Zaterelog 2 Juni 1951 • Mo. 1SJ
VRIJBEID 11 DEMOCIATIE
Nationalisatie van het bankwezen?
(pag. 4)
WEEKBLAD VAN DE .VOLKSPARTIJ VOOR VRIJHEID EN DEMOCRATIE
De taak der Nationale Reserve
oorlogsjront u • een
Naast een thuisfront
van essentiële betekenis
ferwijl wij dit schrijven zijn in de Tweede Kamer de debatten over het defensievraagstuk nog aan de gang. Voor onze fractie hebben de heren Vonk en Korthals daaraan deelgenomen. Over het- geen zij hebben gezegd zal onze parlemen·
taire redacteur in het volgende nummer van ons blad schrijven. Thans evenwel willen wij een bepaald aspect bespreken, dat in de Kamer ook aan de orde is ge- steld en tot veel critiek aanleiding heeft gegeven. Wij bedoelen de zorgen, die van overheidswege aan het "thuisfront'~ wor- den besteed. Wij betreden daarbij een ter- rein waarop wij organisaties tegen komen äls Steun Wettig Gezag, Nationale Reser- ve, reserve gemeente- en rijkspolitie als- mede reserve-grensbewaking. Het gaat hier over instituten, waarbij de Neder- landse regering niet in internationaal ver- band behoeft. te handelen, maar zelfstan- .dig kan optredett'"'etr'·zelf direct verant- woordelijk kan worden gesteld voor de be- reikte resultaten. Aan de andere kant speelt hier ook een zeer belangrijke rol de bereidheid van het Nederlandse volk om vrijwillig persoonlijke offers op zich te nemen terwille van de verdediging onzer culturele waarden, rechten en vrijheden.
Zij, die oud-minister Schokking - po- litiek gesproken - een goed hart toedragen, hebben tegenover de tegen- standers van deze voormalige bewindsman wel eens gesteld, dat de heer Schokking niet voldoende gelden had gekregen van de regering om een behoorlijk defensie- apparaat op te bouwen. Dit is ongetwij- feld juist. Nu willen wij echter maar niet de vraag stellen of minister Schokking met voldoende kracht en vasthoudendheid voor het meerdere heeft gevochten, maar wel mag worden gezegd dat hetgeen wèl mogelijk was, eveneens zonder vastheid van beleid en zonder kracht is verricht.
In dit verband denken wij dan juist aan organisaties als de Nationale Reserve.
Ronduit mag toch worden gesteld, dat wat tot dusverre tot stand gebracht is, verre en verre blijft beneden de maat van het bitter noodzakelijke. Er daar moet tevens aan . toegevoegd worden, dat er nu eindelijk eens iets moet ·gaan gebeuren wat leiden kan tot een meer bevredigende situatie. Na Praag werd het noodzakelijk geoordeeld, dat er in ons land een appa- raat zou komen, dat de binnenlandse vij- and irt bedwang zou kunnen houden. Wij
·waren ons toen bewust van de eventuele kracht, die van een binnenlandse vijand zou kunnen uitgaan, maar dan is het toch uitermate verdrietig, dat tot dusverre nog niet meer gepresteerd is kunnen worden dan wat nu tot stand gebracht is. Van minister Staf mag en moet dan ook ten aanzien van deze aangelegenheid de grootst mogelijke besluitvaardigheid en 't krachtigste doorzettingsvermogen worden
gevraagd. Het gaat hier om een essentiële zaak, waarvan de waarde niet hoog ge- noeg aangeslagen kan worden.
.
• ..Wij hebben de indruk, dat de beteke·
nis van éen goed thuisfront te zeer over het hoofd wordt gezien. Maar laat men toch goed begrijpen, dat het absoluut nodig is, dat, wanneer eventueel onze mi·
litairen elders in Europa tegenover een buitenlandse vijand zouden staan, hier in het binnenland de orde en rust bewaard zullen kunnen worden. Laat men toch be- seffen, dat het moreel van onze militairen wordt ondermijnd, wanneer zij het achter- liggende gebied niet absoluut veilig weten en zich zorgen moeten maken over een aanval in de rug. En wat zal de man, die elderS zijn militaire plicht moet· doen, waard zijn wanneer hij bovendien bevreesd moet zijn, dat te zelfder tijd hof en haard•
vrouw en kind, niet voldoende beveiligd zijn. Laten wij dan nog niet veronderstel- len, dat de binnenlandse vijand slagen zou wanneer hij een greep naar de macht zou doon!
In de zomer van 1949 heeft veldmaar- schalk Montgomery in de Ridderzaal ge- sproken en bij die gelegenheid heeft hij betoogd, dat het thuisfront in de moderne oorlogvoering even belangrijk moet wor·
den geacht als het z.g. oorlogsfront. Wij zouden willen zeggen: als men ons niet verstaan wil, laat men dan toch in ieder geval een ervaren maarschalk als Mont- gomery geloof schenken!
