Het ontwikkelen van een branchegerichte digitale

(1)

Het ontwikkelen van een branchegerichte digitale

nieuws- en

informatiedienst

Auteur: A.S. Grit

Rijksuniversiteit Groningen

(2)

Titel: Het ontwikkelen van een branchegerichte digitale nieuws- en informatiedienst

Auteur: A.S. Grit

Studentnummer: 1062794

Begeleiding: Rijksuniversiteit Groningen

Faculteit Bedrijfskunde

Landleven 5

9747 AD Groningen Stagebegeleiders: Dr. T.W. de Boer

Dr. A. Boonstra

Opdrachtgever: Prosper Business Media B.V.

Paasheuvelweg 20

1105 BJ Amsterdam

Stagebegeleider: ir. W. Raaijen

(3)

Amsterdam, juli 2004

Het auteursrecht voor deze scriptie berust bij de auteur.

(4)

Voorwoord

Voor u ligt mijn scriptie die als laatste onderdeel, mijn studie “Bedrijfskunde” aan de Rijksuniversiteit Groningen beëindigd. Mijn stageperiode bij Prosper Business Media is een leerzame en leuke periode geweest. Niet alleen mijn scriptie is uit deze periode ontstaan, maar ook heb ik er een uitdagende, creatieve en leuke baan aan

overgehouden.

Als eerste wil ik mijn twee begeleiders Dr. de Boer en Dr. Boonstra bedanken voor hun opbouwende kritieken en adviezen. Ten tweede wil ik mijn dank uitspreken naar de heer Raaijen, de heer den Ouden en de heer van der Vaart voor hun begeleiding tijdens mijn afstuderen bij Prosper Business Media. Ook gaat mijn dank uit naar Robin Redeker die als tweede stagiaire fungeerde in het project. Als laatste wil ik mijn vriend Harry Bron en mijn ouders bedanken voor hun steun en toeverlaat; bedankt voor het nauwkeurig doorlezen en corrigeren van teksten.

Anita Suzanne Grit

Amsterdam, juli 2004

(5)

Samenvatting

Prosper Business Media (PBM) heeft in samenwerking met het Algemeen Nederlands Persbureau (ANP) opdracht gegeven aan twee stagiaires om het ICT-project

“Petro&Chem.net” voor het ontwikkelen van een digitale nieuws- en informatiedienst (DNI) voor de olie-, chemie- en energiesector (OCE-sector). Beide organisaties

verwachten namelijk dat er vraag is naar de DNI en willen innovativiteit uitstralen.

PBM is een uitgeverij van gespecialiseerde vakbladen en het ANP is een nieuwsleverancier aan de Nederlandse media. Ook wordt in deze scriptie de ontwikkeling van een standaard concept van een DNI beschreven, zodat de webapplicatie gedupliceerd kan worden naar andere branches.

De doelstelling van dit onderzoek luidt:

Het aansturen van een project voor PBM en het ANP leidend tot een ontwerp van een marktconforme digitale nieuws- en informatiedienst die als eerste wordt toegespitst op de OCE-sector.

De vraagstelling van dit onderzoek is tweeledig:

1. Hoe moet de digitale nieuws- en informatiedienst voor de OCE-sector eruit komen te zien?

2. Hoe moeten volgende projecten bij het ontwikkelen van een digitale nieuws- en informatiedienst ingericht worden?

Om deze probleemstelling te beantwoorden, zijn een aantal stappen ondernomen. Ten eerste zijn er kwalitatieve interviews binnen de OCE-markt afgenomen. Door middel van deze interviewmethode is geprobeerd de informatiebehoefte van deze markt te beoordelen. Tevens zijn er informele gesprekken gehouden met de redactie van PBM om de wensen en behoeften van de OCE-sector te inventariseren. Vervolgens is onderzocht welke beschikbare middelen, die kunnen worden aangewend bij de ontwikkeling van een digitale nieuws- en informatiedienst, aanwezig zijn in beide organisaties. Daarnaast is de strategie die gevolgd dient te worden, in kaart gebracht.

De volgende stap die ondernomen is, is de evaluatie van dit ICT-project. Deze evaluatie is van belang, zodat geanalyseerd wordt hoe dit project verlopen is en met welke aspecten in een volgend project rekening mee gehouden moet worden. Hierna komt het ontwerpgedeelte met betrekking tot een standaard digitale nieuws- en informatie-dienst aan bod. Tenslotte wordt een inhoudelijke ontwerp van een standaard DNI ontwikkeld en wordt de organisatie van de DNI ingericht.

Uit het marktverkenningonderzoek, interviews met de redactie van PBM en interne analyses binnen het ANP en PBM is gebleken dat de DNI “Petro&Chem.net” een aantal soorten informatie dient te bevatten: actueel nieuws, artikelen,

projectinformatie, marktinformatie, financiële overzichten en/of analyses, agenda,

links, catalogus en geruchtenrubriek. Deze informatiediensten kunnen gerealiseerd

worden door middelen van het ANP en PBM in te zetten. Vooral de organisatorische

middelen van PBM zijn hiervoor bruikbaar. De redactie van PBM zal voornamelijk

(6)

informatie publiceren op de DNI, omdat zij kennis heeft over de OCE-sector. Maar ook de afdelingen “verkoop”, “administratie en boekhouding” en “directie” van PBM krijgen te maken met de DNI. Het ANP kan een geautomatiseerde stroom

nieuwsberichten leveren. Daarnaast dient de afdeling “ANP Pers Support” een steentje bij te dragen door zich in te spannen voor de verkoop- en

marketingactiviteiten met betrekking tot de DNI.

De uiteindelijke strategie die PBM en het ANP gezamenlijk hebben met betrekking tot een DNI is: intensieve exploitatie van de huidige kennispositie met behulp van

internettechnologie in de zakelijke markten voor beveiliging, olie- en chemische industrie, industriële onderhoud en industriële utilities. Er wordt gekozen voor een multimediale aanpak om de klant te bereiken via allerlei (communicatie)kanalen.

Er is een aantal aspecten waar aandacht aan besteed moet worden wanneer de DNI gedupliceerd gaat worden. Ten eerste moet gelet worden op een goede definiëring van het doel en de strategie. Ten tweede dienen de eindgebruikers vanaf het begin van een project betrokken worden. Ten derde zal een derde partij participeren in het project “Petro&Chem.net” maar ook in volgende projecten.

Vanwege de eisen die PBM en het ANP stellen aan de ontwikkeling van een DNI en voor het dupliceren van een DNI dient, het ontwikkelen ervan uitgevoerd te worden door een ICT-partner. Naast het ontwikkelen van een nieuwsdistributiesysteem, redactiesysteem en mailingsysteem, wat eenvoudig gerealiseerd kan worden door gebruik te maken van de software Typo3, moet een drietal functionaliteiten

ontwikkeld worden door de ICT-partner. Dit betreft een automatische mailing, import van huidige bronnen en nieuwslezer.

Na deze analyses, is het mogelijk om een inhoudelijk ontwerp te maken en de organisatie van een DNI in te richten. Het systeemontwerp van een standaard DNI bestaat uit een aantal onderdelen. Vanuit het ANP dient een geautomatiseerde gefilterde nieuwsstroom in de webapplicatie binnen te lopen. Vervolgens dient de eindredacteur van een DNI de relevante binnengekomen nieuwsberichten van het ANP te lezen en te verrijken met extra informatie en kennis. Deze (bewerkte en/of verrijkte) berichten die geschikt zijn voor plaatsing op één van de interfaces of mailings kunnen met een actie in het systeem opnieuw in de database worden geplaatst. De redactie dient ook zelf nieuws aan te leveren. Daarnaast dienen er nog andere types content door deze redactie in de database ingevoerd te worden, zodat dit weergegeven wordt op een DNI. De rubrieken die een standaard DNI dient te

bevatten, zijn: actueel nieuws, artikelen, marktinformatie, financiële overzichten en/of

analyses, agenda, links en een geruchtenrubriek. Maar ook is er een aantal andere

diensten van belang op een DNI: een FAQ-rubriek, contactformulier, zoekmachine,

nieuwsformulier en navigatiestructuur. Een DNI moet ook een mailingsysteem

bevatten.

