Opstellen van competentieprofielen
Een hanteerbaar model om te komen tot cruciale competenties Supplement
auteur: Mark Koning studentnummer: 1002635 plaats: Weesp
bedrijf: GEA adviesgroep bv instelling: Rijksuniversiteit Groningen faculteit: Bedrijfskunde
afstudeerrichting: Human Resource Management begeleider GEA adviesgroep: mevrouw Goossens begeleiders RuG: de heer Julien
de heer Emans augustus 2004
Voorwoord
In dit supplement zijn alle uitgewerkte competentieprofielen te vinden die gemaakt zijn naar aanleiding van de scriptie: “Opstellen van competentieprofielen: Een hanteerbaar model om te komen tot cruciale competenties.”
Het eerste competentieprofiel dat opgenomen is in dit supplement is van de functie accountmanager in documentintensieve ondernemingen, organisaties en overheden. Dit competentieprofiel is helemaal compleet. Het bevat o.a een voorblad, een inhoudsopgave, een inleiding en uitleg over het toepassen van het profiel. Aangezien deze bladen standaard zijn voor elk profiel, zijn bij de overige profielen de betreffende bladen weggelaten. Naast deze standaard bladen bevat elk competentieprofiel een verdeling van de rollen, een grafiek met cruciale competenties en grafieken met een verdeling van competenties per rol behorend bij de betreffende functie. Voor alle overige functies zijn alleen de verdeling van de rollen en de grafieken met cruciale competenties opgenomen in dit supplement. Gezien de omvang van alle grafieken met de verdeling van competenties per rol en de geringe toegevoegde waarde hiervan aan het geheel zijn deze weggelaten. De onderverdeling van de competenties per rol komen indirect terug in het grafiek met de cruciale competenties.
Mensen die graag in het bezit willen komen van een compleet competentieprofiel van een van de opgenomen functies, kunnen deze aanvragen bij GEA Adviesgroep BV te Weesp.
3 Inhoud
1 Uitgewerkt competentieprofiel van de functie accountmanager in documentintensieve ondernemingen, organisaties en
overheden 5
Inleiding competentieprofiel accountmanager 8
Toepassen van het competentieprofiel 9
Rollen en cruciale competenties van de accountmanager 10
2 Rollen en cruciale competenties van de accountmanager in uitgeverijen 12
3 Rollen van de bedrijfsleider 14
Cruciale competenties voor de functie bedrijfsleider 15
4 Rollen van het hoofd advertentie-exploitatie 16
Cruciale competenties voor de functie hoofd advertentie-exploitatie 17
5 Rollen van het hoofd advertentieverwerking 18
Cruciale competenties voor de functie hoofd advertentieverwerking 19
6 Rollen van het hoofd documentproductie 20
Cruciale competenties voor de functie hoofd documentproductie 21
7 Rollen van de ketenmanager 22
Cruciale competenties voor de functie ketenmanager 23
8 Rollen van de ketenmanager volgens adviseurs van gea adviesgroep 24
Cruciale competenties voor de functie ketenmanager 25
9 Rollen van de leidinggevende productieafdeling 26
Cruciale competenties voor de functie leidinggevende productieafdeling 27
10 Rollen van de logistiek manager 28
Cruciale competenties voor de functie logistiek manager 29
11 Rollen van de manager facilitaire zaken 30
Cruciale competenties voor de functie manager facilitaire zaken 31
12 Rollen van de marketingmanager 32
Cruciale competenties voor de functie marketingmanager 33
13 Rollen van de ordermanager 34
Cruciale competenties voor de functie ordermanager 35
14 Rollen van de ordermanager 36
Cruciale competenties voor de functie ordermanager 37
15 Rollen van de projectmanager 38
Cruciale competenties voor de functie projectmanager 39
16 Rollen van de strategisch inkoper 40
Cruciale competenties voor de functie strategisch inkoper 41
17 Rollen van de trafficmanager 42
Cruciale competenties voor de functie trafficmanager 43
18 Rollen van de uitgeefmanager 44
Cruciale competenties voor de functie uitgeefmanager 45
19 Rollen van de uitgever 46
Cruciale competenties voor de functie uitgever 48
5 1 Uitgewerkt competentieprofiel van de functie accountmanager in documentintensieve ondernemingen, organisaties en overheden
Uitwerking onderzoek competentieprofielen voor de grafimedia-industrie, uitgeverijen en ondernemingen, organisaties en overheden.
Rapportage van de functie accountmanager in
documentintensieve ondernemingen, organisaties en overheden
Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht van GEA adviesgroep bv door Mark Koning, Rijksuniversiteit Groningen faculteit bedrijfskunde in het kader van afstudeeropdracht HRM.
Competentieprofielen voor de grafimedia-industrie,
uitgeverijen en ondernemingen, organisaties en
overheden
7
Inhoud
inleiding competentieprofiel accountmanager toepassen van het competentieprofiel rollen en cruciale competenties van de accountmanager
Inleiding competentieprofiel accountmanager
In het kader van een kwalitatief onderzoek naar een aantal competentieprofielen van functies binnen uitgeverijen, grafimediabedrijven en documentintensieve ondernemingen, organisaties en overheden is onder andere de functie accountmanager(1) onderzocht. Daarbij is de volgende onderzoeksmethode gehanteerd:
- op basis van vooronderzoek zijn voor de verschillende functies conceptcompetentieprofielen opgesteld
- deze conceptprofielen zijn getoetst door het afnemen van semi-gestructureerde interviews - interviews zijn afgenomen bij personen die zelf de betreffende functie uitoefenen of vanuit hun
functie een goed beeld hebben van die functie, zoals een manager/leidinggevende of een medewerker P&O
- de geïnterviewden is nadrukkelijk gevraagd de conceptprofielen te bekijken vanuit een toekomstgerichte visie.
