h.. Lfl I CD ci) Cu) E w ødo

C Lfl

CD

1111

‘I—

CD

Cu)

^ci)

E O

w •

0 ci ci

øDo

EY

Buildingabetter workingworld Ernst&YoungAccountantsLLP LeonardSpringerlaan17 9727KBGroningen,Netherlands Postbus997 9700AZGroningen,Netherlands

Tel:+31884071000 Fax:+31884072505 ey.com GemeenteraadvandegemeenteCoevorden Postbus2 7740AACOEVORDEN Groningen,11juli2016

Uitkomsten controle en overige informatie 2015

Geachteedenvanderaad,

DWPG-ABNJCV/ih Hetdoetonsgenoegenuverslaguittebrengenomtrentdeuitkomsten vanonzeaccountantscontrolevandejaarrekeningvande gemeenteCoevorden. Wijwillenuoverdevolgendeonderwerpeninformeren: Uitkomstenjaarrekeningcontrole Kwaliteitbeheersorganisatie Rechtmatigheidsbeheer Wijhebbendekernpuntenvanonsversiagopgenomeninhet hoofdstukKernpunten. Onzecontroleisgerichtophetvormenvaneenoordeelomtrentde jaarrekeningover2015.Bijdeuitvoeringvanonzecontroleondervinden wijdevolledigemedewerkingenondersteuningvandemedewerkersvande gemeenteCoevorden.

EY /

Partnersinsport

/

Demogelijkheidomeenopeneneerlijkedialoogmetualslidvande gemeenteraadtevoeren,vormteenessentieelonderdeelvanhet controleproces,evenalsvandealgehelecorporategovernance. Wi]waarderendezemogelijkheidomdeinzichtendieuitonzecontrole voortkomenmetutekunnendelen. Hetconceptvanditversiagisd.d.13juni2016besprokenmetde portefeuillehouderfinanciën,deconcerncontrollerenhethoofdfinanciën enop29junibehandeldindeauditcommissie.Eenafschriftvanditversiag istoegezondenaanhetcollegevanburgemeesterenwethoudersvande gemeenteCoevorden. Ernst&YoungAccountantsLLPiseonlimitedliabilitypartnershipopgerichtnaarhetrechtvanEngelandenWalesengeregistreerd companiesHouseonderregistratienummer0C335594.InrelatietotErnst&YoungAccountantsLLPwordtdetermpartnergebroikt vooreen(vertegenwoordigervaneen)vennootvanErnst&YoungAccountantsLLP.Ernst&YoungAccountantsLLPisstatutair geoestigdte6MoreLondonPlace,London,SE12DA,VerenigdKoninkrijk.heetthaarhootduestigingaanBoornpies256,3011XZ Rotterdam,NederlandenisgeregistreerdbijdoEarnervanKoophandelRotterdarnundernummer24432944.Opoozewerkzaamhedeo zijnalgemene000rwaardenvantoepassing,waarineonbeperkingvandeaansprakelijkheidisopgenomen.

EY

Buildingabetter workingworld WijstellenhetopprijseenenanderpersoonhijktoeteIichtenofeventuele vragenomtrentdezeofanderemetdecontroleverbandhoudendezaken tebeantwoorden. Hoogachd, ErnstYngAccountantsLLP .T.H.WortelboerRA

/

I: --a-.-

Inhoudsopgave

Kernpuntenultonzerapportage Uitkomstenjaarrekeningcontroe Rwaliteitbeheersorganisatie Rechtmatiqheidsbeheer 5

Bijlaqen

81Onafhankelijkheidencontroleproces 252SiSa-bijiage 29Afkortingenlijstgehanteerde accountantstermen Totaalaantalpagina’sinditrapport:

ceu

0

Oordeelmet beperkingten aanzienvan qetrouwheid Geenbevindingen tenaanzienvande SiSa-bijiage Geenbevindingen tenaanzienvande WNT-verantwoording Wijhebbenbijdejaarrekening2015vandegemeenteCoevordeneenverkiaringmetbeperkingafgegeven metbetrekkingtotdegetrouwheidenrechtmatigheid. NaaronsoordeelgeeftdejaarrekeningvandegemeenteCoevorden,uitgezonderddemogelijkeeffecten vandegeconstateerdeonzekerheden,eengetrouwbe&dvandegrootteendesamenstellingvanzowelde batenenlastenover2015alsvandeactivaenpassivaper31december2015inovereenstemmingmet hetBesluitbegrotingenverantwoordingprovinciesengemeenten. Vooreenoverzichtvandegeconstateerdeonzekerhedenverwijzenwijnaarpagina21vanditversiag. Voortszijnwijvanoordeeldatdeindezejaarrekeningverantwoordebatenenlastenaismedede balansmutatiesover2015,uitgezonderddemogelijkeetfectenvandegeconstateerdeonzekerhedeninalle vanmaterieelbelangzijndeaspectenrechtmatigtotstandzijngekomeninovereenstemmingmetde begrotingenmetderelevantewet-enregelgeving,waarondergemeentelijkeverordeningen. Vooreenoverzichtvandegeconstateerdeonzekerhedenverwijzenwijnaarpagina21vanditversiag WijhebbendeindeS1Sa-bijiagevandejaarrekeninggenoemdespecifiekeuitkeringengecontroleerdmet inachtnemingvandeNotaverwachtingenaccountantscontrole2015.Opgrondvanonsonderzoekhebben wijbijuwspecifiekeuitkeringengeenfoutenen/ofonzekerhedengeconstateerddiedevoorSiSageldende rapporteringstolerantieoverschrijden. WijhebbendeindeWNT-verantwoordingvandegemeenteCoevordengecontroleerdmetinachtneming vanhetControleprotocolWNT.Wijkunnenconcluderendatdeopgenomentoelichtingindejaarrekening voldoetaandedaaraantestelleneisen.

Kernpunten ult onze rapportage Kernpunten

UitkomstenConcusievande jaarrekeningcontroeonzecontrole Oordeelmet beperkingten aanzienvan getrouwheid Pagina

Kernpunten ult onze rapportage

Wijgaanerbijonsoordeelvanultdatderaaddenuoverlegdejaarrekeningongewijzigdvaststelt.Indien nogwijzigingenwordenaangebrachtindedefinitievevormvandejaarrekeningdienenwijdezete beoordelenalvorensonzecontroleverkiaringhierbijmagwordenopgenomen. Aanvullendedotatie inverliesvoorziening grondexploitaties Aanvullendestorting inverliesvoorziening grondexploitaties Alsgevoigvandevrwachtetoekomstigeontwikkelingenindewoningbehoeftebinnende gemeenteCoevordenisbesloteneenextrastortingtedoenindeverliesvoorzieninggrondexploitaties. Ziehiervoorookpagina18vanditversiag.

UitkomstenBelangrijke jaarrekeningcontrolevoorwaarde: ongewijzigde vaststelling

5.E C

a)

(a (0

Uitkomsten jaarrekeningcontrole Inleiding

Voordeligresultaatnaderbesproken Hetsaldovanbatenenlasten(nabestemming)overhetjaar2015bedraagt €3,1miljoenvoordelig.Indebegrotingnawijzigingenwerduitgegaanvan eengeprognotiseerdresultaatvan€nihil. Hetresultaatover2015tenopzichtevandegewijzigdebegrotingkanals volgtwordenweergegeven: Totalelasten97.89298.391 Totalebaten99.247103.387 Resultaatvöór1.3544.996 bestemming Mutatiesin1.3541.853 Resultaatna bestemming KwaHteitvanhetresultaat Erzijneenaantalbelangrijkepostendiehetresultaatboekjaar2015 beinvloedhebben(nietlimitatiet)tenopzichtevandegewijzigdebegroting. Dezezijnindenavolgendetabelopgenomen.