(7)

Wanneer een volgend project wordt gestart, is het verstandig om het volgende

stappenplan aan te houden: 1) stel een projectteam samen, 2) stel een plan van aanpak op, 3) verricht een marktverkenningonderzoek, 4) analyseer de middelen die

bruikbaar zijn binnen de organisaties, 5) bekijk welke richting de strategie gaat en pas

deze eventueel aan, 6) breng de structurele aantrekkelijkheid van de desbetreffende

industrie in kaart, 7) maak een inhoudelijk ontwerp voor de betreffende DNI en 8)

maak een organisatieontwerp.

(8)

Inhoudsopgave

Samenvatting

_________________________________________________________________________________

___________

Inleiding ___________________________________________________ 1 1 Beschrijving van Prosper Business Media _ 2 1.1 Historie ______________________ 2 1.2 Doelstelling en strategie _ 2 1.3 Bedrijfsprocessen _ 2 1.4 Organisatiestructuur_ 4 1.5 Beschrijving van de huidige webapplicatie Petrochem 7

2 Beschrijving van het Algemeen Nederlands Persbureau 10 2.1 Historie _______ 10 2.2 Visie, missie, strategie en doelstelling 10 2.3 Primaire proces 11 2.4 Organisatiestructuur 11 2.5 ANP/AFX Financieel Nieuws 12 2.6 Nieuwsberichtenstromen bij het ANP 13 2.6.1 Algemene nieuwsberichtenstroom 13 2.6.2 Financiële nieuwsberichtenstroom 14 2.6.3 Financiële grafieken en tickertapes 16 2.6.4 Filtersysteem_ 16 3 Beschrijving van de olie-, chemie- en energiesector 17 4 Onderzoeksopzet _____ 18 4.1 Probleemstelling _ 18 4.1.1 Doelstelling __ 19 4.1.2 Vraagstelling_ 19 4.1.3 Randvoorwaarden 20 4.2 Aanpak en structuur van het onderzoek 20 4.3 Gegevensbronnen____ 22 4.4 Waarnemingsmethoden en analysemethoden _ 23

5 Theoretisch kader___________________________________________________________ 25

5.1 Interactiemodel van Boonstra____________________________________________ 25

5.2 Analysemodel _________________________________________________________ 26

(9)

5.3 Een concluderend Pentagon van Mintzberg _______________________________ 27

5.3.1 Ondernemersorganisatie_____________________________________________ 27

5.3.2 Machine bureaucratie _______________________________________________ 28

5.3.3 Professionele bureaucratie ___________________________________________ 28

5.3.4 Gediversifieerde organisatie__________________________________________ 28

5.3.5 Adhocratie_________________________________________________________ 28

5.4 Vijf-krachtenmodel van Porter___________________________________________ 29

5.5 Drie mogelijke internetstrategieën _______________________________________ 31

5.6 A model of ISD project performance _____________________________________ 32

5.7 D&M IS Succesmodel van Delone en McLean _____________________________ 34

5.8 Technology Acceptance Model __________________________________________ 36

5.9 Implementatiestrategieën om acceptatie te bevorderen _____________________ 36

5.9.1 Mens______________________________________________________________ 37

5.9.2 Systeem ___________________________________________________________ 37

5.9.3 Interactie __________________________________________________________ 37

6 Informatiebehoefte van de olie-, chemie- en energiesector ________________________ 38

6.1 Doelgroep _____________________________________________________________ 38

6.2 Markteisen aan de DNI _________________________________________________ 39

6.3 Inhoud DNI ___________________________________________________________ 39

6.3.1 Actueel nieuws _____________________________________________________ 40

6.3.2 Artikelen __________________________________________________________ 40

6.3.3 Projectinformatie ___________________________________________________ 40

6.3.4 Marktinformatie ____________________________________________________ 40

6.3.5 Financiële overzichten en/of analyses__________________________________ 41

6.3.6 Agenda ___________________________________________________________ 41

6.3.7 Links______________________________________________________________ 41

6.3.8 Catalogus__________________________________________________________ 41

6.3.9 Geruchtenrubriek___________________________________________________ 41

6.4 Overige factoren _______________________________________________________ 42

6.4.1 Taal_______________________________________________________________ 42

6.4.2 Betaling ___________________________________________________________ 42

6.4.3 Input______________________________________________________________ 43

6.4.4 Informatiebronnen __________________________________________________ 43

6.4.5 Intranet ___________________________________________________________ 43

6.5 Evaluatie ______________________________________________________________ 44

6.6 Conclusies en samenvatting _____________________________________________ 44

7 Inbreng van PBM en het ANP ________________________________________________ 46

7.1 Belangengroep analyse _________________________________________________ 46

(10)

7.2 Technologie _________________________________________ 47 7.2.1 Analyse webapplicatie Petrochem van PBM 48 7.2.2 Analyse relatiebeheer database van PBM 48 7.2.3 Analyse nieuwsberichtenstromen van het ANP _ 48 7.2.4 Analyse filtersysteem van het ANP _ 49 7.3 Structuur ________ 49 7.4 Outsourcing _ 51 7.5 Machtsverhoudingen _ 52 7.6 Cultuurverschillen _______ 53 7.7 Mensen, processen en taken _ 53 7.7.1 Redacties 53 7.7.2 Overige afdelingen 54 7.8 Conclusies en samenvatting ___________ 55

8 Strategie __________________________________________________________________ 56

8.1 Wat is strategie?________________________________________________________ 56

8.2 De structurele aantrekkelijkheid van de industrie _________________________ 56

8.2.1 Interne concurrentie_________________________________________________ 56

8.2.2 Bedreiging van substituten___________________________________________ 57

8.2.3 Entreebarrières _____________________________________________________ 57

8.2.4 Onderhandelingskracht van afnemers _________________________________ 59

8.2.5 Aantrekkelijkheid van de OCE-sector _________________________________ 59

8.3 Strategisch positioneren ________________________________________________ 59

8.4 Implicatie van de verandering van de strategie ____________________________ 60

8.5 Toekomstvisie _________________________________________________________ 60

8.6 Conclusies en samenvatting _____________________________________________ 62

9 Evaluatie van het uitgevoerde ICT-project _____________________________________ 63

9.1 Wat is een ICT-project? _________________________________________________ 63

9.2 Kenmerken van dit ICT-project __________________________________________ 63

9.3 Planning ______________________________________________________________ 63

9.4 Doel van het ICT-project ________________________________________________ 65

9.5 Projectteam____________________________________________________________ 65

9.5.1 Kenmerken van een projectleider _____________________________________ 66

9.5.2 Projectleden________________________________________________________ 66

9.5.3 Gebruikers_________________________________________________________ 66

9.5.4 Stabiliteit van het projectteam ________________________________________ 67

9.5.5 Ondersteuning van het management __________________________________ 67

9.6 Risicobeoordeling ______________________________________________________ 67

(11)

9.7 Evaluatie ICT-project _______ 68 9.8 Conclusies en samenvatting _ 69

10 Ontwerp van een DNI _________________________ 71 10.1 Systeemontwerp _ 71 10.2 Eisen DNI ___________ 72 10.2.1 Informatiekwaliteit _ 73 10.2.2 Systeemkwaliteit _ 73 10.2.3 Servicekwaliteit 74 10.2.4 Gebruik ___________ 75 10.2.5 Gebruikerstevredenheid _ 75 10.2.6 Netto opbrengst ______ 75 10.3 Rubrieken van een DNI_ 75 10.4 Vormgeving van een DNI _ 77 10.5 Onderzoek naar software _ 77 10.6 Technology Acceptance Model 79 10.7 Outsourcingsonderzoek_ 80 10.8 Samenwerking_________ 80 10.9 Conclusies en samenvatting _ 81 11 Organisatieontwerp ____________ 82 11.1 Veranderende organisatiestructuur_ 82 11.2 Structuur van de redactie van PBM ___________ 83 11.3 Implementatiestrategieën voor acceptatie van een DNI _ 83 11.4 Taken en functies van de redactie ________________ 85 11.5 Processen en taken van de overige afdelingen _ 86 11.6 Nieuw projectteam ___________ 88 11.6.1 Doel project 88 11.6.2 Structuur project 88 11.6.3 Planning_ 89 11.7 Opzet voor een volgend project 89 11.8 Conclusies en samenvatting _________________ 90

Conclusies en aanbevelingen _ 92 Literatuurlijst__ 97 Bijlage 1. Navigatiestructuur website Petrochem _ Error! Bookmark not defined.

