DE IMPERIALISTISCHE OORLOG, DE POLITIEK VAN DE S.-U. EN DE TAAK DER ARBEIDERSKLASSE

DE IMPERIALISTISCHE OORLOG, DE POLITIEK VAN DE S.-U. EN DE TAAK DER ARBEIDERSKLASSE

KO BEUZEiviAKER I.

De imperialistische oorlog in Europa is een feit.

Het fascistische Duitsland is Polen binnengedrongen, Engeland en Frankrijk zijn in oorlog met Duitsland. Een reeks van met het Engels imperium verbonden staten heeft eveneens de oorlog aan Duits- land verklaard.

Waarom, met welke doeleinden wordt deze oorlog gevoerd?

Lenin heeft ons geleerd, iedere oorlog naar zijn eigen inhoud, zijn karakter, te beoordelen. Dat geldt ook voor deze oorlog.

Geen arbeider mag zich daarbij door de oorlogspropaganda van een der partijen in de war laten brengen.

Het Duitse fascisme beweert, dat het oorlog voert voor de verbre- king Vi'n de ketenen van Versailles. Het Engelse imperialisme, het Franse imperialisme beweren, dat zij oorlog voeren om het Hitieris-

me ten val te brengen, om Polen en T sjecho-Siowakije te herstellen.

Het is precies zoals Stalin in zijn rede op het laatste partij-congres der Communistische Partij in de Sowjet-Unie gezegd heeft:

"In onze tijd is het niet zo gemakkelijk om pardoes van de ketting los te breken en zich direct in de oorlog te storten, zonder met de verschillende verdragen, zonder met de pu·

blieke opinie rekening te houden. Dat is aan de burgerlijke politici bekend genoeg."

Het is dus nodig, na te gaan wat er waar is van de propaganda, die beide partijen als bewijs van de gerechtvaardigheid van hun zaak aanvoeren.

Hoe staat het met het fascistische Duitsland?

Laat ons niet al te ver in de geschiedenis teruggaan.

In 1936 organiseerde het fascistische Duitsland tezamen met het fascistisch Italië de militaire interventie in Spanje. In 1938 over- weldigde het fascistische Duitsland Oostenrijk, in de herfst van 1938 het Sudeten- gebied van Tsjecho-Siowakije, in 1939 overweldigde het de rest van T sjecho-Siowakije en begon het zijn campagne om Dantzig, gericht tegen Polen.

Het deed dit alles in bondgenootschap met het fascistisch Italië en het Japanse fascisme. Alle drie deze staten waren uit de Volken- bond getreden en sloten het zogenaamde anti-Komintern-pad, dat in werkelijkheid een pact ter gewelddadige herverdeling van de wereld ten gunste van de drie fascistische staten was.

Er is geen twijfel aan, het Duitse fascisme, dat heel Duitsland op voet van oorlogseconomie heeft gebracht, voert geen oorlog voor het herstel van het vooroorlogse Duitsland, voor de bevrijding van Duitse minderheden in andere landen, het voert oorlog voor de

577

KO BEUZEMAKER DE IMPERIALISTISCHE OORLOG imperialistische overheersing van een reeks van staten, voor de wereld-heerschappij van het Duitse imperialisme.

En het Engelse en Franse imperialisme?

Is het juist, dat beiden, zoals zij beweren, een rechtvaardige en anti-fascistische oorlog voor de val van het Duitse fascisme voeren?

De feiten spreken een andere taal.

Laat ons ook hier niet te ver in het verleden teruggaan.

Het Engelse imperialisme ondersteunde heimelijk de Duitse en Italiaanse overval op Spanje. Het deed dit o.a. uit afkeer van de de- mocratische volksrepubliek in Spanje. Het Engelse imperialisme liet evenals het Franse toe, dat Oostenrijk werd ingelijfd, het werkte er aan mee, dat Tsjecho-Siowakije werd verscheurd; onder het mom de vrede te redden, sloot het met het Duitse fascisme het schande- lijke verdrag van München, dat in werkelijkheid een nieuwe capi- tulatie voor het Duitse fascisme betekende.

De politiek van de niet-inmenging, die in die jaren door het Engelse en Franse imperialisme is gevoerd, werd door Stalin in zijn boven-aangevoerde rede als volgt gekarakteriseerd:

"Op deze wijze heeft er voor onze ogen een openlijke her- verdeling van de wereld en de invloedsferen plaats, op kosten van de niet-agressieve-staten en wel zonder enigerlei pogin- gen tot afweer en zelfs onder een zekere begunstiging van de kant van de laatste. Het is onwaarschijnlijk maar het is een feit!"

En Stalin vroeg:

"Waardoor moet men dit eenzijdige en vreemde karakter van de nieuwe imperialistische oorlog verklaren? Is dit niet te ver- klaren door de zwakte van de niet-agressieve staten? Natuur- lijk niet, de niet-agressieve democratische staten zijn bijeen- genomen zowel in economisch, als in militair opzicht, onbe- twistbaar sterker dan de fascistische staten."

Verder stelde Stalin de vraag, welke motieven voor deze politiek golden. Hij noemde het gevoel van vrees voor de revolutie, en zeide daarover:

"De burgerlijke politici weten natuurlijk, dat de eerste impe- rialistische wereldoorlog aan de revolutie in een van de grootste landen de overwinning heeft geschonken. Zij vrezen, dat de tweede imperialistische wereldoorlog, eveneens in een of in enige landen tot de overwinning van de revolutie kan leiden.'

Maar Stalin verklaarde, dat dit

"op het ogenblik niet de enige en zelfs niet de voornaamste oorzaak is."

Als voornaamste oorzaak gaf hij het volgende aan:

"Bij de politiek van de niet-inmenging treedt het streven, de

wens aan de dag, om de aanvallers niet te verhinderen, hun

duister werk te verrichten. Niet te verhinderen, laat ons zeg-

gen, dat Japan zich in de oorlog tegen China en nog beter

KO BEUZEMAKER DE IMPERIALISTISCHE OORLOG tegen de Sowjet-Unie verstrikt. Niet te verhinderen, laat ons zeggen, dat Duitsland in de Europese aangelegenheden ste- ken blijft, zich in een oorlog tegen de Sowjet-Unie verstrikt;

de wens om alle deelnemers aan de oorlog zich in het moeras van de oorlog te laten vastwerken, hen daarbij stilletjes aan te moedigen, hen in de gelegenheid te stellen elkander te ver- zwakken en uit te putten, om daarna als zij voldoende ver- zwakt zijn, met verse krachten op het toneel te verschijnen, natuurlijk "in het belang van de vrede", en aan de verzwakte deelnemers aan de oorlog zijn eigen voorwaarden te dicteren.

Dat is goedkoop en aangenaam".

Ziehier de politiek der niet-inmenging van Chamberlain, ten voeten uit getekend. En wel, met de nadruk op het voornaamste: de onop- houdelijke pogingen van Chamberlain, om de agressie van het Duitse en Japanse imperialisme te richten tegen de Sowjet-Unie.

Na de bezetting van Praag leek het ogenschijnlijk, alsof er in de politiek van Chamberlain een omkeer kwam. De overweldiging van Tsjecho-Siowakije door het Duitse fascisme maakte zulk een indruk op de Engelse en Franse volksmassa's, dat het Chamberlain noodzakelijk voorkwam, zijn taktiek te wijzigen. Hij stelde het voor, alsof er nu een einde aan zijn geduld was gekomen en men tot herstel van de collectieve veiligheid moest. overgaan.

Dit herstel van de collectieve veiligheid door Chamberlain zag er zonderling genoeg uit.

Het voorstel van de Sowjet-Unie, onmiddellijk na de bezetting van Praag gedaan, tot bijeenroepen van een internationale conferen- tie, om verdere agressie te verhinderen, werd afgewezen. Onder- handelingen met de Sowjet-Unie, die bij München uitgesloten was geworden, werden uitgesteld. Het Engelse imperialisme begon met garanties uit te delen aan Polen, Roemenië, Griekenland en Turkije.

De onderhandelingen met de Sowjet-Unie werden ·eerst later, uiterst traag begonnen.

Wat is tijdens deze onderhandelingen gebleken?

De Engelse en Franse grote bourgeoisie waren helemaal niet bege- rig naar de oprichting van een werkelijk vredesfront, dat zonder medewerking van de Sowjet-Unie niet mogelijk was, om de agressie tegen te gaan.

