D UURZAAM W I JK I N F O F I C H E 1 7 / 0 3 / , K I N S H A S A

P R O J E C T

-

D U U R Z A A M

W ^{I J K}

-

W A T E R B E H E E R

&

E R O S I E B E S T R I J D I N G

I

N F O F I C H E

1 7 / 0 3 / 2 0 1 9 , K

I N S H A S A

Mbala-Mbala is de naam van een project in de gemeente Ngaliema, genaamd naar één van de laatste stukken bos die nog resten in Kinshasa.

Het project kreeg langzaam vorm sinds 2015. Het begon met enkele bewoners in de wijk Bumba die met vereende krachten de strijd aangingen tegen de enorme erosieproblemen in de wijk.

Na enkele jaren met sympathisanten inspanningen te hebben verricht om de inwonders in de wijk hulp te bieden, werd begin 2018 de VZW Vrienden van Mbala-Mbala op gericht.

DE VERENIGING HEEFT TOT DOEL HET VERBETEREN VAN DE LEVENSKWALITEIT VAN DE INWONERS IN DE BUMBA-WIJK IN DE GEMEENTE NGALIEMA (IN KINSHASA, DEMOCRATISCHE REPUBLIEK CONGO ) DOOR MIDDEL VAN HET VERBETEREN VAN HET ECOLOGISCH, SOCIAAL EN SPIRITUELE WELZIJN VAN DE GEMEENSCHAP.

M ^{B A L A} - M B A L A V Z W

“La Haute Ville” van Kinshasa is door zijn grote hoogteverschillen, de erosiegevoelige bodem, de ongecontroleerde

stadsontwikkeling sinds de jaren ‘60 en de gebrekkige infrastructuur, erg gevoelig voor ravijnvorming.

Onderzoekers van het Koninklijk Museum voor Midden-Afrika (Tervuren) identificeerden aan de hand van satellietbeelden honderden ‘

^MEGA

-

^RAVIJNEN

’ in de hoge stad.

[zie figuur]

Veel van die ravijnen zijn ontstaan in de jaren ‘60 als gevolg van de snelle ongecontroleerde stadsontwikkeling. In de voorbije decennia nam het probleem opnieuw snel toe in omvang door de complete verloedering van publieke infrastructuur.

R A V I J N E N I N K I N S H A S A

H ^{ET PROJECT}

De wijk Bumba is één van de 21 wijken van de gemeente Ngaliema, gelegen in het westen van de stad Kinshasa. De

gemeente is gekend om zijn gigantische erosieproblematiek.

M^{B A L A}- M^{B A L A}

is de naam van het project dat

tot doel heeft de leefbaarheid in de wijk te

verhogen door een beter waterbeheer en door de

ravijnvorming tegen te

gaan.

R ^AVIJNEN

Op deze reliëfkaart is te zien hoe de wijk op een heuvelrug ligt omheen de centraal gelegen Avenue Kinshasa. Alle wegen lopen af van het zuiden naar het noorden, en van de heuvelrug naar de valleien van de rivieren

Binza

en

Lukunga.

Door het gebrek aan

een degelijk

drainagenetwerk

langsheen de avenues

zijn deze uiterst

gevoelig aan erosie.

 





Een vijftiental jaar geleden verdween A^{V E N U E} KA M A N Y O L A. Door hevige regenval ontstonden op korte tijd diepe geulen in de onverharde weg tot deze helemaal verdween en herschapen werd in een metersdiepe ravijn.

Bewoners die op de rand van de ravijn wonen proberen sindsdien met beperkte middelen het verder ontwikkelen van de ravijn tegen te gaan. Bij elke regenbui is het bang afwachten naar het lot van de bedreigde huizen [].

De voornaamste toegangsweg tot de wijk is A^{V E N U E} KI N S H A S A. Die heeft erg te lijden onder het drukke verkeer en ook hier is de infrastructuur sterk verloederd. Sporen van ravijnvorming zijn ook hier al een tijdje aanwezig. De overheid greep in en begon met het herstellen van de weg. Helaas werden de werken stopgezet nog voor er verhardingen werden aangebracht en afwateringsinfrastructuur werd voorzien. De weg is nu extra kwetsbaar.

Bewoners van de wijk zijn bevreesd voor de gevolgen van het aankomende regenseizoen.



