Wenters Plus 50-plusvereniging voor Winterswijk en omstreken

13e jaargang - oktober 2021

Wenters Plus

50-plusvereniging voor Winterswijk en omstreken

W 12 enters Plu _jaar ¹ / ₂ s

2

Voorzitter vacant Secretaris vacant

Penningmeester Gerda Hoekstra Sleeswijkstraat 101 7101 GM Winterswijk tel. 0543 840144

penningmeester@wentersplus.com Ledenadministratie Riekie Bussman

en Reiscommissie Misterweg 17 - 7102 BD Winterswijk 0543-519430

ledenbeheer@wentersplus.com Bestuurslid Nel van ‘t Zand

Redactie Arjan Ligtenbarg

Jasmijnlaan 39 - 7101 ZE Winterswijk 0543-52 28 62

redactie@wentersplus.com Cor Verhaaff

Landbouwstraat 7-01 7101 EK Winterswijk corverhaaff@wentersplus.com Otto Geesink,

Lindenstraat 10 - 7101 SW Winterswijk tel. 06 12 15 43 07

activiteitenalgemeen@wentersplus.com Ereleden Hans Soutendijk sinds 24-02-2018

Nel van ‘t Zand sinds 16-02-2019 Hemmie Sonderen sinds 16-02-2019 Dagelijks bestuur Publiciteit en belangenbehartiging

Voorzitter, secretaris en penningmeester Bank Rabobank NL05 RABO 0148 8025 24

seniorenvereniging Wenters Plus p/a Sleeswijkstraat 101

7103 GM Winterswijk ANBI ANBI status sinds 29-01-2019

Gehele of gedeeltelijke overname van artikelen is alleen toegestaan na toestemming van de redactie.

Wenters Plus

50-plusvereniging voor Winterswijk en omstreken opgericht 5 januari 2009

Van de redactie

Ons oktobernummer wordt op het voorblad opgesierd door een foto van een monumentale boerderij uit de 17e eeuw gelegen aan de Wooldseweg. De naam van de boerderij is Boddewies. Hoe mooi kan Wenters toch zijn, al wonen we niet allemaal zo mooi.

We hebben voor diegenen die al op leeftijd geraken heel goed nieuws. We kunnen 100 jaar oud worden! In deze uitgave wordt aangegeven hoe, al moet gezegd worden dan niet iedereen zit te wachten om zo oud te worden.

Een van onze redacteuren heeft een afschuw van de herrie die heden ten dage over ons wordt uitgestort. Hij mag er een hele pagina over klagen!

Wat in dit nummer bijzonder is, is een collage van 12 ½ jaar van ons verenigingsblad Wenters Plus. Onze (ex-) redacteur van het eerste uur - Bernard Rave - heeft op ons verzoek een leuke collage weten te maken.

Er zullen vast mooie herinneringen boven komen dwar- relen.

Wim Schepers, onze vaste fotograaf voor de voorplaat, gaat op zijn pagina 21 weer helemaal los in het plat. En het gezegde luidt dan ook: ‘a’j plat kunt praoten, mo’j ’t neet laoten.’

Kortom, weer veel te lezen voor de komende dagen en verder om met Wim te spreken: Goed gaon.

Als we dit schrijven is het alweer sep- tember. De maanden vliegen voorbij.

De vakanties zijn voor de meesten onder ons ook voorbij. De scholen zijn weer begonnen. En de herfst staat voor de deur.

Eind augustus hadden we toch ons volksfeest die dit jaar op een aangepaste manier werd gevierd. Het bloemen- corso kon niet door de straten trekken.

Maar het volksfeest-comité had een leuke oplossing bedacht door al die prachtige en fleurige corso-creaties op te stellen in het park bij de Scholtenbrug.

Bent u er ook geweest en heeft u ook genoten van al die creaties? De gnoes en zebra’s die de beek overstaken, waar de krokodillen op ze lagen te wachten, de pandabeer die een grote “blurb” liet horen, een kolonie twee meter hoge

struisvogels, een vissende schildpad en aan het eind van de route een paar prachtige tijgers. Ze leken zomaar uit de jungle te zijn ontsnapt.

De kermis werd voor het eerst gevierd op het nieuwe Vrijheidspark. En dat was een groot succes. De reuzen- draaimolen en een nog veel hoger reuzenrad trokken veel jongelui die na afloop een beetje misselijk de kermis afliepen. De buurtschappen hebben op hun eigen manier een mooi volksfeest georganiseerd.

