• No results found

Onderwijs over?

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Onderwijs over?"

Copied!
52
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)
(2)

Highland-Collection by Wolford

Anne Fontaine

I [W olford] |

(3)

Bose* Lifestyle* 48 DVD home entertainment-systeem

Elegantie aan de buitenzijde.

Unieke Bose' innovaties vanbinnen.

Onze nieuwste DVD home entertainment-systemen dragen de naam Lifestyle' met reden. Zij weerspiegelen daadwerkelijk hoe je optimaal kunt genieten van muziek- en home cinema zonder compromissen te sluiten: een combinatie van pure elegantie met de nieuwste technische innovaties zoals u die alleen van Bose mag verwachten. Onze Lifestyle’ systemen zijn complete muziek- en home cinema-systemen, waarin hoge weergavekwaliteit, elegantie, bedieningsgemak en uitbreidbaarheid samenkomen.

Luister, kijk en vergelijk het verschil met Bose technologie. Vraag een demonstratie bij een geautoriseerde Bose dealer bij u in de omgeving.

Voor adressen belt u naar 0299 390111 of e-mail naar consumenteninfo@bose.com

Bose introduceert uw persoonlijke diskjockey: uMusic"

Als muziek een belangrijke rol speelt in uw leven, heeft Bose voor u een innovatie zonder vergelijk: het intelligente weergavesysteem uMusic. uMusic slaat honderden cd's in het media center van het Lifestyle" 48 of 38 systeem op. En dit is pas het begin. De unieke voordelen worden zichtbaar wanneer u nummers afspeelt vanaf het systeem. uMusic luistert naar u en onthoudt uw muzikale smaak, het leert zelfs uw voorkeuren voor bepaalde tijden en stemmingen, en 'begrijpt' u steeds beter naarmate u meer muziek afspeelt.

In korte tijd ontwikkelt uMusic de vaardigheid om muziek voor u uit te zoeken. Het reageert direct en subtiel op uw stemming en selecteert de muziek waarvan u het meest geniet. Geen gezoek meer naar de juiste cd. Daarentegen uMusic. Gebruiksvriendelijk en doordacht, exclusief van Bose.

&

uMusic

(4)

Politiek!

is een tijdschrift over liberale politiek

8

jongeren houden politici scherp

J o n g e re n zo rg e n m e t hun d y n a m ie k en m e t hun andere kijk op zaken v o o r een nie u w e im p u ls in de p o litie k en ze h o u d e n de g e v e s tig d e o rd e sch e rp . Hoe zien jo n g e m e n ­ sen d a t zelf? En hoe betrek je jo n g e re n e rb ij? P o litie k ! g in g aan ta fe l m e t d rie actieve jo n g e m ensen b in n en de VVD: R enate van de W e rd t, Veva Ekkelenkam p en A le x M eij. "Ik d e n k d a t je m e e r b e tro k k e n ­ heid k u n t creëren d o o r jo n g e m en se n te b etrekken bij de o n tw ik k e lin g van b e le id ",

v in d t Veva. A le x w il jo n g e re n ervan d o o rd rin g e n w a t lib e ra ­ lis m e is: "V aak d e nken m e n ­ sen d a t de VVD de p a rtij is van re k e n in g rijd e n en e c o n o ­ m ie , m a a r ook o p so cia le o n d e rw e rp e n is h e t lib e ra le g e d a c h te g o e d van to e p a s ­ s in g ." V oor w e lke aanpak ook w o rd t gekozen, het is het e in d re s u lta a t d a t te lt. Renate: " U ite in d e lijk staan w e v o o r hetzelfde doel: jo n g e re n w a rm laten lopen v o o r het lib e ra lis ­ me en de VVD ."

opinie: beteugeling van de politieke islam

In het d e bat o v e r de rol van de m o s lim s en de p la a ts van de is la m in de N e d e rla n d se s a m e n le v in g spreken s o m m i­ ge d e e lne m e rs m e t m eer ken­ nis en e rv a rin g dan a n d e re n . A fs h in E llia n , h o o g le ra a r aan de U n iv e rs ite it Leiden, o n d e r­ v o n d in Iran en A fg h a n is ta n de g e v o lg e n van de is la m itis c h e re v o lu tie aan den lijv e . In zijn c o lu m n s en boeken p le it hij

d a a ro m v o o r een b e te u g e lin g van de p o litie k e is la m , v o o r een b e p e rk in g van het g e lo o f to t de p riv a te sfeer. "H e t is van b e la ng d a t m o s lim s kritis c h e vra g e n d u rve n stellen o v e r de rol van h e t g e lo o f in een d e m o c ra tie . M o s lim s kennis laten m aken m e t de m o d e rn e rechtstatelijkheid betekent ove­ rig e n s n ie t d a t ze hun g e lo o f m oeten afzw eren."

Nieuw zorgstelsel: klant is korting?

Politiek! is een uitgave van de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD) en w ordt gere­ aliseerd door UitgeverijTOPpers bv.

Redactieadres UitgeverijTOPpers bv. Edelweisstraat5 5241 AH Rosmalen T073-6140858 F 073-6140873 E redactie@toppers.nl Algemeen directeur PeterWesterling Redactie

Monique van Diessen (chefredactie) Sandra Kagie (eindredactie) Adri vanEsch Baart Koster Astrid Kokmeijer Jeroen Kuypers NorbertSplint Fotografie

Hans van Asch

Vormgeving

José van Zwam (hoofd studio), Annemieke van Seeters, RonToonen

Overige medewerkers

Rick Bron Marijke van der Werff

Advertenties

GeaVerweij

UitgeverijTOPpers bv,tel.073 - 6140858

Druk

Giethoorn-ten Brinkte Meppel

Copyrights

Het auteursrecht op de in dit magazine verschenen artikelen wordt door de uitgever voorbehouden. De uitgever heeft alle zorg gegeven aan het nako­ men van wettelijke reprorechten. Is het deson­ danks zo,dat er rechthebbenden zijn,die niet get­ raceerd konden worden of van wie de claim op gebruikt materiaal niet bekend was,dan worden zij verzocht zich schriftelijk met de uitgever in verbin­ ding te stellen, met opgave van hun claim en de uit­ gave waarop deze claim gebaseerd is.

De p riva tise rin g van het zorgverzekeringsstelsel

o n d e r de V V D -m in is te r van W V S , Hans

H o o g e rv o rs t, b re n g t g ro te onzekerheid o v e r de u itw e rk in g h iervan in de p ra k tijk m e t zich mee. De grote angst is dat m arktw erking in deze sec­ to r le id t to t p rijs v e c h te n , te n koste van de p a tië n t. Chiel Bos van de Z o rg ve rze ke ra a rs N e d e rla n d ziet het n ie t zo s o m b e r in: " V ijf ja a r geleden w a re n er nog ta c h tig zorgverzekeraars. Per 1 ja n u a ri aanstaande zullen dat er nog circa v ijftie n zijn. Een goede zaak, w a n t een verzeke­

raar m o e t g ro o t zijn o m de ris ic o 's te kunnen v e rd e le n . B o ve n d ie n zal m en e lka a r scherp h o u d e n en b e c o n c u rre re n ." In p rin c ip e d e e lt

Iris van B e nnekom van de N e d e rla n d se

P atië n te n C o n su m e n te n F ederatie d ie vis ie , m aar zij b re n g t een n u a n ce rin g aan. "D e in d ik ­ king van de v e rz e k e rin g s m a rk t ju ic h ik to e als het gaat o m m a c h ts v e rh o u d in g e n in de to ta le m arkt en om de breekijzerfunctie. M aar w ij zullen er kritisch op b lijv e n d a t verzekeraars doen w a t ze m oeten doen, nam elijk goede zorg inkopen."

Abonnementen

Leden van de W D ontvangen Politiek! viermaal per jaar gratis. Niet-leden betalen € 12,00 voor vier nummers.Een abonnement kan aangevraagd wor­ den bij het Algemeen Secretariaat W D en op ieder gewenst tijdstip ingaan. Een abonnement wordt automatisch verlengd, tenzij de abonnee uiterlijk drie maanden voor het verstrijken van de abonne- mentsduurschriftelijkopzegt.

Algemeen Secretariaat WD, Postbus 30836, 2500 GV Den Haag,T 070-3613061.

Disclaimer

(5)

^

maatschappij:

«■# I

internationalisering onderwijs

Staatssecretaris van O nderw ijs, M ark R utte, m a a kt zich sterk v o o r de in te rn a tio n a lis e rin g van het onderw ijs. Een noodza­ kelijke o n tw ik k e lin g v o lg e n s hem , w a n t: "O nze c o n c u rre n ­ tie p o s itie w o rd t een steeds u rg e n te r p ro b le e m . M e t nam e te n o p z ic h te van A m e rik a en Azië. In te rn a tio n a lis e rin g zou d a a ro m b in n e n o n d e rw ijs in ­ s te llin g e n veel m e e r een v a n ­ zelfsprekendheid m oeten z ijn ." A rie K raaijeveld, to t eind v o rig ja a r v o o rz itte r van de FME- C W M , is h e t m e t hem eens. "H e t zal steeds va ke r v o o rk o ­ m en d a t ie m a n d n ie t z'n g e h e ­ le w e rkza m e leven in N e d e rla n d zal d o o rb re n g e n . S teeds m e e r m en se n zijn in d ie n s t van b u ite n la n d s e b e d rijv e n m e t een d o c h te ro n ­ d e rn e m in g in N e d e rla n d o f van een N e d e rla n d s b e d rijf m e t een v e s tig in g in het b u i­ te n la n d . De a rb e id s m a rk t is steeds in te rn a tio n a le r g e ric h t. Het o n d e rw ijs kan h ie rb ij niet a c h te rb lijv e n ."