Een competentieprofiel bevat een drietal componenten:
1 als eerste is de functie onderverdeeld in een aantal rollen die cruciaal zijn voor het effectief uitoefenen van de functie en het realiseren van gestelde doelen (grafiek 1)
2 vervolgens zijn op basis van de mix tussen de zwaarte van de rollen en de zwaarte van de competenties binnen die rol, de cruciale competenties opgesteld voor de betreffende functie (grafiek 2)
3 tenslotte is per rol aangegeven welke competenties een persoon moet bezitten om succesvol te opereren in de betreffende rol (grafieken 3 en volgend).
(1)
Alle functies in kaart gebracht per branche
grafimedia- industrie
uitgeverijen
ondernemingen, organisaties en overheden
algemeen directeur 3
commercieel directeur 3
controller/hoofd administratie 3
hoofd bedrijfsbureau 3
productieleider 3
accountmanager/vertegenwoordiger 3 3 3
bedrijfsleider 3
uitgever 3
uitgeefmanager 3
marketingmanager, strategisch niveau 3
hoofd advertentie-exploitatie 3
ordermanager 3 3
trafficmanager 3 3
projectmanager 3
strategisch inkoper 3 3 3
manager facilitaire zaken 3
hoofd order/advertentieverwerking 3 3
logistiek manager 3 3
leiding productieafdeling 3
hoofd documentproductie 3
ketenmanager 3 3
9 Toepassen van het competentieprofiel
Een competentieprofiel kan onder andere gebruikt worden bij werving en selectie van nieuwe medewerkers, bij beoordeling van medewerkers, bij coachingtrajecten, bij interne sollicitaties en bij potentieel beoordelingen.
Voor dergelijke toepassingen is het noodzakelijk het geschetste competentieprofiel te vertalen naar de bedrijfsspecifieke situatie:
- het kan noodzakelijk zijn de zwaarte van de rollen te wijzigen - of rollen toe te voegen dan wel te verwijderen
- door deze bedrijfsspecifieke rolverdeling zullen derhalve wellicht andere competenties cruciaal zijn voor de betreffende functie
- in de grafieken 3 en volgend valt af te lezen welke competenties belangrijk zijn om succesvol te kunnen opereren in een bepaalde rol in het kader van de betreffende functie
- door weer een mix te maken tussen de gewijzigde zwaarte van de rollen en de belangrijke competenties per rol kunnen de cruciale competenties voor de bedrijfsspecifieke situatie worden opgesteld.
Rollen en cruciale competenties van de accountmanager
Tijdens het onderzoek is naar voren gekomen dat de functie van accountmanager in documentintensieve ondernemingen, organisaties en overheden opgesplitst kan worden in twee verschillende typen. Zo is er een onderscheid te maken tussen de ‘verkopers’ en de
‘orderbegeleiders’. De belangrijkste opdracht van de ‘verkopers’ is het verwerven van nieuwe klanten en orders. De ‘orderbegeleiders’ zijn voornamelijk gericht op bestaande klanten, zij zijn als het ware de relatiebeheerders.
Onderstaand treft u twee grafieken met de rollen van de verschillende typen accountmanagers aan. De percentages geven de relatieve zwaarte van de rollen binnen de functie weer.
Daarnaast is er per type accountmanager ook een grafiek opgesteld met de competenties die cruciaal zijn voor het succesvol uitoefenen van de functie. Deze competenties zijn tot stand gekomen op basis van de mix tussen de zwaarte van de rollen en de mate van belangrijkheid van de competenties in deze rollen.
Grafiek 1: rollen van de accountmanager, type ‘verkoper’
relatiebeheerder 20%
verkoper 80%
Grafiek 2: cruciale competenties accountmanager, type ‘verkoper’
netwerken
sensitief na ar de om
geving
onderhandel en
prestati egericht
energie
interpersoonlijk e v
aardig heden
zelfm anagem
ent
klantgericht hande len
communicere n
flexib iliteit ze e r be langr ijk
be langrijk
m inde r be langr ijk
11 Grafiek 3: rollen van de accountmanager, type ‘orderbegeleider’
relatiebeheerder 37%
verkoper 5%
interface 58%
Grafiek 4: cruciale competenties accountmanager, type ‘orderbegeleider’
organisatiebewustzijn
organiseren persoon
lijk initiatief
klantgericht handelen
co-operatief en participatief sensitief naar de
om geving
flexibiliteit
onderhandelen
stresstolerantie
motiveren ze e r be langr ijk
be langrijk
m inde r be langr ijk
2 Rollen en cruciale competenties van de accountmanager in uitgeverijen
Tijdens het onderzoek is naar voren gekomen dat de functie van accountmanager in een uitgeverij opgesplitst kan worden in twee verschillende typen. Zo is er een onderscheid te maken tussen de ‘hunters’ en de ‘farmers’. De ‘hunters’ zijn meer de verkopers, hun belangrijkste opdracht is nieuwe klanten en orders verwerven. De ‘farmers’ zijn voornamelijk gericht op bestaande klanten, zij zijn als het ware de relatiebeheerders.
Onderstaand treft u twee grafieken met de rollen van de verschillende typen accountmanagers aan. De percentages geven de relatieve zwaarte van de rollen binnen de functie weer.
Daarnaast is er per type accountmanager ook een grafiek opgesteld met de competenties die cruciaal zijn voor het succesvol uitoefenen van zijn functie. Deze competenties zijn tot stand gekomen op basis van de mix tussen de zwaarte van de rollen en de mate van belangrijkheid van de competenties in deze rollen.