BedragenxActueleRekening2015 €1.000begroting

Dotatievoorzieninggrondbedrijf

VoordelenNadelen 499 reserve

4.140 3.642 499 3.1423.142

UitvoeringWMO1.800 Algemeneuitkering1.300 voordeelbedrijfsvoering1.200 Nieuwetakensociaaldomein600 Overigegesaldeerdeeffecten842 Totaal5.742 Totaalvoordelenminusnadelen3.142

2.600 2.600

Uitkomsten jaarrekeningcontrole Inielding Beqrotingsbeheer op orde

Hetrekeningresultaatvan€3,1miljoenvoordeligbedraagttenopzichte vanhetbegrotingstotaal(€98,4miljoen)3,2%.Dezebestaatuiteenaantal voordeleneneennadeeldieelkaargrotendeelscompenseren. Debelangrijksteafwijkingenditjaarhebbenbetrekkingop: Eenaanvullendeverliesvoorzieningopdegrondexploitatiesad€2,6 miljoenalsgevolgvandeverwachtetoekomstigeontwikkelingeninde woningbehoeftebinnendegemeenteCoevorden.Dezeistoegelichtop pagina16vanditverslag. Eenvoordeelvan€1,8miljoenopdeuitvoeringvandeWMO.Dit voordeelisgrotendeelsontstaanalsgevolgvanderealisatievaneen kortingopdebestaandeWMO-contracten,eenaangekondigdeniet doorgevoerdekortingopdeRijksbijdrageeneendalingvanhetgebruik vaneenaantalvoorzieningen. Overigevoordelenophetsociaaldomein(€600.000)diezijn gerealiseerdalsgevolgvanhetafbouwenvanprojectendieineigen beheerwordenuitgevoerd(€360.000),dooreenincidenteelvoordeel opdeuitvoeringvandeJeugdzorg(€440.000).Dezeworden gecompenseerddoordiverseoverigenadelenvan€200.000. Fenvoordeelopdealgemeneuitkeringvan€1,3miljoen.Ditishet gevoigvaneenvoorzichtigeinschattingvandegehanteerdemaatstaven voordebepalingvandeomvangvandealgemeneuitkeringoverde jaren2013,2014en2015. Totslotisopdebedrijfsvoeringeenvoordeeltenopzichtevande gewijzigdebegrotinggerealiseerdvan€1,2miljoen.Dezeisgrotendeels hetgevolgvaneenvoordeelopdepersoneelskosten.Ditvoordeelkan wordenverklaarddoordatvacaturesrelatiefIaatinhetjaarzijningevuld. Daarnaastwordenefficiencyresultatenbehaalddoornieuween bestaandetakenzoveelmogelijkteintegrereninbestaandetaken.

Wijconstaterendathetvoordeligeresultaatgrotendeelswordtveroorzaakt doordedecentralisatiesinhetsociaaldomeinendeonzekerhedendiedeze takenmetzichmeebrengen.Alsgevolghiervanwarendelasteninhet sociaaldomeinindebegroting2015minderbetrouwbaarinteschattenals voorgaandejaren. Pagina

Uitkomsten jaarrekeningcontrole Onze analyse van de financiële positie

AnalysevandefinanciëlepositieRatio’s ElgenvermogenneemtverdertoeAlsgevogvaneenwijziginginhetBBVdientdegemeenteeenaantal Heteigenvermogen,inclusiefhetresultaatnabestemming,bedraagtperverplichteratio’stoeteIichten.Dezeratio’szijninonderstaande jaareinde2015volgensdejaarrekening€23.9miljoenenheeftzichvanaftabelweergegeven. 2012alsvolgtontwikkeld. 30.000Bedragenx1.000 25.000 20.00099537.085 9.624 15.0007.8873.142 10.000

fl

2.102 14068122(4 50009057 0 -2.784 -5.000 2012201320142015 Algemenereserve Nogtebestemmenresultaat Bestemmingsreserve Vandetotalereservesterhoogtevan€23,9miljoenis€13,7miljoen opgenomenalsalgemenevrijereserve.Hetsaldovandezereserveisten opzichtevan2014gestegenmet€4,7miljoen.Dezestijgingismetname hetgevoigvanonderstaandestortingen: resultaatsbestemming2014(toevoegingvan€1.8miljoen); stortingvan€1miljoenrisicobudget; stortingvanovertolligeWMO-middelen(€660.000); overhevelingvanICT-middelennaar2016(€470.000).

cikeetallen Ratio201420152015 realisatierealisatiebegroot Netto-schuldquote Netto-schuldquote gecorrigeerdvooralle verstrekteleningen Solvabiliteitsratio Structurele exploitatieruimte Grondexploitatie Belastingcapaciteit

123% 113% 16% 1,2% 34% 96%

111% 101% 17% 1,0% 24% 96%

120% 111% 15% 1,0% 31% 96%

Uitkomsten jaarrekeningcontrole Onze analyse van de financiële positie

Toelichtingratio’s Deschuldquote Denetto-schuldquotegeeftinzichtinhetniveauvandeschuldenlastvande gemeentetenopzichtevandeelgenmiddelen.Hetgeefteenindicatiein welkematederentelastenenaflossingenopdeexploitatiedrukken. Omdaterbijleningenonzekerheidkanbestaanofzeallemaalworden terugbetaald,wordtbijdeberekeningvandenetto-schuldquote onderscheidgemaaktdoorhetkengetalzowelinclusiefalsexciusiefde doorgeleendegeldenteberekenen. Deschuldquoteisverbeterddooragererentelastenenaflossingeneneen verbeteringvanhetexploitatieresultaattenopzichtevandebegroting. Solvabiliteitsratio Desolvabiliteitsratiogeeftinzichtindematewaatindegemeenteinstaatis aanzijnfinanciëleverplichtingentevoldoen.Dezeratioistenopzichtevan voorgaandjaarendebegrotingIichtgestegen. Structureleexploitatieruimte Destructureleexploitatieruimtegeeftaanwelkestructureleruimteeen gemeenteheeftomdeeigenlastentedragen,ofwelkestructurelestijging vandebatenofstructureledalingvandelastendaarvoornodigis. Dezeruimteistenopzichtevanvoorgaandjaarafgenomenmet0,2%. DezeIigtinIijnmetdebegroting2015.

Grondexpoitatieratio Ditgrondexploitatiegeeftweerhoedewaardevandegrondzichverhoudt totdetotale(geraamde)baten.Degrondexploitatieratioisafgenomenten opzichtevandebegrotingentenopzichtevanvoorgaandjaar.Ditkan wordenverklaarddoordeaanvullendeverliesvoorzieningdiein2015 isgevormd.Ziehiervoor00kpagina16inditrapport. Belastingcapaciteit Debelastingcapaciteitgeeftinzichthoedebelastingdrukindegemeente zichverhoudttenopzichtevanhetandelijkegemiddelde.DezeIigtinIijn metvoorgaandjaarenmetdebegroting2015. Pagina

Uitkomsten jaarrekeningcontrole Onze analyse van de financiële positie

Financiering In2015heeftueenlanglopendeleningafgeslotenvan€5miljoenmeteen rentepercentagevan1,77%.Detotaleomvangvandeleningenportefeullie bedraagtper1januari2015€98miljoen. Doorreguliereaflossingenvan€8,6miljoenenhetafsluitenvaneen nieuweleningvan€5miljoenin2015isdeIeningenportefeuilleop 31december2015afgenomentot€94miljoen.Wi]constaterendathet gemiddelderentepercentageafneemt.Dezedaaltvan4,13%in2014 naar3,95%in2015. Vooreennaderebeschouwingtenaanzienvanuwfinancieringspositie verwijzenWI]UnaardeparagraafFinancieringvandejaarrekening2015. Vanaf2014dientindetoelichtingopdebalanstenaanzienvan schatkistbankierenhetvolgendetewordenvermeld: hetdrempelbedragvoorhetbegrotingsjaarwaaroververantwoording afgelegdwordt; vooriederkwartaalvanhetjaardienthetbedragaanmiddelen toegelichttewordendatbuitendeschatkistisgehouden. Wi]hebbenvastgestelddatbovenstaandeadequaatistoegelichtin dejaarrekening. Risicobeheersing InhetjaarverslagisonderanderedeparagraatWeerstandsvermogenen risicobeheersingopgenomen,welkeinformatiebevatoverde weerstandscapaciteit,derisico’senhetbeleiddathieromtrentgedurende 2015isgevoerd.HiernaasthebbenWI]eenoverzichtopgenomenvande ontwikkelingvanhetweerstandsvermogenoverdeafgelopenjaren.