* .. •
Wanneer minister Staf er toe over zal gaan het vraagstuk van de Natio- nale Reserve aan te pakken, dan zal hij vele moeilijkheden op zijn weg tegenko·
men. Moge hij echter aan twee zaken bij- zondere aandacht schenken. In de eerste plaats is daar de sociale kant van . de kwestie: elk, die zich verbinden wil, moet weten waar hij aan toe is, wanneer hem iets overkomt.
Verder is van zeer groot belang, dat de regering zich klaar voor ogen stelt waar men de Nationale Reserve voor wil ge- bruiken. Het gaat dus om een duidelijke formulering van de doelstelling. Eerst wanneer men daarmee klaar is, kan men de eisen gaan ·formuleren, die men aan de manschappen moet stellen en dus het program van opleiding opzetten. Nu heeft men andersom gehandeld: men heeft een program van 200 opleidingauren opgezet en discussiëert nog steeds lustig over de doelstelling voort. Dan komt men natuur- lijk tot wonderlijke gedachten. Zo schijnt in sommige kringen de mening te heersen, dat de manschappen van de NationalB Reserve ook wel strijd zouden kunnen leveren met een eventuele buitenlandse vijand. Men vraagt zich dan tocli met
schrik af of zij, die zo denken, zich wel hebben gerealiseerd, dat zulk een strijd zal betekenen een strijd met parachu·
tisten. En wanneer men dan overweegt, dat de parachutisten behoren tot de best getrainden - in Engeland was de maxi·
mum leeftijdsgrens in de laatste oorlog voor hen 26 jaar, omdat ouderen niet meer de nodige geschiktheid bezaten! - dan vraagt men zich toch met zorg af of men daartegen de Nationale Reserve in het veld wil sturen. Moet men tegen zulke keurtrOepen Nederlandse huisvaders tot een leeftijd van 50 jaar laten vechten, mensen die vaak geen . militaire voorop- leiding achter de rug hebben en het moe- ten doen met 200 uur oefenen als lid van de Nationale Reserve? Men moet toch be- grijpen, dat dit een onmogelijkheid is en niet verantwoord is. Het gaat 11iet aan ten deze kiekeboe te spelen.
* *
wanneer men de Nationale Reserve alleen zal laten optreden tegen de binnenlandse vijand, dan zal er reeds een taak zijn, die waarlijk heel vóldoende zal
~ezen. Laat men de binnenlandse vijand Dlet onderschatten! Laat men nauwkeurig nagaan wat hiervan te verwachten is, dan
(vervolg op pag. '1)
AAN DE LEDEN VAN DE PARTIJ
Volgens het reglement op de candi- daatstelling voor Leden van de Twee- de Kamer der Staten-Generaal dienen de afdelingen te vergaderen tussen 1 Juni en 15 Juli van dit jaar, om naar volgorde van voorkeur een voorlopige candidatenlijst samen te stellen.
Ieder lid ontvangt dus van de secre- taris van zijn afdeling een oproep voor de vergodering van de afdeling en te- gelijkertijd de alphabetische lijst van voorlopige candidaten en het advies van het Hoofdbestuur over de techni- sche inrichting van de candidatenlijs- ten. ·
Indien enig lid van de partij deze oproep voor de vergadering met de bo- vengenoemde daarbij te voegen stuk- ken niet mocht ontvangen, dan dient hij zich in de eerste plaats te wenden tot de secretaris van zijn afdeling, om daarnaar te vragen Of tot het secreta- riaat van de partij, Koninginnegracht 61, 's-Gravenhage.
~---
'I ;rmro: ltll - . PAG. I
itsen
Parlementair menu bood grote versuheidenheid *
lnterpellatie-Stokvi~ en W.A..G. vormden de ho~fdschotel
De Tweede Kamer heeft de vorige week een wel zeer gevarieerd program afgehandeld. Het Grenscorre.ctiebesluit 1949 werd vervan- gen door de Grenscorrectiewet, Mr. StOkvis hieUI een int~r.pellotie
over het gratiebeleid van de Regering 'fen aan7:ien van tot cle ctctod- straf veroordeelde oorlogsmisdadigers en politieke delinquenten.
Een geheel nieuwe Kieswet werd aangenomen, ter vervanging van de oude, legislatieve lappendeken, welke de bestaande, uit 1896 daterende en sedertdien niét minder dan ltwee en twintig maal 'Ie- wijzigde Kieswet was geworden. E\'eneens werd aangenomen een ontwerp regeling van het vervoer van goederen met vrachtouto's of, zoals de populairder naam luidt: WetsoritWe'l'p Auto•ervoer gcte- deren (W.A.G.) en tensloHe werd de gemeente Finsterwalde van hoor communistisch wanbeleid verlost - dit alles notuurlijk behou- 1dens goedkevl'ing van deze -voorstellen oo'k door ·de leflte Komer.