Grafiek 1: rollen van de accountmanager, type ’hunter’
verkoper 40%
pionier 40%
interface 20%
Grafiek 2: cruciale competenties accountmanager, type ’hunter’
energie
onderhandelen prestatieg
ericht com
petitief
stresstolerantie per
soonlijk in itiatief
flexibilit eit
organisatiebewustzijn interpersoon
lijke vaardigheden
zelfmanagemen t ze e r be langr ijk
be langrijk
m inde r be langr ijk
13 Grafiek 3: rollen van de accountmanager, type ’farmer’
relatiebeheerder 42%
verkoper 37%
interface 21%
Grafiek 4: cruciale competenties accountmanager, type ’farmer’
onderhandelen
klantge richt handel
en
prestati egericht
sensitief naar de o mgeving
com municeren
zakelijk com
mercieel besef ene
rgie
flexibiliteit
organisatiebew ustzijn
co-oper atief e
n p articip
atief ze e r be langr ijk
be langrijk
m inde r be langr ijk
3 Rollen van de bedrijfsleider
In onderstaande grafiek treft u de rollen aan van de bedrijfsleider. De percentages geven de relatieve zwaarte van de rollen binnen de functie weer.
Grafiek 1: rollen van de bedrijfsleider
leider uitvoerenden 36%
innovator 20%
producent 25%
facilitator 19%
Toelichting
- de rol 'leider uitvoerenden' is verreweg de belangrijkste rol
- de geïnterviewden hebben een gelijk beeld over de zwaarte van de rollen 'producent' en 'innovator'
- de meningen over de zwaarte van de rollen 'leider uitvoerenden' en 'facilitator' lopen uiteen.
De belangrijkste reden hiervoor is de ontwikkeling van een meer directieve stijl van leidinggeven naar een meer faciliterende en coachende stijl. Over de zwaarte van beide rollen samen zijn de geïnterviewden het eens; wat afwijkt is de visie op de onderliggende verdeling - de geïnterviewden verwachten dat de functie van de bedrijfsleider zich verder zal ontwikkelen:
een nieuwe rol van 'interface' tussen productieafdelingen en klanten en tussen productieafdelingen en andere afdelingen van de organisatie zal zwaarder worden.
15 Cruciale competenties voor de functie bedrijfsleider
In onderstaande grafiek treft u de competenties aan die cruciaal zijn voor het succesvol vervullen van de functie bedrijfsleider. Deze competenties zijn tot stand gekomen op basis van de mix tussen de zwaarte van de rollen en de mate van belangrijkheid van de competenties in deze rollen.
Grafiek 2: cruciale competenties van de bedrijfsleider
mot ive
ren
tea m-bu ilding
ove rtu
igingskrach t
leiding ge ven aan
een gr oep
d elegeren
(ze lf) leren d ve
rm ogen
b eslisse n e
n o ordel
en
besluitvaar dig
organiseren on
d erhand elen ze e r be langr ijk
be langr ijk
m inde r be langr ijk
4 Rollen van het hoofd advertentie-exploitatie
In onderstaande grafiek treft u de rollen aan van het hoofd advertentie-exploitatie. De percentages geven de relatieve zwaarte van de rollen binnen de functie weer.
Grafiek 1: rollen van het hoofd advertentie-exploitatie
strateeg 28%
verkoopleider 30%
externe relatiebeheerder 27%
interface 15%
Toelichting
- uit bovenstaande grafiek blijkt dat de rol van ‘externe relatiebeheerder’, ‘strateeg’ en verkoopleider’ nagenoeg even zwaar wegen.
- tijdens de interviews is naar voren gekomen dat verwacht wordt dat de rol ‘externe relatiebeheerder’ de komende jaren zwaarder zal worden.
. uit de gesprekken blijkt dat het kennen van de markt, klant(en) en het hebben van een goed netwerk cruciaal is voor deze functie (zie ook grafiek 3)
- verder is gebleken dat des te routinematiger de organisatieprocessen zijn, des te minder belangrijk de rol van ‘interface’ is
. deze rol wordt vooral door de afdeling advertentieverwerking vervuld
. in kleinere organisaties is deze rol wel belangrijk, omdat vaak geen scheiding wordt aangebracht tussen hoofd advertentie-exploitatie en hoofd advertentieverwerking
- onderhandelen is een cruciale competentie van deze functie. Het onderhandelen betreft de lange termijn.
- enkele geïnterviewden hebben aan het profiel een rol toegevoegd. Deze rollen zijn voornamelijk intern gericht. De rollen als ‘leidinggevenden kenniswerkers’ (met name in motiverende zin), ‘(politiek) onderhandelaar’ en ‘organisator’ zijn hier voorbeelden van.
17 Cruciale competenties voor de functie hoofd advertentie-exploitatie
In onderstaande grafiek treft u de competenties aan die cruciaal zijn voor het succesvol vervullen van de functie hoofd advertentie-exploitatie. Deze competenties zijn tot stand gekomen op basis van de mix tussen de zwaarte van de rollen en de mate van belangrijkheid van de competenties in deze rollen.
Grafiek 2: cruciale competenties van het hoofd advertentie-exploitatie
sensitief na ar de o
mgev ing
onderhandelen pre
statieg ericht
motive ren
persoonlijk init iatief
ondernem ersscha
p
zak
elijk comme rcieel be
sef
netwerken
strategische visie en plan
ning
tactisch inzicht ze e r be langr ijk
be langrijk
m inde r be langrijk
5 Rollen van het hoofd advertentieverwerking
In onderstaande grafiek treft u de rollen aan van het hoofd advertentieverwerking. De percentages geven de relatieve zwaarte van de rollen binnen de functie weer.
Grafiek 1: rollen van het hoofd advertentieverwerking
Toelichting
- de belangrijkste rollen voor een hoofd advertentieverwerking zijn ‘producent’, ‘commercieel technisch bemiddelaar’ en ‘leider uitvoerenden’
- deze rollen lijken in evenwicht, maar bedrijfsspecifiek zijn er verschillen
. alle geïnterviewden waren het eens over de zwaarte van de rol ‘commercieel technisch bemiddelaar’
. ze waren het oneens over de zwaarte van de rollen ‘producent’ en ‘leider uitvoerenden’. De zwaarte van beide rollen samen was bij iedereen rond de 50%, maar het accent lag steeds op een van de twee rollen
. een verklaring die hiervoor werd gegeven is een verschil in de organisatie van de afdeling, omvang van het bedrijf en de taakverdeling tussen medewerkers en leidinggevende
- de rol van ‘administrateur’ scoort relatief lager dan de andere rollen. Deze rol kan gemakkelijker gedelegeerd worden of uitbesteed aan derden
- een voorloper op het terrein van advertentieverwerking benoemt de rol van innovator bij deze functie; in deze rol is de functievervuller gericht op standaardisering en automatisering van (arbeidsintensieve) omgeving.
producent 28%
commercieel technisch bemiddelaar
27%
administrateur 20%
leider uitvoerenden 25%
19 Cruciale competenties voor de functie hoofd advertentieverwerking
In onderstaande grafiek treft u de competenties aan die cruciaal zijn voor het succesvol vervullen van de functie hoofd advertentieverwerking. Deze competenties zijn tot stand gekomen op basis van de mix tussen de zwaarte van de rollen en de mate van belangrijkheid van de competenties in deze rollen.