Om te beginnen, vroegen zij wel garanties van de Sowjet-Unie voor bepaalde staten, maar zij weigerden het principe van weder- kerigheid, Zij wensten niet zelf garant te staan tegen bedreigingen van de Oostzèe-staten en erkenden niet het recht van de Sowjet- Unie tot ingrijpen bij een directe of indirecte aanval op deze staten.

Tegelijkertijd stuurden zij met uiterste traagheid militaire delegaties, die echter, naar bleek, geen enkele volmacht bezaten, terwijl al spoedig bij de onderhandeling bleek, dat evenals de Poolse rege- ring ook Engeland en Frankrijk op het standpunt stonden, dat de Sowjet-Unie voor het geval Polen werd aangevallen, niet het recht zou hebben haar legers naar Polen te zenden, om hulp te bieden.

Nog op 6 September schreef J .. de Roode in het "Volk": "Polen

579

; ~

. !

KO BEUZEMAKER DE IMPERIALISTISCHE OORLOG

heeft standvastig geweigerd militaire hulp van Rusland te aan- vaarden."

Wat bewijzen deze feiten, die in de officiële documenten ten volle erkend zijn? Zij bewijzen drie dingen.

In de eerste plaats, dat de Engelse en Franse imperialisten van de oprichting van een werkelijk vredesfront niets wilden weten, dat zij het Engelse en Franse volk bedrogen met een rook-gordijn van onderhandelingen, die slechts dienden om hun ware oogmerken te verbergen.

In de tweede plaats, dat de Engelse en Franse imperialisten nog steeds erop hoopten, en daartoe de Duitse agressie op Polen begunstigden, dat de Duitse fascisten, tezamen met de Japanse imperialisten, die reeds een begin met de aanval in Mongolië had- den gemaakt, de Sowjet-Unie zouden aanvallen. Dat was voor hen

"goedkoop en aangenaam".

In de derde plaats, dat zij zich reeds gereed maakten om, onder uitsluiting van de Sowjet-Unie, inplaats van een anti-fascistisch front tegen de agressie, een imperialistische roofoorlog tegen het fas- cistische Duitsland voor te bereiden.

Welke conclusie moet men hieruit trekken?

De conclusie luidt, dat reeds in de laatste maanden, voorafgaande aan het uitbarsten van de oorlog, het verschil tussen fascistische staten en niet-agressieve of democratische staten, de vroegere zin verloren had; b e i cl e n maakten zich gereed tot de imperialistische worsteling om de wereldheerschappij.

11.

De imperialistische oorlog voltrekt zich in de periode van het on- dergaande kapitalisme, voltrekt zich terwijl in de wereld reeds een socialistische staat, de Sowjet-Unie bestaat, die door haar socialisti- sche opbouw steeds sterker wordt en een steeds grotere invloed in de wereldpolitiek gaat uitoefenen.

Dat is een ontzaglijk verschil met 1914.

Welke politiek heeft de Sowjet-Unie gevoerd?

Deze politiek is, evenals de gehele buitenlandse politiek van de Sowjet-Unie, klaar en duidelijk. Haar grondslagen zijn gelegd door Lenin, die er van uitging, "de tussen de imperialistische rovers be- staande verschillen te gebruiken, om hun een vereniging tegen ons te bemoeilijken."

Deze politiek is door de Sowjet-Unie consequent gedurende heel haar bestaan gevoerd en wordt ook nu gevoerd. Zij is gebaseerd op de ongelijkmatige ontwikkeling in de imperialistische staten.

Vandaar dat Stalin in zijn rede op het 18de Partijcongres die wij hierboven reeds aanhaalden, nadat hij de situatie na hel verdrag van München geschilderd had, verklaarde:

"Het is te begrijpen, dat de Sowjet-Unie aan deze dreigende

gebeurtenissen niet kon voorbij gaan. Het lijdt geen twijfel dat

iedere oorlog, zelfs een kleine oorlog, die door de aanvallers

ergens in een afgelegen uithoek van de wereld begonnen

KO BEUZEMAKER DE IMPERIALISTISCHE OORLOG wordt, een gevaar voor de vredelievende landen is. Een des te ernstiger gevaar is de nieuwe imperialistische orlog, die nu reeds meer dan 500 millioen mensen in Azië, Afrika en Europa in zijn baan getrokken heeft. Met het oog hierop heeft ons land, dat standvastig de politiek tot het bewaren van de vrede doorzet, een ernstig werk ten uitvoer gebracht, tot ver- hoging van de strijdvaardigheid van ons Rode Leger en onze Rode Marine".

En Stalin zei verder:

"De Sowjet-Unie besloot tegelijkertijd in het belang van de versterking van internationale positie ook enige andere stap- pen te doen. Einde 1934 werd ons land lid van de Volken·

bond, waarbij het hiervan uitging, dat deze ondanks zijn zwakheid toch kan dienen als een plaats ter ontmaskering van de aanvallers en als een zeker, hoewel zwak werktuig van de vrede, dat het uitbreken van de oorlog kan belemmeren."

In Mei 1935 werd het verdrag tussen Frankrijk en de Sowjet-Unie over wederzijdse hulp tegen een mogelijke aanval gesloten, tegelij- kertijd werd een overeenkomstig verdrag met T sjecho-Siowakije gesloten.

In Augustus 1937 werd het wederzijdse niet-aanvals-verdrag tussen de Sowjet-Unie en de Chinese Republiek gesloten.

Men ziet hieruit, dat de Sowjet-Unie harerzijds iedere, zelfs de kleinste mogelijkheid benutte, om de kansen voor het behoud van de vrede te versterken.

Zij trad toe tot de Volkenbond. Wie echter hebben de Volkenbond afgebroken? Dat zijn de Engelse en Franse imperialisten.

Zij sloot een verdrag tot wederzijdse bijstand met Frankrijk, waar- aan een overeenkomst toegevoegd was over het openen van besprekingen tussen de Generale Staven. Wie hebben dit verhin- derd? De Franse imperialisten. Zij hebben deze besprekingen nooit laten plaats vinden en toen T sjecho-Siowakije werd aangevallen was het de Sowjet-Unie, die bereid was het pact in werking te laten treden. De Tsjechische bourgeoisie weigerde en de Franse impe- rialisten lieten Tsjecho-Siowakije volledig in de steek, leverden het uit aan het Duitse fascisme.

Kon de Sowjet-Unie blind blijven voor zulke feiten? Kon zij blind blijven voor het feit, dat het kennelijk opzet van de Franse en Engelse imperialisten was, het Duitse en Japanse fascisme in een oorlog met de Sowjet-Unie te verstrikken?

Natuurlijk niet!

In dezelfde rede, die Stalin in Maart 1939 hield, en waarin de grondslagen van de buitenlandse politiek van de Sowjet-Unie nog eens werden uiteengezet, wees hij in het bijzonder op één punt:

"Voorzichtigheid in acht te nemen en aan de provocateurs van de oorlog, wier gewoonte het is om anderen de kastanjes uit het vuur te laten halen, niet de gelegenheid te geven, ons land in conflicten te betrekken."

Dat was een waarschuwing. Een waarschuwing aan de Engelse en

581

I ( ' I

I ' ' j

' I

KO BEUZEMAKER DE IMPERIALISTISCHE OORLOG

Franse imperialisten. Het bleek al spoedig, dat deze hun listig spel voortzetten. Dat bleek bij de onderhandelingen, die zij met de Sow- jet-Unie voerden, met het vooropgezette doel, de Sowjet-Unie bui·

ten te sluiten.

Het is precies zoals Molotow, in zijn rede op 30 Augustus in de bijeenkomst van de Hoge Sowjet zeide:

"Er zijn thans geen belangrijke kwesties op het gebied van de internationale betrekkingen - zeker niet ten aanzien van Oost-Europa - die kunnen opgelost worden, zonder de actieve deelneming van de Sowjet-Unie; allerlei krampachtige pogingen om de Sowjet-Unie te negeren, en dergelijke kwes- ties achter de rug van de Sowjet-Unie te beslissen, moeten definitief op een fiasco uitlopen."

Waar doelde dit op?

Het doelde op het feit, dat de onderhandelingen met de Engelse en Franse imperialisten waren vastgelopen, op het feit, dat hierdoor aan de Sowjet-Unie bleek, dat er praktisch geen verschil meer ge·

maakt kon worden tussen de fascistische groot-machten en de imperialisten van de zogenaamde democratische staten.

Integendeel, het bleek, dat een ander feit geconstateerd moest worden.

Het feit namelijk, dat terwijl de Engelse en Franse imperialisten alles deden om de Sowjet-Unie te isoleren, om het tot stand komen van een vredesfront met de Sowjet-Unie tegen de agressie te ver- hinderen, het Duitse fascisme, op dit moment, bereid was af te zien van iedere agressie tegen de Sowjet-Unie.