Beschikbarecapaciteit(A)26,2 Benodigdecapaciteit(B)9,2 Ratioweerstandsvermogen Weerstandsvermogen(A-B)16,9 Weerstandsvermoqen(excl.2,07 bestemmingsreserves) Deratiotussenbeschikbaarenbenodigdecapaciteitbedraagtultimo 2,84.Hiermeekwalificeertderatio(opbasisvandeinternenota weerstandsvermogenenrisicomanagement)alsuitstekend. Tenopzichtevanvoorgaand]aarisdezeratiotoegenomenmet0,84. DezeverbeteringkanwordenverklaarddooreenIichteafnamevan verwachterisico’s.Diteffectwordtversterktdooreensti]gingvan beschikbarecapaciteitalsgevoigvandesti]gingvandealgemene debestemmingsreservesenhetresultaatvoorbestemming.

Weerstandsvermogen]aarverslagJaarverslag]aarverslag Bedragenx201520142013 €mllJoen 2,84

19,4 9,8 2,0 9,6 1,2

Uitkomsten jaarrekeningcontrole Onze analyse van de financiële positie

Zoalshetcollegeookindeparagraafweerstandsvermogenen

Formele fouten

risicobeheersingopmerktmakendebestemmingsreservesvan€7miljoen MetbetrekkingtotinkopenjeugdzorgisdoorpenvoerderHoogeveende onderdeeluitvandebeschikbareweerstandscapaciteit.Indiende formeleaanbestedingsregelsnietnageleefd. bestemmingsreserveswelwordenmeegenomenbijdebepalingvanderatio weerstandsvermogen,maardedaaraangekoppelderisicosniet,kanhet Dezebevindingbetrefteenformeleonrechtmatigheid,omdathieraangeen ratioweerstandsvermogeneenvertekendbeeldgeven.Wijconstaterendat (directe)financiëlegevolgenzijnverbonden.Ditbetekentdatdeze bijdegemeenteCoevordeneendeelvandebestemmingsreservesweltot onrechtmatighedennietmeetelleninonsrechtmatigheidsoordeel. debeschikbarecapaciteitzijngerekend,maardatderisico’sdiehiermee samenhangennietwordenmeegenomen(benodigdecapaciteit). Desystematiekvoorhetbepalenvanhetbeschikbareweerstandsvermogen isinlijnmetdenotarisicomanagementenweerstandsvermogen,zoalsuals raadheeftvastgesteld.Indezenotaisopgenomendatervanwegede economischontwikkelingenengevolgenoplangetermijnvoorisgekozen omdebestemmingsreservesonderdeeluittelatenmakenvande beschikbareweerstandscapaciteit.00kzonderdebestemmingsreserves blijfthetweerstandvermogenultimo2015volgensdemaatstavenvande gemeenteCoevordenvanvoldoendeniveauomdetoekomstigeratio’sopte vangen(ratioisdan2,07). Pagina

Uitkomsten jaarrekeningcontrole Onze analyse van de financiële positie

WijhebbenhieronderdefinanciëlekengetallenvandegemeenteCoevorden afgezettegengemeentenmeteengemiddeldzelfdeaantalinwonersenhet gemiddeldevanallegemeenteninNederland.Ditisgebaseerdopdecijfers vandejaarrekening2014. WatopvaltisdatdegemeenteCoevordentenaanzienvande netto-schuldquoteslechterpresteertdandeanderegemeenten. Desolvabiliteitsratioligtlagerdandeanderevergelijkbaregemeenten. DitbetekentdatdegemeenteCoevordentenopzichtevanandere gemeentenmindergoedinstaatistevoldoenaandefinanciële verplichtingen.

Financiële ratio’s gemeenten

DeGrexratioligtinlijnmetdevergelijkbaregemeenten. •CcevordenGemdd&degerneenewssen30000en40W0inwonersGemIddecieyenaflegemeenten 79,3%

1010% 77,7% 59,3%620% 32,g%34.4% 17,0% Nettochu1dratioGecorrigeerdenettoschuldratioSobIitetsratoGREXrata

250%25,5%

Uitkomsten jaarrekeningcontrole Waardering debiteuren en grondposities

Significanteschattingen,verondersteflingenen oordeelsvormingen Hetcollegevanburgemeesterenwethoudersisverantwoordelijkvoorhet makenvanschattingenbijhetopmakenvandejaarrekening.Als accountantvandeRaadcontrolerenwijdezedoorhetcollegevan burgemeesterenwethoudersgemaakteschattingen.Hieronderhebbenwij eenbeschouwingopgenomenvandebelangrijksteschattingen. Schattingenwordengekenmerktdooronzekerheiddieinherentzijn hieraan.Degevoeligheid(mogelijkeffect)vanschattingenvoor atwijkingenbepaalthoegrootdebandbreedtevanonzekerheidkan worden.Hoegevoeligerschattingenzijnvoorafwijkingen,destegroterde bandbreedtevaneenmogelijkeafwijkingvanwerkelijkheidtenopzichte vandeschattingkanzijn. ToeHchtingsignificanteschattingen Openstaandevorderingen Tenaanzienvaneenaantaloudeopenstaandevordetingenheeftu aangegevendatdevorderingengeheelinbaarzijn.Wijzijnopbasis vandeaard,deouderdomendediscussieoverdezevorderingen vanmeningdatdezevorderingenmogelijknietvolledigkunnen wordengeInd. Aangezienwijgeencontrole-informatiehebbenontvangenwaaruitblijkt datdezevorderingeninbaarzijnhebbenwijhetgehelebedragals100% onzekeraangemerkt.Ditleidttoteenonzekerheidvan€700.000. WaarderlngdebiteurenOnsoordeeloverderedellJkbeldvande fvoorcorrectle)varlabelenIndeschatting AgressiefGemiddeldconservatief

Voorzieningdubieuzedebiteuren Algemeneomschrijving DegemeenteCoevordenheeftinhetverledeneenclaimontvangenten aanzienvanhetdossierKasteelCoevorden.Tenaanzienvandezeclaimis degemeenteCoevordenin2015inhetgelijkgesteld.Hiertegenkande voormaligeigenaarvanhetKasteelnoginberoepgaan. Tevensheefthetcollegeeenclaimneergelegdbijdevoormaligeigenaar vanhetKasteeltenaanzienvaneenaantalvorderingen. Wijhebbenugeadviseerdombijdejaarrekening2015onderbouwdweerte gevenofeenvoorzieningmoetwordengevormdenwatdehoogtevaneen eventuelevoorzieningmoetzijn. Lopendeclaim Opbasisvaneenontvangenadvocatenbriefeneeninterneanalysebentu totdeconclusiegekomendatgeenvoorzieninggevormddientteworden perjaareindevoordeingediendeclaim.Wijkunnenonsvindenin dezekeuze. WaarderingdebiteurenF Pagina