heel te kunnen vcrenigen met hetgeen speciaal mr. Donker (Arb.) vóór hem had bétoogd en betuigde zijn instem- ming met de motie, door de heer Bur- g-ér ingediend. Deze _,1116tie, waaraan onze gehele fractie haar stem heeft gegeven, luidde: "De Kamer, kennis genomen hebbende van enige in dit jaar plaats gehad hebbende gratiever- leningen aan ter dood veroordeelde oorlogsmisdadigers, die in ernstige mate medeschuldig zijn geweest aan de hier te lande tijdens de bezetting plaats gehad hebbende Jodenvervol- gingen, alsmede van het feit, dat meermalen de levenslange gevange- nisstraf, welke ·bij weg.e van .gl"atie in de plaats is gekomen van de ·aan -oor- logsmisdadigers en andere .politieke delinquenten opgelegde doodstraf, la- ter weer is vervangen door gevange- nisstraf van bepaalde duur, zotlat 'ter dood veroordeelde misdadigers na langere of kortere tijd weer vrij zul- len komen en .zelfs in sommige geval- len reeds vrijgekomen wjn; spreekt er haar bezor8dbeid over uit, dat ·een en ander binnen het ka<ler van de ·aan de Kamer niet bekende 'l'ichtlijnen voor het door •8e Regering ten deze ge- volgde gmtiebeleid mogelijk is; ·en . gaat over -tot de CJrde van de dag".
V oor onze fractie riep de nieuwe Kieswet nog de minste proble- men op. Er is, sedert het algemeen kiesrecht voor mannen 'Cn vrouwen niet alleen is ingevoerd, maar ook vol- komen gemeengoed in ons land is ge- worden, op bet stuk van het 'kièS·
t'eeht -eigenlijk nog maar één pro- bleem en dat is ·het kies s t>e I- se 1. En dat 'pt'<>bleem laat het ontwerp geheel in bet tnidden, in 'dien zin, dat het bestaande stelsel volko- men wordt gehandhaafd .. De vraag of het stelsel der -evenredige vertegen- woordiging in de praktijk voltlaan heeft en zo neen of een ander .stelsel .grote voordelen zou bieden zonder an- dere, nieuwe nadelen in het leven te roepen, is een vraag voor brede "be·
studering dooi' een Staatscommissie, welke blijkens mededeling van MiniS- ter Van Maarseveen dan ook binnen mieabare tijd zal worden ·iBgésteld.
Het nieuwe ontw«p.lmmgWleelûl eea · aantal technische verbeteringen, ·maar die dan ook inderdaad als verbete- ringen zijn te beschouwen: Een voort- durend bijgehouden kiezersregister, waardoor verhuizingen e.d. ten gerie·
ve ook van de kiezers zelf onmiddel- lijk worden geregistreerd en aanmer·
keiijk soepeler bepalingen v.oor het stemmen in een andere gemeente 'en voor het stemmen bij volmacl:it.
,., * ·~
E r waren slechts twee amendemen- . ten ingediend. Een amendement van de heer Wagenaar (Comm.) om de verhoging van de waarborgsom van f 250 of f 500 (wegens <ie waardeda- ling van het geld voorgesteld) enge- iaan te maken, werd met 83 tegen J9 Itemmen verworpen. 'Ook -onze frac- tie heeft haar stem aan dit amende- ment niet verleend. Wel eehter heéft
%ij haar stem gegeven· aan een amen- . iement van de heer Beernink (C.H.), iat zich, onder -de huidige financlêle omstandigheden, verzette tegen het aanbrengen van gordijntjes in -de Stemhokjes. De heer Beernink meen- ie, .dat dit misschien wel een mil- lioen gulden zou kosten. Dat was waarschijnlijk wel ·overdreven, maar 11et was zoals minister Van Maarse- veen zei: Ook wanneêr men aan- Jleemt, dat dit bijvoorbeeld f 200:000 zou kosten, geloof ik, dat wij hier voorlopig beter van af kunnen zien.
De miaia~r loon· bet4UDCrllèbim.t 'èiS- ter niét overnemen, daar P.v.d.A. en conmt11riisten op 'deze -gordijntjes (ter betere waarbonging van hêt stemge- Jieim) erg gesteld bleken .. Het amen-
•emerrt werd ·evenwel aangenàfnen met 49 tegen -23 stemmen. ~en ·stero- len de P.v.d.A. (op 2 leden na) en de communisten. Het ontwei'p werd zon- . Ier hoofdelijke stemming en met al-
gemene stemmen aanvaard.
Het Grenscorrectiebesluit bracht nog minder problemen, otndat over de grenscorrecties zelf in 1949 na uitvoerige debatten nu eenmaal reeds een besluit was genomen. Principil!le betekenis had deze omzetting dus niet.
· Anders was het met de interpellatie van mr. Stokvis. Deze gaf aanleiding tot een breedvoerig debat over de gratieverleningen aan ter dood veroor- deelde oorlogsmisdadigers, waarbij de gevallen van Aus der Fuenten en Fi- Jicher de naaste aanleiding vormden.