op campagne in de gemeente

De gem eenteraadsverkiezingen staan w e e r v o o r de deur. In v e ru it het g ro o ts te deel van Nederland staan de gem eente­ raadsverkiezingen op de kalen­ de r v o o r m aart 2006. P o litie k! vro e g betrokkenen u it de ge­ m eenten H euvelrug, N unspeet, R otterdam en Uden naar de v o o rb e re id in g e n op de c a m ­ pagne en naar hun v e rw a c h ­ tin g e n w a t b e tre ft het resultaat v o o r de VVD in hun gem eente. Die lie p e n u ite e n : van tie n zetels in de ge m e e n te H euvel­ rug to t tw e e o f d rie zetels in N u n sp ee t. Eén g ro te g e m e n e deler: de W D -c a m p a g n e te a m s in alle g e m e e n te n zetten hun

ta n d e n e rin en gaan v o l e n th o u s ia s m e aan de slag. En verder... 6 fractie: hervorming tbs-systeem noodzakelijk 12 buitenland: liberale politiek in Denemarken 18 europees beleid: privacy of veiligheid? 24 verkiezingscampagne in aantocht

26 het gezicht: Uri Rosenthal 28 achtergrond: de profes­

sionalisering van de 'Haya' 40 Zalm over de

(6)

"We moeten voortdurend afwegen waar de balans ligt tussen veiligheid versus inbreuk op de privacy van de burger. Lange tijd is de slinger in de richting van privacy gegaan. Door aller­ lei recente gebeurtenissen in onze samenleving slaat de slin­ ger nu terug. Maatregelen zijn nodig, ook al is de discussie hierover voor liberalen een lastige. Het bieden van bescher­ ming aan de bevolking is echter vanuit de liberale visie een kerntaak van de overheid." De veiligheid van de bevolking staat voor Tweede-Kamerlid Frans Weekers centraal en dus stelt hij diverse hervormingen van het huidige tbs-stelsel voor. "De samenleving moet beter beschermd worden tegen onaanvaardbare risico's die geestelijk gestoorde delinquen­ ten met zich mee kunnen brengen. Want zonder veiligheid is onze vrijheid nog geen vijf cent waard."

De G ansstraat in U trecht is een straat zoals er duizenden zijn in ons land: levendig, vo l m ensen die er naar de w in ke l gaan, het b u u rth u is bezoeken, een b lo e ­ m e tje leggen op de b e g ra a f­ plaats, hun hond u itla te n , de kinderen naar school brengen, een o m m e tje m aken. M idden tussen de huizen staat een troosteloos, zw aarbeveiligd ge­ bouw . D oor de ram en heen v a lt niet te zien w a t zich daar­ b innen afspeelt. De b u u rtb e ­ w o n e rs maken zich er in de regel ook niet druk om . T ó t het

m o m e n t dat een w egens

m o o rd o f ve rkra ch tin g v e ro o r­ deelde w eet te ontsnappen uit een van de tbs-klinieken in ons land. Dan beseffen o m w o n e n ­ den ineens dat b innen de m ure n van het lelijke g e b o u w aan de G ansstraat m eer ge­ beurt dan het bakken van zoete b ro o d je s o f het goedkeuren van b e ste m m in g sp la n n e n . A chter de hekken lig t het Pieter Baan C entrum , de p s y c h ia tri­ sche o b s e rv a tie k lin ie k w a a r

zware d e lin q u e n te n zeven

w eken w o rd e n geobserveerd. A ls een p a tië n t ergens in Ne­ derland o n tsn a p t u it een kliniek o f zich tijd e n s zijn v e rlo f aan het to e zich t van zijn b e gelei­ ders o n ttre kt, als die p a tië n t v e rv o lg e n s ook nog eens een jo n g m eisje ve rkra ch t o f zelfs een bejaarde m an v e rm o o rd t, dan w o rd e n de in w o n e rs van de V o g e lb u u rt in U tre ch t o n ­ ru stig . O f w e llic h t zelfs bang. Dan w o rd e n in heel het land m ensen on ru stig en m isschien zelfs bang. Er klin k t een roep o m harde m aatregelen, om aanpassing van ons tbs-sys- teem . Z o d a t de kans op nog m eer van zulke a fs c h u w w e k ­ kende g e b e urtenissen to t het m in im u m beperkt w o rd t. Balans "D e s a m e n le v in g en de rechtsstaat w a re n zeer v e ro n t­ w a a rd ig d en g e schokt d o o r de recente v o o rv a lle n m e t o n t­ sn a p te tb s 'e rs . De m is d a d e n w e rd e n ge p lee g d d o o r p e rso ­ nen d ie aan J u s titie w a re n

(7)

p veiligheid

to e v e r tro u w d . D at m a a k t de

fe ite n des te schokkender. We m o e te n er v o o r zo rg e n d a t er een v e rb e te rd tb s -s te ls e l k o m t; h e t h u id ig e s y s te e m m o e t o p de schop. Dat is o v e ­ rig e n s geen in c id e n te n p o litie k van ons. A l in m a a rt 2004, ru im v o o r de s p ra a km a ke n d e o n ts n a p p in g e n , h e b b e n w ij onze v is ie o p de tb s -s tru c tu u r in o n s la n d g e p re s e n te e rd . Het is d a a ro m o o k te re c h t d a t w ij de lead k rijg e n op d it te r­ re in ." A a n h e t w o o rd is Frans W e e ke rs, h e t V V D -K a m e rlid d a t J u s titie en o o k V e ilig h e id in z ijn p o rte fe u ille h e e ft. S a m e n m e t A le id W o lfs e n van de P vdA d ie n d e W eekers een m o tie in w a a rin w e rd ve

r-o n tr-o e re k in g s v a tb a a r z ijn v e r­ k la a rd . H un d a d e n kun je ze dus niet toerekenen. De m aak- baarheidsutopie heeft er echter to e g e le id d a t w e ze koste w a t h e t ko st w e e r v o lle d ig z e lf­ s ta n d ig aan de s a m e n le v in g w ille n la te n d e e ln e m e n , o o k als ze d a a rto e n ie t in s ta a t z ijn . A ls je h e t va n d ie ka n t b e k ijk t, dan za d e len w ij dus ontoerekeningsvatbare mensen o p m e t een v o o r hen o n u it­ voerbare v e ra n tw o o rd e lijk h e id . O ok o m d ie re d e n m o e t h e t tb s -s te ls e l w o rd e n h e rv o rm d . Genezen als het kan, verzorgen zo la n g het m o e t. En bij tw ijfe l niet oversteken! De ve ilig h e id s- g e d a ch te m o e t a ltijd v o o ro p sta a n ; d a a r h a m e r ik o p . Het

een op zijn v in g e rs nareke­ n e n ." V e ra n tw o o rd e lijk m in is ­ te r D onner k o n d ig d e o n la n g s aan d a t h e t a a n ta l p la a tse n v o o r lo n g s ta y 'e rs in 2007 zal zijn v e rh o o g d naar tw e e h o n ­ d erd. W eekers: "D a t aantal is d u id e lijk aan de kra p p e kant en de u itb re id in g van het aan­ ta l lo n g s ta y -p la a ts e n m o e t veel s n e lle r v e rlo p e n ."

Contrair gaan

"O o k in de lengte van de b e h a n d e ld u u r m o e t het m e s", v in d t W eekers. "W e w eten dat een aantal m ensen niet te hel­ pen is; bij s o m m ig e n w eten w e d a t al v rij snel. Toch houden w e v a s t aan de b e h a n d e lp e - rio d e van tw e e keer d rie jaar.

"Genezen als het kan, verzorgen zolang

het moet. En bij twijfel niet oversteken!"

z o c h t o m een p a rle m e n ta ir o n d e rz o e k n a a r de o o rza ke n va n h e t fa le n d e s y s te e m en de m o g e lijk e v e rb e te rin g e n . De T w eede K a m e r h e e ft in g e ­ s te m d m e t de m o tie en de in s te llin g van een c o m m is s ie .

"D e v e ilig h e id van de bevolking s ta a t v o o ro p . W e m o e te n een n ie u w e b a la ns zien te v in d e n tu s s e n de v e ilig h e id va n de s a m e n le v in g e n e rz ijd s en de re s o c ia lis e rin g van de p a tië n t a n d e rz ijd s . D a a rb ij m a g n ie t v e rg e te n w o rd e n d a t tb s 'e rs

besef dat een aantal c rim in e le n n ie t te genezen is, h e e ft conse­ quenties. B ijvo o rb e e ld v o o r de lo n g s ta y -a fd e lin g e n , w a a r pa­ tië n te n v o o r o n b e p a a ld e tijd v e rb lijv e n . Het W e te n sch a p p e ­ lijk O nderzoek- en D o c u m e n ­ ta tie c e n tru m (W ODC) in Den Haag he e ft a a ngegeven d a t 43 p ro ce n t van de tb s 'e rs o n b e ­ hande lb a a r is. Er zijn m o m e n ­ teel ze stienhonderd tb s-p a tië n - ten, dus m o e t de capaciteit van de longstay- afdelingen w o rd e n u itg e b re id naar m in im a a l z e v e n h o n d e rd . D at kan ie d e r­

Pas daarna sch u ift een patiënt d o o r naar de longstay-afdeling. We vin d e n dat je niet zo rigide m o e t zijn: bij de één zal een behande lp e rio d e van acht jaar zinvol zijn, b ij de a n d e r is al naar tw e e ja a r d u id e lijk dat het beroep op dure behandelcapa- cite it n u tte lo o s is."

