bron
De vermakelijcke buys-man. Casparus Lootsman, Amsterdam 1694 (achtste druk)
Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/_ver023verm02_01/colofon.php
© 2011 dbnl
Den HARINGH, seyd men, spant de Kroon Van alderhande Vis:
Voornaem’lijck, als hy, blanck en schoon, Eerst vers gevangen is;
Dan looft den Buysman HEM, die ’t geeft, Die alles voed, dat Leven heeft.
Een Nieuw Liedt van de Enckhuyser Haring-vaert.
Stemme: Mijn Heer la Lande.
WIlt nu vrolijck singen, Ende seer wesen verblijdt, Nu de tijd ons weer gaet brengen, Dat men repareert met vlijt, Haringh-buysen groot en kleen, Om ter Zee te varen heen, Om de Haringh, hoogh gepresen, Ons die lust, te deelen mee.
Hoe siet men nu slaven Timmer-luy en Haringh-man, Om te kloppen en te rasen, Elck lustigh als hy kan, Maken de Schepen geree, Om de Haringh, seer gepresen, Ons die lust, te deelen mee.
Nu soo siet men komen Uyt dorpen, Eylanden mee, De Buys-luyden sonder schromen, Te maken Schepen ree,
Siet hoe springht nu elck an, En weert hem als een Man, Om den Haringh, seer gepresen, Metter tijdt te vangen dan.
Wanneer de Schepen Zijn geteert en toe gemaeckt,
Dan gaet men met kracht aen ’t slepen, Daer men de Haringh goet mee maeckt, Dat is dat schoone witte zout,
Daer men Haringh mee goet hout, Peeckelharingh, seer gepresen, Smaeckt beter als Schapen-bout.
De vermakelijcke buys-man
Dan voort aen ’t halen, Leegt Tonnen en de vleet, En Victaly sonder dralen, Op dat elck vast wort gereet, Dan oock na de Brouwer toe, Om Bier ende Water goet, Broot, beschuyt en andere waren, En wat men meer hebben moet.
Als dan de Schepen, Al te samen zijn gereet,
Dan so gaet men wilt het weten, In de bocht daer men dan eet Soete Melck daer brocken in, Elck krijght het na sijn sin, In het huys, ja op de kamer, Hey dat brengt krioelen in.
Dan gaet elck koopen
’t Geen hy nodigh heeft van doen, Leersen om daer in te loopen, Kousen, Veters ende Schoen, Ende oock meer ander waer, So dat Buysman haest wort klaer, Om de Haringh, seer gepresen, Voor ons haest te maken gaer.
Men gaet dan scheyden Van Enckhuysen na sijn sin, Elck sijn Lief dan gaet geleyden, Trijn, en Griet, en Femmetjen, Geesjen, Jantjen, ende Geert, Elck siet als geheel verveert, Want elck nu sijn Lief moet missen, Tot hy met liefde weder keert.
Siet nu eens braveeren Door de woeste wilde zee, Onse Schepen na begeeren, Na Hitlandt inde Noord-zee, Tot voorby is Sint Jans dagh, Dat men het net uytschieten magh, Verwachtende Godes zegen, Als voor dees te wesen plach.
Dan soo gaet men schieten Op Sint Jans nacht over boort, Den Wandt daer in mach vlieten, d’Haringh so men daer van hoort, Halen sy het Net daer in,
Met veel Haringh na onse sin, Danckt dan Godt, hy is u Heere, Voor zijn zegen en gewin.
Alsse is gevangen Sy se in de Tonnen slaen, Kaecken, zouten met verlangen, Elck weert hem dapper dan:
Peeckel-haringh eel en goet, Ons hert verheugen doet, Want de Haring hoogh gepresen, Smaeckt delecaet en soet.
Als men is geladen
En weder t’huyswaert keert, Soo vergeet niet Godts weldaden Daer hy u mee vereert,
En prijst hem met hert en sin, Die hier door brenght groot gewin, Want de Haringh-vaert gepresen, Brenght ons hier veel Neeringh in.
Als sy dan aenkomen,
Roept men sonder langh gepeys, Welkom Buysman sonder schromen, Welkom, welkom van de Reys, Welkom Buysman uyt de Zee, Die ons brenght de Haringh mee;
Welkom, welkom moet gy wesen, En geluck en zegen mee.
De Buysman het Wand geschooten hebbende singht:
Stem: Het daget uyt den, &c.
HEt Wandt is uyt geschoten, Godt geev’ ons goede vanghst, Om Haringh is het wenschen, Daer na is veel verlanghst:
De vermakelijcke buys-man
Om Haringh is het wenschen, Is het wenschen.
Als wy maer Haringh vangen Soo zijn wy wel te vree, Hoe wel wy dapper zwerven, Geslingert van de Zee.
Hoewel wy dapper zwerven.
Dapper zwerven.
De Zee is ons vermaken, Daer vinden wy ook lust, Hoe wel sy altijdt hobbelt, En selden blijft in rust.
Hoe wel sy altijdt, &c.
Wy hebben veel vyanden Die ons vast nemen waer, De Rovers van Duynkercken, De Klippen hier en daer, De Rovers van, &c.
De schadelijcke Winden, Het onweer van de lucht, De Zee met sijn Tempeesten, Dat brenght ons op de vlucht.
De Zee, &c.
Geen zeegen is voor handen Soo Godt ons niet gerieft, Hy kan den Haringh geven Wanneer het hem gelieft, Hy kan den, &c.
Wat staet ons te beginnen, Als wy dus zijn bezwaert, Dan hem gestaegh te bidden, Dat hy ons wel bewaert:
Dan hem, &c.
Dan hem gestadigh bidden, Dat hy ons zeegen geeft, Op dat een yeder wel doet, En in Godts vreese leeft Op dat, &c.
En Buysman laet u raden, Al zijt ghy op de Zee,
Vreest Godt den Heer van herten, Gy krijght sijn zegen mee, Vreest Godt den, &c.
Een Nieuw Liedt, ofte t’samenspraeck van een Visscher en Lantman.
Stem: Ick ginck op eenen morgen.
Lantman.
WElkom Visscher verheven, Welkom al uyt ter zee, Zijt ghy noch fris in ’t leven, Met u gesellen mee?
Ey, blijft doch hier een weynigh staen, Wilt my doch wat verhalen,
Hoe is u Reys vergaen?
Visscher.
2. Ick danck u Lantman goedigh, Voor dees u gunst tot mijn, Godt lof dees reys is spoedigh Wel afloopen sijn:
Daer ick den Heer voor dancke, siet, Want hem alleen de eere
Komt, en ons menschen niet.
Lantman.
3. Heeft u noyt storm of bare, Dees reys besprongen niet, Dat u bracht in ’t bezwaren, Ja schier in ’t hooghst verdriet;
Gelijck het wel somtijds gebeurt, Dat meenigh laet sijn leven,
’t Welck Wijf en Kindt betreurt?
Visscher.
4. Och ja ’t Lantman verheven, Het is ons gebeurt wel, Dat den Windt quam gedreven, Soo dat de Baren fel
Haer verhieven ten Hemelwaert, Maer Godt, den Heer der Heeren, Heeft ons altijt bewaert.
De vermakelijcke buys-man
Lantman.
5. Hebt gy oock niet vernomen Eenige Rovers, siet,
Of vyant seer onvromen, Gelijck het wel geschiet,
Die u socht met schip, goet en lijf, Te brengen in ’t benouwen, Tot u groot ongerijf.
Visscher.
6 Ja, de boose vyanden Hebben ons meenighmael Seer fel komen aenranden, Doch even principael,
’t Is noyt geluckt, tot haerder spijt:
Want Godt den Heer goedigh, Heeft ons gestaegh bevrijdt.
Landtman.
7. Zeeman, wilt ghy verklaren Wanneer een zwaer tempeest Hem verheft met de baren, Zijt ghy dan niet bevreest?
Als ghy de doodt voor oogen siet, En niet en kunt ontloopen, Of ghy al klaeght of niet?
Visscher.
8. Ja, men siet wel gebeuren, Als men heeft zwaer onweer, Datter wel zijn die treuren, Ende benauwt zijn seer,
Doch even men geeft malkander moet, En beveelen ’t den Heere,
Hy is ’t die ons behoedt.
Landtman.
9. Hoor kloeck Zeeman verheven, Sijn uw’ Voor-ouders goet, Geen op de Zee gebleven, Of van nu naeste bloedt,
Dat gy dus kloeckmoedigh t’Zee vaert, Heeft so een droeve mare,
Uwe hert noyt bezwaert?
Visscher.
10. Och ja ‘t, Lantman eerbare, Sulcks is my wel geschiet, Want myn vrienden te gare, Zijn meest gestorven, siet, Op de zee, en gebleven daer, Soude ick daerom niet varen?
Och ja, sonder bezwaer.
Lantman.
11. Hoe derf dy dan noch komen Op de zee groot en wijdt, Daer u Voor-ouders vrome, Verdubbelt zijn subijt, En u vrienden meest allegaer?
Voor mijn Zeeman verheven, Ick was geheel onklaer.
Visscher.
12. Ick moet u oock wat vragen, Waer heeft u Vader goet Doch ge-eyndight sijn dagen, Dat ghy dus spreeckt onvroet, En vervaert zijn al voor de doodt?
Voor my, ‘k heb noyt gelesen Dat yemandt die ontvloodt.
Lantman.
13. Mijn Voor-ouders vroome Zijn geen van alle niet Op ’t water omgekomen, Maer zijn gestorven, siet, Te huys al op haer bedde saen, Daer wy haer laetste reden Wel mochten hooren aen.
Visscher.
14. Zijn uw Ouders verheven Op ’t bedt gestorven saem, Hoe derf dy dan u leven Gerust te slapen gaen?
Vreest ghy oock niet te sterven daer?
Daer doch soo meenigh mensche Op ’t bedde sterft voorwaer.
De vermakelijcke buys-man
Lantman.
