LEVEN IN VRIJHEID OVER DE P.B.O.

Donderdag 2 januari 1964 - No. 758

Vrije Omroepen

rzï~ pag. 3'

...

..

CONGRES

LEVEN IN VRIJHEID OVER DE P.B.O.

op zaterdag 8 februari 1964 in het Minerva-pavil- ioen te Amsterdam. Ver- dere gegevens op pag. 3.

W anneer men bij de jaarswis- seling zijn blik laat gliJden over de wereldbol, beseft men, dat voor de miljoenen van het "Wes- ten", een leven in vrijheid voorwaar- de is voor een menswaardig bestaan.

Tevens bedenkt men, dat van de drie miljard bewoners van deze aarde er voor honderdtallen miljoenen ruw;,veg van het IJzeren Gordijn tot aan de verre Oostkust van het Eur- azisch vasteland - van deze vrij- heid geen sprake is. Op zijn best vin- den zij, men denke aan de oorlog, in de vrijheid van het hart een meer dan schrale troost.

* * *

B ij het begin van het nieuwe jaar kan men vaststellen dat de controverse China-Sovjet Rus- land n i e t is opgelost. Het gaat hier om de hegemonie in de communis- tische wereld. Vooral ook om ideo- logische en tactische tegenstellingen.

China verwijt Rusland met zijn stre- ven naar "vreedzame coëxistentie"

verloochening der communistische heils-beginselen. Intussen heeft Tsjoe En-lai het voorbeeld van Chroesjtsjow en vele--andere staats- lieden gevolgd. Hij is op reis gegaan.

En wel naar Afrika. Onder meer zal hij willen duidelijk maken, dat "ge- kleurde" rassen meer goeds

(?)

te verwachten hebben van China dan van het "blanke" Westen. En dit - men lette wel - inclusief Rusland.

* * *

ondanks de verheugende kern- stop staat men in het werke- lijke Westen nog ietwat sceptisch ten opzichte van de verbetering van het klimaat tussen de Atlantische Wereld en Rusland. De NATO-secre- taris-generaal mr. Stikker sprak onlangs te Parijs in de NATO-raad te Parijs over het onderscheid tus- sen "ontspanning, die er niet is, en een vermindering van spanning".

Blijkbaar hield hij het op het laat- ste. De Britse Minister van Buiten-

landse Zaken Butler en vooral zijn Belgische ambtgenoot Spaak dron- gen aan op actieve voortgang bij het werken aan die ontspanning. Spaak verweet de Westelijke

₁

diplomatie zelfs een gebrek aan bewegelijkheid en aan initiatief. De Amerikaanse Minister Rusk wenste bij diezelfde NÀTO-vergadering, dat het Westen Chroestjsjow zou steunen in zijn conflict met de militante Chinezen.

Aan de andere kant - zo verklaar- de Rusk - moest men zich niet over- geven aan "illusies".

Wij zouden hieraan willen toevoe- gen: zeker, Rusland heeft zijn le- gersterkte met een klein percentage verminderd. De behoefte aan kunst- mest voor de landbouw en aan che- mische producten is daaraan niet vreemd. Vooralsnog is en blijft ech- ter het IJzeren Gordijn een vast- staand feit. Een zeer bescheiden lichtpunt vormde de Kerstmis-bres in de Berlijnse muur.

Overigens is het gelukkig, dat Lyndon B. J oh:nson, de opvolger van de zo laf vermoorde John F. Kenne- dy, in grote lijnen de politiek van zijn voorganger voortzet. Ook Johu- sou wil best met de Russen praten.

Maar slechts dan, indien er resulta- ten te verwachten zijn.

* * *

I n Europa is het duidelijk, dat Bondskanselier Erhard - reeds door gemis aan gevoelsbindingen - vrijer dan zijn voorganger staat te- genover President de Gaulle. Wij zullen de laatsten zijn om de bete- kenis van 't Franse staatshoofd voor zijn eigen land te onderschatten.

ATTENTIE!

Maar het is merkwaardig, dat Char- les de Grote in zijn hartewens naar een machtig en zo veel mogelijk on- afhankelijk Frankrijk, de positie van W.-Duitsland versterkt. Het laatste namelijk tegenover Amerika. Dit land moet wel tot de conclusie ko- men, dat .er, desgewenst, gemakke- lijkèr politieke zaken zijn te doen met de Bondsrepubliek, dan met de republiek aan deze zijde van de Rijn.

Intussen heeft men gedurende de maand december zich in "Marathon"

debatten kunnen verlustigen te Brussel. De Ministers van de Euro- pese Economische .Gemeenschap kwamen daar in afmattende zittin- gen bijeen. De besprekingen stonden onder druk van De Gaulle's "ultima- tum": "oplossing van het ,landbouw- probleem vóór eind 1963,

àf

Frank- rijk treedt uit de E.E.G.". Men was het er niet over eens, of De Gaulle dit ultimatum - zo nodig - in daden zou omzetten. In ieder geval heeft men het zekere voor het onzekere genomen. En op 't

allerla~tste

ogen- blik een door de E.E.G.-commissie haastig in elkaar getimmerde com- promis-oplossing aanvaard.

Een vaag "Europees" mandaat voor de komende onderhandelingen over de Kennedy-ronde betreffende wederzijdse vermindering van dou- ane-rechten. Een latere vaststeling van de reglementen voor rijst, rund- vlees en zuivel. Een tijdelijke rege- ling van de margarine-kwestie, die de Nederlandse consument zijn goedkope margarine waarborgt. Zie- hier een aantal punten van het onder hoogspanning bereikte compromis.

ATTENTIE!

Luistert op WOENSDAG, 8 JANUARI a.s. over de zender Hilversum II (298 m), van 18.20-18.30 uu.r, naar

,.DE STEM VAN DE V.V.D."

(LET OP DE ZENDERWISSELING!)

M en kan zeggen, dat Nederland het nieuwe jaar met een ver- heugend vooruitzicht begint. "Onze"

Nederlandse oftewel Groningse bo- dem bleek een gasbel rijk te zijn van 1100 miljard kubieke meter. Op den duur zullen wij, al was het maar door goedkoper gasvoorziening, daar allen van profiteren. Wat dit laatste betreft, heeft - als men ons deze zoölogische vergelijking wil

veroor~

loven - de Haagse ooievaar zich haantje de voorste getoond.

In nijpende tegenstelling tot deze aardse gasvreugden staan de lucht- en grondzorgen der K.L.M. Hetgeen men "de stoelendans aan de top"

heeft genoemd, vormde voor die maatschappij een weinig glorieuse afsluiting van

1~63.

Voor ons gevoel heeft men bij alle zure of minder zure beoordelingen te veel één ding uit het oog verloren. Los van de lei- ding van directie of commissarissen zijn er zakelijk de internationale en technische omstandigheden, die een heroriëntering van de K.L.M. onaf- wendbaar maken. Laat ons hopen, dat dit jaar voor de K.L.M. op bescheiden. schaal - een oplossing zal brengen.

Ten slotte de lonen en prijzen.

Hier heeft de Regering de moeilijke taak de zaken, zo nodig door prijs- stoppen, in de hand te houden. Mede op het stuk van paraatheid tegen de geseJ der geldontwaarding hebben vdj vertrouwen in deze regering. Tot nog toe -'bleek dit bewind slagvaar- dig. En met een reserve aan onver- brujkte kracht.

* * *

D eze summier geschetste bui- tenlandse en binnenlandse ontwikkelingen zullen zich voortzet- ten in het juist begonnen 1964. Mo- ge het voor allen van de V.V.D., mo- ge het voor allen in Nederland, mo- ge het voor zovelen als mogelijk op deze goede aarde een leven in vrij- beid zijn.

L.M.

VRIJHEID EN DEMOCRATIE !! JANUARI 1964 - PAGINA 2

A HET LOONCONFIJCT

Laten wij in dit verband nog eens duidelijk onze politieke positie be- palen. Denken wij uitsluitend eco- misch of ook menselijk?