En zo heeft iedereen op zijn eigen wijze weer een leuk feestje kunnen vieren.

Wenters Plus heeft de maand augustus afgesloten met muziek van Duo Vrijaf en in september hebben we kunnen genieten van de muziek van Dubbel Solo.

Jan te Brinke vertelde ons weer leuke verhalen, omlijst met accordeon muziek.

28 september hebben we de Algemene Leden Vergade- ring 2020 gehouden. Helaas ligt dit blad dan al bij de drukkerij en kunnen we u pas in de volgende editie hier- over informeren.

Nog even dit: voor de activiteiten op dinsdagmiddag moet u zich opgeven en kunnen wij maximaal 50 personen toelaten.

Uit de bestuurskamer

door Gerda Hoekstra en Riekie Bussman

4

Reeds in 1977 kwamen de kinderen van good-old Peter Koelewijn al tot de conclusie dat hun vader Peter ouder werd. Terwijl hij toen pas 37 jaar oud was! Op gevaar of dat onze gewaardeerde lezers dat van mij ook gaan vinden na het onderstaand verhaal gelezen te hebben laat zich raden. Of zit er iets herkenbaars in? Reacties zijn welkom. In de serie over de Van Rossems kregen we regelmatig een inkijkje in de gedachtegang van Maarten.

Elke keer als er een brommer langs kwam zette hij zijn scheldklieren open terwijl dat weinig zin had want de geluiden van de meestal opgevoerde motoren over- stemde toch alles.

In mijn jeugd bij het draaien van de platen van de Beatles en Stones schreeuwden mijn ouders vaak naar boven kan die kolere herrie wat zachter? Zij waren The Ramblers, Metropool orkest, Marlène Dietrich, Bing Cosby etc.

gewend en konden mijn “herrie” (The Pretty Things, Elvis, Kinks) niet echt waarderen.

Of de tijden zijn sterk veranderd of mijn inlevingsver- mogen is in de loop der jaren zoek geraakt ik kan niet zo goed meer tegen het lawaai dat vrijwel dagelijks om je heen is. Legio zaken buiten jouw invloedssfeer bepalen of je een rustige dag zult hebben. Voorbeelden te over. Gras- maaiers etc. brommers, geluidboxen, keffende honden, heimachines, bladblazers, schuurmachines (buurman die heeft besloten met zo’n irriterende schuurmachine weekenden te gaan schuren alvorens de nieuwe verf er op te knallen). Alles moet onderhand aangedreven worden door motoren die allemaal vele decibellen de lucht in slingeren. Ook de gemeente blaast regelmatig een woordje mee. Dan lopen ze weer door de straat met een soort koptelefoon (moet van de Arbo!) op en proberen met hun blazers de straat schoon te blazen of branden het onkruid weg of proberen het blad op een hoop te spuiten. Het gaat soms maar door. En dat (uiteraard) allemaal met apparaten die zijn uitgevonden om herrie te maken. Handwerk is er niet meer bij.

Ik vermoed te tijdrovend!

En dan de verkeersdeelnemers! Motoren scheren loeiend van de herrie (de nette rijders daargelaten!)

over straat en dan veelal met knalpotten die bewerkt zijn om maar zoveel mogelijk aandacht te trekken. De lol daarvan ontgaat mj al had ik vroeger een Tomos die er ook wel wat van kon herinner ik me nu. Kreidlers en Zundappen met vergrootte knalpotten waren in de 60-er jaren ook in. Mogelijk zijn de tijden niet veranderd maar de leeftijd wel!

En dan de auto’s met hun 8 speakers in hun auto. Volume op hard en alle ramen open zodat iedereen Andre Hazes met bloed, zweet en tranen kan horen. Zweet en tranen krijg ik er wel van, bloed gelukkig niet omdat ik niet agressief wil worden. Met name de basboxen moeten het dan goed doen. Het bonkt zo dat de vullingen in je kiezen er bijna uit vallen! En niemand en geen wet die er iets aan doet of misschien wel kan doen. Het is per slot een tolerant land waarin wij leven. De jeugd kan er ook wat van. Tegenwoordig bestaan er draagbare speakers die je bluetooth kunt aansluiten op de telefoon en blazen maar. Je hoort ze in de verte (veelal ook op de fiets) aankomen en na passeren verdwijnt het zachtjes (nou zachtjes) weg. Zelfs bij Hilgelo, waar je voor je rust komt, ontkom je er niet aan.