15. Ick danck u Zeeman goedigh Voor u antwoort tot mijn:
Want ick ben geheel vroedigh Onderwesen van dijn,
Dat elck moet wesen in sijn beroep fijn, Den Lantman hier te lande,
Den Zeeman moet t’zee zijn.
Visscher.
16. Ja dat is wis en ware, Want wil men de doodt vlien, Dat men niet t’zee soud’ vare, Dan moest dit oock geschien, Op alle plaetsen te lande siet:
Want geen plaets is’er seker Voor de doodt, waer men vliet.
Lantman.
17. Vaart wel, gy Zeeman goedig,
’t Is tijdt voor mijn te gaen, Godt geeft u Reys voorspoedigh Als gy vaert t’zee voortaen, En hy wil u bewaren altoos Voor noot van storm en baren, En voor den vyant boos.
Visscher.
18. Vaert wel, Lantman eerbaer, Godt geeft u goeden dagh, En hy wil u bewaren Altijdt voor droef geklagh, En geeft u sijnen zegen goet, Dat gy van ’t Landt veel Vruchten Verkrijght in overvloet.
Matroos-Liedt.
Stem: Van de Mosselkreekse Papen.
Want meenigh Boots-gesel Haer leven moeten wagen, Al op de Zee rebel,
By nacht en oock by dagen.
De Zee door Godts geheugenis Verteert soo menigh Man, Die al te samen van de Vis Verslonden worden dan, Maer laes! wat leyt daer an, Waer onse Lichaems varen, Als Godt ons Ziele dan Eeuwighlijck wil bewaren.
Wat lijdt den Zeeman al verdriet, By nachten en by dagh,
Als hy de doodt voor oogen siet, En niet ontvluchten mach:
Door storm en groot onweer, En gewelt al van de baren, Dat brengt ons dies te meer In angst en groot bezwaren.
Oock groot gewelt en tegenspoet, Lijdt den Zee-man valjant:
Van Turck en Rovers seer verwoet, Worden sy aengerant,
En veel vyanden meer Die haer soecken te krencken, Die varen by der Zee, Mogen hier wel op dencken.
Als sy oock op een lager wal Door stormen drijven voort, Seer haestigh sy de Masten al Dan kerven over boort, Dan sien wy weer de doodt Voor oogen met vertsagen, Somma, de sorgh is groot Die den Zee-man moet dragen.
Godt helpt haer dan wel uyt den noot, Die hem aenroepen seer,
Hy wil niet den Sondaer sijn doodt, Maer dat hy hem bekeer:
De vermakelijcke buys-man
Want door sijn stercke handt Gaet hy den Mensch weer laven, En brenght haer weer te landt In een gewenschte Haven.
Als sy komen te lande fijn, So is haer eerste werck, Te bier of in de brandewijn, Maer weynigh in de Kerck:
’t Is haer vergeten dra, Dat haer de Heer gepresen Trouw hulp door sijn gena, Uyt angst en groote vreesen.
Als sy krijgen haer geldt in d’handt, So is het haest verteert;
Sy koopen daerom Landt noch Sandt,
’t Is voor Weerdin en Weert,
’t Is of hy ’t ergens vindt, So gaet hy domineeren, Dat men so suerlijck windt, Siet men so licht verteeren.
Met Vrouwtjes van den lichten aert Raken sy op het wildt,
Sy moeten weder op de Vaert Als ’t gelt al is verspilt,
’t Is haer geen groote eer, Noch minder voor de Vrouwen, Want sy na Godes Leer Haer zedigh moeten houwen.
Maer waer mach ick doch praten van, Wat siet men veel gepronck,
Dagelijcks langhs de straten gaen, Van Dochters oudt en jonck, In Hollandt over al,
Siet men haer gaen braveeren, Het komt door ongeval,
’t Zijn geen Dochters met eeren.
De Zeeusche Meysjes, wat een praet Die weten oock seer wel,
By nacht te danssen langhs de straet, Al met een Boots-gesel,
En maken groot geraes Met de Jongmans wilt weten,
’t Zijn Dochters van Deus Aes, Of het is my vergeten.
Maer is het niet een mal gelaet Van dese Dochters hoor By nacht te danssen over straet, Den Speelman die gaet voor,
’t Is haer geen groote eer, Sy konnen ’t lichtelijck dragen, Want in Oost-Indien veer Hoort men van haer gewagen.
De Jongmans achten ’t voor geen quaet Sy seggen ’t is playsier,
Te danssen somtijts langs de straet Al met een Venus dier:
Maer so de Schrift vermelt, So is het haer geen eere, Dat sy so schoonen geldt So roeckeloos verteeren.
Dese Jongmans en Dochters fraey Die sijn seer wel bekent,
Sy woonen op de Turf-kaey, Of ergens daer ontrent:
Om dat sy eerlijck zijn, So wil ich haer niet laken, Want is den draedt noch fijn.
Men souwse groover maken.
Gy Jongmans hoort met goet bescheyt, Houdt doch in drincken maet,
Want dronckenschap is (so men seyt) De Moeder van het quaet,
Leeft vry na Godes Leer, Wilt quaet geselschap haten, So sal u Godt den Heer In vrede varen laten.
Oorlof Matroos hoort mijn vermaen, Als gy zijt in de noodt,
Roept Godt den Heer van herten aen, Bekent uw’ sonden groot,
De vermakelijcke buys-man
Want die van herten seer, Berouw heeft van sijn sonden, Die wordt van Godt den Heer, Genesen al sijn wonden.
Doe men dit nieuw Liet eerstmael vant Voeren wy over Zee,
Van Oost-Indien na ’t Vaderlandt, Naer Middelburgh de Stee, Met ’t schip Prins Hendrick ree, In ’t Jaer van dertigh negen En sestien hondert mee,
Den thienden Maert geschreven.
Journael. Gehouden in India.
Stem: t’Amsterdam al op de Ree.
REcht voor Texel op de Ree Leggen wy gereet te varen, Door de woeste wilde zee, Over soute stoute baren, Na Oost-Indien rijck vermaert, Met de Vreed’, die Godt bewaert Als hy ons ’t leven spaert.
’t Wintje waeyt al Oost Noord-oost, Wind’ op Anckers, set by zeylen, Lootsman, weest nu wel getroost, Wilt na diept en droogte peylen, Sie na Ton en Bakens mee, Dat wy op een drooge stee Niet raken, maer in zee.
’t Landt van Doev’ren leyt aen Ly, Singels wy met lust passeeren, Bevesier en Wicht voorby,
Poortlants hoeck kan ons niet deeren, Goustaert, Lesert, Sorles lest, Daer meed’ zeylen wy zuyd-west, En zuyden dat is best.
‘k Sie de Hemels hooge top Aen de Canarische Eylanden:
’t Noord-passaet waeyt lustigh op, Strijckt de Mars-seyls aen de randen;
Stuurman, schiet de hooge kant, Voort de Steven doemt het Landt, Dan dreyght ons Klip of Strandt.
Jago van ons aen Stuurboort, Om de Lini te passeren,
Zeylt men zuyd zuyd-oost al voort, Moesten noch een eynd’ laveeren,
’t Ooste wintje koelde dicht, Trijnedad quam aen ’t gesicht, In ’t opgaen van het licht.
Man te Roer, houd’ zuyd-oost aen,
‘k Sie Testande Chun al blincken, Laet de koers nu Oost aen gaen, Dese wint die wil ons schincken, Ende brengen op de Ree Aen de Bon-Espans uyt zee, Daer wy ververschen mee.
Zeylen zuyd’ ten oost van hier, Om de West-passaet te treffen, Daer na Oost met groot playsier, Sagen doen Sant Paulo effen:
Sackten weder om de Noort, Kregen ’t West-Mason aen boort.
Dus gingh ’t na Java voort.
Mannen, sie voor uyt na Landt, Om de Straet Sunde te ramen, Neemt het Dieploot in de handt:
Dan soo komen wy te samen Aen de Stadt Batavia In het Rijck van Jacketra, Daer wy verlangen na.
Scheyd-liedt. Tusschen een Zee-varende Vryer en sijn Beminde.
Stem: Edel Aristen koen.
DEn tijt hier nu gebiet, Om mijn Lief te verklaren,
De vermakelijcke buys-man
’t Is voor my een hert kruys,
’t Is tijdt voor my te varen, Dat doet mijn zwaerlijck suchten En scheyden is mijn pijn, Dat ick met ongenuchten, Moet derven u aenschijn.
Schoon Lief waer is de reys Daer ghy na toe sult varen, Och ick en weet ’t niet, Ick gis wel voor drie Jaren, Hoe sal den tijdt om komen Al slapende mijn hert,
Och, och ick magh wel schromen, Die Reys is veel te vert.
Ick moet u roode mondt Noch eens een kusjen geven, Om dat uw’ lippen rond Schier aen de mijne kleven, Mijn liefste Lief verheven, En weest hier mee verdult, En wilt op hoope leven, De Reys moet zijn vervult.
Hoe soud’ ick zijn verdult Of oock in vreugde leven:
Want op de vreemde kust Gaet ghy u nu begeven In perijckel van u leven, In de wilde baren fel, En ongesonde luchte, Die u quellen rebel.
Al zijn de p’rijckelen groot, Die ons souden konnen keeren, Ick hoop mijn gewenste deel, De Heer sal ons bewaren, Wy sullen noch vergaren, En dat in liefde soet, En oock te samen paren, Mijn Lief weest wel gemoedt.
E Y N D E .
Zee- en Schippers Liedeken.
Stem, Yets moet ick u Laura vragen, &c.
RYcke Zee met al u schatten, Wie kan uwe rijckdom vatten?
Wie besiet u rijck Tresoor?
Peerlen, Silver, en Coralen, Steentjes, Beentjes zijn te halen, Al u rijcke zanden door.
Niet is hier op deser aerde,
Oock hoe groot of schoon van waerde, Dat u konst niet aerdigh maelt, Paerden, Katten, Honden, Swijnen, Bomen, Kruyden, Medecijnen, Alles uyt u boesem daelt.
