DOCUMENTATIECENTRUM
NEDERLANDSE POLITIEKE
PARTIJEN
Aan de basis
Het is buitengewoon betreurenswaardig dat het CDA en de PvdA het debat op hoofdlijnen over de WAO alleen buiten de Tweede Kamer durven te voeren. Vorige week donderdag weigerden de coalitiepartners ons voorstel tot zo'n debat in te willigen. De dag erna doet de heer Brinkman van het CDA vergaande uitspraken erover in een krant. Voor de geloofwaardigheid van de politiek is dat een slechte zaak.
Niettemin is het goed dat fractie-voorzitter van het CDA zijn positie heeft verhelderd; wanneer de WAO-voorstellen verder worden versoepeld dan heeft deze coalitie voor het CDA geen bestaans recht meer. De heer Brinkman heeft hiermee duidelijk aangegeven dat er wat hem betreft geen ruimte meer is voor verdere compromissen.
De Partij van de Arbeid weet nu waar ze aan toe is: het wordt slikken of stikken. De PvdA moet kiezen voor of de bestaande WAO-ers of voor het huidige kabinet. De VVD gaat de heer Brinkman tijdens de Algemene Beschouwingen uitnodigen zijn waarschuwingen aan het adres van de PvdA te herhalen. Dan moet ook de fractie-voorzitter van de PvdA, Wöltgens, het achterste van zijn tong laten zien. De 900.000 WAO-ers in ons land hebben nu eindelijk eens recht op duidelijkheid.
Wanneer de PvdA aan de kabinetsvoorstellen blijft morrelen, dan dreigt de heer Brinkman zelf ook met alternatieven te komen. Bijvoorbeeld een basisverzekering tegen arbeidsongeschiktheid met mogelijkheid voor vrijwillige bijverzekering. De VVD heeft al tijdens de Tussenbalans een voorstel voor een dergelijk basisstelsel ingediend. Daarmee kan het fundament worden gelegd voor een nieuw stelsel van sociale zekerheid. Een systeem waarin de burger meer eigen verantwoordelijkheid krijgt.
Frits Bolkestein
Dienstplicht
In 1811 werd de onder Napoleon de dienstplicht ingevoerd in nederland. Nu hoeft nog maar 3/10 van alle beschikbare jongemannen op te komen. Dat is in totaal 40.000 man per jaar. De omstandigheden waarin het Nederlandse leger mogelijk op kan treden zijn de laatste jaren echter sterk veranderd. Na het einde van de- Koude Oorlog vraagt die veranderde situatie om een aanpassing van de werkwijze van ons defensie-apparaat.
Maar dergelijke veranderingen kunnen niet van de ene op de andere dag worden ingevoerd. Discussie-punt is onder andere de status van de dienstplicht. Ongeveer 55% van de Nederlandse bevolking is voor afschaffing daarvan.
R a p p o rt
Een speciale onderzoekscommissie onder leiding van Commissaris der Koningin Meijer bracht onlangs een rapport hierover uit. De commissie onderzocht drie mogelijke modellen voor de dienstplicht. Het eerste model bevatte een diensttijd van zes maanden in plaats van twaalf, het tweede negen maanden en het derde was een flexibel model met een vaste minimum-tijd en mogelijkheid to t verlenging. Het uiteindelijk advies van de Commissie Meijer aan de minister bevatte het tussenmodel, met een diensttijd van negen maanden. In dit advies w ordt geen voor stel gedaan to t afschaffing van dienstplicht. De commissie heeft daar twee bezwaren tegen: ten eerste mogelijke problemen bij de daarvoor noodzakelijke grondwetswijziging en ten tweede betreft de arbeidsmarkt voor het leger. Het Nederlands leger heeft nu een verhoudings gewijs hoog opleidingsniveau. Zaak is omdat bij een beroepsleger ook zo te houden.