Uitkomsten jaarrekeningcontrole Waardering activa en grondposities

Inleiding Dezeparagraafgeefteenuiteenzettingvandewerkzaamhedenen bevindingentenaanzienvandebelangrijkeaandachtsgebiedeninde controledienognieteerderinditverslagzijntoegelicht. Waarderinggrondexploitaties Landelijkisveelaandachtvoordewaarderingvandegrondposities. Grondexploitatieskomenveelinhetnieuwsdoorhethogerisicoprofielvan veelprojecten.Inonzecontrolebestedenwijveelaandachtaande waarderingvandegrondposities,vanwegedegrotematevan schattingselementen.Indezeparagraafgaanwijinoponzebevindingenen aandachtspuntennaaraanleidingvanonzecontrole. Uwgrondpositiesgevenop31december2015hetvolgendebeeld:

Tenopzichtevanvoorgaandjaarisdeboekwaardevandegrondexploitaties afgenomenmet€3,3miljoen.Demutatievandevoorraadkanmet wordenverklaarddoor: Afnamevandenietinexploitatiegenomengrondenmet€2,3 Degemeenteheeftin2015eenkritischebeoordelinguitgevoerd nietinexploitatiegenomengronden.Dezeanalyseheeftertoe datdegemeenteheettbeslotenomeenaantalnietinexploitatie genomengrondennietmeertotontwikkelingtebrengen. Dezegrondenzijnovergebrachtnaardeoverigegrondenofnaar devastgoedadministratie. Toenamevandebouwgrondeninexploitatieonderanderealsgevolg vankostenvoorsaneringenaanlegvanvoorzieningenvoorhet Holwert-Zuid. Toevoegingvan€2,6miljoenaandealgemeneverliesvoorziening gevolgvandebijstellingvandeverwachtewoningbehoefteinde gemeenteCoevorden. Risicoprofielbedrijventerreinenenwoningbouwblijfthoog Ondanksdevormingvandeaanvullendeverliesvoorzieningconstateren dathetrisicoprofielvoordebedrijventerreinenenwoningbouwhoog Ditwordtnaaronzemeningveroorzaaktdoordehogeinvesteringen reedszijngedaanendetoekomstigeverkoopraming. DeprojectenOssehaar,LeeuwerikenveldIIenEuroparkzijngezamenlijk bijna89%vandeboekwaardeultimo2015.Geziendeomvangrijke boekwaarde(hogeinvesteringen)endetoekomstigeverkoopraming rapporterenwijopdevolgendepagina’soverdezeprojectenin hetbijzonder.

31decemberBedragen Nietinexploittiegenomen3,9 gronden Bouwgrondeninexploitatie27,1 At:algemene(6,6) verliesvoorzieningrisico’s Totaal24,3

€€ 6,2 25,4 (4,0) 27,6

Uitkomsten jaarrekeningcontrole Waardering activa en grondposities

Vanwegedegrotematevanschattingselementenbinnende grondexploitatieprojecten,bestedenwijinonzecontroleextraaandachtaan dewaarderingvandegrondposities.Wijhebbendedoordegemeente gehanteerdeuitgangspuntenenparametersgetoetst.Debelangrijkste uitkomstenhiervankunnenalsvolgtwordensamengevat: Opbrengstenindexatie(2%=1. miv2017) Kostenindexatie(2%)2. Disconteringsvoet(3,67%)3. Ingerekendeverwachte4. woningverkopen Controlevetschil)Optimistisch

I

Evenwlchtig

I

Voorzichtig

I

Controleverschil

Gehanteerde parameters opbrenqstenindex, kostenindex en disconteringsvoet zijn aanvaardbaar (1, 2 en 3)

Indegrondexploitatieberekening2016isdeopbrengstenindexende kostenindexgesteldop2%.Dedisconteringsvoet3,67%. Opbasisvandethansbeschikbareinformatieachtenwijdezeparameters aanvaardbaar.

Woningbouw en wonngbehoefte (4)

Deindegrondexploitatieberekeningengehanteerdeprognosevande woningverkopenisgebaseerdoponderanderehetbevolkingsprognose onderzoekvandeProvincieDrentheenPrimos(gebaseerdopcijfersvanhet CentraalBureauvoordeStatistiek[CBS]). Indecontroleversievandegrondexploitatieindejaarrekeningvande gemeenteCoevordenwarenmeerwoningeningerekenddanuitde woningbehoeftebleek.Ditheeftertoegeleiddataisnogbijstelling heeftplaatsgevonden. DegemeenteCoevordenheeftindeperiode2015-2020nadezebijstelling nogongeveer200(was336)woningeningerekend.Indeperiode2020toten met2025heeftdegemeentenabijstelling82(was65)woningeningerekend. Dezebijstellingheeftgeleidtoteenaanvullendeverliesvoorzieningvan €2,6miljoen.Wijkunnenonsvindenindehuidigeinrekeningvande toekomstigeverkopen.Wijhebbenditbedragopgenomenalsgecorrigeerd controleverschil(pagina20).

ParametersOnsoorde&overdegehanteerdeparametersvande GrondexpoitatIegrondexpioltatle

-

Uitdezebronnenblijktdatdenettowoningbehoeftevoordegemeente Coevordenindeperiode2015-2020ongeveer85woningenbedraagten Thvoordeperiode2020-2025ongeveer80woningen.Ditbetrefteenforse oeICIfl neerwaartsebijstellingvandewoningbehoefteontwikkelingtenopzichtevan voorgaandjaar. Pagina

Uitkomsten jaarrekeningcontrole Onze analyse van de gehanteerde grondsiagen

Ossehaar Hetgrootstewoningbouwprojectinexploitatiebedraagthetproject Ossehaarmeteenboekwaardeultimo2015van€10,1miljoen.Ditproject ontwikkeltdegemeenteCoevordensamenmetRotij.Degemeenteheeftde grondexploitatieinjanuari2016geactualiseerd. Indeactualisatievandezegrondexploitatieisrekeninggehoudenmeteen aanpassinginhetuitgiftetempoalsgevoigvandeontwikkelingeninde woningbehoefteeneventueelandererisico’s. BedrijventerreinenEuroparkenLeeuwerikenveldII Deinexploitatiegenomenbedrijventerreinenbestaanvoornamelijkuit EuroparkenLeeuwerikenveldII. Degemeenteheeftdegeraamdeverkopen2015niethelemaal gerealiseerd.Voor2015was4,5habegrootenis3,7hagerealiseerd. Voor2016wordt9,7hectareverwacht.Hiervooropenverschillende opties,leadsetc.waardoorzijvanmeningisdathetuitgiftetempo aannemelijkis.Wijkunnenhiermeeinstemmen.

Conclusie waarderinq grondexploitaties

Naaraanleidingvanonzewerkzaamheden,debeoordelingvande parameters,debeoordelingvandediversemarktanalyses,concluderenwij datdetotalewaarderingvandevoorraadaanvaardbaarisende veronderstellingenredelijkzijn. Wijbrengennadrukkelijkbijuonderdeaandachtdatwijde grondexploitatieshebbenbeoordeeldopbasisvandehuidigebekende situatie,economischeontwikkelingenendeaanonsverstrekteinformatie. Devastgoedmarktismomenteeleenmarktmetveelonzekerheden. Deuitkomstenvanonzebeoordelingmoetenookindatlichtwordenbezien.

Uitkomsten jaarrekeningcontrole Aandachtsgebieden en overige bevindingen in de controle Inleiding

Dezeparagraafgeetteenuiteenzettingvandewerkzaamhedenen bevindingentenaanzienvandebelangrijkeaandachtsgebiedeninde controledienognieteerderinditversiagzijntoegelicht.