Een ander heikel p u n t w aarvan de lib e ra le n v in d e n d a t het aang e p a kt m o e t w o rd e n , is de b e o o rd e lin g van de d u u r van de b e h a n d e lin g en de ris ic o - ta x a tie v o o r re c id iv e (h e rh a ­ ling) en v e rlo v e n . " W ij v in d e n

h e t o n b e g rijp e lijk d a t een re c h te r h e t a d v ie s o m de tb s van een p a tië n t te v e rle n g e n g e w o o n naast zich neer kan le g g e n , o o k al lu id t h e t o o r­ deel van de d e s k u n d ig e n : s to p p e n m e t de b e h a n d e lin g , lo n g sta y, a ch te r de deur, w a n t re so cia lisa tie kan nog g e ru im e tijd d u re n . In v a k te rm e n heet d a t negeren van h e t d e s k u n d i­ g e n a d v ie s 'c o n tra ir g a a n '.

O n d e rzo e k van h e t W ODC

h e e ft u itg e w e z e n d a t ju is t bij deze c o n tra ire g e v a lle n h e t risico op h e rh a lin g het g ro o ts t is. V e rlo ve n w o rd e n d o o r het m in is te rie a fg e g e v e n en dus d o o r D o n n e r g e s a n c tio n e e rd . W ij vin d e n dat deze belangrijke b e slissin g e n - o v e r het v e rle n ­ gen o f b e ë in d ig e n van de tbs, o v e r de v e rlo fm a rg e - m oeten w o rd e n n e e rg e le g d b ij een zo g e n a a m d e p a ro le b o a rd ; een panel van d e s k u n d ig e n w a a r o n d e r m e e r een rechter, een g e d ra g s d e s k u n d ig e en een p s y c h ia te r deel van u itm a ke n . In h e t b u ite n la n d g e b e u rt d it al. Dat is ook de reden d a t de onderzoekscom m issie zijn lich t gaat opsteken in Engeland, Canada, A u s tra lië en de Scan­ d in a v is c h e landen. Het o n d e r­ zoek zal e r o p g e ric h t zijn op korte te rm ijn te kom en to t een v e rb e te rd tb s -s te ls e l. Ik h o o p en v e rw a c h t d a t er in de c o m ­ m issie een brede steun zal zijn v o o r de ideeën van de V V D ."

Tekst: AdrivanEsch Fotografie: Hans van Asch

(8)

j o n g e r e n

Jongeren hebben de toekomst. Dat geldt zeker voor de politiek. Ze zorgen met hun dynamiek en met hun andere kijk op zaken voor een nieuwe impuls en ze houden de gevestigde orde scherp. Hoe zien jonge mensen dat zelf? Vinden zij dat de politiek en de partij voldoende aandacht besteedt aan hen en de onderwerpen die ze bezighouden? Hoe zorgen zij er zelf voor dat ze gehoord worden? Op initiatief van hoofd­ bestuurslid Marijke Tsoutsanis - die jongeren in haar porte­ feuille heeft - ging Politiek! aan tafel met drie actieve jonge mensen binnen de VVD: Renate van de Werdt (20), Veva Ekkelenkamp (23) en Alex Meij (25).

"J o n g e re n k rijg e n v a n u it de p o litie k v o o ra l n e g a tie v e a a n ­ d a c h t", o p e n t Renate. "H e t gaat o m je u g d c rim in a lite it, u itva l op scholen o f s tu d e n te n die n ie t hard genoeg w erken. Dat schept w e in ig a ffin ite it m e t p o litie k e o n d e rw e rp e n . B ovendien kunnen p o litic i n ie t echt een goede in s c h a ttin g maken van w a t jo n g e re n b e z ig h o u d t." A le x is het daarm e e eens: "D e p o litie k , v o o ra l die in Den Haag, staat v e r van jo n g e re n af. T e rw ijl ze ju is t de in te ­ resse van jo n g e m e n se n m o e t s tim u le re n ." Veva ziet het w a t anders. "H e t k lo p t d a t jo n g e re n vaak n e g a tie f in beeld w o rd e n g e b ra c h t, m a a r v o o r een deel lig t d a t aan hen zelf. Ze w ille n e cht n ie t o f ze v e ro o rza ken ze lf de p ro b le m e n . Leg de v e ra n t­ w o o rd e lijk h e id neer w a a r h ij h o o rt, o o k al g a a t h e t o m jo n g e m e n se n . Ik d enk w e l d a t je m e e r b e tro k k e n h e id k u n t creëren d o o r jo n g e m ensen te betrekken bij de o n tw ik k e lin g van b e le id ." Jongeren mee laten denken over beleid lijkt inderdaad een goede m a n ie r o m interesse op te wekken v o o r politiek. A lle drie tim m e ­ ren ze hard aan de w eg om dat te bereiken. Alex, die bestuurslid is

Jongeren

Alex Meij (25)

Is sin d s ko rt b e stu u rsa ssiste n t van de L im b u rg s e G edeputeerde v o o r D u u rza a m h e id , M ilie u - en W a te rb e le id . D a a rv o o r w a s hij w erkzaam in het b e d rijfs le v e n , als a cco u n ta n t en fin a n c ia l c o n ­ tro lle r. "P o litie k is iets d a t m e a ltijd al interesseerde. In m ijn s tu ­ d e n te n tijd raakte ik betrokken bij de JOVD en de VVD. Ik ben dus van beide lid. D aarnaast sta ik n u m m e r 3 op de c o n c e p tlijs t van de VVD M a a s tric h t v o o r de g e m e e n te ra a d s v e rk ie z in g e n ."

houden politici scherp

van de VVD L im b u rg en d a a rv o o r v o o rz itte r van de JOVD M aas­ tr ic h t is g e w e e st, o n d e rs tre e p t dat. "D e g e m e e n te M a a s tric h t n o d ig t jo n g e re n , van iedere p o litie k e kleur, u it o m m e t ideeën te kom en. A ls er een goed idee tu sse n zit, w o rd t d a t v e rv o lg e n s u it­ g e vo e rd d o o r een p ro je c tg ro e p die u ite ra a rd bestaat u it jo n g e ­ ren. Een v o o rb e e ld is de B o n n e fa n te n na ch t, m e t een c o n ce rt en w o rk s h o p s . D oor het open en la a g d re m p e lig te h o u den, kom en heel v e rs c h ille n d e m ensen m e t heel v e rs c h ille n d e ideeën. D aarnaast hebben w e in de p ro v in c ie L im b u rg jo n g e re n p a n e ls

die d iscu ssië re n o v e r actuele o n d e rw e rp e n . En d a a r w o rd t naar g e lu is te rd d o o r de lokale en re g io n a le p o litic i."

De VVD in Z w o lle , w a a r Veva lid van is en w a a r zij via de c o m ­ m issie Jo n g e Liberalen Z w o lle a ctie f m e t jo n g e re n b e le id bezig is, p ro b e e rt het v o o ra l via scholen. "W e zijn bezig m e t het o n t­ w ikke le n van een p o litie k lespakket, sam en m e t Landstede, een g ro te m b o -sch o o l. V ooral m b o -e rs en s tu d e n te n zijn onze d o e l­ gro e p . D o o r p o litie k in het lespakket te im p le m e n te re n , v o lg t de interesse vaak v a n z e lf."

(9)

Veva Ekkelenkamp (23)

Is laatstejaars aan de o p le id in g S p o rt en B ew egen en is a ctie f b in n en het Z w o lse stu d e n te n le ve n . Ze heeft in het b e s tu u r van S tu d e n te n O ve rle g O rgaan Z w o lle gezeten en is van d a a ru it b e tro kke n g e ra a kt bij de VVD Z w o lle . "W e h e b b e n m e t een g ro e p jo n g e re n de c o m m is s ie J o n g e Liberalen Z w o lle o p g e ric h t en ik zit in de ca m p a g n e c o m m is s ie v o o r de g e m e e n te ra a d s v e r­ kie zin g e n ."

Renate van de W erdt (20)

S tu d e e rt be stu u rsku n d e en is v a n a f n o v e m b e r 2003 lid van de JOVD afdeling 's-H ertogenbosch, w a a r zij sinds een jaar vo o rzitte r van is. Renate w as al enige tijd geïnteresseerd in po litie k en heeft een w e rkstu k geschreven over politieke partijen en op w elke wijze de keuze v o o r een partij to tsta n d ko m t. "B ij m ij kw am daar o ve ri­ gens de VVD uit. M et een klasgenoot ben ik een keer meegegaan naar de JOVD en ik w as daar m eteen op m ijn plaats."

"We staan voor hetzelfde doehjongeren warm

laten lopen voor het liberalisme en de VVD."

R enate is v o o rz itte r van de JO V D 's -H e rto g e n b o s c h en he e ft o n la n g s een succesvolle Liberale Jo n g e re n Dag a ch te r de rug. "Een la a g d re m p e lig e ve n e m e n t, w a a rb ij w e goede sprekers m et goede o n d e rw e rp e n hadden. Helaas w as het die dag erg m o o i w eer, dus de o p k o m s t v ie l een beetje te g e n . M aar de m ensen die er w a re n , w a re n zeker g e ïn te re sse e rd ."