Bijlage 2: Mogelijke oplossing digitale nieuws- en informatiedienst ____ Error! Bookmark not

defined.

(12)

Bijlage 2: Mogelijke oplossing digitale nieuws- en informatiedienst ____ Error! Bookmark not defined.

Bijlage 3: Mogelijke interface_______________________________ Error! Bookmark not defined.

Bijlage 4: Vragenlijst ______________________________________ Error! Bookmark not defined.

Bijlage 5: Definitie diensten ________________________________ Error! Bookmark not defined.

Bijlage 6: Navigatiestructuur Petro&Chem.net _______________ Error! Bookmark not defined.

Bijlage 7: Kenmerken Typo3________________________________ Error! Bookmark not defined.

Definitielijst ___________________________________________________________________ 99

(13)

Inleiding

In de huidige dynamische informatiemaatschappij is het voor ondernemingen erg belangrijk een informatieve en overzichtelijke internetsite te bezitten. Niet alleen om daarmee producten en diensten te verkopen, maar ook om informatie te verschaffen over hun bedrijfsvoering of over de sector waarin ze opereren.

Al enige tijd speelden Prosper Business Media (PBM) en het Algemeen Nederlands Persbureau (ANP) met de gedachte een digitale nieuws- en informatiedienst (DNI) te ontwikkelen voor de olie-, chemie- en energiesector. Capaciteitsgebrek verhinderde de uitwerking van dit plan, maar uiteindelijk zijn twee stagiaires gevonden die het project

“Petro&Chem.net” hebben gestart.

Dit rapport bevat de uitwerking van het idee om een DNI te ontwikkelen. Voor de duidelijkheid is gekozen eerst de betrokken organisaties en de doelgroep van de DNI te beschrijven voordat de onderzoeksopzet wordt behandeld. Het beschrijvende gedeelte schetst het kader waarbinnen het onderzoek zich afspeelt. Het begint met een

beschrijving van de twee samenwerkende organisaties, PBM en het ANP, die het project van de DNI zijn gestart. Vervolgens wordt de olie-, chemie- en energiesector, de

doelgroep van de DNI, in kaart gebracht. Hoofdstuk 4 geeft in detail een beschrijving van de probleemstelling, onderzoeksopzet en fasering van de uitvoering van de

opdracht. Daarna wordt het theoretische kader uiteengezet. Hoofdstuk 6 analyseert de informatiebehoefte van de OCE-sector en de beschikbare middelen die aanwezig zijn binnen het ANP en PBM. In hoofdstuk 8 wordt de strategie voor de DNI uiteengezet.

Hoofdstuk 9 bevat een evaluatie van dit ICT-project. Hoofdstuk 10 ontwerpt het inhoudelijke gedeelte van een standaard DNI. Zodoende kan de DNI gedupliceerd worden voor de andere vakbladen van PBM en eventueel voor andere uitgeverijen.

Hoofdstuk 11 geeft een ontwerp voor de organisatie van een standaard DNI. Tenslotte

wordt er uiteraard een hoofdstuk gewijd aan conclusies en aanbevelingen.

(14)

Beschrijving van Prosper Business Media

1 Beschrijving van Prosper Business Media

Prosper Business Media heeft in samenwerking met het ANP opdracht gegeven aan twee stagiaires om een project “Petro&Chem.net” te starten voor het ontwikkelen van een digitale nieuws- en informatiedienst voor de olie-, chemie- en energiesector. Daarom wordt in dit hoofdstuk de organisatie van Prosper Business Media

¹

onder de loep

genomen, te beginnen bij de geschiedenis. In de tweede paragraaf wordt ingegaan op de doelstelling en strategie van de organisatie. Paragraaf 3 behandelt de bedrijfsprocessen.

In de vierde paragraaf wordt de organisatiestructuur belicht. De laatste paragraaf geeft een beschrijving van de huidige webapplicatie “Petrochem”.

1.1 Historie

PBM, een uitgeverij van gespecialiseerde vakbladen, komt door een zogenoemde management buy-out voort uit Keesing Bedrijfsinformatie en is per 1 januari 2002 zelfstandig geworden. Het directieteam van PBM heeft een aantal vakbladen van Keesing Bedrijfsinformatie overgenomen. Dit zijn de vakbladen “Beveiliging”,

“Petrochem” en “Utilities”. Bij deze managent buy-out is er een aantal werknemers van Keesing Bedrijfsinformatie meegegaan om te werken in het opgerichte bedrijf.

1.2 Doelstelling en strategie De doelstelling van PBM is:

“Het uitbouwen van de huidige organisatie tot een gezond en autonoom bedrijf voor de zakelijke kenniscommunicatie met goede waarborging van continuïteit, groei en

inspirerende werksfeer” (Business plan PBM, 2001: p.5).

De strategie van PBM is:

“Intensieve exploitatie van de huidige kennispositie, die is verkregen door de huidige activiteiten als uitgever van vakmedia in de zakelijke markten voor beveiliging, olie- en chemische industrie en industriële utilities. Vanwege deze opgebouwde kennispositie en grote inkomsten uit advertenties moeten de huidige activiteiten worden gekoesterd, maar tegelijkertijd wel worden aangevuld met minder conjunctuurgevoelige

activiteiten. Meer nadruk op de ontwikkeling van netwerkactiviteiten als symposia en matchmakings moeten een directe versterking zijn voor de bestaande activiteiten.

Daarnaast moet de kennispositie in de genoemde markten en de expertise op het gebied van tekstschrijven, conceptontwikkeling, vormgeving en drukwerkbegeleiding verder ingezet worden voor opdrachten van derden” (Business plan PBM, 2001: p.5).

1.3 Bedrijfsprocessen

De bedrijfsprocessen kunnen onderverdeeld worden in informerende en

communicerende activiteiten in de sectoren veiligheid, petrochemie, utilities en industrieel onderhoud. Over elk van deze gebieden biedt PBM maandelijkse één vakblad per gebied aan, aan de industriële en zakelijke markt:

1. Beveiliging;

1 Prosper Business Media wordt hierna afgekort als PBM

(15)

Beschrijving van Prosper Business Media 2. Petrochem;

3. Utilities;

4. Industrial Maintenance.

Het vakblad “Beveiliging” is een vaktijdschrift voor integrale veiligheidszorg en is een informatiebron voor managers en adviseurs op het gebied van security, safety,

bedrijfshulpverlening, crisisbeheer, arbowetgeving en openbare orde.

(16)

Beschrijving van Prosper Business Media

In dit vakblad staat nieuws en achtergronden op het gebied veiligheid, informatie over scholing, wetgeving en evenementen, praktijkervaringen met beheer en beleid, nieuwe diensten en producten en interviews met trendsetters. Voor “Beveiliging” geldt dat het blad de afgelopen jaren steeds marktaandeel heeft gewonnen (Business plan PBM, 2001:

p.6). Wedijverende bladen zijn kleiner geconcurreerd door een kwalitatief goede redactionele insteek en een intensieve verkoopbenadering (Business plan PBM, 2001:

p.6).

“Petrochem” is een managementblad voor de olie- en petrochemische industrie. Het magazine is vooral gericht op het middel- en hoger management van industrie en toeleveranciers in de gehele keten die loopt van oliewinning, via raffinage en bulkchemie tot fijnchemie. In dit vakblad komt nieuws en achtergronden, nieuwe technologieën, projectinformatie, interviews met managers en evenementen over deze sector aan bod. Het vakblad “Petrochem” is net als “Beveiliging” marktleider, met die aantekening dat het blad nauwelijks directe concurrenten heeft (Business plan PBM, 2001: p.7). Met indirecte concurrenten als “PT-industrie”, “Uit Europoortkringen” en

“Industrieel Power” gaat het momenteel matig tot slecht.

“Utilities” is een vakblad op het gebied van energie, water en gas in industriële processen. In dit vakblad staan interviews met trendsetters, nieuwe ontwikkelingen, nieuwsfeiten, beurzen en congressen die plaatsvinden in deze sector. Voor dit vakblad geldt momenteel een geheel andere dynamiek dan voor beide ander bladen (Business plan PBM, 2001: p.6). Zowel het blad als de markten waarover het schrijft, zitten midden in de adolescentiefase (Business plan PBM, 2001: p.6).