Ouderen houden ook van rust tijdens vakantie. Tegen- woordig en met name in de zuidelijke zonnige landen verschijnen er steeds meer resorts met de kreet Adults only. Je bent dan verlost van gillende kinderen omdat je dan je eigen deel krijgt op het resort. Gillende kinderen rond het zwembad (heb ik dat zelf vroeger ook gedaan ik kan het mij niet herinneren?) zijn dan op veilige afstand van de glijbaan aan het roetsen. Maar het zal allemaal wel aan mij liggen. Ik hoop dat onze lezers er zich niet in herkennen. Ik zal dan hulp moeten gaan zoeken. Voor- lopig lijkt het mij verstandig om even bij een makelaar binnen te lopen om te vragen of er nog ergens een hutje op de hei te koop staat.

Je wordt ouder Papa

door Cor Verhaaff

6

PUZZEL 1

Omschrijving:

Vul in elk hokje telkens één letter in.

De ingevulde letters moeten in het volgende woord ook weer voorkomen.

Uiteindelijk krijgt u een woord van 6 letters.

Dat woord van 6 letters is de oplossing.

□

een van de medeklinkers van onze nationale luchtvaartmaatschappij

□□

een oude maat.

□□□

van schil ontdoen.

□□□□

uitgekookt.

□□□□□

^eetgerei

□□□□□□

hij weet niet waar die hangt

PUZZEL 2

Achternamen:

Nu vragen wij 5 achternamen van mensen die vernoemd zijn naar een beroep.

Onze onafhankelijke gastvrouw heeft in een enveloppe 5 namen gedaan.

Aan u de vraag om ook 5 namen op te geven en niet de hele gereedschapskist op te noemen.

Kortom, slechts 5 achternamen die wij dan gaan vergelijken met de namen in de enveloppe.

Wie de meeste gelijk heeft wint.

Oplossingen vorige maand

Vorige editie vroegen wij u naar achternamen van mensen die een dier als achternaam hebben.

We kregen hele dierentuinen bij elkaar. Had u deze vijf namen ook genoemd?

Stuur beide oplossingen voor 1 november naar:

corverhaaff@wentersplus.com of per briefkaart naar Wenters Plus,

p/a: Landbouwstraat 7-01 7101 EK Winterswijk

Oplossing vorige maand:

Oplossing 1: op goed avontuur

Oplossing 2: haan, hond, vis, nachtegaal, leeuw Winnaars zijn:

1. F. Rigter

2. F. Kreeftenberg 3. T. Schoppers-Sikkink

8

Inloophuis Oriolus breidt de openingstijden uit!

Vanaf 20 september kunt u op maandag- en dinsdagochtend 9.30-12.30 uur en donderdag de hele dag 9.30-15.30 uur bij Oriolus terecht. Dit kan voor een kop koffie, om uw verhaal te delen, een boek te lenen of deel te nemen aan één van de activiteiten.

Wat er zoal te doen is de komende tijd:

Maandag 27 september 14.00 uur Dans kracht Dinsdag 28 september 10.00 uur Wandelen

Vrijdag 8 oktober 10.00 uur Intuïtief Schilderen Dinsdag 12 oktober 10.00 uur Wandelen

Dinsdag 12 oktober 15.30 uur Mindfulness Al deze activiteiten zijn in groepsverband.

Voor de individuele activiteiten en opgave kijkt u op www.oriolus-achterhoek.nl of belt u naar 06-10033406.

Sociaal Team van de Post

De kolombreedte is 85 mm Actief Wandel Challenge Winterswijk De kolombreedte is 85 mm

Wandelen is voor iedereen een gezonde en eenvoudige manier om buiten te bewegen, te genieten van de omgeving en met elkaar in gesprek te gaan. Onder begeleiding van beweegmakelaars Mitchel en Ria,

buurtsportcoach Jos en docent Graafschap college Wouter met zijn stagiaires Sport en Bewegen bieden wij u een wandelprogramma van 12 weken.

De wandel challenge ondersteunt u om de wandelafstand op te bouwen naar 3 à 5 km of zelfs 10 kilometer.

Aansluitend kunt u lid worden van een (wandel)groep/vereniging.

Wij organiseren het op en rond het sportpark van atletiek vereniging Archeus in een veilige omgeving. Naast warming-up, rustige opbouw wandelafstanden en tijd, worden er oefeningen gedaan om het evenwicht,

kracht, beweeglijkheid en looptechniek te verbeteren.