Is het laatste primair dan zullen wij met klem die maatregelen moe- ten bepleiten, die een zelfstandig beroeps- en bedrijfsleven zullen be- vorderen. Dit houdt in, dat degene, die nu nog in loondienst is, doch zijn eigen kracht en veranhvoorde- li]kheid bewust is en zelfstandig wil worden, onze volle steun zal moeten hebben. Dat is namelijk ook het mo- ment, waarop deze staatsburger ge- voelig kan worden voor liberale ideeën. Hij heeft dan geheel zelf- standig daartoe de eerste stap gezet.

Voor verdere en meerdere van onze ideeën zal hij, eerder dan een an- der, ook ontvankelijk blijken te zijn.

(II en slot)

door dr. RemJw de Maar

Bij de laatste verkiezingen hebben ongetwijfeld weer zeer velen uit de

t

zelfstandige groeperingen hun stem uitgebracht op de V.V.D.

Als wij de uitlatingen van onze politieke tegenstanders aanhoren en bij de laatste verkiezingen hun schone beloften herinneren, zomede de aanval van links op de kabinetsformatie, daarbij de wens der kieze1·s negerende, dan hebben wij wel het woord "belastingverlaging" vernomen. Maar het loonconflict doet degenen, die tot de door mij gesignaleerde drie groeperin- gen behoren*), de angst om 't hart slaan, want zij vrezen, dat een werkefijke belastingverlaging niet zal plaats vinden en dat het maximum, wat even- tueel bereikt wordt, is een wat afzwakken van de progressie, omdat door de gestegen lonen de belastingopbrengst daardoor alleen al stijgt. Een reële belastingverlaging betekent dat niet.

Een groot deel van de "floating vote" stemt VVD, omdat zelfstan- digheid intuïtief als grondslag van het liberalisme door deze groep wordt onderschreven. In een sterk dirigistische maatschappij zal zij het zijn, die het gelag moet betalen.

Nu mag men het begrip "vrij- heid" niet alleen identificeren met liberalisme, maar het zal elders, bij andere politieke partijen in Neder- land, toch moeilijker te vinden zijn.

Is het daarom te verwonderen, dat er bij de laatste verkiezingen weer verschillende spiinterpartijen optraden? Het feit, dat zij de kies- deler lang niet alle haalden wil niet zeggen, dat hun principes niet zou- den kunnen worden onderschreven.

Men realiseert zich terdege, dat be- lastingverlaging en -hervorming nooit kan komen uit een eenmans- partijtje.

Tellen wij al deze stemmen, be- houdens die van de Boerenpartij, bij elkaar, dan heeft het ons twee zetels gekost, die wij haddeh kun- nen behouden als wij in ·het vorige kabinet in staat gesteld ·waren ge- weest ook op dit punt onze liberale wensen beter door te drukken. Wij hebben de nivelleringsgedachte ook bij prof. Zijlstra laten bestaan.

vooraanstaande liberalen hebben voor deze verkiezingen meermalen betoogd, dat deze belastingverlaging er in zit. Het akkoord van W asse- naar heeft aan deze belastingverla- ging een zeer hoge prioriteit toege- kend.

De door mij geschetste groepen kunnen maar op één wijze gecom- penseerd worden. Zij willen ook niets anders. Hun roep gaat werke-

INGEZONDEN

lijk niet uit naar vergroting of ver- ruiming van de vele sociale zeker- heden, een vijfdaagse werkweek of b.v. naar van de belasting aftrekba- re vakanties. Dit laatste is namelijk in feite de logische consequentie van het extra belonen van de vakantie voor de loontrekkenden in het be- drijfsleven of in overheidsdienst.

Wanneer men aan deze men- sen een toeslag geeft omdat ze op vakantie moeten gaan, dan is het lo- gisch, dat degene, die deze toeslag betaalt, voorzover dit in het be- drijfsleven plaats vindt, de gelden, die hij aan zijn vakantie besteedt zal mogen aftrekken.

Dit is natuurlijk een absurde ver- onderstelling. Maar de zeer vele on- rechtvaardigheden in ons belasting- stelsel, die men om welke reden dan ook-niet met grote spoed wenst op te ruimen, zijn evenzo absurd.

De compensatie van de hierboven genoemde groepen ligt geheel in de belastingsfeer en deze is drieërlei.

Ten eerste, afzwakken van de pro-·

gressie.

Ten tweyde, onmiddellijk oprui- men van de fiscale onrechtvaardig- heden.

Ten derde, instellen van een be- lastingvrije reserve aan de voet als compensatie voor de administratie- ve arbeid, die zij als onbezoldigd ambtenaar van de Staat der Neder- landen ten aanzien van de loonbe- lasting en de sociale verzekering verrichten.

Aanval op het kabinet

Nauwelijks is het nieuwe kabinet gevormd, of de vakbonden hebben met hun, looneisen een aanval op dit kabinet gedaan. De landbouw meent, dat hij een zeer hoge priori- teit heeft en dat hij met honderden miljoenen gesteund moet worden.

Er zijn groeperingen in Nederlànd, die zelfs naar belastingverho- ging zouden streven, als daardoor aan alle eisen van de vakbonden zou kunnen worden voldaan.

Gelukkig bereiken ons ook uit de krant berichten, dat de minister van Financiën nog eens duidelijk heeft gesteld, dat de prioriteit van de be- lastingverlaging volgens 't akkoord van Wassenaar rlirect kwam na de woningbouw. Onze liberale verte- genwoordigers in de Tweede Kamer hebben reeds met klem hierop ge- wezen. Het is echter toch misschien gned, dat een en ander nog eens zeer scherp wordt gesteld. Ook de tegenpartij stelde en stelt nog haar eisen scherp.

Iedere maatregel, een structurele maatregel dus, die deze groep aan- tast, zal door ons met kracht moeten worden bestreden.

Investeren

Men kan heden ten dage geen l;rant opslaan of men heeft het over investeren. Een voorman uit mid- denstandskringen heeft onlangs, al- thans volgens 't krantenverslag, be- toogd, dat de middenstand zal moe- ten wennen aan de nieuwe idee, dat investeringen niet meer komen uit

f~igen

middelen, maar uit geleend kapitaal. Dit moge in zijn algemeen- heid juist zijn, maar het is m.i. pas de tweede fase van de investeringen.

De eerste fase voor degenen, die de weg omhoog in dit vrije beroeps- en bedrijfsleven hebben ingeslagen, is afkomstig uit arbeid en winst uit bedrijf of beroep. De belastingpoli- tiek houdt tot op heden hiermede geen rekening. De structurele gevol- gen van het loonconflict maken het nog moeilijker.

Wij hebben momenteel een voor- treffelijk team liberalen aan de top.

Mogen degenen, die tot de door mij geschetste groeperingen behoren, door hen dit keer niet in de steek

\':orden gelaten.

*) Vrije beroeps-uitoefenaren, kleine zeU..

standigen, zij die van renten moeten leven..

Het naoorlogse Nederland stond en staat nog in het teken van de conjunctuurbeheersing. Hier- bij worden op schier ieder gebied de teugels strak aangehouden. Wat .m.en doet is dan weer de ene groep, dan weer de andere compenseren, als blijkt,· dat er in een groep ach- terstand ontstaat. Men kan haast wel zeggen, dat de compensatiege- dachte een logisch uitvloeisel is van de conjunctuurbeheersing. Echter n1et dien verstande, dat de pressu- regroep, die de meeste druk kan uitoefenen de meeste of het eerst compensatie krijgt. Geheel hierme- de in overeenstemming is de verlang- lijst van de vakbonden, die bij dit laatste loonconflict is ingediend en die zij, voorzover nog niet verwe- zenlijkt, als onbegraven strijdbijl in de arena hebben laten liggen.

beeld

De door mij aangehaalde groepe- ringen zijn geen pressure-groepen en hun stem wordt niet of nauwelijks gehoord. De middenstandsbon- den, die bij dit laatste loonconflict op enigerlei wijze partij zijn ge- weest, kregen in de krant nauwe- lijks een halve kolom verslag van hun visie, terwijl de mededelingen van de vakbonden breeduit met headlines op de voorpagina's ston- den.