Het bleek, dat de tegenstellingen tussen de Duitse, en de Franse en Engelse imperialisten overheersen, het bleek, dat het Duitse fascisme niet van plan was zich door de Engelse imperialisten in een oorlog met de Sowjet-Unie te laten verstrikken, maar er de voor- keur aan gaf, zijn strijd om de wereldheerschappij met de Engelse en Franse imperialisten uit te vechten.

Zoals Molotow het zeide in de hierboven aangehaalde rede:

"Het sluiten van een pact tot wederzijdse hulp tegen de agressie had alleen in dat geval zin, indien Engeland, Frank- rijk, en de Sowjet-Unie het eens werden over bepaalde mili- taire maatregelen tegen een aanval van de agressor. De militaire onderhandelingen zijn op het feit gestuit, dat Polen, waaraan Engeland, Frankrijk en de Sowjet-Unie gezamenlijk hun garantie moesten geven, geweigerd heelt militaire hulp van de kant van de Sowjet-Unie te aanvaarden.

De onderhandelingen hebben aangetoond, dat Engeland ook geen moeite deed om deze tegenstand van Polen te over- winnen, doch die integendeel ondersteunde. Hierna werd het ons duidelijk, dat de onderhandelingen tussen Engeland, Frankrijk en de Sowjet-Unie gedoemd waren om te mis- lukken."

Molotow gaf de oorzaken voor deze mislukking aan. Hij zeide:

"De zaak komt in het kort op het volgende neer. Enerzijds

KO BEUZEMAKER DE IMPERIALISTISCHE OORLOG vrezen de Franse en Engelse regeringen de agressie en wil- den zij met het oog hierop een verdrag tot wederzijdse hulp met de Sowjet-Unie hebben, aangezien dat Engeland en Frankrijk sterker maakt; maar anderzijds vrezen zij, dat het sluiten van een pact tot wederzijdse hulp met de Sowjet-Unie ons land, de Sowjet-Unie kan versterken, hetgeen niet met hun positie overeenkomt. Men moet erkennen, dat deze vrees bij hen op de andere overwegingen de overhand heeft gekregen. Alleen in dit verband kan men ook de positie van Polen begrijpen, dat op aanwijzing van Engeland en Frank- rijk handelde."

In diplomatieke taal zegt Molotow hier precies de werkelijkheid.

De Engelse en Franse imperialisten vreesden het Duitse imperialis- me, maar zij vreesden nog meer de versterking van de Sowjet- Unie. Daarom saboteerden zij het vredesfront met de Sowjet-Unie.

Moest de Sowjet-Unie voor zulke feiten blind zijn?

Natuurlijk niet. Het was voor haar noodzakelijk, om op grondslag van deze werkelijkheid haar eigen positie te versterken en zich niet te laten uitsluiten.

Daarom heeft zij het verdrag van niet-aanval met het fascistische Duitsland gesloten. Nadrukkelijk heeft Molotow gezegd:

"Het besluit om een niet-aanvals-verdrag tussen de Sowjet- Unie en Duitsland te sluiten werd genomen, nadat de militaire onderhandelingen met Frankrijk en Engeland ten gevolge van de hierboven genoemde meningsverschillen in een slop wa- ren geraakt. Aangezien deze onderhandelingen hadden aan- getoond, dat er geen reden bestond op het sluiten van een verdrag tot wederzijdse hulp te rekenen, moesten wij ons zelf wel de vraag stellen, of er andere mogelijkheden waren, om de vrede te verzekeren en het gevaar van een oorlog tussen Duitsland en de Sowjet-Unie uit de weg te ruimen.

Wanneer de regeringen van Engeland en Frankrijk daarmee geen rekening wilden houden, dan is dat hun eigen zaak. Het is onze plicht om aan de belangen van het Sowjet-volk te denken, temeer omdat wij er vast van overtuigd zijn, dat de belangen van de Sowjet-Unie samenvallen met de fundamen- tele belangen van de volken der andere landen."

De Sowjet-Unie verzekerde voor zich de vrede. Zij deed dit door het niet-aanvals-verdrag met het fascistische Duitsland te sluiten, nadat een handelsverdrag was voorafgegaan.

Dit was een grote overwinning van de Sowjet-Unie, die daarmee de toeleg der Franse en Engelse imperialisten om de Sowjet-Unie in een oorlog met Duitsland te verstrikken verijdelde en de Duitse fascisten dwong, hun hele aanvalsstreven tegen de Sowjet-Unie op dit moment stop te zetten.

Molotow haalde aan dat "Stalin er in zijn rede op het 18de Partij- congres op gewezen had, dat de Sowjet-Unie vreedzame betrek- kingen met alle landen wenst te onderhouden, die dezelfde betrek- kingen met de Sowjet-Unie onderhouden," en verder, dat "de Engelse en Franse en Amerikaanse pers veel lawaai maakte over

583

KO BEUZEMAKER DE IMPERIALISTISCHE OORLOG Duitse plannen om de Sowjet-Oekraïne in bezit te nemen, waarbij hij de intriges van de West-Europese politici ontmaskerde, die er naar streven om Duitsland en de Sowjet-Unie tegen elkaar op te

. "

Jagen.

Molotow verklaarde, dat men in Duitsland in het algemeen deze woorden van Stalin heeft begrepen en daaruit practische gevolg- trekkingen heeft gemaakt.

Inderdaad. De Duitse fascisten hebben begrepen, dat zij tegen de Sowjet-Unie geen oorlog konden ontketenen en de Sowjet-Unie heeft van dit feit gebruik gemaakt, om het niet-aanvals-verdrag te sluiten.

Dientengevolge heeft zij haar positie versterkt, en daarmee ook de positie van alle door de diverse imperialisten onderdrukte en uit- gebuite volkeren.

Daardoor is de Sowjet-Unie buiten de imperialistische oorlog ge- bleven en zelfs in de korte tijd, dat deze oorlog duurt, heeft de Sowjet-Unie haar positie reeds aanmerkelijk versterkt.

De Japanse fascisten, die de oorlog tegen de Sowjet-Unie in de Mongoolse Volksrepubliek begonnen waren en op de aanval van het Duitse fascisme in het Westen op de Sowjet-Unie gerekend hadden, daartoe welwillend geholpen door Charnberlain, werden onmiddellijk met volle kracht afgeslagen, hun regering werd ten val gebracht en de nieuwe regering moest een overeenkomst met de Sowjet-Unie sluiten, waarbij zij de terugtocht aanvaardde.

Het resultaat was, dat de Sowjet-Unie zowel in het Westen, als in het Verre Oosten haar grenzen krachtig beveiligd zag.

De Engelse en Franse imperialisten, die de Sowjet-Unie de kastan- jes uit het vuur wilden laten halen, die van een vredesfront niets wilden weten, gingen in de oorlog met het Duitse fascisme.

Natuurlijk gaven zij hiervoor ijverig de schuld aan de Sowjet-Unie.

Maar het staat vast, dat de Sovtjet-Unie als socialistische staat buiten deze imperialistische oorlog staat en een zelfstandige politiek voert, die noch gericht is op steun aan het Duitse fascisme, noch op knechtschap aan het Engels en Franse imperialisme, maar uitsluitend op de Sowjet-Unie zelf.

Dat is thans ook gebleken bij de ineenstorting van de Poolse fas- cistische staat.

De Engelse en Franse imperialisten hebben de fascistische Poolse bourgeoisie ertoe verleid, onder geen omstandigheid militaire hulp van de Sowjet-Unie te aanvaarden.

Deze fascistische bourgeoisie wildt dit ook niet, temeer waar zij meende op de Engelse en Franse imperialisten te kunnen rekenen.

De eerste 10 dagen van de oorlog hebben reeds bewezen, waarop

dit is uitgelopen; de Poolse fascistische staat is in elkaar gestort

onder de slagen van het Duitse fascisme. Zonder hulp van de

Engelse en Franse imperialisten - zoals bekend houden de Engelse

imperialisten ervan, andere voor zich te laten vechten - onder-

mijnd door zijn eigen onderdrukking van de nationale minderheden,

onmachtig een werkelijke oorlog te voeren, was deze staat reeds

binnen tien dagen vo!iedig ineengestort.

KO BEUZEMAKER DE IMPERIALISTISCHE OORLOG Wat heeft de Sowjet-Unie daarop gedaan? Zij heeft dit feit gecon·

stateerd om daarop haar zelfstandige politiek ten opzichte van deze imperialistische oorlog voort te zetten, daartoe in staat gesteld door haar eigen versterkte positie.

