Samen in beweging voor Hengelo

(1)

Samen in beweging voor Hengelo

(2)

Verkiezingsprogramma 2022-2026 Pagina 2 van 54

Inleiding

Deze verkiezingen gaan over mensen, inwoners van Hengelo, Beckum en Oele. Ze gaan over ouderen en jongeren, over gezinnen, onze buren én over u!

Als lokale fractie van de ChristenUnie hier in Hengelo zijn wij net als u betrokken inwoners van onze stad. Daarom spannen we ons de komende raadsperiode weer graag in om de stad mooier te maken.

We zijn in beweging!

Ook in de komende vier jaar gaan we actief luisteren naar de thema’s die u bezig houden. We blijven ons inspannen om de schreefgroei op veel terreinen tegen te gaan. Dankbaar kijken we terug op de vele successen, maar we zien nog voldoende taken voor ons liggen. We zijn nog niet klaar.

Wij hebben een gemeente voor ogen waar elke inwoner telt en waar het goed is om te wonen en samen te leven. Wij geloven dat mensen gemaakt zijn door God en dat Hij ons aan elkaar gegeven heeft om samen te leven. De Bijbel geeft waarden en uitgangspunten waarin ieder mens wordt herkend als waardevol lid van de samenleving. Deze visie brengt ons in beweging en wil anderen in beweging brengen.

Het programma is omvangrijker dan u van ons gewend bent. Met dank aan veel betrokkenen voor het meedenken, ideeën delen, aanscherpen en verrijken staan wij nu in de startblokken.

Samen, in beweging!

Susanne van den Beukel en Herman Groeneveld

(3)

(4)

In beweging voor…

…elkaar.

Want omzien naar elkaar, opkomen voor de kwetsbare inwoners binnen de gemeente en strijden voor gerechtigheid zijn voor ons dé drijfveer om politiek actief te zijn. Niemand mag eenzaam zijn of het gevoel hebben niet mee te tellen in Hengelo. We willen inzetten op zorg en

ontmoetingsmogelijkheden voor ouderen en meer ruimte voor gezinnen. Jongeren hebben de toekomst en moeten voldoende kansen krijgen. Ontzorging voor mantelzorgers moet

vanzelfsprekend zijn in Hengelo. En mensen met een beperking moeten volledig mee kunnen doen. We willen een stad zonder armoede en schuldenlast. Een stad waar iedereen de zorg kan ontvangen die nodig is. Cruciaal hierbij zijn de doorontwikkeling van de gezins- en jeugdhulp en de blijvende inzet op preventie en vroegsignalering.

…natuur en milieu.

Het behoud van ons klimaat houdt ons intens bezig. Klimaatverandering raakt ons en stelt ons met elkaar voor ingrijpende en omvangrijke keuzes. We zijn ons er dan ook sterk van bewust dat goed rentmeesterschap, ofwel zorgvuldig omgaan met onze natuur, inzet van ons allen vraagt. Slimmer en bewuster omgaan met energie moet hand in hand gaan met de bescherming van ons waardevolle buitengebied. Aan eigenaarschap hechten wij veel waarde. Wij zijn voorstanders van maximale vergroening en willen volop inzetten op milieuontlastende maatregelen. Zo moet Hengelo de titel fietsstad krijgen. Als onderdeel hiervan willen we het achterstallig onderhoud van fietspaden aanpakken en met name in Driene de fietsveiligheid sterk verbeteren.

…een betrokken stad waar het prettig is om te wonen.

Hierbij hoort onderling vertrouwen tussen de inwoners en het bestuur van de gemeente Hengelo.

Daarin moeten we zelf als onderdeel van de gemeenteraad het goede voorbeeld geven.

Samenwerking, transparantie, betrokkenheid, betrouwbaarheid en leiderschap zijn voor ons sleutelwoorden. We moeten goed overwogen besluiten durven nemen in afstemming met de

inwoners. We willen dat de gemeente een plek is waar iedereen graag woont en waar oog is voor de omgeving, het historisch erfgoed, cultuur, veiligheid, huisvesting en het woningaanbod. Een plek waar voldoende voorzieningen zijn, voor jong en oud. We willen meer investeringen in de wijken waar onder meer onderhoud van bruggen of fietspaden hard nodig is.

Doe met ons mee! Kom in beweging en stem!

(5)

Inhoudopgave

Inhoud

Samen in beweging voor Hengelo ... 1

Inleiding ... 2

In beweging voor… ... 4

…elkaar. ... 4

…natuur en milieu. ... 4

…een betrokken stad waar het prettig is om te wonen. ... 4

Inhoudopgave ... 5

Hoofdstuk 1 Betrouwbaar Hengelo ... 7

1.1 Vertrouwen ... 7

1.2 Global Goals ... 8

1.3 Samen zijn we de gemeente ... 8

1.4 Financiën ... 11

Hoofdstuk 2 Veilig Hengelo ... 12

2.1 Een veilige samenleving ... 12

2.2 Digitale veiligheid ... 13

2.3 Drugs en drank ... 13

2.3 Prostitutie ... 14

2.4 Mensenhandel ... 15

2.5 Ondermijning ... 16

2.7 Veiligheid, kindermishandeling en huiselijk geweld ... 16

Hoofdstuk 3 Duurzaam Hengelo ... 17

3.1 Betaalbare en klimaatvriendelijke energie en warmte ... 17

3.2 Klimaatadaptatie en natuurbeleid ... 20

Hoofdstuk 4 Zorgzaam en gezond Hengelo ... 22

4.2 Regionale samenwerking ... 23

4.3 Zorg voor inwoners in kwetsbare situaties ... 23

4.4 Eenzaamheid ... 24

4.5 Mantelzorg en vrijwilligers ... 25

4.6 Jongeren ... 25

4.7 Inclusieve samenleving ... 26

4.8 Ouderen en zelfstandig wonen ... 26

4.9 Dak- en thuisloos ... 27

(6)

4.10 Zorg voor vluchtelingen ... 28

Hoofdstuk 5 Gezin, jeugd en onderwijs... 29

5.1 Investeren in gezinnen ... 29

5.2 Jeugdzorg ... 29

5.3 Onderwijs ... 30

Hoofdstuk 6 Bedrijvig Hengelo ... 33

6.1 Internationale samenwerking ... 33

Hoofdstuk 7 Meedoen op de arbeidsmarkt ... 37

Hoofdstuk 8 Leven in Hengelo ... 42

Hoofdstuk 9 Hengelo mobiel ... 46

Hoofdstuk 10 Kunst, cultuur en sport ... 51

10.1 Cultureel Hengelo ... 51

10.2 Sportief Hengelo ... 53

(7)

Hoofdstuk 1 Betrouwbaar Hengelo

Onze gemeente Hengelo vormt pas een echte samenleving als mensen elkaar zien en helpen, verbinding zoeken en over verschillen praten. Dat is het principe waarop onze democratische rechtsstaat is gebouwd. We kunnen alleen vredig samenleven als we – ondanks alle verschillen – onze basiswaarden op handen én in onze harten dragen.

Bij de ChristenUnie staat de samenleving centraal. Een samenleving die het werk is van inwoners en maatschappelijke verbanden samen.

De gemeente heeft vooral als taak de samenleving te versterken en staat daarom naast mensen. Om te wijzen op de eigen verantwoordelijkheid maar ook om mee te denken, te stimuleren en te ondersteunen waar dat nodig is.

De menselijk maat, dát past bij de ChristenUnie, dát past bij Hengelo – in het leven van alledag in ons werk, in ons gezin en in de zorg van de gemeente voor de inwoners.

Dit vraagt om maatwerk: de een heeft die ondersteuning sneller nodig dan de ander. En voor mensen die het echt niet zelf of samen met anderen kunnen, biedt de overheid een vangnet. Inwoners moeten een beroep kunnen doen op de overheid als hun vrijheid, gezondheid, veiligheid of bestaanszekerheid in het geding is. Om die reden is het goed dat de overheid ook grenzen aangeeft, handhaaft, normeert en kadert.

1.1 Vertrouwen

Wij zijn ervan overtuigd dat goed bestuur en sterk moreel en integer leiderschap de basis vormen voor een bloeiende samenleving. Net zo belangrijk is een samenleving die zich realiseert dat een overheid niet alles kan oplossen en zelf ook verantwoordelijkheid neemt.

De ChristenUnie zet in haar werk in de gemeenteraad in op luisteren en samenwerken. Als fractie willen we betrouwbaar en constructief bekend staan in Hengelo.

(8)

De ChristenUnie wil bijdragen aan het bouwen aan vertrouwen door:

Hengelo gaat een vervolg aan ‘Baas boven Baas’ geven zodat Hengelose jongeren van zich kunnen laten horen.

Open, herkenbaar en betrokken aanwezig te zijn in Hengelo.

In te zetten op goede relaties met inwoners.

Eerlijk te zijn en geen beloftes te doen die niet zijn na te komen.

Te zorgen dat politieke processen zoveel mogelijk in de openbaarheid plaatsvinden.

Te streven dat politieke ontwikkelingen tijdig, open/eerlijk en toegankelijk met de inwoners worden gecommuniceerd.

Inwoners te betrekken, terug te koppelen wat met hun input wordt gedaan en keuzes uit te leggen.

De bereikbaarheid (toegankelijke overheid) en dienstverlening van de gemeente hoge prioriteit te geven.