Harde klappen

Toch zullen juist onder de bij de- ze middenstandsbonden aangesloten leden wel eens harde klappen kun- nen vallen. Het zijn allemaal poten- tiële kiezers van de VVD.

De VVD heeft wederom, voor de tweede maal vóór de verkiezingen voor de Tweede Kamer gewezen op de absolute noodzakelijkheid om tot belastingverlaging te komen. Zeer

van

de boer Dit perspectief van Drukkerij de Boer is de luchtreiziger voorbehouden.

Hij krijgt van de uiterlijke omvang van dit grootbedrijf een imposante indruk. Maar de meer aardse perspectieven van de Boer kan ieder gewaar worden die in contact treedt met deze Hilversumse drukkers (die zeker niet leven bij de gratie van mammoet-opdrachten alleen).

Achter al uw additionele verkoopmiddelen zet de Boer haar volle kracht.

Zij plóégt voor u.

DRUKKERIJ EN UITGEVERIJ V/H C. DE BOER JR. N.V.

ZEVERIJNSTRAAT 4 • HILVERSUM • TELEFOON 02950·13051

:VRIJHEID EN I)EMOCRATm

Vrije Omroepen basis voor de

CoiTIITiissie Scholten

door

Dr. P. Gros

Bij de algemene beschouwing over de rijksbegroting voor 0., K. en W. in januari 1961 zorgde de toenmalige staatssecretaris van

0., K. en W. mr. Y. Scholten voor een sensatie door aan te kondigen, dat een speciale com~

missie onder voorzitte1·schap van prof. Scholten, hoogleraar aan de Amsterdamse Vrije Universiteit, ten aanzien van een reeks van vragen zou gaan adviseren over de toekomstige omroepwetgeving.

Mr. Scholten ging er terecht van uit, dat het oorspronkelijke ontwerp van wet, d'lt van 1953 stamde en door mr. Höppener opnieuw was herzien, voorstellen bevatte, die eigenlijk niet meer van deze tijd zijn en het daarom hoogst onverstandig zou zijn op die verkeerde weg ver der te gaan.

O.a. bevatte het ontwerp het voorstel om de zendtijd toewijzing aan nieuwe organisaties afhankelijk te stellen van het aantal georganiseerde leden c.q. contribuanten. Het kwantiteitsbegrip was er dus tot principe verheven.

Nu is het zo, dat ieder weldenkend mens er wel van overtuigd is, dat de kwantiteit niet uitsluitend het doorslaggevend criterium moet zijn, alhoe- wel men ook weer niet moet zeggen, dat men het ledental zonder meer ter- zijde moet schuiven. Tegen het kwantiteitsbegrip is reeds jarenlang, vooral na de oorlog, sterk geageerd en het merkwaardige is, dat het bezwaar niet alleen komt uit kringen, die als tegenstanders van de bestaande omroepen worden gezien, maar ook van hen, die een handhaving van de omroepen be-- pleiten, maar die niet blind zijn voor de onvolkomenheden van het stelsel.

Beloofd was door mr. Scholten, dat de commissie een jaar werk zou hebben voor het uitbrengen van een eindrapport over de vijftien gestel- de vragen. De staatssecretaris heeft zich op dit punt Ielijk verkeken, want het heeft twee jaar geduurd, tot zomer 1963, eer de commissie met haar rapport klaar kon komen, een- rapport, dat zeer onlangs is vrij gegeven.

De grootste verdienste van de commissie is, dat zij, zich baserend op gelijkgerechtigdheid en vrijheid van meningsuiting, vier gronden noemt voor het recht om erkenning als zendorganisatie, waarbij de ge- gadigden moeten aantonen, dat hun uitzendingen kunnen voorzien in de bevrediging van godsdienstige, cul- turele of maatschappelijke behoef- ten, dat zij uit dien hoofde geacht kunnen worden van )ilgemeen nut

te zijn. ·

Om daarover een oordeel te vellen worden de volgende maatstaven aanbevolen:

1. het aanwijsbare getal aanhangers, 2. de betrekking tot andere op cul-

tur·eel, sociaal en staatkundig ge- bied,

3. de betekenis van de personen, die in de aanvragende organisatie op- treden,

4. de betekenis van de instelling zelf, waarbij vooral aan de doel- stelling waarde kan worden ge- hecht.

De commissie gaat nog een stap verder door de zendtijd niet uitslui- tend ter beschikking te .stellen van organisaties, die het bedrijven van omroep uitsluitend ten doel stellen.

Maar ook andere instellingen, die een ander doel nastreven, moeten niet à priori worden uitgeschakeld.

Het is aan de minister, na advies van de Radioraad om zendtijd toe te wijzen, maar de commissie heeft verzuimd een uitzonderingsbepaling te maken voor al die organisaties, die reeds door hun geestelijke of po- litieke gelijkgerichtheid een onder- dak vinden bij een der omroeporga- nisaties. Zo zou het dus mogelijk kunnen zijn, dat het NVV, dat via de V ARA al de nodige zendtijd ter be- schikking krijgt, nogmaals aan- spraak zou mogen makén op zend- tijd, waardoor dus een bevoorrech- ting t.o.v. andere maatschappelijke en geestelijke organisaties, die nog bestaat, wordt bestendigd. Hetzelfde geldt uiteraard voor organisaties, die bij de andere verwante omroepen terecht kunnen.

Reclame

Alhoewel de commissie niet be- voegd is - het is haar nl. door de staatssecrearis niet gevraagd - om een oordeel uit te spreken over de reclame in de ether, is het toch wel duidelijk, dat ze de mogelijkheid niet zonder meer verwerpt en ook de kans_ wil geven tot commerciële pu-

De Noord-Hollandse Kamercentrales organiseren op zaterdag 8 fe- bruari 1964 een congres over de Publiekrechtelijke Bedrijfs Organi- satie in het Minerva-paviljoen te Amsterdam aanvang 11 uur slui- ting 17.30 uur. Deelnemers die zich vóór 15 j~nuari ^opgeven k~ijgen

de samenvattingen van de betogen van de inleiders van tevoren toegezonden en kunnen daarop schriftelijk reageren.

De kosten van het congres bedràgen f 8.50 per persoon de lunch

is hierbij inbegrepen. '

Vóór 15 januari 1964 op te zenden naar het bureau V.V.D., Heren- gracht 36, Amsterdam.

Ondergetekende Adres

Lid van de V. V.D.-afdeling· ... .

bliciteit. In de toelichting wordt het volgende opgemerkt:

"De instellingen voor welke de omroep slechts een neventaak is, kunnen niet zonder meer aan- spraak maken op vergoeding van uitgaven, 'die rechtstreeks met de uitzendingen verband houden. Dit is reeds duidelijk, als men denkt aan de mogelijkheid van reclame- uitzendingen, maar er zullen ook andere gevallen denkbaar zijn, waarin het redelijk is, dat deze in- stellingen opkomen voor een deel . of voor het geheel der uitgaven, waarvoor zij zich in het verband met hun uitzendingen gesteld zien.

De commissie is op dit punt der- halve geporteerd voor een flexi- bele regeling, die de minister de bevoegdheid geeft in ieder geval naar bevind van zaken te hande- len".

Een toch wel positieve houding van de commissie tegenover de re- clame in de ether zou kunnen wor- den ontleend aan het antwoord op vraag 15, waarin de vraag wordt gesteld welke bepàlingen moeten worden opgenomen, indien de· tele- visie bij dezelfde wet als de radio wordt geregeld. En dat antwoord luidt, dat de wet een artikel behoort te bevatten, dat bij algemene maat- regel van bestuur bepalingen kun- nen worden vastgesteld met betrek- king tot de toelating van reclame in de omroep.

Omroepbladen

Een punt, dat velen een doorn in het oog is, is de gebondenheid van abonnementsschap op een program- mablad en het lidmaatschap van de vereniging. Ook op dit punt stelt de commissie een andere regeling voor.