Ook kunnen er buiten de baan mooie routes gewandeld worden.

Dit is tevens een uitnodiging voor uw behandelaar of begeleider.

Hij/zij is welkom eens mee te wandelen. Ook aanbieders van een wandelgroep ontmoeten wij graag.

Ook is er een aanbod met informatie over een gezonde leefstijl en voeding (Renate Grevers) en valpreventie (vanuit het Budocentrum).

• Locatie: AV Archeus, Vredenseweg 136, Winterswijk

• Start, datum en tijd: Donderdagavond 2 september

18:00-19:00 uur of Vrijdagochtend 3 september 10:00-11:00 uur

• Doelgroep: Startende wandelaars, volwassenen en senioren.

• Aanmelden en info: www.actiefwinterswijk.nl of mail naar

actief@winterswijk.nl met vermelding van uw naam, leeftijd en telefoonnummer. Geef uw voorkeur aan voor donderdagavond of vrijdagmorgen. Beweegmakelaars: Ria Bussink 0623792529 (vakantie van

9 tot 30 augustus), Mitchel Hammadi 0610501916 (vakantie van 30 augustus tot 23 september).

Mailadres: beweegmakelaar@winterswijk.nl.

De infotheek van Oriolus is geopend!

In de infotheek van Oriolus kunt u boeken vinden op diverse gebieden;verschillende kankersoorten, rouw &

verlies, ervaringsverhalen, kanker & gezin, voeding& leefstijl, etc. Deze boeken zijn te leen en hier zijn geen kosten aan verbonden. Tevens zijn er informatiefolders te vinden.

Wees welkom, de vrijwilligers van Oriolus begeleiden u graag.

Vanaf 20 september kunt u op maandag en dinsdag binnenlopen vanaf 9.30 uur t/m 12.30 uur.

Op donderdag kunt u terecht tussen 9.30 uur t/m 15.30 uur.

Tot aan 20 september zijn de openingstijden beperkt i.v.m. de vakantieperiode; iedere dinsdag en donderdag kunt u binnenlopen tussen 9.30 uur t/m 12.30 uur.

Voor meer informatie kunt u kijken op www.oriolus-achterhoek.nl of bellen naar 06-10033406.

Balinkesstraat 4 - 7101 DL Winterswijk (0543) 543 960 - depost@winterswijk.nl

www.wijwinterswijk.nl

10

P ^rogramma W ^enters P ^lus

De ontspanningsmiddagen worden gehouden in het Gasthuus, Misterstraat 96-19, 7101 EZ Winterswijk. De zaal is open om 14.00 uur. De aanvang is 14.30 uur en de eindtijd is 16.30 uur.

Deze evenementen zijn alleen toegankelijk voor leden van Wenters Plus!

Natuurlijk kunt u ook ter plaatse direct lid worden! De contributie is € 25,00 per jaar.

Wilt u een van de middagen bezoeken?

Dan moet u zich vooraf aanmelden.

We We zijn weer begonnen zijn weer begonnen !!

De deuren van het Gasthuus zijn geopend. We blijven voorzichtig en mogen nog niet alle remmen los, hanteren we nog steeds de RIVM maatregelen, met maximaal 50 bezoekers per middag.

Wilt u daarom uw komst vooraf even melden?

We beginnen deze maand met een bingo en op 12 oktober organiseren we een gezellige muzikale middag.

U komt toch ook?

Dinsdag 5 okt. : Bingo

Dinsdag 12 okt.: Passed Borders Dinsdag 19 okt.: Spel middag Dinsdag 26 okt.: Notaris Oostrik

De notaris komt geeft voorlichting over levenstestament

Dinsdag 2 nov.: Bingo Dinsdag 9 nov.: H.A.N.S.

“Hans activeert nu snaren” een muzikale middag

Dinsdag 16 nov.: Spelmiddag

Passed Borders

Paul en Barry, vormen de duo-band Passed Borders.

Zij spelen niet per se de bekendste popsongs, maar wel bijzondere en mooie liedjes.

- Bij Gerda Hoekstra, tel. 0543 - 840 144, penningmeester@wentersplus.com - Bij Riekie Bussman, tel. 0543 - 519 430, ledenbeheer@wentersplus.com

Meer informatie over ons programma op onze website www.wentersplus.com

De perfecte plek voor een goede kop koffi e, lunch of lekker tussendoortje op ons ruime

terras of in onze gezellige woonkamer.