Grafiek 2: cruciale competenties van het hoofd advertentieverwerking
motiveren
analyseren en deduceren
beslissen e n o
ordelen
kwaliteitsgericht klantgericht handel
en
overtuigingskracht betrouwbaa
rhe id
zakel ijk comme
rciee l be
sef
organisatiebewustzijn beslui
tvaardig ze e r be langr ijk
be langrijk
m inde r be langrijk
6 Rollen van het hoofd documentproductie
In onderstaande grafiek treft u de rollen aan van een hoofd documentproductie. De percentages geven de relatieve zwaarte van de rollen binnen de functie weer.
Grafiek 1: rollen van het hoofd documentproductie
Toelichting
- ‘leider uitvoerden’ wordt gezien als de belangrijkste rol voor de functie hoofd documentproductie
- de verhouding tussen de rollen ‘producent’ en ‘interne relatiebeheerder’ is afhankelijk van de omvang van de afdeling documentproductie
. bij een grotere afdeling ligt het accent op de rol ‘interne relatiebeheerder’
. bij een kleine afdeling ligt het accent meer op de rol van de ‘producent’
- daarnaast is uit de interviews naar voren gekomen dat de verdeling tussen de rollen sterk afhankelijk is van de mate van professionalisering en optimalisering van de bedrijfsprocessen van de gehele organisatie. Bij een hoge mate van professionalisering zijn de rollen ‘innovator’ en
‘interne relatiebeheerder’ belangrijker.
- in de rol van ‘innovator’ ligt het accent op het implementeren realiseren van vernieuwingen.
Deze vernieuwingen hebben niet alleen betrekking op de afdeling documentproductie, maar hebben ook consequenties voor andere onderdelen van de organisatie.
producent 16%
leider uitvoerenden innovator 35%
25%
interne relatiebeheerder 24%
21 Cruciale competenties voor de functie hoofd documentproductie
In onderstaande grafiek treft u de competenties aan die cruciaal zijn voor het succesvol vervullen van de functie hoofd documentproductie. Deze competenties zijn tot stand gekomen op basis van de mix tussen de zwaarte van de rollen en de mate van belangrijkheid van de competenties in deze rollen.
Grafiek 2: cruciale competenties van het hoofd documentproductie
onderha ndelen
team-build ing
motiveren net
werken
overtuigingskr acht
delegeren
sensitief na ar de
om gev
ing
(zelf) lerend verm ogen
besluitvaardig onafhankel
ijk ze e r be langr ijk
be langrijk
m inde r be langrijk
7 Rollen van de ketenmanager
In onderstaande grafiek treft u de rollen aan van de ketenmanager. De percentages geven de relatieve zwaarte van de rollen binnen de functie weer.
Grafiek 1: rollen van de ketenmanager
analist 27%
adviseur 23%
procesontwerper 26%
realisator 15%
innovator 9%
Toelichting
- de functie ketenmanager is een relatief nieuwe functie binnen uitgeverijen en binnen documentintensieve ondernemingen, overheden en organisaties
- de ketenmanager is verantwoordelijk voor het herontwerp en de realisatie van het totale proces van concept tot en met de laatste schakel in de realisatie
- omdat het een nieuwe functie is verachten de geïnterviewden dat de rollen de bijbehorende competenties zich in de loop van de tijd verder zullen zal uitkristalliseren
. binnen de uitgeverij wereld is de verwachting uitgesproken dat de ketenmanager dezelfde rollen zal vervullen als hierboven wordt
. binnen documentintensieve corporate organisaties zal naar verwachting verwachting van de respondenten de functie ketenmanager zich ontwikkelen tot tweetal functies, namelijk de ketenontwerper en de ketenrealisator
- de ketenontwerper zal verantwoordelijk zijn voor de eerste fase in het proces. Dit is het herontwerpen van de keten, inclusief het eventule outsourcen van onderdelen van die keten bij strategische samenwerkingspartners en de implementatie ervan
- de ketenrealisator zal verantwoordelijk zijn voor het daadwerkelijk totstandkomen van de producten en diensten. Hier ligt de nadruk op het vervullen van de rol van ‘interface’ tussen eigen organisatie en samenwerkingspartners. Verder wordt het managen van processen op basis van een functionele in plaats van hiërarchische relatie (sturen op afstand) van de betrokkenen een wellicht een nieuwe rol voor deze ketenrealisator.
23 Cruciale competenties voor de functie ketenmanager
In onderstaande grafiek treft u de competenties aan die cruciaal zijn voor het succesvol vervullen van de functie ketenmanager. Deze competenties zijn tot stand gekomen op basis van de mix tussen de zwaarte van de rollen en de mate van belangrijkheid van de competenties in deze rollen.
Grafiek 2: cruciale competenties van de ketenmanager
org aniseren
wil tot m ana
gen
betrouwbaarh eid
organisatieb ewust
zijn
actiegericht
onafhankelijk kwaliteitsger
icht
inno vatief en
creatief
interper soo
nlijke vaa rdi
ghede n
zakel ijk
comme rciee
l be sef ze e r be langr ijk
be langr ijk
m inde r be langr ijk
8 Rollen van de ketenmanager volgens adviseurs van GEA adviesgroep
In onderstaande grafiek treft u de rollen aan van een ketenmanager. De percentages geven de relatieve zwaarte van de rollen binnen de functie weer.