Het laatste vakblad “Industrial Maintenance” is in 2003 voor het eerst gepubliceerd. Uit de markt is het signaal gekomen dat er nog geen goed vakblad was over industrieel onderhoud. Op deze marktvraag heeft PBM ingespeeld en heeft het vakblad “Industrial Maintenance” gelanceerd.

PBM wil zo goed mogelijk de sectoren, waarin zij opereert, van informatie en communicatie verschaffen. Om dit te realiseren oefent PBM naast het uitgeven van vakbladen andere activiteiten uit. Zo’n bedrijfsproces is het organiseren van congressen voor elk vakblad. Deze congressen worden georganiseerd in samenwerking met

partners, zoals de beursorganisator Ahoy’, voor de Busines-to-Business markt. Een volgende activiteit van PBM is het aanbieden van catalogi die aansluiten op twee vakbladen, namelijk de “Petrochem catalogus” en de “Beveiliging catalogus”. Deze catalogi bevatten een overzicht van bedrijven die gerangschikt zijn naar hun expertises en dus een soort van gouden gids zijn voor de beveiligings- en de (petro)chemische branche. Om deze vier markten verder te dienen van informatie is er voor elk vakblad een eigen website.

1.4 Organisatiestructuur

PBM heeft een klein aantal werknemers in vaste dienst, een aantal parttimers alsook

medewerkers op freelancebasis. Aan de hand van de configuraties van Mintzberg neigt

(17)

Beschrijving van Prosper Business Media

PBM naar een adhocratie (zie paragraaf 5.3.5). Echter heeft PBM ook redelijk aantal kenmerken van de ondernemersorganisatie (zie paragraaf 5.3.1) en is er dus sprake van een hybride vorm. De belangrijkste coördinatiemechanismen zijn dan ook onderlinge aanpassing, wat kenmerkend is voor een adhocratie, én directe supervisie, wat

kenmerkend is voor een ondernemersorganisatie. Aan de ene kant geeft het personeel zelf tot op zekere hoogte een invulling aan hun taken en gemaakte afspraken. Aan de andere kant is het personeel rechtstreeks verantwoording schuldig aan de drie

directeuren.

Een groot deel van de communicatie tussen de werknemers van PBM is informeel van karakter; er wordt bijvoorbeeld veel overlegd in de wandelgangen.

Een andere reden om deze organisatie als informeel te typeren, is alleen al de inrichting van het kantoor dat omschreven kan worden als “open plant”. Er zijn namelijk geen afzonderlijke afgesloten kantoorkamers te vinden, naast de vergaderruimte en het kantoor van de boekhoudster. Er is voor deze indeling van het kantoor bewust gekozen door de directie. Hiermee wordt als het ware getracht een informeel en goed

communicerend orgaan te creëren.

Daarnaast zijn de activiteiten weinig geformaliseerd, wat kenmerkend is voor de ondernemersorganisatie en de adhocratie. PBM heeft een organische structuur,

aangezien er weinig standaardisatie in de organisatie aanwezig is. De structuur wordt ook gekenmerkt doordat er geen technostructuur

²

aanwezig is, weinig ondersteunend personeel, een losse arbeidsverdeling en weinig hiërarchische niveaus.

De uitvoerende kern bestaat grotendeels uit specialisten, oftewel professionals. De organisatie is flexibel, aangezien zij opereert in een dynamische omgeving. De

taakspecialisatie van de werknemers is horizontaal hoog en verticaal laag. Dit blijkt uit het feit dat zij professioneel werk uitvoeren. Maar ook voeren zij een groot aantal verschillende taken uit, die samenhangen met de productie van producten en diensten, en bezitten weinig beslissingsbevoegdheid. Er is sprake van enige selectieve

decentralisatie, omdat de bevoegdheid tot het nemen van verschillende soorten

beslissingen op verschillende plaatsen in de organisatie berust. Echter is de kern van de structuur van de organisatie gecentraliseerd.

De situationele factoren (zie paragraaf 5.3) van PBM zijn jong en klein, een complexe en dynamische omgeving, en een niet-hoogwaardig technisch systeem.

De organisatiestructuur van PBM is schematisch afgebeeld in onderstaand organogram.

2 In de technostructuur zitten analisten die tot taak hebben invloed uit te oefenen op het werk van anderen.

Deze analisten werken los van de werkzaamheden in de uitvoerende kern.

(18)

Beschrijving van Prosper Business Media

Figuur 1. Organogram van PBM De redactie van PBM is te splitsten in twee onderdelen, zoals in figuur 1 is te zien. Deze indeling is gemaakt, doordat één directeur de eindverantwoordelijkheid draagt voor het vaktijdschrift “Beveiliging”. De resterende vakbladen liggen onder de

verantwoordelijkheid van een tweede directeur in samenwerking met een eindredactrice. Er is een klein aantal vaste redactieleden die deze vier vakbladen schrijven.

Naast het vaste redactiepersoneel werken er tevens freelanceredacteuren voor deze vakbladen. De redactie houdt zich ook bezig met het schrijven van artikelen, nieuwsberichten, feiten en cijfers over het binnen- en buitenland, technologische ontwikkelingen en producten. In de vakbladen staat ook een rubriek “agenda”. Hierin worden de activiteiten van de betreffende branche weergegeven, bijvoorbeeld cursussen en beurzen die plaatsvinden in voorliggende maanden.

Een andere activiteit van de redactie is het plaatsen van informatie in verschillende vormen op de huidige websites van PBM. De informatiebronnen die de redactie hiervoor gebruikt zijn vakbladen, het ANP archief, internetsites en interviews.

Nadat de inhoud van de vakbladen geschreven is, worden deze vakbladen opgemaakt door de afdeling vormgeving. Hierna moet het vakblad alleen nog gedrukt en

verzonden worden. Het druk- en verzendwerk wordt uitbesteed aan twee externe partijen.

De afdeling boekhouding en administratie houdt zich bezig met de administratieve afhandelingen van onder andere abonnees, crediteuren en adverteerders. Deze afdeling omvat drie werknemers en is op te delen in een boekhoudster, medewerker met de functie traffic en een medewerker abonneeservice. De werknemer traffic houdt zich bezig met het verkeer tussen de afdeling verkoop, vormgeving en de drukker. De werknemer met de functie abonneeservice heeft als taak service te verlenen aan de

Redactie Beveiliging

Boekhouding en administratie Redactie Petrochem

Redactie Utilities Redactie Industrial

Maintenance

Vormgevin g Directie

Redactie Vakbladen

Verkoop

Projecten en evenementen

(19)

Beschrijving van Prosper Business Media

abonnees. Daarnaast voert deze medewerker ook grote hoeveelheden gegevens in de database, zoals de invoer van abonneegegevens. De salarisadministratie en afwerking wordt uitbesteed aan een externe partij.

De uitvoering van een congres voor elk van de vier vakbladen is in de handen van de afdeling projecten. De inhoudelijke kant van deze congressen wordt gerealiseerd door de redactie, aangezien zij kennis heeft over de markten waarin deze vakbladen worden gepubliceerd.

De afdeling verkoop houdt zich bezig met de verkoop van advertenties die in de

vakbladen komen te staan. Zij onderhoudt contact met de markten door middel van het bezoeken van beurzen en congressen evenals regelmatig telefonisch contact met

belanghebbenden in de sector.

1.5 Beschrijving van de huidige webapplicatie Petrochem

De huidige webapplicatie “Petrochem” wordt hier beschreven, omdat dit onderzoek zich richt op de ontwikkeling van de DNI “Petro&Chem.net”. Deze huidige

webapplicatie heeft waarschijnlijk een aantal kenmerken die de DNI ook zal krijgen.

Naast het verschaffen van informatie voor de petro- en chemische sector via het vakblad

“Petrochem”, wordt er ook informatie geleverd via de website “Petrochem”. Deze website is een informerende onbetaalde dienst met relatief veel statische elementen en weinig dynamische elementen. De website is gemaakt in de scriptaal PHP en de opmaaktaal HTML welke schematisch wordt weergegeven in figuur 2.