Voor hen, die een eenvoudige pro- gramma-informatie willen, zal er een gids moeten verschijnen, uit te geven door een samenwerkingsor- gaan, dat als een overkoepeling zal optreden over de programmaverzor- gers. Voor de financiering wil men een beroep doen op verhoogde kijk- gelden.

Alle retributiebetalers geven op, welke gids ze willen ontvangen: een omroepgids of een neutrale gids.

Daarenboven dienen 'de program- ma's tegen betaling ter beschikking te worden gesteld van de overige persorganen, opdat het publiek een zo volledig mogelijke informatie kan krijgen. De commissie wil, dat het

Z JANUARI 1964 PAGINA: I

samenwerkingsorgaan een zo een- voudig mogelijke gids uitgeeft, zon- der toelichting en redactionele com- mentaren om op die manier de om- roepen geen concurrentie aan te doen.

Vraag: is er niet een veel

gemak~

keiijker oplossing, namelijk om een volledig programmablad uit te ge- ven met een aantal wisselpagina's, waarin de verenigingen zelf hun clubnieuws geven? Een simpele op- lossing, zou men zeggen, maar een oplossing waartegen niet alleen de omroepen verzet zullen aantekenen, doch niet minder de drukkers van de bladen zelf. Een drukopdracht van meer dan een half miljoen exem- plaren, al of niet in kleurendruk, zal geen drukker willen laten schieten.

Verzet ook van de omroepvereni- gingen, die hun abonnementen wel eens hard achteruit zullen zien gaan, omdat het aantal mensen, dat voor een eenvoudige programma-infor- matie geporteerd is wel eens bijzon- der groot zou kunnen blijken te

zijn~

Wat de commissie wil_:- hierbo"

ven in een paar hoofdpunten weer- gegeven - vindt niet Óp alle punten ondersteuning van alle commissiele- den: dr. Patijn ziet liever de omroe- pen geheel verdwijnen, de heer De Vries vindt, dat de omroepen tekort wordt gedaan, prof. Diepenhorst wenst het systeem van de kwantita- tieve aanhang als maatstaf, mr. Vro- lijk heeft bezwaar tegen zendtijdtoe- wijzing door de minister, mr. Witte- man ziet de omroepbladen teveel bedreigd.

De omroepen zelf hebben bittere kritiek, die voor een deel terug te vinden is in de minderheidsnota's van een aantalleden van de commis- sie. Voor een open bestel zijn de om- roepen ook, maar dan zo, dat ande- ren nauwelijks of niet aan bod komen.

De 'objectiviteit van de commissie wordt zelfs in twijfel getrokken, .omdat er geen omroepmensen in gezeten hebben, maar dat bezwaar is al te zot, omdat de vijf indieners van minderheidsnota's duidelijk om- roepstandpunten weergeven. Zelfs het feit, dat de commissie een artikel wenst over de mogelijke toelating van reclame in radio en televisie, doet de omroepen twijfelen aan de de neutraliteit van de opvattingen van de commissie terzake van com- merciële televisie.

Laat de buitenstaander de twij- fel aan de oprechtheid van de om- roepen terzake van het open bestel!

De commissie-Scholten was sa- mengesteld uit:

Prof. Mr. L. W. G. Scholten, mr. dr. C. Berkhouwer, prof.

_mr.

I.

A. Diepenhorst, mevr. A.

Fortanier-de Wit, prof. dr.

L,;

C. Patijn, mr. J: M. Ravesloot, mr. K. T. M. van Rijckevorsel, prof. mr. L. G. A. Schlichting.

J. W. de Vries, mr. M. Vrolijk, mr. dr. P. J. Witteman, jnkvr.

mr. C .. W.

I.

Wttewaal van Stoetwegen. (Adv. leden): Dr.

C. C. Grutzner, dr. G. J. Lam- mers, mr. A. W. Schade van Westrum, mr. H. J. Schölvinck.

(Secr.) mr. M. P. Bajetto (adj.

secr.) mej. C. G. H. Verschoor.

meldt zich aan voor deelname aan het congres op 8 februari 1964

te Amsterdam.

C. NIERMEIER & GEASSOCIEERDEN adviseurs voor public relations

De kosten ad f 8.50 zijn overgemaakt op:

Postgiro 431470 Gemeentegiro V 9925

Hollandsche Bank Unie N.V. te Amsterdam.

Alle ten name van V.V.D. te Amsterdam.

Handtekening PR

(leden Ned. Genootscha.p voor Public Rela.tions)

We hebben een cliëntenkring; die willen we nu uitbreiden.

Wij houden

ons

bezig met practische public relations, zowel in adviezen als in de uitwerking daarvan op het interne en externe terrein.

Vragen staat voor U vrij; wanneer U geïnteresseerd bent in

p.r.~activiteiten, .vindt U: ons adres en telefoonnr. hieronder.

Willem van Rijswijckstraat 76 _ Rijswijk (Z.H.) - Telefoon !Y10 _ 93425B

;vRIJHEID EN DEMOCRATIE

I

Onze beleidslijn uitgestippeld

Wij, V.V.D.'ers houden niet van uitvoerige rapporten en nota's, waarin de politiek voor de toekomst nauwkeurig wordt vastgelegd. Wij weten maar al te goed dat,

de

omstandigheden veel invloed hebben op de maatregelen

•van het ogenblik.

Daarom voelen wij meer voor het uitstippelen van beleidslijnen. Dit nu hebben wij getracht bij de behandeling van de landbouwbegroting te doen.

Wij willen daarop in een aantal artikelen nader ingaan.

Naar het bleek, kan de nieuwe minister van Landbouw, voorzover het het economisch deel betreft, wel met onz.e richting instemmen. Zodra het inter-menselijk contact, of in dit geval, onderwijs en voorlichting naar voren komen, kruipt de ministf!r terug in zijn levensbeschouwelijke toren.

Dit moet gedaan worden door de op levensbeschouwing berusten- de organisaties. Op dit punt zullen wij dus blijven botsen. Maar over economische vraagstukken is met de minister wel te praten.

Zo bleek bij de behandeling van de begroting van Landbouw.

Natuurlijk kwam het prijsbeleid eerst aan de orde, gezien de situatie in de landbouw.

Ontevredenheid met het lót

Er heerst grote ontevredenheid

in

de landbouw. Niet alleen in Neder- land, maar ook elders, waar vaak op nog fellere wijze wordt gerea- geerd. Deze ontevredenheid is het gevolg van grote financiële moei- lijkheden, waarin tal van bedrijven verkeren, maar ook van de maat- schappelijke positie van het boeren- gezin.

Lang en onregelmatig werken on-

der veelal moeilijke omstandigheden.

Spanningen in gezin en bedrijf. Ver- schil van inzichten tussen jong en oud. Grote veranderingen in bedrijf en dorp. Vertrek van vele zoons en dochters. Gebrek aan· vertrouwen in de toekomst. Dit zijn de zorgen van de boer.

ment - ongegrond. Alleen een ver- storing van de afvloeiïngsmogelijk- heid zou de uittocht kunnen belem- meren.

Naar een betere markt

Zoals gezegd speelt het inkomen van de boer een grote rol. Is dit te gering, dan kan hij niet leven, maar ook zijn bedrijf niet op peil houden.

Zolang en voorzover geen voldoende inkomen uit de vrije verkoop van landbouwprodukten kan worden verkregen, zal de overheid moeten bijspringen en wel zodanig, dat het leven en werken op en in de boer- derij niet wordt stopgezet. Zo heeft het schriele prijsbeleid van de laat:..

ste jaren de ontwikkeling reeds ver- traagd.

Natuurlijk moet in de eerste

Minister BIESHEUVEL

,~. levensbeschouwelijke toren

plaats worden gestreefd naar een goede marktopbrengst. Dit kan de boer helaas niet zelf doen. De over- heid kan echter medewerken door de binnenlandse prijs op een goed peil te brengen, afzetbelemmerin- gen naar het buitenland af te bre- ken en de handel te steunen bij het zoeken van nieuwe markten.