Grafiek 1: rollen van de ketenmanager
analist 13%
adviseur 24%
procesontwerper 26%
realisator 18%
innovator 19%
Toelichting
- er wordt verschillend over de invulling van deze functie gedacht . bevindt de ketenmanager zich in de ontwerpfase of realisatiefase
25 Cruciale competenties voor de functie ketenmanager
In onderstaande grafiek treft u de competenties aan die cruciaal zijn voor het succesvol vervullen van de functie ketenmanager. Deze competenties zijn tot stand gekomen op basis van de mix tussen de zwaarte van de rollen en de mate van belangrijkheid van de competenties in deze rollen.
Grafiek 2: cruciale competenties van de ketenmanager
inno vatief
en creatief organ
isat
iebewustzijn
analyseren
en deduceren kwaliteitsgeri
cht
zakelijk com mercieel b
esef
organiseren
interpersoonlijke v aardighed
en
onafhankelijk betrouwbaarh
eid
veran
deringsgericht zeer belangrijk
belangrijk
minder belangrijk
9 Rollen van de leidinggevende productieafdeling
In onderstaande grafiek treft u de rollen aan van de leidinggevende productieafdeling. De percentages geven de relatieve zwaarte van de rollen binnen de functie weer.
Grafiek 1: rollen van de leidinggevende productieafdeling
Toelichting
- de rol ‘leiding uitvoerenden’ is verreweg de belangrijkste rol in deze functie
- de rol ‘innovator’ wordt op twee manieren ingevuld, namelijk top-down of bottom-up
. uit de interviews komt naar voren dat de manier waarop deze rol wordt ingevuld vooral afhankelijk is van de persoonlijke stijl van de leidinggevende
. en van de cultuur binnen de organisatie
- ‘delegeren’ wordt gezien als de belangrijkste competentie (zie grafiek 2)
. het betreft hier niet alleen het delegeren van taken en opdrachten, maar ook het delegeren van verantwoordelijkheden binnen het kader van de verantwoordelijkheidsgebieden van de leidinggevende
producent 32%
leider uitvoerenden 42%
innovator 26%
27 Cruciale competenties voor de functie leidinggevende productieafdeling
In onderstaande grafiek treft u de competenties aan die cruciaal zijn voor het succesvol vervullen van de functie leidinggevende productieafdeling. Deze competenties zijn tot stand gekomen op basis van de mix tussen de zwaarte van de rollen en de mate van belangrijkheid van de competenties in deze rollen.
Grafiek 2: cruciale competenties van de leidinggevende productieafdeling
del egeren
overtuigingskrac ht
team -building
wil to t m
ana gen
organ iseren
entho usi
ast
motiveren
beslissen en
oor delen
flex ibil
iteit
besluitvaardi g ze e r be langrijk
be langrijk
m inde r be langr ijk
10 Rollen van de logistiek manager
In onderstaande grafiek treft u de rollen aan van de logistiek manager. De percentages geven de relatieve zwaarte van de rollen binnen de functie weer.
Grafiek 1: rollen van de logistiek manager
planner/coördinator 39%
procesontwerper 16%
interface 31%
innovator 14%
Toelichting
- het doel van de functie logistiek manager is gericht op het verbeteren van de efficiency van de eigen organisatie en/of de organisatie van de opdrachtgever
. hierbij ligt het accent op verkorting van de doorlooptijd, verlaging van de totale kosten en verbetering van kwaliteit van de logistieke processen
. geautomatiseerde workflow systemen spelen een steeds prominentere rol hierin
- de gesprekspartners zijn het er unaniem over eens dat de rollen ‘planner/coördinator’ en
‘interface’ de twee belangrijkste rollen in deze functie zijn
- er wordt een toename geconstateerd van de aandacht voor logistieke processen binnen organisaties. Dat betekent niet altijd dat er een logistiek manager wordt binnengehaald. Dit betekent dat bestaande managers logistieke expertise gaan inbrengen.
29 Cruciale competenties voor de functie logistiek manager
In onderstaande grafiek treft u de competenties aan die cruciaal zijn voor het succesvol vervullen van de functie logistiek manager. Deze competenties zijn tot stand gekomen op basis van de mix tussen de zwaarte van de rollen en de mate van belangrijkheid van de competenties in deze rollen.
Grafiek 2: cruciale competenties van de logistiek manager
organi seren
organisatiebe wustzijn
betrouwbaa rheid
onderhand elen
innovatief en creatief flex
ibiliteit
beslissen en oor delen
zakelijk commercieel besef
veranderingsgericht motive
ren zeer belangrijk
belangrijk
minder belangrijk
11 Rollen van de manager facilitaire zaken
In onderstaande grafiek treft u de rollen aan van de manager facilitaire zaken. De percentages geven de relatieve zwaarte van de rollen binnen de functie weer.
Grafiek 1: rollen van de manager facilitaire zaken
interne afstemmer 33%
leider uitvoerenden 22%
interface 21%
innovator 24%
Toelichting
- de functie manager facilitaire zaken is het laatste decennium aan belangrijkheid toegenomen . dit blijkt onder andere uit het feit dat de facilitair manager deel uit maakt van het management team van de gehele organisatie
. de processen binnen zijn verantwoordingsgebieden zijn verder geprofessionaliseerd . deze professionalisering is deels gerealiseerd door outsourcing van activiteiten
- de rol ‘interne afstemmer’ is de belangrijkste rol in deze functie. Als uitgangspunt is genomen een facilitair manager die zowel beleidsmatige als operationele aspecten in de functie heeft - en dit correspondeert met de hierboven geschetste veranderingen in de functie. Afstemmen is
verschoven van inventarisatie van behoeftes naar afstemming over de wijze waarop vernieuwing wordt geïmplementeerd
- de geïnterviewden geven nadrukkelijk aan dat de zwaarte van de rol ‘innovator’ in de komende jaren verder zal toenemen
- voor wat betreft de rol van ‘leider uitvoerenden’ is opgemerkt dat er een verschuiving plaats vindt van het leidinggeven aan ‘eigen’ medewerkers naar het op afstand leidinggeven aan mensen van externe dienstverleners
31 Cruciale competenties voor de functie manager facilitaire zaken
In onderstaande grafiek treft u de competenties aan die cruciaal zijn voor het succesvol vervullen van de functie manager facilitaire zaken. Deze competenties zijn tot stand gekomen op basis van de mix tussen de zwaarte van de rollen en de mate van belangrijkheid van de competenties in deze rollen.