Dit informatiesysteem is opgebouwd uit drie interfaces:

1. De back-end;

2. De open front-end;

3. De gesloten front-end.

Vanuit de verschillende informatiebronnen verzamelen de redactieleden van PBM de informatie die interessant is voor de doelgroep van de website “Petrochem”. Deze verzamelde informatie wordt aangepast zodat de informatie van toepassing is op de petro- en chemische sector. Daarnaast schrijft de redactie uiteraard zelf ook voor bepaalde delen voor deze website, zoals artikelen.

Via een webinterface plaatst de redactie deze informatie in een online MySQL database.

Vanuit deze database is de informatie beschikbaar voor de verschillende interfaces die het informatiesysteem kent. De back-end is bestemd en alleen toegankelijk voor de redactie, zodat zij via deze interface (online) informatie kan plaatsen op de website.

De open front-end van de website “Petrochem” is voor alle bezoekers beschikbaar. Op deze interface worden vanuit het systeem de volgende diensten en informatie met betrekking tot de olie- en (petro)chemische industrie aangeboden (zie de

navigatiestructuur, bijlage 1):

- Nieuws;

(20)

Beschrijving van Prosper Business Media

- Informatie over producten, technologieën en projecten;

- Informatie over het vakblad;

- Catalogus met bedrijfsgegevens;

- Congresinformatie;

- Links naar websites van bedrijven die gerelateerd zijn;

- Informatie over de projectprijs;

- Vacatures;

- Abonneren op het vakblad;

- E-mail.

Hierboven zijn de rubrieken van de website algemeen geformuleerd. Specifiek gaat het hier over het vakblad “Petrochem”. De catalogus met bedrijfsgegevens is de “Petrochem Catalogue”. Het bijbehorende congres is het “Petrovision” congres dat georganiseerd wordt door de afdeling projecten. Op dit congres wordt de “Petrochem Project Prijs”

(PPP) uitgereikt. Deze prijs wordt uitgereikt aan het bedrijf dat een project in de petro- en chemische industrie heeft uitgevoerd dat op de volgende aandachtspunten het hoogst scoort: efficiëntie, synergie, veiligheid en milieu.

Het gesloten gedeelte is alleen toegankelijk voor de bezoekers die een abonnement hebben op het vakblad “Petrochem”. Deze abonnees zijn door de werknemer

abonneeservice ingevoerd in de webapplicatie en hebben per e-mail een inlognaam en wachtwoord van deze werknemer ontvangen. Hierdoor kunnen abonnees na intypen van hun inlognaam en password op het gesloten gedeelte de artikelen en projecten bekijken. In figuur 2 wordt deze database in twee delen opgedeeld, zodat duidelijk wordt welke twee verschillende soorten informatie opgeslagen en opgeroepen worden.

De content van de website, de abonneegegevens en de opmaakgegevens zijn

vormgegeven in HTML.

(21)

Beschrijving van Prosper Business Media

Redactie PBM

Internet

1 Backend invoer artikelen

e.d.

Nieuws- bronnen

Internet

O pmaak ge ge ve n s

2 O p en f r o n te n d 3 G es lote n f ron te nd

Klant (evt. inloggen)

Beheer

MyS Q L database Abonne e ge ge ve ns HTML

MySQ L database me t informatie

Figuur 2. Informatiesysteem PBM

(22)

Beschrijving van het Algemeen Nederlands Persbureau

2 Beschrijving van het Algemeen Nederlands Persbureau

In dit hoofdstuk wordt er een beschrijving gegeven van het tweede bedrijf, namelijk het ANP, dat deel uitmaakt van het project “Petro&Chem.net”. De eerste paragraaf geeft een beschrijving van de geschiedenis van het Algemeen Nederlands Persbureau

³

. Vervolgens worden de visie, missie, en doelstelling van het ANP in kaart gebracht.

Daarnaast wordt in de tweede paragraaf de strategie van de afdeling “ANP/AFX Financieel Nieuws” belicht. In de derde paragraaf wordt het primaire proces bekeken.

Paragraaf 4 behandelt de organisatiestructuur van deze organisatie. Daaropvolgend wordt de afdeling “ANP/AFX Financieel Nieuws” onder de loep genomen. In de laatste paragraaf worden drie nieuwsstromen binnen het ANP beschreven.

2.1 Historie

Op 11 december 1934 besloot de Nederlandse Dagbladpers (NDP) tot de oprichting van de Stichting Algemeen Nederlands Persbureau. Sindsdien doet het ANP wat het tot op de dag van vandaag doet, namelijk nieuws leveren. In de loop der jaren veranderde de mediamarkt ingrijpend en steeds sneller. Ook het ANP ontwikkelde zich. Ze werd van een aanbodgestuurde naar een vraaggestuurde organisatie. Marktontwikkelingen werden geanalyseerd en vertaald naar nieuw beleid en nieuwe producten. De oude stichtingsvorm was echter niet het meest geschikt om deze ambities te verwezenlijken.

Daarom werd in 2000, in overleg met de toenmalige Raad van Beheer, besloten de juridische structuur om te vormen van Stichting tot Besloten Vennootschap. In mei 2001 werd dit doel verwezenlijkt.

2.2 Visie, missie, strategie en doelstelling De visie van het ANP (www.anp.nl):

- Is betrouwbaar. Het ANP probeert betrouwbare, feitelijke informatie te leveren en voorziet deze waar nodig van achtergrond en context.

- Is volledig. Het ANP probeert in zijn nieuwsaanbod alle facetten van de Nederlandse samenleving en de wereld om ons heen te dekken.

- Is snel. Het ANP wil alert zijn en snel reageren op nieuwsgebeurtenissen.

- Probeert onafhankelijk en neutraal te zijn.

De missie van het ANP is:

“Het ANP heeft als hoofdtaak het leveren van nieuws aan de Nederlandse media. De algemene nieuwsdienst van het ANP maakt een permanente stroom van

nieuwsberichten, nieuwsfoto’s en infografieken uit binnen- en buitenland”

(www.anp.nl).

De doelstelling van het ANP is:

“De doelstelling van het ANP is samengesteld uit het waarmaken van de missie en het blijven werken aan en bijstellen van de visie die ze met betrekking tot het bedrijf hebben” (www.anp.nl).

3 Algemeen Nederlands Persbureau wordt hierna afgekort als ANP

(23)

Beschrijving van het Algemeen Nederlands Persbureau

De strategie van de afdeling “ANP/AFX Financieel Nieuws” is:

“De beste Nederlandstalige financiële nieuwsdienst zijn voor de top van de financiële markt met als kracht eigen nieuws” (www.anp.nl).

Het ANP heeft niet een overkoepelende strategie, maar er is voor elke businessline een aparte strategie. De afdeling “ANP/AFX Financieel Nieuws” is de meest innovatieve afdeling en een belangrijke afdeling voor het project. Daarom wordt de strategie van deze afdeling hier weergegeven en wordt er een aparte paragraaf voor deze afdeling opgenomen (zie paragraaf 2.5).

2.3 Primaire proces

Het ANP heeft als hoofdtaak het leveren van nieuws aan de Nederlandse media. De berichtgeving wordt verzorgd door (foto)journalisten, tientallen correspondenten verspreid over het land, en journalisten en fotografen van internationale persbureaus.

Naast de hoofdvestiging in Rijswijk zijn er redactiekantoren in Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Brussel. Jaarlijks levert het ANP ongeveer 160.000 nieuwsberichten en 58.000 persfoto’s. In de fotoproductie zit een groot aanbod van de EPA, een

buitenlandse fotobureau waar het ANP mee samenwerkt. Voor de buitenlandse nieuwsvoorziening maakt het ANP onder meer gebruik van grote internationale persbureaus als Reuters, DPA en AFP.

2.4 Organisatiestructuur

Het ANP heeft 250 mensen in vaste dienst, onder wie ruim 160 journalisten. Zoals in figuur 3 is te zien, is de structuur van het ANP opgedeeld in redacties en business lines.

De business lines en de algemene nieuwsdienst wordt ondersteund door de ICT- afdeling. Deze nieuwsdienst is het hart van het journalistieke bedrijf van het ANP. De tweede belangrijke pijler van het ANP wordt gevormd door de commercie. Uit de grondstoffen die de nieuwsdienst produceert, ontwikkelen en verkopen de diverse business lines nieuwe producten, zoals SMS. Alle afdelingen rapporteren aan de leiding van de business line. Zij moeten verantwoording weer afleggen aan de directie.