Avenue Kamanyola is nu niet langer een weg maar is nu RA V I N E KA M A N Y O L A. Onderstaande figuur toont het profiel van de ravijn met een hellingsgraad variërend van 10 tot 15%.

R ^{A V I N E}

K A M A N Y O L A

E R O S I E B E S T R I J D I N G

Sinds enkele jaren worden bescheiden succesjes geboekt.

Door het aanleggen van kleine dammen in de ravijn wordt verdere erosie beperkt.

Deze eenvoudige structuren blijven kwetsbaar. Dankzij studie en observatie kon de techniek door de jaren heen worden verbeterd. Met steun van vrienden en familie konden meer middelen worden ingezet, er werden meer en grotere dammen in de ravijn aangebracht.

Aanvankelijk spoelden dammen geregeld weg en leken de inspanningen eerder op een processie van Echternach.

Dankzij de ervaring die de voorbije jaren werd opgedaan, bieden de dammen nu meer weerstand tegen de enorme kracht van het wassende water.

Bovendien krijgt men nu afzetting van zand achter de dammen [] na elke hevige regenbui, waardoor men voor het eerst in meer dan een decennium van ravijnherstel kan spreken in plaats van de eerdere gestage verderzetting van

ravijnvorming.



R A V I J N H E R S T E L

W AT E R B E H E E R – A A N PA K B I J D E B R O N

Ook hier zijn de principes van duurzaam regenwaterbeheer van toepassing.

OP V A N G E N, I N F I L T R E R E N,

V E R T R A A G D A F V O E R E N.

Daarom worden in toenemende mate pogingen ondernomen om het probleem van ravijnvorming bij de bron aan te pakken.

Samen met de inwoners van de wijk worden oplossingen gezocht om het regenwater zo goed als mogelijk op het perceel op te vangen, waar mogelijk te laten infiltreren en het overige water vervolgens op gecontroleerde manier af te voeren.

Hiervoor is nog E E N B E L A N G R I J K E E X T R A I N S P A N N I N G N O D I G om mensen het belang van deze ingrepen in te laten zien door sensibilisering, en ze te ondersteunen om maatregelen daadwerkelijk en oordeelkundig uit te voeren.

V E T I V E R G R A S A L S E R O S I E B E S T R I J D I N G

Vetiver is een uiterst doeltreffende grasachtige plant die wereldwijd wordt ingezet in de strijd tegen erosie of voor het beschermen van infrastructuur (wegen, bermen, oevers, dijken…). Ze heeft haar kwaliteiten te danken aan een uiterst dicht pakket van fijne maar zeer sterke wortels die tot drie à vier meter diep kunnen rijken [] .

Ook de bovengrondse delen van de plant bewijzen hun nut. Een dik pak vetivergras vertraagt het afstromende water en houdt het meegevoerde sediment vast. Hierdoor biedt de plant niet enkel bescherming tegen verdere erosie maar kan ze zelf bijdragen tot ravijnherstel [] .

Ervaring in het kweken van vetivergras en het oordeelkundig aanplanten in het kader van erosiebestrijding en ravijnherstel is nog beperkt in de wijk. Hiervoor is een V O O R T G E Z E T T E I N S P A N N I N G N O D I G.

 

L ’A S S O C I AT I O N D E S V O L O N TA I R E S P O U R U N E N V I R O N N E M E N T S A L U B R E « A V E S »

❑ Na de eerste succesvolle interventies in de Kamanyolaravijn en de eerste acties voor een beter waterbeheer in de wijk werd in de wijk het initiatief genomen om een vrijwilligersorganisatie op te richten om samen aan de sanitaire problemen in de wijk te werken.

❑ In 2016 werd L’Association des Volontaires pour un Environnement Salubre of « AVES » opgericht als feitelijke vereniging. In 2018 werd deze officieel geregistreerd als lokale NGO.

❑ Het doel van « AVES » is bij te dragen aan de bescherming van het milieu, en om de levensomstandigheden van de bevolking van de wijk te verbeteren.

❑ De Vrienden van Mabla-Mbala zetten in 2019 de samenwerken met AVES verder om onze gezamenlijke doelstellingen na te streven.

V E R D E R W E R K E N I N D E W I J K …

… O N Z E P L A N N E N V O O R 2 0 1 9 .

