Nieuwsbrief nr.2 november 2020
Netwerk Blinden en Slechtzienden Tilburg Voorwoord
Beste lezer,
In de vorige nieuwsbrief vroegen we u of u nog behoefte heeft aan de (papieren) nieuwsbrief. Slechts enkelen van u lezen de papieren versie nog. Omdat we vanwege bezuinigingen keu- zes moeten maken, gaan we vanaf nu over op een digitale ver- sie. Wilt u die ook graag ontvangen, geef dan uw e-mailadres aan me door. Heeft u geen PC of internet, vraag dan iemand uit uw omgeving of hij/zij de nieuwsbrief voor u wil ontvan- gen en uitprinten. Mocht dat lastig voor u zijn, dan kunt u ook contact met mij opnemen zodat we samen naar een passende oplossing kunnen zoeken.
Mocht u ergens anders hulp bij nodig hebben, dan wil ik u graag wijzen op het Adviespunt van ContourdeTwern,
tel: 013 549 86 46 (ma t/m vrij, 09.00-17.00 uur).
Met vriendelijke groet (ook namens het Netwerk), Jannie Haverkamp, sociaal werker ContourdeTwern
1. Nieuws over het netwerk
Helaas kunnen de bezoekers van het netwerk elkaar al een maand of 7 niet meer fysiek ontmoeten op de woensdagmid- dag in de Baselaer. Dat is een groot gemis. Ondanks dat zit het netwerk niet stil en onderhouden we telefonisch contact met onze bezoekers. Ook zijn er vergaderingen geweest met de kerngroep en de vrijwilligers. Hoe graag we het ook zouden willen, het opstarten van de ontmoeting zit er voorlopig niet in. Uit het oog is echter zeker niet uit het hart. Marij en José pakken regelmatig de telefoon om te informeren hoe het de bezoekers gesteld is en of ze nog hulp nodig hebben.
Het netwerk heeft ook een facebookpagina waar veel op ge- deeld wordt: facebook.com/blindslechtziendTilburg. Heeft u ook behoefte aan contact of een luisterend oor? Neem dan ge- rust contact met me op, en ik breng u in contact met de men- sen van het netwerk of ik informeer u over andere mogelijk- heden.
2. Nieuws van Oogvereniging
Op donderdag 19 november vanaf 10:00 uur is er een telefo- nisch Oogcafé. Wilt u ook meepraten en – luisteren, dan kunt u zich aanmelden bij brabant@oogvereniging.nl of Karin Hoef- mans, tel: 06-10641469. In december is er geen Oogcafé.
De Oogvereniging Noord-Brabant heeft een nieuwe facebook- pagina: www.facebook/oogverenigingnoordbrabant. Deze pagina wordt nog verder gevuld.
Stadsforum
Binnen enkele jaren ontstaat in de ruimte tussen de Schouw- burg, concertzaal met kunstcluster, Factorium, Heikese kerk, het Kantongerecht, het paleis-raadhuis en stadhuis een leven- dig plein: het Stadsforum.
Op dit nieuwe Stadsforum komt ruimte voor de markt, de ker-
krijgt ook een plek, maar het doorgaande verkeer op de Pa- leisring moet wel flink verminderen.
Het Stadsforum wordt in de toekomst een stuk groener en kli- maatbestendiger.
In relatie tot de plannen voor het Stadsforum krijgt ook het Koningsplein een metamorfose. Het Koningsplein wordt Ko- ningswei: met veel groen, een verbinding naar de Piushaven via de huidige Koopvaardijstraat en appartementen. De par- keergarage Koningsplein blijft open.
Vanuit het TOG hebben we al een keer aan mogen schuiven om mee te denken over de toegankelijkheid van het Stadsforum. Onlangs organiseerde de gemeente een enquête met daarin de vraag wat inwoners en ondernemers graag op het Stadsforum zouden willen zien of doen. Met deze inbreng kan de gemeente, samen met vele anderen, aan de slag om er een levendig en mooi plein van te maken. Meer dan 1000 men- sen vulden de enquête in. De resultaten worden verwerkt.
Ze zijn binnenkort te vinden op de website van de gemeente:
https://www.tilburg.nl/actueel/stadsforum.