De organisatiestructuur van het ANP is redelijk steil. De organisatie is, gezien de

grootte, opgebouwd uit redelijk veel afdelingen en managers hebben daardoor niet veel

ondergeschikten. De beslissingen bij het ANP worden overwogen genomen en binnen

deze organisatie zijn statusverschillen duidelijk te merken. De organisatie heeft hierdoor

een formele structuur. Door de steile hiërarchie worden de werknemers geacht zich aan

de bestaande regels en procedures te houden. Er is bewust voor deze regels gekozen en

voor een deel is dit vastgelegd binnen het ANP.

(24)

Beschrijving van het Algemeen Nederlands Persbureau

Figuur 3. Organogram van het ANP 2.5 ANP/AFX Financieel Nieuws

De afdeling “ANP/AFX Financieel Nieuws” is de financieel-economische real-time nieuwsdienst van persbureau ANP en het Engelse persbureau AFX.

Deze afdeling wordt hier specifiek belicht vanwege het feit dat het één van de meest progressieve afdeling is binnen de businesslines van het ANP. Maar ook omdat het een belangrijke rol speelt bij het project “Petro&Chem.net”. Binnen deze afdeling worden op het gebied van informatiecommunicatietechnologie de meest belovende nieuwe

mogelijkheden verkend en zo mogelijk ingezet. Door deze flexibele en toekomstgerichte insteek is deze afdeling van belang voor het project.

Deze financiële nieuwsdienst is beschikbaar via internationale data-vendors zoals Bloomberg, Moneyline, Telerate, Reuters, Tenfore en Thomson Financial, alsook via internet. ANP/AFX publiceert dagelijks circa 200 berichten, uiteraard afhankelijk van het nieuwsaanbod. Het nieuws van deze afdeling moet betrouwbaar zijn, aangezien

financiële marktpartijen hun dagelijkse koop- en verkoopbeslissingen in geld- en kapitaalmarkten op baseren. Daarnaast gebruiken besluitvormers deze nieuwsdienst voor hun investerings- en beleidsbeslissingen. Andere eisen waaraan het nieuws moet voldoen is het snel beschikbaar en onafhankelijk zijn.

De afdeling “ANP/AFX Financieel Nieuws” heeft drie soorten klanten:

1. De professionele markt (“Professional”);

2. Financiële instellingen (“Expert”);

3. Nieuwe media en het bedrijfsleven (“Lite”).

(25)

Beschrijving van het Algemeen Nederlands Persbureau

Een andere taak voor de afdeling “ANP/AFX Financieel Nieuws” is het verzorgen van de servicepagina's, zoals beurs- en rtv-pagina's, voor dagbladen. Daarbij wordt rekening gehouden met de specifieke wensen van de afnemers. Deze afdeling kan eenvoudig een pagina op maat aanleveren, met diverse financiële grafieken. De beurspagina's bevatten niet alleen de koersen van de Amsterdamse effectenbeurs, maar ook van bijvoorbeeld internationale beurzen. Daarbij is het mogelijk de programma's te selecteren op onderwerp, zodat bijvoorbeeld alleen programmagegevens worden aangeleverd die betrekking hebben op financiën en economie.

2.6 Nieuwsberichtenstromen bij het ANP

Er is een drietal nieuwsberichtenstromen bij het ANP te onderscheiden:

1. Algemene nieuwsberichtenstroom;

2. Financiële nieuwsberichtenstroom;

3. Financiële grafieken en tickertapes.

Deze drie nieuwsberichtenstromen worden in de onderstaande subparagrafen beschreven. Daarnaast wordt het filtersysteem, dat een onderdeel is van het nieuwssysteem, bekeken.

2.6.1 Algemene nieuwsberichtenstroom

De redactie van het ANP schrijft nieuwsberichten en ontvangt tevens nieuwsberichten van buitenlandse nieuwsleveranciers waar het ANP nauw mee samenwerkt. Deze wereldwijd ontvangen berichten worden ingevoerd in het systeem “Loggers” en worden opgeslagen in het ARTOS-nieuwssysteem met de daarbij horende databases.

De redactie maakt continu nieuws. In de weekenden en gedurende de avonden wordt op dezelfde manier het nieuws gemaakt, bewerkt en opgeslagen, alleen is het aantal berichten minder dan in de “normale” kantooruren. In eerste instantie worden de berichten dus in de Loggers database opgeslagen. Daarna worden ze via XML

verzonden naar de database van het ANP genaamd ARTOS. De afdeling is bezig met het testen van een nieuwe Oracle database. Deze database gebruiken ze naast de ARTOS database. In principe wordt de ARTOS database gebruikt voor levering van nieuws aan externe klanten. Nadat het recente nieuws is verspreid, komt het nieuws batchgewijs aan in een externe Oracle database. Vervolgens worden de berichten opgeslagen op de FTP server. Via de FTP is het WWW en speciale FTP-programma’s eenvoudig mogelijk allerlei bestanden van de ene internetcomputer naar de andere te kopiëren.

Deze FTP server is ook de server waar de actieve distributie plaatsvindt per account.

Elke instantie of bedrijf die aan de voorwaarde voldoet om een account te verkrijgen, is deel van het proces van verzenden. Een accounthouder heeft de mogelijkheden om een filter aan te laten maken om alleen nieuws te ontvangen van bepaalde categorieën of met bepaalde kernwoorden. De filter wordt opgeslagen als executable

⁴

en wordt bij iedere FTP verzending naar een bepaalde account gestart. Het nieuws, dat als geldig

4 Een executable is een door de computer uitvoerbaar programma dat voor een mens onleesbaar is.

(26)

Beschrijving van het Algemeen Nederlands Persbureau

item wordt geclassificeerd, wordt vervolgens doorgestuurd naar het FTP account van de cliënt. De berichten die niet worden verzonden en de berichten die zijn verzonden worden direct verwijderd van de ANP FTP Server. Nadat de FTP sessie is gesloten valt het XML-bericht buiten de verantwoordelijkheid van het ANP.

Figuur 4. Nieuwssysteem ANP Het nieuwssysteem bevat berichten in de volgende categorieën:

− Binnenland (gemiddeld 200 berichten per dag);

− Buitenland (gemiddeld 100 berichten per dag);

− Sport (gemiddeld 80 berichten per dag);

− Economie (gemiddeld 70 berichten per dag);

− Beurs (gemiddeld 23 berichten per dag);

− Weer (gemiddeld 10 berichten per dag);

− Geestelijk (gemiddeld 0.5 bericht per dag);

− Informatief (gemiddeld 15 bericht per dag).

2.6.2 Financiële nieuwsberichtenstroom

De tweede nieuwsberichtenstroom is de financiële berichtenstroom, die geleverd wordt door drie nieuwsstromen van het ARTOS-systeem en de afdeling “ANP/AFX Financieel Nieuws”. Het achterliggende nieuwssysteem “Lennark” wordt weergegeven in figuur 5.

Dit systeem, ondersteund door een Oracle database, is veel geavanceerder dan het ARTOS-systeem en bevat alleen beursnieuws. De nieuwsberichten worden via verschillende inkomende stromen verzameld en ze worden ingedeeld op prioriteit.

Degene die de nieuwsberichten invoert, beslist met welke codering het bericht wordt verzonden. Vervolgens worden ze verwerkt en voorzien van extra informatie door de redactie van het ANP. Na verrijking en selectie worden de berichten doorgezonden naar verschillende media. De XML-berichten komen vervolgens weer op de FTP Server van het ANP terecht, net zoals de normale ANP nieuwsberichtenstroom.

Loggers / Persbureaus

ARTOS INT.

ANP

ftp.anp.nl server Accounts

Filtering XML

XML

Klanten Wereld pers

ANP ARCHIEF Oracle (batch)

Klanten Profiel

XML

(27)

Beschrijving van het Algemeen Nederlands Persbureau

Daarna worden ze in tegenstelling tot de normale ANP nieuwsberichtenstroom niet verzonden naar accounthouders (zie paragraaf 2.6.1).