Op v e rs c h ille n d e m a n ie re n p ro b e e rt het d rie ta l jo n g e m ensen dus w a rm te laten lopen v o o r het lib e ra lis m e en de p a rtij. En d a t is m o e ilijk , zeker ook o m d a t de JOVD een im a g o he e ft d a t niet

iedereen aanspreekt. "B ij de JOVD denkt iedereen aan jon g ere n in das en pak, die sig a a rtje s roken en dure cognac d rin k e n ", ste lt Alex. "Ja m m e r, w a n t dat doet lang niet iedereen en de JOVD is veel m eer dan d a t." Renate ziet dat ook w el, m aar b e g rijp t het wel. "A ls ik naar een congres ga, tre k ik ook m ijn pak aan. Je bent seri­ eus bezig m et po litie k en dat w il je ook uitstralen. M aar de JOVD is n a tu u rlijk veel m eer dan mensen in een pak. Binnen de club kun je op heel verschillende m anieren ervaring opdoen, bijvoorbeeld d o o r een project te organiseren o f bezig te zijn m et het blad dat

(10)

REAL MOON

(11)

jongeren

Samenwerking VVD en JOVD

Marijke Tsoutsanis is lid van het hoofdbestuur en portefeuillehouder doelgroepen, waaronder ook jon­ geren vallen. "De VVD en de JOVD werken al jaren samen. Er zijn samenwerkingsafspraken gemaakt, waartoe beide hoofdbesturen zich jaarlijks verbin­ den. Concreet richten deze afspraken zich op het organiseren van liberale jongerendagen, af­ stemming van opleiding en training, aanpak van ledenwerving, communicatie naar jongeren, de doorstroom van de JOVD naar de VVD, talentma- nagement en het stimuleren van jongeren richting bestuurlijke en politieke functies. Bij de invulling van de samenwerkingsafspraken vervullen de jongeren­ functionarissen van de Kamercentralebesturen, sa­ men de Commissie Liberale Jongerenfunctionaris­ sen (CLJ), en de JOVD-afdelingen een belangrijke rol. Doel blijft zo veel mogelijk jongeren bij de libe­ rale politiek te betrekken."

we uitgeven. Ik vind het jammer dat de nadruk ligt op het uiterlijk en niet op de activiteiten." De JOVD staat los van de VVD en heeft dus ook haar eigen mening, die niet hoeft te stro­ ken met die van de partij. Veva stelt dat een tegengeluid niet per se via de JOVD hoeft te komen. "Wij hebben binnen de fractie in Zwolle wel degelijk een stem die gehoord wordt. Ik ben bewust geen lid van de JOVD, vanwege het beleid dat ze voeren. Op onze eigen manier organiseren we veel voor jongeren en we houden ons actief bezig met beleid. We zijn niet afhankelijk van een JOVD-afdeling - die Zwolle

overigens niet heeft - en dat vinden we wel zo prettig."

Op de vraag of er genoeg draagvlak is voor actief jongerenbe­ leid vanuit de VVD wordt met wisselend enthousiasme gere­ ageerd. Vooral volgens Renate kan dat wel wat beter. "We heb­ ben weinig contact met onze VVD-fractie en dat is jammer, want je kunt elkaar versterken en aanvullen. Maar op de een of ande­ re manier is dat contact er niet. Ik moet ook eerlijk zeggen dat ik ook niet de telefoon pak om ze te bellen." Veva daarentegen is wel positief over het contact. "Dat komt natuurlijk ook omdat we deel uitmaken van de VVD Zwolle en we betrokken worden bij onder andere het maken van het verkiezingsprogramma. Ze nemen ons serieus, het is niet zo dat we er maar een beetje bij­ zitten. Onze mening wordt gevraagd, er wordt wat mee gedaan en we denken mee over het te voeren beleid. Wat mij betreft kan het niet beter. De contacten met de JOVD in de omgeving lopen overigens minder goed. Ze zijn het er niet mee eens dat wij geen JOVD-lid zijn en op 'eigen houtje' opereren."

Ook Alex onderhoudt goede contacten met de lokale VVD, maar daar maakt hij natuurlijk deel van uit. "Wat wel beter kan, is de communicatie en informatiestroom met de landelijke VVD. Een voorbeeld: als iemand dertig wordt, loopt het lidmaatschap van de JOVD af. Mensen 'verdwijnen' dus als het ware. Ik pleit dan ook voor een ander lidmaatschapssysteem, waarbij iemand die lid is van de JOVD automatisch lid kan worden van de VVD." Renate voegt nog toe dat het onderhouden van goede contacten altijd tweerichtingsverkeer is. "Laat de dingen die gebeurd zijn, rusten. Stap over oude frustraties heen en zoek elkaar op. Uiteindelijk staan we voor hetzelfde doel: jongeren warm laten lopen voor het liberalisme en de VVD."

Maar hoe bereik je dan dat jonge mensen zich aangetrokken voe­ len tot het liberalisme en het gedachtegoed van de VVD? Vooral via de lokale politiek als het aan Alex ligt. "Daar bereik je mensen veel gemakkelijker. Gewoon door aanwezig te zijn in de buurt en mensen uit te leggen dat op ieder thema een liberale visie is. Vaak denken mensen dat de VVD de partij is van rekeningrijden en eco­ nomie, maar ook op sociale onderwerpen is het liberale gedachte­ goed van toepassing. Draag dat uit."

Veva is voorstander van het bereiken van mensen via scholen en het eigen netwerk. "Het lesproject waar we mee bezig zijn, is een goede manier om jongeren te laten kennismaken met het liberale gedachtegoed. Eigenlijk kun je het er overal over hebben, of dat nu op school, in de kroeg of op een feestje is. Leg contacten en ga de discussie aan. Dat gebeurt vaak vanzelf als mensen horen dat je lid bent van de VVD en actief bent in de politiek. Mensen vinden het leuk om over politiek te praten, zeker bij jongeren draait het om de dialoog."

Ook Renate ziet scholen als een goede ingang. "Onlangs heb ik een presentatie gegeven op een middelbare school. Natuurlijk vuurt iedereen dan van alles op je af. Ik vroeg ze naar hun oplos­ singen en vaak kwamen ze met een liberaal standpunt, zonder zich dat te realiseren, tot ik het ze vertelde. Ik denk wel dat dat de beste manier is: iemand zelf te laten ontdekken dat hij eigenlijk een libe­ raal is."

Tekst: Monique van Diessen Fotografie: Hans van Asch

(12)

buitenland

Denemarken is het eerste Scandinavische land waar de sociaal-democratische hegemonie voorgoed doorbroken lijkt. De liberalen vormen er nu al de belangrijkste regeringspartij en sinds het begin van deze eeuw is er zelfs een (herkozen) rechtse meerderheid. Het feit dat deze meerderheid slechts bestaat bij gratie van gedoogsteun van de xenofobe Deense Volkspartij heeft heel wat sombere voorspellingen opgeleverd over de 'aso­ ciale toekomst'van de Vikingstaat. In werkelijk­

heid blijft Denemarken een verrassend open en egalitair land.

Nooit te ver afdwalen

van het centrum

Denemarken wordt vaak vergeleken met Nederland, en niet alleen wegens zijn grasland. Wie de geschiedenissen van beide landen naast elkaar legt, valt vooral op dat het Scandinavische koninkrijk in veel opzichten eerder en gunstiger evolueerde dan het onze. Vrouwen kregen er bijvoorbeeld al in 1915 kiesrecht. Tijdens de Tweede Wereldoorlog slaagde het Deense verzet er in nagenoeg de hele joodse bevolkingsgroep ongedeerd naar

Zweden over te brengen. De moeizame economische aanpas­ sing na de Paarse hoogtij-jaren, die Nederland nu doormaakt, heeft Denemarken al ruim vijftien jaar achter zich. En waar bij ons de opkomst van een virulente, rechtse, anti-establishment en anti-immigratie beweging culmineerde in een politieke moord, is deze beweging in Kopenhagen letterlijk en figuurlijk zonder bloedvergieten aan tafel geschoven.

(13)

W erkloze ongeschoolden Maar het is ook misleidend Nederland door een Deense bril te bekijken. Veel socialisten wijzen gretig op het Deense model om te bewijzen dat een hoge mate van sociale zekerheid (lees: hogere uitke­ ringen dan bij ons) en een hoog niveau van werk­ gelegenheid en economische groei heel goed samen kunnen gaan. Ze zien daarbij over het hoofd dat de Deense uit­ keringen vooral via de inkom­ stenbelastingen worden gefinancierd. Dat bevrijdt de werkgevers van een hoge premielast, maar de werk­ nemers niet. De eigen bij­ dragen voor de ziekenzorg en het pensioen zijn ook niet gering. Bovendien kent Dene­ marken relatief weinig zeker­ heid als het om laag gekwali­ ficeerde arbeid gaat. Sterker nog; terwijl geschoolde werk­ nemers veelal makkelijk een nieuwe baan vinden, heerst er in de lagere regionen van de arbeidsmarkt relatief veel werkloosheid. De onzekerheid bij dit deel van de bevolking is ook de belangrijkste reden waarom zoveel voormalige sociaal-democraten nu voor de Danks Folksparti (Deense Volkspartij) stemmen. Het is lang niet enkel goud wat er in Denemarken blinkt. Zoals Shakespeare's Hamlet al zei: er is wel degelijk iets rot.

M etam orfose

Dat neemt niet weg dat Dene­ marken grosso modo een sociaal-economische succes­ story is. Paradoxaal genoeg

blijkt wat in de jaren tachtig nog de grootste zwakte van de economie was, nu de grootste sterkte. In tegenstelling tot Finland en buurland Zweden heeft Denemarken geen multina­ tionals. Kleine en middelgrote familiebedrijven domineren de lichte industrie. Voedingsmiddelen, meubelen, textiel en bin­ nenhuisdecoratie zijn sterke sectoren. Twintig jaar geleden begon het Deense midden- en kleinbedrijf de concurrentie van Zuid-Europa en het Verre Oosten goed te voelen. Die had wél de schaalgrootte en het kapitaal om goedkoper Deens design te produceren. Het antwoord van de Denen was onderlinge samenwerking. Meubelfabrikanten kochten bijvoorbeeld geza­ menlijk dure machines in de VS en richtten een gezamenlijke exportafdeling op. De gevolgen bleven niet uit. De Deense betalingbalans ging vanaf het begin van de jaren negentig van min naar plus. De schuldenlast van het door begrotingstekorten geteisterde land daalde navenant. Het koninkrijk exporteerde zich uit de crisis. Op politiek vlak werd die metamorfose begeleid door de traditionele Keynesiaanse vraagstimulering te vervangen door een meer op de inzichten van de econoom Schumpeter gebaseerde politiek. Er wordt veel geïnvesteerd in een optimale bedrijfsomgeving, zoals door middel van non stop training en scholing van werknemers en in subsidies voor technologische vernieuwing en milieuvriendelijk produceren.

