Analyse financieel nadeel Asten
Eindrapport
7 december 2017
Belangrijkste bevindingen - 1
Dit onderzoek geeft antwoord op de vraag: kan nader worden onderbouwd dat Asten financieel nadeel heeft op het sociaal domein als gevolg van -een afwijkende praktijk van- zorgvuldig medicijngebruik?
1. benchmark netto-lasten
De netto-lasten Wmo Asten zijn vergelijkbaar met referentiegemeenten. Verschillen op onderdelen zijn vooral zichtbaar bij maatwerkvoorzieningen (lager) en -dienstverlening (hulp bij huishouden: hoger, begeleiding: lager)
2. gemiste baten
In vergelijking met referentiegemeenten ontvangt Asten lagere bedragen uit de integratie-uitkeringen Wmo (IU sociaal domein en IU Wmo). Dit verschil is voor circa driekwart toe te schrijven aan de maatstaf voor langdurig medicijngebruik (fkg).
3. langdurig medicijngebruik en samenloop met Wmo
Langdurig medicijngebruik in Asten is lager dan in referentiegemeenten, hoewel het verschil kleiner wordt. Dit hangt vooral samen met medicijngebruik voor diagnoses als depressie/ pijn, copd/astma en diabetes.
Belangrijkste bevindingen - 2
In vergelijking met referentiegemeenten is het aantal cliënten Wmo in Asten vergelijkbaar. De samenloop met langdurig medicijngebruik is echter minder. Dit komt door het lagere langdurig medicijngebruik in de bevolking, want het aandeel langdurig medicijngebruikers met Wmo is vergelijkbaar.
4. mogelijke alternatieven voor fkg-maatstaf
Om Asten in de bestaande Wmo-verdeelmodellen meer in lijn te laten scoren met referentiegemeenten zijn meerdere opties denkbaar. Het ligt voor de hand om de fkg-maatstaf toe te spitsen op volwassen inwoners.
Daarnaast kan deze maatstaf worden gedifferentieerd naar soort medicijnen en/of in aandeel worden beperkt. Ook kan aanvullend worden gewerkt met andere gezondheidsindicatoren. Uit een verkenning van samenloop tussen Wmo en gebruik van curatieve zorg komen fysiotherapie en overige paramedische zorg naar voren als potentiële indicatoren.
Een globale technische toets wijst uit dat een combinatie van opties toepasbaar is in de bestaande Wmo- verdeelmodellen en kan zorgen voor een gedeeltelijke compenserende werking voor Asten. Hierbij kunnen bestaande verdeelpatronen voor andere typen gemeenten vrijwel geheel in tact blijven.
Hoofdlijn onderzoek
Analyse toegespitst op Wmo en uitgevoerd in fasen:
1. benchmark van netto-lasten gemeente Asten
2. becijfering omvang ‘gemiste’ baten integratie-uitkeringen
3. verdiepende analyse van samenhang tussen Wmo-gebruik en langdurig medicijngebruik
4. verkenning van mogelijke alternatieven huidige maatstaf langdurig medicijngebruik
Centrale vraag: kan nader worden onderbouwd dat Asten financieel
nadeel heeft op het sociaal domein als gevolg van -een afwijkende
praktijk van- zorgvuldig medicijngebruik?
• opstellen integraal beeld van netto-lasten Wmo gemeente Asten (gegevens rekening 2015/2016 en begroting 2017)
• vergelijking met netto-lasten Wmo van 6 referentiegemeenten op basis van rekening 2016
• voor onderlinge vergelijkbaarheid netto-lasten is aangesloten bij landelijke categorieën en rekening gehouden met verschillen in baten
Fase 1: benchmark
Integraal beeld netto-lasten Wmo 2015-2017 Asten
• totale netto-lasten Wmo (links) vertonen een licht stijgende lijn
• vanaf 2015 is verschuiving zichtbaar van maatwerk (dienstverlening) naar algemene voorzieningen (samenkracht en
burgerparticipatie)
Vergelijking rekening 2016 met referentiegemeenten - 1
• uit deze benchmark komt naar voren dat de netto-lasten van Asten een vergelijkbaar niveau hebben (verschil van 1 tot 2 euro per inwoner)
• verschillen zijn vooral zichtbaar bij maatwerkvoorzieningen en - dienstverlening
Vergelijking rekening 2016 met referentiegemeenten - 2
• ter verdieping is een indicatieve vergelijking gemaakt voor onderdelen van maatwerk- dienstverlening
• de hogere netto-lasten 2016 van Asten hangen samen met hulp bij het huishouden.
