Twee fietsroutes rond de kerken van Tongeren
Kerkenfietspad Tongeren Centrum
Kerkenfietspad Pastorale Eenheid Sint-Marcus
© Dekenaat Tongeren
Kerkenfietspad Tongeren Centrum
Aangeboden door het dekenaat Tongeren.
Deze fietsroute van 13,8 km leidt langs de zes kerken en twee bijkerken of kapellen die horen tot de Pastorale Eenheid Onze-Lieve-Vrouw Tongeren. Op de route vind je ook de Begijnhofkerk en de ruïne van de kapel van het vml. Agentenklooster, beide gelegen in het historische begijnhof (Unesco Werelderfgoed). De route is bedoeld om individueel of met het gezin te volgen. Sommige kerken zijn permanent open, van sommige is enkel het portaal geopend. Gelieve bij het bezoeken van de kerken de onderrichtingen van de overheid in verband met het corona-virus in acht te nemen.
Routebeschrijving
1. Start: Knooppunt 111 (Moerenpoort – Leopoldwal). Parkeermogelijkheid.
2. Naar OLV – Basiliek:
Onder Moerenpoort door > Kielenstraat > 1ste links St.-Catharinastraat > Begijnhofkerk (geen bezoek mogelijk) > 1ste rechts Repenstraat met vooraan links ruïne kapel Agnetenklooster > links Piepelpoel >
rechts Vrijthof > Graanmarkt > Stadhuisplein tot ingang Onze-Lieve-Vrouwestraat. In de Basiliek:
tentoonstelling over ontsluiting toren, individuele rondgang met infofolder. Info: www.openkerken.be 3. Naar Sint-Janskerk:
Onze-Lieve-Vrouwestraat > Stadhuisplein schuin oversteken naar Wijngaardstraat > rechts Minderbroedersstraat > ingang hoek met Sint-Jansstraat. Individueel bezoek mogelijk.
4. Naar Kapel Clarissenklooster:
Sint-Jansstraat naar beneden > links Looierstraat > nieuwe brug over Jeker oversteken > evenementenplein De Motten > richting knooppunt 116 volgen via Wijkstraat > links Clarissenkerk. Deze is verbonden met het klooster van de Clarissen, dat mede bewoond wordt door de Gemeenschap van de Zaden van het Woord.
5. Naar Sint-Maternuskerk:
Vervolg het fietspad langs de Wijkstraat tot knooppunt 116 > vervolgens richting knooppunt 117 volgen tot kruispunt Linderstraat met Koninksemsteenweg > oversteken en vervolgens 1ste weg rechts Sint-
Servaasstraat > rechts aan Bertinstraat: Sint-Servaasstraat volgen > aan T-kruispunt links en vervolgens rechts Sint-Maternusplein > links Cottalaan: ingang Sint-Maternuskerk.
6. Naar Kapel Mulken:
Vervolg Cottalaan > eerste weg links en vervolgens rechts Sint-Maternusplein > links Necropolisstraat >
rechts Linderstraat > vervolg fietsroutenetwerk tot knooppunt 117 > naar knooppunt 128 > vervolg richting knooppunt 129 > in Mulken niet rechtsaf fietsnetwerk volgen maar rechtdoor tot kruispunt met
Mulkerstraat > rechts Mulkerstraat tot kapel Mulken. De kapel kan niet bezocht worden.
7. Naar Sint-Gilliskerk:
Vervolg Mulkerweg > links afslaan tussen Tennishal en parking Plinius en pad volgen dwars door Plinius >
voorbij zwembad Fonteindreef vervoegen en Plinius verlaten > rechts afslaan voorbij Rode Kruis > Sint- Gilliskerk.
8. Naar Sint-Jozefskerk:
Hasseltsesteenweg oversteken > naar links (richting Hasselt) tot 2de weg rechts: Groenstraat >
fietsroutenetwerk verder volgen tot knooppunt 107 > Sint-Jozefskerk aan knooppunt 107.
9. Naar Sint-Lutgartkerk:
Vervolg fietsroutenetwerk richting knooppunt 111 via Henisstraat, Sacramentstraat > aan kruising Sacramentstraat met Driekruisenstraat: links Driekruisenstraat tot kruispunt met ring > oversteken, links volgen (18de Oogstwal) > aan rode lichten linksaf Edmond Jaminéstraat > na spoorwegbrug rechtdoor tot aan Sint-Lutgartkerk. Ingang via Blaarstraat. Individueel bezoek mogelijk (Kruisweg Broeder Max en glasramen – info: www.openkerken.be).