Europese aanbestedingen

-Onzekerheid Wijhebbenbijdecontrolevandeaanbestedingsdossiersgeconstateerddat inhetverledenleveringenendienstenzijnaangegaan,waarvoorgeen actueelcontractaanwezigis.Inverbandmetdeverjaringstermijnvoor hetbewarenvanditcontracthebbenwijnietkunnenvaststellenofdeze inkooprechtmatigheeftplaatsgevonden.Wijhebbenhiervooreen onzekerheidopgenomeninonsrechtmatigheidsoordeel,welkegelijkis aandejaarlast2015van€273.000.

Decentralisaties

Inleiding IndeexploitatiezijndiversecategorieënIasteninzakehetsociaaldomein (WMOenJeugd)verantwoord.Detotaleomvangbedraagt€17.7miljoen. Invoeringdecentralisaties 2015isvooruwgemeenteeenbelangrijkjaargeweestvanwegede invoeringvandedecentralisaties.Indepraktijkisdezeinvoeringerg complexgeblekenhetgeenmedewordtveroorzaaktdoordevolgende factoren: 7.6

2,5 7.6 Uitgavensociaaldomein(WMO+Jeugd) (inmiljoeneneuro’s)

WMO Jeugd PGB(WMO+Jeugd)

Bijdestartvandedecentralisatieswarenernogveleonduidelijkhedenover deuitvoeringhiervanwaardoorveelgemeentenenzorgaanbiedersnogniet adequaatwarenvoorbereidopdezeoperatie: IT-applicatieswarennognietadequaatingerichtopbeschikbaar.

Gebruikmaken van controleverkiaring SVB

TenaanzienvandePGB’svoorjeugdzorgenWMOgeldtdatde gemeenteCoevordendePGB’stoekent.DeSVBtreedtopalsservice organisatievooruwgemeentevoordebehandelingenverwerkingvan dezePGB’s. Wi]merkenhierbijhetvolgendeopt InherentaandesystematiekvandePGB-verstrekkingis,datde budgethouderdeleveringvandeprestatiecontroleertenbevestigt. DeveronderstellinghierbijisdatdePGB-budgethouderalleenfacturen indientvoordezorgdiehi]daadwerkelijkheeftontvangen.Voor2015 wasdeverplichteformeleautorisatievandefacturendoorde budgethoudernognietgeregeld.Ditbetekentdatnietmetzekerheid kanwordenvastgestelddatdeprestatiesdaadwerkelijkzijngeleverd. Deauditdienst$VBheeftdein2015gedaneuitgavengecontroleerd (kasbasis).Decontroleopdeuitgavenin2016diebetrekkinghebben op2015(relevantvanwegebatenenlastenstelselbijgemeenten)is onderdeelvandeaccountantscontrole2016bijdeSVBenheeft derhalvenognietplaatsgevonden. Totslotiseropditmomentonvoldoendecontrole-informatie beschikbaaromdebevindingenvandeSVBdoortevertalennaareen individuelegemeente. DitbetekentdatdeverklaringvandeSVBonvoldoendezekerheidgeeft overdePGB-lastenvanuwgemeente.Wijhebbendanookhetvolledige bedragaanPGB-middelen(€2.467.000)alsonzekerheidopgenomenin onzeoverzichtvancontroleverschillen. Pagina

Uitkomsten jaarrekeningcontrole Aandachtsgebieden en overige bevindingen in de controle Verantwoording zorgaanbieders WMO

Degemeenteheeftcontractenafgeslotenmetaanbiedersdiezorgof ondersteuningleverenuithoofdevandeWMO.Ofdezorgdaadwerkelijk geleverdis,isvoordegemeenteopbasisvanalleendefactuurnietvastte stellen.Degemeenteheeftdaaromindecontractenmetdezorgaanbieders vastgelegddatdeaanbiederjaarverantwoordingendientoptestellen,die aansluitenopdeindatjaargefactureerdekosten,waarbijde huisaccountantvandezorginstellingeencontroleverkiaringverstrekt. Degemeenteheeftnietvanallezorgaanbiedersvoldoendecontrole informatieontvangen.Degemeenteheeftzelfgeen(aanvullende) beheersmaatregeleninqerichttervaststellingvanhetvoldoenaanwet-en regelgevingendedaadwerkelijkeleveringvandezorg.Opbasishiervan hebbenwijvooreenbedragad€5,6miljoennietvoldoendeengeschikte controle-informatieverkregenomdeqetrouwheidenrechtmatige totstandkomingvandezelastenvasttestellen.Wijhebbennietopandere wijzedegetrouwheidenderechtmatigetotstandkomingvandezelasten kunnenverifiëren. VerantwoordingPenvoerderFinanciën]eugdzorg

Drenthe

Degemeenteheefteendoordeaccountantvandecentrumgemeente gecertificeerdeproductieverantwoordingontvangen.Inhetalgemeen controlememorandumvandebetreffendeaccountantisaangegevendat vooreendeelvandezorgkosten,waarvan0,1miljoenbetrekkingheeftop gemeenteCoevorden,geenvoldoendeengeschiktecontrole-informatieis verkregenomtrentdeprestatieleveringvandeverantwoordezorgkosten. Wijhebbenvastgestelddatdegemeentenietvoldoendeaanvullende beheersmaatregelenheeftingerichtc.q..aanvullendewerkzaamheden heeftverrichttenaanzienvanhetvaststellenvandeprestatieleveringen hetvolledigverantwoordenvanhetOHW.

Samenvatting

Decontrolevandejaarrekening2015iszowelvoordeorganisatie onseenlastigtrajectgeworden.Deinvoeringvandedriedecentralisaties heeftveeltijdenenergiegekostvoordeorganisatie.Ditheeftzijn gehadophetjaarrekeningproces. Alsgevolgvandiverseonzekerhedeninhetsociaaldomeingeven dejaarrekening2015eenverklaringmetbeperkingaf.Dezebeperking vloeitvoortuithetontbrekenvanadequatecontrole-informatiewaardoor diverseonzekerhedeninhetsociaaldomeinzijngerapporteerd. Debelangrijksteonzekerhedenzientoeop: VerantwoordingsinformatieSVBinzakePGB’s VerantwoordingsinformatiePenvoerderFinanciën ]eugdwetDrentheinzakejeugdwet VerantwoordingsinformatiezorgaanbiedersinzakeWMO Naastbovengenoemdeonzekerhedenhebbenwijbuitenhetsociaal ookeenaantalcontroleverschillengeldentificeerd.Eenoverzichthiervan opgenomenoppagina22vandezebrief. Hetbelangrijksteaandachtsgebiedgedurendedecontrole2015had betrekkingopdecontrolevanhetsociaaldomein.Tenaanzienvan sociaaldomeinconstaterenwijdatafsprakeneninformatieverschaffing opeenheellaatmomentbeschikbaarisgekomen.Degemeentecoevorden isafhankelijkvandiversepartijenwaaronderdeSocialeVerzekeringsbank, PenvoerderFinanciën]eugdwetDrentheendiversezorgaanbieders, hetgeenhetgeheleproceszeercomplexmaakt.Deinformatiestromen zullenin2016verderverbeterdmoetenwordenomhetjaarrekeningproces in2016eerderaftekunnenronden.

€ € €

Uitkomsten jaarrekeningcontrole Controleverschillen ControleverschHlen

Tijdensdeuitvoeringvanonzecontrolewerkzaamhedenwordenverschillen verzameldtussendedooruverantwoordebedragenendebedragendie naaronzemeningzoudenmoetenzijnverantwoordbijtoepassingvande algemeenaanvaardegrondsiagenvoorfinanciëleversiaggeving. Onderstaandiseenoverzichtopgenomenvandieongecorrigeerde verschillen.