3. Radio509 ontwikkelt een nieuwe toegankelijke app voor visueel beperkten
De nieuwe Radio509 app is in de maak. Door een financiële bijdrage van het Prins Bernhard Cultuurfonds, LSBS en KSBS, kan Radio509 een nieuwe toegankelijke app te ontwikkelen voor visueel beperkten. Een toegankelijke app met nieuws, in- formatie en entertainment.
Samen met ervaren app en ICT-ontwikkelaars en natuurlijk onze luisteraars, bouwen we een digitaal platform dat functi- oneert op alle zogenaamde smart devices. De nieuwe Ra- dio509 app gaat het dus doen op alle smartphones, maar ook op tablets als een iPad en zelfs op Apple TV en Apple carplay.
Daarmee wordt het bereik van Radio509 verder vergroot en is er voor visueel beperkten meer informatie overal beschikbaar.
Meer nieuws
Naar verwachting zal de nieuwe Radio509 app half november volledig operationeel zijn. 509 test op dit moment al een bè- taversie. De app heeft ook de mogelijkheid om nieuws snel naar de gebruiker te ‘pushen’. Luisteraars kunnen een bericht krijgen van de app, zodra er extra nieuws is en dan kan het programma worden onderbroken waar op dat moment naar geluisterd wordt, voor ‘breaking news’. Bartiméus start voor het eind van dit jaar met een pilot waarbij informatie en nieuws van Bartiméus verspreid wordt via Radio509. Met de nieuwe Radio509 app bereikt ook Bartiméus dan direct de doelgroep en daarnaast ook veel mensen buiten de directe doelgroep. Radio509 is op dit moment al in 4,5 miljoen Neder- landse huishoudens te beluisteren via o.a. de digitale kabel van KPN. Muziekrechten organisatie Buma/Stemra berekende dat Radio509 op dit moment maandelijks 2,2 miljoen luis- teraars bereikt.
Radio en podcasting voor iedereen
Radio509 brengt een volwassen muziekmix afgewisseld met nieuws en reportages. De radioprogramma’s van Radio509 worden weliswaar gemaakt door programmamakers met een visuele beperking, dat wil niet zeggen dat alleen visueel be- perkten kunnen of mogen luisteren. Radio509 is een inclusief radiostation, dus voor iedereen die horen wil. De radio is het medium van het geluid en mensen die weinig of niets zien, zijn extra bedreven in communiceren met geluid.
Dat maakt Radio509 een professioneel klinkend radiostation met ook professionele podcasts. Natuurlijk is er bij Radio509 extra aandacht aan onderwerpen voor mensen met een visu- ele beperking, onderwerpen die andere media niet behande- len. De berichtgeving is echter zodanig dat Radio509 interes- sant nieuws brengt voor iedereen. Non visual radio & pod- casts, voor iedereen die horen wil!
Bron: https://www.spreekbuis.nl/radio509-ontwikkelt-een- nieuwe-toegankelijke-app-voor-visueel-beperkten/, 26 okto- ber 2020
4. Erna: “De kappenbril van Maatbril geeft mij een stuk zelfstandigheid terug”
Erna Fransen heeft meerdere oogaandoeningen, waardoor er sprake is van een ernstige vorm van fotofobie. Zo is licht en reflectie van licht erg pijnlijk. Dit levert haar een reeks aan klachten op: hoofdpijn, misselijkheid, duizeligheid en in het ergste geval algehele malaise. Na haar jarenlange zoektocht naar een oplossing tegen haar lichtgevoeligheid, kwam ze in contact met Maatbril. Maatbril ontwikkelde een speciaal aan- gemeten kappenbril die haar ogen zo veel mogelijk afsluit.
Sindsdien ervaart Erna veel minder klachten: “Veel dingen in mijn leven werden weer draaglijker.”
Extreme lichtgevoeligheid
Erna’s extreme lichtgevoeligheid maakt het voor haar onmo- gelijk om elke vorm van licht te verdragen. Wanneer ze last heeft van algehele malaise neemt ze thuis rustmomenten in het donker, zodat de klachten weer afnemen: “De ramen in mijn huis zijn aangepast op mijn visuele beperking. Deze heb- ben speciale lichtwerende screens die slechts twee of zeven procent egaal buitenlicht naar binnen laten. Verder gebruik ik verschillende technische hulpmiddelen, waaronder hulpmid- delen die mijn e-mails of de post voorlezen.” Erna is functio- neel blind: ze is niet volledig blind, maar haar zicht kan ze niet functioneel gebruiken. Haar zicht is namelijk erg wazig en ze ziet dubbel.