N eutraliteitsnostalgie

Denemarken staat dus zeer open voor de wereldeconomie. De halsstarrige weigering zich optimaal te integreren in de EU lijkt daar haaks op te staan. Tweemaal wezen de Denen met een nipte meerderheid zowel het Verdrag van Maastricht als de euro af. De beslissing heeft meer psychologische dan econo­ mische betekenis, want door de koers van de kroon aan die van de euro te koppelen, heeft het land zich wel de nadelen, maar niet de voordelen van de eenheidsmunt verschaft.

Valutaspeculanten zouden immers een aanval op de kroon kun­ nen lanceren om de centrale bank leeg te zuigen (zoals George Soros in 1992 deed met de Bank of Engeland). Dat dit niet is gebeurd, heeft meer met de te kleine kapitaalstromen te maken dan met echte onwil. Kleine bedrijven lenen immers nauwelijks op de internationale kapitaalmarkt, dus Denemarken blijft finan­ cieel afgeschermd. Tegelijkertijd moet de regering in Kopen­ hagen bijna even zuinig zijn als die van de staten die wél het Stabiliteitspact hebben ondertekend. Links en rechts van het centrum blijft echter een hardnekkige nostalgie naar Scandina­ vische neutraliteit bestaan. De links-liberale Radikale Venstre, die zich meer dan een eeuw geleden van de liberale moeder- partij afsplitste, was in de jaren tachtig bijvoorbeeld aanzienlijk linkser dan het Nederlandse D66 en had zelfs moeite met het Deense lidmaatschap van de NAVO. De forse standpunten van de Danks Folksparti, die Denemarken de strengste immigratie­

(14)

b u i t e n l a n d

wetgeving van heel Europa heeft weten te bezorgen, vormen in zekere zin slechts de andere zijde van deze medaille.

Consensus

Wie ziet hoe verdeeld de Denen zijn over kwesties als de euro en het asielrecht, is geneigd te concluderen dat er een steeds diepere links-rechts breuklijn door de politiek loopt. Ook hier bedriegt de schijn. Door de sterke decentralisatie van zowel de staat als de economie worden in Denemarken nagenoeg alle problemen via overleg en niet door middel van confrontatie opgelost. In 1998 werd het land nog even lamgelegd door een algemene staking, met als centrale eis 'Zes weken vakantie!', maar echte arbeidsconflicten zijn zeldzaam in de Deense geschiedenis. Noch links, noch rechts heeft ooit een stabiele meerderheid behaald. In de Folketing (het parlement) geven centrumpartijen steevast de doorslag bij het vormen van een

Door de sterke decentralisatie van

zowel de staat als de econom ie worden

in Denemarken alle problemen via

overleg en niet door middel van

confrontatie opgelost.

coalitie. De Denen hebben zelfs geen enkel probleem met minderheidskabinetten en wisselende meerderheden. Paars, in de Benelux de uitzondering in plaats van de regel, is een politieke kleur waarmee de Denen zeer vertrouwd zijn. Hoewel de sociaal-democraten verreweg de meeste eerste ministers hebben geleverd, moesten zij altijd een zo breed mogelijke consensus zien te vinden. Nu het laatste decenni­ um vooral de liberalen aan zet zijn, moeten ook zij ervoor zor­ gen niet te ver van het centrum af te dwalen. Dat heeft als voordeel dat aanpassingen in de Deense verzorgingsstaat geleidelijk ingang vinden. Zelfs de Folksparti pleit niet voor een ontmanteling daarvan, maar eerder voor extra financiële injecties in de zorg. Als een partij toch probeert te polarise­ ren, is dat gedoemd te mislukken. Denemarken heeft troepen geleverd voor de coalitie in Irak en stond tijdens het schisma dat Europa twee jaar geleden in zijn greep had veel nadrukke­ lijker dan Nederland aan de kant van Bush en Blair en niet aan die van Schröder en Chirac. Toen de socialisten en groe­ nen dit tijdens de laatste parlementsverkiezingen van februari 2005 trachtten uit te spelen, door hun afwijzing van de weinig succesvolle militaire deelname te onderstrepen, besteedden de media en de kiezers er amper aandacht aan.

Gevaarlijk spel?

Linkse commentatoren wijzen op de stabiele positie van de Folksparti en verwijten de liberale premier Rasmussen en zijn conservatieve coalitie­ partners extreem-rechts in de kaart te spelen door het anti- immigratieprogramma van deze partij grotendeels in wet­ geving om te zetten. Best mogelijk dat Rasmussen hoog en gevaarlijk spel speelt. Vooralsnog is echter niet de Folksparti, maar zijn liberale Venstre als grootste partij uit de stembusslag gekomen. De sociaal-democraten daaren­ tegen leden hun grootste ver­ kiezingsnederlaag sinds 1973. In plaats van spookbeelden op te roepen en nostalgie naar een vermeend Scandinavisch welvaartsparadijs te koesteren, zou links zich wellicht beter wat meer aan het heden spie­ gelen. De Deense liberalen zetten al jaren een plafond op de belastingen en de collectie­ ve uitgaven, maar hun aan­ passingen van de verzorgings­ staat zijn de spreekwoordelijke peanuts vergeleken bij die van de Duitse sociaal-demo­ craten. Alles wijst erop dat Denemarken juist door het voorkomen van allerlei vormen van scheefgroei (zoals het ontstaan van een omvangrijk en kansarm allochtoon sub- proletariaat) zijn sociale model relatief ongeschonden door deze turbulente tijd van globalisering zal weten te loodsen.

Met dank aan

www.visitdenmark.com

Tekst: Jeroen Kuypers

(15)

o p in ie

De onderdrukking in Iran heeft het land vele aderlatingen gekost, waaronder een intellec­ tuele. Afshin Ellian was in de revolutietijd een jonge linkse militant. Toen de ayatollah zijn macht eenmaal gevestigd had en zijn pijlen van de aanhan­ gers van de voormalige Sjah op die van zijn coalitiepartners ging richten, moest Ellian onderduiken. Uiteindelijk kwam hij in Kabul terecht, waar hij tot de val van het sovjetbewind in 1989 medicijnen studeerde. In datzelfde jaar vertrok hij als vluchteling naar Nederland. In ons land studeerde hij binnen vijf jaar af in drie richtingen, waaronder filosofie en recht. Op zijn zevenendertigste werd Ellian hoogleraar aan de Universiteit Leiden. In politiek opzicht ontwikkelde hij zich al in Afghanistan van marxist tot liberaal, een wedergeboorte die niet bepaald zonder strijd verliep, omdat hij voor zijn leven moest vrezen. Naar eigen zeggen, verschilt hij in die politieke evolutie nauwe­ lijks van veel van zijn voor­ malige landgenoten.

Het probleem van de

Mohammeds

In het debat over de rol van de moslims en de plaats van de islam in de Nederlandse samenleving spreken sommige deelnemers met meer kennis en ervaring dan anderen. Afshin Ellian ondervond in Iran en Afghanistan de gevolgen van de islamitische revolutie aan den lijve. In zijn columns en boeken pleit de Leidse hoogleraar daarom voor een strikte beteugeling van de politieke islam. Een islamitische variant van de reformatie is daarbij zeer welkom, eenzelfde variant van de verlichting absoluut noodzakelijk.

Tekst: Jeroen Kuypers

"Ten tijde van Khomeini's revolutie lazen wij Marx en Lenin en vonden de linkse partijen en de Hezbollah elkaar in een gemeen­ schappelijke afkeer van Israël en de Amerikaanse politiek. Tegenwoordig lezen de aanhangers van de oppositie Immanuel Kant, Hannah Arend en Karl Popper", vertelt Afshin Ellian. "Begin jaren tachtig waren liberalen zeldzaam en steevast boven de vijftig, nu is de jeugd pro-westers en zelfs pro- Amerikaans. Iran is het meest interessante land binnen de isla­ mitische wereld, maar ook het meest paradoxale. Door het bur- gerprotest is er hoop op democratie, door het streven naar een eigen atoomwapen van het bewind is er kans op een nieuw gewapend conflict."

(16)

opinie

De politieke islam, die een kwart eeuw geleden Ellians ge­ boorteland in zijn greep kreeg, heeft inmiddels ook zijn voel­ sprieten opgestoken in zijn nieuwe vaderland. In zijn geschriften waarschuwt Ellian geregeld dat alleen een volwaardig burger­ schap de moslims in Nederland immuun kan maken voor de invloed van deze totalitaire ideologie. Een aantal van deze tek­ sten verscheen eerder als column in NRC Handelsblad en werd door de auteur omgewerkt tot essays in het onlangs verschenen Brieven van een Pers. Ellian gaat daarbij een stap verder dan voormalig VVD-voorman Frits Bolkestein. Waar deze laatste een lans brak voor een reformatie van de islam om deze te Europeaniseren, breekt Ellian er een voor een strikte beperking van het geloof tot de private sfeer. Anders gezegd: volgens Bolkestein hadden de mos­

lims behoefte aan een eigen Luther, volgens Ellian heb­ ben ze behoefte aan een eigen Voltaire.

Com plexe profeet

Ellian: "Veel westerlingen denken dat er in de islam nog nooit een poging is ondernomen om die te her­ vormen, maar het tegen­ deel is waar. De afgelopen eeuwen is dat meer dan eens getracht - en mislukt.