Toelichtinggeconsteerde onzekerheden onw$geconstateerde onzekerheden Getrouwbeid Rechtmatigheid

Voorzieningdubieuzedebiteuren

€

700.000

€ 700.000 €

700.000

Onzekerheid Europese aanbestedingen € 273.000 €

-

€ 273.000 OnzkerhedenalsgevolgvanPGB’s(WMOenJEUGD) € 2.466.704 € 2.466.704 € 2.466.704 Jeugd (obv controle Deloitte) € 115.681 € 115.681 € 115.681 WMO (onvoldoende zekerheid prestatielevering) € 5.602.665 € 5.602.665 € 5.602.665 Totaal van de onzekerheden € 9.158.050 € 8.885.050 € 9.158.050 %vandelasten 8,60% 8,87%

Pagina

a) 0

I.

C 0 0

C

a) a)

L.

(U

ci)

-I -

4_i U_If)

tF

“I ci)

E>

ci)

00

- L.

UI ci)

0 0 1<

ci) 0

ci)

•0 C

>

C 0) C CD CD C 0) 0’

C

ci) NJ 0 0

>

UIci)

ci)

>

ci) Ca)

D

= >

U CCD

UI r —

0) C ^I-

> a) ^U

ci) —

C C

CD —

> ID

C— ID

ci) —

U —

UI _—

oE ^i—

cip ^lip

U a) ci) UI CD CD 2, UI a) 01

0 C 0 0 0

Cci)

Cci)

•0 C 0 ci) 0’

CD 0’

CD a)

Uitkomsten jaarrekeningcontrole

Controleverschillen Wet normering topinkomens

toptunctionarissenVoordebezotdiqingvangeldteenmaximeringvan debezoldiging.Daarnaastissprakeeenpublicatieverplichtingvaninde jaarrekeningopbasisvandeWetnormeringbezoldigingtopfunctionarissen publiekeensemipubliekesectorDitgeldteveneensvoorbezoldiging(WNI). vanniet-toptunctionarissen,bedragenindienzijdemaximalevan topfunctionarissenoverschrijden. Invanhetkaderdejaarrekening2015heeftueenanalyseuitgevoerdvan detopfunctionarissenbinnenuworganisatie.Tevensheeftvastgestelduof functionarisseneenerzijndiehogerebezoldigingdandegesteldemaxima kennen.Dezeintormatieheeftuopgenomenindetoelichtingopde jaarrekening.Wijkunnenconcluderendatdeopgenomentoelichtinginde jaarrekeningvoldoetaandedaaraantestelleneisen.

S1Sa

Opgrondvanonsonderzoekhebbenwijbijdespecifiekeuitkeringengeen foutenen/ofonzekerhedengeconstateerddiedevoorSiSageldende rapporteringstolerantieoverschrijden. DeSiSa-bijlagedientdooruwgemeentesamenmeteenaantalandere verplichtvoorgeschrevenverantwoordingsstukkenvoor15julia.s. elektronischbijhetCBStewordenaangeleverd.Doormiddelvaneen voorgeschreventabeldienenwijterapporterenoveronzebevindingenten aanzienvandeindejaarrekeningopgenomenSiSa-bijlage.Inbijlage3bij ditrapportzijndezebevindingenindevoorgeschreventabelopgenomen. UkuntdezetabelhanterentenbehoevevanverzendingnaarhetCBS. WijhebbendeindeSiSa-bijlagevandejaarrekeninggenoemdespecifieke uitkeringengecontroleerdmetinachtnemingvandeNotaverwachtingen accountantscontrole2015.Dehierbijgeconstateerdefoutenen onzekerhedendienenopgrondvanhetBadoinhetverslagvanbevindingen tewordenopgenomenindiendenavolgenderapporteringstolerantieper specitiekeuitkeringwordtoverschreden: €12.500indiendeomvangbasiskleinerdanofgelijkaan€125.000is; 10%indiendeomvangbasisgroterdan€125.000enkleinerdanof gelijkaan€1.000.000is; €125.000indiendeomvangbasisgroterdan€1.000.000is. Pagina

0 C

0 0

C)

-c C) C) -Q C)

I

(a

Kwaliteit beheersorganisatie Interne beheersmaatregelen Algemeen

Bijdeplanningenuitvoeringvandecontrolevandejaarrekening2015van degemeentehebbenwijdeinternebeheersmaatregelen,welkeonderdeel uitmakenvandeadministratieveorganisatievanuwgemeente,inonze overwegingenbetrokken.Wijhebbendeopzet,hetbestaanendewerking vaninternebeheersmaatregelenonderzochtvoorzoverwijditinhetkader vandejaarrekeningnoodzakelijkachtenennietmethetdoelomeen oordeeloverdeeffectiviteitvandeinternebeheersingtegeven. Wijhebbengeenonderzoeknaardeeffectiviteitvandeinternebeheersing verricht,andersdandatrelevantisvooronzejaarrekeningcontrole. Pagina

Kwaliteit beheersorganisatie Interne beheersmaatregelen

Automatisering Inhetkadervandecontrolevandejaarrekeningbrengtdeaccountantook versiaguitomtrentzijnbevindingenmetbetrekkingtotdecontinulteiten betrouwbaarheidvandegeautomatiseerdegegevensverwerking. Onzecontrolewasnietprimairgerichtophetdoenvaneenuitspraak omtrentdecontinulteitenbetrouwbaarheidvan(delenvan)de geautomatiseerdegegevensverwerkingenwijhebbendaartoeookgeen opdrachtvanhetmanagementontvangen.Dejaarrekeningcontroleheeft geentekortkomingenindecontinulteitenbetrouwbaarheidvande geautomatiseerdegegevensverwerkingaanhetIichtgebracht. Cybersecurity Cybercriminaliteitbreidtzichsneluit.Deongekendemogelijkhedeninde digitalewereldendedaarmeesamenhangendeverbindingtussenmensen, mobieleapparatenenorganisaties,openteencompleetnieuwspeelveld aangevoeligheden. Cyberrisico’sstijgenenwijzigencontinu.Elkedagwerkenhackersaan nieuwetechniekenomdeinformatiebeveiligingvanorganisaties tedoorbreken.

Kwaliteit beheersorganisatie Interne beheersmaatregelen Era ud ens icos

Onzecontroledientzodanigtewordengeplandenuitgevoerddateen redelijkematevanzekerheidwordtverkregendatdejaarrekeninggeen onjuisthedenvanmaterieelbelangalsgevolgvanfoutenoffraudebevat (Standaard240“Deverantwoordelijkhedenvandeaccountantmet betrekkingtotfraudeinhetkadervaneencontrolevanfinanciële overzichten”).Doordebeperkingendieinherentzijnaaneencontrole, bestaatereenonvermijdbaarrisicodatsommigeafwijkingenindefinanciële overzichtennietzullenwordenontdekt,zelfswanneerdecontrolenaar behorenisgeplandenuitgevoerdovereenkomstigdeStandaarden. OnzecontrolewerkzaamhedenomvattenmededevolgensStandaard240 vereistewerkzaamheden,zoalsbrainstorming,hetverzamelenvaninformatie methetoogophetvaststellenvanenreagerenophetrisicovanfraudeen hetuitvoerenvanbepaaldewerkzaamhedengerichtophetrisicovanhet doorbrekenvaninternebeheersmaatregelendoorhetmanagement,met inbegripvaninzageinjournaalboekingen,beoordelingvanschattingenen evaluatievanzakelijkeredenenvoorsignificanteongebruikelijketransacties. Deprimaireverantwoordelijkheidvoorhetvoorkomenenontdekkenvan fraudeberustzowelbijhetcollegevanburgemeesterenwethoudersals deraad.Hetisvanbelangdathetcollegevanburgemeesterenwethouders ondettoezichtvanderaad,sterkdenadruklegtophetvoorkomenvan fraude,waardoordegelegenhedentothetplegenvanfraudekunnen afnemen,aismedeophetontmoedigendaarvan,waardoorpersonenervan kunnenwordenweerhoudenomftaudeteplegenomwillevande waarschijnlijkheiddatdiewordtontdektenbestraft. Hetcollegeheeftonsbevestigddatgeensignalenofsituatiesvanfraudebij henbekendzijn.Ookinonzecontrolewerkzaamhedenzijnwijdergelijke signalenniettegengekomen. Pagina