Ook kan zij bijdragen aan de. ver- betering van de kwaliteit der pro- dukten. Vele boeren zullen daaraan gaarne medewerken, maar de en- kelingen, die dit niet doen, kunnen het hele resultaat bederven.

Is het eén wonder, dat de lust om boer te zijn en te worden gaat ontbreken? Hierin zal verandering moeten komen .. Veranderingen ten goede voltrekken zich het best in een rustig milieu.

Men zal de problemen van een andere zijde moeten benaderen. De overtuiging, dat er voor een goede boer op een goed bedrijf een goede toekomst moet zijn weggelegd zal yeld moeten winnen. De angst van vele economen, dat er te veel men- sen in de landbouw zullen blijven is - gezien het vertrek op dit mo-

Spinners en Twijners

van

Weef- en Tricotgarens

2 )ANUARI 1964- PAGINA l

Zo zal getracht moeten wor- den een goede marktpositie op te bouwen, o'pdat de landbouw- produkten via vrije verkoop de boer een voldoende inkomen bieden. Elke boer verlangt naar de dag, dat dit mogelijk zal zijn.

Is dat een illusie? In elk ge- val zal ernaar moeten worden gesh·eefd. Ondertussen kan de boer de kwaliteit van zijn pro- dukt en de inrichting van zijn bedrijf - waar hij dit alleen kan - verbeteren.

Zou de vrije prijsvorming in bin- nen en buitenland tot gevolg heb- ben, dat er minder geld uit het Landbouw Egalisatie Fonds voor de ondersteuning van markt- en garan- tieprijzen nodig zou zijn, dan zou dit kunnen worden overgeheveld naar de structuurverbetering via ruilver- kavelingen en het Ontwikkelings- en Saneringsfonds.

Het verbeteren van de bedrijis- structuur is namelijk geen zaak van de ondernemer alleen. De bedrijfsin- delingen, de wegen, de waterlopen, e.d. zijn alleen door algemene maat- regelen te veranderen. De individu- ele boer kan er op zijn eigen hout- je weinig aan doen. Daarom moet de overheid hier, vooral in een tijd van grote veranderingen, bijsprin- gen.

Onze liin

Onze lijn moet dus gericht zijn op het vrijmaken van de markt van landbouwprodukten, in de eerste plaats in EEG-verband, maar ook daarbuiten.

Dit zal veelal leiden tot verho- ging van de marktprijs voor de boer, evenals tot verhoging van de consumentenprijs. Verhoging vàn marktprijs kan leiden tot vermin.;.

dering of -zodra mogelijk--,-- tot af- schaffing van de prijzensubsidies. Dit moet dan zowel voor consument als voor producent het gevolg zijn. Het bedrijfsleven zelf zal de prijzen zo- veel mogelijk moeten stabiliseren.

De vrijkomende gelden zullen moe- ten worden besteed aan de verbete- ring van de plattelandsstructuur.

Grote verschuivingen in de agra- rische sector en het achterblijven van de inrichting van de bedrijven maken dit noodzakelijk. Dit alleS zal zich zoveel mogelijk in de vrije sfeer moeten voltrekken. De over- heid is niet in staat de juiste be- drijfsstructuur voor de toekomst van ieder bedrijf te bepalen. Dit zal de ondernemer zelf moeten doen.

Doe het dan zoveel mogelijk langs individuele wegen en laat in de ruilverkavelingen slechts die dingen gebeuren, waartoe de ondernemer zelf niet in staat is.

Ir. L. G. OLDENBANNING.

ALLES NIEUW . WONDERI)IER MET TWEE KOPPEN

:Altijd kunnen wij een nieuw begin .

mak~

. maar er zijn twee tijd-

~tippe:n. in het

jaar, waarop dat ons

in het

bijzonder aahspreekt: dat

is in

de na- zomer na afloop van ·het vakantieseizoen

en

met

1

jaituarL

. Nu

is

dat laatste dan· we.er zover.

Wij beginnen weer een nieuw jaar, met een nieuwe agenda, met nieuwe moed, met nieuwe voornemens (laten wij dat tenminste hopen!) en wat de VVD betreft, met een nieuw hoofdbe- stuur. dat immers nog maar pas begon- nen is. Wij wensen dat vecl kracht en wijsheid toe om zijn ongetwijfeld nieu- we voornemens

in

daden

om

te zetten

bij

nieuw praktisch detailwerk, maar ook een geheel nieuwe visie op de partij en haar beginsel

als

geheel voor de le- den en bij de presentatie naar buiten.

Een

nieuwe visie, die inspireert en aantrekt

Wat onze eigen organisatie betreft, de vernieuwing, die ook daarin gewenst

is :is

door verschillende

omstandighed~

nog niet

tot

stand kunnen komen; wij hopen nu maax op het nieuwe jaar.

Onze nieuwe agenda voor dat jaar is al lang niet meer blank en ledig, Er staat al

op

vrijdag

24

april: landdag in Gieten en op zaterdag

10

en zondag

11

oktober de jaarlijkse conferentie op de Pietersberg. En ook: vrijdag

17

en zater- dag

18

april de jaarvergadering van de VVD

in

Eindhoven.

Maar er

is

nog meer en dat betreft niet

alleen de VVD

of de vrouwen daarin.

Het betreft

alle

vrouwen van Nederland en wel haar heden, verleden

en

toekomst

E ind oktober hebben wij op deze

:.1

plaats reeds geschreven, dat

het

Nederlands Vrouwen Comité een

pro-

gramma heeft ontworpen voor een

bij-

drage, dat de Nederlandse Vl'OIIWenwe- reld moet geven vóor de herdenking van

150

jaar Koninkrijk.

Er

is daarvoor ook al een datum

in

onze nieuwe agenda ingevuld: zaterdag

14

maart: grote bijeenkomst in de Stads- sch(Jllwburg in Utrecht.

Mejuffrouw

<h'.

M.

A. M.

Klompé, oud-minister van Maatschappelijk Werk.

zal in een inleiding

een

antwoord zoe- ken op enkele vragen, die aan alle vrou- wenorganisaties zijn toegestuurd en die onder oos verspreid zijn als: vragenlijst

x.

Op het verdere programma van die

dag

komen wij later terug.

Er is

nu nog iets anders mede te de- len.

Het NVC heeft aan de vrouwenorga-

nisaties verzocht

in

de maand januari

in haar eigen maandblad

haar

geschiede- nis

te vertellen van

1945

tot heden

en daarvan

overdrukken te

sturen naar

het

NVC,

dat alles zal bundelen in een

ge.

zellige map.

Wij hebben geen

~

maandblad, wij hebben alleen maar een klein rubriekje in dit weekblad. Gelukkig was

de

redac- tie zo vriendelijk ons voor

deze speciale

gelegenheid de benodigde

ruimte

toe te zeggen.

Dit

zal zijn in

het

nummer

van 9

of van

16

januari a.s.

U zult daarin

dan

niet onze gewone rubriek

vinden, maar een

artikel, dat een terugblik zal geven van

1945 tot 1963.

En omdat

dit

artikel afzonderlijk overgedrukt en verspreid moet worden,

zal

het ook een kop moeten hebben.

Vandaar dat dat nummer van ons

weekblad

zal

verschijnen

als

een won-

derdier met twee koppen.

J.

H.

S,

VRIJHEID EN DEMOCRATIE 2 JANUARI 1964 - PAGINA 5

NIEUWEPARLEMENTAIRE WERKWIJZE EN EEN HISTORISCHE HERDENKING

ER bestaat een principieel onderscheid tus- sen de beginselen, waarop een politieke partij steunt en haar algemeen program of werkprogram.

Haar beginselen zijn in wezen onveranderlijk, al is het natuurlijk verstandig, de formulering daarvan nu en dan eens aan te passen aan de eigentijdse uitdrukkingswijzen. ·

De uitwerking van deze beginselen, de wijze waarop aan deze beginselen pmktische toepas- sing kan en moet worden gegeven, wisselt ech- ter naar gelang van de omstandigheden en van de ontwikkeling der verhoudingen in staat en maatschappij.