Pluto sit daer oock te grasen, Om sijn grage lust te asen, En hy schenckt ons al te met Wel een schelpje voor ons oogen, Ey hoe konstigh en gebogen, Hoe gebeelt, gevlamt en net.
Siet hem ram’len met de schijven, Van ons scheepkens die daer blijven, Siet hem staep’len gout en schat:
Daer heeft hy sijn Tolck en boden, Die ons by sijn schatten nooden,
’t Gierigh hert gebreeckt noch wat.
Ons scheepjes die laveren, Die dan heen en weder keeren Al op hoope van de winst, Al om gelt en goet te soecken Uyt de Noord en Zuyder hoecken!
Maer om deughden denckt men minst.
Siet hier eens van de stranden Met haer Wimpels komen landen, Met haer vlerken en getrom.
Sietse vlammen tot een wonder, Sietse spouwen vuur en donder.
De vermakelijcke buys-man
Tot haer blijde wellekom.
Daer wort alle vreugt bedreven, Als de Schipper, schip en leven Brengt ter goeder Haven in:
Siet de Reeders eens verlangen, Om een goede buyt te vangen, Siet haer gapen na ’t gewin.
Schipper hebdy ’t dan verpeutert, Hebdy hier en daer geleutert, Hebdy dan u Schip verboomt, Dan meugt gy by tijdts wel singen, Schipper moet de Ree af springen, Als hy van den Nicker droomt.
Maer hebt gy so slinks by tijden Wat getaeckt van Gelt of Zijden:
Hebdy maer u Schip gevult;
Hebdy dan een putjen broken, Niemant heeft een woort gesproken, Gy zijt vry, en hebt geen schult.
Wie by Pluto gaet ter schoolen, Die sal niet in ’t doncker doolen, Want hy is een duyster Godt, Die sijn Kinders en sijn Klercken Drijft tot roof en quade wercken, En hy maeckt haer stout en sot.
Doet u handel doch ter eeren, Wilt van Japans Schippers leeren:
Als sy quamen uytter noot;
Brachten sy den Heere gaven, Die haer in een blijde Haven Bracht in ’t leven, uyt den doodt.
Amoureus Minne-Liedt.
Stem: Alez ou le fort vous Conduit, &c.
EYlaes! mijn suchten is om niet,
De schoonste Maegt, die d’aerd’ ooyt heeft gedragen, En heeft geen deernis met mijn klagen;
Maer lacht om ’t geen sy aen mijn lijden siet,
Silvia wreede gaet heen,
En lacht terwijlen dat ick om u ween, Nu sy d’ooren stopt voor mijn gebeden:
Sal haest de doodt Mijn schrale leden Helpen uyt de noodt.
De Son sagh noyt bedruckter hart,
Noyt Nacht en was vervult met meerder suchten, Als ick om ’s levens leet t’ontvluchten,
Maer waer ick ga, my volght mijn eygen smart:
De Werelt is my veel te nouw,
Ick ben verschrikt, en voor mijn schaduw schouw;
Eylaes! ick heb tot mijn verdriet gekosen De schoonste Maeght:
Maer ’t hart bevroosen Dat geen liefde draeght.
‘k Verlaet haer nu en wil voortaen Gants dolen gaen aen gene groene wegen, Daer genen troost en wordt verkregen;
Maer daer de doodt moet eyndigen ’t getraen.
Ey neen! Leander keer, ey keer;
Sy sucht om my, haer hert is al te teer;
’t Is raserny uw trouwheyt te bestrijden;
Sy is geraeckt, Met medelijden,
’t Hart inwendigh blaeckt.
Geboogen kniel ick voor ’t Altaer, En doe voor u mijn leste offerhande;
‘k Verwacht het vonnis van u handen, Te leven, of in kort te zijn een baer:
Doch so uw schoonheyt noch blijft straf, Soo dwael ik willig na mijn treurig graf:
Maer soo de schoonste krijght op ’t laetst medogen, Soo is ’t getraen
Van mijne oogen En mijn smert gedaen.
De vermakelijcke buys-man
Een Nieuw Liedt.
Stemme: Van Lambert Snoove.
QUartier-Meester verheven Wilt u beloften doen, En wilt’er dat ’s alle morgen U Scheepken spoelen schoon, Is’er dan een Man onwilligh, So laet ons de weet aen doen.
Niemant is daer onwilligh Dan dese Jonghman koen, Provoost sal hem doen halen, En sluyten hem in ’t Galjoen:
Hey alsulcke rebelle gasten Sal men loon na wercken doen.
In ’t Galjoen sag men hem sluyten Nacht en dagh seer bloot,
Sy gaven hem niet te eten Dan water ende broodt, Hey de Jongman sonder genade Laet hem sitten, hy heeft geen noot.
Sy gingen voor hem spreken Aen onse Officiers getrouw:
Het zijn maer loose streeken,
’t Is een gemaeckte mouw.
Dese Jongman sonder genade Die most van de Ree als nouw.
Van de Ree sagh men hem lopen
’t Wierdt den Provoost belast, Hy stelt sijn volck in ordonnantie, Daer moest wesen op gepast.
Dese Jongman sonder genade Moest met ’t natte gat voor de Mast.
Doen hy sijn recht ontfangen hadt Den Admirael liet hem ontbien, Bent gy een Matroos met eeren, Laet sulcks niet meer geschien, Of ick zweer u by mijn eeren, Gy sult onder al door de Kiel.
Op sijn woorden hy niet en paste Dese Jonghman triumphant, Ick salder u niet na loopen Met mijn hoedt in de handt, Hey al soudt gy my sonder genade Daer setten op een Eylandt.
Op ’t Eylandt sagh men hem doolen Met veel gepeynsen zwaer,
Het scheepje is hem ontvaren, Hy is’er gebleven aldaer,
Jonge gesellen wilt dit onthouwen, Uyt den dronck spruyt alle quaet.
Sijn hembtje heeft hy uyt-getrocken, Hy liet het wapen aldaer,
Een Engelsman heeft het vernomen Dat daer een Christen-mensch waer, In sijn bootje is hy gekomen, En hy haelde hem van daer.
Oorlof Matroosjes verheven, En als gy vaert Oost of West:
Ey wilt ‘et my vergeven, Ick raed’ het u voor best, Wilt dese Jonckman niet slachte, Weest u Overheyt onderdaen, Hey soo komje niet voor de Maste, Of op ’t Eylandt ergens te staen.
Een Amoreus Liedeken.
Stem: Als ’t begint.
DAt Meysje had een Bootsman lief, En sy en wou van hem niet scheyden Al hadder dat nachje een jaertje geduert, En sy soudt wel overbeyden, overbeyden.
De Moeder tegen de Dochter sprack, En gy sult bedroogen wesen,
Ick siender aen u bruyn oogkens soo wel, En gy draegt een kint met vreese, kint Ec.
Dat kint dat ick met vreesen draegh, Dat is een soo hupsen bootsgeselle,
De vermakelijcke buys-man
Ick hoop onse rijcke Heere Godt, En hy sal ’t noch wel vergelden, wel, Ec.
Dat Meysken deur den bogaert ginck, Al met haer gout-kruysde hayre;
Een vingerlingh root, Die hy haer boot, En by een Fonteyn was klare, ja, Ec.
De vingerlinck was root, ’t Fonteyntje was klaer, Dat heeft dat Meysken wel bevonden:
Met een sprak daer de vrome Lansknegt, En mijn Ros staet ongebonden, Ec.
Mijn Ros die ongebonden staet Daer sal ick selver noch op rijden:
Hy seyde Vrouw Maget bindt op u hayr, Al met een strengh van zijde, streng, Ec.
En is het al van den zijde niet, Soo is het van den rooden Goude:
Om ’t jaer als ick goe Maget was En doe deed’ ick dat my roude, dat, Ec.
Een ’s jaers als ick goe Maget was Doen was ick alsoo hoogh van moede, En ben ick met een kleyn kind bezwaert, En nu ben ick lang van moede, lang, Ec.
Hy sette de ladder aen dat huys Om dit moje Meysken te beklimmen:
Doe weende al datter inne was,
En sy hoorde den Nachtegael singen, Ec.
De nagtegael song, den hoorn die blies Van den Avondt tot den Morgen, Ja wieder in sijn Liefjes armen leyt, Waerom soo wil hy sorgen, wil, Ec.
Ja wieder in sijn Liefjes armen leyt, Waerom so wil hy dan noch treuren,
Daer gaet’er soo menigen vromen landtsknecht, En het mach hem niet gebeuren, niet gebeuren.
E Y N D E .
t’Samen-spraeck, tusschen een Steeman en een Boots-gesel.
Stemme: Phoebus is lang over de Zee.
LIef-hebbers die de Zee bemint, Hoort toe wat ick u sal verklaren, Jonck of oudt die zijt gesint Om op Godts gena te varen, Door Neptunis grooten vloet, Die soo meenigh treuren doet, Als sy haer toont verwoet.
t’Amsterdam al op de Ree, Leggen wy te gaen na Spanjen, Naer de wilde woeste zee, Om de App’len van Oranjen, En meer andere Koopmans goet, Spaense Wijn en Krente soet, Te halen metter spoet.
Gy hebt altijt geen geluck
Om voor wint en stroom te zeylen, Vaeck met lijden en met druck, Moet gy diept’ en hoogte peylen, Meenigh raken in de knip En verliesen Lijf en Schip, Op meinigh banck en klip Vaert gy met een schuyt of boot, Door het Y u wat vermaken, Gy kont door de winden groot, Licht het onderst’ boven raken:
Wie weet waer hy sterven sal, Op de Zee, of aen de Wal.
De doodt volght over al.
’t Bruysen van de golven fel, Doet een moedigh hert verschricken, Meenigh duysent boots gesel, Komt in ’t water te versticken, Als het Schip aen splinteren stoot;
Door ’t versuymen der Piloot, De Zee helpt veel ter doot.
De vermakelijcke buys-man
Dat wy Boots-gesellen stout, Vreesden voor de woeste baren, Waer kreegh gy u Wijn of Sout?