10. Naar startpunt via De Kevie:
Keer terug tot kruispunt Blaarstraat met Beemdstraat > links Beemdstraat volgen > bocht naar rechts tot tegen spoorwegtallud > links fietspad nemen tot knooppunt 112 > rechts nemen tot knooppunt 111. Einde van de fietsroute.
adres startplaats (schatting): Sint-Rosastraat 97, 3700 Tongeren, België
Gebruik jij onze app al? Als je in de app naar de routeplanner gaat en rechtsboven in het menu kiest voor 'Importeer route', kan je deze QR-code scannen. Op die manier kan je deze route met je smartphone volgen. Meer info: www.vlaanderen-fietsland.be/nl/app
afstand: 13.8 km
Leaflet | © OpenStreetMap contributors
Start route: knooppunt 111 - Moerenpoort - Leopoldwal, 3700 Tongeren
111
116 117
128
129
107
112
St.-Lutgart St.-Jozef
Basiliek
Begijnhof Agneten
St.-Jan
Clarissen St.-Maternus
Kapel
St.-Gillis Kerk
St.-Gillis Plinius
Informatie over de kerken
Begijnhofkerk
Dit is een vroeg-gotische kerk uit eind 13de eeuw; de plattegrond beschrijft een driebeukig schip, een koor van één travee met vlakke sluiting en twee sacristieën aan de noord- en zuidzijde van het koor. Beschermd monument.
Agnetenklooster
De resten van het huidige klooster dateren in hoofdzaak uit midden 16de eeuw, maar bevatten ook resten uit einde 18de eeuw. Van de kloosterkerk blijft enkel een aantal lage muurresten over. De crypte werd bewaard. Beschermd monument.
Onze-Lieve-Vrouwebasiliek
Aan de bouw van de huidige gotische basiliek werd gestart in 1240, maar de ondergrond herbergt sporen van meerdere oudere kerken die teruggaan tot de Romeinse bewoning van Tongeren. De bouw ervan liep over twee eeuwen met als sluitstuk de toren die dateert uit de 15de eeuw. De kerk is beschermd als monument en de belforttoren kreeg het statuut van Unesco Werelderfgoed. Aan de hand van een infofolder kan je kennismaken met de belangrijkste kunstwerken die in de kerk aanwezig zijn.
Sint-Jankerk
Reeds in 1390 was hier een kapel. Na de Onze-Lieve-Vrouwekerk en de thans verdwenen Sint-Niklaaskerk was de Sint-Jan- de-doperkerk de derde parochiekerk van de stad, waarschijnlijk gesticht voor de leerlooiers uit dit stadskwartier. Na verval in 1606 worden kerk en toren in 1615 hersteld. Opnieuw verval van het schip midden 18de eeuw en bouw van een nieuw classicistisch schip dat ingewijd wordt in 1770. In 1888 toevoeging van een neoromaans koor, transept en zijbeuken.
Beschermd monument.
Kapel van het Clarissenklooster
Dateert uit de jaren 70, toen de Clarissen verhuisden van hun vml. Monasterium aan de Clarissenstraat naar deze nieuwe locatie aan de Clarastraat. Nu wonen in dit klooster zusters van de Gemeenschap Zaden van het Woord, samen met de twee laatste clarissen.
Sint-Maternuskerk
Deze ellipsvormige kerk naar ontwerp van P. Ulrix, dateert uit 1970-71. Bijzonder is het omlopend vensterregister met geometrisch maaswerk van beton, dat zorgt voor een heldere lichtinval. Naast de kerk een vrijstaande klokkentoren in de vorm van een betonnen skelet. Onder de kerk bevindt zich het parochiecentrum.
Kapel Sint-Gillis Mulken
Het oorspronkelijke gebouw uit de 11de eeuw wordt ca. 1200 vervangen door een kapel in overgangsstijl, waarvan nog een spitsboog tussen kerk en toren rest. De huidige toren dateert uit eind 13de eeuw. In 1690 werd begonnen met de bouw van een nieuwe kapel (koor) die tot 1727 verder afgewerkt werd. Tot 1967 was dit de parochiekerk van dit stadsdeel.
Beschermd monument.
Sint-Gilliskerk
Deze rechthoekige zaalkerk met vrijstaande klokkentoren naar ontwerp van P. Ulrix wordt in 1967 ingewijd als nieuwe parochiekerk van de parochie Sint-Gillis. Ze is opgetrokken in breuksteen, met een voorgevel vrijwel helemaal in glas met verticale betonnen onderverdeling. Het gebouw heeft een zadeldak rustend op betonnen spanten, op hun beurt gedragen door betonnen pilasters.
Sint-Jozefskerk
Zaalkerk van vijf traveeën met vlakke sluiting, gebouwd circa 1930 door de tegelfabriek Francart. Baksteenbouw met overvloedig gebruik van geglazuurde tegels. Inwendig zijn de wanden volledig bekleed met tegels van verschillende kleuren.