BÎijkens de door minister 'Mulderije verstrekte gegevens was van 139 in kracht van gewijsde gegane uitspra- ken in f i gevallen de opgelegde dood-
·straf bij wijze van gratie VEranderd in gevangenisstraf; in -38 gevallen was géén 'tl'àtie verleend en 1n 7 gevallen was nag geen 'beSlissing genomen.
...
Hier was ·dus tlldel'daad "barm- . 'hartigheid" (zoals die van K.V.
P . ..zij(ie werd bepleit) op grote schaal toegepast. De 'talrijke protesten uit alle ·kringen der •Sàmerilevmg en het- -geen in '-ae Kamer aoor de meerder- heid der sprek~rs werd naar voren gebracht hebben echter wel aange- toond, dat een belangrijk deel van ons volk -de:ae "bamibattiglleid" tegenover
·hen, die zo grote wandaden 'tC8enover ons volk hebben gepleegd, met het
l"ech~evoel in strijd acht. baar komt nog bij, ~at deze mass&le gratiëtin!~
·~ de !IIMnd Vàl'l. '~~Mtèel"aè')
richtlijnen volgens v~len niet 1neer was in overeenstemming mët het ka- rakter der gratie, die -slechts in zeer individuele geva:llen 'en bij uitzonde- ring moet worden verleend.
.
·• :.Û nze ,geestverwant mr. Vonk om- schreef het gratiebegrip aldus:
.gratie is in wezen een buitengewoon rechtsmiddel, toevertrouwd aan ·de handen van het uitvoerend .gezag, .om, waar de wet tot onbillijkheid of on- recht %OU voeren, de gevolgen der rechterlijke veroordellng .geheel «
gedeeltelijk buiten werki!lg te stellen.
Mr. Vonk verklaar-de .zich vrijwel ge-
Deze motie werd mèt 53 . tegen ~
stemmen aanvaard. 'Tegen stemde al·
leen de K.V.PAl'aëtie, met uitzonlie- ring van ·de heren Koersen, Fens en Van Koeverden.
( ) ok de interpelJ.ant zelf had twee moties ingedielld. De 'l!el!llte ,sprak teleurstelling , -Qit over • -cra-
'tie-v'eî"l~ng ·~tan ,,-.11. aus der -Fuen- ten, ·c.s.", de tweede vroeg publicatie van de rièhtlijnen voor het gratiebe- leid. Alvorens tot stemming over deze
moties~Stokvis en de motie-Donker, welke wij boven 'reeds hebben ver- meld, werd overgegaan, legde .mr • Oud (dat was de volgende dag) een
"korte verklaring" namens de V.V.D.- fractie .af. Hij deelde daarin allereerst mede, dat zijn politieke vrienden en hij hun stem zouden geven aan de motie van de beer Donker, omdat zij van oordeel wal'al, 1iltt deze motie een uitspraak gaf, ltie van belang ·ken zijn voor het in de <toekomst te voe- ren gratiebeleid.
DEZE BURGER
is dTUk doende met het pas-verschenen deel van de Parlemen- taire Enquête Commissie. Ik heb er mijn hel-gekl;eu:rde pocket- hooks The Mysterv of X, I.J and Z voor .laten liggen. Welk <een lectuur! En welk een spanning!
Deze burger is altijd een klein kereltje geweest -in de scha- duw der fl1'0te11. Oók toen hij (van Septembe'r 1'944 tot Mei 1945) de eer, .do~ niet m vone mate het genoegen ·hctd_, m Londen in die schaduw te arbeiden aan een kleine schrijftafel >in un kleine kamer in het grote Stratton House.
AZtijd een klein kereltje, oak toen hij, in die dagen, harino met een boterham at in Netherlands House met hier en daar sterrenglans •en zonnegloed over belendende kqffi-etajettjes.
Véél heeft deze burger daar toen niet van beg1·epen.
Wat hij wèl héél duidelijk zag was een. taci.ie, hardnekkige Struggle 10'1' 'high4ife.:in-'t-maatschappelijke. 'Ste'M'enplu.kke'l'tjes bij de vle6t. Er •waren er bij die met beide handjes kraaiend reikten naar de -200 en alle planeten.
Wat deze burger in die dagen, dat de V --2's in Londen néér- ploften met slagen die het hart deden stilstaan, wèl zag, was un -verbeten strijd om 't behouden van de actetas-met-prestige óók in het -bevrijde ooderland •
En wat .'fleze ·burger rtiet weten, doch wel vermoeden kon in die dagen was, dat vele pretenties hoge1· lagen dan cle plaats, waar vele pretendenten, wat hun kennis en kunde betrof, in een . normaal-functionerend vaderland recht op 'hctdden.
Men ontmoette, om de halve mete1·, de 'heer Niet, ·gekomen zijnde tot I-et en kennende zich zelve niet.
Dáár zat 'm, dacht deze burger, dat dikke boek lezende, toch veelal wel de kneep.
Een kneep, mijne geliefden, die niet àlles verklaart, maar toch wel ·een hele boel van alle, nu. langzamerhand aan het licht der openbaarheid tredende, raadselen, waartussen menig man in het Londen van die tijd, rondwaarde.