En meer andere Koopmans waren, De Zee te bouwen is mijn sin, Het brenght het Landt de neeringh in, Geeft den Koopman gewin.
Turck en Rovers seer rebel, Hebben wy niet voor te schroomen, Die so meenigh Bootsgesel Doet in zware banden komen, Eete vuylen honden snoot, En in plaets van schamel broot, Krijgen veel slagen groot.
Ick beken, het is wel waer,
’t Kost ‘er menigh suere tranen:
Maer wy schroomen geen gevaer Van de Turckse halve Manen, Die Godt bewaert, is wel bewaert, Als hy ons in ’t leven spaert, Geen Turck maeckt ons vervaert.
Nacht en dach verwacht gy daer, Donder, Blixem, suere buyen, Kermen, klagen hoort gy daer, Swaer Orkaens de doodtklock luyen, Hemel hooge baren stijf,
‘k Krijgh een schrick daer van op ’t lijf,
‘k Blijf liever t’huys by ’t Wijf.
Is u Wijf een boose fleers, Sy sal u als knecht gebruycken,
’s Nachts leght gy achter haer neers, En moet vuyle veesten ruycken, Gy moet wiegen schreyt het kint, Lieve man gy zijt verblint, Ty met my aen de wint.
Sondaeghs gaen wy buyten heen, En volgen ons grage lusten, Half-wegen Amsterveen, Daer wy in de groente rusten, Drincken daer eens Bier of wijn,
Wie sou t’huys niet liever zijn, Als op de zee met pijn.
Komen wy in Spanjen daer, Eeten wy de nieuwe vruchten, Spaense Wijntjes alsoo klaer, Die verdrijven ons het suchten, Waer dat wy komen wy vinden nou, So menigen Haven, Soo meningen vrou, Wy hebben noyt geen rouw.
‘k Meen ick sal na mijn verstant, Nimmer my op zee vervoegen,
‘k Hou te veel van ’t vaste Landt,
‘k Heb geen sin de zee te ploegen, Turck en Rovers ongeval,
Sware winden, lager wal, Men hier noyt krijgen sal.
t’Alekanten op de Ree, Te Messina en Lyore,
Komt soo menigh schip uyt zee, Van het Vaderlandt wilt hoore, Hey de Straetse Meysjes snel, Met haer poesel blancke vel, Sien graegh een Bootsgesel.
Gy komt noyt in Kerck of kluys, Hoort niet als vloecken en zweeren, Uyt het een in ’t aer Hoer-huys, Gaet gy niet als boosheyt leeren, Pijpestellen, vechten, slaen,
’t Lijf vol Spanjaerts, vuyl belaen, Dat haelt gy daer van daen.
Gy kunt oock de boosheyt wel, Droncken drincken domineren, Trocken, klossen, kaerte-spel, Oock Ticktacken en Verkeeren, Ick meen ’t gebeurt u oock genoegh, Gy ’s avondts laet en ’s morgens vroeg, Gestaegh sit in de Kroegh.
Zeeman wilt vry henen gaen, En u Reyse voort volbringen, ploegt den grijsen Oceaen,
De vermakelijcke buys-man
Laet u ’t Pekel-schuym bespringen, Ick blijf t’huys en houw mijn rust, Gaet en voedt u grage lust, Aen meenigh brave kust.
Gaet gy heen en vijst in d’as, Wiegt het kint en spoelt de luyren, Hey wy ganen also ras,
Weer na Spanjen henen kuyren, Onse Fluyt soo wel bemant, Met Geschut daer op geplant, Leyt nevens ’t Nieuw Eylandt.
Die dit nieuw liedt heeft gedicht, Was een Zeeman jongh van jaren, t’Amsterdam heeft hy ’t gesticht, Na de straet soo ginck hy varen, Hy song ’t met heldere keele snel, En songh ’t met lusten alsoo wel Ter eeren den boots-gesel.
E Y N D E .
Een Nieuw Klaegh-Liedt van een jonge Dochter, over het af-sterven van haer Bruydegom
Stem: So dickmael als ik werd’ gedreven.
O Heer hoe kunt gy dit aenschouwen, Mijn droefheydt die my is gebeurt, O Aerde kleet u in de rouwe, O Bleecke Maen en Starren treurt, O heldre Son bedeckt u stralen, Beweent vol uyt,
Gy Elementen al te male, Een droeve Bruyt.
O Godt, ick moet den Hemel klagen, Aen u, ô Hemels Vader soet, Staet my doch by in dese plagen, Gy zijt die my doch straffen doet, En u felle wreede gesichten, Heeft dit gedaen,
Dat ick moet voor een yder zwichten En treuren gaen.
Ik voeld’ ick was niet als voor desen, Doen zijn wy samen heen gegaen, Wy lieten ons Geboden lesen, Op dat wy souden, Trouwen gaen;
Maer och! hoe sal ick konnen spreken, O Godt! mijn Hert
Dat sal aen duysend stucken breken, Door dese smert.
Als wy des morgens souden trouwen, Mijn lief die kreegh een flaeute groot, Hy riep, och helpt mijn lieve Vrouwe, Ick ben benaeuwt tot in der doodt, O Doodt betoont toch medelijden, Laet ons met een
Eerst trouwen voor ons overlijden, Voor dat wy scheen.
Het scheen de Doodt en had geen ooren Wat dat men doet, ’t en helpt niet, Ick seyde, hoor mijn uytverkooren,
’t Is Godes wil dat hier geschiet, Ick voel mijn tijdt begint te naken, Ick hoop de Heer
Sal u een blijde Moeder maken, Met zeegh hy neer.
Waerom mach ick niet met u sterven Mijn waerde lieve Bruydegom?
Doot komt wilt my mijn hert doorkerven, Op dat ick met mijn kleyn kint kom Daer het sijn Vader mach aenschouwen, Mijn Lief ydoon,
En sijn versoeck mach my wel rouwen, In ’s Hemels troon.
Daer leyt mijn Lief ende mijn waerde, Daer leyt mijn troost en toeverlaat, Daer leyt mijn vreugt van deser aerden Een bruydegom des Hemels staet, Daer leyt de Vader van mijn Vruchte,
’t Zy Godt geklaegt,
De vermakelijcke buys-man
Dat ick nu ben in ongenuchte, Geen Vrou noch Maegt.
Ick smelt en barst van duysent klagen Ick viel op mijne bruyd’gom neer, Sijn ooge noch (soo ’t scheen yets sagen Ick riep, ô Lief denckt op den Heer:
Ick druckte sijn bestorven wangen, Sijn mondt hy sloot,
Zijn veege geest heb ick ontfangen, Doen bleef hy doodt.
Vaert wel, vaert wel dan mijn beminde
’t Is Godes handt die ’t heeft gedaen, Rust eeuwigh by Godts heylige vriende, En looft aldaer sijn groote Naem:
Ick sal gestadigh eensaem treuren, Tot dat de Doodt,
Door Godts gebodt my mee sal voeren In Abrams schoot.
Gy jonge Dochters jonck van jaren, Gy spigelt u aen mijn verdriet, Godt laet met vreugt u beter paren, Denckt op ’t geen my is geschiet.
Want sulcks u oock kan overkomen, Dus weest benout,
Om nimmermeer soo verr’ te komen, Voor datje trouwt.
Nieuw Amoureus Minne-Liedt.
Stem: Als ’t begint.
ICk hebber een Liefjen aen ’s Wereldts Lants-douwe.
Die ick ‘er bemin boven alle schoone vrouwen, Mocht ickse aenschouwen haer lauwere fleur, Een jaer by haer te wesen dunckt mijnder geen uur.
Rijck God mocht ik hare liefde verkrijgen, En met mijn Liefje gaen uyt vermeyen,
Hier onder ons beyden in ’t lieve lange Gras, Wy souden niet scheyden voor het gaf ‘er ons pas.
Blaeuw’ Blomtjes soet, van veele conserven, Kan ik ‘er geen troost van mijn Liefje verwerven:
Alleyne te sterven den bitteren doodt,
Hare liefde is kleyne, maer de mijne soo groot.
Wat vindt men noch meer in ’s werelts behagen, Die ’t goetje beminnen, om te hebben goe dagen, Maer die’er na vragen die zijne verdooft,
Sulcke Jagers sulcke Vryers niet te veel en gelooft.
Een goet Huwelijk is voor God aengename, Al warender twee Zieltjes in een lichame, Malkander beminnen tot aen het endt,
Och lacy! quade tongen hebben ons geschendt.
Nu moet ick gaen doolen, eylaes achter straten, De Liefste haer liefde heeft my verlaten, Ik sie haer te praten somtijts met een aer
Grooten Heer van den Hemel, haer smekens bewaer.
Geen meerder groote vreugde en isser te vinden.
Als datter twee Zieltjes haer samen verbinden, Maer weder daer tegen geen grooter pijn, Als dat sy dan breecken door klappers fenijn.
Ick hebbet beproeft, eylacy van beyde:
Mijn Zieltje bedroeft, wenscht van hiet te scheyde,
De vermakelijcke buys-man
Om eeuwigh te wesen voor Godes aenschijn, En wenst aen de Liefste, al dat sy wenst mijn.
Ick wenschter my tusschen de Lelyen en Rosen, Dan sal ik gedenken u kaekjes die blosen, Wanneer mijn Lichaem sal rusten in de Aerdt, Soo wensch ick mijn Liefje dat ghy noch bedaerdt.
Princesse schoon beeldt van alle Jonckvrouwen, Ach had gy u Eedt en beloften gehouwen, Ick was niet in rouwe, noch in ’t doleur, En koost voor u eygen geen vreemt Serviteur.
Adieu voor het leste, mijn schoonste verkooren,
‘k Beklager nu den dag dat ick ben geboren, Ick stel Godt als Richter tusschen u en mijn, Bewaert ‘er u Zieltje voor d’Eeuwige pijn.
Een Nieuw Liedt van een Schildt-knecht, dienende een Graef, en hoy hy met subtijlheit de jongste Dogter kreeg.