Hetzelfde onderscheid moet worden gemaakt tussen de doeleinden, de taak der Staten-Gene- raal en hun werkmethoden.

In onze parlementaire democratie is en blijft de taak der Staten-Generaal: qua volksvertegen- woordiging te fungeren als medewetgever è n als controleur der regering.

De werkmethode, welke de volkst,ertegenwoor- diging daarbij toepast om op de beste wijze die taak te vervullen, behoeft echtér zeker niet al- tijd geheel dezelfde te blijven.

De arbeid, waar de Kamers - en dan in het bijzonder de Tweede Kamer- zich voor gesteld zien, is veel méér-omvattend geworden.

De economische, de sociale en de financiële poli- tiek omvatten een veel breder terrein dan bij- voorbeeld een halve eeuw geleden. De proble- men van de buitenlandse politiek zijn in hun veelomvatendheid niet vergelijkbaar meer met die van voor de tweede en vooral voor de eer- ste wereldoo1·log. De ontzaglijke ontwikkeling van de techniek heeft geheel nieuwe terreinen van overheidszorg en wetgeving geschapen. Men denke aan de verkeers- en vervoersproblemen, aan de regeling van radio en televisie, aan de verontreiniging van lucht en water.

Ook de zorgen voor het onderwijs, de cultuur, de volksgezondheid en het maatschappelijk werk, voor de volkshuisvesting .. de recreatie en de ruimtelijke ordening zijn sterk toegenomen en ten dele zelfs geheel nieuw.

* * *

DAT alles heeft zijn invloed gehad op de organisatie en

de

werkwijze van het staatsapparaat è n van de ~olksvertegenwoor­

diging.

Het aantal Departementen en ministers heeft een gestadige uitbreiding ondergaan. de Kamers zijn in ledental uitgebreid en vooral de Tweede Kamer is tot de instelling van steeds meer vaste Kamercommissies overgegaan.

Reorganisatie van de parlementaire werkmetho- de was een dringende noodzakelijkheid gewor- den, wilde men niet tot in het voorjaar nog met de begrotingsa1·beid bezig zijn.

Nog onde1· dr. Kortenhorsts leiding heeft de Tweede Kamer het besluit genomen tot een be- perkte proef met een gewijzigde begrotingsbe-

handeling, waarbij met de voorlopige verslagen en de daarop volgende memories van antwoord geheel wordt gebroken en de vóórbehandeling in openbare commissievergaderingen wordt in- gevoerd.

Wij hebben aan dit o.a. volkomen geslaagde initiatief te dezer plaatse al meermalen aandacht besteed en daarbij de hartgrondige hoop uitge- sproken, dat volgend jaar (dat is dus nu: in het najaar van

1964)

de nieuwe methode vol- ledig zou kunnen worden doorgevoerd of anders het aantal begrotingen, dat volgens de nieuwe methode zou worden afgehandeld, tenminste zou worden verdubbeld.

Het is dan ook met grote voldoening, dat wij uit de rede, waarmee de Kamervoo1·zitter mr. Van Thiel het kerst- en nieuwjaanreces inluidde, hebben mogen vernemen dat het in zijn steLlige voornemen ligt daar inderdaad toe te leiden.

* * *

DAT voor de eerste maaL sedert tien jaar de Tweede Kamer alle begrotingen (op één uitzondering om . bepaalde redenen na: de begroting van de vice-minister-president) vóór Kerstmis heeft kunnen afdoen, is al te danken

NOTITIES VAN EEN INSIDER

aan de toch nog slechts zeer beperkte p1·oef, waarbij vier begrotingen volgens de nieuwe procedure reeds in oktober in openbare com- missievergaderingen aan een vooronderzoek werden onderwo1·pen.

En terecht stelde mr. Van Thiel vast, dat hier niet aLleen tijdwinst was behaald, maar ook winst in andere zin.

Om hier de Kamervoorzitter zelf aan het woord te laten: "Dit jaar hebben vier begratingshoofd- stukken een voorbehandeling in openbare com- missievergaderingen ondergaan. De daarmee op- gedane ervaringen waren, over het geheel ge- nomen, uitstekend."

"De besprekingen waren zakelijk en veelal diep- gaand. Tal van problemen kwamen beter uit de verf dan vroeger het geval was. Door de snelle gedachtenwisseling worden de standpunten vaak in korte tijd duidelijker en scherpe1· bepaald dan anders in lange memories en in lange redevoe- ringen soms mogelijk was."

En: "het grote belang van deze wijze van be- handeling blijft namelijk, dat op die manier eeu echte discussie, zonder gelezen redevoeringen ontstaat tussen Kamer en Regering en ook tus-

sen leden onderling, waardoor het gemeen over- leg veel beter gestalte krijgt".

* * *

BOVENDIEN: bracht het samenstellen van de Handelingen van de openbare com- missievergaderingen verleden jaar nog enige

moeilijkheden mede, dit jaar bleek dat, dank zij de inspanning van vaste en tijdelijke helpers en helpsters, nagenoeg geruisloos te verlopen.

En zo kondigde de heer Van Tlfiel dan nu aan, dat het, op vrijwel algemee'n verlangen, in zijn voornemen ligt om in overleg met zijn mede- leden van het Kamerpresidium en de Centrale Afdeling, de middelen en wegen te vinden om de volgende begrotingsbehandeling zo uitgebreid mogelijk in openbare commissievergaderingen te doen voorbereiden.

Zou het mogelijk blijken, het nieuwe systeem volgend maal reeds volledig doo1· te voeren, dan treedt tevens de geheel nieuwe figuur van de -Algemene Begratingscommissie (reeds nu spreekt men in Karnerkringen populair van de

"ABC") in werking.

Op het onderzoek in openbare commissieverga- deringen zal, zo heeft de destijds ingestelde

"Commissie voor de Werkwijze" voorgesteld, namelijk nog een coördinerend onderzoek·door , een Algemene Begratingscommissie moeten vol- gen.

Deze "ABC" zal voorstellen, gedaan in elk der afzonderlijke commissies en strekkende tot ver- hoging (of verlaging) van uitgaven voor bepaal- de doeleinden, in onderling verband moeten be- zien en daaromtrent advies aan de Kamer (de plenaire Kamervergàdering) moeten uitbrengen.

Pas daarna zullen de algemene financiële be- schouwingen over de begroting kunnen begin- nen en daarna volgt dan de (zeer bekorte), be- handeling in plenaire vergade1·ing van de afzon-

derl~jke

begrotingshoofdstukken.

* * *

DE Tweede Kamer is dus met kerst- en nieuwjaarsreces gegaan. Maar dat reces zal voor een zeer bijzondere plechtigheid wor- den onderbroken.

De historici- hebben kunnen vaststellen, dat op

9

januari

1464

voor de eerste maal een "Alge- mene Staten" vergadering, een "Staten-Gene- raal" zoals men later zei, der Bourgondische ge- westen en steden in Brugge bijeenkwam.

Voor de herdenking van dit historische feit zul- len de leden van beide Kamers op donderdag 9 januari a.s. bijeenkomen, te zamen met vele gasten uit het eigen land, uit de Koninkrijks- delen overzee, uit het verwante Belgische buur- land dat hierbij zo nauw betrokken is geweest en uit Luxemburg.

De grootste luister aan deze herdenking - i n _de historische Ridderzaal op het Binnenhof - zal echter worden bijgedragen door de aanwezigheid van koningin Juliana en kroonprinses Beatrix en door het bezoek, dat de koningin die dag àan beide Kamergebouwen zal brengen.

Een herdenking van een belangrijk historisch

feit, maar tevens, door haar opzet, een symbool

van de gelukkige verbinding tussen de heden-

daagse parlementaire democratie en een modern

koningschap.

UNITED DAIRY-

MEN

EXPORT VAN ZUIVELPRODUKTEN

PERSOONSDAM 18 ROTTERDAM

Voor ^lJw was

NAAR

BORG U

Tevens Uw adres voor Chemisch Reinigen N.V. STOOM- EN CHEMISCHE WASSERIJ

v.h. C. D. BORGH & Zn.