Te zorgen dat in Hengelo voldoende capaciteit is om aan de communicatie richting de inwoners te kunnen voldoen (ambtelijke capaciteit) + contactpersoon bij gemeente.

1.2 Global Goals

De Sustainable Development Goals, in het kort ook Global Goals genoemd, zijn 17 afgesproken wereldwijde duurzame ontwikkelingsdoelen op het gebied van klimaat, armoede en onderwijs. Deze vormen dé wereldwijde duurzaamheidsagenda en zijn sterk vervlochten met de opgaven in Hengelo.

Daarom willen wij dat de gemeente Hengelo de Global Goals integreert in al het beleid de komende periode.

1.3 Samen zijn we de gemeente

De ChristenUnie wil dat de inwoners van Hengelo zoveel mogelijk zelf verantwoordelijkheid nemen voor het eigen handelen en de zorg voor de samenleving oppakken. Samen zoeken hoe we de kracht van de samenleving kunnen aanspreken. De gemeente moet op haar beurt dan wel openstaan voor initiatieven van inwoners, maar ook voor initiatieven van instellingen, verenigingen, bedrijven en kerken. Vooral als die het algemeen belang op het oog hebben. Hierbij past een overheid die meedenkt, participeert, drempels verlaagt en faciliteert. De ChristenUnie stimuleert dat inwoners zichzelf organiseren in bijv. coöperaties en daarmee verantwoordelijkheden op zich nemen op het gebied van duurzaamheid, zorg, lokale economie of wijkbeheer. Meer verantwoordelijkheid van inwoners vraagt om minder regels van de gemeente, om minder administratieve lasten en minder bureaucratie. Inwonersinitiatieven willen we ruimhartig verwelkomen en inwonersparticipatie stimuleren wij omdat we ervan overtuigd zijn dat het goed is gebruik te maken van de kennis en ervaring van onze inwoners. Wel letten we erop dat de gemeenteraad vanaf het begin duidelijk is over het samenspel en de ruimte die er is voor participatie. Dat steekt nauw. Aan de ene kant niet pas het gesprek aangaan als keuzes al gemaakt zijn, maar ook geen ongecontroleerde

inwonersparticipatie. Dat vraagt om duidelijke financiële en technische kaders.

De ChristenUnie wil dat continue burgerparticipatie een vanzelfsprekende en grote plaats inneemt. Dit als bewoners aangeven dat zij bijvoorbeeld als wijk een voorziening zelf in stand willen en kunnen houden, maar ook bij de (invoering van de) Omgevingswet.

Inwonerspeilingen, experimenten met nieuwe vormen van vertegenwoordiging en andere manieren om inwoners te betrekken bij de besluitvorming moeten aanvullend zijn op het mandaat dat via de verkiezingen door de inwoners is gegeven. Juist bij belangentegenstellingen is het de gemeenteraad

(9)

die – als hoeder van het algemeen belang – knopen doorhakt. Het lokaal bestuur blijft eindverantwoordelijk.

Raadgevende referenda zijn geen oplossing bij complexe politieke vraagstukken. Het feit dat de uitslag niet bindend is, levert verwarring en ontevredenheid op.

Tegelijk is de ChristenUnie wel voor een bindend, correctief referendum met een uitkomstdrempel, zodat kiezers in een uiterst geval aan de noodrem kunnen trekken over voorstellen die door de raad zijn aangenomen. Maar vooral geldt voor de ChristenUnie: raadsleden zijn gekozen om zorgvuldig alle belangen af te wegen en weloverwogen besluiten te nemen. Laat ze het werk doen waarvoor ze het mandaat gekregen hebben

Betrekken van jongeren

Democratie is geen statisch begrip, maar een werkwoord. Daarom wil de ChristenUnie zich inzetten om inwoners en dus ook de jongeren in Hengelo te betrekken bij de lokale democratie. Wij vinden dat nodig omdat door samen te praten over de uitdagingen in onze gemeente, we met elkaar tot

gedragen oplossingen kunnen komen.

In Hengelo wil de ChristenUnie zich inzetten om de inspraak van jongeren te verbeteren. De beslissingen die wij nu nemen, gaan over hun toekomst.

Hengelo gaat een vervolg aan ‘Baas boven Baas’ geven zodat Hengelose jongeren van zich kunnen laten horen.

Plannen van de gemeente moeten ook getoetst worden op de gevolgen voor jongeren.

Hengelo zorgt ervoor dat alle leerlingen uit de groepen 6-8 van de basisscholen uit de gemeente zicht krijgen op wat de gemeenteraad doet, bijvoorbeeld door het organiseren van gastlessen over/vanuit de gemeentepolitiek.

Lokale Media

Onafhankelijke lokale en regionale media zijn cruciaal voor de lokale nieuwsvoorziening en de lokale democratie. Ze informeren inwoners, houden bestuurders scherp en agenderen maatschappelijke kwesties.

We formuleren lokaal mediabeleid in overleg met het veld.

De ChristenUnie wil onderzoek naar de haalbaarheid van een lokaal mediafonds, omdat het belangrijk is gericht kwetsbare onderdelen van de nieuwsvoorziening te kunnen ondersteunen.

Hierbij willen we de provincie ook betrekken vanuit hun rol als hoeders voor de kwaliteit van het lokale openbaar bestuur.

RadioHengeloTV/1 Twente Hengelo (Stichting Lokale Omroep Hengelo) is de lokale publieke omroep, die voorziet in een lokaal toereikend media-aanbod en staat voor onafhankelijke journalistiek. Hun subsidiëring moet blijven gewaarborgd.

Smart Cities en digitalisering

Ontmoeting tussen inwoners en overheid vindt op veel verschillende manieren plaats. Dat kan fysiek, maar Nederland digitaliseert snel. Ook zien we dat traditionele vraagstukken op gebied van veiligheid, gezondheid, zorg en in de fysieke leefomgeving steeds meer ondersteund worden door digitale middelen, zoals camera’s, digitale platforms, zelfhulp op afstand en data-analyse.

(10)

In onze gemeente telt iedereen mee, en daarom wil de ChristenUnie dat onze dienstverlening en gemeentelijke projecten aansluiten bij iedere inwoner. Toch dreigen er mensen digitaal de aansluiting te missen en wordt kansenongelijkheid vergroot. Inwoners moeten daarom geholpen worden om digitaal vaardig te zijn.

Communicatie

Voor veel mensen wordt de samenleving complex. Veel ouderen, allochtonen en laaggeletterden vinden het vaak ingewikkeld om op tijd de juiste informatie te vinden of om bij de overheid aan te kloppen voor hulp. De ChristenUnie wil dat de gemeente Hengelo haar regels zo simpel mogelijk houdt.

In Hengelo kunnen inwoners, naast de digitale weg, altijd bij een fysiek loket met hun vragen bij de gemeente terecht.

De gemeente communiceert zo duidelijk en eenvoudig mogelijk met inwoners. Hiervoor wil de ChristenUnie dat de richtlijnen van Direct Duidelijk worden nagekomen en er een vervolg van het project Helder Hengelo’s komt. Het inzetten van taalambassadeurs en de samenwerking met Wijkracht, het jongerenpanel en het Taalpunt Hengelo in de bibliotheek juichen wij toe.

De ChristenUnie wil dat berichten over aanvragen en besluiten, zoals vergunningen,

(bestemmings)plannen en lokale regelgeving, zowel digitaal zijn in te zien alsook in de lokale papieren media blijven verschijnen. Aanvullend pleit de ChristenUnie ervoor dat direct

omwonenden bij ruimtelijke ontwikkelingen aan het begin van het proces ruim van tevoren en persoonlijk worden geïnformeerd.

Wijken en buurten waarderen

De ChristenUnie waardeert het eigene van wijken. De gemeente moet alle mogelijkheden benutten om bewoners van de Hengelose wijken te betrekken bij zaken die hen raken. Dit gebeurt door de inzet van het right to challenge.

Voor een betrokken wijkenbeleid kiest de ChristenUnie voor het inzetten van wijkraden als wijkambassadeurs

Voor een degelijk beleid is het noodzakelijk beleidsvrijheid te geven om kleine projecten slagvaardig te kunnen aanpakken.

Uitgangspunten:

Alle ruimte voor inwoners die verantwoordelijkheden op zich nemen (bijv. in coöperaties) op het gebied van duurzaamheid, energie, zorg, lokale economie of wijkbeheer.

Indieners van burgerinitiatieven worden niet van het kastje naar de muur gestuurd. De gemeentelijke organisatie hanteert hiervoor heldere procesafspraken en een eenvoudig systeem en werkt via ‘ambassadeurs’ in de wijk.

Wijken krijgen meer eigen mogelijkheden en zeggenschap om keuzes te maken die passen bij de wijk. Voorbeeld hiervan is o.a. het project Van grijs naar groen.

Vroegtijdig open en eerlijk inwoners betrekken bij beleidskeuzes en/of grote ontwikkelingen.

De gemeente gaat onderzoek doen naar het realiseren van digitale (participatie)platforms om dit te faciliteren.

De gemeente gebruikt bij schriftelijke communicatie met inwoners zoveel mogelijk eenvoudig Nederlands (taalniveau B1).

(11)

1.4 Financiën

Van de gemeente verwachten wij dat zij een betrouwbare, goede rentmeester is van de beschikbare middelen. Het gaat om gemeenschapsgelden, die hetzij via de afdracht van de Rijksoverheid, hetzij via de gemeentelijke belastingen zoals de Onroerende Zaak Belasting (ozb), door onze inwoners zijn opgebracht.