Zoektocht naar de perfecte bril
Jarenlang zocht Erna naar een goede bril die haar ogen zo veel mogelijk konden afsluiten tegen licht.
Voorheen droeg ze een bril op sterkte met daar bovenop een losse zonneklep. Helaas ziet Erna continu dubbel en werd functioneren steeds moeilijker. Zo dekte ze haar ogen af met haar handen en bij hevige klachten droeg ze zelfs een slaap- masker. Buiten draagt ze altijd een hoed. Bij Visio heeft ze een jaar een revalidatietraject gevolgd, om te leren hoe ze kon omgaan met haar beperking. Ook ontving ze van Visio een re- validatie bril, maar ook deze bril bleef licht ‘lekken’, waardoor het licht niet egaal was. Egaal licht levert minder klachten op, dus de bril werkte niet optimaal voor Erna.
Via de zientrainer van Visio kwam Erna toen in contact met Jan Berend van Maatbril. “Jan Berend voerde de biometrische 3D-scan uit en ik kon een montuur uitkiezen. Ik houd van blauw, dus er werd een blauw montuur gemaakt.” De blauwe kleur van de bril reflecteerde echter nog licht. Ook bleef de bril aan de rechterkant licht ‘lekken’.
De bril kreeg daarom een zwarte kleur, dit was een verbete- ring maar het montuur lekte toch nog licht. Toen werd het ont- werp aangepast en werd er een nieuw montuur geprint. Deze bril zat perfect: “De bril sluit nauw aan op mijn gezichtsvor- men, waardoor er zo weinig mogelijk licht bij mijn ogen komt.”
“De ontwikkeling van de bril is heel goed verlopen. Ook ben ik erg tevreden met de technieken die Maatbril gebruikt: ze zet- ten de bril niet stukje voor stukje in elkaar, maar 3D-printen alles op maat waardoor het materiaal ook veel sterker is.” - Erna
Meer zelfvertrouwen, meer zelfstandigheid
Sinds Erna haar Maatbril heeft, ondervindt ze veel minder fy- sieke klachten: minder hoofdpijn, minder vaak ontstekingen bij haar oogleden en minder pijn aan haar ogen. Maar ook op mentaal niveau zit Erna nu veel beter in haar vel. “
Nu ik minder klachten ervaar, kan ik soms zelfs een kijkmo- ment nemen, door met één oog een knipperslag te maken”, vertelt Erna. “Dit maakt voor mij een wereld van verschil: als ik op straat loop en ik weet dat ik op de hoek naar links moet, kon ik dit voorheen nooit checken. Nu kan ik toch nog even één oog open doen om te kijken hoe ver ik ongeveer ben - nog steeds op de tast natuurlijk, maar ik kan het toch net wat beter controleren. En dat is voor mij echt een soort… Ja, verademing wel!”
Het feit dat Erna zich nu buiten beter kan oriënteren, geeft haar een goed gevoel: “Zo’n knipperslag geeft je echt een ge- voel van zelfvertrouwen… je zou het niet zeggen, maar het feit dat ik toch even mijn ogen kan openen geeft mij een een heel stuk zelfstandigheid terug.”
“Ik doe nu eigenlijk dingen die ik normaal niet zou doen! Ik ga bijvoorbeeld even naar de bakker en bestel een paar tompou- cen of ik haal een bloemetje…
Wel nog steeds met hulp van het winkelpersoneel en ik moet eerst de looproute leren, maar met mijn kappenbril durf ik zelfstandiger te zijn.” - Erna
Weer genieten
Ook op sociaal gebied heeft de kappenbril Erna’s leven verbe- terd. Doordat ze met haar huidige bril minder fysieke klachten ervaart, is ze nu meer op haar gemak als ze op bezoek is bij dierbaren. “Voorheen zat ik mijn tijd wel een beetje uit als ik bij anderen was, om het zo te zeggen. Niet omdat ik het niet gezellig vond, maar omdat ik toen sneller klachten kreeg door de lichtere ruimtes”, zegt Erna. Dankzij de kappenbril kan ze nu langer bij haar kleinkinderen op bezoek zijn: “Ik kan nu veel meer van ze genieten en ik hoef geen slaapmasker meer te dragen. Want dat vonden ze er altijd toch wel een beetje vreemd uitzien”, vertelt Erna lachend.