Na een jaar van grote politieke onzekerheid waarin het uiterst moeilijk werken was, pikken we in 2019 de draad weer op.

❑ We zetten ons werk verder om de ravijnvorming in Kamanyola om te buigen naar ravijnherstel door het bouwen, verbeteren en onderhouden van dammen.

❑ Er wordt verder gewerkt in de ravijn KAMANYOLA maar sinds begin 2019 eveneens in de ravijn NZOLANA.

❑ We gaan verder op zoek naar oplossingen bij de bron, namelijk verbeteren van regenwaterbeheer in de wijk door sensibilisering en ondersteuning bij het nemen van maatregelen.

❑ Inwoners van de wijk krijgen zelf oog voor de problematiek en zoeken bijkomende ondersteuning voor betere sanitaire voorzieningen en afvalbeleid in de wijk.

❑ We willen verder inzetten op het ontwikkelen van kennis voor het kweken van vetiver en het aanleggen van doeltreffende vetiversystemen om bestaande ravijnen te beschermen of te herstellen maar ook om wegen en percelen te beschermen tegen erosievorming.

❑ Ook het aanplanten van meer groen in de tuinen en publieke ruimte verdient nog meer aandacht en ondersteuning.

❑ Verder moeten ook enkele risicoplekken zoals Avenue Kinshasa in het oog gehouden worden om ravijnvorming op deze belangrijke plek te voorkomen door het nemen van tijdige kleinschalige maatregelen in afwachting van verder ingrijpen door de overheid.

R ^{A M I N G}

Om de nodige voorbereidingen te treffen in de aanloop naar het komende regenseizoen en verder te kunnen werken aan onze plannen zoeken we 1 2 . 0 0 0 E^{U R O}.

RA M I N G O P B A S I S V A N 5 0 W E R K D A G E N M E T 3 0 B E T A A L D E K R A C H T E N

AA N K O O P V A N 5 0 0 0 Z A N D Z A K J E S ^{( 1 )} 3 . 0 0 0 €

WE R K M A T E R I A A L ^{( 2 )} 2 . 0 0 0 €

WE L Z I J N ^{( 3 )} 3 . 0 0 0 €

VE R G O E D I N G E N ^{( 4 )} 3 . 0 0 0 €

OR G A N I S A T I E ^{( 5 )} 1 . 0 0 0 €

TO T A A L 1 2 . 0 0 0 €

TO E L I C H T I N G:

(1)Prijs is afhankelijk van de kwaliteit. Vaak wordt met afgedankte polypropyleenzakken gewerkt. Deze zijn goedkoop maar van slechte kwaliteit wat de duurzaamheid van de dammen sterk vermindert. We onderzoeken de meerwaarde van het gebruik van duurdere jute zakken.

(2) Dit omvat materiaal voor aanleg van dammen en andere waterbeheersmaatregelen [schoppen, kruiwagens, …] en voor de vermeerdering en aanplanten van plantgoed [regentonnen, slangen, plantzakjes, worteldoek, ...]. Verder omvat dit beschermende kledij voor de arbeiders [laarzen, overalls, handschoenen]. Het gaat om aanvulling en gedeeltelijke vervanging van eerder aangekocht materiaal.

(3)Maaltijden voor de arbeiders en versnaperingen tijdens sensibiliseringscampagnes.

(4)Arbeiders worden vergoed aan ~ 2 euro per dag.

(5)De kosten beperken zich tot communicatie, drukwerk, vervoer van materiaal en dergelijke in Kinshasa.

Verder steunt de organisatie steunt volledige op vrijwilligers die zich helemaal kosteloos inzetten voor de ondersteunen van de projecten.

S ^{T E U N}

Om de inwoners in de Bumbawijk verder te ondersteunen zijn bijkomende financiële middelen nodig voor de aankoop van materiaal en voor vergoedingen.

Het bouwen van dammen en andere waterbeheersmaatregelen is zeer arbeidsintensief. Er is veel mankracht voor nodig. De kleine vergoeding die kan worden geboden (~ 2 €/dag) is voor vele mensen in de wijk overigens een belangrijke bron van inkomsten. Ook de vrijwilligers die zich inzetten voor sensibilisering in de wijk en voor het leiden van de werken kunnen rekenen op een kleine vergoeding.

We streven naar een optimale aanwending van de financiële middelen en naar transparantie.