Bij begeleiding liggen de lasten juist lager
• beide onderdelen worden grotendeels bekostigd uit integratie-uitkeringen, waarin langdurig medicijngebruik (fkg) een
belangrijke maatstaf vormt
• analyse van opbouw integratie-uitkeringen (IU): sociaal domein (begeleiding) en Wmo (hulp bij huishouden)
• vergelijking met referentiegemeenten, toegespitst op maatstaf langdurig medicijngebruik (farmaceutische kostengroepen: fkg’s)
• voor analyse is aangesloten bij meicirculaire 2017
Fase 2: becijfering omvang ‘gemiste’ baten
Becijfering ‘gemiste’ baten ander medicijngebruik
• het totale verschil in uitkering (optelsom van verschillen per maatstaf) tussen Asten en
referentiegemeenten ligt in de orde van circa 20 euro per inwoner
• het verschil in bedragen van FKG-maatstaf (donkere staafjes) blijkt voor circa driekwart bij te dragen aan het totale verschil in
uitkeringsbedragen (lichte staafjes)
• vertaald naar absolute bedragen gaat het om een verschil in de orde van bijna 2,5 ton
• analyse ontwikkeling langdurig medicijngebruik bevolking
• CBS-koppeling cliëntgegevens Wmo 2015/2016 met langdurig medicijngebruik
• analyse samenloop langdurig medicijngebruik met Wmo
Fase 3: samenhang Wmo en medicijngebruik
Vergelijkende analyse Asten ten opzichte van circa 35 referentie-
gemeenten
Ontwikkeling medicijngebruik bevolking
• langdurig medicijngebruik vertoont stijgende lijn in Asten en andere gemeenten
in vergelijking met referentiegemeenten (en andere Peelgemeenten):
• is langdurig medicijngebruik door inwoners van Asten structureel lager
• neemt langdurig medicijngebruik door inwoners van Asten wel toe: het verschil wordt kleiner (van -20% naar -10%)
Samenstelling medicijngebruik bevolking – leeftijd
• ruim helft van langdurig medicijngebruik komt voor rekening van ouderen
in vergelijking met referentiegemeenten (en andere Peelgemeenten):
• is langdurig medicijngebruik Asten in alle leeftijdsgroepen lager
• worden grootste verschillen bepaald door groepen volwassenen en ouderen
• is verschil bij jongeren relatief het grootst
Samenstelling medicijngebruik bevolking – diagnoses
• grootste groep langdurig medicijngebruik onder volwassenen/ouderen betreft cholesterol / hart
• andere genoemde groepen nemen elk circa een tiende voor hun rekening
• overig omvat groot aantal kleine groepen
in vergelijking met referentiegemeenten (en andere Peelgemeenten):
• is medicijngebruik Asten bij meeste groepen lager; uitzondering: cholesterol / hart
• grootste verschillen zichtbaar bij groepen depressie/pijn, copd/astma en diabetes
Wmo-gebruik en samenloop met medicijngebruik
• tussen Wmo en langdurig somatisch
medicijngebruik is er een forse samenloop
• samenloop tussen Wmo en medicijngebruik ggz is beperkt in omvang
in vergelijking met referentiegemeenten (en andere Peelgemeenten) is:
• het aantal Wmo-cliënten Asten vergelijkbaar
• de samenloop tussen Wmo en langdurig medicijngebruik in Asten lager
… en is:
• het aandeel langdurig medicijngebruikers met Wmo vergelijkbaar
• benoemen mogelijke opties:
a. maatstaf beperken tot volwassen inwoners b. maatstaf differentiëren naar soort medicijnen c. aandeel in de verdeling beperken
d. andere gezondheidsindicatoren gebruiken
• verkenning van samenloop Wmo met gebruik van curatieve zorg om zicht te krijgen op mogelijke andere gezondheidsindicatoren
• globale toets op bruikbaarheid van alternatieven
Fase 4: alternatieven voor fkg-maatstaf in bestaande
verdeelmodellen
Samenloop Wmo en curatieve zorg
samenloop met Wmo is:
• groot bij farmacie: dit ligt in lijn met forse samenloop voor langdurig medicijngebruik
• ook duidelijk aanwezig bij ziekenhuiszorg en in mindere mate bij hulpmiddelen
• beperkt bij fysiotherapie en overige paramedische zorg
in vergelijking met referentiegemeenten (en andere Peelgemeenten) scoort Asten:
• lager bij farmacie en hulpmiddelen
• hoger bij ziekenhuiszorg, fysiotherapie en overige paramedische zorg
Globale toets op bruikbaarheid alternatieven
Om Asten in de bestaande Wmo-verdeelmodellen meer in lijn te laten scoren met referentiegemeenten kunnen de genoemde opties ter invulling van de betekenis van gezondheid als volgt worden gewogen:
Optie Inhoudelijk Uitvoerbaar
a. fkg-maatstaf beperken tot volwassen inwoners
in lijn met leeftijdsgrens Wmo (18+) relatief eenvoudig b. fkg-maatstaf differentiëren naar soort
medicijnen
aard van samenhang met Wmo-gebruik behoeft nadere onderbouwing
relatief eenvoudig c. aandeel fkg-maatstaf in verdeling
beperken
- in samenhang met andere
maatstaven d. andere gezondheidsindicatoren
gebruiken
fysiotherapie en overige paramedische zorg hebben plausibele samenhang met Wmo;
betekenis ziekenhuiszorg is diffuser
mogelijk, in samenhang met andere maatstaven
Een globale technische toets wijst uit dat een combinatie van genoemde opties toepasbaar is in de bestaande verdeelmodellen en kan zorgen voor een gedeeltelijke compenserende werking voor Asten (in de orde van een derde van het verschil). Hierbij kunnen bestaande verdeelpatronen voor andere typen gemeenten vrijwel geheel in tact blijven.