Gezellig boerderij terras in bosrijke omgeving.

Gelegen aan vele fi ets- en wandelroutes.

(tussen knooppunt 31 en 39).

Veenweg 2, 7107 BB Winterswijk Kotten tel.: 0543-564298 www.veenemaat.nl

Veenemaat

Mini-camping, B&B, Eetcafé en Terras

12

Hollanders in de tropen

Een verzameling verhalen geschreven door Anja Geesink in Costa Rica

4. BOODSCHAPPEN

Vanmorgen heb ik boodschappen gedaan. Dat bete- kent dat ik eerst 26 km in de auto moet rijden. Niet dat het een straf is, ik zag onderweg in ons dorp een grote toekan met zo’n prachtig gekleurde snavel vlak voor de auto langs vliegen. Hij ging naast de auto in een boom zitten, alsof hij me wilde begroeten. Van zulke dingen word je heel blij, het is een uitstekend begin van de dag.

Daarna voerde de tocht langs de kustweg, met hier en daar hele mooie doorkijkjes naar de zee of de grote rivier, die hier een eind evenwijdig aan de kust loopt.

En de zon scheen, hoewel ze erg veel regen voorspeld hadden, vanwege een orkaan die het Caribisch gebied onveilig maakt. In Ciudad Cortez aangekomen is de eerste gang naar de post, om een kaart naar een jarige vriendin te versturen. Gelukkig is de postbeambte er, dus deze boodschap is gelukt. Dan naar de groenteboer. Het is maandag, en dan krijgt hij verse aanvoer. Maar helaas, het is nog wat aan de vroege kant en hij heeft eigenlijk helemaal niks, op een paar uitgelebberde uien na. Dan maar naar de supermarkt. Daar is gelukkig vandaag van alles te krijgen. Dus neem ik ook maar van alles wat. In dit land geldt: als het er is moet je het nemen, want morgen is het er misschien niet meer en wie weet hoe lang het dan nog duurt voordat het er weer is. Dus: 2 flesjes van die lekkere slasaus, groente, fruit, een bepaald soort schoonmaakmiddel. Ik heb van alles weer voorraad.

Buiten gekomen denk ik nog eens even na. Het bedrag wat ik betaald heb is toch wel erg hoog, het lijkt Neder- land wel. Ik kijk de kassabon nog eens na en jawel hoor, ze hebben me meer dan 7000 colones (ongeveer 12 euro) voor de eieren berekend. Ik ga weer terug met de dure eieren en vertel de kassajuffrouw wat er gebeurd is. Ze kijkt bedenkelijk en roept de chef erbij. Ja, een lelijk geval, wat moeten we daar nu mee. Hij denkt even na en stelt me dan voor de keuze. Ik kan het geld terug krijgen,

maar ik kan voor dat bedrag ook andere artikelen kopen.

Ik kies voor het eerste, waarna hij nog bedenkelijker gaat kijken. Hij moet nu van alles in de computer doen en allerlei bonnetjes uitdraaien, maar uiteindelijk komt het toch voor elkaar. Ik moet de bonnetjes van een handte- kening voorzien, de kassajuffrouw wil eigenlijk ook mijn paspoortnummer nog wel weten, maar de chef ziet nu toch wel in dat de fout bij hen lag en vindt het niet nodig. Hij geeft de juffrouw nog een wenk, waarna ze zich verontschuldigt voor de gemaakte fout.

Ik ga met de nu goedkope eieren en de rest weer verder.

Naar de ferretería, de ijzerwarenwinkel. Er is een lamp kapot boven de eettafel en deze lampen hebben ze daar te koop, ik heb ze gezien. Maar nee hoor, uitverkocht natuurlijk. Nou ja, dan de volgende keer maar weer.

Ook in ons dorp kun je boodschappen doen. Er is een supermarktje, waar ze soms tot onze verbazing ineens dingen te koop hebben die je in de grotere winkels hele- maal niet ziet. Een bepaald soort rode wijn, in de hoofd- stad alleen in de hele grote supermarkten of speciale slijterijen te krijgen, maar hier staat het gewoon in het schap (indien voorradig, natuurlijk). Verder zijn er nog twee abastecedores, hele kleine kruideniertjes, waar je ook soms net weer dat kunt krijgen wat je nog nodig had.In de grote steden kun je alles kopen wat je maar wilt.