Het probleem waar de hervormers op stuitten, is telkens weer de rol van de Profeet. Bij zijn aanvallen op de katholieke kerk kon Luther terugvallen op de figuur van Christus, iemand die zei dat je de vijand de andere wang toe moest keren en de keizer geven wat des keizers was. Mohammed is een veel complexer persoon. Enerzijds is er de aardige en geweldloze profeet, anderzijds is er de politicus, die tientallen oorlogen voerde, ver­ dragen sloot en weer verbrak en andersdenkenden liet vermoor­ den. De meeste moslims hebben een zeer liefdevol geloof en ken­ nen enkel de aardige Mohammed. Pas als ze zich gaan verdiepen in de islam ontdekken ze de andere. Velen schrikken dan en keren zich af van die gewelddadige interpretatie van het geloof, anderen worden juist fundamentalist. Daarom is het van belang dat moslims een stap verder gaan en kritische vragen durven stellen over de rol van het geloof in een democratie, vragen zoals Nietzsche die in de negentiende eeuw stelde aan het chris­ tendom. Moslims kennis laten maken met de moderne rechtsta­ telijkheid betekent niet dat ze hun geloof moeten afzweren. Kant zei al dat atheïsme geen voorwaarde is voor moderniteit. Je kunt het vergelijken met de politieke ontwikkeling van de katho­ lieken. Het katholicisme is niet verenigbaar met democratie. Daarom hebben we de paus ook een eigen staatje gegeven

waar hij zijn gang kan gaan. Katholieken blijken zich echter wel prima als seculiere democraten te kunnen gedragen. Datzelfde onderscheid moeten we maken tussen moslims en de islam."

Islamitische zuil

In Nederland verliep de emancipatie van katholieken en socialis­ ten via de verzuiling. De oprichting van islamitische scholen, sportverenigingen en andere organisaties legt in ieder geval reeds de fundamenten voor het ontstaan van een islamitische zuil. Ellian is ervan overtuigd dat verzuiling geen optie hoort te zijn. "In Nederland konden de zuilen naast elkaar bestaan omdat de leden ervan in ieder geval dezelfde geschiedenis, dezelfde taal en dezelfde democratische spelregels met elkaar deelden.

Als er nu een islamitische zuil ontstaat, is dat de enige in een bijna compleet ont- zuild politiek landschap. De taal in die zuil zal eerder Arabisch of Turks zijn dan

Nederlands. Bovendien

staat die zuil door de toege­ nomen globalisering voort­ durend bloot aan invloeden van de politieke islam in de rest van de islamitische wereld. Tijdens de verzuiling hadden de Nederlanders in ieder geval hun binding met Nederland en de grondwet gemeen. Veel van de moslims die in een islamitische zuil terecht zouden komen, hebben echter nog nauwelijks binding met hun nieuwe vaderland. Hun hart ligt vaak nog in het Atlasgebergte of in Anatolië. De zuil zal in plaats van de band de sluimerende vijandschap tegenover Europa ver­ sterken. Het eindpunt van een islamitische verzuiling zal dus niet emancipatie zijn, maar apartheid. En we hebben in Nederland al te veel trekjes van apartheid. Het geïnstitutionaliseerde minder- hedenoverleg komt er in de praktijk namelijk op neer dat grote groepen allochtonen buiten de democratie worden geplaatst."

Apartheid

Het multiculturalisme van links leidt volgens Ellian tot een vorm van apartheid. In zijn columns pleit hij voor afschaffing van het hele begrip allochtoon en uit hij zijn bewondering voor de 'Somalische Voltaire' Ayaan Hirsi Ali en voor de consequent libe­ rale aanpak waarmee Nelson Mandela in de jaren negentig het Zuid-Afrikaanse Apartheidssysteem onderuit heeft gehaald. Hoewel hij geen lid is van de liberale partij, maakt Ellian er geen geheim van dat de VVD in zijn ogen momenteel de enige partij is die constructieve voorstellen doet om de integratie van moslims te bevorderen, de invloed van de politieke islam te beteugelen

"Het grote vraagstuk van de

komende jaren is niet de OZB,

maardedreiging

van de politieke islam na

11 september."

(17)

en de dreiging van het ter­ rorisme in te dijken. "We geven ons er te weinig reken­ schap van hoe ernstig het is dat ministers en Kamerleden van deze regeringspartij recht­ streeks door de terroristen van de Hofstadgroep zijn bedreigd. Daarom begrijp ik ook niet, dat oud-fractieleider Hans Dijkstal zo'n uitval kon doen naar het beleid van minister Verdonk en haar integratievignet verge­ leek met de jodenster uit de Tweede Wereldoorlog. Het was niets anders dan een pun­ tensysteem om de mate van inburgering te kunnen meten, nota bene ontworpen door mensen als Paul Scheffer. Het grote vraagstuk van de ko­ mende jaren is niet de toe­ komst van de OZB, of een andere kwestie uit de jaren negentig, maar de dreiging van de politieke islam na 11 september. Opmerkingen als die van Dijkstal zijn in dit ver­ band demoniserend, maar link­ se commentatoren hebben er al helemaal niets constructiefs over te zeggen. Het feit dat een columnist als Jan Blokker vroeger fel tekeer kon gaan tegen christenen en zelfs sprak over 'christenhonden', maar niets wenst te zeggen over moslims kan ik enkel uitleggen als een vorm van onverschil­ ligheid of zelfs van latent racisme."

Dubbele agenda's

Hoe sterk de invloed van de politieke islam de komende jaren zal zijn, ligt ook aan de democratische successen of mislukkingen in het Midden­ oosten. Zijn Antwerpse collega van Syrische afkomst, Sadik

Al-Azm, is optimistisch. Hij constateert dat de fundamen­ talisten in veel landen, als Algerije, Jordanië en Egypte, de gewapende strijd beginnen

op te geven en kiezen voor de 'Turkse optie'. In Turkije hebben de islamieten op democrati­ sche wijze de macht verkregen en onder leiding van premier

Erdogan de eerste stappen gezet op weg naar een islami­ tische versie van de christen­ democratie. Afshin Ellian is niet zo optimistisch: "Je laten inspi­ reren door het christendom is iets heel anders dan je beroe­ pen op politiek christendom. Je kunt dus niet zomaar stellen dat Erdogan een islamitische versie van de christendemocra­ tie ontwikkelt. Bovendien is in Turkije niet het parlement, maar het leger uiteindelijk de hoeder van de seculiere grondwet. We laten ons ook te makkelijk mis­ leiden door de dubbele agenda die veel van deze leiders erop nahouden. Als je Khomeini in de jaren zeventig hoorde, zou geen republiek zoveel vrijheid bieden als de islamitische: liberalen, communisten, chris­ tenen, ze zouden allen hun plaats vinden in het nieuwe Iran. Na de revolutie kwamen de executies. Arafat deed het­ zelfde: tegenover westerlingen sprak hij over vrede, tegen­ over zijn eigen aanhangers over Jihad."

Zolang de islam leidraad blijft voor het politiek handelen, loopt de rechtstatelijkheid ge­ vaar, stelt Ellian keer op keer in zijn geschriften. Pas als de islam tot de private sfeer wordt beperkt, kan de dreiging van de politieke islam verdwij­ nen, zowel binnen als buiten de islamitische wereld. Het ziet er echter naar uit dat hij nog heel wat pennen zal moeten leegschrijven voor dat zover is.

'B rieven van een Pers - over

Nederlandsen islamitisch kannibalisme' van A fshin Ellian is verschenen bij uitgeverij M eulenhoff.

(18)

europees beleid

Extra veiligheid of

duurbetaalde

schijnveiligheid?

In de strijd tegen het terrorisme dienen politie en justitie meer armslag te krijgen en bij het uithalen van die arm sneuvelt er dan wel eens een stukje privacy. Als het aan bepaalde lid­ staten ligt, worden de telefoon- en internetgegevens van iedere EU-burger bijvoorbeeld voor vier jaar opgeslagen. De doorsnee burger heeft immers niets te verbergen. Inderdaad, maar dat is dan ook net het probleem, vindt het liberale europarlementslid Jeanine Hennis- Plasschaert. Hoe effectief is het opslaan van die miljarden gegevens in de strijd tegen het ter­ rorisme? Wie draait er voor de kosten op? En hoe groot is het risico dat we schijnveiligheid in plaats van échte veiligheid creëren?

Democratische maatschappij­ en zijn open samenlevingen. Dat open karakter maakt ze aantrekkelijk en succesvol, maar helaas ook kwetsbaar. De neiging om de kwetsbaar­ heid voor terroristische aan­ slagen te verkleinen door de burger wat minder privacy te gunnen, is dan ook tot op zekere hoogte begrijpelijk. West-Europa heeft eerdere golven van terrorisme relatief ongeschonden overleefd. Noch de RAF, noch de ETA of de IRA zijn er in de jaren zeventig tot negentig in geslaagd het democratisch karakter van Duitsland, Spanje en Engeland aan te tasten. Toch gingen de respectieve regeringen destijds soms onnodig ver om de veiligheid van de burger te bewaken. Het Radikalenerlass of

Berufsverbot in de

Bondsrepubliek maakte bij­ voorbeeld ook van de com­ munistische postbode een staatsvijand.

De klok terug

Sinds de aanslagen in de VS, en nu ook in Madrid en Londen, mag de dreiging van het moslimterrorisme ook voor de rest van Europa niet worden onderschat. De poli­ tiek moet dan ook handelen. De vraag is: hoe? Bij een con­ crete dreiging of na een aan­ slag schiet de politiek op dit moment bijna collectief in een kramp en struikelen bewinds­ lieden en parlementsleden over elkaar heen om maar zo drastisch mogelijke maatrege­ len voor te stellen. "Het is dan niet altijd even duidelijk of het om inhoudelijk effectie­ ve maatregelen gaat of dat de voorstellen vooral voor de bühne bedoeld zijn", vindt Hennis-Plasschaert. "Onlangs stelde het CDA bijvoorbeeld voor om de, in het akkoord van Schengen, opgegeven paspoortcontroles te herin­ voeren op Schiphol. De effec­ tiviteit van dit voorstel is nihil omdat het voorbij gaat aan de

mogelijkheden die het Schengenakkoord ons reeds biedt bij terreurdreiging. Het zou betekenen dat we de klok twintig jaar terugdraaien en de opsporingsambtenaren zijn er niet mee geholpen. Zeker als liberalen moeten we het niet vanzelfsprekend vinden dat we in de strijd tegen het terrorisme systematisch de bescherming van onze privacy opgeven."