U,

ci) -C

(U

4.J

E

0

Rechtmatigheidsbeheer Onze bevindingen in het kader van rechtmatigheid

Wijhebbenbijdecontroleover2015derechtmatigheldgetoetstconform debepalingenvanhetBadoenhetcontroleprotocol2015vande gemeenteCoevorden.Bijonzecontrolehebbenwijaandachtgegevenaan devolgendeonderwerpen: hetrechtmatigheidsbeheer; denalevingvanhetvoorwaardencriterium; debegrotingsrechtmatigheid; dekredieten; hetmisbruik-en-oneigenlijk-gebruikcriterium; deniet-financiëlebeheershandelingen.

Begrotingscriterium

Metdecontroleopdejuistetoepassingvanhetbegrotingscriteriumtoetsen wijofhetbudgetrechtvandegemeenteraadisgerespecteerd. Wijbeoordelenbijonzecontroledeoverschrijdingentenopzichtevande begrotelastenperprogramma.Ditbetreffenenkeldelastenomdathierop eenbeoordelingenrapporteringvandeaccountantwordtgevraagdvanuit deKadernotaRechtmatigheid. Deraadautoriseertdebegroting(enbegrotingswijzigingen)engeeft daarmeetoestemmingvoordeuitvoeringvanhetbeleidendedaarvoor benodigdemiddelen.Hetisdeverantwoordelijkheidvanhetcollegevan burgemeesterenwethoudersombegrotingsafwijkingentijdigtesignaleren enterapporterenaanderaad.Dooreengoedeinrichtingvandeplanning& controlcycluszorgthetcollegeervoordatdebegrotingenbudgetten wordenbewaaktendatbelangrijkewijzigingenofdreigende overschrijdingentijdigwordengemeldaandegemeenteraad,zodatdeze tijdig(binnenhetbegrotingsjaar)eenbesluitkannemen.

Indiendesondanksbudgettenwordenoverschredenennietmeer gedurendehetjaarkunnenwordenvoorgelegdaanderaad,isstrikt genomensprakevaneenonrechtmatigheid.Dezeoverschrijdingenhoeven echternietinallegevallentewordenmeegewogeninhet accountantsoordeel.Vooreenjuisteoordeelsvormingisvanbelangin hoeverredebegrotingsoverschrijdingpastbinnenhetdoorde gemeenteraadgeformuleerdebeleid,dezewordtgecompenseerddoor hogereopbrengstenofkostenoverschrijdingenbijopeneinderegelingen. Dezeoverschrijdingendienentewordenweergegevenindejaarrekening kunnendoorhetvaststellenvandejaarrekeningalsnogdoorderaad wordengeautoriseerd. Wijzijnnagegaanofdefinanciëlebeheershandelingentotstandzijn gekomenbinnendegrenzenvandedoorderaadgeautoriseerdebegroting. Wijconstaterendevolgendeoverschrijdingenoplastenniveautenopzichte vandegewijzigdebegroting: Programma3:Ruimteenleefomgeving€3.900.000. Programma4:Openbareruimte€296.000. Programma6:Financieringendekkingsmiddelen€672.000. Indetoelichtingopdestaatvanbatenenlastenisdoorhetcollegeeen analysevandeoverschrijdingenopgenomen.Deoverschrijdingenzijn toereikendtoegelichtenpassenbinnenbestaandebeleidofworden gecompenseerddoorhogerebatenbinnenhetprogramma.Hetcollegestelt uwgemeenteraadvoorgenoemdeoverschrijdingenteautorisereninhet kadervandevaststellingvandejaarrekening2015.Vooruitlopendhierop zijnwijhiervanreedsuitgegaanbijhetvormenvanonsoordeeloverde (begrotings)rechtmatigheid. Pagina

Rechtmatigheidsbeheer Kredieten

WI]zijnnagegaanofdeinvesteringentotstandzijngekomenbinnende grenzenvandedoorderaadgeautoriseerdekredieten.WI]hebbengeen overschrijdingenopinvesteringsniveautenopzichtevandegevoteerde kredietengeconstateerd.

Misbruik en oneigenhijk gebruik

Indeexterneeninterneregelgevingzijndiversebepalingenopgenomen dieeropzijngerichtommisbruikenoneigenlijkgebruiktevoorkomen. Uwgemeenteheeftdetoetsophetmisbruikenoneigenlijkgebruik neergelegdininternecontroleplannen.Deuitkomstvandezetoetsheeft nietgeleidtotbevindingendieinvloedhebbenopderechtmatigheidvan batenenlastenenbalansmutaties.

Niet-tinanciële beheershandeHngen vallen buiten de scope van rechtmatigheidscontrole

Handelingenenbeslissingenvanniet-financiëleaardvallenbuitendescope vanderechtmatigheidscontroledoordeaccountant.Deaccountanttoetst dezehandelingenenbeslissingennietinhoudelijkdoorgegevensgericht onderzoek.Volstaanwordtinditkadermethetbeoordelenvanhetinterne systeemvanrisicoafwegingen.Binnenditsysteemmoetenvoorwaarden zijngeschapenomrisico’sgoedtekunnenbeoordelenenindetijdte kunnenvolgen. WI]hebbenonseenbeeldgevormdoverdewijzevantotstandkomingvan deinventarisatievanderisico’sendegetrouweweergavevandehieruit mogelijkvoortvloeiendefinanciëlegevolgenindeparagraaf Weerstandsvermogenenrisicobeheersingvanhetjaarverslag.

C CD

•

Onafhankelijkheid en controleproces Bijlage 1 On afha n ke Iij kh e Id

Deonafhankelijkheidvandeaccountantbehoorttothetfundamentvanzijn beroep.Indemaatschappelijkediscussieoverkwaliteitsverbeteringvande controlespeeltdeonafhankelijkheidvanaccountantseenbelangrijkerol. Vanaf1januari2014isopalleassurance-opdrachtenonderNederlands rechtdeVerordeninginzakeOnafhankelijkheid(ViO)vantoepassing. EenaantalbelangrijkepuntenuitdeViOdiewijhieronderhebben opgenomenbetreffen: Langdurigebetrokkenheid Samenloopvandienstverlening Geschenkenengiften Eenstriktescheidingtussencontrole-enadviesdienstenwasalvankracht voorOOB’svanaf1januari2014enkantoorroulatieisverplichtvoor financiëlejarenvanCOBsvanaf2016.DaarnaastkentdeEuropese verordeningvanafcontrolejaar2016striktereonafhankelijkheidseisen, maarooknaderebevestigingenoveronafhankelijkheidtercommunicatie aaninternetoezichthouders. Op17juni2016wordteengewijzigdeViOvankrachtvanwegede implementatievanVerordening(EU)nr.537/2014vanhetEuropees ParlementendeRaadvan16april2014betreffendespecifiekeelsenvoor dewettelijkecontrolesvanfinanciëleoverzichtenvanorganisatiesvan openbaarbelang.