Onder nadrukkelijke vermelding, dat haar optreden niet betekent een deelneming aan deze imperialistische oorlog, niet betekent een oorlogsverklaring aan Engeland of Frankrijk, heeft zij de gebieden bezet, waar de Wit-Russische, Oekraïnse en Joodse minderheden wonen, en heeft zij verklaard, het Poolse volk te willen ondersteu- nen bij het scheppen van een vreedzaam leven.

Dat is niet aangenaam voor het Duitse fascisme, dat zijn opmars in Polen beperkt ziet. Het is ook niet aangenaam voor de Engelse en Franse imperialisten, die na Versailles deze delen van het vroegere Rusland hadden afgescheurd en onder het juk der Poolse bour- geoisie gebracht, om een barrière tegen het bolsjewisme op te werpen.

Maar het is zeer aangenaam voor de ongelukkige, door het Duitse fascisme bedreigde Wit-Russische, Oekraïnse en Joodse minder- heden, die nu met één slag van al hun uitbuiters bevrijd zijn en niet meer als speelbal in handen van welk imperialisme ook, gebruikt kunnen worden.

De Sowjet-Unie heeft hiermee getoond, dat haar politiek een zelf- standige en een krachtige is, dat zij zich niet door welke imperia- listische macht ook laat gebruiken als werktuig, maar zelfstandig handelt, en verder, dat zij de volkeren ondersteunt, niet de heersers.

Dat zal in het verloop van deze oorlog nog wel meer blijken!

111.

Indien wij vaststellen, dat de huidige oorlog in deze eerste etappe een imperialistische oorlog is, welke door de imperialisten van alle oorlogvoerende staten met gelijke schuld veroorzaakt is, welke con- sequenties vloeien dan daaruit voort voor de arbeidersbeweging. 7 De imperialistische oorlog heeft de toestand wezenlijk veranderd.

In de oorlog in Spanje, toen het Spaanse volk door zijn eigen fas- cistische generaals als handlangers van de Duitse en Italiaanse im·

parialisten overvallen werd, stond de internationale arbeidersklasse naast het Spaanse volk in zijn gerechtvaardigde strijd voor verdedi- ging van de onafhankelijkheid van het Spaanse volk tegen het fascisme.

De soldaten van de Internationale Brigade waren proletarische- anti-fascistische strijders, die voor de democratische republiek in Spanje opkwamen.

De Sowjet-Unie verklaarde bij monde van Stalin, dat de zaak van het Spaanse volk, de "zaak van de gehele vooruitstrevende mens- heid'' was en de Sowjet-Unie handelde ernaar. Zij hielp het Spaanse volk.

Bij de oorlog in China, waar het Chinese volk zich verdedigde tegen de inval van de Japanse fascisten, stond en staat de inter- nationale arbeidersklasse naast het Chinese volk en ondersteunt het

585

' '

'

! '

1:;

. I

KO BEUZEMAKER DE IMPERIALISTISCHE OORLOG

bij zijn gerechtvaardigde strijd voor zijn nationale onafhankelijkheid van vreemde fascistische overheersing.

De Sowjet-Unie erkent het rechtvaardige van de strijd van hel Chinese volk en ondersteunt het in zijn strijd tegen het Japanse fascisme.

Maar men kan deze oorlogen niet vergelijken met de huidige im- perialistische onrechtvaardige oorlog, gevoerd door de Duitse fascisten tegen de Engelse en Franse imperialisten en omgekeerd.

In deze imperialistische oorlog kan de arbeidersklasse in geen enkel land de oorlogvoerende imperialisten, hun eigen imperialisten ondersteunen.

Wat zien wij echter gebeuren 7

De Engelse en Franse imperialisten stellen de oorlog voor als een

"gerechtvaardigde strijd" tegen het Hitlerisme, voor herstel van het fascistische Polen en thans ook voor herstel van T sjecho-Siowakije.

Het is duidelijk, dat dit het rookgordijn is, waarachter de Engelse imperialisten hun imperialistische doeleinden verbergen.

Chamberlain heeft het Duitse fascisme ondersteund, toen het Oos- tenrijk bezette, toen het T sjecho-Siowakije verscheurde en daar- voor, toen het Spanje verwoestte. Chamberlain heeft de Spaanse republiek niet bijgestaan, maar uitgeleverd aan Franco en zijn Duits en Italiaans-fascistische opdrachtgevers.

Chamberlain is de vader van het verdrag van München.

En wat zien wij thans? De leiders der llde Internationale, de leiders der sociaal-democratische partij ondersteunen met volle kracht Chamberlain. Deze zelfde groep van leiders, die het Spaanse volk geen enkele daadwerkelijke steun hebben gegeven, schreeuwen zich thans de kelen hees ten gunste van hun eigen imperialisten en

staan in het kamp van hun eigen bourgeoisie.

Dezelfde Blum, die de niet-inmengings-politiek inleidde, wien de Franse arbeiders vergeefs smeekten om vliegtuigen naar Spanje te zenden, alles omdat "gevaar voor de vrede in Europa" voor- komen moest worden, is thans een der ijverigste oorslogspropagan- disten voor Chamberlain en Daladier. Hij beschuldigt de neutrale staten van lafheid, omdat zij niet aan deze oorlog deelnemen.

De Franse sociaal-democratische partij staat achter Daladier, de zg. "pacifisten" in haar rijen als Faure, Severac enz. zijn volkomen verbroederd met Blum, allen zijn aanhangers van de imperialistische oorlog en hebben de godsvrede met hun eigen bourgeoisie ge- sloten.

Voor de Engelse Labour-leiders geldt precies hetzelfde.

In 1914 viel de llde Internationale uit elkaar. Thans is zij in haar ge·

heel in het kamp van de ene groep imperialisten overgegaan, maar het verraad aan de arbeidersklasse is er niet minder smerig om.

Wat voor argumenten brengen deze lieden?

Zij beroepen zich op de zg. verandering in de houding van Cham-

berlain. Deze zou thans een "vastberaden houding" tegenover het

Duitse fascisme innemen. Welk een verdraaiing van de werkelijk-

heid. Chamberlain poseerde jarenlang als de redder van de vrede,

terwijl hij in werkelijkheid de fascistische machten hielp versterken.

KO BEUZEMAKER DE IMPERIALISTISCHE OORLOG Chamberlain poseert thans als de anti-fascistische strijder, terwijl hij in werkelijkheid een imperialistische oorlog doorvoert. Chamberlain is en blijft een Engelse imperialist, die bijzonder goed de kunst verstaat zijn imperialistische doeleinden voor de massa's aanneme- lijk te maken.

Chamberlain is niet in het minst veranderd. Indien hij voor de vrede had willen optreden, had hij het vredesfront van Engeland, Frankrijk en de Sowjet-Unie tot stand moeten brengen. De imperialistische oorlog had dan voorkomen kunnen worden en het Duitse fascisme was verzwakt geworden. Maar Chamberlain wilde de Sowjet-Unie uitsluiten.

Wie hebben het mogelijk gemaakt dat Chamberlain en Daladier een dergelijke politiek konden voeren?

Wie anders dan de sociaal-democratische leiders, in Engeland en Frankrijk, de leiders van het I.V.V., die tegen de regeringen Cham- berlain en Daladier zo nu en dan enige oppositie voerden, maar van ten val brengen van deze imperialistische regeringen, niets wilden weten. Indien na München de gerechtvaardigde verontwaar- diging der massa tot daden had geleid, de arbeidersklasse in Enge- land en Frankrijk door krachtige actie Chamberlain en Daladier ten val hadden gebracht, ware het mogelijk geweest, regeringen tot stand te brengen, die bereid waren geweest met de Sowjet-Unie op grond van wederzijdse gelijkheid en wederzijdse ondersteuning een pact van wederzijdse bijstand tot stand te brengen.

Maar de leiders der sociaal-democratie voerden dezelfde politiek als Chamberlain. Zij verhinderden en saboteerden de eenheid der arbeidersklasse van Engeland en Frankrijk en verhinderden de eenheid der arbeidersklasse internationaal, zoals duidelijk gebleken is bij hun strijd tegen de eenheid der vakbeweging, door aansluiting der Russische vakbeweging bij het I.V.V.

Zij deden dit, omdat zij in een belangengemeenschap met hun eigen bourgeoisie verbonden staan en daaraan de werkelijke be- langen der arbeidersmassa opofferen.