Er zijn gezellige overdekte markten, met veel fruit en groenten, vlees en vis, medicinale kruiden en allerlei vreemde huishoudelijke artikelen. En er zijn ook enorme luxe supermarkten, waar echt alles te koop is, tot haring in een potje aan toe! Maar hier redden we ons ook prima met onze winkeltjes, al mogen we toch graag eens even neuzen in de grote supermarkten als we in de hoofdstad zijn. Even kijken of er nog iets lekkers is!

Toekan in de boom

14

Met deze leuke tips word ook jij mogelijk 100 jaar oud.

1. Drink veel water

Drink minimaal een liter puur water per dag.

Hierdoor kan je lichaam afvalstoffen goed afvoeren.

2. Zorg voor voldoende nachtrust

Mensen die voldoende slapen leven langer.

Het lichaam heeft veel slaap nodig om optimaal te kunnen functioneren: 7 tot 9 uur.

3. Ontbijt altijd

Mensen die niet ontbijten sterven jonger blijkt uit onderzoek. Begin je dag met een lekker ontbijtje en zorg dat je lichaam op gang komt.

4. Zeg JA tegen knoflook

Het mag dan niet lekker ruiken… knoflook gaat hoge bloeddruk, aderverkalking, vermoeidheid en vergeetachtigheid tegen. Lekker tekeer gaan dus!

5. Fietsen is gezond

Wie regelmatig fietst heeft minder kans op hart- en vaatziekten. Bovendien verbetert fietsen je houding en evenwicht.

6. Eet broccoli

Broccoli is wondervoedsel. Het zit vol met voedings stoffen die ontzettend goed zijn voor je lichaam. Strooi er wat kurkuma overheen voor een geweldige anti-aging combinatie!

7. Wees niet zuinig met kruiden en specerijen Kruiden en specerijen zitten bomvol voedings- stoffen en medicinale stoffen. Gebruik ze dagelijks om je eten meer smaak te geven en gezond oud te worden.

8. Investeer in je vrienden

Mensen met een partner en met hechte vriend- schappen blijken beter bestand tegen ziektes.

Bovendien houden vrienden het leven, ook op oudere leeftijd, erg leuk! Maar ook een hond zorgt voor vriendschap en voldoende beweging.

9. Drink minder alcohol

Alcohol veroudert je organen en de rest van je lichaam. Wees er dus spaarzaam mee en maak er geen dagelijkse gewoonte van als oud worden je prioriteit heeft.

10. Rook niet

Roken is schadelijk voor je lichaam.

Stop ermee als je oud wilt worden!

11. Begin de dag met een koude douche Misschien even pittig, maar koud afdouchen is goed voor je bloed- circulatie. Je zult de hele dag meer energie hebben!

12. Let op je ademhaling Wanneer je goed ademt haal je je hele leven lang voldoende verse zuurstof binnen waarop je cellen kunnen functio neren.

13. Beweeg minimaal 30 minuten per dag

Zorg voor voldoende beweging. Dertig minuten per dag is de richtlijn. Dit hoeft geen fitness te zijn, je kunt ook regelmatig tuinieren of wat vaker de trap nemen.

14. Zorg dat je zo veel mogelijk lacht Wanneer je lacht maakt je lichaam een hoop gezonde stofjes aan. Het werkt kalmerend en je afweersysteem verbetert.

Speel meer en neem je leven minder serieus.

15. Varieer in je voeding

Zorg dat je veel verschillende voedingsstoffen binnen krijgt. Varieer ook in fruit!

16. Eet walnoten

Ze helpen je risico op hart- en vaatziekten verminderen en zijn een plantaardige bron van omega3 vetzuren.

17. Eet minder dierlijke producten

Vlees, vis, zuivel en eieren worden gelinkt aan talloze ziektes. Wees er daarom spaarzaam mee, en eet vooral onbewerkt plantaardig eten. Beperk plantaardige olie en ga los met bladgroente. Je lijf zal je dankbaar zijn en gezonder oud worden.

18. Eet elke dag fruit

Twee ons groente en twee stuks fruit! Fruit zit vol vitaminen, vezels, mineralen en anti-oxidanten.

Stuk voor stuk belangrijk voor een gezond lichaam.

16

12 ¹ / 2

jaar

18























(QZDQGHOLQJHQHQÀHWVWRFKWHQROYHHQ*LOGHJLGVRI999

9RRUPHHULQIRUPDWLHZZZJLOGHZLQWHUVZLMNFRP

(PDLOVWJLOGHZLQWHUVZLMN#FRQFHSWVQO

0DDUZLMNXQQHQ8RRNRSRQVNDQWRRU0RUVHVWUDDWRIWHOHIRQLVFK

LQIRUPHUHQ



 

Geniet 















Ook voor de zakelijke lunch!

vervangen door Harm Kookt

Wordt het koken u (soms) teveel?