Impact ViO op relatie Gemeente Coevorden en EY

Lanqduriaebetrokkenheid Cmalleschijnvanafhankelijkheidtevermijden,kunnendeexterne accountanten(Sr.)managersinhetteammaximaalzeven achtereenvolgendejareninhetteamactiefzijn.Daarnazullenzij roteren.Per17juni2016moetdeexterneaccountantroterenna periodevanvijfjaarwaarbijverdereenafkoelingstermijnvandrie geldt.Onzebetrokkenheidinjarenlaathetvolgendebeeldzien: drs.R.T.H.WortelboerRAsinUscontroleboekjaar2014 D.WinsemiusEMARAsinUscontroleboekjaar2015 Ditbetekentdatwijvoldoenaandetermijnvanzevenjaren. Wijbrengenutijdigopdehoogtevanbelangrijketeamwisselingen. Internbeschikkenwijoverinterneoverdrachtsprocedures,zodat hinderondervindtvaneenteamwisseling. Samenloopvandienstverlening TenaanzienvanCOB’sisdecombinatievanwettelijkecontrolesen dienstverleningvofledigverboden,metuitzonderingvanmetname genoemdeoverigeassurancediensten.Voorniet-OOB’sisbepaald samenloopisgeoorloofdalsdenon-assurance-dienstnietvanmateriële invloedisophetassurance-object.Alserwelmateriëleinvloedis beginseleenverbod,behalvewanneerde non-assurance-dienstniet: subjectiefofniet-routinematigis;of eenverwerkingswijzeinhetassurance-objecttengevolgeheeft hetassurance-teamtwijfeltofdezeverwerkingswijzepassend leidttoteenbedreigingulthoofdevanbelangenbehartiging.

Onafhankelijkheid en controleproces Bijlage 1 Verantwoordelijkheid

Conformdeaanonsverleendeopdrachthebbenwijdejaarrekening2015 vandegemeenteCoevordengecontroleerd.Dezejaarrekeningisonder verantwoordelijkheidvanhetcollegevanburgemeesterenwethouders opgesteld.Hetisonzeverantwoordelijkheideenoordeeltegevenoverde jaarrekening,alsbedoeldinartikel213tweedelid,vandeGemeentewet. WijhebbenonzecontroleverrichtinovereenstemmingmetNederlands recht,waaronderhetBesluitaccountantscontroledecentraleoverheden (Bado)enhetdoorderaadvastgesteldecontroleprotocol. Dienovereenkomstigzijnwijverplichttevoldoenaandevooronsgeldende gedragsnormenenzijnwijgehoudenonzecontrolezodanigteplannenen uittevoerendateenredelijkematevanzekerheidwordtverkregendatde jaarrekeninggeenafwijkingenvanmaterieelbelangbevat.

Controleaanpak en -uitvoerinq

WijhebbenugeInformeerdoveronzecontroleaanpakendebelangrijke aandachtsgebiedenhierin. Wijhebbenonzewerkzaamhedenconsistentmetditplanuitgevoerd. Wijvoerenonzecontroleuitmeteenmixvansysteem-engegevensgerichte werkzaamhedeneneenmixvanvasteteamledeneningeschakeldeexperts. Daarnaastbeschikkenwijalsorganisatieoververschillende kwaliteitsborgingsmaatregelen.Ditgeheeltezamenleidttoteenkwalitatief goedecontrole.Inonscontroleplanenditverslagisvoorelkbijzonder aandachtsgebiedinonzecontroleterugtelezenwatdekernpuntenin onzecontrolezijngeweestdiehebbenbijgedragenaandekwaliteitin onzecontrole. Onzecontroleaanpakisonderanderegerichtophetinkaartbrengenvan devoordejaarrekeningvanbelangzijnderisico’s.Medeopbasisvanonze gesprekkenmetdeportefeuillehouderoverdebelangrijkefinanciëleen operationeleontwikkelingenhebbenwijeenaantalpuntenmeteen verhoogdrisicovoordejaarrekening2015onderkend: sociaaldomein; WNT; waarderinggrondexploitaties. Pagina

Onafhankelijkheid en controleproces Bijlage 1

Demetuafgesptokengoedkeurings-en rapporteringstoleranties OpgrondvanhetBadosteltderaaddegoedkeuringstolerantievastdiede accountantbijzijnjaarrekeningcontroledienttehanteren. Degoedkeuringstolerantiezijnvastgestelddoorhetcollegevan burgemeesterenwethoudersenvervolgensterbesluitvorminggebracht vanderaad. Opgrondvandejaarrekening2015bedraagtdegoedkeuringstolerantie voorfoutenafgerond€1miljoen(1%vandelasten)envooronzekerheden €3miljoen(3%vandelasten).Alsdegoedkeuringstolerantienietwordt overschreden,kaneengoedkeurendecontroleverkiaringafgegeven worden. Dezegoedkeuringstolerantieiseenkwantitatiefcriterium.Deuiteindelijke oordeelsvormingisechteraltijdeencombinatievankwalitatieveen kwantitatieveatwegingen. Wijhebbeneenrapporteringsbedrag,demaatstafdiegeldtvoorhet rapporterenvanfoutenenonzekerheden,gehanteerdvan€100.000.

Goedkeurings-Goed-BeperkingOordeel-Afkeurend tolerantiekeurendonthouding Foutennde<1%>1<3%->3% jaarrekening (%asten) Onzekerhedenin<3>3<10%>10% decontrole (%lasten)

S1Sa-bijiage Bijlage 2

Hetisvolgensdenotaverwachtingenaccountantscontrolevoorgeschrevendatwijdegeconstateerdefoutenenonzekerhedenperregelingrapporterendoor middelvanonderstaandeverplichtetabel.Dezetabeldientdooruwgemeentesamenmeteenaantalandereverplichtvoorgeschreven verantwoordingsstukkenvoor15lullaanstaandeelektronischbijhetCBStewordenaangeleverd. Nummerspecifieke uitkerlngconform S1Sa-bijiage2015 D9 Bodemsanering(exciusiefBedrijvenregeling) 2005-2009(SISatussenmedeoverheden) BrededoeluitkeringverkeerenvervoerSiSatussen medeoverheden RegionalemobiliteitsfondsenSiSatussen medeoverheden Wetsocialewerkvoorziening(Wsw)totaal2014 Gebundeldeuitkeringopgrondvanartikel69WWB gemeente2015 Besluitbijstandsverleningzelfstandigen2004 (exciusieflevensonderhoudbeginnendezelfstandigen) gemeente2015

FoutofFlnanciëleToelichtlngfout/onzekerheid onzekerheidomvangin euro’s GeenOnderwijsachterstandenbeleid2011-2015(OAB) E6B E27B E28C G1A G2 G3

Geenn.v.t. GeenGeenn.v.t. GeenGeenn.v.t. GeenGeenn.v.t. GeenGeenn.v.t. GeenGeenn.v.t. GeenGeenn.v.t. Pagina

C a)

E

a)

C (U C D 0 0 0 (a

a)

L.

a) a)

I.

C (a

a)

U) C a)

0

4-

0 ci) -D a) .0

C

a)

>

0 ci) to

C

0 a) U a)

a) 0

C

0 0 U U,

0

a) to

— 0

D

.2 0^U

0. U

><

ci) —

o

C ci) o 0’

0 -D 0 0

0

C

a)

>

C ci) 0’

C

0

C

0’

ci)

U,

a)

U,

C a)

E ^a)

o E’

- C C

ti-I

o ^o

I— .2

C C

0 —

z ^-

— 0’

a) (i-I

-D a) .0

C a) -(0

C

.0 ci)

C _.

a) a)

0. -

o

> 0’

a) _C

—(0 C

C C

(0 0

0’ ^C

L. 0)

o >

ry-)

0) 0-I to

aD

F- _t

z >_Co

V Co

>< 0 Co

0 Co 0 >