In de afgelopen jaren is het takenpakket van alle gemeenten flink uitgebreid. Hierdoor zijn de

financiële risico’s aanzienlijk toegenomen. Dit vooral als het gaat om Wmo en jeugdzorg, maar ook bij de taken rondom de energietransitie. De beleidsvrijheid is beperkt en door bezuinigingen van de Rijksoverheid op de uitkering uit het Gemeentefonds ligt er een grote druk op het financieel beleid.

Dat betekent dat, naast het uitgangspunt dat gemeenten voldoende geld van het Rijk moeten ontvangen om hun taken goed te kunnen uitvoeren, Hengelo de komende periode uitgaven en inkomsten in evenwicht moet brengen. De ChristenUnie dringt aan op efficiënt financieel beleid en het goed in beeld hebben en beheersen van risico’s om toekomstige generaties niet op te zadelen met de gevolgen van slecht (financieel) beleid van hun voorgangers.

Als er financiële keuzes gemaakt moeten worden gaat bij de ChristenUnie het belang van de

kwetsbaarsten altijd voor. Daarnaast moet geld zoveel mogelijk worden uitgegeven aan het doel waar het voor bestemd is.

De afgelopen periode had Hengelo grote financiële tekorten (o.a. op Wmo en jeugdzorg). Wij dringen er zo nodig via de VNG of anderszins bij de Rijksoverheid op aan om gemeenten een passende vergoeding te geven voor de taken die moeten worden uitgevoerd.

Misbruik van voorzieningen moet worden voorkomen en als dit wel gebeurt is een actieve aanpak nodig. Tegelijk verlangen we van onze gemeente dat deze naast mensen staat en maatwerk levert.

Spaarzaamheid en een behoudende financiële koers zijn leidend, dus geen risicovolle investeringen.

Structurele uitgaven moeten met structurele middelen begroot te worden en dus niet met incidentele meevallers.

De dienstverlening van de gemeente (heffingen en leges) is zoveel mogelijk kostendekkend.

Bij problemen die de gemeentegrenzen overstijgen, moet worden gezocht naar samenwerking en solidariteit binnen de regio om zo mogelijk tot financiële afspraken te komen of een gezamenlijke lobby te organiseren.

Gemeente Hengelo is geen bank en moet dus ook niet bankieren voor derden.

(12)

Hoofdstuk 2 Veilig Hengelo

Brandweerkazerne

Hengelo moet een veilige stad voor iedereen zijn. Als niet iedereen zijn eigen verantwoordelijkheid neemt, kunnen we de vrijheden en veiligheid van onze stad niet borgen. Elke buurt of wijk heeft een eigen aanpak nodig en inwoners moeten betrokken zijn bij het opstellen daarvan.

2.1 Een veilige samenleving

De gemeente Hengelo blijft haar integraal veiligheidsbeleid voortdurend afstemmen met de

ervaringen in de verschillende buurten. Want betrokkenheid van inwoners en organisaties is van groot belang.

Inwoners worden actief betrokken bij de veiligheid op straat, in de wijk en in huis. Dit kan door de inzet van het Burgernet of van appgroepen in de wijk.

Cameratoezicht is een prima middel, maar de ChristenUnie wil het beperkt (proportioneel) toepassen en inbedden in goede wetgeving (privacy) en in een goede cyclus van beleid, uitvoering en evaluatie.

De ChristenUnie hecht aan de rol van de wijkagent als aanspreekpunt voor inwoners in de wijk en zijn coördinerende taak naar andere agenten en de gemeente toe om problemen in de wijk concreet aan te pakken.

Er wordt ingezet op extra beschikbaarheid en zichtbaarheid van de wijkagent.

Inwoners worden betrokken bij het actueel houden van het integraal veiligheidsplan en de prioriteiten hierin.

Er wordt op ingezet om fietsendiefstal en woninginbraak in Hengelo nog verder naar beneden te krijgen.

De burgemeester zorgt voor lage drempels voor het doen van (anoniem) aangifte en voor goede terugkoppeling door de politie.

Er is in Hengelo (zo nodig) ruimte voor organisaties, zoals Stichting Tactus, Leger des Heils en/of Stichting Exodus, die opvang en ondersteuning bieden aan daken thuislozen, verslaafden en (ex-)gedetineerden.

(13)

2.2 Digitale veiligheid

Niet alleen onze fysieke veiligheid is belangrijk, door de toenemende digitalisering wordt onze online veiligheid ook steeds belangrijker. Door deze ontwikkeling moet de gemeente het risico van verkeerd gebruik minimaliseren. Dit vraagt om een sterke aanpak, die zorgt voor de beveiliging van onze gegevens, de aanpak van digitale criminaliteit en de borging van onze privacy. De ChristenUnie vindt het belangrijk dat we erop kunnen vertrouwen dat onze gegevens in goede handen zijn.

Bij ontwikkeling van deze technologieën staat niet alleen het welzijn van de individuele burger maar ook de bloei van de samenleving als geheel centraal.

De ChristenUnie wil in Hengelo een digitale aanpak, aansluitend bij de landelijke Smart City- aanpak, waarin inwoners, bedrijven, scholen, maatschappelijke instellingen en de gemeente samen de regionale samenleving sterker maken, technologische innovaties implementeren en deze toegankelijk maken voor elke inwoner.

Om Gemeente Hengelo toekomstbestendig te houden en goede dienstverlening te waarborgen, is het belangrijk om de Informatie- en IT-strategie te herijken en hacks of uitvallen van ICT-systemen in kaart te brengen en te voorkomen.

Uitgangspunt bij de ontwikkeling van nieuwe ICT faciliteiten is security by design, naast continu oog houden voor de impact op privacy van de burgers.

Daarnaast moet er aandacht zijn voor asymmetrische (of ongelijke) informatie, dus wanneer de ene partij meer informatie heeft dan de andere partij. Dit kan leiden tot welvaartsverlies en moreel wangedrag.

Privacy

Voor een goede vervulling van de wettelijke taken en verplichtingen heeft de gemeente de

beschikking over veel gevoelige persoonsgegevens. Het koppelen van gegevens is nodig om snel de juiste zorg te kunnen leveren. Onduidelijke privacyregels leiden ertoe dat zorgverleners de veilige kant kiezen en daarmee goede hulpverlening in de weg staan.

Voor het vertrouwen in de overheid is het tegelijk van het grootste belang dat zorgvuldig met deze gegevens wordt omgegaan. Inwoners hebben daar recht op. Ze moeten daarom goed geïnformeerd zijn over wat er met hun gegevens gebeurt. Alle medewerkers van onze gemeente weten hoe ze met persoonsgegevens om moeten gaan.

Niet de angst voor boetes, maar een intrinsieke motivatie om zorgvuldig om te gaan met persoonsgegevens moet de basis vormen voor het voldoen aan privacywetgeving.

2.3 Drugs en drank

Verdovende middelen bieden voor veel mensen een ontsnappen uit het hier en nu. Met mate en in redelijkheid is dit natuurlijk geen probleem. Het kan echter niet de bedoeling zijn dat mensen door drugs, drank en lachgas verslaafd raken en daardoor zichzelf, hun vrijheid en waardigheid kwijtraken.

De ChristenUnie wil de aanwezigheid van coffeeshops en de distributie van drugs actief tegengaan door streng op te treden bij overlast.

Signalen uit de buurt moeten hierbij zwaar wegen. De gemeente moet bij aanwezige coffeeshops actief handhaven op de landelijk vastgestelde AHOJ-GI-criteria. (Verboden om: te afficheren, harddrugs te verhandelen, overlast te veroorzaken, jeugd onder de 18 toe te laten of aan hen te verkopen, grote hoeveelheden te verhandelen en het ingezetenencriterium.) Ook moet het

(14)

afstandscriterium (minimaal 250 meter tot scholen) worden opgenomen in het lokale coffeeshopbeleid en strikt worden gehandhaafd.

De ChristenUnie is tegen het zelf telen van wiet door gemeenten en is zeer kritisch over experimenten hiermee. Wiet is en blijft een verboden middel. Door het wietgebruik tegelijkertijd wel te gedogen geeft de overheid een dubbele boodschap af. Tegen illegale hennepkwekerijen wordt hard opgetreden.

De gemeente Hengelo moet meer doen tegen het toenemende gebruik en het verborgen probleem rondom designer drugs.

De handhaving van de Drank- en Horecawet vraagt om voldoende beschikbare en goed geschoolde handhavers. De ChristenUnie is voor extra alertheid op de handhaving van leeftijdsgrenzen. De strijd tegen drankmisbruik voert de gemeente samen met scholen, ouders, kerken, verslavingszorg, horeca, politie, sportverenigingen en andere betrokkenen.

Sluitingstijden van horeca zijn lokaal maatwerk. Belangrijk daarbij is een totaalpakket aan afspraken met horeca, politie, hulpverlening en omwonenden.

De gemeente organiseert (zo nodig samen met andere gemeenten) voldoende

toezichtcapaciteit voor de Drank- en Horecawet. De gemeente gebruikt hiervoor regelmatig mystery guests.

Het regionaal coffeeshopbeleid Twente (max. 3 in Hengelo) blijft richtinggevend.

De gemeente Hengelo voorkomt de uitbreiding van het aantal Shisha Lounges.

Happy hours in de horeca en reclamestunts voor alcoholische dranken worden via convenanten of via de APV aan banden gelegd.