Maar de accounthouders krijgen alleen de mogelijkheid om in te loggen en van een specifieke categorie de berichten te “downloaden” van de FTP-server. Deze categorieën zijn ingedeeld in A, B, C respectievelijk Lite, Expert en Professional (zie paragraaf 2.5).

De berichten worden onderverdeeld in de volgende categorieën:

− Persberichten.

Korte berichten, voorzien van een kleine toevoeging door een van de redacteuren en worden gemaakt naar aanleiding van verschillende informatiebronnen.

− Sterberichten.

Zeer recente berichten bestaande uit alleen een titel.

− Samenvattingen.

Door de redacteuren geschreven samenvattingen omtrent bedrijven en nieuwsberichten.

− Macro-economisch nieuws.

Normale nieuwsberichten met betrekking tot landelijk economische zaken.

ANP/AFX volgt ongeveer 15 landen op macro-economisch vlak.

− Stemmingsberichten beurzen.

Stemmingsbeelden van de Nederlandse, Europese, Aziatische en Amerikaanse aandelenmarkten, worden via een vast stramien opgebouwd en op gezette tijden gebracht.

− Stockwatches.

Berichten over de belangrijkste beurzen en fondsen.

Figuur 5. Lennark-systeem

Professional

Expert Lite

A

N P A R T O

A

B

C

ANP /AFX

Int.

ftp.anp.nl server Klanten

XML FTP

ANP/AFX NIEUWSFEED ANP

/AFX

+

(28)

Beschrijving van het Algemeen Nederlands Persbureau 2.6.3 Financiële grafieken en tickertapes

De financiële grafieken, zoals koersverloop van de olieprijs, en tickertapes zijn in ontwikkeling binnen het ANP. De tickertape is een kort nieuwsbericht en lijkt alsof het met behulp van een typemachine op het beeldscherm wordt getikt. De tickertapes worden momenteel ontwikkeld door een externe organisatie.

Er is voor financiële grafieken een nieuw systeem ontwikkeld dat actief is op een aantal uiterlijke opties na. Uitgaande van het nieuwe systeem kunnen er dagelijks grafieken worden gegenereerd van alle statistische informatie die het ANP tot zijn beschikking heeft.

Net als bij de standaard ANP nieuwsberichten worden de grafieken actief naar een FTP van een klant verzonden via de centrale ftp.anp.nl server. Dit is de enige stroom die plaatsvindt nadat een grafiek in een specifieke vorm is gegenereerd.

Figuur 6. Financiële grafieken 2.6.4 Filtersysteem

De afdeling ICT van het ANP past een filter toe op de algemene nieuwsstroom die het ANP levert. Dit betekent dat er de mogelijkheid bestaat om de algemene nieuwsstroom, zoals beschreven in paragraaf 2.6.1, te selecteren op een aantal kernwoorden. Via dit filtersysteem kan geselecteerd worden op een aantal elementen, namelijk op datum, tijd, categorie (zie paragraaf 2.6.1), auteursnaam, kernwoorden, titel, prioriteit en inhoud.

Bij de financiële nieuwsberichtenstroom vindt nog geen filtering plaats. Er wordt alleen in een vroeg stadium met behulp van trefwoorden gecategoriseerd.

Bij de financiële grafieken en tickertapes kan er per accounthouder geselecteerd worden welke statistische cijfers, grafieken worden gegenereerd en verzonden. Er is dus meer sprake van selectie dan van filtering.

Genereren Account

wensen ftp.anp.nl Klanten

server

(29)

Beschrijving van de olie-, chemie- en energiesector

3 Beschrijving van de olie-, chemie- en energiesector

In voorgaande twee hoofdstukken zijn PBM en het ANP, die samen het project

“Petro&Chem.net”

⁵

uitvoeren, beschreven. De doelgroep voor deze te ontwikkelen webapplicatie is de olie-, chemie- en energiesector

⁶

en daarom wordt deze sector in dit hoofdstuk kort beschreven.

De OCE-sector beslaat drie sectoren, olie, chemie en energie, die nauw met elkaar zijn verweven. Voor de inhoud van de DNI vormt de oliesector de kern en zijn de chemie- en energiesector enkel van belang daar waar raakvlak hebben met de eerstgenoemde sector. Olie is nog altijd met afstand de grootste energiebron ter wereld. Het

leeuwendeel van de olie wordt gebruikt als brandstof, maar olie is daarnaast ook de belangrijkste grondstof voor de chemische industrie. Vanwege de eindigheid van onze fossiele bronnen wordt al lange tijd geprobeerd alternatieven te vinden voor olie. Gas is wereldwijd momenteel de snelst groeiende energiebron. Aardgas wordt voornamelijk gebruikt als brandstof maar is ook een grondstof voor de chemische industrie. De chemische industrie is, na de voedings- en genotmiddelen industrie, de grootste industriële bedrijfstak in Nederland en neemt 15 procent van de totale industriële productie voor haar rekening. Ons land telt ruim 370 chemische bedrijven (met meer dan tien werknemers), met in totaal circa 79.000 werknemers. Hiermee

vertegenwoordigen zij zo’n tien procent van de werkgelegenheid van onze industrie (www.vnci.nl). Petrochemisch wil zeggen dat chemicaliën worden gemaakt uit grondstoffen die afkomstig zijn van de raffinage van ruwe aardolie.

De chemische industriële productie is te splitsen in basischemie en fijnchemie. In

Nederland is vooral de productie van zogenaamde basischemicaliën belangrijk. Bijna 60 procent van de totale chemische productie bestaat uit grondstoffen (zoals etheen en propeen waaruit allerlei plastics worden gemaakt) en halffabrikaten (zoals kunstharsen).

Deze sector wordt gekenmerkt door de fabricage van grote hoeveelheden, lage verkoopprijzen per gewichtseenheid en relatief kleine winstmarges. Het overige deel van de chemische productie in Nederland bestaat uit fijnchemie. Denk hierbij aan zeep, wasmiddelen, parfum, geneesmiddelen en verven. In deze sector zijn de geproduceerde hoeveelheden naar verhouding klein en de winstmarges relatief hoog. De research in de fijnchemie richt zich vooral op producten en producttoepassingen en wordt gekenmerkt door een hoog investeringsrisico.

Grote spelers in deze markt in de Benelux zijn bijvoorbeeld BASF, DSM en Shell. Deze laatste onderneming houdt zich in Nederland bezig met olieproducten, chemie, gas en elektriciteit, exploratie en productie en duurzame energie.

5 Het &-teken in “Petro&Chem.net” staat voor energie.

6 Olie-, chemie- en energiesector wordt hierna afgekort als OCE-sector.

(30)

Onderzoeksopzet

4 Onderzoeksopzet

In vorige hoofdstukken zijn de twee samenwerkende ondernemingen en de doelgroep beschreven. Dit hoofdstuk zet het onderzoek uiteen voor PBM en het ANP over het project “Petro&Chem.net” en hierop volgende projecten. Er wordt gebruik gemaakt van het bedrijfskundige model “de ballentent” voor het beschrijven van dit onderzoek, vanwege de bekendheid met deze theorie in de studie “Bedrijfskunde”. De ballentent is een nuttig hulpmiddel bij de keuzes die de hoofdlijnen van de onderzoeksaanpak vastleggen (De Leeuw, 1996: p.87). De Leeuw stelt dat een aanpak van een onderzoek een stel samenhangende beslissingen over alle ballen van de ballentent is (De Leeuw, 1996: p.89):

1. De probleemstelling;

2. De theoretische begrippen;

3. De gegevensbronnen;

4. De waarnemingsmethoden;

5. De analysemethoden.

Probleemstelling

Analysemethoden

Te gebruiken concepten

Meet- en waarnemingsmethoden Gegevensbronnen

Figuur 7. De ballentent van onderzoek Aangezien de afstudeeropdracht de vorm heeft van een project, wordt het plan van aanpak in paragraaf 4 behandeld. Doordat er redelijk veel theoretische begrippen behandeld worden, wordt hieraan een apart hoofdstuk gewijd (zie hoofdstuk 5).