S la p e n d b e s ta a n
De VVD is net als PvdA en CDA in principe voorstander van afschaffing. Wel moet volgens de VVD dan de dienstplichtwet zelf blijven bestaan en een slapend bestaan leiden. Er moet dan geen aktief gebruik van worden gemaakt. Maar voor die situatie is bereikt is eerst onderzoek noodzakelijk o f er voldoende adequaat personeel voor een beroepsleger gevonden kan worden. Een klein flexibel beroepsleger met vrijwilligers voor een bepaalde tijd past qua eerlijke lastenverdeling en inzets- mogelijkheden meer bij deze tijd. Dat laatste zeker waar het gaat om mogelijke inzet bij brandhaarden buiten Nederland. Daar kunnen indien nodig alleen vrijwilligers naar toe worden gestuurd. Bij een leger met dienstplichtigen heeft dat in praktijk grote organisatorische consequenties. Dit omdat militairen uit verschil lende onderdelen eerst samen moeten oefenen voordat zij uitgezonden kunnen worden.
De minister van Defensie, ter Beek (PvdA), komt eind dit jaar met een prioriteitnenota. Hierin zal hij het advies van de commissie- Meijer zwaar laten wegen. De VVD onder schrijft wel de opmerkingen in het rapport over de onzekere internationale veiligheidssituatie. Daarnaast vindt zij het van belang dat de financiële vertaling van de voorstellen in het rapport integraal worden verwerkt.
Inlichtingen:
70
W E E K B E R IC H T
Criminaliteit
Veel mensen maken zich zorgen over de oprukkende misdaad in Nederland. Veel daarvan is zichtbaar om ons heen (van tasjesdieven to t inbrekers), maar ook een groot deel niet (van fraudeurs to t de drugsmafia). De VVD hamert al jaren op een effectieve bestrijding van crimina liteit. Zowel tegen de veelvoorkomende (w inkeldiefstallen e.d.) als de zware criminaliteit (bankovervallen, kidnap ping, etc.) moet op daadkrachtige wijze worden opgetreden. De minister van Justitie, Hirsch Ballin (CDA), ontpopt zich steeds meer to t moralist en wijst de burger op de verloedering om hen heen. Maar wat doet het kabinet nu werkelijk tegen de tendens die het signaleert?
M i l j o e n e n n o t a
Een blik in de Miljoenennota geeft een eerste aanwijzing. Maar dat levert direct ook een verwarrende impressie op. In de nota staat namelijk dat de interne veilig heid één van de prioriteiten is van het kabinet. Daarom heeft het 80 miljoen beschikbaaar gesteld aan de ministeries van Binnenlandse Zaken en Justitie. Op • het eerste gezicht lijkt het alsof dat bedrag w ordt uitgetrokken ten behoeve van poltie, rechtspraak, delin-
quentenzorg en reclassering. Maar een
Herman Lauxstermann heeft dinsdag 29 september tijdens de fractie-vergadering aan zijn collega's meegedeeld, dat hij op 19 januari 1993 het lidmaatschap van de Tweede Kamer zal beëindigen.
Na zeven jaar wethouder in
's-Hertogenbosch en bijna twaalf jaar Kamerlid te zijn geweest zet Herman
paar regels verder staat echter het volgende: "D it bedrag is j Lrui kt voor het ontzien van de intern. /eiiigheid bij de invulling van de ombuigingen op deze hoofdstukken." Per Ido blijft er dus niets extra over; die fe. miljoen compenseren ombuiginge ; van dezelfde grootte.
R a p p o rt
Afgelopen week verscheen een rapport van de ministers van Binnenlandse Zaken en Justitie over de georganiseerde crimi naliteit in Nederland. Dat is een onder deel van de zware criminaliteit en dus een beperkt onderdeel van de totale misdaad. Volgens het begeleidende persbericht van de ministeries vorm t het een serieuze bedreiging voor de rechtstaat en de bestuurlijke kwaliteit van de Nederlandse samenleving. Daarom moet de repressieve bestrijding worden opgevoerd en een reeks preven tieve maatregelen worden getroffen. En voor deze doelstellingen wordt dan, zo blijkt uit verschillende mededelingen, een kleine 230 miljoen gulden beschik- baar gesteld.
M et dat bedrag is wat aan de hand. De willekeurige luisteraar kan ervan onder de indruk raken en concluderen dat het
Lauxstermann een punt achter zijn loop baan in de aktieve politiek. De VVD- Tweede Kamerfractie hoopt dat Herman Lauxstermann zijn politieke en
maatschappelijke ervaring zal inzetten in functies binnen en buiten de partij.
de ministers ernst is. Maar in werkelijk heid is dat bedrag een optelsom van de beschikbare gelden over vijf jaren! Een vreemde manier van presenteren is de mening van de VVD. Het is immers gebruikelijk de jaarlijkse bedragen te noemen (dat is gemiddeld maar 46 miljoen).