Evenals
DEZE BURGER
W at de motie van de heer Stokvis betreft, aldus verder de heer Oud, waarin teleurstelling wordt uit•
gesproken over de gratieverlening aan Aus der Fuenten, zijn enige leden van mijn fractie, waaronder ikzelf, van oordeel, dat het niet gewenst is, dat wij deze motie aannemen. Zij geeft geen richtlijnen voor het toekomstige beleid, maar velt uitsluitend een oor- deel over het beleid, dat in het ver- leden is gevoerd, een beleid, waarvoor verantwoordelijk is een minister, die geen deel meer van de Regering uit- maakt. Op deze laatstvermelde grond zijn enige van mijn politieke vrien·
den en ik van mening, dat wij onze -stem aan deze motie niét kunnen ge- ven. Wat de motie van de heer Stok- vis ten aanzien van de publicatie van de richtlijnen aangaat stelden de heer Oud en dezelfde fractiegenoten ztèh op het standpunt van de minister, J\18•
meiijk dat deze niet wenselijk was, al ware het alleen reeds, dat deze
·richtsnoeren dan door of namens ve'r·
'dachten in debat zouden kunnen war- den gebracht.
Deze moties werden resp. met 5.7 tegen 18 (de -communisten, de A.R., twee V.V:D.-ers en de heer Welter) en ~5 ·tegen 10 stemmen (de comnnt•
nisten, 2 V.V;D.-ers, de heer ;Gerbl'&ll·
dy en de heer Welter) verworpen. Te·
gen deze moties stemden van de V.V.
D. de heren Oud, Korthals, Vonk tm Zegering Hadders, vóór stemden ae
heren Ritmeester en Come:Hssen,
Q ver Fin~erw.olde moeten .~n kun•
. ·. . neJ\ wij !11litermate kort.J:ijn. Hoe- :reer de toepassing van de in de Grondwet geopende mogelijkheid om
in geval van "grovelijke verwaarlo·
zing" van het beStuur ener gemeellte dit bestuur met uitschakeling van het college van B. en W. en van de Raad in handen van de burgemeester te leggen, moet worden betreurd, de ge-
·hele Kamer minus de communisten, toonde zich van de noodzaak dezer maatregel overtuigd. Een kort woord van de heer Ritmeester was voldoen- de, om dat ook voor onze fractie dui·
delijk in het licht te stellen,
....
En tenslotte was daar dan het Wetsontwerp Autovervoer Goe·
deren, afgekort W.A.G., 'een so<n't tweelingbroertje van de Wet Auto- vervoer Personen (W.A.P.). Niettemin kan er ook tussen tweelingen toch voldoende verschil bestaan, hetgeen wel bleek uit de verklaring van de heer Zegering Hadders, êlat hij voor dit wetsontwerp veel meer sym.pathie had dan hij 'indertijd had voor de W:A.P., althans zoals ·deze was inge- diend. En dat kwam, zo voegde hij daaraan toe, vooral hierdoor, dat wij bij de behandeling van de W.A.P. op de hoogte waren van de opvattingen van de Commissie Vergunningen Per·
sonenvervoer, welke opvattingen ons het ergste deden vrezen voor de nog overgebleven ondernemingen. De heer Zegering Hadders legde er 1n zijn rede over dit ontwerp vooral de nadruk op, dat het bij een wet als ·aeze vooral aankomt op de uitvoering en in dit ge•
val dan in ·het bijzonder op degenen, die de vergunningen in de .prakti.J"k zullen gaan verlenen. Dat enige orde·
ning op het gebied van het goederen- verveer langs de weg noodzakelijk, althans nuttig is, wilde onze woord·
voerder daarbij zeker niet ontken- nen.
" . .
. D · , aar eigenlijk niemand in de Ka-
mer, gezien nu eenmaal de iD het vervoer ontstane verhoudingen, in beginsel bezwaar had tegen het ont•
werp (het werd dan ook met algeme- ne stemmen aanvaard), maar velen toch wel van mening waren, dat er op onderdelen nog het een en ander aan te verbeteren was, viel het zwaarte- punt van de behandeling hier op de amendementen. En hier moêt ons van (Vervolg op pag. 8)
YIWBEID BN DEMOCMTIJ:
~ WEEK tot WEEK
Groningen
De grote betekenis van het. werkl:>ezoek, dat Prins Bernhard zeer onlangs aan Groningen bracht, is ongetwijfeld, dat de noden en zorgen van deze provincie weer eens op een duidelijke wijze aan de openbaarheid zijn getreden. Zeer te- recht wees prof. dr. D. van Os, voorzitter van de Noordelijke economisch-technologische organisa- tie (N.E.T.O,) op de behoefte aan meer leidende tec:bBische krachten in het Oosten en Noorden van ons land, waaruit duidelijk blijkt, dat- men bij het streven naar industrialisatie een ruime blik moet hebben in die zin, dat men zich in dit opzicht niet teveel tot het Centrum en het Westen van ons land bepaalt. Het is omdat Groningen in dit opzicht de kat de bel heeft aangebonden. dat wij hierover schrijven. Het ligt geenszins in onze bedoeling hier slechts voor Groningen alleen in de bres te springen. Veeleer ligt het in ons voor·
D6men te onderstrepen, hoe belangrijk het voor 0nze regering is de wensen, nodea en zorgen van onze verschillende provincies te kennen en daarmede op een zo objectief mogelijke wijze rekening te houden. Het is toch geen geheim, dat zowel het Zuiden, het Oosten en het Noorden van ons land vaak net iets te weinig aandacht krijgen. Het is zeker noodzakelijk, dat in dit verband geen controverse met het Westen in het leven wordt geroepen. Het Noorden heeft gesproken. Moge deze stem voor de regering aanleiding zijn de nodige aandacht te schenken aan de belangen van streek en pro- vincie.