Grafiek 2: cruciale competenties van de manager facilitaire zaken
verand erings
gericht
organiseren
motiveren
co-operatief en participatief
conflicttolerantie
organisatiebewustzijn innov
atief en creatief
delegeren wil tot m
anage n zeer belangrijk
belangrijk
minder belangrijk
12 Rollen van de marketingmanager
In onderstaande grafiek treft u de rollen aan van de marketingmanager. De percentages geven de relatieve zwaarte van de rollen binnen de functie weer.
Grafiek 1: rollen van de marketingmanager
omgevingsanalist 33%
adviseur 25%
innovator 20%
realisator 22%
Toelichting
- de bovenstaande rolverdeling betreft een marketingmanager die primair opereert op strategisch niveau
- uit het onderzoek is naar voren gekomen dat indien een marketingmanager meer tactisch/operationele taken heeft de rol ‘realisator’ aan belang toeneemt
- de marketingmanager op strategisch niveau delegeert de werkzaamheden die voortvloeien uit de rol ‘realisator’ aan marketing-, PR- of communicatiemedewerkers
- alle geïnterviewden onderschrijven het belang van de rol van ‘innovator’. In de praktijk blijkt echter dat hier op verschillende manieren wordt omgegaan
. het is een belangrijk aandachtsgebied voor de marketingmanager zelf
. het ontwikkelen van innovatieve ideeën wordt gedelegeerd aan de medewerkers van de afdeling
. er wordt iemand aangesteld die uitsluitend innovatie als aandachtsgebied heeft
33 Cruciale competenties voor de functie marketingmanager
In onderstaande grafiek treft u de competenties aan die cruciaal zijn voor het succesvol vervullen van de functie marketingmanager. Deze competenties zijn tot stand gekomen op basis van de mix tussen de zwaarte van de rollen en de mate van belangrijkheid van de competenties in deze rollen.
Grafiek 2: cruciale competenties van de marketingmanager
beslissen en oordelen
innovatief en creatief analyseren en
deduceren
netwerken
organisatiebewustzijn
onafhankelijk
organiseren wil tot man
agen
kwaliteitsgeri cht
interp
ersoonlijke vaardigheden zeer belangrijk
belangrijk
minder belangrijk
13 Rollen van de ordermanager
In onderstaande grafiek treft u de rollen aan van de ordermanager. De percentages geven de relatieve zwaarte van de rollen binnen de functie weer.
Grafiek 1: rollen van de ordermanager
relatiebeheerder 28%
administrateur 14%
producent 16%
operationeel inkoper 17%
planner/coördinator 25%
Toelichting
- tijdens de interviews kwam nadrukkelijk naar voren dat de ordermanager opereert als een spin in het web die verschillende rollen vervult. Hij is meer een generalist dan een specialist - de rollen ‘relatiebeheerder’ en ‘planner/coördinator’ zijn de belangrijkste rollen
- in de rol van ‘planner/coördinator’ is de ordermanager het aanspreekpunt voor zowel (interne) klanten als de mensen van de productieafdelingen
- de ordermanager is niet alleen verantwoordelijk voor het managen van orders, maar vaak ook voor het managen van het productieproces
35 Cruciale competenties voor de functie ordermanager
In onderstaande grafiek treft u de competenties aan die cruciaal zijn voor het succesvol vervullen van de functie ordermanager. Deze competenties zijn tot stand gekomen op basis van de mix tussen de zwaarte van de rollen en de mate van belangrijkheid van de competenties in deze rollen.
Grafiek 2: cruciale competenties van de ordermanager
kwaliteitsgeri cht
zakelijk com
mercieel besef
co-operatief en
participatief klantgericht ha
ndelen onderh
andelen
betrouwbaarheid beslissen en oor
delen
organiseren
conflicttolerantie com
municer en zeer belangrijk
belangrijk
minder belangrijk
14 Rollen van de ordermanager
In onderstaande grafiek treft u de rollen aan van de ordermanager. De percentages geven de relatieve zwaarte van de rollen binnen de functie weer.
Grafiek 1: rollen van de ordermanager
relatiebeheerder 29%
administrateur producent 18%
21%
operationeel inkoper 13%
planner/coördinator 19%
Toelichting
- tijdens de interviews kwam nadrukkelijk naar voren dat de ordermanager opereert als een spin in het web die verschillende rollen vervult. Hij is meer een generalist dan een specialist.
- de rollen ‘relatiebeheerder’ en ‘planner/coördinator’ zijn de belangrijkste rollen
- in de rol van ‘planner/coördinator’ is de ordermanager het aanspreekpunt voor zowel klanten, commercie als voor de mensen van de productieafdelingen
- de ordermanager is niet alleen verantwoordelijk voor het managen van orders, maar vaak ook voor het managen van het productieproces
37 Cruciale competenties voor de functie ordermanager
In onderstaande grafiek treft u de competenties aan die cruciaal zijn voor het succesvol vervullen van de functie ordermanager. Deze competenties zijn tot stand gekomen op basis van de mix tussen de zwaarte van de rollen en de mate van belangrijkheid van de competenties in deze rollen.