Laat dan uw maaltijden verzorgen

door HarmKookt.

Laan van Hilbelink 6-2 7101WG Winterswijk Tel: 0543 216526 www.harmkookt.nl

Eet smakelijk!

Harm

12 _jaar ¹ / ₂

12 ₁ / ₂

jaar

12 ¹ / 2

jaar

20

‘PLAT PRAOTEN’

voor het beste resultaat

Van jongs af aan spreek ik het Winterswijks dialect. Of misschien moet ik zeggen: het Wooldse dialect. Want in Meddo bijvoorbeeld zeggen ze sommige dingen weer net wat anders dan wij Wooldenaren. Hoe dan ook, ik ben tweetalig opgevoed. Met het ‘plat’ dat de mensen om mij heen in mijn kleutertijd spraken èn met het ABN, dat ik op de lagere school van juffrouw Mientje Meinen en de meesters Ferdinand van Pelt en Jan Olivier leerde.

Tot en met de dag van vandaag, we zijn inmiddels een paar decennia verder, heb ik me afwisselend (en soms ook in een rare mengvorm) van beide bediend, afhan- kelijk van degenen met wie je wilde communiceren.

Door mijn werk en de omgeving waarin ik beroepshalve verkeerde heb ik als journalist, presentator en commu- nicatieadviseur overwegend Nederlands gesproken. Je kunt in het plat bepaalde dingen heel trefzeker en bondig verwoorden, maar zeker als woordvoerder van een Haags ministerie was ik waarschijnlijk met mijn Wooldse moedertaaltje in het contact met de bewindslieden, de collega-ambtenaren en vertegenwoordigers van de natio nale en internationale media niet ver gekomen.

Hoewel, ik heb een minister meegemaakt met wie ik in het werkoverleg soms Wenters Plat praatte. Dat was Bram Stemerdink, net als ik een geboren Winterswijker.

En ik kan het nog sterker vertellen, maar dan moet ik er nog een andere Winterswijker bijhalen: de enkele jaren geleden overleden grote propagandist van de Neder- saksische taal en het Wenters’ dialect Henk Krosenbrink.

Die had als verslaggever van een regionale omroep mij als woordvoerder van het ministerie van Defensie een keer benaderd voor een interview met de minister.

En zo gebeurde het, dat we bij de begroeting op de ministers kamer aan het monumentale Haagse Plein even met z’n drieën Wenters Plat zaten te praten. Toch een gedenkwaardig en curieus fenomeen, als ik er achteraf nog eens even bij stil sta.

Een paar keer is mijn ‘moedertaal’, het Woolds dus, ook in een sollicitatiegesprek aan de orde geweest. O.a. bij de NOS / Omroep Gelderland / Radio Oost en toen ik werd ontvangen door het college van Burgemeester en Wethouders van Winterswijk voor een kennisma- king. Op de vraag van een van de wethouders of ik naast het deftige Nederlands ‘ok nog een betjen plat kon praoten’, heb ik hem laten weten dat ik mijn opvoeding en verleden niet verloochen en dat ik nog prima weet

wat een ‘roetpröttel’ is, ‘ne brunte’ en ‘ne zwaa’ en dat er een groot verschil is tussen ‘ne kateeker’ en ‘ne ulk’.

De burgemeester en de gemeentesecretaris lachten vriendelijk met ‘vraagtekengezichten’, maar de vier wethouders hadden geen van allen ondertiteling nodig.

Ik koester het dialect nog steeds, spreek het bijna iedere dag met trots, maar maak er geen soort religie van, alsof het plat heilig is en ten koste van alles moet worden gebe- zigd, opgehemeld en gecultiveerd. Je moet het dienst- baar maken aan het sociale verkeer, aan de omgang met anderen. Ik ga niet hooghartig iemand te woord staan in het Woolds van wie ik weet, dat hij bij god geen notie heeft wat bijvoorbeeld ‘foskerieje’ of ‘vrusterig’ is.

Je gaat ook niet met een Engelsman in het Duits praten.