De “ziendenwereld” en de “blindenwereld”
Erna vertelt hoe zienden wel eens vergeten dat blinden niet zo
‘beperkt’ zijn als dat ze denken. “Ik ben wel beperkt, maar dat betekent niet dat ik niet kan genieten zoals zienden dat doen”, vindt Erna. “Stel je eens voor dat je ziende vrienden je niet meevragen voor een wandeling in de tuin, omdat zij vinden dat je daar als blinde of slechtziende niet zoveel plezier aan kan beleven omdat je niet kan zien. Dat is eigenlijk een mis- verstand! Als ik zou meegaan voor een wandeling, beleef ik ook heel veel: ik hoor vogels, kan de bladeren van bloemen voelen, ik ruik de geur van gras… We beleven het niet mínder, maar simpelweg ánders.”
Simpel geluk
Ondanks haar visuele beperking heeft Erna een actief leven.
Ze onderneemt graag dingen en hecht waarde aan momenten van ‘simpel geluk’. Maar wat is ‘simpel geluk’ eigenlijk? Erna:
“Toen mijn man nog leefde, was ik een keer met hem in het tuincentrum. Hij beschreef mij heel precies hoe een tuinvogel- tje eruit zag: de kleuren, de grootte, het materiaal... Hij schetste uitgebreid het beeld dat hijzelf in één oogopslag kon zien. Hij nam dus de tijd om beeldend te vertellen, zodat ik precies wist hoe het vogeltje eruit zag, ook al kon ik niets zien.
Toen kwam er iemand naar ons toe die zei dat ze het zo mooi vond dat wij zo met elkaar bezig waren over een vogeltje. Dat soort momenten zijn voor mij simpel geluk!”
Volgens Erna hoef je niets bijzonders te doen om dat simpel geluk te ervaren: “Trek er lekker op uit, neem een kleedje mee, ga ergens picknicken. Het zijn de kleine dingen in het leven waar je van moet genieten.”
www.maatbril.nl
5. Leven met een visuele beperking: Dick Tieleman (1940)
“Het is de kunst om met een beperking zo te leven dat je cre- ativiteit niet uitdooft, maar juist verder aanwakkert. In zekere zin is dat de opgave; dat je kunt zeggen dat je niet meer voort- durend lijdt onder je beperkingen, maar een evenwicht zoekt binnen de gegevens van je leven.“ vertelt Dick Tieleman.
Nachtblind
Vanaf de tijd dat hij student was, begon zijn teruglopend zicht hem parten te spelen. Dick was begonnen aan de studie Dier- geneeskunde. In het tweede jaar van de studie werd je in die tijd geacht in het voorjaar dierenartsen te helpen met het in- enten van koeien tegen mond-en-klauwzeer, een besmette- lijke dierziekte. Daartoe probeerde Dick zijn rijbewijs te halen.
Dat lukte hem niet omdat hij in de verte geen nummerborden kon lezen. Dick droeg al een bril omdat hij bijziend was. Een bezoek aan de oogarts bevestigde wat Dick bij nader inzien al wist, dat hij ook nachtblind was.
Deze visuele belemmeringen maakten het beroep van dieren- arts voor hem een minder voor de hand liggende keuze. In zijn hoofd was Dick al bezig geweest met de switch naar theologie.
Zijn visuele problemen versnelden zijn overstap.
Fiets weggeven
“Ik heb Choroïderemie, een erfelijke aandoening van het vaat- vlies van het netvlies“, vertelt Dick.” “Nachtblindheid duidt op aantasting van de periferie van het netvlies. Als dit zich voort- zet, wordt het gezichtsveld kleiner en ontstaat er een tunnel- visie.”, legt Dick uit. De achteruitgang van Dicks zicht ging ge- leidelijk, maar leidde ertoe dat hij rond zijn vijfendertigste moest oppassen bij het samen met zijn kinderen fietsen omdat hij door zijn kokervisus te weinig zicht had op wat er om hem heen in het verkeer gebeurde. Toen hij 45 was besloot hij
Kronkellijnen
In 1980 merkte Dick dat een oog centraal ook aangetast was.