Stemme: Daer ginck een Meysken.
EEn rijke Graef in sijnder Bosschasy, Woonden in ’t Ridderschap al van Pleysant, Hadd’ veel Lakeyen, Dienaers en Pasy, Maegden en Knapen meenigerhandt, Drie Dochters schoone,
Die daer oock woone,
Op het Kasteelken in het Berghs-landt.
Klarisken d’alder-jonghste Gravinne, En sy ginck wandelen in haer Salet,
Waer sy haer Vaders Schiltknegt quam vinden, Daer sy haer sinnen hadt op geset:
Die sy uyt minnen, Socht te verwinnen,
Want sy met groote liefde was besmet.
Schoon Kint wilt my toch excuseeren, Want my die eer tog niet gebeuren mag Ghy wordt’er bemint van seven Landts-Heeren Sy bieden u haer minne-geklagh,
Die u Gravinne, Uyt suyver minne,
Versoeckt u tot de Trouw van dagh tot dagh.
Sy zwoer dien Jongelink daer met Eeden, Dat hem van herte was seer wellekom, Dat niemant sou de plaets bekleeden Van haer lieve bruydegom,
Als hy alleenen, Men sagh haer weenen,
Met tranen vloet als eenen waterstroom.
Dien Schiltknecht oock uyt dertele sinnen, Sprack haer met troostelijcke woorden aen:
Gy bent so jonck, en Edel Gravinne, En ick voor uwen Dienaer gaen, Wierdt uwen Vader,
Dat eens gewader,
So deed’ hy waerlijck mijn hooft af-slaen.
Nochtans nam hy haer by der handen, Hy sey, wel aen mijn overschoone bruynet, Hy leydense in haer Vaders waranden, Wel also veer uyt haer Salet,
Daer kreegh Lowisken, Al van Klarisken,
Op trouw van haer een Goude signet.
Lowisken nam met grooter waerden, Uyt reverency daer sijn hoetken af,
De vermakelijcke buys-man
Sy buyghden voor hem tot ‘er aerden, Als hy haer sijn Trouwken gaf,
Sy zwoeren beyden om noyt te scheyden, Voor dat de doodt haer leyden in het graf.
Als doen ginck hy haer Vaderken vinden, Die weynigh docht al op sijn jongste kint, Mijn Heer, ick heb een seker beminde, En ick heb u soo getrouw gedient, Wilt my raet geven,
Of ’t kost mijn leven,
Soo haren Vader my eens by haer vint.
Brengt my dees Maget in geender schanden, Sprack daer den Edelen Graef van ’t Casteel, Brengtse veel liever in vreemde Landen, Soo hoordy van haer geen krakeel, Gaet met malkander,
Vry op een ander,
En trouwt gy daer u uytverkooren deel.
Hy nam dees Grave woorden in agten Ginck uyt de kamer alsoo seer verblijt, Hy speculeerde in sijn gedachten, Dat hebdy geenen dooven geseyt:
Hy ginck beneden, Seer wel te vreden,
Brocht aen sijn Lief een troostelijck bescheyt.
’s Avonds kreegh hy haer alle so late, Uyt een slaep-vensterke van haer Paleys En sy brocht hem ses hondert Ducaten, Het was goet teergeldt voor Lowijs, In een Kaliske,
Sett’ hy Klariske,
Also begaven sy haer op de reys.
Hy liet haer Vaders Paerdekens draven Wel twintig mijlen tusschen dag en nagt,
’t Was om haer Venus lusten te laven, So hy met vreugde de reys volbragt,
Tot dat sy quamen Al binnen Namen,
Daer losten hy sijn vriendelijcke vracht.
Als doen ging hy een Pastoor aenspreken Om te bevestigen al door de Trouw, Eer veertien dagen of drie weken So was ’t Gravinneken al een Vrouw, En Lodewisken,
Reed’ met Klarisken
Weer na hun Vaders-landt, met sijn Huysvrouw.
Het was voor hem wel een blijde mare, Al wat hy dede het en kost geen quaet, Dus quamen sy t’huys beyde gare, Hy had volbraght sijn Meesters raedt;
Hy wierdt ontfangen, Met groot verlangen,
Alsoo quam Lodewijs tot grooten staet.
E Y N D E .
Kluchtigh Liedt van een Jongh-man en een Dochter.
Stemme: Als ’t begint.
SChoon Catrijn, ô Beeld der Beelden, O ghy hebt mijn hert doorwont, Want uwes gelijck die vind men selden, In de heele werelt rond:
Ghy zijt vol bevalligheden, En u Ooghjes als Kristal, En u frisse jonge leden, Die vercierent al te mael.
Jonghman het zijn maer bagetellen, Die ghy altijdt aen my doet,
Ick ben een Dochter kleyn van gelden, Hoog van staet, maer weynig van goet, Ick en heb geen meerder sommen, Als mijn Eertjen soet van geur, Jonckman daer op soo sal ick roemen, Want die staet in haren fleur.
De vermakelijcke buys-man
Hy magh wel spreeken van gelucken, Schoon Catrina onbesmet:
Die u eertje eens sal mogen plucken, En dat op het Echte bedt:
Mocht ick eens tot mijn vermaken Geeven u een kusjen soet, Op het wit van uwe kaken, Heel gerust waer mijn gemoet.
Jonghman ick ben bereyt te trouwen, Maer van mijn eer versekert weest, Te buyten gaen sal ick wel schouwen, Al die wellusten van het vleesch, Als mijn Eertjen is gestoolen, Moet ick u vallen te voet, Het is verr’ genoegh gekomen Als men de Jongmans bidden moet.
Lief ghy staet in mijn behagen, Ick sal u kiesen voor mijn Vrouw, Ick heb u noch een vraegh te vragen, Om niet te quetsen onse Trouw, Ick segh u Lief sonder malitie, Maeckt daerom geen ongenucht, Het is een Maeght van kleyn conditie, Die is met een Kindt bevrucht.
Wel ick sou u dan niet begeeren, Jongman het is u misluckt,
Die met een ander gaet spanceeren, En die een eerbaer Maeght verdruckt, En gaet by u een Dochter zwanger, O vervloeckte lichten aert,
Gaet dan heen, en wacht niet langer, Op dat sy haer kindtje baert.
Lief, ick en wil u doch niet stooren, Weest goedertierigh en verdult, Wilt eens na mijn reden hooren, Want het was meest haer eygen schult:
Sy was lichtelijck te vreden, En het was met haren sin, Hare frisse jonge leden, Te besteeden tot de Min.
Jongman ’t zijn maer valsche streken;
’t En sal u niet verschoonen vrint, Gy weet soo minnelijck te spreken, Dat gy een Dochters gracy wint, Door beloften van te trouwen, Brocht gy haer in het geween;
Maer het sal u namaels rouwen, Wee die leyt den eersten steen.
Lief ick sal haer contenteren Vragen aen de Maget teer, Wat dat sy wel sou pretendeeren, Voor het verliesen van haer eer.
Jongman zwijgt doch sonder falen, Gy en kunt doch ongetrout, Een Maget haer eer niet betalen Met geen hondert Tonne-gout.
E Y N D E .
Herder en Herderins-Gesangh.
Stemme: Als ’t begint.
WEest overschoon Herderin gegroet, Liefje die mijner ontstelt mijn bloet Mocht ick ‘er mijn liefde doen blijcken Aen u schoon Engelin,
Gy sout’er het vonnis strijcken, Dat ick ‘er geen ander min.
De Jongmans zijnder altijdt gewoon Te spreeken in vryen woorden schoon, Een Dochter moet het niet achten Des Jonckers los gevry:
Want alle hun minnen en klachten Zijn vol bedriegery.
Schoon Lief wel meynt gy dat ik u vley Of dat ick u in schant verley?
Mijn Engel ick salder u trouwen, Mijn hoop, mijn troost, mijn al,
De vermakelijcke buys-man
En maken van u een Vrouwe Hier op het Aerdtsche dal.
Mijn Schaepjes sal ick verlaten niet, Die ghy in ’t Veld daer weyden siet:
Want alle mijn hartjes vermaken Dat is by haer in ’t Velt,
By mijn Lammeren moet ick waken, Sy loopen daer ongetelt.
Schoon Liefjen laet’er u lammerkens staen, Laetse eens na der heyde gaen,
Een Kroontje moet gyder noch dragen Van fijn Ducate goudt,
En ryen op een Koets-wagen, Verlaten dat groene woudt.
In een Koetswagen en rijdt ick niet,
Noch wilder geen Kroon die ghyder mijn biedt, Een Kroontje van groene blaren,
Met bloemkens gepalleert, Die stel ick op mijn hayren, Geen Herder die my flateert.
Verlaet u Herder en gaet met my, Ick salder u kleeden gaen in het zy, In een Paleys sult gy woonen, Met Kamers rijck beset,
Daer sal ick u vrientschap toonen, Uyt liefde mijn schoon bruynet.
‘k Leef veel geruster in mijn kooy, En een Huys gedeckt met strooy, Ach! Joncker ick moet u bedancken, Voor al u corte zy:
Want alle die Hoofse rancken, En deugen doch niet voor my.
Schoon Lief wel blijft gy dan in ’t velt, Daer u den vyandt soo ontstelt, Gy siet’er den Huysman vluchten, Sijn huys wert afgebrand,
De Herderinnetjes suchten, Ach! Liefje geeft mijn de handt.
Ick bidt u Monsieur my niet meer vraeght, Want geenen Joncker die my behaeght, Ick wilder veel liever gaen doolen, En leven in ’t verdriet,
Als gaen by de Jonckers te schoolen, Die mijnder gelijcken niet.
Adieu dan spijtige Harderin, Adieu mijn overschoone Vriendin, Moet ick u schoonheyd haten, Ach! wat een pijn voor my, Soo sal ick nochtans niet laten, Dat ick ‘er u vriend sal zijn.
Vryagie-Liedt van Besje ende een jonge Schoen-maker.
Stem: Liefjen ick moet het u klagen.