Thans treden zij op als de pleitbezorgers van het Engelse en Franse imperialisme en van de Poolse fascisten. Zij dragen mede de histo- rische verantwoordelijkheid voor deze imperialistische oorlog en zij proberen hun afschuwelijke rol te bemantelen door een onge- hoorde campagne tegen de Sowjet-Unie te ontketenen; die zij beschuldigen "bondgenoot" van het Duitse fascisme te zijn en een

"roofoorlog" te hebben doorgevoerd. Wij zijn niet vergeten, hoe deze zelfde lieden, in 1917 toen zij eveneens in het kamp van hun eigen bourgeoisie aan de imperialistische oorlog deelnamen, Lenin beschuldigd hebben een spion van het Duitse imperialisme te zijn, omdat hij door Duitsland zijn weg naar Rusland nam, de enige weg die hij gaan kon, om daar de proletarische revolutie te leiden. De overeenkomst tussen Lenin en de Duitse regering is duidelijk ge- bleken in het voordeel van de internationale arbeidersklasse te zijn geweest.

De Duitse imperialisten hoopten Lenin te gebruiken om hun Oost- front te dekken, er lucht te krijgen. In werkelijkheid gaf de Russische

587

!

KO BEUZEMAKER DE IMPERIALISTISCHE OORLOG

revolutie door Lenin geleid de stoot tot de val van het Duitse Keizerrijk. De heren Duitse imperialisten kwamen bedrogen uit en zij zouden voor goed bedrogen uit zijn gekomen, indien de Duitse bourgeoisie niet zulke goede helpers had gehad als Ebert, Scheide·

mann en Noske, die haar weer in het zadel hadden gezet.

De Sowjet-Unie heeft, nadarde onderhandelingen met Engeland en Frankrijk mislukten, waaraan de sociaal-democratische leiders schuld dragen, daar zij Chamberlain en Daladier bij hun sabotage onder- steunden, het niet-aanvals-verdrag met Duitsland gesloten. De Duitse fascisten hoopten daarvan voordeel te beleven, maar zij zullen even bedrogen uitkomen als Wilhelm de 2de. Voorlopig is het reeds de Sowjet-Unie geweest, en niet de Engelse en Franse bourgeoisie, die verhinderd heeft dat de Duitse fascisten heel Polen opslokten. Voorlopig is het resultaat daarvan, dat de Sowjet- Unie de barrière tegen haar opgericht, doorbroken heeH, milticenen mensen voorgoed van het juk der nazi-fascisten zowel als van de Poolse bourgeoisie heeft bevrijd, hen bevrijd heeft van nationale onderdrukking, van economische uitbuiting en van anti-semitische pogroms.

Men zou dezelfde lakeien van het Engelse en Franse imperialisme eens hebben moeten horen schreeuwen, als de Sowjet-Unie, toen de Poolse fascistische staat in elkaar gestort was, niet gehandeld had en de Duitse fascisten rustig heel het vroegere Polen had laten veroveren. Men herinnert zich maar hun herhaalde geschreeuw bij iedere gebeurtenis van de laatste jaren, waar toch het Rode Leger bleef. De opzet van deze agenten van de Engelse en Franse impe- rialisten is mislukt. Ook zij hadden niets liever gezien, dan dat de Sowjet-Unie in een oorlog was verstrikt met het Duitse fascisme.

Molotow had volkomen gelijk, toen hij in zijn rede op dertig Augustus zei:

"Wij kunnen het begrijpen, wanneer door de wol gevedde imperialisten deze politiek voeren, maar men kan het feit niet voorbij zien, dat in de laatste iijd sommige leiders van de socialistische partijen van Frankrijk en Engeland, zich in dit opzicht door bijzondere ijver onderscheiden. Deze heren zijn werkelijk zo onrustig geworden, dat zij als het ware uit hun vel springen. Deze mensen eisen dat de Sowjet-Unie zich on- voorwaardelijk aan de kant van Engeland in een oorlog tegen Duitsland moet begeven. Zijn deze op-hol geslagen oorlogs- aanstichters misschien krankzinnig geworden? Is het zo moei- lijk voor deze heren om de gedachte van het niet-aanvals- verdrag tussen de Sowjet-Unie en Duitsland te begrijpen, volgens hetwelk de Sowjet-Unie noch verplicht is zich in een oorlog te begeven aan de kant van Engeland tegen Duittsland, noch aan de kant van Duitsland tegen Engeland.

Is het zo moeilijk te begrijpen, dat de Sowjet-Unie haar eigen zelfstandige politiek voert en zal voeren?"

De arbeidersklasse heeft tot taak in alle landen tegen deze imperia-

listische oorlog te strijden. Daarvoor moet zij strijden tegen haar

eigen imperialisten. Zij moet strijden voor de vrede, voor de ver-

KO BEUZEMAKER DE IMPERIALISTISCHE OORLOG broeclering der volken. Door die strijd moet zij verhinderen, dat deze imperialistische oorlog eindigt met een overwinning van deze of gene bourgeoisie, met een nieuw Versailles, hetzij gedikteerd door de Duitse fascisten, hetzij gedikteerd door de Engelse en Franse imperialisten.

Een nieuw Versailles, dat voor de volkeren slechts nieuwe ondrage- lijke lasten met zich zal brengen. In deze oorlog heeft de arbeiders- klasse haar eigen zelfstandige politiek te volgen, een politiek gericht op de belangen der arbeidersklasse zei~, op haar eigen doeleinden en niet op de belangen en de doeleinden van de imperialisten.

Maar daartoe moeten de arbeiders de felste strijd voeren tegen de verraderlijke politiek van hun sociaal-democratische leiders, die de godsvrede met hun imperialisten hebben gesloten, de arbeiders in de oorlog jagen voor de belangen van hun bourgeoisie.

De arbeidersklasse heeft slechts een bondgenoot, dat is de Sowjet- Unie. Zij heeft slechts een wapen, dat is haar eigen kracht, haar eigen eenheid in de strijd tegen haar eigen imperialisten, tegen de imperialistische oorlog, voor de vrede en voor de overwinning, niet der imperialisten, maar der arbeidersklasse en der volksmassa's!

IV.

Welke positie nemen de Nederlandse arbeidersklasse en het Nederlandse volk in ten opzichte van de huidige imperialistische oorlog?

Nederland staat nog buiten deze oorlog. Het Nederlandse volk heeft geen enkel belang bij deze imperialistische oorlog. Het Neder- landse volk heeft alle belang bij het behoud van zijn staatkundige onafhankelijkheid. Het is bereid daarvoor strijd te voeren. De strijd voor zijn onafhankelijkheid ligt thans in de strijd voor het blijven buiten deze imperialistische oorlog.

Wij moeten hier duidelijk onderscheid maken tussen de positie der Nederlandse imperialisten, der Nederlandse grote bourgeoisie en de positie der Nederlandse arbeidersklasse en der Nederlandse volksmassa' s.

Zij hebben niet dezelfde belangen en dezelfde doeleinden. De Nederlandse bourgeoisie heeft in de laatste jaren een zogenaamde

"neutraliteitspolitiek" gevoerd. Deze politiek hield in dat de Neder- landse bourgeoisie medehielp de Volkenbond te verzwakken, de pogingen tot collectieve veiligheid doorkruisen en een concessie- politiek nu eens ten gunste van het Duitse fascisme, dan weer ten gunste van de Chamberlain politiek der Engelse imperialisten, voerde. Deze buitenlandse politiek heeft er toe geleid, dat rle positie van het Nederlandse volk ten opzichte van de gevaren, die zijn onafhankelijkheid bedreigen, verzwakt werd.

De Nederlandse bourgeoisie is van oudsher verdeeld in twee groeperingen. De ene groepering, die in een belangengemeen- schap verenigd is met het Engelse groot-kapitaal, de andere die in een belangengemeenschap verenigd is met het Duitse groot- kapitaal.

Het kapitaal der Nederlandse bourgeoisie is in alle thans oorlog-

589

j,

i

! 5

''

KO BEUZEMAKER DE IMPERIALISTISCHE OORLOG

voerende staten belegd. Het is voor deze oorlog al gemobiliseerd.

Daarbij komt, dat de politiek der Nederlandse bourgeoisie voor een groot deel beheerst wordt door haar koloniale belangen in Indone- sië, door haar koloniaal bezit, door het feit, dat zij, als bourgeoisie van een klein land, andere volkeren onderdrukt en daardoor een imperialistische bourgeoisie is.

De Nederlandse bourgeoisie is ten opzichte van de huidige oorlog niet neutraal en kan niet neutraal zijn. Haar doel is uit de oorlog tussen andere staten winst te slaan. Zij heeft uit winstbejag belang bij deze imperialistische oorlog. En zij gebruikt tegelijkertijd de oor- log om in Nederland zeH haar klasseheerschappij scherper uit te oefenen. Zij wentelt de lasten van de oorlog op de volksmassa's af.

