-leiding van afdelingsdrukwerk. Concreet betekent dit, dat hij in alle gevalJen het aanspreekpunt is voor afdelingen die wat gedrukt willen hebben, en dat kopij _bij hem ingeleverd moet worden. 'Maar als het goed is, verandert er meer dan alleen het inleveradres', vult Verschuren aan. 'In de praktijk blijkt dat nogal wat afdelingen aanhikken

tegen het maken van een krarit. Mijn taak is het, de drempel op dit punt te slechten. Ik zal con-tact zoeken met afdelingen waarvan het A-team denkt dat ze veel baat hebben bij een krant en ik ben er vooral voor om ad-viezen te geven. Een afdeling die denkt eigenlijk willen we

een krant of een folder maken, maar we weten niet goed hoe we

dat aanpakken, roep ik met

na-druk op te bellen. Het is niet de bedoeling dat ik de teksten ga schrijven, maar ik wil heel graag meedenken en adviseren. Ook kom ik met alle plezier

langs bij een afdeling die de communicatie met haar kiezers en de rest van de bevolking wil verbeteren, en die daarbij advies vraagt.'

Hoe belangrijk is een afdelings-krant?

'Een krant van een partij over plaatselijke politieke onderwer-pen als er géén verkiezingen zijn, valt enorm op. Alleen al door het uitdelen ervan maak je duidelijk dat de SP actiever is dan de andere partijen. Daar-naast levert een goede af-delingskrant één tot twee leden op per 1.000 verspreide exem-plaren,/ en heel veel goodwill onder de mensen. Zeker afdelin-gen die denken dat hun imago wat versterking kan gebruiken in de aanloop naar de raadsver-kiezingen zouden daarom na de vakantie echt met een krant moeten komen. Je legt er een bodem mee waarop je in de campagne kunt voortbouwen.

Als je· een tijdje wat uit beeld

16 Spanninge17 juli 2001

geweest bent, is het niet verstan-dig om te wachten tot de cam-pagnetijd, maar kun je beter zo snel mogelijk het beeld over de SP bijstellen.'

Kan de drukkerij dat allemaal aan?

'Grote oplagen van kranten besteden we uit, en op de

opmaakafdeling hebben we

onlangs wat extra ruimte ge-schapen, ook met het oog op de verkiezingen. Het moet dus wel heel erg storm gaan lopen willen we klem komen te zitten.'

Je bent niet elke dag in Rotter

-dam. Hoe kunnen afdelingen

jou bereiken?

'Een mailtje naar pverschuren@ sp.nl