De gemeente Hengelo maakt zich in de regio sterk voor een taskforce drugs om druggerelateerde criminaliteit en overlast aan te pakken.

Er wordt in de buurt van scholen sterker gehandhaafd op het dealen van drugs.

De gemeente Hengelo voert een permanent verbod in voor het gebruik van lachgas in de openbare ruimte.

De gemeente Hengelo zet zich samen met maatschappelijke partners, het onderwijs en ervaringsdeskundigen in voor de preventie van alcohol- en middelengebruik. Niet alleen richting de jeugd, maar ook in de richting van ouders/volwassenen. Hieraan verbonden zijn voorlichtingsmomenten in het onderwijs over het gebruik van verdovende middelen.

De gemeente Hengelo zet zich in om de doelstellingen vanuit het lokale preventieakkoord te behalen.

2.3 Prostitutie

Prostitutie is geen gewoon beroep. Prostitutie is ongelijkwaardig; er is bijna altijd sprake van ongelijkheid. Daarom is de ChristenUnie tegen prostitutie. Criminaliteit, mensenhandel, uitbuiting, eenzaamheid en andere sociale problemen zijn de schrijnende werkelijkheid achter de schone schijn.

Met de verschuiving van prostitutie van de clubs en bordelen naar het thuiswerken/via internet diensten aanbieden, neemt de onzichtbaarheid van de prostitutiebranche toe en daarmee ook de risico’s. De coronacrisis heeft deze ontwikkeling versterkt.

Hengelo actualiseert het huidige prostitutiebeleid en stelt (in overleg met het huidig regionaal prostitutieoverleg) een uitstapprogramma voor prostituees op met daarin aandacht voor:

o analyse van huidige lokale situatie binnen de gemeente en de regio;

(15)

Verkiezingsprogramma 2022-2026 Pagina 15 van 54 o de regulering van de vergunde seksbranche;

o hulpverlening aan en positie van sekswerker;

o toezicht en handhaving;

o aanpak van misstanden;

o de mogelijkheid van het inrichten van een zgn. overweeghuis voor vrouwen die overwegen uit de prostitutie te stappen.

De ChristenUnie is voor een uitsterfbeleid voor bestaande seksinrichtingen en het voorkomen van de vestiging van nieuwe.

Voor exploitanten moet ondernemen in de prostitutiesector zo moeilijk mogelijk gemaakt worden. Daarvoor komt er een one-strike-you’re-out-beleid. Op basis van dit systeem wordt slechts in een beperkt aantal gevallen een waarschuwing gegeven. In alle overige gevallen volgt direct een sluitingsmaatregel. Na de ‘out’ wordt een pand herbestemd door de raad.

De ChristenUnie is ervan overtuigd dat misstanden binnen de sector verminderd worden door gelijke regels voor iedereen. Vooruitlopend op de wet regulering sekswerk (WRS) willen wij daarom het volgende:

De minimumleeftijd voor prostituees verhogen van 18 naar 21 jaar.

Een vergunningsplicht voor zelfstandig thuiswerkende prostituees.

Onder jongeren speelt sexting en grooming een steeds grotere rol. De ChristenUnie vindt het belangrijk dat ouders en scholen samen optrekken als het gaat om voorlichting en

hulpverlening.

Wijkteams/professionals volgen een training om loverboysituaties en gevallen van

mensenhandel (thuisprostitutie) in de wijk te herkennen en maken afspraken met de politie over handhaving, melding en begeleiding.

2.4 Mensenhandel

Mensenhandel betekent per definitie het uitbuiten van mensen. Onder mensenhandel verstaat de ChristenUnie seksuele, arbeids- en criminele uitbuiting. Daarbij wordt dwang, misleiding,

machtsmisbruik of misbruik van een kwetsbare positie gebruikt. Dit komt ook in Hengelo voor.

De ChristenUnie wil dat onze gemeente de samenwerking met andere gemeenten uit de regio binnen het Kenniscentrum Mensenhandel Twente actief inzet en beleid tegen deze ernstige en complexe vorm van criminaliteit opstelt en uitvoert. Op die manier voorkomen we een waterbedeffect tussen gemeenten en zijn we beter in staat mensenhandel te voorkomen, te signaleren en aan te pakken.

Hengelo formuleert, op basis van onderzoek naar de verschijningsvormen, specifiek

mensenhandelbeleid met daarin o.a. aandacht voor signalering, bestuurlijke handvatten om barrières op te werpen en de zorgcoördinatie. We volgen hiermee het IBP, waarin staat dat elke gemeente in 2022 een duidelijke en geborgde aanpak van mensenhandel moet hebben.

Hengelo heeft een aandachtsfunctionaris mensenhandel die bekend is met de bestuurlijke mogelijkheden om te signaleren en op te treden tegen mensenhandel en bekend is met de instanties waar slachtoffers van mensenhandel terecht kunnen.

Hengelo zorgt ervoor dat ieder slachtoffer van mensenhandel terecht kan bij gemeentelijke voorzieningen zoals opvang en begeleiding.

De gemeente zorgt voor informatiepakketten voor bijvoorbeeld arbeidsmigranten, bij voorkeur in hun eigen taal, met daarin minimaal de rechten en plichten en de mogelijkheden om melding te maken van misstanden en hulp in te roepen.

(16)

Hengelo neemt deel aan overlegmechanismen die in het leven zijn geroepen om mensenhandel tegen te gaan.

Hengelo creëert bewustwording van het probleem van mensenhandel onder haar inwoners.

De aanpak Mensenhandel borgen we in het integraal veiligheidsplan.

2.5 Ondermijning

Ook in Hengelo moeten we ons bewust zijn van de invloed van criminele organisaties. Door een oplettende houding van het gemeentebestuur kunnen we deze ontwikkelingen op het spoor komen.

De gemeente Hengelo houdt haar Plan van Aanpak Ondermijning ter bestrijding van de verwevenheid van de boven- en onderwereld actueel en pakt daarmee de georganiseerde (grootschalige) criminaliteit aan. Dit vraagt om regionale samenwerking.

De ChristenUnie is er voorstander van de wet Bibob verder gericht in te zetten.

De gemeente betrekt de inwoners actief bij de herkenning en signalering van (vermoedens van) ondermijnende activiteiten en het melden hiervan.

Er komt in de gemeente Hengelo beleid om illegaal gebruik en opslag van illegale goederen tegen te gaan. De startnotitie uit 2021 wordt verder vorm gegeven.

2.7 Veiligheid, kindermishandeling en huiselijk geweld

Kinderen hebben het recht om veilig te zijn en om beschermd te worden tegen mishandeling. Want de gevolgen van mishandeling zijn groot. Geweld in huiselijke kring komt vaker voor dan we denken.

Het taboe om erover te spreken moet worden doorbroken. Want niet alleen kinderen maar ook ouderen en (ex-)partners zijn dagelijks slachtoffer.

Veilig Thuis, het advies- en meldpunt voor huiselijk geweld en kindermishandeling, moet

laagdrempelig bereikbaar zijn. Ook moet het punt bekend zijn bij alle inwoners van Hengelo. Voor slachtoffers van huiselijk geweld moet er passende hulp en/of een veilige opvang zijn.

Al bij de zwangerschap vindt er screening plaats op hoogrisicosituaties.

Consultatiebureaus (CJG/JGZ) in samenwerking met verloskundigen bieden begeleiding in het omgaan met huilgedrag van baby’s en wijzen actief op Veilig Thuis.

De ChristenUnie zet zich in voor een aanpak van kindermishandeling waarin aandacht is voor preventie en voor het versterken van de interactie tussen kind, verloskunde, onderwijs, wijkteam en Veilig Thuis.

Er komt in Hengelo ruime aandacht en ondersteuning voor gezinnen.

Ouderenmishandeling krijgt de komende periode meer aandacht. Hiervoor overlegt de gemeente met mantelzorg- en ouderenorganisaties.

(17)

Hoofdstuk 3 Duurzaam Hengelo

De ChristenUnie wil krachtig inzetten op de hoopvolle en noodzakelijke beweging die gaande is naar een groene, duurzame economie die zich houdt aan de grenzen van de aarde en aan de norm van ecologische en sociale gerechtigheid.

Wij willen af van olie, aardgas en kolen en ruim baan maken voor schone energie. Energiebesparing in de industrie, gebouwde omgeving en mobiliteit wordt topprioriteit. Auto’s zonder uitstoot en energieneutrale huizen worden de norm. Grondstoffen willen wij niet verspillen, maar terugwinnen en hergebruiken. Wij kiezen voor de bescherming van waardevolle natuur en een verantwoorde omgang met ruimte en landschap in en om Hengelo. Voor deze plannen kunnen we niet zonder de

samenwerking met onze inwoners.

3.1 Betaalbare en klimaatvriendelijke energie en warmte

De ChristenUnie wil toe naar een lokaal vormgegeven energiesysteem van volledig hernieuwbare energie. De gemeente heeft de regie in deze lokale energietransitie en zorgt ervoor dat het doel haalbaar en betaalbaar is en iedereen de overstap kan maken.

Energiecoöperaties en lokale initiatieven

Energiecoöperaties brengen de energietransitie dichter bij de burger en maken lokaal eigendom mogelijk. Daarom willen we dat het gemeentebestuur deze coöperaties voor vol aanziet en als het nodig is praktisch en financieel ondersteunt. Dit geldt ook voor projecten voor kleinere maatregelen thuis, zoals energiebesparende maatregelen en isolatie.