Grafiek 2: cruciale competenties van de ordermanager
kwaliteitsgeri cht
betrouwbaar heid
klantgericht ha ndelen
co-operatief en participatief
zakelijk commercieel besef ond
erh and
elen
beslissen en oordelen actieg
ericht
organiseren com
municeren zeer belangrijk
belangrijk
minder belangrijk
15 Rollen van de projectmanager
In onderstaande grafiek treft u de rollen aan van de projectmanager. De percentages geven de relatieve zwaarte van de rollen binnen de functie weer.
Grafiek 1: rollen van de projectmanager
realisator 72%
adviseur 23%
overig 5%
Toelichting
- tijdens de interviews is geconstateerd dat er meerdere functiebenamingen worden gebruikt voor een manager van een project:
. naast projectmanager zijn we de volgende functiebenamingen tegengekomen: ordermanager, relatiebeheerder of ketenmanager
- in dit onderzoek hebben we deze functie als volgt gedefinieerd: een verantwoordelijke voor een langdurig, complex project dat wordt uitgevoerd voor een externe opdrachtgever. In dit project werken medewerkers vanuit verschillende disciplines samen. Veelal onderhoudt de projectmanager de relaties met de klant.
- de belangrijkste rollen van de projectmanager zijn die van ‘realisator’ en ‘adviseur’
- de rollen ‘analist’, ‘procesontwerper’ en ‘innovator’ worden gezien als niet relevant voor de functie en scoren samen een zwaarte van slechts 5% (in grafiek aangeduid als overig)
. de taken die in het verlengde liggen van deze rollen worden uitgevoerd door de projectmedewerkers
- verwacht wordt (gezien de toename van complexe ketengerichte opdrachten) dat het aantal projectmanagers binnen de grafimediabedrijven de komende jaren aanzienlijk zal toenemen
39 Cruciale competenties voor de functie projectmanager
In onderstaande grafiek treft u de competenties aan die cruciaal zijn voor het succesvol vervullen van de functie projectmanager. Deze competenties zijn tot stand gekomen op basis van de mix tussen de zwaarte van de rollen en de mate van belangrijkheid van de competenties in deze rollen.
Grafiek 2: cruciale competenties van de projectmanager
organ iseren
wil tot manage n
betrouw baa
rheid
org anisatieb
ewustzijn
actiegericht
onafhankelijk
kwaliteitsgericht inno
vatief en creatief
interpersoon
lijke vaardigheden zakelijk comme
rcieel besef zeer belangrijk
belangrijk
minder belangrijk
16 Rollen van de strategisch inkoper
In onderstaande grafiek treft u de rollen aan van de strategisch inkoper. De percentages geven de relatieve zwaarte van de rollen binnen de functie weer.
Grafiek 1: rollen van de strategisch inkoper
strateeg 29%
omgevingsanalist 26%
interne afstemmer 23%
externe relatiebeheerder 22%
Toelichting
- uit het onderzoek kwam naar voren dat de vier rollen ongeveer even zwaar wegen in deze functie
- door de geïnterviewden is nadrukkelijk de opmerking gemaakt dat deze rollen ook kunnen worden ingevuld door medewerkers van een inkoopafdeling
- enkele geïnterviewden verwachten dat de komende jaren een verschuiving zal plaatsvinden in deze functie. De producten of diensten die worden ingekocht grijpen namelijk steeds verder in op de werkprocessen van medewerkers in de organisatie. Vandaar dat het implementeren binnen de eigen organisatie en het commitment krijgen aan zwaarte toenemen. Wellicht wordt dit een nieuwe rol
- het valt op dat de mate van belangrijkheid bij de cruciale competenties (zie grafiek 3) sterke overeenkomsten vertoont met de chronologische stappen van het inkoopproces
41 Cruciale competenties voor de functie strategisch inkoper
In onderstaande grafiek treft u de competenties aan die cruciaal zijn voor het succesvol vervullen van de functie strategisch inkoper. Deze competenties zijn tot stand gekomen op basis van de mix tussen de zwaarte van de rollen en de mate van belangrijkheid van de competenties in deze rollen.
Grafiek 2: cruciale competenties van de strategisch inkoper
sensitief naar de o
mgeving netwe
rken
ana lysere
n en deduceren
strategische visie en plann
ing
onderhandel en
veranderingsgericht inno
vatief en creatief
ond
ernemersscha p
beslissen
en oordelen
organiseren ze e r be lan grijk
b e langr ijk
m inde r be langrijk
17 Rollen van de trafficmanager
In onderstaande grafiek treft u de rollen aan van de trafficmanager. De percentages geven de relatieve zwaarte van de rollen binnen de functie weer.
Grafiek 1: rollen van de trafficmanager
relatiebeheerder 32%
planner/coördinator administrateur 18%
6%
commercieel technisch bemiddelaar
20%
operationeel inkoper 16%
innovator 8%
Toelichting
- tijdens de interviews kwam nadrukkelijk naar voren dat de trafficmanager opereert als een spin in het web die veel verschillende rollen vervult
- hij is meer een generalist dan een specialist
. voor specifieke vraagstukken of problemen moet hij gebruik maken van de specialisten om hem heen
- de rol ‘relatiebeheerder’ wordt door alle respondenten als de belangrijkste genoemd. De reden hiervoor is de importantie van de contacten met interne en externe opdrachtgevers en met toeleveranciers
43 Cruciale competenties voor de functie trafficmanager
In onderstaande grafiek treft u de competenties aan die cruciaal zijn voor het succesvol vervullen van de functie trafficmanager. Deze competenties zijn tot stand gekomen op basis van de mix tussen de zwaarte van de rollen en de mate van belangrijkheid van de competenties in deze rollen.