HOLLAND

Bellevoysstraat 75 - Rotterdam - Telefoon 32631 -36235

Lederwaren Reisartikelen

Onze Vertegenwoordiger zal U gaarne, na telefonische afspraak, onze collectie voorleggen.

LIJnbaan 59 • Rotterdam - Telefoon 131122

DAMMERS & VAN DER HElDE'S

Scheepvaart· en Handelsbedrijf N.V.

Reders, cargadoors, bevrachters, expe- diteurs, beëdigde makelaars voor het

-~

kopen, verkopen en bouwen van schepen.

"CALANDHUIS" • Willemskade 18- Postbus 444 ROTTERDAM - 2

TELEGR. ADRES : ENERGETIC • (New Boe Code) TEL. 11.93.00 (15 lijnen) TELEX 21127 · (2 lijnen)

A. VAN HOBOI{EN & Co.

ANNO 1174

DEVIEZENBANK

*

PARKLAAN 82-34, • TEL. 110320 ('7 lijnen) • TELEX %1110

ROTIERDAM

Bloemsierkunst

v/h J.C. de LANGE's Koninklijke TuinbouwinrichtinG Hofleverancier van H.M. de _Koningin

Boele~~ Scheepswerven en Machinefabriek N. V. ,

BOLNES !BIJ ROTIERDAMl

Reparatie en nieuwbouw

•

TELEFOON 195 I 00 ROTTERDAM TELEGR. BOELE-BOLNES

A. DE JONG N.V. MACHINEFABRIEK

HOFLAAN 12 VLAARDINGEN TEL. 01898-3941

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

Research en economie

_\

in onze moderne maatschappij

Tegenover de indrukwekkende stijging van de research-inspanningen per hoofd van de bevolking in de V.S.

is de jaarproduktie aan Amerikaanse octrooien in de laatste veertig jaar niet toegenomen, maar zelfs gedaald.

Deze interessante mededeling doet drs. J. C. Gerritsen verbonden aan de Economisch-Technische Afdeling van de Nijverheidsorganisatie T.N.O. (toegepast natuurwetenschappelijk onderzoek) in het tijdschrift T.N.O.-nieuws.

De heer Gerritsen voegt eraan toe, dat ofschoon octrooiëring niet per se een afspiegeling behoeft te zijn van het welslagen van research, de cijfers in de richting wijzen,dat men in de V.S. een verzadigingspunt heeft bereikt.

In het artikel van drs. Gerritsen staan meer belangwekkende conclusies.

Zo zegt hij, dat aangezien de technologische ontwikkeling vooral gericht

is

op het overheidsbelang, de nieuwe kennis, die er uit voortvloeit, niet sa- menvalt met de behoeften in de burger-sector.

Een treffend voorbeeld hiervan is de ontwikkeling van de straalvliegtui- gen. Alsof de financiële verliezen in de burgerluchtvaart nog niet groot ge- noeg zijn, wordt de kloof tussen vraag en aanbod van vervoersdiensten nog wijder gemaakt door de subsidiëring van de ontwikkeling van een super- sonisch passagierstoestel, waardoor gesubsidieerde luchtvaartmaatschap- pijen weer bestellingen plaatsen.

De

heer Gerritsen merkt op, dat bij al dit speurwerk het prestige- motief overheerst. De V.S. hebben het gevoel, dat zij bij de Sovjet-Unie niet mogen achterrakerÎ. De Ameri- kaanse regering moet haar kiezers aantonen tot eclatante prestaties in staat te zijn. Het ruimtevaart-pro- ject, waarbij de kosten van een maanreis worden geschat op twin- tig miljard dollar, heeft voor de ci- viele economie niet veel meer bete- kenis dan werkloosheidsbestrijding.

Ook de economische waarde van de projekten voor de kernenergie is twijfelachtig. Aldus de medewerker van TNO.

Niet alleen

militaire doeleinden

Interessante c:iifers

Men moet zich in de cijfers niet vergissen. Voor 1960-1961 werden de regeringsuitgaven voor research (dat is wetenschappelijk speurwerk en -technische - ontwikkeling) ge- schat op veertien miljard dollar, of- wel

65

procent van de Amerikaanse totale uitgaven aan research. Dat is meer dan de totale waarde van de Amerikaanse automobiel-produktie, die in 1960/61 12 miljard dollar be- liep.

In 1950 betaalde de regering de helft vàn de totale research-kosten.

In de jaren 1950-1960 verdubbelde de mankracht maar het research- budget vervijfvoudigde, waarbij echter dadelijk moet worden ge- zeg_d, dat de geldontwaarding hier een rol speelt.

Volgens de gangbare opvatting, zo merkt drs. Gerritsen op, heeft de research een belangrijke invloed op de vergroting van de welvaart. Er is geen land, dat zó snel en zó inten- sief gebruik maakt van recente na- tuurwetenschappelijke kennis als de V.S. De V.S. zouden dus de groot- ste economische groei moeten heb- ben. De cijfers leren anders.

In de E.E.G., met een aanzienlijk kleinere research, groeide het na- tionaal inkomen per hoofd van de bevolking in de genoemde tien jaar met 47 procent, in de V.S. met 14 procent. Er spelen hier natuurlijk andere factoren mee, maar dat er in Amerika, wat betreft de research, sprake kan zijn van het bekende economische verschijnsel van de ver- minderende meeropbrengsten, lijkt geen gewaagde conclusie.

Toenemend beroep op creatief intellect

Er zit aan de research in de V.S.

nog een aspect, dat de heer Gerrit- sen aanroert. Vooral het explosieve karakter van het ruimtevaartpro- gramma leidt tot een steeds zwaar- der beroep op creatief intellect, dat aan andere activiteiten wordt ont- Natuurlijk hebben de uitga-

ven voor militaire research ook ge- leid tot belangrijke toepassingen in de burgermaatschappij. Men denke aan straalmotoren, computers, be- trouwbare systemen van weervoor- spellingen, telecommunicatie, etc. ,

De grote omvang van de research in Amerika maakt het steeds moei- lijker de kennis binnen zowel de mi- litaire ais de civiele sectoren, als ook tussen beide takken, over te dragen, zo constateert de heer Ger- ritsen. (Het is een taak van TNO om in staat te zijn Amerikaanse vindingen, die voor ons land van belang kunnen zijn, te rechter tijd te onderkennen en toe te passen).

UIT DE PARTIJ

Volgens de auteur is op enkele ge- bieden twijfel gerezen aan het nut van verder wetenschappelijk onder- zoek. Dit in tegenstelling tot de op- timistische verwachtingen van nog maar enkele jaren geleden. De kos- ten lonen de moeite niet meer om b.v. nog weer nieuwe synthetische rubbers

te

ontwikkelen. Research- mogelijkheden, die grote Ame- rikaanse industrieën schiepen uit expansiedrang of alleen maar om zich te kunnen handhaven, worden nu vaak benut voor regeringsarders voor chemisch speurwerk.

Op electro-technisch gebied raken radio, televisie en huishoudelijke ap- paraten "uitgekookt" en worden de onderzoekingen meer op de electro- nica en automatisering gericht. Ook in de farmacie wordt het vinden van essentiële grondstoffen steeds moei-

~ijker,

ondanks aanzienlijk grotere ll1spanningen, al hebben op dit ter- rein de laatste jaren nog veel ver- rassende en belangrijke ontwikke- lingen plaats gevonden.

SOCiëTEITSAVOND STATENCENTRALE FRANEKER

Dezer dagen sprak dr.

K.

van Dijk.

lid van de Tweede Kamer en oud-wet- houder van Groningen, voor de socie- teitsavond van de Statencentrale Frane- ker over "Sociale en culturele politiek".

Voorzitter ir. G.

J. A.

Bouma kon on- danks het koude weer

een

bevredigend aantal belangstellenden welkom heten.

Dr.

Van Dijk zei o.m. dat een toene- mend aantal mensen

in

de grote steden woont

en

het

aantal

inwoners van de dorpen in het algemeen afneemt. Hier-

dooir 1s

een

grote

migratie ontstaan, waardoor

families

verder uiteen

gaan

wonen. Zo valt de gemeenschap, die vroeger :in het dorp vanzelfsprekend was uit elkaaT.