Niet zaligmakend

Helaas is voor dit onderwerp het tij voor het genuanceerd denken niet erg gunstig. Voor privacy is het eb, voor veilig­ heid bij tijden springvloed. Hennis-Plasschaert: "In de oude lidstaten is men zich gek genoeg meer bewust van de gevolgen van het opgeven van privacy dan in de nieuwe lidstaten. Verder wegen de liberalen en de socialisten de voor- en nadelen meer tegen elkaar af dan de conservatie­ ven of de christendemocraten."

Genuanceerd denken betekent in dit geval niet zomaar water bij de wijn doen om een poli­ tiek compromis te bereiken, maar streven naar optimale effectiviteit. "De Spaanse politie heeft de daders van de aanslagen in Madrid mede dankzij oude telefoongegevens kunnen arresteren. Dataretentie voor een beperkte tijd heeft dus wel degelijk zijn nut. We moeten het echter niet als een zaligmakend middel beschou­ wen. De daders van de diamantroof op Schiphol slaagden er immers in alle sporen zorgvuldig te wissen. In technisch opzicht lopen we helaas vaak achter de feiten aan. De kans bestaat dat toe­ komstige terroristen er in slagen hun telefoon- en inter­ netgegevens op zeer gesofis­ tikeerde manier te verdoezelen en dan hebben we dus hele­ maal niets aan de voorstellen die nu op tafel liggen."

Nutteloze data

Momenteel bewaren de tele­ foon- en internetproviders de gegevens van hun klanten circa drie maanden, voor zover dat nodig is voor hun bedrijfsdoeleinden. Daarna worden de data gewist. In een gezamenlijk plan stelden het Verenigd Koninkrijk, Zweden, Frankrijk en Ierland onlangs voor deze gegevens tot vier

(19)

Jeanine Hennis-Plasschaert

jaar lang te bewaren. Tevens stelden zij een aanzienlijke uit­ breiding van de te bewaren gegevens voor. Het voorstel ging het Europees Parlement, als ook een aantal lidstaten, veel te ver. De Europese Commissie heeft inmiddels een nieuw voorstel ingediend waarbij het Europees

Parlement medewetgevende bevoegdheid heeft. De Europese Commissie gaat uit van één jaar opslag voor tele­ fonie- en zes maanden voor internetgegevens. "Het voor­ stel van de Commissie is al beter, maar nog niet perfect. Voorstanders van het jarenlang bewaren van dergelijke ge­ gevens verwijzen graag naar de Verenigde Staten, maar de VS hanteren een totaal ander systeem, namelijk datapre- servation in plaats van

data-retention. Groot verschil is ook dat de VS überhaupt geen wet­ en regelgeving heeft als het gaat om de bescherming van persoonsgegevens," aldus Jeanine Hennis-Plasschaert. "Met alle gevolgen van dien, want er zijn inmiddels telecom- providers die reclame maken met de belofte dat de gege­ vens niet worden bewaard. Daar wordt het bieden van meer privacy onderdeel van de marketingstrategie. Hoe wen­ selijk is dat? Wat de voorstan­ ders van jarenlang bewaren er evenmin bij vertellen, is dat we dan ook een grote berg vols­ trekt nutteloze data zullen opslaan. Driekwart van het internetverkeer bijvoorbeeld bestaat uit spam. Als we die gegevens opslaan, bewaren we niets meer of minder dan virtuele vuilnis."

"Driekwart van het

internetverkeer bestaat uit

spam. Als we die gegevens

opslaan, bewaren we niets

meer of minder dan

virtuele vuilnis."

Kosten afwentelen

Bovendien zal dat langdurig opslaan van gegevens bijzon­ der veel digitale capaciteit kosten. Het antwoord op de bekende vraag 'wie zal dat betalen?' is vooralsnog niet gegeven, maar het zou volgens Jeanine Hennis-Plasschaert naïef zijn te veronderstellen dat de providers daar hon­ derd procent voor opdraaien. "In het voorstel van de Europese Commissie wordt gesteld dat lidstaten de tele- comproviders in de kosten tegemoet moeten komen. Als we dan onze mond vol hebben over een Europees level playing field, moeten we hier­ over wel zeer goede afspraken met elkaar maken. Een deel van de kosten zal men sowieso trachten af te wente­ len op de consument. Ten aanzien van het Commissie­ voorstel staan nog vele vragen open en het debat in het Europees Parlement is dan

ook volop gaande. Niet alleen over de financiering, maar ook over de gewenste duur van de opslag, de hoeveel­ heid en het soort gegevens dat moet worden opgeslagen, evenals de toegankelijkheid van die databestanden. De centrale vraag blijft echter: levert het ons werkelijk extra veiligheid op of wordt er vooral een vorm van duurbe­ taalde schijnveiligheid gecreëerd? In de strijd tegen het terrorisme is het gevaar van doorschieten erg groot. Zoals Jules Maaten onlangs opmerkte: 'we kunnen ons wel en masse verschuilen achter de Pietersberg en de dijken, maar daarmee wordt het probleem niet opgelost'. Bergen oude telefonie- en internetgegevens lijken net zo min de oplossing voor het probleem te zijn."

Tekst: Jeroen Kuypers

Alliance o f Liberals and Democrats for Europe

Alliance des Démocrates et des Libéraux pour l'Europe

Onder auspiciën van de Liberale Democratie fractie in het Europees Parlement

(20)

D

e

i d e e ë n

v a n

v a n d a a g

z i j n

b e p a l e n d

V O O R H E T S U C C E S V A N M O R G E N

O p 1 oktober 2005 vond er ter gelegenheid van de opening van de M aastricht G raduate School of Governance van de Universiteit M aastricht een con­ ferentie plaats die wereldwijd publiciteit trok. Assemblee Sprekersbureau leverde hiervoor het idee en arrangeerde de sprekers voor dit event met de titel:

D e drie hoofdrolspelers tijdens deze zaterdagmiddag waren: de kleinzonen van President Franklin Delano Roosevelt (1) van de Verenigde Staten, Secretaris- Generaal van de Communistische Partij Joseph Stalin (2) van de Sovjet U nie en Premier The Right Honourable Sir Winston Churchill (3) van het Verenigd Koninkrijk. Samen met studenten en Europese leiders uit de politiek, het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties, debatteerden deze kleinzonen over eenheid en verscheidenheid in Europa en de wereld, 60 jaar geleden en vandaag.

D

e b r on van de bestf

. S

p r e k e r s

, M

o d e r a t o r s

& D

a g v o o r z i t t e r s voor

C

o n f e r e n t i e s

, E

v e n e m e n t e n

, B

e d r i j f s

-

en

L

u n c h of

D

i n n e r me e t i n g s VIM INTEO

A

s s e m b l e e

b v

I

n t e r n a t i o n a a l

S

p r e k e r s b u r e a u

M

a a s t r i c h t s i n d s 1 9 8 5 YALTA & B E Y O N D (1945 - 2005)

LAAT U ADVISEREN EN VERRASSEN

Of vr aag o n z e b r o c h u r e aan via

w w w . a s s e m b l e e . n l

P

o s t b u s

5 50 • 6200 AN M

a a s t r i c h t

• N

e d e r l a n d

(21)

debat

Nieuw

zorgstelsel

dwingt

tot meer transparantie

Al sinds het kabinet Den Uyl wordt over de noodzaak tot hervorming van de zorg gesproken. Nu, dertig jaar later, komt die verandering er ook. De privatisering van het zorgverzeke- ringsstelsel onder de VVD-minister van WVS, Hans Hooger- vorst, betekent de grootste naoorlogse verandering van het zorgsysteem. De theorie lijkt schoon, maar over de vraag hoe het straks in de praktijk zal functioneren, heerst grote onzeker­ heid. De directeuren van respectievelijk de Zorgverzekeraars Nederland en van de Nederlandse Patiënten Consumenten Federatie laten er hun licht over schijnen.

erg n o d ig in de zorg. W a n t er h oefde m aar een N O V A -program - ma te zijn en het zo rg b e le id g in g w e e r een andere kant uit. Dat s c h o o t dus n o o it op. Helaas lieten velen zich d o o r die tv -p ro - g ra m m a 's in de w a r bren g e n , te rw ijl daarin slechts in cid e n te n aan de o rd e w e rd e n g e s te ld ."

D ire cte u r Iris van B ennekom van de NPCF haakt d a a ro p in. "V a n u it p a tië n te n p e rs p e c tie f heb je de m edia hard nodig. N a tu u rlijk w il m en graag m e t in cid e n te n en z w a rt-w it verh a le n ko m e n , w a n t d a t h eeft hoge nieuw sw aarde. N ie tte m in is m edia a a n d a ch t v o o r ons van on sch a tb a re w a a rd e g e w e est o m in beeld te kom en en v o o r het p a tië n te n b e la n g p o s itie in het m e d ia d e b a t te v e rw e rv e n ."