Overwelving door middel van een tongewelf op met tegels beklede spanten.
Sint-Lutgartkerk
Driebeukige kerk met een schip van negen traveeën, een narthex en een vrijwel vrijstaande noordelijke toren, gebouwd vanaf 1949 naar ontwerp van J. Ritzen en opgevat als een vroeg-christelijke basilica. Ingewijd in 1956. Mergelsteen op een plint van hardsteen (rustica). Zadeldaken (leien); tentdak voor de toren. In het fronton boven het portaal, voorstelling van de Kruisomhelzing door Sint-Lutgardis, een mergelstenen reliëf van J. Van Esbroeck. Moderne glasramen van diverse kunstenaars, kruisweg van Broeder Max. Beschermd monument.
Ref.: Inventaris Onroerend Erfgoed Vlaanderen.
Kerkenfietspad Tongeren Pastorale Eenheid Sint-Marcus
Aangeboden door het dekenaat Tongeren.
Deze fietsroute van 20,2 km leidt langs de kerken of kapellen die horen tot de Pastorale Eenheid Sint-Marcus Tongeren. Op de route vind je een aantal pareltjes van dorpen gelegen in de Jekervallei. De route is bedoeld om individueel of met het gezin te volgen. De kerken zijn meestal gesloten en kunnen dus niet bezocht worden.
Maar het zijn mooie gebouwen, een aantal ervan beschermd als monument en allemaal prachtig ingebed in de landelijke omgeving. Gelieve bij het eventueel bezoeken van de kerken de onderrichtingen van de overheid in verband met het corona-virus in acht te nemen.
Routebeschrijving
1. Start: Knooppunt 111 (Moerenpoort – Leopoldwal). Parkeermogelijkheid.
2. Naar Mal via de oude spoorwegbedding:
Volg de wegwijzer van het fietsroutenetwerk naar knooppunt 112. De weg leidt je via volkstuintjes, over de Jeker, onder de spoorwegbrug tot aan het knooppunt. Daar rechts over de oude spoorwegbedding richting knooppunt 114. Net voorbij de oude Chocoladefabriek (nu herbestemd voor bewoning) > links Neremplein
> Heldenstraat > Kerk Kruisvinding Mal 3. Naar Sluizen:
Aan de kerk van Mal: de weg voor de kerk volgen > voorbij de kerk bocht naar rechts, vervolgens bocht naar links en weer rechts (Waterstraat) > Kruispunt met Viséweg > op Viséweg rechts: Kerk Sint-Servatius Sluizen.
4. Naar Nerem:
Voorbij de kerk: Viséweg maakt bocht naar rechts. Hier fietsroutenetwerk volgen tot knooppunt 114.
Oversteken en vervolgens richting knooppunt 115 volgen. Net voor de brug over de spoorweg: rechts weg volgen via de Lourdesgrot van Nerem tot centrum van het dorp: Servatiusweg. Daar links, onder
spoorwegbrug door: Kerk Sint-Servatius Nerem.
5. Naar Vreren:
Links van de kerk op Servatiusweg > eerste weg links: Kloosterberg > rechts Achterstraat > bocht naar links
> kruispunt met Vrinkseweg > rechtsaf en opnieuw fietsroutenetwerk volgen richting knooppunt 115.
In Vreren vlak na steile klim rechts afslaan: Achter de Kerk > Kerk Sint-Medardus Vreren.
6. Naar Diets-Heur:
Na de kerk: weg steil naar beneden, kruising met Sint-Medardusstraat > kruising met Holleweg > daar rechts opnieuw fietsroutenetwerk volgen richting knooppunt 115 > kruising met Luikersteenweg (voorzichtig met druk verkeer!) oversteken > Voortstraat nemen richting Diets-Heur (dus niet
fietsroutewetwerk volgen) > na Voortstraat: Heurstraat > linksaf Strikkenberg met erg steile klim naar >
Kerk Sint-Cunibertus Diets-Heur. Minder steil alternatief: volgende weg links: Kerkberg.
7. Naar Rutten:
Kerkberg naar beneden > rechts en onmiddellijk links Mazenstraat > aan 1ste kruispunt rechtdoor opnieuw fietsroutenetwerk volgen tot aan knooppunt 115 (Witte boerderij) > rechtdoor naar knooppunt 118 >
rechts richting knooppunt 556 > onmiddellijk na knooppunt 118 aan linkerzijde: Evermaruskapel >
vervolgens aan rechterzijde: kerk Sint-Martinus Rutten.