Energiecoaches

De ChristenUnie ziet het belang en nut van de inzet van energie- en wooncoaches, die inwoners

(18)

begeleiden bij het zetten van stappen in het verduurzamen van hun woning en inwoners helpen om de subsidiemogelijkheden optimaal te benutten.

Het energieloket van de gemeente Hengelo moet gewaarborgd blijven.

De samenwerking met Duurzaam (t)huis Twente wordt voortgezet.

Isolatie van de woning is de eerste stap. Daarna volgen maatregelen als zonnepanelen en de inzet van een warmtepomp of aansluiting op het warmtenet.

De gemeente ondersteunt ook de minima in Hengelo bij het verduurzamen van hun woning door o.a. goede afspraken te maken met Welbions.

De gemeente spant zich in voor inwoners met een smalle beurs, die door stijgende energiekosten in financiële problemen terecht zijn gekomen en ondersteunt hen.

Participatie

Belangrijk is dat omwonenden nauw betrokken worden bij plannen voor energieopwekking, zoals zonne-energie en windmolens, en dat zij kunnen meeprofiteren van de voordelen. Participatie zorgt ervoor dat lusten en lasten eerlijker worden verdeeld. Dit kan op allerlei manieren: van een

gebiedsgebonden bijdrage die terugvloeit naar de lokale samenleving tot een aandeelhouderschap van inwoners/coöperatie.

Warmtenet

Het warmtenet in Hengelo is het meest innovatieve warmtenet van Nederland en als gemeente hebben we hier de afgelopen jaren flink in geïnvesteerd. We maken optimaal gebruik van restwarmte van afvalenergiebedrijf Twence. Deze restwarmte wordt nuttig ingezet in het warmtenet van Hengelo, waarvan 700 woningen en bedrijven gebruikmaken. Als Hengelo zouden we met de resterende hoeveelheid ongebruikte warmte nog substantieel meer woningen kunnen verwarmen. Er liggen dus kansen, die actief moeten worden meegenomen in de uiteindelijke uitwerking van de Transitievisie Warmte.

Bij het Wijkuitvoeringsplan Transitievisie Warmte moet de gemeente samen gaan werken met inwoners en gezamenlijk uitzoeken welk alternatief bij welke wijk passend is.

De Warmtewerkplaats moet hiervoor verder actief worden ingezet.

Afscheid nemen van aardgas

Bij nieuwbouw is aardgasloos bouwen inmiddels de norm. De doelstelling is dat Nederland in 2050 geen aardgas meer gebruikt. Voor Hengelo betekent het dat we 60 buurten aardgasvrij moeten maken in 28 jaar. Dat betekent nogal wat voor een eigenaar van een bestaande woning.

Hengelo doet in de Nijverheid al ervaring op met het aardgasvrij maken van een buurt. Daarmee doet de gemeente Hengelo mee aan de landelijke proeftuin aardgasvrije wijken. De nodige financiële middelen vanuit het Rijk ontbreken echter om deze opdracht in volle omvang te kunnen realiseren.

Een inwoner van Hengelo moet op 1 plek terecht kunnen voor zowel technische als financiële arrangementen om zijn woning aan te passen.

De gemeente Hengelo speelt hier lokaal op in door te zorgen voor passende plannen en werkt hiervoor bovenregionaal, provinciaal en landelijk samen.

De ChristenUnie ziet de rol van de gemeente in het faciliteren van duurzaamheidsfondsen en duurzaamheidsleningen en wil dat de gemeente zich hiervoor inspant.

Het uitvoeringsplan om afscheid te nemen van aardgas wordt per wijk samen met de bewoners en gebouweigenaren uit de wijk bepaald.

(19)

Proeftuin Aardgasvrij Nijverheid vraagt om een zorgvuldig proces en een woonlastenneutraal alternatief. De kosten voor inwoners mogen niet toenemen en de gemeente Hengelo spant zich actief in om de benodigde financiële middelen alsnog van het Rijk te ontvangen.

Voorkom energiearmoede: Waar aardgas wordt vervangen door duurzame warmte, investeren we direct in isolatie zodat de energierekening omlaag gaat.

Zon op dak en laadpalen in Bouwbesluit: Opwekking van zonne-energie op daken en in gevels is een uitstekende vorm van meervoudig ruimtegebruik. Door de groei van elektrische

mobiliteit zal de vraag naar laadmogelijkheden toenemen. Daarom wordt geschiktheid van daken voor zonne-energie en het aanleggen van laadinfrastructuur verplicht in het

Bouwbesluit utiliteitsbouw.

Zie ook hoofdstuk 8 ‘Wonen en ruimte’ voor meer over duurzame woningen.

Wind- en zonne-energie

De ChristenUnie vindt het belangrijk zorgvuldig met zonne-energie projecten om te gaan. Daarom ook zijn we kritisch als het gaat om zonneparken op het land. Want eerst moet de gemeente zich richten op het plaatsen van zonnepanelen op de grote lege daken van gebouwcomplexen in Hengelo, waaronder gemeentelijk en maatschappelijk vastgoed, bedrijfsdaken en particuliere woningen, maar ook corporatiebezit en VVE’s.

De gemeente zoekt naar participatie van energiecoöperaties, zodat bewoners met elkaar kunnen investeren in zonne-energie.

Daken en gevels in onze gemeente met zonnepanelen. De gemeente geeft het goede voorbeeld, ook op het gebied van energiebesparing en zuinige verlichting.

Voor zon- en windprogramma’s hanteert de gemeente ook sociaal-maatschappelijke kaders (inspraak, participatie, welke gebieden eerst) met aandacht voor:

▪ Actieve betrokkenheid van omwonenden, grondeigenaren en overige belanghebbenden

▪ Minimaal 50% lokaal eigendom

▪ Zorgvuldige integratie in het landschap (meervoudig ruimtegebruik)

▪ De gemeente hanteert de principes van de Gedragscode Zon op Land Bij keuzes voor het plaatsen van zonnepanelen in onze gemeente gaan we gebruik maken van

de Zonneladder als objectief instrument.

Windmolens worden alleen toegestaan wanneer uit onderzoek is gebleken dat er geen nadelige gezondheidseffecten ontstaan voor inwoners. Ook mag de opwekking van groene energie niet ten koste gaan van kwetsbare natuur. Bovendien moet er voldoende netcapaciteit zijn.

Energiebesparing industrie

De gemeente moet de lokale industrie uitdagen om samen een energiebesparingsconvenant te sluiten. Door samen te werken brengen bedrijven elkaar tot ideeën en zetten ze extra stappen om energie-efficiënt te worden.

Duurzaamheid pakken wij in onze gemeente integraal aan en wordt waar relevant in ieder beleidsstuk opgenomen (duurzaamheidstoets).

De gemeente neemt in de verkeers- en vervoersplannen CO2-emissiereductie integraal op.

Met aandacht voor alternatieven voor de auto, het stimuleren van gebruik van openbaar vervoer en fietsverkeer. Daarnaast zetten we in op het stimuleren en faciliteren van carpoolen.

Bij grootschalige energieprojecten moet de omgeving zeggenschap krijgen en kunnen participeren.

(20)

In de komende raadsperiode maken we het gemeentelijke inkoopbeleid volledig duurzaam en eerlijk: 100% schone energie uit Nederland en producten die voldoen aan de regels van eerlijke handel.

Met woningcorporaties houden we ons aan de bestaande afspraken dat alle sociale

huurwoningen in 2030 energieneutraal (nul-op-de-meter) zijn, waarbij de woonlasten gelijk blijven.

Differentiatie in de OZB-heffing, eventueel op basis van het energielabel. De vervuiler betaalt meer dan de vergroener.

Inzameling herbruikbare grondstoffen

De normen voor afvalscheiding worden steeds strenger. In 2025 mag er nog 30 kilo restafval per persoon per jaar zijn. In afval zitten waardevolle grondstoffen die niet verloren mogen gaan. De ChristenUnie wil afval zien als grondstof. Als afval goed gescheiden wordt ingezameld bij de bron, kunnen de grondstoffen worden aangeboden voor hergebruik.

In Hengelo kennen we geen afval meer, alleen grondstoffen. Het afvalbrengstation is een belangrijke plek voor het inzamelen van goederen voor kringloop- en reparatiedoeleinden.

Hergebruik via kringloopwinkels en afvalbrengstations wordt gepromoot.

Het huidige systeem van bronscheiding wordt voortgezet, omdat dit het beste past bij deze visie op afval.

Wel moet er een oplossing komen voor de illegale bijplaatsingen bij hoogbouw. Hetzelfde geldt voor de (vaak bewuste) vervuiling van PMD-afval en de hoge mate van afkeur van PMD, omdat dit ten koste gaat van het hergebruik.

Het centraal (in de wijken) inleveren van restafval is een goede manier om afval te scheiden.

Hierbij wel aandacht voor gezinnen (luiers), ouderen en mensen met een beperking en mensen die wonen in hoogbouw.

De gemeente stimuleert ook scholen en maatschappelijke organisaties om afval te scheiden en faciliteert hen hierin zoveel mogelijk.

Bij aanbesteding neemt de gemeente op dat grondstoffen aan het eind van de levenscyclus eenvoudig te scheiden en herbruikbaar moeten zijn.

Gezamenlijk aanpak circulaire economie met lokale branche- en ondernemersverenigingen (bijv. voor het uitwisselen van lokale reststromen).