T e l e u r s t e l l i n g
De nota is feitelijk dus nogal teleurstel lend. De VVD maakt zich al jaren zorgen over de groei van de criminaliteit. Het is goed dat de regering die zorg nu deelt, maar beter ware het indien de regering eerder had opgetreden. Het beschikbare bedrag is bovendien een schijntje, wanneer men de professionele georga niseerde criminaliteit te lijf wil gaan. Daarnaast is het een illusie dat het alleen met preventieve maatregelen kan gebeuren. Daar is voldoende capaciteit bij de politie, het Openbaar Ministerie, de Rechterlijke Macht en de gevange nissen voor nodig.
Inlichtingen:
Hans Dijkstal, 070-3182884, en Benk Korthals, 070-3182902.
Colofon
De WD-Expresse is een uitgave van de " Mr Annelien Kappeyne van de Coppello Stichting", onder redactie van Clemens Cornielje, hoofd afdeling Voorlichting van de VVD-Tweede Kamerfractie, en Arno Visser en Dominique Peters, medewerkers afdeling Voorlichting. De VVD-Expresse wordt gedrukt bij Roeland Druk te Scheveningen. Een abonnement kost fl 75,- en is schriftelijk aan te vragen bij de VVD-fractie, Tweede Kamer der Staten-Generaal, postbus 20018, 2500 EA Den Haag (telefoon 070-3182879).
Mr H.Th.M. Lauxstermann
verlaat Tweede Kamer
De fractie nodigt u uit
Hoewel de nieuwbouw van de Tweede Kamer bijna niet nieuw meer is, stromen de aanvragen voor rondleidingen nog steeds binnen. De VVD-Tweede Kamerfractie besloot daarom een eigen bezoekersprogramma te starten. M et ingang van 1 novem ber aanstaande bent u met uw afdeling, sportvereniging, jaarclub, mede-bestuursleden, collega's o f buren elke maandag en vrijdagvan 11.00 to t 13.00 uur van harte welkom.
Het programma ziet er als volgt uit:
U w ordt om 11.00 uur met koffie ontvangen, dan w ordt een film vertoond over de VVD-Tweede Kamerfractie e n /o f over de nieuwbouw. Vervolgens krijgt u een rondleiding door het gebouw door een van de fractiemedewerkers. En tenslotte vertelt een van onze Kamerleden gedurende een half uur het een en ander en beantwoordt hij of zij eventuele vragen. Na afloop is er voor iedereen een pakketje met actuele politieke informatie.
Voorlopig loopt dit programma van 2 november to t en met 18 december. W ilt u uw gezelschap opgeven dan kunt u tijdens kantooruren bellen met Sandra Boot, tel: 070-3183035.
V V D EN H E T N IE U W S
G ro n d wate rh ef f i n g
De VVD heeft op verschillende plaatsen en op verschillende momenten al bezwa ren geuit tegen de voorgestelde lastenverzwaringen van dit kabinet. Ook in de VVD-Expresse is daar uitgebreid aandacht aan besteed. Ook een verbruiksbelasting op grondwater en afvalstoffen kan de goedkeuring van de VVD niet wegdragen. Een dergelijke maatregel is een ordinaire belastingver hoging zonder direct effect voor het milieu. Het is dit soort maatregelen dat het draagvlak voor een effectief milieu beleid uitholt. Daarnaast heeft de VVD bezwaren tegen het schaarste argument dat het kabinet aanvoert.
Z w a r e k r i t ie k
Ondanks zware kritiek van de Raad van State dienden de ministers van
Financiën, Kok (PvdA), en van
Milieubeheer, Alders (PvdA), afgelopen week het wetsvoorstel voor die verbruiksbelasting in. Ook de waterlei- dingsexploitanten tekenden protest aan. Zij vinden een dergelijke belasting onaanvaardbaar, omdat hiermee niet de vervuiler maar de consument betaalt. De Raad van State vindt dat bij het betreden van nieuwe terreinen in de belastingwetgeving voorzichtigheid geboden is. De Raad geeft een aantal
redenen. Een voorbeeld is de harmo nisatie van belastingwetgeving in EG- verband. Grotere kritiek heeft de Raad op het feit dat deze verbruiksbelasting nauwelijks positieve invloed heeft op het milieu-gedrag. De regering geeft als antwoord daarop dat ze verschillende doelstellingen nastreeft. Als eerste het genereren van algemene middelen. (De regering geeft daarmee dus toe, dat de maatregel een 'doodgewone' belas tingverhoging is.)