Ontstellend
V elen, die de persberichten hebben gelezen met betrekking tot het vijfde deel van het werk van de Parlementaire Enquêtecommissie, dat zojuist is verschenen, zullen met ontsteltenis van diverse feiten hebben kennis genomen. Het·
geen in dit vijfde deel te lezen valt is zeer leerzaam en leert ons met name dat bij voortduring voor de demoeratie en goede democratische verl:wudin·
gen in de bres moet worden gesprongen. Het mo~
ge dan waar zijn, dat al deze dingen zich hebben afgespeeld in een tijd van oorlog, dus in zeer bij·
zondere omstandigheden, dit neemt niet weg, dat er vaak met de democratie op een ergerlijke wijze i$ gesold,. Wij kunnen dit slechts in ernstige mate betreuren, doch de feiten liggen achter ons en als zodanig zijn zij niet meer te vèranderen. Het heeft dan ook weinig zin om over deze dingen, die achter ons liggen. uitvoerig te gaan nakaarten of te gaan weeklagen. Dit kan overige.'?.s ook nimmer de leidende gedachte geweest ZlJll van d.e Parlementaire Enquêtecommissie, die met Jaaar wérk ons land en ons volk zulk een onschat•
bare dienst heeft bewezen. Deze verdienste zien wij vooral hier in, dat zij met haar onderzoek allen, die zich een oprecht democraat weten, een ernstige waarschuwing heeft gegeven voor de toekomst. Haar werk heeft ons duidelijker ge- maakt dan ooit, dat de democratie niet zo maar als verschijningsvorm kon worden geconsoli- d.eerd, maar dat zij is het resultaat van mensen- werk en daardoor permanent in gevaar wrkeert Het gaat er om, dat ons volk deze walU'SChuwing ter harte neemt en er alles op zet de democt.'ati&
te behoeden en te beschermen. Gewaakt ~ moe- ten worden, dat opnieuw gevaren insluipen, die de democratie trachten te ondermijnen. Deze geva- ren kunnen worden voorll:omen, mits ieder vooral w, zijn poütieke partij niet afzijdig blijft, maar c;téelneemt aan de. vergaderingen en besp:rekingea en niet bang is, als het er om gaat de geva~ te.
signaleren. die ten doel hebben de democratie te.
verzwakken. De ontstellende mededelin~ dool' de com.wsate gedaan, mog~ daarom een aal.'lspo·
ripg zijn feller dan ooit de democratie te ver-- dedigen.
De mens
ll e afschrikwekkende beelden, die de Parle·
mentaire Enquêtecommissie in haar 5e deel geeft met betrekking tot de vreselijke toestanden, die vaak heersten in de kampen voor politieke delinquenten, zullen velen met ons tot ernstig nadenken hebben gestemd. Velen zullen zich in de bezettingstijd herinneren, hoe wij Nederlan·
ders verbaasd en schouderophalend voorbij gin·
gen aan de Duitsers, die beweerden geen kennis te hebben van de vreselijke dingen, die zich in de Duitse gevangenissen en c<mcentratiekampen afspeelden. Wij wilden en konden eenvoudig niet geloven, dat er nog Duitsers waren, die van dat alles niets af zouden weten. Hiertegenover staat, dat toen in de dagen van onze bevrijding ons ge·
ruchten bereikten over ergerlijke en afgrijselijke gebeurtenissen in onze eigen kampen, wij dit evenmin konden geloven. Immers, Nederlanders waren tot dergelijke misdaden niet in staat. Thans is ons duidelijk geworden, wat zich in feite he~.ft
afgespeeld en velen zullen hierdoor met ons zun ontgoocheld. Maar met de jaren gaan wij de ge·
beurtenissen, die achter ons liggen, rustiger en objectiever zien en wij komen daarbij tot de con•
clusie, dat het plegen van gruweldaden een onver- klaarbaar raadsel vormt in het dualistische karak- ter van de mens. Wij kunnen echter niet bij de feiten stil blijven staan. Het leven gaat onversaagd verder en het enige wat ons te doen staat is, uit de verscl:trikkelijke gegevens, die ons ter kennis komen een les te put- ten, opdat wij zoveel mogelijk trachten dergelijke misdaden in de toekomst te voorkomen. Dit is geen eenvoadige taak. Wel is het echter zeker, dat in dit verband de opvoeding van een volk een belangrijke rol speelt en dat daarom een ieder als individu, vooral in het gezin, doch ook op de school, ook in de politieke partij en ook in zijn maatschappelijke functie het zijne dient bij te dragen, de mens op een hoger niveau te J;>ren·
gen. Waarlijk, het ernstig streven hiernaar lS de moeite waard. Voor het overige mag worden vast- guteld dat misstanden, zoals zich in de kampen hebl!len voorgedaan, in onze democratie zijn gesig- naleerd en dat er na korte tijd een einde aan kon worden gemaakt. Hieruit blijkt weer eens de grote waarde der democratie met haar vrijheid van cri- tiek en haar openbaarheid. Laten wij dit niet ver- geten.