Zij zal onder het mom neutraliteit door te voeren, aan beide par·

tijen leveren, op kosten van de voorziening van het Nederlandse volk zelf, zij begint reeds van de oorlog gebruik te maken, om de democratische rechten der volksmassa's verder in te perken.

En het lijdt geen twijfel, dat zij in bepaalde omstandigheden op het moment, dat het deelnemen aan de oorlog voor haar voordeliger is dan de neutraliteit, zich aan de zijde van een der oorlogvoerende imperialistische groeperingen zal scharen.

Wanneer Nederland in de oorlog betrokken wordt, zal dat beteke- nen, dat het Nederlandse volk zijn onafhankelijkheid verliest, en tot een speelbal in de handen, hetzij der Duitse fascisten, hetzij der Engelse imperialisten wordt. Het zal betekenen, dat het Neder- landse volk zal moeten vechten voor imperialistische belangen wat niets anders dan dood, verderf en grotere ellende van het volk zal betekenen aan beide kanten.

Immers deze oorlog is een imperialistische oorlog en men kan haa~

niet vergelijken met een in de laatste jaren als mogelijk aangeziene verdedigingsoorlog tegen een overval van het Duitse fascisme.

Indien in de laatste jaren, de mogelijkheid van zulk een nationale verdedigingsoorlog bestond en indien daaruit de consequentie werd getrokken, dat de Nederlandse arbeidersklasse daarbij bereid moest zijn met de wapens. in de hand de onafhankelijkheid van het Nederlandse volk tegen het Duitse fascisme te verdedigen, dan is het duidelijk, dat deze mogelijkheid vanaf het moment, dat er een imperialistische oorlog is uitgebarsten en zolang deze oorlog haar imperialistisch karakter behoudt, opgeheven is, en een gans nieuwe situatie ontstaan is.

In deze situatie ligt de verdediging van de onafhankelijkheid van het Nederlandse volk in de strijd voor het behoud van zijn eigen afzijdigheid en zelfstandigheid ..

Daarbij kan het Nederlandse volk, noch de arbeidersklasse als voorhoede van het volk enig vertrouwen stellen in de politiek der Nederlandse bourgeoisie, integendeel, om de afzijdigheid en onaf- hankelijkheid te verdedigen, moet de arbeidersklasse krachtiger dan ooit strijd voeren tegen de eigen bourgeoisie, tegen de eigen im- perialisten.

Dat betekent dus, dat met alle kracht de klassenstrijd moet worden

voortgezet.

KO BEUZEMAKER DE IMPERIALISTISCHE OORLOG Dat betekent dus, dat de arbeidersklasse een zelfstandige politiek moet voeren en in geen enkel opzicht een politiek van de gods- vrede met de bourgeoisie, een politiek van onderwerping aan de imperialistische belangen der Nederlandse bourgeoisie mag door·

voeren.

Nederland is tot nu toe buiten deze imperialistische oorlog ge- bleven. Dat geeft de Nederlandse arbeidersklasse een adempauze.

om ten opzichte van deze oorlog, zelfstandig stelling te nemen en haar eigen posities tegen de Nederlandse bourgeoisie te ver- sterken.

Wat zien wij echter in de Nederlandse arbeidersbeweging geschie- den 7 De sociaal-demacratische leiders, de leiders van de moderne vakbeweging volgen dezeHde politiek als de Engelse en Franse socialistische leiders. Zij sluiten de godsvrede met de bourgeoisie en kiezen de zijde van de politiek der bourgeoisie. Tot voor kort stond de Nederlandse sociaal-democratie, wat betreft de zg. neutraliteits- politiek van de bourgeoisie, in scherpe oppositie. Zij keurde deze zg. "neutraliteits"politiek af, schilderde haar als een politiek van af- braak van de pogingen tot collectieve veiligheid enz.

Thans echter neemt de sociaal-democratie deel aan een reac- tionaire regering der bourgeoisie en heeft zij zich aan de buiten- landse politiek der Nederlandse bourgeoisie onderworpen.

Thans heeft zij volledig de zijde der Engelse en Franse imperialisten gekozen en gaat zich te buiten aan een woedende ophitsing der Sowjet-Unie en tegen de Communisten.

Oe Nederlandse bourgeoisie heeft de sociaal-democratie in de .regering opgenomen, om in staat te zijn, in deze voor haar moei··

lijke situatie, de klassenstrijd zoveel mogelijk te doven.

Deze rol vervullen thans de sociaal-democratische en vakvereni- gingsleiders, in opdracht van de Nederlandse bourgeoisie. Om dit te verbergen, stoken zij tegen de Sowjet-Unie en proberen de communisten uit de vakverenigingen te werpen, de arbeiders tegen elkaar op te hitsen, en daarmee de arbeidersklasse machteloos te maken.

Dezelfde lieden, die hun hele socialistische politiek over boord hebben geworpen, die tot dienstknechten van hun eigen bour- geoisie zijn geworden, tot aanhangers van het huis van Oranje, tot propagandisten voor de burgerwacht, wagen het een stroom van laster over de Sowjet-Unie en de communisten uit te spuwen.

Achter dit alles verbergt zich hun verraad aan de Nederlandse arbeidersklasse en aan het Nederlandse volk. Achter dit alles ver- bergt zich hun afschuwelijke politiek van de godsvrede, hun steun aan den vijand van de Nederlandse arbeiders en van het Neder- landse volk, de Nederlandse grote bourgeoisie.

Maar het is duidelijk, dat hun spel niet zal gelukken. De ontwikke-

ling zelve zal aan de grote massa's van de arbeiders duideli.ik ma-

ken, dat hun belang is, niet aan de zijde van de Engelse en Franse

imperialisten te staan, niet in deze imperialistische oorlog te worden

betrokken, geen offers te brengen aan de klassebelangen der

( i

I i

I !

KO BEUZEMAKER DE IMPERIALISTISCHE OORLOG

Nederlandse bourgeoisie, maar eensgezind te strijden voor hun eigen belangen.

Het wordt reeds duidelijk, wat de regeringsdeelname van de sociaal-democratie betekent. Reeds beginnen de verschijnselen van de oorlog, dieper tot het bewustzijn van de massa's door te dringen.

De oorlog verwekt nu reeds in Nederland een verscherping van de economische crisis, een vergroting van de werkloosheid, een prijs- stijging van de levensmiddelen, grotere moeilijkheden voor de ar- beiders, de boeren, de middenstanders en voor alle gemobiliseer- den. En de reactionaire regering met inbegrip van de sociaal- democratische ministers zullen zoals de Troonrede en de Millioe- nennota reeds uitwijst, de massa nog zwaarder belasten ten voor- dele van de bourgeoisie.

Reeds beginnen hiertegenover de arbeiders in beweging te komen.

De staking der zeelieden in Amsterdam en Rotterdam, is hiervan het treffend bewijs.

De voorzitter van de S.D.A.P. Varrink moge dan thans geen andere zorg hebben dan de likwidering van het Communisme, de werke- lijkheid is dat al zijn ophitsing niet zal verhinderen, dat grote mas- sas van sociaal-democraten tot het inzicht zullen komen door hun leiding misleid te worden, dat grote massa's der moderne arbeiders, gedreven door de toenemende nood der arbeidersklasse tegen hun eigen leiders zullen opstaan en de strijd voor hun belangen zullen voeren.

De Communistische Partij heeft thans een grote taak.

Zij moet met volle kracht een enorm werk van verheldering onder de arbeiders doorvoeren, zij moet hun duidelijk maken, wat het karakter van de oorlog is. Zij moet hun duidelijk maken, dat het Nederlandse volk en de Nederlandse arbeidersklasse buiten deze oorlog moet blijven en dat zij daartoe de strijd moeten voeren allereerst tegen de Nedelandse bourgeoisie.

De leuze, tegen de imperialistische oorlog, betekent in Nederlandse verhoudingen thans voor alles, eenheid en strijd tegen de Neder·

landse bourgeoisie.

De leuze "verdediging van de onafhankelijkheid van het Neder- landse volk" betekent thans voor alles eenheid en strijd tegen de Nederlandse bourgeoisie.

Het is duidelijk, dat om deze strijd te voeren het nodig is het bedrog der sociaal-democratische leiders te ontmaskeren, in de sociaal- democratische en moderne arbeidersbeweging de stemming van strijd tegen de imperialistische oorlog, de wil tot de klassenstrijd, op

te wekken.