3.2 Klimaatadaptatie en natuurbeleid

Vergroening stedelijk gebied en schone lucht

Natuur is goed voor de mens. De komende periode behouden en breiden we daarom groen uit in Hengelo en vervangen we zoveel mogelijk bestrating door groen(stroken). Ruim 500 bomen in Hengelo zijn zo bijzonder dat ze extra bescherming verdienen. Daarnaast heeft de gemeente Hengelo bijna 36.000 bomen in eigen beheer. Verdichting en vergroening moeten bijdragen aan de

vermindering van hittestress, de vergroting van biodiversiteit in de stad, en aan een schonere lucht en een betere leefbaarheid. Hierbij spelen voor ons als ChristenUnie bomen een belangrijke rol. We ondersteunen particuliere initiatieven die daaraan bijdragen.

Als gemeente hebben we de intentie om het Schone Lucht Akkoord te ondertekenen en hiervoor een plan van aanpak op te stellen, zodat de ambitie van min. 50% gezondheidswinst in 2030 ruimschoots wordt gerealiseerd – ofwel de huidige luchtkwaliteit van Hengelo wordt behouden.

(21)

De ChristenUnie pleit voor goede voorlichting en campagne over het stoken van hout en over het nut van houtrookfilters.

Bij nieuwe plannen moet het uitgangspunt zijn dat bestaande en gezonde bomen behouden blijven en worden ingepast. Wanneer toch kap moet plaatsvinden, wordt dit volwaardig gecompenseerd binnen het plangebied en als dit niet mogelijk is, via afdracht in een bomenfonds. Dit fonds wordt gebruikt om elders in Hengelo bomen toe te voegen.

Actualisatie van het (bijzondere) bomenbeheerplan van 2017.

Biodiversiteit

De biodiversiteit (soortenrijkdom) neemt schrikbarend af. Doel is om de biodiversiteit en natuurrijkdom te versterken. Dit doen we in Hengelo door:

vergroening van het stedelijk gebied (met gebruikmaking van inheemse soorten);

bij het beheer van onze openbare ruimte nog meer in te zetten op biodiversiteit;

de voorrang te geven aan natuurvriendelijke maatregelen bij plagen;

gemeentegrond alleen te verpachten onder strikte duurzaamheidsvoorwaarden gericht op behoud of versterking van de biodiversiteit.

Toekomstbestendig waterbeheer

‘Leven met water’ raakt ook Hengelo. Door versteende gebieden en de toename van extreme buien ontstaat steeds vaker overlast en schade. De extremen merken we ook in lange droge, hete periodes.

Het is noodzakelijk dat de gemeente een strategie ontwikkelt en de samenwerking met ons waterschap Vechtstromen, onder de naam Hengel'eau, verder versterkt. Het project rondom de Elsbeek is hiervan een goed voorbeeld.

Het Waterplan van Hengelo in samenwerking met het Waterschap Vechtstromen, het

waterbedrijf Vitens en de provincie Overijssel geeft aan hoe we de komende jaren (tot 2030) omgaan met het water in onze stad. Dit plan moet er de komende jaren voor zorgen dat de noodzakelijke financiering van de projecten rond komt.

Er komt de komende raadsperiode een water- en klimaatadaptatieplan, dat inzicht geeft in hoe de gemeente omgaat met de wettelijke zorgplichten voor afvalwater, regenwater en

grondwater.

Inwoners hebben een belangrijke rol als het gaat om waterberging. De gemeente werkt aan bewustwording op dit punt, bijvoorbeeld door een publiekscampagne in samenwerking met de tuincentra.

Er wordt zoveel mogelijk ingezet op het apart afvoeren en gebruiken van regenwater; er wordt volop ingezet op het afkoppelen van afvalwater.

De gemeente stimuleert en subsidieert ook de komende jaren structureel de aanleg

van groene daken en geeft zelf het goede voorbeeld. Daarmee werken we in onze gemeente aan meerdere doelstellingen tegelijk: waterberging, verkoeling, biodiversiteit en zonnepanelen leveren meer rendement.

(22)

Hoofdstuk 4 Zorgzaam en gezond Hengelo

Ieder mens is waardevol. Ieder leven is het waard om beschermd te worden en zorg te ontvangen waar dat nodig is. We komen op voor de kwetsbaren en dragen uit dat het belangrijk is dat we omzien naar elkaar, dat mensen elkaar helpen en voor elkaar zorgen.

Met afstand het meeste gemeentelijke budget wordt besteed aan het sociaal domein. Substantiële financiële tekorten in de jeugdzorg en de Wmo wringen, waardoor de gemeente Hengelo cruciale keuzes moet maken. Dit resulteert in besparingsmaatregelen. Als ChristenUnie zien wij er scherp op toe dat zorgbehoevende inwoners niet achterblijven.

4.1 Gezondheid en preventie

Inzetten op het voorkomen van gezondheidsproblemen is belangrijk voor de ChristenUnie Hengelo.

Door te investeren in het verder uitbouwen en versterken van preventie en vroegsignalering, zorgen we ervoor dat mensen (langer) gezond blijven. Gezondheid is het uitgangspunt. Want voorkomen is beter dan genezen. Mensen zijn te waardevol om zich te verliezen in verslavingen aan alcohol, roken, drugs, seks en/of gokken. Wij willen dat iedereen gezond is en dat onze jongeren vrij van verslaving opgroeien. Preventie kan voorkomen dat mensen verstrikt raken in verslavingen of te maken krijgen met andere gezondheidsproblemen.

Zie ook hoofdstuk 2 ‘Veiligheid’ voor meer over dit onderwerp.

De ChristenUnie Hengelo wil daarom het volgende:

Op basis van het landelijke Preventieakkoord komt er in Hengelo een breed lokaal Preventieakkoord.

De gemeente Hengelo maakt werk van gezonde voeding, geen alcohol, niet roken en voldoende beweging en neemt dit op in het lokale Preventieakkoord.

De gemeente formuleert een concreet gezondheidsbeleid, gebaseerd op data die bij de GGD voorhanden zijn over de gezondheid en ziektelast van de inwoners. In dat beleid worden

(23)

inwoners, deskundigen in het sociaal domein, huisartsen, maar ook scholen en sportverenigingen betrokken bij de uitvoering.

Actieve bijdrage vanuit de gemeente Hengelo om in samenspraak met scholen en

maatschappelijke organisaties voorlichting te geven over gokken, roken, drugs-, dranken lachgasgebruik en de risico's bespreekbaar te maken.

De opkomst en acceptatie van het gebruik van alcohol, softdrugs en synthetische drugs is zorgelijk. De risico’s van het gebruik van pillen als XTC en MDMA zijn groot. Ook

gameverslaving wordt een steeds groter probleem. Voorlichting op universiteiten, scholen en bij feesten moet vooral gericht zijn op preventie en pas dan op veilig gebruik en controle.

4.2 Regionale samenwerking

Gemeenten in Twente hebben vorig jaar besloten om een Gemeenschappelijke Regeling Gezondheid op te richten. Hierin zijn de GGD (incl. de JGZ), Veilig Thuis Twente en de regionale inkoop van de jeugdhulp in één organisatie ondergebracht. De organisaties kunnen nu makkelijker samenwerken. Zo kan ook de gemeente Hengelo voor haar inwoners meer inhoudelijke resultaten bereiken, terwijl ze tegelijkertijd middelen effectiever en efficiënter inzet. Dit geldt ook voor de integrale samenwerking tussen de gemeenten, Menzis, de GGD en vele andere partners binnen het programma Twentse Koers. Als ChristenUnie vinden wij samenwerking ten gunste van een goede en snelle hulpverlening aan onze inwoners belangrijk.

De ChristenUnie zal scherp toezien op de uitvoering bij belangrijke vraagstukken, zoals:

het opnieuw contracteren van aanbieders van jeugdhulp (nadat de huidige contracten met 1 of 2 jaar zijn verlengd);

de verdere doordecentralisatie van beschermd wonen;

de doorontwikkeling van de gezins- en jeugdbescherming.

Verder vinden wij het essentieel om:

nog meer in te zetten op preventie en op vroegsignalering door het normaliseren van ondersteuningsvragen en door deze zoveel mogelijk in het voorveld op te vangen;

toe te zien op een passend aanbod binnen het lokale zorglandschap, dit zowel met lokaal beschikbare zorgaanbieders (lokaal contracteren en wellicht wijkgericht vormgeven) als met het regionale zorglandschap (welk aanbod moeten we regionaal beschikbaar hebben en ook regionaal contracteren?);

ervoor te zorgen dat het sociaal domein financieel beheersbaar blijft, in partnerschap met aanbieders van zorg en ondersteuning (opgavegericht werken).

4.3 Zorg voor inwoners in kwetsbare situaties

De ChristenUnie is groot voorstander van zorg die dichtbij is georganiseerd. Zorg op een menselijke schaal, bereikbaar en met een menselijk gezicht. De gemeente moet vol inzetten op het weghalen van de schotten tussen hulp, zorg en participatie, en het voorkomen en verminderen van

bureaucratie. De ChristenUnie wil dat er gedacht wordt vanuit de zorgvraag van inwoners. De inzet van ervaringsdeskundigheid (bij o.a. de GGZ, maatschappelijke zorg, mantelzorg en

vluchtelingenwerk) draagt bij aan grotere deelname aan de samenleving en heeft daarnaast meerwaarde voor de ervaringsdeskundige zelf.