Als je met iemand doelgericht en doeltreffend wilt communiceren moet je het goede kanaal kiezen en overbodige ruis vermijden. Anders blijft het een eenrich- tingsverkeer zonder resultaat. Als ik bij het tuinieren wat speciaal gereedschap van mijn buurman wil lenen, vraag ik gewoon of ik ‘effen ziene greepe mag hebben’. Hij zou zich kapot schrikken als ik zou vragen ‘of ik even zijn vijf- tandige riek zou mogen gebruiken’. Temeer omdat zijn vrouw geen Riek heet en zij ook- naar ik veronderstel- geen ‘fietsenrekgebit’ heeft.

Een aardig voorbeeld van ruis in de communicatie dateert uit de eerste schooljaren van onze zoon Alain.

Hij is geboren in Den Haag en opgegroeid in een omge- ving waarin uitsluitend ABN werd gesproken. Toen we naar Winterswijk verhuisden en zoonlief daar naar de kleuterschool ging voltrok zich op de eerste schooldag een waar drama. Na zijn eerste ochtend kwam hij tussen de middag thuis, huilend roepend: “Ik ga niet meer terug”.

Informerend naar het waarom snikte hij vertwijfeld:

“Ik kan de juffrouw hier niet verstaan. Ze praat zo raar.” Bij nader inzien bleek ons, dat de juf haar ABN aankleedde met een nogal zwaar Achterhoeks accent, waardoor Alains aandacht zo sterk werd afgeleid dat de informatie van de juf niet meer overkwam.

Uiteindelijk is het allemaal goed gekomen. Alain verstaat en spreekt het Wenters’ dialect alsof hij nooit anders heeft meegemaakt. Als zijn moeder hem zou vertellen, dat dat “ze met d’n soepsleef naost den telder op de taofel hef e’slaterd, d’r ne zoggerieje van e’maakt hef dee ze met d’n waskeldook hef af e’veagd”, dan hoef je hem daar geen vertaling bij te geven.

Als je grijze haren hebt...

WIM SCHEPERS

22

✪ Lidmaatschap kost €25 per persoon per jaar

Bank: Rabobank NL05RABO0148 8025 24

Wentersplus, p/a Sleeswijkstraat 101, 7101 GM Winterswijk

Wenters Plus heeft de culturele ANBI-status. Mocht u Wenters Plus een gift willen doen dan kan dat voor u fiscaal aantrekkelijk zijn. De meest aantrekkelijke fiscale vorm is een periodieke gift. Doneert u bijvoorbeeld

gedurende 5 jaar €30 aan Wenters Plus, dan mag u €37,50 van uw belastbaar inkomen aftrekken.

Onze penningmeester Gerda Hoekstra kan u helpen met de belastingaangifte.

Met uw gift kan onze vereniging meer activiteiten organiseren en u heeft een belastingvoordeel.

Mutatieformulier voor ledenadministratie

Inleveren bij: Riekie Bussman Misterweg 17 - 7102 BD Winterswijk

telefoon 0543-519430 - email ledenbeheer@wentersplus.com Betreft

o

Nieuw lid

o

Opzegging lidmaatschap

o

Overlijden

o

Wijziging

Naam en voorletters / M/V: ___________________________________________________________________

Adres: ___________________________________________________________________

Postcode en Woonplaats: ___________________________________________________________________

Geboortedatum: ___________________________________________________________________

Telefoonnummer: ___________________________________________________________________

E-mail: ___________________________________________________________________

Iban-banknummer: ___________________________________________________________________

Datum: ________________ Handtekening: ______________________________________

Mutaties - Oktober 2021

Nieuwe leden: mevr. J .Nienhuis Grevekamp 24 7104 CA Winterswijk-Meddo mevr. C. Buitink Kottenseweg 29 7102 JM Winterswijk

dhr. A. Holthausen Landbouwstraat 05-07 7101 EK Winterswijk mevr. N. Holthausen Landbouwstraat 05-07 7102 EK Winterswijk Verhuisd: mevr. M. te Brummelstroete-Klanderman

Laan van Hilbelink 95 k.113 7101 WL Winterswijk

Overleden: mevr. J. Annevelink-Schoppers Vredenseweg 81-2 k52 7101 LM Winterswijk dhr. F. van der Veer de Kempenaerstraat 1 7103 GZ Winterswijk

© Het geheel of gedeeltelijk overnemen van teksten of foto’s uit dit blad is niet toegestaan.

Internet: www.wentersplus.com -

Facebook: https://www.facebook.com/ 50plusVerenigingWinterswijk

24