Het is duidelijk, dat daartoe de Communistische Partij de leiding moet nemen om de strijd der arbeiders voor betere arbeidsvoor- waarden, de strijd der boeren voor een beter bestaan, het streven der soldaten naar betere verzorging voor zich en hun gezinnen, zo krachtig mogelijk te maken.

Daarin bestaat de strijd tegen de imperialistische oorlog en voor de

afzijdigheid van het Nederlandse volk!

DE EKONOMISCHE ACHTER- GROND EN DE PERSPEKTlEVEN

Mr. A. S. DE LEEUW I.

Het is een geweldig uitgebreide taak, de ekonomische achtergrond van de gebeurtenissen van de laatste weken te schetsen. Wij zullen er ongetwijfeld nog meer dan eenmaal op moeten terugkomen.

Het hieronder volgende zal dan ook slechts het karakter van voor- lopige aantekeningen kunnen dragen.

In 1929 was er in de ganse kapitalistische wereld een ekonomische krisis uitgebroken, die alle voorafgaande krisissen in tijdsduur en verwoestende uitwerking verre overtroffen heeft. De produktie daalde met tientallen procenten en werd voor de belangrijkste grondstoffen dikwijls tot beneden het peil van 1900 teruggeworpen;

het aantal werklozen steeg tot minstens 30 millioen; in een land als Duitsland waren in 1932 meer dan de helft van de georganiseerde arbeiders buiten het bedrijf! Wij behoeven hier de vormen van deze krisis niet te schilderen, die elkeen nog wel in het geheugen heeft.

Haar voornaamste resultaat op politiek gebied was het, dat de tegen- stellingen tussen de kapitalistische landen er ten zeerste door ver- scherpt werden; meer en meer sloten de landen zich door hoge tariefmuren tegen elkaar af, de konkurrentie op de resten van de wereldmarkt nam de scherpste vormen aan.

Deze krisis duurde vier jaar - een ongekend langdurige periode!

- en ging daarop over in een depressie, die met een langzame stijging van de produktie en een vermindering van de werkloos- heid gepaard ging. Maar zoals de krisis zelf zich van de krisissen in de 19e eeuw, het tijdperk van opbloei van het kapitalisme, door veel grotere diepgang onderscheiden had, zo nam ook de daarop volgende depressie een eigenaardig karakter aan. Vroeger had men telkens gezien, dat de depressie zich tot opleving en deze daarop tot hoogkonjunktuur ontwikkelde, waarop dan weer een nieuwe krisis volgde; thans echter bleef de hoogkonjunktuur uit.

Vele landen, mei inbegrip van Nederland, hadden zich nog niet uit de krisis op kunnen werken, toen er alweer een nieuwe krisis uit- brak; het was in de herfst van 1937. Evenals in 1929, waren ook nu weer de Verenigde Staten de haard, van waaruit zich deze krisis over de kapitalistische wereld verbreidde. Zoals StaJin het uitdrukte in de bladzijden, zo rijk aan inhoud, die hij in zijn rapport aan het 18e Partijkongres op 1 0 Maart 1939 aan het onderwerp wijdde:

"De kapitalistische landen bevonden zich dus, zonder dat zij zich van de vlagen van de ekonomische krisis, die kort geleden had plaats gevonden, hadden kunnen herstellen, tegenover een nieuwe ekonomische krisis." 1)

t) Zie de rede van Stal in in ,.Op weg naar het communisme'' ,.Pegasus" hlz. 4- 7

Mr. A.S. DE LEEUW DE EKON. ACHTERGROND EN DE PERSPECTIEVEN De krisis kwam, zonder dat er een hoogkonjunktuur aan was voorafgegaan; het gevolg was, "dat de tegenwoordige krisis zwaar- der zal zijn en dat het moeilijker zal zijn tegen haar te strijden, dan tegen de vorige krisis."

Daarbij had deze nieuwe krisis nog de eigenaardigheid, dat zij zich niet op gelijke wijze over de verschillende kapitalistische landen verbreidde. Het had er de schijn van, alsof juist de fascistische staten, Duitsland, Italië, Japan, er buiten bleven. De oorzaak van dit ver- schijnsel was, dat deze landen of wel reeds oorlog voerden, of hun gehele ekonomie al op oorlogsvoet hadden ingericht, zoals Duits- land. De "oorlogs-ekonomie" heerste in deze landen, voordat de niet-fascistische kapitalistische landen hiertoe nog waren over·

gegaan, en dit bracht eigenaardige vervormingen van het ekonomi- sche beeld mee. Alles werd in dienst gesteld van de oorlogvoering of -voorbereiding, het gehele ekonomische leven. De voorraden aan grondstoffen, goud en valuta werden hieraan ten oHer gebracht Het verbruik van de massa's der bevolking werd tot het uiterste beperkt. Er heerste een koortsachtige werkzaamheid; maar betekent dit, dat deze landen voor het uitbreken van een ekonomische krisis gevrijwaard waren? Het tegendeel is het geval. De oorlogs-ekano- mie brengt zulk een ontwrichting mee, zulk een schending van alle juiste verhoudingen tussen de produktietakken, dat een krisis tenslotte het gevolg moet zijn; zij beknot de uiteindelijke voorwaar- de van alle produktie, de konsumptie van de massa, in zulk een mate, dat deze krisis tenslotte wel ernstiger moet worden, dan welke ook, die het kapitalisme ooit gekend heeft. De oorlogs-ekonomie stelt de openlijke krisis slechts uit, om haar tenslotte met ongekende heftigheid te doen uitbreken. De oorlogs-ekonomie maakt ook de posities op de wereldmarkt zwakker; het wordt steeds moeilijker, waren uit te voeren, om de nodige grondstoffen te kunnen invoe- ren; het gevolg was, dat in Italië en Japan de produktie in 1938 al begon te dalen; het gevolg was ook dat de fascistische staten, die het eerst tot de oorlogs-ekonomie waren overgegaan, door dit feit zelf werden gedwongen, om steeds meer tot g e we I d d a d i g e mid- delen te grijpen, steeds nieuwe landen te veroveren, om zich op hun kosten de voortzetting van hun politiek mogelijk te maken.

"Het is te begrijpen, dat zulk een ongunstige keer in de eko-

nomische aangelegenheden wel moest leiden tot de verscher-

ping van de betrekkingen tussen de mogendheden. Reeds de

vorige krisis had alle kaarten door elkaar geworpen en tot de

verscherping van de strijd om de afzetmarkten, om de vind-

plaatsen van grondstoffen gevoerd. De overweldiging van

Mandsjoerije en Noord-China door Japan, de overweldiging

van Abessinië door Italië, dit alles bracht de scherpte van de

strijd tussen de mogendheden tot uitdrukking. De nieuwe

ekonomische krisis moet tot de verdere verscherping van de

imperialistische strijd voeren en doet dit ook inderdaad. Het

gaat al niet meer over de konkurrentie op de markten, niet om

de handelsoorlog, niet om de dumping. Deze strijdmiddelen

worden reeds lang als ontoereikend beschouwd. Het gaat nu

Mr. A. S. DE LEEUW DE EKON. ACHTERGROND EN DE PERSPECTIEVEN om de nieuwe verdeling van de wereld, van de invloeds- sferen en de koloniën door middel van militaire operaties ....

Het vraagstuk van de nieuwe verdeling van de wereld door middel van de oorlog kwam aan de orde." (Stalin, bi. 7).

Deze oorlog is thans uitgebroken; voorlopig staan aan de ene zijde de "oude" imperialistische landen, Engeland en Frankrijk, aan de andere zijde staat Duitsland, dat een "her-verdeling" van de wereld te zijnen gunste eist, teruggave van zijn koloniën en uitbreiding van zijn grondgebied in Europa.

Wat zullen de ekonomische en maatschappelijke gevolgen van deze oorlog zijn?

IJ.

De oorlogvoerende en niet-oorlogvoerende landen verkeren in ver- schillende condities, en onder de oorlogvoerende zijn de omstan- digheden voor Duitsland enerzijds, Frankrijk en Engeland ander- zijds, weer verschillend. Wij moeten onderscheiden: A Duitsland;

B. Engeland en Frankrijk; C. de Verenigde Staten; D. de "neutra- len"; E. de koloniale en half-koloniale landen; F. de Sowjet-Unie.

A. Duitsland heeft zich sinds de oprichting van de nationaal-socia- listische diktatuur uitsluitend op deze oorlog voorbereid. Het heeft een militaire stootkracht gevormd van geweldige kracht, zoals dit reeds in de eerste dagen van de oorlog tegen Polen gebleken is.