4.1 Probleemstelling

In eerste instantie hebben PBM en het ANP twee stagiaires aangesteld om een onderzoek te verrichten naar het ontwikkelen van een digitale nieuws- en

informatiedienst

⁷

voor de olie-industrie, chemie- en energiesector. Beide organisaties verwachten namelijk dat er vraag is naar de DNI “Petro&Chem.net”. Daarnaast willen beide organisaties innovativiteit ten opzichte van de omgeving uitstralen. Doordat beide

7 Digitale Nieuws- en Informatiedienst wordt hierna afgekort als DNI.

(31)

Onderzoeksopzet

organisaties te weinig technische kennis in huis hebben, geen tijd voor dit ICT-project vrij konden maken en om de kosten te drukken, is er gekozen om het te laten

onderzoeken en indien mogelijk te ontwikkelen door stagiaires. Het idee om zo’n webapplicatie te ontwikkelen is gerezen bij één van de directeuren (tevens één van de opdrachtgevers van dit project) van PBM.

Tijdens het onderzoek is gebleken dat de technische uitvoering van de DNI uitbesteed dient te worden aan een ICT-bedrijf, met name gezien de omvang van het project en het ontbreken van specifieke kennis en middelen.

De vraagstelling kan in twee fases opgesplitst worden: de eerste fase is gericht op het ontwerp van de DNI die toegespitst is op de OCE-sector. De tweede fase richt zich op hoe volgende projecten ingericht moeten worden en welke onderdelen bij nieuwe projecten van belang zijn. Dit betekent concreet dat de eerste vier deelvragen specifiek ingaan op het analyseren welke aspecten van de DNI voor de OCE-sector van belang zijn. De antwoorden op deze deelvragen gelden als input bij het ontwerpen van een DNI die algemeen toepasbaar is op andere branches.

De probleemstelling kan onderscheiden worden in drie componenten (De Leeuw, 1996:

p.85):

Doelstelling;

Vraagstelling;

Randvoorwaarden.

4.1.1 Doelstelling

De doelstelling van dit onderzoek luidt:

Het aansturen van een project voor PBM en het ANP leidend tot een ontwerp van een marktconforme digitale nieuws- en informatiedienst die als eerste wordt toegespitst op de OCE-sector.

4.1.2 Vraagstelling

De centrale vraag van het onderzoek voor PBM en ANP is op te splitsen in twee delen:

1. Hoe moet de DNI voor de OCE-sector eruit komen te zien?

2. Hoe moeten volgende projecten bij het ontwikkelen van een DNI ingericht worden?

De vraagstelling wordt onderverdeeld in een aantal deelvragen waarbij een onderscheid van de twee eerdergenoemde fases wordt aangegeven:

Deelvragen toegespitst op de OCE-sector:

1. Welke informatiebehoefte is er bij de OCE-sector waarin een DNI zou kunnen voorzien?

2. Welke organisatorische en technische middelen zijn aanwezig binnen PBM en het ANP om aan bovengenoemde informatiebehoefte te voldoen?

3. Welke strategie moet worden gevolgd om de informatievraag en -aanbod optimaal te verwerken tot een marktconforme DNI?

4. Hoe kan dit uitgevoerde ICT-project geëvalueerd worden?

(32)

Onderzoeksopzet

Deelvragen gericht op het standaard concept van een DNI:

5. Hoe kan het ontwerp van een DNI inhoudelijk worden vormgegeven?

6. Hoe gaat de organisatie van een DNI vormgegeven worden?

4.1.3 Randvoorwaarden

De randvoorwaarden geven de beperkingen aan waaraan onderzoeksresultaten en methoden onderhevig zijn. Bij dit project wordt een aantal beperkingen opgesteld, zodat onder andere het onderzoeksveld niet te breed wordt. Deze beperkingen zijn:

Beperking tot het vakblad Petrochem en Utilities

“Petrochem” is een managementblad voor de olie- en chemische industrie. Doordat het vakblad “Utilities” zich onder andere richt op de energiemarkt, is dit vakblad ook van toepassing. PBM heeft gekozen om deze doelgroep mee te nemen, aangezien dit vakblad momenteel in adolescentiefase zit en PBM via de DNI het marktaandeel probeert te vergroten. De andere twee vakbladen van PBM, “Beveiliging” en “Industrial Maintenance”, hebben geen invloed op dit onderzoek.

Beperking tot de OCE-sector

De markt die onderzocht wordt, is de OCE-sector. Deze sector is de doelgroep voor de DNI en is beschreven in het vorige hoofdstuk.

Beperking wat betreft de organisaties

De redactie van PBM mag maximaal één FTE

⁸

besteden aan het bijhouden van de DNI.

PBM is een kleine onderneming en de onderneming heeft niet een groot financiële draagvlak met betrekking tot grote investeringen. Er kunnen dus geen grote

investeringen gedaan worden met betrekking tot het project “Petro&Chem.net” en het project dient tegen minimale kosten uitgevoerd te worden. Dit is uiteraard ook een voorwaarde die gedragen wordt door het ANP.

Beperking wat betreft de financiële haalbaarheid

In dit onderzoek wordt geen kosten/baten analyse gemaakt, omdat gekozen is om het project tegen minimale kosten uit te voeren.

4.2 Aanpak en structuur van het onderzoek

Zoals uit de vraagstelling blijkt, is het onderzoek in twee delen te splitsen. Het eerste deel van het onderzoek richt zich specifiek op de analyse van de DNI voor de OCE- sector. Het tweede deel richt zich op het ontwerp van een standaard DNI. Allereerst is het van belang om de informatiebehoefte van de OCE-markt te beoordelen. Dit kan ten eerste onderzocht worden door middel van het afnemen van interviews binnen deze markt. Ten tweede worden er informele gesprekken gevoerd met de redactie van PBM,

8 FTE staat voor Fulltime equivalent of Fulltime eenheid (een volledige arbeidsplaats).

(33)

Onderzoeksopzet

omdat zij dicht bij de markt staat en regelmatig contact heeft met deze sector. Door deze twee informatiebronnen worden de wensen en behoeften van deze sector

geïnventariseerd met betrekking tot de DNI. Vervolgens wordt onderzocht welke beschikbare middelen in beide organisaties aanwezig zijn, die kunnen worden aangewend bij de ontwikkeling van een DNI voor de OCE-sector. Door middel van onder andere documentatie en gesprekken met werknemers van het ANP en PBM, is deze informatie verkregen. Maar ook de strategie die gevolgd dient te worden, moet in kaart gebracht worden. Daarna wordt dit ICT-project geëvalueerd. De paragrafen 4.3 en 4.4 gaan verder in op de gegevensbronnen, de waarnemingsmethoden en

analysemethoden van dit onderzoek.

Het eerste deel geldt als input voor het tweede deel, welke het ontwerpen van een DNI

die algemeen toepasbaar is op andere branches behelst. Er is een ontwerp aan het begin

van het project gemaakt om zo al een beter idee te krijgen hoe eventueel een DNI eruit

zou kunnen zien (zie bijlage 2). Deze is aangepast, aangezien er toen nog geen analyses

verricht waren. Bij het ontwerp van een standaard DNI zijn twee onderdelen van

belang. Als eerste dienen de kenmerken die een DNI moet bevatten in kaart gebracht

worden. Hier wordt onder andere het uiteindelijke systeemontwerp gegeven met de

daarbij behorende functionaliteiten en navigatiestructuur. Ten tweede is het van belang

dat de organisatie van de DNI ontworpen wordt in termen van structuur, mensen en

processen. In figuur 8 wordt de aanpak van dit onderzoek schematisch weergegeven.

(34)

Onderzoeksopzet

Figuur 8. Aanpak 4.3 Gegevensbronnen

De Leeuw onderscheidt zes soorten gegevensbronnen die aangewend kunnen worden bij bedrijfskundig onderzoek. Deze gegevensbronnen zijn documenten, de media, de werkelijkheid, de nagebootste werkelijkheid, databanken en de ervaring van

onderzoekers (De Leeuw, 1996: p.99). De gegevensbronnen die worden aangewend voor dit onderzoek, zijn hieronder omschreven.

Documenten

Er worden diverse boeken en artikelen gebruikt om informatie te verkrijgen die van belang is voor het onderzoek en om een theoretische inbedding te geven aan deze scriptie. Tevens wordt gebruik gemaakt van de documentatie over de

informatiearchitectuur van het ANP. Dit document is opgeslagen in het archief van het Analyse van bruikbare