Bij aanvragen van inwoners voor ondersteuning door de gemeente wordt een gesprek gevoerd met de aanvrager, samen met andere gezinsleden, mantelzorgers en/of een onafhankelijke cliëntondersteuner.

Hengelo voert het gebruik van ervaringskennis en ervaringsdeskundigheid in.

(24)

Integrale afwegingen worden gemaakt in één beschikking voor Wmo, jeugdhulp, participatiewet, minimabeleid enz.

Als zorg niet via een ZIN-contract (zorg in natura) geleverd kan worden, dan is een

persoonsgebonden budget (pgb) een instrument om toch passende zorg onder regie van de zorgvrager aan te vragen. De ChristenUnie wil het dat pgb-gebruik mogelijk blijft en dat inwoners die mogelijkheid kennen. Zo hebben zorgvragers altijd de mogelijk om

identiteitsgebonden of andere noodzakelijke zorg in te kopen als deze niet gecontracteerd is.

Er is structureel overleg tussen kerken (diaconieën) en de gemeente om kerken een

volwaardige plaats te geven in de sociale structuur van de stad, Beckum, Oele en de wijken.

Een eigen bijdrage voor zorg/ondersteuning mag nooit leiden tot zorgmijding.

De ChristenUnie wil meer hergebruik en delen van (zorg-)middelen.

De gemeente Hengelo werkt in overleg met scholen, bibliotheken en wijkteams aan de aanpak van (digitale) laaggeletterdheid.

De gemeente organiseert een onafhankelijke ombudsfunctie, die kan bemiddelen tussen cliënten en gemeente.

Personen met verward gedrag

Het aantal personen met verward gedrag neemt toe. Er zijn veel minder GGZ-bedden, problemen worden niet tijdig herkend en soms blijft hulp uit. De ChristenUnie wil bijsturen waar nodig. Daarbij zet de gemeente in op vernieuwende vormen van zorg.

Samen met de GGZ maakt de gemeente afspraken over hoe mensen met verward gedrag in hun eigen situatie kunnen worden ondersteund, hoe netwerken betrokken worden en hoe wordt voorkomen dat mensen afhankelijk worden van de GGZ.

De gemeente zet, in het kader van het hervinden van de eigen kracht, in op zelfhulpgroepen voor mensen met verward gedrag en op de beschikbaarheid van woonruimte.

De politie, de GGZ, de Spoedeisende Hulp-afdeling van het ziekenhuis en de wijkteams maken afspraken over wat te doen bij het aantreffen van mensen met verward gedrag. Voorkomen wordt dat deze mensen in een politiecel terecht komen.

We investeren in beschermd wonen en in de zorg voor thuiswonende mensen met GGZ- problematiek: 24/7 ambulante psychische zorg in de wijk, en intensievere samenwerking tussen GGZ, huisartsen, maatschappelijke opvang, woningcorporatie, schuldhulpverlening en andere zorgen hulpverleners en herstelgroepen.

De ChristenUnie pleit voor inloophuizen en time-out voorzieningen voor kortdurende opname.

4.4 Eenzaamheid

Het voorkomen van eenzaamheid blijft een sterke punt van aandacht. Zeker in de periode van corona is het onderwerp méér dan actueel, bij jong en oud. Niemand wil zich eenzaam voelen. Maar door o.a. lichamelijke klachten ontstaat bijvoorbeeld een verminderde mobiliteit, die ervoor zorgt dat vooral ouderen moeite hebben om nog actief mee te doen. Eenzaamheid wordt zo een steeds groter risico. Eenzaamheid maakt dat mensen zich overbodig kunnen voelen en kan zelfs tot

gezondheidsproblemen leiden.

De ChristenUnie Hengelo wil daarom dat:

de gemeente een pro-actief beleid blijft voeren om eenzaamheid te voorkomen en hierbij, naast de samenwerking met Wijkracht, ook lokale organisaties actief betrekt en een gezamenlijke netwerkstructuur opbouwt;

(25)

bij aanbesteding en/of subsidieverlening minder sterk naar uren, maar naar prestatie en kwaliteit wordt gekeken en organisaties (gedeeltelijk) flexibiliteit en ruimte krijgen voor innovatie;

een actieve bijdrage vanuit de gemeente Hengelo in samenwerking met de GGD Twente om de eenzaamheid onder jongeren inzichtelijk te krijgen en erop te kunnen sturen;

voldoende voorzieningen binnen de gemeente Hengelo waar ‘ontmoeten’ centraal staat en die aansluiten bij de doelgroep;

het voorkomen van eenzaamheid integraal wordt toegepast in daarvoor relevant beleid en er het nodige budget voor wordt vrijgemaakt;

ouderen boven de 70 jaar standaard een bezoek krijgen vanuit het

wijkteam/welzijnsorganisaties (evt. door vrijwilligers) om (verborgen) problemen, zoals eenzaamheid op te sporen;

een goede dagbesteding in de wijken wordt gefaciliteerd, want dit geeft ontlasting bij geval van een dementerende partner maar biedt ook oplossingen bij eenzaamheid.

4.5 Mantelzorg en vrijwilligers

Hengelo kent vele mantelzorgers en vrijwilligers. Ze zijn onmisbaar. Ze verdienen onze waardering maar ook onze zorg, zodat ze niet overbelast raken. Dagbesteding en respijtzorg zijn belangrijk om overbelasting van mantelzorgers te voorkomen.

De gemeente Hengelo ontwikkelt een ruim aanbod in mantelzorgondersteuning, waaronder mogelijkheden binnen Hengelo voor respijtzorg.

De ChristenUnie wil dat de gemeente Hengelo jonge mantelzorgers specifieke ondersteuning biedt, zodat deze mantelzorgers op adem kunnen komen. Zeker als zij zorgtaken moeten combineren met school of studie.

De ChristenUnie wil een proactieve bijdrage van de gemeente Hengelo in de

informatieverstrekking aan mantelzorgers over waar zij ondersteuning kunnen krijgen en de mogelijkheid tot begeleiding door mantelzorgmakelaars.

De ChristenUnie verwacht een goede coördinatie vanuit de gemeente Hengelo met betrekking tot de informele zorg.

De gemeente Hengelo gaat vrijwilligers, als dat nodig is, een gratis VOG (Verklaring Omtrent Gedrag) verlenen.

4.6 Jongeren

Zorg aan jongeren en aan kinderen is erg belangrijk. De coronacrisis heeft duidelijk gemaakt hoe belangrijk het is dat jongeren elkaar ontmoeten, dat ze naar school gaan en dat ze andere activiteiten omhanden hebben. Dit voorkomt eenzaamheid en biedt jongeren een plek om zich te ontwikkelen en te ontplooien. Er zijn jongeren die door eenzaamheid, een onveilige thuissituatie, specifieke

problemen of armoede aandacht nodig hebben. Daar heeft de gemeente Hengelo een taak in.

De ChristenUnie Hengelo wil daarom:

een betere doorstroming binnen het beschermd wonen en terugdringing van de wachtlijsten;

voldoende plekken realiseren binnen de gemeente Hengelo waar jongeren elkaar kunnen ontmoeten en activiteiten kunnen organiseren;

in iedere wijk voldoende speeltoestellen;

dat kinderen niet opgroeien in armoede en gezinnen worden gestimuleerd om gebruik te maken van mogelijkheden die er vanuit de gemeente Hengelo worden geboden;

(26)

er veilige fietsroutes zijn waarmee onze kinderen naar school en vrijetijdsactiviteiten kunnen;

dat ieder kind die het nodig heeft aan buddyprojecten kan deelnemen, zoals het maatjesproject van Humanitas.

4.7 Inclusieve samenleving

Iedereen doet mee en telt mee, dat is het standpunt van de ChristenUnie. Dat geldt ook voor

inwoners die door een handicap beperkingen ervaren. Zij moeten ervaren dat ze meetellen en dat de woonplaats waar zij wonen aandacht heeft voor wat zij nodig hebben om mee te doen en zich thuis te voelen. Oftewel, een inclusieve samenleving.

De gemeente werkt aan het doorontwikkelen én uitvoeren van de lokale inclusie-agenda. De doelgroep wordt hier actief bij betrokken.

Openbare gebouwen en voorzieningen, zoals gymzalen en wijkcentra, worden toegankelijk gemaakt voor mensen met een beperking.

De gemeente zorgt ervoor dat (gemeentelijke) evenementen toegankelijk zijn voor bezoekers met een beperking.

De website van de gemeente is ‘ouderenproof’ en de gemeente is digitaal goed te bereiken voor mensen met een beperking.

De openbare ruimte en het openbaar vervoer wordt op zo’n manier ingericht dat mensen met een beperking zich thuis voelen in Hengelo en zich er zelfstandig kunnen redden.

De gemeente zorgt er in samenwerking met Welbions voor dat er voldoende woonruimte binnen Hengelo beschikbaar is voor mensen met een beperking.

De gemeente Hengelo levert een proactieve bijdrage aan het betrekken van inwoners die laaggeletterd zijn, bijvoorbeeld in samenwerking met de bibliotheek.

De gemeente Hengelo luistert naar de belangen van inwoners met een beperking, bijvoorbeeld door de gehandicaptenraad nog meer te betrekken en contact met andere belangenorganisaties te onderhouden.

De gemeente Hengelo zoekt actief naar mogelijkheden om kinderen met een beperking te laten sporten.