Maar het tweede, aigeleide effect dat de regering nastreeft is een eventuele verbetering van het milieu-gedrag. Maar dit positief effect is van secundair belang. (En verwaarloosbaar!) Het vreemde is dat indien deze secundaire doelstelling effectief blijkt, ook de totale opbrengst van de maatregel omlaag gaat. Het regulerend effect van het beleid komt dan niet terug bij de burger en het kabinet b lijft zitten met een tekort aan financiële middelen.
I n k o m e n s v e r d e li n g
De Raad van State is verder van oordeel dat een inzicht dient te worden gegeven in de inkomensverdeling die voortkomt uit de voorgestelde maatregel. Het kabi net is daarentegen van opvatting dat de discussie over het koopkrachtbeleid
vooral van belang is bij de gezamenlijke effecten van alle voorgestelde regerings maatregelen. Maar in de koopkracht- plaatjes van de regering is de heffing (met opbrengst) per 1 januari 1993 al meegerekend. Het is zeer de vraag of dat tijdpad w ordt gehaald. Beide Kamers moeten wetsvoorstellen nog behandelen en goedkeuren en ook de PvdA heeft kritiek geuit op de uitvoerbaarheid van de maatregel. Haalt het kabinet 1 januari niet dan ontstaat een extra gat in de begroting.
C o r r e c t i e - s c e n a r io
De VVD pleit voor lastenverlichting. Maandag 5 october presenteren Frits Bolkestein en Rudolf de Korte een alter natief beleidspakket. Hierin w ordt een constructief voorstel gedaan waarmee de lasten voor de burgers verminderen en lastenverwaringen als bijvoorbeeld de afval en grondwaterheffing niet worden ingevoerd. De VVD wil het financie ringstekort terugbrengen met bezuini gingen, niet met lastenverzwaringen.
Inlichtingen:
Rudolf de Korte, 0703182890.
Paspoort-monster krijgt maatje
Onlangs ontving de Kamer van staatsse cretaris De Graaf-Nauta van
Binnenlandse Zaken de derde voort gangsrapportage over het reisdocu- menten-project. Van voortgang is echter weinig sprake. Bij het aantreden van dit kabinet werd besloten (na de beruchte 'paspoortaffaire') dat niet meer Buitenlandse Zaken, maar Binnenlandse Zaken voor een nieuw paspoort moest zorgen. Sindsdien is dat nog steeds niet in zicht. Intussen is ook de identiteits kaart in het ontwikkelingsproces betrok ken, omdat deze tevens als reisdocu ment zou moeten kunnen dienen (o.a. motie Wiebenga november '90). De VNG sprong in het gat en ontwikkelde een gemeentelijke identiteitskaart, waar mee ook binnen Europa gereisd kan worden. M et BiZa werd overlegd of de kaart geen nationaal id-bewijs kon zijn. Het ministerie leek hier aanvankelijk positief op te reageren, maar uit de voortgangsrapportage van de staatsse cretaris blijkt dat BiZa hier inmiddels anders over denkt. De VNG heeft de levering aanbesteed van ± 50.000
gemeentelijke identiteitskaarten per jaar gedurende twee jaar. Aanwijzing als nationaal id-bewijs/reisdocument zou betekenen dat opnieuw aanbesteden onontkoombaar is, waardoor een nieuwe situatie is ontstaan. BiZa bepleit nu gezamenlijke aanbesteding van paspoort en nationaal id-bewijs/Europese reis kaart. Deze zou door het Rijk per 1 otober a.s. kunnen worden gestart. De VNG vindt gezamenlijke aanbesteding niet nodig en niet wenselijk. Als gemeentelijke id-kaart vindt de gedane aanbesteding gewoon doorgang per 1 januari '93 en zal door een nieuwe aanbestedingsronde een voor alle doel einden geldige VNG-kaart medio '94 beschikbaar zijn. Hierop zou het Rijk 'kunnen meeliften'. Bovendien moeten er 'geen twee kapiteins op één schip zijn'. BiZa heeft volgens de VNG laten weten dat het of samen of het Rijk apart is. Dat is niet slim volgens de VNG, want door de spoedige verspreiding en daar mee inburgering van de VNG-kaart zal het moeilijk uitleggen zijn waarom burgers naast hun VNG-kaart nog een
apart rijksdocument nodig hebben. VVD-woordvoerder Wiebenga reageert verbijsterd op deze concurrentiestrijd: 'Eerst blijft het ministerie zelf ingebreke door drie jaar niets te doen en nu ruzieën ze met de gemeenten. Ik kan deze onzinnige prestigestrijd niet anders omschrijven dan als wanbeleid. Bij het eerstkomende mondeling overleg over deze zaak (waarschijnlijk de week na de Algemene Beschouwingen red.) zal ik hier zeker opheldering over vragen.'