IS het niet om te beklagen, Dat ‘k in mijn oude tijd,
‘k Bender verlaten van Vrienden en Magen, Ach, ach, ach en wierd ick ‘er gevrijd.
Wist het een Ambachts-geselle, Wat hy genieten kost,
’t Geldeken deckt mijn berimpelde velle,
‘k Weet, ‘k weet, ‘k weet, hy lieper te post:
Nochtans soo wil ick gaen paren,
‘k Bender heel toe gesint,
Al aen een Schoester van twintig jaren, Die, die, die ick soo hebbe bemind.
Jonckman ick moet ‘er u spreken, Komt maeckt my, wilje ’t doen,
Eens een paer schoentjes van seven steken, Na, na, na ’t aldernieuwste fatsoen.
Wel Grootje wat wilde ghy maken?
Dat sal u wesen pijn,
Laet ickse u overtrecken met laken, Dat, dat, dat, sal u mackelijck zijn.
’t Is my niet omme de schoentjes,
De vermakelijcke buys-man
Jonckman alleen gedaen;
’t Hartje dat grijst, en het hartje wordt groentjes, Laet, laet, laet my u minne ontfaen.
Grootje, ghy doet ‘er my schame:
Soud’ ick u oude Vel
Spannen op een soo jeughdigen rame?
Wegh, wegh, wegh het waer Kinder-spel.
‘k Heb u alleen verkooren, Ghy en behoeft dan niet meer
Sitten te trecken, en recken als vooren, Dat, dat, dat hart verbraste Leer.
Daer zijn mijn sacken met schijven, Ghy sult gelijck een Heer:
Eten en drincken, en vreughde bedrijven, Doet, doet, doet ghy maer mijn begeer.
Grootje ick hebber wel sinne In uwe sacken met Gout:
Maer u druyp-neusje en kevelde kinne Is, is, is daer mijn hertje van grout.
‘k Salder mijn Neusje wel vegen, En met een kap Cornet,
Sal ick mijn kinnetje decken te degen, Bocks, bocks Krulletjes op geset.
U Voor-hooft dat isser vol ployen, En Tanden en hebt ghy niet:
Sou ick mijn Trouwtje aen u vergoyen?
Ach! ach! ach dat waer nu verdriet.
Daerom soo sulde ghy wesen Weder gelijcken een Heer:
Komt ‘es mijn Liefje, en kust my gepresen Doet, doet, doet ‘er doch mijn begeer.
Hemel, soud’ick ‘er genaken Uwen beseverden Mondt,
Al kost ghy van my een Koninck maken, Wech, wech, wech ick gaender terstondt.
Als ick begin te aenschouwen, Om al u magere Leen:
Krijgt ‘er mijn zieltje aleer een vergrouwe Neen, neen, neen ick brus liever heen.
Jongman gy zijt’er geen brave, Dat ghy niet estimeert
’t Eed’le Gout voor d’ydele gave, Die, die, die de natuer verteert.
‘k Hou het met een soet Meysje, Wegh oude Totebel,
Dieder is aengenaem om haer soet vleysje Ick, ick, ick liever vertrecken sel.
Wat baten my nu mijn schijven En al mijn machtigh Gout,
Wil ick geen Ouwe, so moet ik so blijven, Ach, ach, ach eylaes ongetrouwt.
Neem ick’er een van Jaren, Zeght eens wat heb ick ‘er an,
‘k Wil na de Haegse Kermis varen, Licht, licht, licht sal ick raecken daer an.
En soo het my daer mocht missen Sal ick door een Placcaet,
Laten door steden en dorpen vissen, Al, al was hy in bedelaers staet.
Besjes Hollibollige Trouw-geval, met Waeltje Kom-af.
Stemme: Is het niet om te beklagen.
IS het niet om te verwonderen Besje die isser getrouwt,
Hippel de trippel, de quispel kasjonderen Hy, hy, hy om een sackje Gout.
Een Waeltje van dertigh Jaren Die heeft sy opgedaen,
Soo als sy wilde na Leyden varen Om, om, om na den Haegh te gaen.
Besje die stond’er te wachten Al na de Leydtse schuyt,
Besje al tegen het Waeltje lachten, Die, die, die niet wist wat het beduyt.
Besje sprack aerdigh van taeltje, Sult gy mee varen fijn:
Ja ik Mameertje, soo sprak’er ’t Waeltje,
De vermakelijcke buys-man
‘k Sal, ‘k sal tot u geselschap zijn.
Besje begon te ontsteecken Vrientje waer komje van daen?
‘k Heb ’er tot Haerlem na werck gekeken, Maer, maer, eylaes niet opgedaen.
Bent gy een lopent geselle?
Of bent hy al getrout?
Neen ik Mameertje, ick kan het niet stelle Dat, dat, dat men alleenigh houd.
Besje die seyder, wel Maetje, Wilt gyder wesen mijn Man,
Daer is een sackje met meenigh Ducaetje Neemt, neemt, neemt dat op trou dan an.
’t Waeltje dat stont te beven, Hy taste datelijck toe,
En heeft Besje drie kusjes gegeven, Met, met noch eens de smoddermuyl toe.
Besje die wiert ‘er heel jonge, Sy huerden een schuyt af,
Daer sy met ’t Waeltje is ingesprongen, Dat, dat, dat gelegentheyt gaf.
Wat sy te samen bedreven, Seker dat weet ick niet,
Sy zijn tot Leyden stracks in-geschreven, Nu, nu staet ‘er de Schoester en siet.
Besjen die sagh men daer trouwen,
’t Waeltje was onder in ’t Zy, Besje die had ‘er een Fulpe bouwen, En, en ’t Waeltje een Fulpe py.
Besje die was ‘er soo groentjes,
’t Waeltje al om haer goet,
Geeft ‘er geduerigh wel duysent soentjes, So, so datse schier quijlen moet.
’t Waeltje speelt nu alle dagen Met Besjes goet Monsieur,
’t Is op een Cheesje of op een Wagen, Kom, kom, kom seyd’ hy mijn Monkeur
’t Waeltje denckt nu niet om ’t smeeren, Van sijn besmeerde Wol,
Maer om sijn Besje te caresseren,
Geeft, geeft haer het lijfje vol.
Vaert wel geluckigh Waeltje, En Besje met u gout,
Sterrift maer ras soo sal een jong staeltje Haest, haest weer zijn met ’t Waeltje getgrouwt.
Besjes Doodt, en Lijck-statie.
Stemme: Is het niet om te beklagen.
IS het niet om te betreuren Besje en die is doot:
Sy storref ’s avonts ten seven uuren, Nu, nu isser het Waeltje in noot.
’t Waeltje kan niet vergeten, Och siet den bloedt gewis,
Heeft’er van twaelve tot middag gekreten Om, om dat ‘er sijn Besje doodt is.
’t Waeltje heeft laten maken Hem deftigh in den Rouw:
Een zwarte Mantel van seven el Laken, Om, om datse wat slepen souw.
’t Waeltje dat sagh men treden Deftigh al achter het Lijck:
Twaelf Aensprekers die hebben gebeden Ses, ses ginen daer voor publijck.
’t Waeltje dat heeft ‘er geschoncken Deftigh de Rijnse wijn;
Besje is in de Kelder gesoncken, Daer, daer ’t Waeltje begraven wil zijn.
De heele stadt van Leyden Wasser schier op de been:
Alle de Waeltjes het Lijck geleyden, Ses, ses, ses hondert Paren min een.
Nu hoortmen schier alle dagen Hoe dat het Waeltje soet,
Worden veel Juffertjes opgedragen, Soo, soo dat hy weer trouwen moet.
’t Waeltje heeft geen behagen Want hy hadt Besje gesint,
De vermakelijcke buys-man
Hy wil sijn Besje haer doodt beklagen Om, om, datse hem hadt bemint.
Maer men begint ‘er te spreken Van Besjes Testament:
Hy is van ’t halleve goet versteken Soo, soo, hy hem tot trouwen went.
Dus heeft hy voor hem genomen Hem te behelpen soet:
Als hem de vlagen eens overkomen Om, om, soo te houden het goedt.
’t Waeltje gaet spanceeren En leeft gelijck een Heer:
Hy weet van kussen noch caresseeren, En, en, groeyt ‘er gelijck een beer.
’t Waeltje dat heeft ‘er nu Vrinden Ellick komt loopen seer:
’t Is ‘er Cousijn, Nichten, beminden:
Ja, ja, het is avoes Compeer.
Nu sou de Schoester wel willen Dat hy hadt Besjen getrouwt:
‘k Weet hy haest sou met een jeugdiger drillen:
Die, die, noch wel sou hebben Gout.
Yder bemind ‘er het Waeltje Nu hy heeft Besjes goedt:
Ellick die rekent al dat hy Roy Aeltje, Van, van ’t Waeltje mee erreven moet.
Pas op ghy arreme Waeltjes En houd gestadigh moedt:
Hoopt ‘er en wacht ‘er op sulcke staeltjes, Wacht, wacht, wacht mee op Besjes goedt.
Besje komt spoocken, om dat het Waeltje al haer geldt en goed verteert heeft.
Stem: Is het niet om te beklagen.
BEsjen begint te spoken, Dat ‘er het Waeltje ontstelt:
Want hy heeft Besjes mooy goetjen versopen:
Met, met, met al haer sacken met geldt.
Soo ras als Besjen begraven Was, sloegh hy het aen de windt, Teerden en smeerden gelijck de Graven, By, by, by meenigh Venus Kindt.
‘t Was al van serviteure:
Ick hebbe jou soo lief,
Laet ickse jou eens beesse monkeure:
Ey, ey, ey doet my dit gerief.
Soo heeft hy met al dit zwetsen, Besjes goedt doorgebracht,
Nu loopt het Waeltje met sliep-schare-messen:
Sliept, sliept, sliept messen al sijn magt.
Dit doet ‘er sijn hoofje klouwen Nu al het geldjen is wegh;
Maer als hy garen wat slapen souwen, Dan, dan, spoockt Besjen, soo men segt.