“Dat was een heel dramatisch gegeven”, zegt Dick. “Ik zag met mijn ene oog de sponningen van het raam als kronkellij- nen. De oogarts die hij raadpleegde, zei hem dat als dit met het ene oog gebeurde het binnen een jaar of drie ook wel met het andere oog het geval zou zijn. “Dat heeft mij toen erg ge- raakt.”, vertrouwt Dick mij toe.
Dick was in die tijd studentenpastor in Groningen. Vooral de pastorale kant van zijn beroep trok hem. Wat heeft het geloof ons nog te bieden in deze postmoderne tijd is een thema waar hij een groot deel van zijn leven mee bezig is geweest en wat ook de basis voor zijn promotieonderzoek was. Steeds weer komt hij tot een positief antwoord op deze vraag.
Promotie-onderzoek
In 1980 besloot Dick samen met zijn gezin een half jaar in de VS door te brengen. Hij wilde graag aan de Yale universiteit onderzoek doen in het kader van een proefschrift. Tijdens zijn verblijf aldaar bezocht hij een oogarts in Boston. “Deze arts wist waar hij het over had.”, zegt Dick. Hij voorspelde Dick dat hij tot hij een vijftiger was zich visueel nog wel zou kunnen redden. “Hij heeft helemaal gelijk gekregen. Toen ik uit de VS terug kwam, kon ik, als ik met een dikke pen schreef en vol- doende licht had, nog zonder problemen schrijven. Ik zat in die tijd het liefst in een ruimte onder een kerk bij mij in de buurt met de gordijnen dicht, zodat ik geen last had van het buitenlicht, en neonlicht aan. Zo heb ik in 1984 kunnen pro- moveren.”
Dick kreeg mobiliteitsproblemen, dat wil zeggen dat het hem zo nu en dan meer moeite ging kosten zonder struikelpartijen zijn werk te verrichten. “In de Martinikerk, waar ik op zonda- gen voorging, waren op- en afstapjes. Studenten begeleidden mij daar soms. In 1988 heb ik na vijftien jaar studentenpasto- raat de overstap gemaakt naar de universiteit in Kampen om daar als universitair docent Praktische Theologie te gaan wer- ken.”
Stoklopen en blind typen in twee weken
De personal computer (PC), die eind tachtiger jaren zijn in- trede deed, was een grote hulp voor Dick. “In 1989 heb ik con- tact opgenomen met Het Loo Erf met de vraag of ik er in twee weken kon leren stoklopen en blind typen. Dat kostte me wel enige overredingskracht. De gewone gang van zaken was dat je er minstens een halfjaar verbleef. Daar had ik helemaal geen tijd voor. Enfin, het is mij gelukt. Toen kon de PC ook voor mij gaan werken, want in die tijd ontstond de mogelijk- heid van het omzetten van tekst naar gesproken woord. Ove- rigens heb ik in 2002 wel vier maanden op het Loo Erf gezeten.
Ik heb er onder meer braille geleerd, wat ik niet heb bijgehou- den omdat ik dacht door de spraakomzetting voldoende com- pensatie te hebben. Dat is in later jaren wel eens lastig geble- ken als ik in een dienst voorging. Ik moest dan alles uit mijn hoofd doen. Ik heb ook leren koken, wat ik nog wel doe.”
Toen Dick in Kampen solliciteerde, bracht hij bij de benoe- mingscommissie zijn teruglopend zicht ter sprake. Studenten werden echter geacht al hun werkstukken op de PC te maken.
De benoemingscommissie voorzag dan ook geen problemen.
“Het kostte mij wel meer tijd en energie, maar ik kon me door te werken met spraaksoftware redelijk redden en ook mijn wetenschappelijke boeken en artikelen schrijven.
Mogelijkheden en grenzen van iemands functioneren
Ik kon in Groningen blijven wonen, wat prettig was voor mijn kinderen, die toen nog op de middelbare school zaten. Mijn werkkamer thuis werd daarmee officieel een werkruimte van de universiteit. In Kampen had ik wel een pied-à-terre, waar ik, als ik in Kampen moest zijn, kon overnachten. Mijn mobili- teit was niet juichend. Een enkele keer vroeg ik studenten mij op te halen bij het station en al wandelend hun werkstuk te bespreken om het zo voor mijzelf wat gemakkelijker te ma- ken.”