Inlichtingen:
7 0
O P IN IE
Ontwikkelingssamenwerking: hoe
Frits Bolkestein:
Waarom is West Europa rijk? In ieder geval niet door het kolonialisme. De handel met de kolonieën vormde slechts een bescheiden deel van de totale buitenlandse handel van Engeland en Frankrijk. Duitsland had nagenoeg geen kolonieën. Nederland heeft zijn hoogste economische groei gekend na het verlies van Indonesië. Dit is geen verdediging van het kolonialisme want dat was een groot onrecht. Veel gruweldaden hebben plaatsgehad. Te vaak heeft het contact tussen blank en zwart in Afrika beiden gecorrumpeerd. Financiële hulp is geen voldoende voorwaarde voor ontwikkeling. Noch is het een noodzake lijke voorwaarde want dan zaten we allemaal nog in het stenen tijdperk. Sinds de jaren vijftig, toen het grootste deel van de Derde Wereld werd gedeko loniseerd, is een gigantisch experiment uitgevoerd dat een naar binnen gekeerd ontwikkelingsmodel contrasteert met een naar buiten gekeerd model. De vergelijking kan nu worden gemaakt want de resultaten zijn binnen.
Het naar binnen gekeerde ontwikke lingsmodel was gebaseerd op invoer- vervangende investeringen. Dat bete kende protectionisme, dus een hoog prijspeil op de thuismarkt en een laag concurrentievermogen op de wereld markt. Naar binnen gekeerde regeringen grepen in en elke ingreep noopte to t een nieuwe.
Het naar buiten gekeerde, liberale ontwikkelingmodel wilde daarentegen concurreren op de wereldmarkt. De buitenlandse handel werd (relatief) vrij gelaten, prijzen werden door de markt bepaald en de regering hield zich op een afstand. Omdat de loonkosten laag waren, werden de produkten grif verkocht. Vreemde valuta's stroomden binnen waarmee investeringen werden betaald die weer op de wereldmarkt waren gericht. Zo begon een “ virtueuze cirkel" van snelle economische groei. Het " World Development Report" van de Wereldbank over 1987 liet zien dat de groei in inkomen het hoogst was in landen die een naar buiten gekeerd ontwikkelingsmodel hadden gevolgd. Een markt-georiënteerde economische ontwikkeling geeft de beste kansen op een snelle groei. Slecht bestuur is het grootste obstakel voor economische groei, concludeert het Britse weekblad The Economist. Daarvan hebben ontw ik kelingslanden veel laten zien: achtervol ging van de meest productieve groepen, in het bijzonder indien zij behoren to t etnische minderheden; onderdrukking van de particuliere handel; gedwongen collectivisering; nationalisatie van
buitenlandse vestigingen; prijsbeleid dat de landbouw ontmoedigt en subsidiëring van niet levensvatbare projecten. Veel hulp-ontvangende landen voerden verschillende van deze maatregelen tegelijk uit; de regering van Ethiopië paste alle toe. W at deed Minister Pronk? Hij verhief Ethiopië to t permanente ontvanger van Nederlandse ontwikke lingshulp.