Anderzijds echter is de ekonomische situatie voor het Duitse im- perialisme ongunstig. Het heeft zijn voorraden aan grondstoffen en produkten nu reeds voor het grootste deel opgeteerd; de oorlog stelt bovendien ongelooflijke eisen aan de produktie van krijgs- materiaal. De financiën verkeren in een droevige staat; goud be- zit Duitsland niet, na jaren van verkapte, is in de laatste maanden nu ook de openlijke inflatie begonnen. Grote prijsstijgingen zijn onvermijdelijk, al nemen zij voor een deel de vorm aan van slech- tere kwaliteit tegen dezelfde prijs. Duitsland begint de oorlog met broodkaarten; de bevolking is, na jaren van gebrek, van de eerste dag van de oorlog af op hongerpeil neergedrukt. Duitsland heeft belang bij een k o r te oorlog, en het zal pogen, van zijn militaire stootkracht tegen zijn vijanden in het Westen op even ongenadige wijze gebruik te maken, als het dit tegen Polen gedaan heeft. Het zal ook trachten, zich door het zwaard de absoluut nodige grond- stoffen te verschaffen; nu het zich door de geniale politiek van de Sowjet-Unie de weg naar het Oosten afgesneden ziet, zal het zijn druk op de landen van het Donau-bekken en de Balkan des te meer versterken, evenaIs de druk op de neutra Ie n in h et W est e n, N e d e r I a n d e n B e I g i ë, en op de Skandina- vische staten. Het zal daartoe niet alleen de ekonomische, maar ook de militaire pressie te werk stellen. In een oorlog, die langer dan enige maanden duurt, moeten de zwakke kanten van de positie van Duitsland met groeiende nadruk aan het licht treden. Tot deze zwakke kanten behoren niet alleen de zuiver-ekonomische, maar

595

Mr. A.S. DE LEEUW DE EKON. ACHTERGROND EN DE PERSPECTIEVEN vooral ook de sociale: de tegenstand van de onderdrukte naties (Oostenrijkers, Tsjechen, Polen) en de ontevredenheid onder de eigen bevolking - onder de tot het uiterste uitgebuite arbeiders, benevens de middenstand en de boeren, die onteigend en geruï- neerd worden.

B. De Entente-landen zijn later dan Duitsland begonnen, zich op de oorlogs-ekonomie in te stellen, maar deze ontwikkeling was reeds voor het uitbreken van de oorlog begonnen en is thans in volle gang. De gevolgen zullen op de duur dezelfde zijn als die in Duits- land nu reeds aan het licht treden. Echter beschikken deze landen over veel grotere hulpbronnen, die zij bovendien in de afgelopen jaren nog niet in die mate aangesproken hebben als Duitsland. Hun verbindingen met de wereld zijn intact, terwijl die van Duitsland voor het grootste deel afgesneden zijn; zij beheersen de zeeën. Het Frans-Engelse oorlogsplan was, in het Westen passief te blijven en Duitsland zich voorlopig te laten uitputten tegen Polen (en tegen de Sowjet-Unie, die zij in de val poogden te lokken). Deze opzet is voorshands mislukt, en Engeland en Frankrijk hebben thans een Duitse aanval te verwachten.

Een van de voornaamste wapens voor Engeland is de b I o k k a d e.

Engeland hoopt Duitsland uit te hongeren, zoals het dit in de vorige imperialistische oorlog met succes gedaan heeft. Echter zal hiertoe nu nog meer dan in 1914 -1918, de ekonomische dwang tegen de neutralen noodzakelijk zijn, en deze is dan ook al in volle gang. Engeland zal e I k m i d d eI aanwenden, om de neutralen te dwingen, de handel met Duitsland te onderbreken. Daartegenover is Duitsland reeds van de eerste dag af begonnen met, de onbe- perkte duikbotenoorlog, ook tegen de neutralen, die in de vorige oorlog pas na drie jaar werd verklaard. De zeeën zijn nu reeds een van de belangrijkste terreinen van de strijd.

De ekonomische positie van Engeland werd met het uitbreken van de oorlog geschokt door een nieuwe en diepe val van het pond sterling. Een aantal landen hebben zich van het "sterling-blok" af- gescheiden, en andere zullen volgen. Engeland en Frankrijk heb·

ben de gouden standaard en het vrije kapitaalv~rkeer niet kunnen handhaven; zij gaan op financieel gebied dezelfde weg op als Duitsland, al doen zij dit ook enige jaren later, zodat zij in dit op- zicht, vergeleken bij Duitsland, nog in het voordeel zijn.

Tenslotte is het nu reeds duidelijk, dat de samenhang van het Engelse wereldrijk door deze oorlog op een uiterst zware proef zal worden gesteld.

C. De Verenigde Staten hebben zich neutraal verklaard. Er wordt echter een grote aktie gevoerd, onder leiding van President Roo~e­

velt, om de voor Engeland en Frankrijk ongunstige neutraliteits-wet door een nieuwe te vervangen, die de voorziening van deze landen met oorlogsmateriaal op de ruimste schaal mogelijk zal maken.

Hiertoe drijft niet alleen, en niet in de eerste plaats, de sympathie

voor de "demokratische" mogendheden, maar vooral ook de hoop

•

Mr. A. S. DE LEEUW DE EKON. ACHTERGROND EN DE PERSPECTIEVEN op oorlogswinsten. In de Verenigde Staten is men de gouden jaren van 1914-1918 niet vergeten, en de beurs begroette het uitbreken van de oorlog met een grote koersstijging voor de industriële waarden, die van zulke leveringen zouden profiteren. De "New Deal", de politiek van Roosevelt, zag zich tegenover een krachtige en toenemende oppositie geplaatst; de president en zijn volgelingen hopen, dat de oorlog een verbetering in de konjunktuur zal bren- gen. De "New Deal" immers, was er niet in geslaagd, deze ver- betering tot stand te brengen; de krisis van 1937-38 was verwoes- tend geweest en had het aantal werklozen weer boven de 10 millioen gebracht. Ook de hoop, de enorme voorraden aan graan en katoen te kunnen slijten, speelt een rol.

De strijd om de neutraliteits-wetgeving is begonnen; de "isolationis- ten", die Amerika tot elke prijs buiten de oorlog willen houden en wier invloed men niet moet onderschatten, weren zich krachtig.

Het is te verwachten, dat de Verenigde Staten van de omstandig- heden gebruik zullen maken, om hun eigen imperialistische posities te verbeteren, zowel tegenover Japan in Azië, als in Zuid- en Mid- den-Amerika en andere delen van de wereld.

D. Voor de neutrale staten, zoals Nederland, zijn de gevolgen bui- tengewoon ernstig. De ekonomische in de eerste plaats; de oorlog heeft geen vermindering van de werkloosheid gebracht, zoals velen verwachtten, maar juist een toeneming. Reeds nu is er gebrek aan vele grondstoffen. Het transport ter zee is beknot, de havens lopen leeg. De staats-financiën zijn belast met de mobilisatiekosten. Het gevolg is, dat het nieuwe ministerie, het eerste waarin sociaal- demokraten zitting hebben, optreedt met een troonrede, waarin geen enkele hervorming of sociale verbetering wordt aangekon- digd, terwijl wel het lied van de bezuiniging en de "aanpassing"

wordt aangestemd. De toestand van de werkende massa wordt zienderogen slechter, de klassenstrijd zal zich verscherpen en ver- scherpt zich reeds.

Het oorlogsgevaar voor de neutrale landen is akute;;- dan ii'l de jaren van 1914 tot 1918. Reeds thans hoort men de dreigementen van Duitse zijde, dat de neutralen hun uitvoer naar Duitsland in de oude omvang moeten voortzetten, en dat zij anders niet als neu- traal zullen worden beschouwd. Van de andere zijde wordt een even zware druk uitgeoefend, om de uitvoer der neutralen naar Duitsland af te snoeren.

Geldt dit voor de neutrale staten in het algemeen, voor Nederland en België in het bijzonder komt hierbij het gevaar, om uit militair- strategische redenen in de oorlog betrokken te worden. Zowel de Duitse West- als de Franse Oostgrens zijn krachtig versterkt; bij een offensief, hetzij van Duitse of van Engels-Franse zijde, ligt een doortocht door Belgisch of Nederlands gebied voor de hand, om tegen den vijand een "grens op krediet" te krijgen. Het is duide- lijk, dat dit gevaar van b e i d e zijden dreigt.

E. De koloniale en half-koloniale volkeren zullen ongetwijfeld van

597