8. Terug naar Tongeren via Offelken:
Aan Ruttermarkt rechts langs de kerk Sint-Evermarusstraat > links Proenhofstraat > rechts Rechtstraat en vervolgens de Grunnestraat tot kruising met Honnestraat > links fietsroutenetwerk opnieuw volgen tot knooppunt 116. Onderweg op hoogte van de paardenrenbaan (links van het fietspad): rechts Sint-
Hubertuskapel van Offelken. Aan knooppunt 116 route volgen tot knooppunt 111. Einde van de fietsroute.
adres startplaats (schatting): Leopoldwal 6, 3700 Tongeren, België
Gebruik jij onze app al? Als je in de app naar de routeplanner gaat en rechtsboven in het menu kiest voor 'Importeer route', kan je deze QR-code scannen. Op die manier kan je deze route met je smartphone volgen. Meer info: www.vlaanderen-fietsland.be/nl/app
afstand: 20.2 km
Leaflet | © OpenStreetMap contributors
111 112
114
118 115 556
116
Kapel Evermarus
Offelken
- startplaats: knooppunt 111
Informatie over de kerken van de PE Marcus Tongeren
Kerk Heilige Kruisvinding Mal
Neogotische kerk, gebouwd in 1845-1846 naar ontwerp van J. Dumont, op de plaats van de oorspronkelijke romaanse kerk. Het driebeukig gebouw is opgetrokken in baksteen onder een leien zadeldak. Het interieur is bepleisterd. Mobilair en beelden zijn neogotisch.
Kerk Sint-Servatius Sluizen
Toren en onderbouw koor dateren uit de 12de-13de eeuw (Rijn-Maaslandse stijl). Midden- en zijbeuken uit de 17de eeuw werden met behoud van oorspronkelijk grondplan in 1865-1870 in neoromaanse stijl herbouwd naar ontwerp van architect H. Jaminé. Het interieur is neoromaans. De kerk is omgeven door een ommuurd kerkhof.
Beschermd monument.
Kerk Sint-Servatius Nerem
Neoromaanse kerk, in 1876 gebouwd naar ontwerp van A. Castermans ter vervanging van de waarschijnlijk romaanse Sint-Nicolaaskapel (opgetrokken uit silex en mergelsteen), die zich ten noordwesten van de huidige kerk bevond en in 1839 werd gesloopt. Driebeukig schip, bepleisterd interieur.
Kerk Sint-Medardus Vreren
Classicistische kerk, in 1779 gebouwd op de nog bestaande resten van een romaans gebouw, zichtbaar aan de voet van de heuvel waarop de huidige kerk zich bevindt. Driebeukig schip van vijf traveeën. Het interieur is bepleisterd, diverse interieurelementen uit verschillende periodes. Orgel va Pereboom & Leyser Maastricht (ca.
1870). Kerkhof met grafkruisen uit 16de-17de-18de eeuw. Beschermd monument.
Kerk Sint-Cunibertus Diets-Heur
Zeer sobere neoclassicistische zaalkerk, gebouwd in 1850, mogelijk ter vervanging van een ouder romaans gebouw. Bakstenen gebouw van vier traveeën onder zadeldak. Bepleisterd interieur, 19de eeuwse beelden. 19de eeuws beschermd orgel.
Kapel Sint-Evermarus Rutten
In de kapelweide werd ca. 968 door pastoor Ruzelius het graf van Evermarus gevonden; hij zou op die plaats een houten kapel hebben laten bouwen. Abt Wedericus van Burtscheid bouwde op het graf een groter
bedehuis, gewijd door prinsbisschop Theoduinus (1048-1075). De huidige kapel dateert van 1784 en werd door kanunnik Hardy gebouwd op de plaats van het vroegere gebouw. Kapel en weide zijn beschermd als
monument.
Kerk Sint-Martinus Rutten
Neoclassicistische kerk, in 1844 aangebouwd tegen de behouden, romaanse toren van de oorspronkelijke kerk uit de 12de eeuw. Gelegen te midden van het ommuurde kerkhof.
De plattegrond beschrijft een driebeukig schip van zes traveeën. Bepleisterd interieur, waardevol mobilair uit diverse perioden. Beschermd orgel van Pereboom & Leyser, Maastricht (1854) in eiken orgelkast met balustrade. Op het kerkhof, kalkstenen grafkruisen (eerste helft 17de eeuw). Beschermd monument en beschermd dorpsgezicht.
Kapel Sint-Hubertus Offelken (PE Onze-Lieve-Vrouw – parochie Sint-Jan)
Barokkapel van 1729 met oudere, romaanse kern uit de 12de eeuw, gelegen te midden van de beemden.
Omringend kerkhof met enkele grafkruisen uit eind 16de- begin 17de eeuw.
Zeszijdige centrale aanleg met rechthoekige sacristie tegen de achtergevel. Bakstenen gebouw met afwerking van mergelsteen voor de hoekblokken. Tentdak (leien) met dakruiter. Beschermd monument.