Praktische theologie was het gebied waar Dick zich mee bezig hield. Daartoe had hij tijdens zijn studie drie maanden in een psychiatrische inrichting meegedraaid. “Dat was heel leer- zaam. Ik ontwikkelde daar een gevoeligheid voor de mogelijk- heden en grenzen van iemands functioneren en communice- ren. Wat ik leerde, was heel belangrijk voor mijn pastorale functioneren. Tien jaar later volgde ik de Leerweg tot Pasto- rale Supervisor om pastores te kunnen begeleiden. Toen ik op mijn eenenzestigste met pensioen ging heb ik dit werk op vrij- willige basis voortgezet.”
Ervaring van het landschap
Op mijn vraag hoe het verlies van zijn zicht was met het oog op zijn kinderen, zegt Dick kortweg: ”Het was een compleet verdrietige werkelijkheid. Het blijft een vitaal gemis. Wij wan- delden in de vakanties altijd in de bergen. Dat kon op een ge- geven moment niet meer vanwege mijn zicht. Ik mis nog steeds het landschap, de ervaring van het landschap, vooral als het zomer is.”
“Jouw visuele beperking zal de relatie met je vrouw ook heb- ben beïnvloed.”, breng ik in. “Mijn vrouw heeft in de jaren tachtig voor de kinderen haar rijbewijs gehaald. Maar vorig jaar heeft ze de auto weggedaan. Ze is nooit een blije rijder geweest. Zij is nu een E-bike gebruiker. We kunnen daardoor minder gemakkelijk verre reizen maken. Ook reizen met het vliegtuig vind ik geen optie meer vanwege het feit dat ik dan afhankelijk ben.”
Op mijn vraag of zijn beperking hem ook voordelen heeft ge- bracht, schiet Dick in de lach. Dan herpakt hij zich en zegt:
“Het is de kunst die elke visueel beperkte voor zich ziet om creatief om te gaan met wat je feitelijk beperkt en dat je daar- mee de beperking relativeert”
Door: Marijke Osinga, Oogmagazine september 2020
6. Onveilige situaties op de geleidelijn
Mensen die slechtziend of blind zijn vertrouwen volledig op geleidelijnen om op straat hun weg te vinden. Maar omdat een schrikbarende 56% van alle Nederlanders nog steeds geen re- kening houdt met het vrijhouden van de geleidelijnen, lopen zij vaak tegen obstakels aan. Levensgevaarlijk!
Houd de lijn vrij! In de Week van de Toegankelijkheid, lan- ceerden de samenwerkende oogorganisaties op initiatief van het Bartiméus Fonds weer de publiekscampagne ‘Houd de lijn vrij!’. Middels de speciaal ontwikkelde game Swipe Your Way, online campagne met video’s en de website houddelijnvrij.nl wil de campagne bij iedereen in Nederland tussen de oren krij- gen dat obstakelvrije geleidelijnen van levensbelang zijn.
Daarom zeggen zij: Sta niet op onze strepen - dat doen we liever zelf!
Permanente oplossing Naast de publiekscampagne heeft het team van ‘Houd de lijn vrij!’ ook een permanente oplossing voor het probleem ontwikkeld: een stoeptegel met daarop het campagne icoon, een figuur die met taststok over de geleide- lijn loopt, met daarnaast het woord ‘vrijhouden’. De tegel is bedoeld om direct naast de geleidelijnen te leggen, als perma- nente herinnering aan weggebruikers om de geleidelijn vrij te houden. De tegel is al door zo’n 16 gemeenten in Nederland besteld. Om dat aantal te helpen stijgen heeft de campagne ook een manifest in het leven geroepen. Iedereen die het on- dertekent roept daarmee zijn eigen gemeente op om ook de tegel in het straatbeeld op te nemen. Het manifest kun je te- kenen op houddelijnvrij.nl/manifest.
Breed gedragen dat het vrijhouden van geleidelijnen heel be- langrijk is wordt nog eens onderstreept door de brede samen- werking van partners die deze campagne steunen.
‘Houd de lijn vrij!’ is een initiatief van het Bartiméus Fonds en wordt uitgevoerd in samenwerking met de Oogvereniging, Ko- ninklijke Visio, Bartiméus en de Robert Coppes Stichting. Ook NS ondersteunt ‘Houd de lijn vrij!’. De campagne wordt mede mogelijk gemaakt met subsidie van ZonMw, binnen de pro- grammalijn ‘Voor elkaar!’.