Dit vraagt een degelijke administratie zowel bij het inzamelen van middelen als bij de besteding ervan. Om deze efficiëntie en transparantie na te streven werd de ^{V Z W} VR I E N D E N V A N M^{B A L A}- M^{B A L A} opgericht, en werd in Kinshasa de lokale NGO AVES opgericht om het vrijwilligerswerk in de Bumbawijk verder te stroomlijnen.

W AT K A N I K D O E N ?

J

E K A N O N S H E L P E N D O O R

…

- E

E N K L E I N E

(

O F G R O T E

)

G I F T O V E R T E M A K E N

. - D

O N E R E N V A N M AT E R I A A L

(

I N G O E D E S TA AT

) . - D

O O R D E E L T E N E M E N A A N A C T I V I T E I T E N

.

- D

O O R A C T I V I T E I T E N T E H E L P E N O R G A N I S E R E N

.

A

L L E I N I T I AT I E V E N Z I J N W E L K O M

…

I K D O E E E N G I F T V O O R ?

O

M S C H R I J V I N G

K

O S T

S

T U K S

T

O TA A L

E

ÉN DAG LOON VOOR

1

PERSOON

.

⁽MET MAALTIJD)

2,5 € X =

E

EN BUNDEL MET

10

ZANDZAKJES

. 5 € X =

B

ESCHERMKLEDIJ

(OF GELIJKWAARDIG KLEIN MATERIAAL)

15 € X =

S

PADE

(OF GELIJKWAARDIG MATERIAAL)

30 € X =

K

RUIWAGEN

50 € X =

R

EGENTON

(210L)

(VOOR VERZORGING VAN PLANTMATERIAAL)

70 € X =

R

ESERVOIR

(1000L)

(VOOR VERZORGING VAN PLANTMATERIAAL)

180 € X =

I K D O E E E N G I F T V O O R ?

O

M S C H R I J V I N G

K

O S T

S

T U K S

T

O TA A L

A

ANLEG VAN EEN KLEINE DAM (VAN ONGEVEER200 ZAKKEN, INCLUSIEF PLAATSEN)

370 € X =

A

ANLEG VAN EEN DAM

(VAN ONGEVEER500 ZAKKEN, INCLUSIEF PLAATSEN)

725 € X =

R

EGENWATERTANK

(15000L)

(VOOR HET MEDISCH CENTRUM DAT IN AANBOUW IS, EN VOOR SCHOLEN IN DE

WIJK).

3600 € X =

A

ANLEG VAN EEN KWEKERIJ (VOOR VÉTIVER EN ANDER PLANTGOED,

INCLUSIEF AANKOOP VAN MATERIAAL WAARONDER WATERRESERVOIR VAN

10000L, EN ONDERHOUD GEDURENDE1

JAAR)

5450 € X =

S

ANITAIRE BLOKKEN IN SCHOLEN

(8 BLOKKEN. INCL. CITERNE& WASTAFEL)

7500 € X =

G

I F T E N K U N N E N O V E R G E M A A K T W O R D E N O P R E K E N I N G V A N

V Z W M

B A L A

- M

B A L A O P R E K E N I N G N U M M E R

B E 5 2 5 2 3 0 8 0 9 9 8 1 0 9

V

O O R G I F T E N V A N A F

4 0

E U R O K A N E E N F I S C A A L AT T E S T B E K O M E N W O R D E N

. O

M V A N D E Z E M O G E L I J K H E I D G E B R U I K T E M A K E N

,

D I E N T U W G I F T O V E R G E M A A K T T E

W O R D E N O P R E K E N I N G

B E 6 6 4 3 1 4 7 4 7 6 4 1 4 3

V A N

O S J S

T E U N F O N D S

V Z W

M E T V E R M E L D I N G V O O R

‘ P

R O J E C T E R O S I E

K

I N S H A S A

’.

D ^{A N K}

V Z W

V

R I E N D E N V A N

M

B A L A

- M

B A L A

[ 0 6 9 4 . 9 8 8 . 0 7 3 ]

I

N F O

@

M B A L A

-

M B A L A

.

O R G W W W

.

M B A L A

-

M B A M A

.

O R G

R

E K E N I N G N U M M E R

V Z W M

B A L A

- M

B A L A

B E 5 2 5 2 3 0 8 0 9 9 8 1 0 9