Dan komt sijn Besjen op stuyven, Rammelen soo by nacht,
Rollen, en schieten, en tellen de schijven:
Die, die ’t Waeltjen heeft doorgebracht.
Dan begint ’t Waeltje te krijten Hy meent dat Besjen dit doet,
Om soo aen hem hier door te verwijten:
Dat, dat, dat hy verquist haer goedt.
Dan roltse sijn slijp-wagen, Rom-en-tom het huys,
Het geen het Waeltje sijn hert doet knagen, Dat, dat, dat hy heeft als een muys.
Alsse dan begint te slijpen, Dan word het Waeltje soo bangh,
Dat hy van angst in het bed moet schijten, Als, als, als hy gedaen heeft langh.
Als sy begint weer t’spinnen, Dan denckt het Waeltjen eerst,
Och! so heeft besje haer goet gaen winnen Dat, dat, dat ick verteert heb meest.
De vermakelijcke buys-man
Och! och wat sal ick beginne?
O Besje laet mijn in vree,
Sal ik de kost met sliep-schaer-mes winne En, en, doen soo meenigen tree.
Ick ben soo seer beladen, Sy treckt de Deck van ’t lijf;
Ick sal van schrick noch worde meladen, Soo, soo, soo sy my noch by blijft.
‘t Waeltje heeft duysend benouwen, Derrif niet langer blijven alleen;
Maer wilder nu weer gaen trouwen, Maer, maer, die hy ’t vraegt seggen neen.
Een Nieuw Liedt van een Switser, die sijn Trouw een Edelmans Dochter presenteerde, die sy weygerde, heeft haer verkracht, en is daer over gerecht.
Stem: Ick bender een arme Pelgrom siet.
WAt bennen de slechte Minnaertjes dom, Die somtijds langs den weg gaen dwalen Hoe lichtelijck plucken wy een schoone blom, Die ons doet nederdalen.
Nu heb ick een Edelmans Dochter bemind, Dat is mijn alsoo groot hertseere,
‘k Heb haer mijn trouwtjen meenigmael aengedient, Maer sy wou nimmermeere.
Ick heb ‘er gezwooren eenen eedt, Soo ick haer kreegh onder mijn handen, Het waer haer schoon lief ofte leedt, Haer brengen in groote schanden.
Nu heb ick haer buyten al inne dat veld Alleenigh na mijn sin gevonden, Waer ick haer met sulcken groot geweld Haer eertjen heb geschonden.
Dat Meysjen viel op haer knien:
Suchten en weenden en droevigh kermen:
Al had hy een harte als eenen steen:
Hy wist van geen ontfermen.
Nu hebbe ick mijn boose wille volbragt Dat valt my nu eylaes indachtigh;
Ick heb my van te vooren niet wel bedacht;
Eylaes! nu valt sy klachtigh.
’s Morgens vroeg als ’t was schoon dag Mijn Capiteyn komt na mijn vragen:
Doen ick’er noch inne mijn ruste lagh, De deure wierd opgeslagen.
Nu moed ick een gevangen Man zijn, Sitten op een soo hoogen Tooren In boeyen geslooten, gy doet mijn pijn;
Ick geef den moed verlooren.
’s Morgens vroegh sonder respijt, Men hoorde de Revelje slaen:
Den Switser wierdt buyten de Poort geleyt Een uurtje voor den dagen.
Sy brachten hem voor het Gerecht, Alwaer veel France Heere waren;
Mijn Liefie die my te minne plecht, Komt my ter dood bezwaren.
Het is’er mijn Vader of Moeder geen schandt Dat ick soo verr’ hier kom verzeylen, Ick bender gebooren uyt Switserland, Van hier drie honderdt mijlen.
Hy trock sijn beste kleederen uyt, Hy sey; houdt daer mijn vrome soldaten, Dat schenck ick u voor mijn laetste buyt, Mijn trouwe Kameraten.
Den Switser moest knielen voor dat Graf, Men sach dat bloedig slagh-zwaert blincken, Sy houden hem daer sijn hoofjen af,
Sijn jonck leven sagh men krincken.
Oorlof dan gasten wie gy zijt, Ey wilt dit Lied doch wel onthouwen, Ick sterf ‘er voor geen schelm of dief:
Maer om ’t gerief van Vrouwen.
De vermakelijcke buys-man
Een Kluchtigh Nieuw Liedt van Jan Klaesz. of gewaende Dienstmeyt, en hoe hy Saertje Jans trouwde.
Stem: Van Besje.
JAn Klaessen gingh soo uyt vryen Al by een soete Maegt,
Daer hy eerst niet kon bedyen, Soo, soo, soo dat hy het eerst beklaegt.
Doe gingh hy hem verkleden Als een brave Meyt,
En liet hem soo besteeden,
Soo, soo, soo was dese saeck beleyt.
Door middel al van Martijntje En Saertje met fatsoen,
Maer eerst soo moest men Lijntje, Soo, soo, soo haestigh vertrecken doen.
Want Lijntje doet yets t’ondegen, Soo dat de Vrouw verstoort, Sy heeft braef kijven gekreegen,
Soo, soo, soo Lijntje moet ruymen voort.
Maer Martijntje ging doe verhuren, Jan Klaessen, soo ’t was geseyd, Des ’s avonds ten negen uren,
Soo, soo, soo wierd hy in ‘t huys geleyd.
Jan Klaessen sou alle Nachten Slapen by Saertje Jans,
Dat was ’t daer hy naer trachten, Soo, soo, soo raeckten hy aen den dans.
Hy maeckten wat gestommel, Maer echter geen geluyt,
Maer ’s morgens brack den bommel, Soo, soo, soo louter en helder uyt.
Wel mannen gants bloemer herten, Wat is ‘er een gedruys,
Om dese vreemde parten,
Soo,soo, soo in Saertjes Ouders huys.
Doch na veel moeyelijckheden, Maeckte men dit besluyt,
Saertjen in Echt besteeden,
Soo, soo, soo, wordse Jan Klaessens bruyd.
Dit sal haer best behagen, Meer als den Quaker deed, Want doen hy haer quam vragen,
Soo, soo, soo, liep hy een blaeuwe scheen, Nu willen de fijne Gasjes,
‘k Meen die Menniste Maets, Maken veel wisse wasjes,
Soo, soo, soo, en noch een hoopen praets.
Met dit en dat te schrijven, Als of ’t een leugen waer, Door al dit kladden en wrijven, Soo, soo, soo, maken sy ’t openbaer.
Sy hebben veel quackjes versonnen, Tegen Jan Klaessen sijn klucht, Maer hadden sy ’t noyt begonnen, Soo, soo, soo, waren sy buyten ‘t gerucht.
Sy meenden sy hadden victory, Jan Klaessen die wierdt ontboo’n, Voor haer Consistory,
Soo, soo, soo, dat staet haer nu wel schoon.
Om dat het nu onlangs gedruckt is, Tegen den Mennisten hoop, En dat het de Drucker geluckt is,
Soo, soo, soo, is nu Jan Klaessen goet koop.
O! dese Broeders die fijnen, Die zijn van binnen niet, Soo heyligh als sy schijnen,
Soo, soo, soo, als men van buyten siet.
Vaert wel Jan Klaessen en Saertje,
‘k Wensch datje ’t naeste Jaer, Mocht wesen Moertje en Vadetje, Soo, soo, soo, leeft lange met malkaer.
Vaert wel Jan Jaspersen en Dieuwer Als dese klucht is oud,
Maeckt ons dan weer wat nieuwer, Soo, soo, soo, win ick geldt sonder fout.
E Y N D E .
De vermakelijcke buys-man
Een Nieu Liedt van Jan Klaessen en Saertje Jans.
Stem: Mijn Man is na Parijs.
LUystert na dees soete klucht, Wat men hier sal gaen singen, Van een Knecht die dienen wou, Zijn wonderlijcke dingen, En gekleet als eenen Vrouw, Dat niemand oock dencken sou, Om Jan Klaesz. Jan Klaesz. Jan Klaesz.
Martijn die hadt dit wel bedacht Op sulck fatsoen te sende, Doe sy hem de kleeren bracht, Op dat niemandt hem kende, Met sijn rassen schortje aen, En sijn boeselaer voor gedaen, Jan Klaesz. Jan Klaesz, Ec.
Ick heb onse Saertje wel geraen, Dat sy Reynier sou trouwen, Maer sy kon het niet verstaen, Daerom soo sal ’t haer rouwen:
Het was een levendige knecht, Suynigh, en daer toe oprecht, Dien Quaker, dien, Ec.
Wat sou ick met den Quaker doen?
Het is een Geest-getuyger,
Wat sou ick met dien Quaker doen?
Het is een Geest-getuyger, Daer is geen slimmer in de stadt, Altijd getuyght sijn Geest oock wat, Dien Quaker, dien, Ec.
Martijn die brocht hem in sijn buer, Des avonts voor achten,
Saertje die stondt in de deur, Om Jan Klaessen te verwachten, En doe quam de Moeder voort, Die gaf hem strack het ja-woort Van dienen, van, Ec.
Maer de Vrouw die seyde doe, Kan jy wel stoppen en stijven, Ick bidje laet ‘et op mijn staen, Ick sal ’t beschot wel wrijven, En bewaren uw’ Dochter jent, Dat Jan Klaesen haer niet schent, Jou Saertje, jou, Ec.
Om die reden heb ick de Luyf Al van mijn Huys doen breken, Dat hy niet beklimmen sou Door dese loose treken, Want het is een aerdigh gast, Dat hy grijpt dat houdt hy vast, Jan Klaesen, Jan, Ec.
Lieve Moer het is een Knecht, Die teyckens kan niet liegen:
Guyt, hoe dorst gy het bestaen?
Kijck, wat het hy eenen baert, Ick ben daer heel van vervaert, Jan Klaesen, Jan, Ec.
Martijn die heeft dit wel gebrout, Door dese loose treken,
Ick zweer dat sy ‘er voor lijden sal, Men sal ‘er de Schout van spreken:
So raeckt sy lichtelijck uyt de stadt, Of ten minsten in een gat,
Martijntje, Martijntje, Martijntje.