Hengelo stelt een toiletnorm op, zodat er voldoende beschikbare toiletten aanwezig zijn in voetgangersgebieden en verblijfsgebieden. Om dit te bereiken stelt de gemeente ook de toiletten in gemeentelijke gebouwen open en overlegt met horeca en ondernemers.

4.8 Ouderen en zelfstandig wonen

Ouderen betekenen veel voor ons. Ze hebben een bijdrage geleverd aan de samenleving, zoals die nu is. Veel ouderen kunnen zelfstandig wonen en hebben naasten die naar hen omzien. Maar ook steeds meer mensen met een zorgvraag wonen langer thuis. Wanneer er geen mantelzorgers zijn, of als de zorg te intensief wordt, moeten er voorzieningen zijn waar ouderen terecht kunnen. De ChristenUnie vindt dat de gemeente Hengelo daarin, samen met woningeigenaren en woningcoöperatie Welbions een grote verantwoordelijkheid heeft. Juist dichtbij huis.

De ChristenUnie wil het sluiten en centreren van voorzieningen zoveel mogelijk voorkomen.

Meer initiatieven voor ouderen om hen wegwijs te maken in digitale wereld, bijvoorbeeld door een adequaat aanbod bij de dagbesteding om ze digitaal vaardig te maken.

De openbare ruimte moet veilig en toegankelijk zijn en ruimte bieden voor ontmoeting en activiteiten, denk o.a. aan rollator-en rolstoelvriendelijke voetpaden.

(27)

Hengelo moet een dementievriendelijke stad worden. Een belangrijk aspect hierbij is om dementievriendelijk te bouwen. Want als een van de partners dementeert, kan de ‘gezonde’

partner vaak niet dichtbij de dementerende partner wonen.

Binnen de nieuwbouwplannen wordt volop ingezet generatie gerecht generatieoverschrijdend en levensloopbestendig wonen, zoals het concept Knarrenhof in Zwolle.

De ChristenUnie wil ruimte geven aan woonzorginitiatieven, waarbij inwoners elkaar kunnen ondersteunen in de verschillende levensfasen.

De ChristenUnie wil meer ruimte binnen de huidige kaders om vergunningsvrij een aanbouw of kangaroewoning te realiseren. Wij dagen de gemeente dan ook uit om veel meer te doen en bijvoorbeeld een woningsplitsing toe te staan. Dit is vaak moeilijk vanwege de

kadasterwetgeving. De gemeente zou mensen moeten helpen die mantelzorg willen geven en bijvoorbeeld voor een hulpbehoevende ouder een woonunit in hun tuin willen zetten.

De gemeente neemt het voortouw om met huisartsen, wijkverpleging, geriatrisch deskundigen en verpleeghuizen voor elke wijk één plan over de organisatie van ouderenzorg te maken. Per wijk is er één herkenbaar en aanspreekbaar wijkverpleegkundig team. De keuzemogelijkheid voor identiteitsgebonden zorg blijft gewaarborgd.

Per wijk is er een actuele sociale kaart, die ook in gedrukte vorm beschikbaar is (dus niet alleen een digitale sociale kaart DiSK).

Geef kerken en maatschappelijke organisaties meer mogelijkheden om voorzieningen op te starten in de wijk, zoals een weggeefwinkel met een inloopmogelijkheid. Zo kunnen mensen makkelijker naar elkaar omzien.

Neem kerken ook op in de sociale kaart, vooral daar waar kerken ook sociale initiatieven ontplooien.

Stel als gemeente ruimte aan kerken beschikbaar om activiteiten uit te voeren, zoals een kerstdiner of een koffie- en theemiddag.

Zie ook hoofdstuk 8 ‘Wonen en ruimte’ voor meer over dit onderwerp.

4.9 Dak- en thuisloos

De gemeente Hengelo heeft de verplichting om mensen die geen dak boven het hoofd hebben, opvang te bieden. Die opvang heeft als doel dat er in de basisbehoeften wordt voorzien en dat mensen rust wordt aangeboden. Daarnaast is er begeleiding nodig richting noodzakelijke hulp en uiteindelijk zelfstandigheid evenals een plek om te wonen.

Er is voldoende en adequate opvang voor daken thuislozen. Niemand in Hengelo slaapt buiten zijn/haar wil op straat.

Opvang is zo kort en zo sober mogelijk; cliënten worden gestimuleerd via een hulptraject stappen te zetten om het eigen leven weer op te pakken.

De ChristenUnie is voorstander van het concept Housing First voor dakloze mensen met meerdere problemen. Het toewijzen van een woning is de start van een traject richting zelfstandig wonen.

De ChristenUnie wil geen jongeren en gezinnen in de reguliere daklozenopvang.

De gemeente zorgt voor (eventueel tijdelijke) woonvormen voor mensen met een acute woonbehoefte, bijvoorbeeld door scheiding of schulden.

(28)

4.10 Zorg voor vluchtelingen

Vluchtelingen zijn welkom in Hengelo. De gemeente Hengelo heeft een verantwoordelijkheid als het gaat om goede opvang van vluchtelingen. Mensen die huis en haard hebben verlaten om een veilig onderkomen bij ons te vinden. Uiteraard is dit een kwetsbaar thema, maar we zijn ervan overtuigd dat we menswaardig om horen te gaan met vluchtelingen. Om ze een plek in de maatschappij te geven, is het belangrijk dat ze integreren.

De ChristenUnie wil dat de gemeente Hengelo onderdak en begeleiding aanbiedt aan vluchtelingen.

De gemeente Hengelo zorgt voor ten minste bed, bad en brood (en begeleiding) aan uitgeprocedeerde vluchtelingen zolang ze (nog) in Nederland verblijven.

Vluchtelingen binnen Hengelo worden actief gestimuleerd om zich de taal eigen te maken, om zo makkelijker te participeren binnen de samenleving. Maatjes-/buddyprojecten die hieraan meewerken, worden aangemoedigd.

De gemeente ondersteunt programma’s voor de aanpak van laaggeletterdheid bij volwassenen.

De gemeente Hengelo stelt, in samenspraak met alle stakeholders (COA, IND,

Vluchtelingenwerk, maatschappelijke organisaties, scholen, kerken), een lokaal beleidsplan op om de integratie van nieuwkomers snel en efficient te laten verlopen.

(29)

Hoofdstuk 5 Gezin, jeugd en onderwijs

5.1 Investeren in gezinnen

Stabiele, sterke en liefdevolle gezinnen vormen de veilige basis voor gelukkige kinderen die zich goed ontwikkelen. De ChristenUnie wil dat stellen met kinderen handvatten aangereikt krijgen om te kunnen bouwen aan hun relatie en aan het ouderschap. Zo moet de geboortezorg niet alleen gericht zijn op de lichamelijke voorbereiding op de komst van een kindje, maar ook op de mentale

voorbereiding. Een kind is het beste af als de ouders het samen goed hebben. Daarom wil de ChristenUnie dat de gemeente Hengelo ouders ondersteunt door ouderschapscursussen via

consultatiebureaus aan te bieden. De eerste 1000 dagen van een kind zijn essentieel in diens kansen op een stabiele ontwikkeling. In Hengelo gaan we met de Jeugdgezondheidszorg/GGD extra inzetten op deze periode. De ChristenUnie pleit voor meer aandacht in de prenatale voorlichting voor

psychosociale aspecten en veranderingen in de relatie als gevolg van het vader- en moederschap.

Voor kinderen is de echtscheiding van hun ouders vaak bijzonder ingrijpend. Inzet op ondersteuning en preventie bij relatieproblemen is nodig, omdat daarmee kinderen in hun kwetsbare positie worden beschermd en veel relatieleed voor ouders wordt voorkomen.

Met professionals uit het veld ontwikkelt de gemeente preventief (v)echtscheidingsbeleid, allereerst gericht op het laagdrempelig en vrijwillig versterken van relaties van alle ouders in Hengelo, maar daarnaast ook op tijdige hulp als een scheiding onvermijdelijk is.

Ouderschapscursussen en informatie over relatieondersteuning moeten laagdrempelig beschikbaar zijn en blijven (zoals het Mammacafé of Loes).

De ChristenUnie is voorstander van initiatieven waarin ouders andere ouders ondersteunen (bijvoorbeeld het maatjesproject van Humanitas).

5.2 Jeugdzorg

We zien een maatschappelijke ontwikkeling waarbij ouders steeds vaker een beroep doen op jeugdhulp. In het hulpverleningstraject willen we de eigen kracht en de netwerken van gezinnen inzetten en versterken. Jeugdzorg moet beschikbaar zijn voor alle kinderen en ouders die ondersteuning nodig hebben.

Het spreekt voor zich dat het Rijk daarvoor voldoende adequate middelen beschikbaar moet stellen!

Dit is nu nog niet het geval. De ChristenUnie ondersteunt de lobby van gemeenten richting het Rijk om deze middelen alsnog beschikbaar te krijgen.

De ChristenUnie pleit verder voor preventie en vroegsignalering, want jongeren en hun ouders zijn erbij gebaat als op het juiste moment de juiste zorg beschikbaar is. Zo licht of zo zwaar als nodig is.

Hiervoor is het nodig dat de zorgvrager – het gezin – samen met de omgeving en professionals één plan maakt.

Om snel hulp te kunnen aanbieden is het belangrijk om de zorg dichtbij plekken te organiseren waar kinderen verblijven. Dit kan door het onderwijs samen met jeugdzorg arrangementen te laten