D ire cte u r C hiel Bos van de ZN zag de noodzaak to t w ijz ig in g van het zo rg ste lse l al langer. In zijn fu n c tie s als h u isa rts en la te r als be kle de r van v e rs c h il­ lende b e le id s m a tig e fu n c tie s in de gezo n d h e id szo rg c o n s ta ­ tee rd e hij d a t p riv a tis e rin g van het systeem van zorgverzeke­ rin g e n o n a fw e n d b a a r w as. Hij w e rd om die reden dan o o k lid van de VVD, w a a r hij so w ie so een soepele entre e had, aan­ gezien de h u id ig e v o o rz itte r van de ZN, Hans W ie g e l, de

kw a lite ite n van Bos al in het viz ie r had. "L idm aatschap leek m ij handig, o m d a t v a n u it de VVD een e norm e stim u la n s to t v e ra n d e rin g w e rd gegeven en b o ve n d ie n de p o litie k e d ru k en het d ra a g vla k v o o r v e ra n ­ d e rin g e n aanw ezig w a re n ." Bos heeft g ro te w a a rd e rin g v o o r de m a n ie r w a a ro p m in is ­ te r H o o g e rv o rs t de zaken aan­ pakt. "H o o g e rv o rs ts g ro te kracht is dat h ij goed de in g e ­ slagen w e g b lijft v o lg e n en die s ta n d v a s tig h e id w as heel

Strategie

Van B ennekom staat g e b a lanceerd in dat debat, w a n t ze heeft een ro b u u ste e rv a rin g o p g e b o u w d . Na haar o p le id in g M a nage­ m e n t G ezondheidszorg deed ze ja re n la n g onderzoek naar o n d e r m eer de sam enhang tussen gezondheid en sociaal econom ische status. Ook w e rk te ze o n d e r andere b ij Z ilve re n K ruis w a a r ze zich bezig hie ld m e t de re la tie tussen z o rg a a n b ie d e rs en z o rg ­ verzekeraars. Daarm ee w as ze de g e d ro o m d e k a n d ida a t om ju is t de belangen aan de o ve rka n t van de o n d e rh a n d e lin g s ta fe l te b e h a rtig e n . S inds v ijf ja a r d o e t ze dat als NPCF-directeur.

"W a t m ij p o s itie f o p v ie l, w a s dat de m ensen in de zorg zeer d e sku n d ig en p ro fe ssio n e e l zijn, m e t een d o sis id e o lo g ie en d u id e lijk e ideeën o v e r de g e zo n d h e id szo rg . M aar d a t het heel m o e ilijk is daar p rio rite ite n in te stellen en ric h tin g in te kiezen en ideeën o m te zetten in e ffe ctie ve a c tiv ite ite n en re g e ls." S tra te g isch ve rste rkte NPCF zich o n d e r haar le id in g . "W e deden o n g e lo fe lijk veel en dus niets echt goed. W e hebben d aarom besloten ons op een paar b e la n g rijk e zaken te richten en sam en m e t co n cu lle g a 's beleid te v o rm e n , w a n t je kunt het niet a lle e n ." D aarbij ziet ze e ro p to e d a t de eigen o n a fh a n k e lijk h e id sterk w o rd t g e h o u d e n . "Ik g e lo o f n a m e lijk n ie t in a llia n tie s, m aar w é l in c o a litie s ."

Tot haar ge lu k zw aaide ook op h oog p o litie k niveau een d e u r v o o r d e b a td e e ln a m e open. "D e d ire cte u r-g e n e ra a l g e zo n d h e id s­ zorg op het d e p a rte m e n t van W VS, M a rtin van Rijn, is ervan o v e rtu ig d d a t m a je u re v e ra n d e rin g e n alleen m o g e lijk zijn als

(22)

debat

Iris van Bennekom

d a a rv o o r m a a ts c h a p p e lijk d ra a g v la k is. Z ijn v o o rg a n g e rs zagen p a tië n te n -c o n s u m e n te n o rg a n is a tie s n ie t e cht als een inte g ra a l o n d e rd e e l van hun stra te g ie . Van Rijn g e lu kkig w e l. Dat is echt een n o v u m ."

Prijsvechter!

Er is m e t de w ijz ig in g e n in het zorgstelsel alle reden to t debat, w a n t er heerst de n o d ige onzekerheid en sp ra a k v e rw a rrin g . Zoals rond de c e n tra le te rm in de n ie u w e zorg: m a rk tw e rk in g . Dat k w a lite it en p rijs elkaar bij m a rk tw e rk in g op een bepaald p u n t v in d e n , lijk t v o o r de hand lig g e n d . Toch g e ld t dat in zich t n ie t v o o r alle p a rtije n . Bos: "E r is een e n o rm v e rsch il in bee ld ­ v o rm in g en verw ach tin g sp a tro n e n . M edische specialisten denken vaak 'ha, m a rk tw e rk in g , ik ga m eer v e rd ie n e n '. Zo w e rk t het n a tu u rlijk n ie t."

Er zal goede k w a lite it te g e n een v e ra n tw o o rd e p rijs m oeten w o rd e n a fg e d w o n g e n in de o n d e rh a n d e lin g e n tussen z o rg v e r­

zekeraars en -ve rle n e rs. W at dat b e tre ft lijken de verzeke­ raars klaar v o o r die g e sp re k­ ken, w a n t d o o r de vele fusies hebben ze hun o n d e rh a n d e ­ lin g s p o s itie v e rs te v ig d . De a n g st bestaat e ch te r d a t d it le id t to t p rijsve ch te n in een sector die daar ongeschikt v o o r is. Bos pareert: "Toen ik h ie r v ijf ja a r geleden b in n e n ­ kw am , w a re n er nog ta c h tig zorgverzekeraars en per 1 ja n u a ri aanstaande zullen d a t er nog circa v ijftie n zijn. Dat is een goede zaak, w a n t een verzekeraar m o e t heel g ro o t zijn om de risico 's te kunnen ve rd e le n . B ovendien zal m en elkaar, als de m a rkt v e rd e r k rim p t to t het d o o r m ij v e rw a c h te m in im u m van tie n verzekeraars, scherp houden en beconcurreren. Dat is alleen m aar p o sitie f." In principe d e e lt Van B ennekom die visie, m aar zij b re n g t een n uance­ rin g aan. "D e in d ik k in g van de ve rz e k e rin g s m a rk t ju ic h ik to e als het gaat o m m a c h ts v e r­ h o u d in g e n in de to ta le m a rkt en o m de b re e kijze rfu n ctie . M aar w ij zullen er heel kritisch op b lijv e n d a t verzekeraars doen w a t ze m oeten doen, n a m e lijk goede zorg inkopen. V oor zo rg p re m ie s is een van onze a a n d a ch tsp u n te n dat m en niet de ko rtin g e n op c o l­ le c tiv ite ite n a fw e n te lt op in d i­ v id u e le b u rg e rs, w a a rd o o r die m e e r gaan b e ta le n ."

Dubbelfunctie

Van B ennekom o n d e rs tre e p t het belang van z o rg v u ld ig e in ko o p h e rh a a ld e lijk. De NPCF he e ft o o k hard g e vo ch te n om in de Z o rg v e rz e k e rin g s w e t de ga ra n tie s te k rijg e n d a t de verzekeraar zijn v e ra n tw o o r­ d e lijke rol n a ve n a n t v e rv u lt. "A ls zorgverzekeraars die rol n ie t pakken, dan v o o rz ie t de w e t erin dat anderen dan v e r­ zekeraars zorg m ogen inkopen. Dat kunnen p a tië n te n -, c o n s u ­ m enten- en b u rgerorganisaties zijn. Dat w a s v o o r ons een harde eis, w a n t e ig e n lijk is het d u b b e l d a t je te g e lijk in k o p e r én zorgverzekeraar bent. Ik v e rw a c h t ook d a t in de to e ­ k o m s t verzekeraars w e e r v e r­ zekeraars zullen w o rd e n en hun in k o o p p o rte fe u ille zullen u itb e s te d e n ."

Bos d e e lt die ziensw ijze niet. Hij d e n kt d a t de d u b b e lfu n c tie ju is t goed zal w e rke n .

"V erzekeraars hebben er baat bij veel klanten te hebben en bij zich te houden. Dat kan alleen als je v o o r een b e p a a l­ de p re m ie goede zorg levert. Bij u itste k in de zo rgverzeke­ rin g g e ld t d a t g o e d k o o p d u u r­ koop is. A ls een p a tië n t n a m e ­ lijk in één keer die goede b e h a n d e lin g k rijg t, dan is dat veel g o e d k o p e r dan d a t hij la te r nog eens behan d e ld m o e t w o rd e n . Dat g a ra n d e e rt dus d a t verzekeraars n ie t p u u r op de goedkoopste zorg zullen s tu re n ."

Om aan kennis o m tre n t goede zorg te kom en, staan de

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

• Wat zijn de wensen van de Nederlandse bevolking als het gaat om (door)behandelen rond

Dat is de eerste twee weken leuk, maar als je weet dat er altijd nog een dag komt, hoef je nooit je best te doen om iets op tijd voor elkaar te krijgen. Controle geeft rust en

Robert: Sommige mensen zeggen dat de ET's hier komen voor de grondstoffen. Yazhi: Ze kunnen ook naar Erra gaan, ook naar Temmer, naar Procyon, naar Cyndriel, naar Pitoya, naar

onder mijn handen schrijf jij je naam, mijn ogen zien door jouw licht, ik leef door jouw hartslag in mij.. Ik hou van je als van mezelf ziel van

"Als je arm bent en je elke morgen moet opstaan, dan is het eerste waarvan we schrikken niet dat we geen koffie kunnen drinken, maar de angst voor de postbode.. Maar

We nemen standpunten in over onderwerpen als de public cloud of verSaaSen, we onderbouwen keuzes voor klanten als ze zelf niet zeker zijn, we adviseren open en eerlijk op basis

een aarde waar alle mensen thuis zijn bij zichzelf en thuis zijn bij elkaar.. Trek het

Hier zijn mensen die die naam serieus nemen en met elkaar proberen een plek van toevlucht te zijn, een stoet van mensen van waar uit een andere stem klinkt.. Die stem is niet stil te