Tot dusverre heeft buitenlandse hulp de bestuursproblemen niet helpen oplossen. Zonder buitenlandse hulp had Nyerere zijn slechte beleid in Tanzania nooit zo lang kunnen volhouden. Het risico van ontwikkelingssamenwerking is dat het bureaucraten en politici bevoordeelt boven de mensen die de economie draaiende houden. Dit pleidooi voor marktgeoriënteerd beleid betekent niet dat in ontwikkelingslanden de overheid passief moet toezien. Integendeel. Zij moeten zorgen voor macro-economische stabilitiet, onderwijs en een goede infrastructuur. Daarbij horen een goed functionerend rechtsstelsel inclusief een duidelijke milieuwetgeving. Een krachtige centrale overheid is daarvoor nodig. Voor de rest moet zij de econo mie zoveel mogelijk aan de markt over laten.
Indien regeringen van ontwikkelingslan den zich minder met de economie hadden bemoeid, had het probleem van de buitenlandse schulden ook niet de omvang bereikt die het in de jaren tachtig aannam. De hoofdoorzaak van dat probleem is immers de onrendabele investeringen waarvoor dat geld werd gebruikt. De eigen bevolking had minder vertrouwen in het economische beleid van hun regeringen dan de internationale bankiers, getuige de enorme kapitaal- vlucht in Latijns-Amerika. Zonder die vlucht zouden landen als Argentinië, Mexico en Venezuela niet o f nauwelijk een probleem hebben gehad. Maar sinds een paar jaar heeft zich in dat werelddeel een intellectuele revolutie zonder weerga voltrokken. Het naar binnen gekeerde ontwikkelingsmodel begint zich nu op de buitenwereld te richten. Het vertrouwen in de economie is daardoor gegroeid. Vluchtkapitaal keert terug. Buitenlandse investeringen nemen toe.
Het is waar dat de schuldenproblemen in Afrika nog allerminst zijn opgelost. De schulden zijn daar weliswaar kleiner, maar ze drukken zwaarder. Toch kleeft aan een algemene kwijtschelding -hoe sympathiek ook - het bezwaar dat daar mee een premie w ordt gelegd op een falend ontwikkelingsbeleid. De schul denlast kan pas worden verlicht indien een land bereid is een beter sociaal- economisch beleid te voeren.
Het Wereldbankrapport The Challenge
nu verder?
o f Development concludeert dat vier factoren bepalend zijn voor economische ontwikkeling; intern stabiel economisch beleid; vrije interne concurrentie; inves teringen in de bevolking (onderwijs, gezondheidszorg, familyplanning) en internationale vrijhandel.
Ontwikkelingshulp komt in deze rij niet voor. Betekent dit dat rijke landen niets kunnen doen om arme landen te helpen? Geenszins. Allereerst hangt internationale vrijhandel hoofdzakelijk (maar niet uitsluitend) van hen af. Het is schijnheilig ontwikkelingshulp te geven maar tegelijk de eigen markt te bescher men. De Derde Wereld loopt meer aan inkomsten mis door Westerse handels belemmeringen dan zij aan ontwikke lingshulp ontvangt. Ten tweede kunnen geïndustrialiseerde landen een goed economisch beleid voeren zodat de inflatie en de rente laag zijn, en de besparingen en de groei hoog. Hoe hoger de groei hier, des te meer kansen daar. W at kunnen wij verder doen om de economische groei daar te stimule ren? Naast arbeid en kapitaal is ook kennis een belangrijke factor voor het groeiproces. Investeringen genereren kennis die weer to t investeringen leidt. Aldus ontstaat de virtueuze cirkel die economische groei heet. Dit betekent dat de overdracht van kennis een belangrijk onderdeel van ontwikkelings hulp zou moeten zijn.
Hoeveel moeten wij aan de Derde Wereld uitgeven? M ijn antwoord is: niet meer en niet minder dan wij in inter nationaal verband hebben afgesproken, dus 0,7 % van het BNP. Niet meer, want zelfs deze lagere norm w ordt door zeer weinig landen in de wereld behaald. Omdat wij nu meer geven dan inter nationaal van ons w ordt verlangd,
ontstaat er ruimte om onze financiële * hulp aan Oost Europa tenminste te
verdubbelen. Nu is die schamel. De milieugulden w erpt daar waarschijnlijk ook meer resultaat af dan in de Derde Wereld.