Onvriendelijk
In .,Vrij Nederlanéi'•, het bekende onafhank~
lijke socialistische weekblad, troffen wij o.m. de volgende passage aan met betrekking tot de rede, die minister-president Drees bij de herdenking van de bevrijding voor de Neder- landse jeugd heeft gehouden: .,Bij de herdenking van de bevrijding heeft de minister-president een boodschap gericht aan de Nederlandse jeugd.
.,In de donkere dagen. . . . het grootste offer .... "
voor land en volk, voor vrijheid, menselijkheid en recht... niet tevergeefs... opofferingsge- zindheid en bereidheid tot medewerking ... "
.,Ieder die dr. Drees kent, weet dat elk woord daarvan eerlijk gemeend is, maar hij kan het net zo goed voor de vissen preken. Zulke woor- den zeggen n.l. allang niets meer, zij w~en
geen geestdrift, zij verwekken alleen maar
slaap". Men zou kunnen zeggen, van .je partijge- genoten moet je het maar hebben. Doch op een dergelijk niveau willen wij deze ZMk niet behan- delen. Wij kunnen ons slechts verbazen over d,e onbehoorlijke wijze, waarop de geestverwanten van de minister-president hebben gemeend zich te moeten uitlaten over een rede van de premier. Dit is geen stijl, die past in het kader van een ware democratische voorlichting. Deze woorden onder·
mijnen slechts het gezag van de democratie en de schrijver bewijst hiermede de mentaliteit van de massa van ons volk, weinig te kennen.
Tweespalt
D at het in de internationale socialistische krin- gen nog lang niet is gekomen tot de .,In·
ternationale, die morgen heersen zal op aard", is duidelijk gebleken bij het bezoek, dat de Britse minister van Buitenlandse Zaken, Morrison, dezer dagen aan de West-Duitse Bondskanselier dr. Ade- nauer bracht. Ofschoon minister Morrison de so- ciaal-democratische partij in West-Duitsland niet met name noemde, gaf hij dr. Schumacher een waarschuwing, dat zijn obstructiepolitiek ernstige bezorgdheid w-ekte bij de Britse I!Ocialistische re- gering. ,,Een oppositie moet vrij zi.,bl de regerinl te critiseren ef zelfs aan te vallen. Maar de cri·
tiek moet opbouwend zijn en het algemeen belang moet op de eerste t;~laats gesteld worden .. , aldus de Brit$e minister. Aldus staan in Europa. twee be- kende s.oc.ialistische figuren tel tegenover elkaar,
w~it weer blijkt, dat het socialisme op het ogen- blik innerlijk verdeeld staat, en onmacl:ttig is in de grote strijd voor internationale samenwerking.
De internationale eenheid destijdil door Man gepredikt, blijkt moeilijk te realiseren, hetgeen voor d.e socialistische strijd een aanmerkelijke ver- awakking vormt, omdat het niet langer doenlijk l.s. 4e massa vast te houden in de oude Marxisti- sche beginselen.
Sociale zekerheid (1)
Mr. Jac. Dutilh, voorzitter van de Nederland- sche Spaarbankbond l:teeft op de te Noord- wijk gehouden veertigste spaarbankdag enige zeer behartenswaardige opmerkingen gemaakt.
Zo zeide hij o.m.: ,.De leuze meer werken, meer produceren, soberder leven, is juist, maar niet overtuigend voor de massa. Er· zou een in popu- laire taal gestelde bevattelijke uiteenzetting van deze leuze nodig zijn, waarin . van officiële zijde duidelijk wordt gemaakt, dat het niet voldoen aan deze leuze het gebouw der sociale zekerheid onvermijdelijk moet maken tot een kaartenhuis".