Grafiek 2: cruciale competenties van de trafficmanager
klantgeri
cht handelen
co-operatief en participatief zakelijk comme
rcieel besef kwaliteit
sgericht
onderhandelen
betrouwbaarheid ana
lyseren en deduc
eren
organiseren
sensitief n aar de o
mgeving zeer belangrijk
belangrijk
minder belangrijk
18 Rollen van de uitgeefmanager
De onderstaande conclusies zijn gebaseerd op kwalitatieve gegevens die verzameld zijn tijdens de interviews over deze functie. De gesprekspartners hebben bij de verdeling van de rollen wel punten toegekend. Door onvoldoende gegevens over de competenties per rol is het niet mogelijk om een gedetailleerd overzicht van de zwaarte van de competenties in een rol weer te geven. De cruciale competenties voor deze functie zijn opgesteld aan de hand van de verkregen kwalitatieve informatie.
In onderstaande grafiek treft u de rollen aan van de uitgeefmanager. De percentages geven de relatieve zwaarte van de rollen binnen de functie weer.
Grafiek 1: rollen van de uitgeefmanager
beleidsmaker 46%
leider kenniswerkers 32%
controller 11%
externe relatiebeheerder 11%
Toelichting
- de rollen ‘beleidsmaker’ en ‘leider kenniswerkers’ worden gezien als de belangrijkste rollen van de uitgeefmanager
- de gesprekspartners benadrukken dat een uitgeefmanager die succesvol is niet alleen de geschetste competenties moet bezitten, maar ook aan twee aanvullende voorwaarde moet voldoen:
. hij heeft een goed overzicht in de taken van een uitgever . en bij voorkeur is hij zelf werkzaam geweest als uitgever
- daarnaast wordt verwacht dat de rol van ‘interne spelverdeler’ in de toekomst aan het profiel zal worden toegevoegd
. deze rol is een mix van de rollen adviseur en procesontwerper
. van de functievervuller wordt verwacht dat hij een uitgever faciliteert in zijn rol als ‘externe relatiebeheerder’
45 Cruciale competenties voor de functie uitgeefmanager
In onderstaande grafiek treft u de competenties aan die cruciaal zijn voor het succesvol vervullen van de functie bedrijfsleider. Deze competenties zijn tot stand gekomen op basis van een analyse van de verkregen kwalitatieve gegevens.
Grafiek 2: cruciale competenties van de uitgeefmanager
coachen
betrouwbaarheid
onderhandelen
organisatiebewustzijn onderne
mersschap conflicttoleranti
e
beslissen en oor delen
zakelijk com mercieel
besef zeer belangrijk
belangrijk
minder belangrijk
19 Rollen van de uitgever
In het onderzoek naar het toekomstgericht competentieprofiel voor de functie uitgever is als uitgangspunt genomen het verschil tussen een beherende uitgever en een innoverende uitgever. Gebleken is dat een scheiding tussen deze twee verantwoordelijkheidsgebieden, praktisch gezien, als lastig wordt beschouwd. Om deze reden is ervoor gekozen om de functie van uitgever niet op te splitsen in beherend en innoverend, maar om deze uit te werken in één, alles omvattende, functie. Hieronder staan de belangrijkste bevindingen van het onderzoek.
In onderstaande grafiek treft u de rollen aan van de uitgever. De percentages geven de relatieve zwaarte van de rollen binnen de functie weer.
Grafiek 1: rollen van de uitgever
leider kenniswerkers 9%
realisator 14%
controller 20%
strateeg 12%
omgevingsanalist 20%
innovator 25%
Toelichting
- veel gesprekspartners vinden de scheiding van de beherende en innoverende taken een interessante gedachte, omdat:
. innovatie vaak een ondergeschikte activiteit is
. veel uitgevers worden ‘afgerekend’ op rendement/resultaat in financiële zin. Het effect hiervan is dat de focus wordt gelegd op bestaande fondsen.
- voor de innoverende kant van de uitgever worden de rollen ‘strateeg’, ‘omgevingsanalist’ en
‘innovator’ als cruciaal gezien
- voor de beherende kant van de uitgever worden de rollen ‘leider kenniswerkers’, ‘realisator’
en ‘controller’ als cruciaal gezien
- in bovenstaande grafiek is de verhouding weergegeven tussen deze rollen in de geïntegreerde uitgeverfunctie
- de rollen ‘omgevingsanalist’, ‘innovator’ en ‘controller’ worden gezien als de belangrijkste rollen
- innovatie is van groot belang in de toekomst, omdat autonome groei van belang is voor de continuïteit van de uitgeverij
- in de praktijk ligt de nadruk vooral op de beherende taken van de uitgever, terwijl uit het onderzoek naar voren komt dat de innovatieve kant van groot belang is voor toekomstig succes.
47 - een aantal oplossingen om innovatie te stimuleren binnen de functie van de uitgever zijn:
. beherende taken delegeren naar adjunct-uitgever
. duo-leiderschap, waar bij de een de focus ligt op de beherende taken en bij de andere op de innoverende taken
. fonds kleiner maken; opdat de uitgever de innovatieve rol beter kan invullen
- ook in de selectie van cruciale competenties blijkt het belang van de innovatieve kant van de uitgeversfunctie (zie grafiek 2). De competentie ‘innovatief en creatief’ steekt met kop en schouders boven de andere uit
- bij de krantenuitgevers wordt innovatie zeer belangrijk geacht, maar die blijkt in de praktijk lastig te realiseren, omdat:
. de uitgever te maken heeft met schijnbaar sterk uiteenlopende belangen . de krantenuitgeverij een conservatieve wereld is
. het redactiestatuut beperkend kan zijn
Cruciale competenties voor de functie uitgever
In onderstaande grafiek treft u de competenties aan die cruciaal zijn voor het succesvol vervullen van de functie uitgever. Deze competenties zijn tot stand gekomen op basis van de mix tussen de zwaarte van de rollen en de mate van belangrijkheid van de competenties in deze rollen.
Grafiek 2: cruciale competenties van de uitgever
innovatief en creatief
beslissen en oor delen
zakelijk commercieel besef
organisatiebewustzijn
netwerken
sensitief naar de omgeving actiegeri
cht
persoon
lijk initiatief
betrouwbaarheid
wil tot managen zeer belangrijk
belangrijk
minder belangrijk