De Fransche Vlieger Hor.
Toon: Oranje.
AEnhoort doch vrienden al te gaer, Wat moys, wat nieuws in ’t Nieuwe Jaer, Al van een Vlieger door vier Grooten, In ’t vrije Neerlandt opgeschoten.
Dees Vlieger was van Frans Papier, En had een a la Mode zwier, Om dat hy over al beplackt was, Met geele Lely, of ’t bekackt was.
De vermakelijcke buys-man
Op ’t Neusje boven stondt een Zon Van Klater-gout, soo trots als ’t kon, Die souw, of ’t spel was in de vincken, Als hels-vuer op een stockje blincken.
Maer Tou en Staert was bey gehuert, Van mackers uyt een and’re buert;
Het drommels Waer snoer ging men halen Al heel uyt Keulen en Westphalen.
De Staert bracht Iems van over Zee Dus wiert de Vlieger eynd’lijck ree, De Huerelingen onverdrooten, Die hebben hem doe op-geschoten.
Monsjieur die ’t al beschicken wou, Die bayevanger hieldt het Touw, En ’t spel begon heel wel te tieren, So dat Monsjeur sijn Tou ging vieren.
Het Touw dat had by-na geen bocht, Soo vloogh de Vlieger in de Locht, Dat hy uyt veeler menschen Oogen, Tot aen de Zon toe scheen gevlogen.
Maer siet daer quam een dwerrelwint, Uyt drie, vier hoecken, dit versint:
Een harde stoocker quam uyt Spanje, En d’andre uyt Duytslant, en Oranje.
Veel Lieden waren seer begaen, Of dese Vlieger langh sou staen, Om dat hy al begon te zwayen, Te suysebollen en te draeyen.
Monsieur sagh dat het spel niet docht, En palmde wat hy palmen mocht, Op dat al dit verhoetele leuteren, Het heele spel niet sou verpeuteren.
Gelijck het op het end oock blijckt, Hoe dat Monsjeur nu staet en kijckt, Dewijl sijn Vlieger met dit mallen De Staert is van sijn gat gevallen.
Die nu kan weten waer de val Van dese Vlieger wesen sal,
Die mach’er daed’lijck heen gaen peuren, Om mee een stuck daer van te scheuren.
Oorlof Monsjeur de Gouwe-Tor, Nu is jou moye Vlieger hor;
Begeerj’er weer een toe te stellen, Soo maeck de staert van Franse vellen.
En schiet hem op daer jy de wind, Wat beter voor jou Vlieger vind:
Hier sou men sonder sermonyen, Het Touw dicht aen de hand af-snyen.
Een Nieuw vermaeckelijck Liedt van een Bedelaer en een Koopmans Vrouw tot Amsterdam.
Stem: De Hondt sit achter de Haes.
HIer quam een arme Bedelaer, Om te gaen bidden sijn brood, Hy ging al voor een Koopmans huys, Daer en was de Man niet t’huys, Raedt wat hy daer deed’.
Ick heb u niet te geven Sprack daer het Vrouwtje fijn, Maer mijnen Man en is niet t’huys, Wilt ghy wat hebben soo komt in huys, Raedt wat men daer deed’.
Het Vrouwtjen dat ging vooren, De Bedelaer volghde naer, Hy namse daet’lijck by der hand, En wierp ‘er op haer Ledikant, Raedt wat hy daer doe deed’.
Maer als den stouten Bedelaer Sijn willetje hadde gedaen,
Sy seyd’, ghy moogt wel henen gaen, Quam mijnen Man, hy soud’u slaen:
Raedt wat dat men daer deed’.
Den Bedelaer nam sijn packjen En sackjen in de handt, Hy gingh wel alsoo verre Tot dat hy den Koopman vandt, Dien hy doe badt om eenen bee, Het was ter eeren van Jan Flocke:
Raedt wat dat men daer deed’.
De vermakelijcke buys-man
Ick begeer u niet te geven Sprack daer de Koopman sijn;
Gy bent jongh, en daer toe snoot:
Stouten Rabout, gaet wint u broot;
Raedt wat dat men daer deed’.
Ick hadde noch gister-avondt Veel beter avontuer,
Ick quam al voor een Koopmans huys, Daer en was ’er de Man niet t’huys;
Raedt wat dat men daer deed’
Maer Bedelaer, seyd’ hy Bedelaer, Wilt mijn wijsen dat huys:
Ick heb geschooten een Wildt Konijn, Wy sullen met ’t Vrouwtje vrolick zijn, Raedt wat dat men daer deed’.
De bedelaer die gingh vooren, De Koopman volghden na;
Hy gaf dat venster eenen stoot, Slaepje, of waeckje mondeken root:
Raedt wat dat men daer deed’.
Ick hebber niet te geven Sprack daer dit Vrouwtje fijn, Ziet mijnen Man en is hier niet, Noch ick en heb de sleutels niet:
Raedt wat dat men daer deed’.
De Koopman nam de sleutels, En wierpse in haer schoot,
Geeft dees man sijn daeg’lijcks broot, Gy hebt immers geenen noot, Raedt wat dat men daer deed’.
Een vermaeckelijck Lied van een Visser die uyt vissen soude gaen.
Stemme: Als ´t begint.
ICk voer lest om een Baersje, Niet verr’ al buyten de stadt Met langel, snoer en Laersje, Al wat ick van nooden had, Ick ginger al vissen door het Riedt,
Wat ick visten ick vond’er niet, Ick roeyden also seer,
Al de Ackertjes op en neer.
Ick met mijn Schuytje zwaeyde Van d’een tot d’ander kant, Een Meysje die my praeyde, Die daer stont op het lant, Visser seyde sy Vissertje siet, En hebt ‘er het rechte Vijvertje niet;
Kom gaet met my,
Ick sal jou wijsen een vissery.
Ick ben aen Landt getreden, Ick maeckte mijn Schuytje vast, Ick sagh haer naeckte leden, So blanck als een albast,
Ick sprack haer aen met soet gevly, Kint wilje my wijsen een vissery, Ja seyde sy,
En als gyder gaet met my.
Ick nam dat soete Meysje By haer snee-witte handt, Ick vroegh of ick een reysje Mocht blussen mijn minne-brandt, Ick sal het jou soo welletjes doen, Daer op so gaf ick haer een soen, Liefste minjoot,
En gy sult ‘er niet blijven doodt.
Doe sey dat soete sloofje, Ick versoeck het noch een keer, Maer gy moest mijn belooven Dat gy mijn sult doen geen seer, Maer handelt my wat soetjes mijn maet, Wat dieper te vissen kander geen quaet, Een baersje soet,
Uyt de diepten men halen moet.
Ick gingh haer borsjes voelen, Die vond’ ick seer amoureus, Mijn ooghjes wat lager doelden, Daer vond’ ick de rechte lust;
Dat was een vyvertje also net,
De vermakelijcke buys-man
Al met een bosschagie rontom beset, Sy seyde seer bly,
Hier geef ick ‘er u wille vry.
Wy gingen met ons beyde Kuyeren in het landt,
Hoort eens wat ’t Meysje seyde:
Heb jyer van vissen verstant, So werpt jou dobber in de Rivier, En visser so langh tot u playsier, Als gyder maer kent,
Soje dat vissen maer bent gewent.
Doe ick ‘er dat vissen beginde, Mijn dobber begon te staen;
Doen seyde dese basinne, Gy moet ‘er noch eens aen,
Maer legter wat dieper soetjes mijn maet Wat dieper te vissen en kander geen quaet Een baersje soet,
Uyt de diepten men halen moet.
Doe ick het weer aenvaerde Met dese jonge spruyt, Bedongh sy dese voorwaerde, Om niet te scheyden uyt:
Voor dat ick heel was afgeslooft, Dat heb ick het Meysje doe belooft, So menigen keer,
Tot mijn dobber docht geen meer.
In ’t laetst wou ’t Meysje scheyden, Want ick was af-gemat,
So roeyden ick ons beyden, Tot dichte by de stadt;
Doe vroegh my dese soete blom, Hoe neer komje eens wederom, In dese Wey?
Hey met uwe vissery.
Ick sey in haer presentie, Morgen voor den Noen:
Ick nam met reverentie Mijn af-scheyt met een soen, Draegt rom of melt ‘er niet,
Als jyder een Meysje weder siet, Ick antwoorde haer neen, En sy ginck seer blijdelijck heen.
Oorlof gy Hengelaertjes, Die garen uyt hengelen gaen, Komt u sulcke Kaertjes Eens te spreken aen,
Voldoet dan vry haer grage lust, Soo magje wel vissen vry gerust, Tot jyder weer koomt
Daer dat Watertje soo veer stroomt.
Een Raer Nieuw Liedt van den Utrechtsen Dom.
Stem: ’t Sa Hollanders komt ten strijt.
’t ROomsche Besje sey gorts wouts, Dit heb ick als gewenst van outs,
’t Geen ick nu sie, als op-getogen Ten Hemel, met mijn eygen oogen.
Dat mijn Dom beschenen wordt Met d’Oude Leer, die Willebordt Bykans voor duysent Jaren stichte En wiltenburgh daer mee verlichte.
Toen hy ’t boose Volck versloeg, En hier den eersten Mijter droegh, Soo jaegt men oock in dese tijden De Ketters heen, tot ons verblijden.
Seeper besje jy hebt gelijck;
Hier is Paus Arien in sijn Rijck, Gelijck hy plach in oude tijen Wil hy den dom weer heyligh Wyen.
Daer komt ’t heele Zootjen aen Met Kap en Keuvel, Kruys en Vaen:
Help Priester, Paep en goeje Mannen, Men sal den Geusen duyvel bannen.
Stoel en banck, en al den bras Wat nu soo langh ontheyligt was, Wort flux door ’t Vagevuer verslonden:
De Kerck gegeesselt om sijn sonden.
De vermakelijcke buys-man