Hiermede heeft mr. Dutilh de spijker ongetwijfeld op zijn kop getikt. Het is en blijft een groot pro- bleem dat een zeer groot deel van ons volk zich nauw~lijks bewust is, van hetgeen zich in ons land zowel op politiek als economisch terrein sedert de bevrijding heeft afgespeeld. Het is in hoge mate te betreuren, dat zeer velen in ons volk niet beseffen, dat deze moeilijkheden voor een groot deel zijn ontstaan door een ave-
rechtse politiek, die naar een sociale zekerheid streefde zonder in staat te zijn de bronnen vloei•
ende te houden, die nodig waren om die sociale zekerheid te kunnen voeden en in stand te ho~
den. Het is vooral de Partij van de Arbeid ge.
weest, die met haar politiek de massa welge- vallig heeft willen zijn, zonder tot het inzicht te komen, dat een dergelijke politiek eens zou moe·
ten falen.
Sociale zekerheid (11)
De woorden, door de heer Dutilh gesproken, geven ook nog in een ander verband reden tot ernstige bezinning, temeer omdat hij een pro·
bleem aansnijdt, dat op het terrein der voorlich·
ting ligt, een probleem met zeer vele moeilijke facetten. Het gaat hier n.l. om de vraag, door wie ons volk in een populaire taal moet worden voor- gelicht omtrent de ware economische positie"
waarin het zich op het ogenblik bevindt. De woorden van de heer Dutilh leiden overigens aan geen twijfel, aangezien hij hier kennelijk bedoelt een voorlichting door de overheid, omdat hij spreekt van ,.officiële zijde". Wij zijn zeer zeker geen enthousiast voorstander van een overheids·
voorlichting. Gezien echter de economische nood.
waarin ons land zich op het ogenblik bevindt, komt toch de vraag naar voren, of'het niet wen- selijk en verstandig zou zijn, dat de overheid om•
trent de positie van ons volk zicl:t duidelijker uit·
Uet dan tot dusverre en in een taal, die voor de massa begrijpelijk is. Gebeurt dit niet, d,an blijft een groot deel van de massa in de mening verke•
ren, dat het nog zo erg niet is, met het gevolg, dat straks de teleurstellingen groter zullen wor•
den. De regering spreke daarom een duidelijke taal en zij spreke bij herhaling, wil zij voorko- men, dat de sociale zekerheid inderdaad gelijk een kaartenhuis ineenstort. Het is een groot ge- vaar, als de waarheid stelselmatig wordt v~
bloemd. Buiten deze voorlichting ligt het zeker op de weg van onze partij ons volk te waar•
schuwen en er aan te herinneren, dat het onze partij is geweest, die reeds jarenlang tegen een gang van zaken heeft gewaarschuwd, die wij op het ogenblik meemaken.
AAN DE BES1,UREN VAN DE AFDELINGEN
In de loop van deze week zijn door het Hoofdbestuur aan de afdelingen toegezon•
den de alphabetische lijst van voorlopige candidaten voor het lidmaatschap van de Tweede Kamer der Staten-Generaal en het advies van het Hoofdbestuur over de tech- nische inrichting van de candidatenlijsten.
Alle afdelingen dienen thans vóór 15 Juli een vergadering te beleggen en aan de le- den van de afdeling bij de oproeping voor de vergadering de alphabetische lijst van de voorlopige candidaten en het advies van het Hoofdbestuur toe te zenden. Het verdien;~
aanbeveling thans zo Sl),Oedig mogelijk de datum voor deze vergaderin&, vast te stenen en de leden tijdig tevoren op te roçea.
In die vergadering wordt uit de toegezon- den alphabetl.sche lijst van de voorlopige candidaten naar volgorde van voorkew een lijst samengestel,d van personen, die men in aanmerkin( wenst te, ~oen komen VOO\" het
li~tschap van ge Tweede K~UDer. Deze lijst bevat ten boog$te tweemaal zoveel na·
men als het aan~al ~tteQde TweedQ ~ leden, behorende tot de Vontspartij voor VtlJheid en Democratie, bedraagt.
Van de_ in deze vergadering gehouden stemmingen wordt proces-verbaal opgemaakt volgens het dool!' het HoofdbestuUl' vastge- steld,e model.
Dit. proces-verbaal wordt zo spoedig mo- gelijk, doch uiterlijk 20 JW!, aan :bet !loofd·
bestuur en de Centrale, waartoe de afdeling behoort, toegezonden.
In deze vergadering worden tevens één of meer afgevaardigden naar de vergadering van de Centrale gekozen.
Het door het Hoofdbestuur vastgestelde model van het proces-verbaal is eveneens aan de afdelingen toegezonden.
Gaat de afdeling accoord met het advies van het Hoofdbestuur, dan behoeft zij slechts één lijst op te maken (punt 8 van het proces- verbaal).
Geeft de afdeling de voorkeur aan één candidatenlijst voor het gehele land (punt 11 van het proces-verbaal), of wenst zij een andere wijze van samenstelling van de ean- didatenlijst (punt 12), dan dient in het pro.
ces-verbaal hetzij bij punt 11 hetzij bij punt 12 deze lijst te worden opgegeven, doch dan dient tevens bij punt 14 de lijst, welke de afdeling wenst, opgegeven te worden, VOOI' het geval de. meerderheid van de afdelingea wel accoord gaat met het advies van het Hoofdbestuur.