Oogmagazine, september 2020
7. Dilemma - Kleding kopen: hoe pak je het aan?
Als je een visuele beperking hebt, is winkelen niet altijd even gemakkelijk. Je kan de kleuren soms niet goed zien of je weet niet of combinaties wel bij elkaar staan. Hoe los je dat op?
Vraag je winkelpersoneel om hulp? Heb je een speciaal shop- maatje? Bestel je vooral online en laat je dan de boel binnen- komen?
En als je jezelf kleedt, hoe regel je het dan dat je niet op een afspraak verschijnt met een combinatie die echt niet kan?
Kleuren bij elkaar
Een poosje geleden heb ik de keuze gemaakt om kleding die ik nieuw aanschaf te kopen in kleuren die allemaal bij elkaar passen. Ik heb nagedacht over een kleur waar ik vrolijk van word en in mijn geval is dat petrol en bijpassende kleuren zijn vooral wit en lichtgroen.
Het is een vrij rigoureuze stap en tegelijk merk ik dat ik daar- door ontspannen en zelfstandig kleren kan kiezen en het ver- moeiende scherpstellen en twijfelen veel minder is.
Vrouw 64 jaar: winkelen doe ik via internet of in vaste winkels vraag ik hulp. Het samen winkelen met man, zus of vriendin is leuker en meer ontspannend.
Vrouw 60 jaar: ik shop in vaste winkels en ik koop merkkle- ding. Buiten mijn woonplaats gaan mijn broers of ouders mee.
Ik onthoud ook veel en maak vaste combinaties. Als ik alleen shop, helpt het winkelpersoneel me. Zij maken foto's van me die ik dan doorstuur naar huis zodat ik kan overleggen. Ik kan geen selfies maken. Met corona is dat moeilijk, omdat ze mijn telefoon niet mogen gebruiken. Met een paar trucjes kan ik het dus wel alleen. Als de winkelier weer mag fotograferen of als ik een nieuwe vriendin heb, dan komt helemaal goed.
Man 43 jaar:ik zie maar met een oog en mijn boodschappen doe ik samen met mijn man. Ik ga de winkel in met een mond- doekje en heel slim ook met mijn blindenstok. Je moet eens zien hoeveel ruimte je hebt.
Vrouw 71 jaar: omdat ik volledig blind ben winkel ik liever niet alleen. Het advies van winkelpersoneel vind ik vaak niet ge- loofwaardig.
Als ze advies geven, willen zij natuurlijk wel dingen verkopen.
Daarom winkel ik altijd met mijn partner of een collega: zij kunnen wel zien. Verder zorg ik er altijd voor dat ik kleding- combinaties uitzoek die bij elkaar kunnen. Dus geen setjes, maar bijvoorbeeld blauwe korte broeken of een blauwe spij- kerbroek. Daar kunnen alle kleuren shirtjes boven. Zo hoef ik niet mijn kleding door anderen te laten klaarleggen. Onafhan- kelijkheid vind ik erg belangrijk.
Vrouw 27 jaar: ik zie slecht en zo goed als geen kleur. Vroeger durfde ik nooit hulp te vragen. Ik wilde niet opvallen en niet zielig gevonden worden. Al een tijd vraag ik aan andere klan- ten welke kleur iets heeft. Ik ga soms met een vriendin maar wil ook wel graag alleen iets kopen. Dan hoef ik me niet be- zwaard te voelen als het wat langer duurt of als zij iets leuk vindt en ik niet echt. In sommige winkels staan de kleuren op de kaartjes. Ik weet welke kleuren me staan en welke niet.
Dat heb ik ooit laten testen. Ik kijk vooral naar het model.
Nu vraag ik ook wel aan de verkoopster of het me staat, maar ik ben zo bang dat ze alles geweldig vinden staan, om te ver- kopen. Als ik thuis kom en mijn man vindt het een afschuwe- lijke kleur, breng ik het terug. Mijn buurvrouw vraag ik eens in het half jaar even naar mijn kleren te komen kijken en te zeggen wat leuk bij elkaar staat. Zo red ik me wel.
Inclusief ontwerp - Voelbare kleding mét leesbaar label
Kleding kopen is voor veel mensen met een visuele beperking 'een gedoe'. Het is lastig om zo maar een winkel binnen te lo- pen en te shoppen.