In de

grotere stàd

zijn

de

mensen

veelal vreemden voor elkaar. De fam.ili.eband verslapt, de "burenplicht"

wordt niet meer gehandhaafd. Ook de kerk is niet meer tot die ondersteuning

in

staat als vroeger, aangezien zij rela-

tief

is verarmd s:inds

1900.

Sociale on- dersteuning

is

nu voor het overgrote deel

(bijna

92%)

een overheidstaak gewor- den.

In

voorbereiding is de Algemene Bij- standswet. waarvan het de bedoeling

is,

dat zij op

1

januari

1965 in

werking treedt. Deze wet wordt een grote verbe- tering: de overheid

is

dan verplicht om in noodzakelijke gevallen bijstand

te

verlenen. De heer Van Dijk besprak nog enige bijzonderheden van de wet en ver- klaru-de, dat hij een voorstander

is 'l<lill

een wettelijke regeling van bijstand aan ouders van lichamelijk en geestelijk ge- handicapte kinderen. Het collectieve ver- zekeren van het ,,risico" van een kinder- tal vindt hij niet

juist:

dit

is

geen risico, maar een zegen: boven een bepaald in- komen moet men er een eer in stellen, om

ze

zelf groot te kunnen brengen.

Voorzitter

ir.

G.

J.

A. Bouma dankte de heer Van Dijk voor de interessante wijze, waarop hij dit veelomvattende on- derwerp heeft behandeld.

In

zijn slot- woord deelde

de

heer Bouma mee, dat mevrouw Van Someren-Downer :in maart a.s. voór de societeit zal ko- men spreken. Het bestuur

is

vet·der nog

in

bespreking met een vooraanstaand agrarisch deskundige

voor

de tweede avond.

GOED BEZOCHTE BIJEENKOMST IN APELDOORN

Op maandag

9

de<:ember sprak in Ho- tel Nieland te Apeldoorn de heer

Th.

H.

Joekes voor een ondanks het slechte weer goed bezette zaal over "De. komen- de loonmaatregelen en hun invloed

op

ons economisch leven.

Op maandag

6

januari a.s. zal even-

eens

in hotel Nieland een Nieuwjaarsbij- eenkomst worden gehouden, waarin het woord zal worden gevoerd door mr. H.

van RieL Na de pauze zal worden over- gegaan tot een gezellig samenzijn met mogelijk een Nieuwjaarsbal. Ook ·het succes

van

deze avond lijkt bij voorbaat verzekerd.

2 JANUARI 1964 - PAGINA 7

VRIJHEID EN DEMOCRATIE

Weekblad van

de Volkspartij

voor Vrijheid en Democratie.

Voorzitt€r

Redac::;:,-~ommissie:

mr. L. Meijer.

Red~ctie-secretaris:

G. Stempher.

Adres: Gooiergracht

163,

telefoon

(0 2953) 35 63,

Laren (N.H.).

Administratie:

Postbus 43, Amersfoort, tel. 1 34 25 Voor het zenden van advertentie- gelden Postgiro no.

245108,

ten name van de

Penningmees~

van de Stichting ,.Vrijheid en Democratie"

te Amêrsfoort.

Losse nummers

20

cer.t.

Voor advertenties wende men zich

\..tot de administratie.

trokken. Doordat de regeringspro- gramma's in hoofdzaak worden uit- besteed bij industriële laboratoria en bij zelfstandige research-organi- saties, die niet gebonden zijn aan de overheidsalarisregelen, wordt ver- der nog een financiële zuigkracht uitgeoefend op onderzoekers bij de universiteiten, waardoor het onder- wijssysteem bedreigd wordt.

Drs. Gerritsen merkt tenslotte op, da·t in de toekomst rekening moet worden gehouden met een (nog) ho- gere gemiddelde leeftijd van de mens dankzij de hoge vlucht van het me- disch en biologisch onderzoek als onderdeel van de ruimtevaartpro- gramma's. Dit brengt weer zeer veel

·sociaal-economische problemen met zich, die moeten worden opgelost, door sociale research, planologie, etc.

Het betoog van de heer Gerritsen, dat niet alleen voor technici van be- lang is, maar als maatschappelijk verschijnsel ook de staatsburger/be- lastingbetaler aangaat, is gebaseerd op Amerikaanse feiten en ontwikke- lingen.

Het zal niet moeilijk vallen er Europese en Nederlandse in te her- kennen. En zelf conclusies te trek-

ken. dBo.

IN MEMORIAM J. EEKHUIS

Tot onze grote ontsteltenis overleed

op 16 dec. 1963

te Terwolde

onze

fractie- voorzitter

in

de gemeenteraad van Voocst en mede-bestuurslid van onze

af-

deling, de heer

J. Eekhuis.

Alles wat hij in de loop

der

vele jaren.

voor onze afdeling heeft

gedaan

zullen wij in dankbare herinnering houden.

al

zullen wij, zowel in de

fractie als

:in het bestuur zijn krachtige persoonlijkheid en zijn scherp inzicht node

missen.

Moge hij, na een zo werkzaam. leven, rusten in vrede.

VVD

Afd. Gem. Voorst.

AGENDA

AFDELING DORDRECHT

21

januari: minister mevr. dra.

:1.

F.

Schouwenaar-Fransen.

11

februari: minister prof. dr.

H. J.

Witteveen..

Aanvang

8

uur in Hotel

de "Sta-

tenhof", Steegoversloot

59

te Dor<kecht.

Zaterdag

7 maart, VVD REUNIE

in de ,,Statenhof'' met mr.

H.

v. Riel mr.

W. J.

Geertsema en minister mr.

E.

H.

Toxopeus.

ALGEMEEN SECRETARIAAT V.V.D.

Koninginnegracht 61 's-Gravenhage Telefoon (070) 60 48 03

(3 liinen)

Giro 67880

•

FRIESCH-6RONINGSCHE HYPOTHEEKBANK u ..

EN AANGESLOTEN BANKEN

Amsterdam • Arnhem • Eindhoven • 's-Gravenhage Groningen - Rotterdam

PANDBRIEVEN

EEN VEILIGE EN RUSTIGE BELEGGING

N. V. RIJNSTAAL

v/h J. W. Oonk Be Co.

Telefoon 14941/45- Arnhem Postbus 42

FABRIKANTE

VAN

NAADLOZE EN

GELASTE

STALEN BUIZEN

" " ' b e t o n I

--

bedriffsvloeren

~al'' duunaall'lij ,J4.V.Daonlabrlek De Me:reolD I

Ct StlliJ

N. V. Scheepswerven " P I ET H E I N"

v.h. Fa. W. SCHRAM & ZONEN

Werven te Bolnes en Papendrecht

NIEUWBOUW EN REPARATIES Verbouwen van Sleepschepen tot Motorboten

inclusief inbouw en revisie van motoren

DWARSHEL L IN GEN 2 X 115 meter

geschikt voor het zwaarste materiaal

D R 0 0 G D 0 K 115 X 30 meter

geheel overdekt

Telephones:

Rott~rdam: 19~011-194332-Dordrecht: 3774-8329-20466- Ridderkerk: 3644-3409

voor werf Bolnes Papendrecht Bolnes

fin hel hart

""" Amsterdam

COM~

INTBRIEUAVEAZORetNe

VIjzelstraat 115-119

DESKUNDIEtS

-.

ADVIEZI!N

PRANCO L.EVERIN8 DOOR GEHII&

NEDERLAND

MEUBELEN

Amsterdam ·I'elefoon 24 8'7 16

De Botterdamsche Droogdok Mij. N.V.

$ .

---

^..

- - - -

ÖÖ)i.

SPIJKENISSE

Gebouwen van ·gewapend betonnen prelabs voor verschillende doeleinden.

Vloerplaten in normale afmetingen of pasplaten volgens opgegeven maten.

Broeibakken en alle onderdelen voor de tuinbouw.