Het moét anders als het aan Rachel Lourens ligt. Zij maakte de totaal inclusieve collectie 'See Feel' als afstudeeropdracht en wil verder.
Als je gaat afstuderen aan de Fashion and Textile Technology aan de Saxionhogeschool in Enschede en je zoekt een maat- schappelijk thema, dan kom je niet automatisch op vrouwen met een visuele beperking. Rachel Lourens wilde ook nog iets doen met de voelbaarheid van stoffen. Eén en één is twee en dus ging ze op zoek.
'Ik wilde vooral van de vrouwen zelf weten waar ze tegenaan lopen', legt ze uit. 'Ik heb oproepen geplaatst en Visio bena- derd of zij mensen kenden die mee wilden denken. Zo heb ik een klein team samengesteld.'
GRAAG VOELEN
Er kwamen verschillende knelpunten bovendrijven.
'Mensen hebben altijd iemand nodig om te hen te vertellen wat de kleur, de maat of de combinatie is en daar moet je dan maar op af gaan. Ik snap wel dat dat lastig is', zegt Lourens.
'Mensen willen graag iets kunnen voelen aan hun kleding. Dat bracht mij op het idee om verschillende materialen toe te pas- sen.' Nog een belangrijk punt dat ze noteerde tijdens de ge- sprekken: als je knoeit, zie je dat niet altijd.
'Ik kan het me voorstellen dat je niet met vieze kleren rond wil lopen', zegt ze. 'Als oplossing kiezen velen elke dag schone kleding, maar dat betekent ook dat je vaak moet wassen. Dat is niet altijd nodig. Daar heb ik ook naar gekeken.'
MODELLEN OOK
Het resultaat is een collectie waarin ze verschillende materia- len met elkaar combineert. Zo is er een jurk met een kanten inzet rondom de ellebogen. Een andere jurk heeft een soort gewafelde donkerblauwe voorkant van waardoor de onderlig- gende okerkleur zichtbaar wordt. Of een oranje jurk met een brede, bronskleurige ceintuur. Tops hebben smockdetails of er zijn verschillende ruitvormen aan de voorkant in een ander materiaal aangebracht. Bij de presentatie van haar kleding lie- pen vooral ook modellen met een visuele beperking mee. Dat maakt het geheel bijna af.
TOTAALPAKKET
Zijn er nog over: de kaartjes met prijs en kledinginformatie, en de webshop. 'Ik vind dat je een totaalpakket moet bieden', meent Lourens.
'Kleding hoeft niet aangepast te zijn. Het is alleen prettig als die gemakkelijk schoon te houden is en leuke voelbare details heeft, plus een merkje waarmee je het kledingstuk goed kunt herkennen. De kaartjes aan de kleding heb ik ook volledig aan- gepast. Alles wordt ook in braille weergegeven. En tenslotte heb ik mijn website toegankelijk gemaakt met behulp van ver- schillende mensen met een visuele beperking.' Er staat zelfs bij een beschrijving van een foto van Rachel Lourens zelf hoe ze eruit ziet. Een toegankelijkheidspredikaat heeft ze voorlo- pig nog niet, want daarvoor moet er geld binnenkomen: 'De eerste show was op 14 maart 2020!
Daarna sloeg de coronacrisis toe. Uiteraard wil ik ooit via win- kels of conceptstores verkopen. Nu doe ik het zo dat ik naar mensen thuis ga en dan neem ik de kleding mee. Ik maak ook kleding op maat: laatst heb ik nog een galajurk gemaakt.
Zo leuk om te doen! Uiteraard wil ik ooit via winkels verkopen.
En het liefst zou ik zien dat het concept met de kaartjes en de labels in kleding overal wordt overgenomen. Dat zou prachtig zijn!'
Meer informatie via de website seefeel.nl
Deze nieuwsbrief is een initiatief van het Netwerk voor Blinden en Slechtzienden Tilburg.
De nieuwsbrief verschijnt drie/vier keer per jaar en wordt gratis digitaal verspreid onder direct betrokkenen, huisartsen, oogartsen, opticiens, apotheken, gemeente en collega-instel- lingen.
Colofon
Coördinatie: Jannie Haverkamp, ContourdeTwern, Telefoon: 013 542 16 64
janniehaverkamp@contourdetwern.nl
Redactie: kerngroep van het Netwerk voor Blinden en Slechtzienden Tilburg
