• No results found

Simavera : Simavera is een demonstratiemodel voor een informatiesysteem ten behoeve van de integrale analyse en beoordeling van milieueffekten van produkten

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Simavera : Simavera is een demonstratiemodel voor een informatiesysteem ten behoeve van de integrale analyse en beoordeling van milieueffekten van produkten"

Copied!
57
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)
(2)

SIMAVERA

een systeem voor de integrale milieuanalyse van verpakkingen

-SIMAVERA VERSIE

1.0-Dit programma berekent 6e milieueffekten van verpakkingen en dient vooral als demonstratiemodel voor een nog te ontwikkelen informatiesysteem ten behoeve van de integrale

analyse en beoordeling van milieueffekten van Produkten

Het programma is ontwikkeld in opdracht van het Ministerie van VROM door het Centrum voor Milieukunde RU Leiden

Postbus 9518 2300 RA Leiden tel. 0?1-2771»86

De milieugegevens van processen hebben een voorlopige status ! Literatuurbronnen staan vermeld in het bijbehorende rapport !

Jeroen Guinee Ruben Huele

(3)

CIP-GEGEVENS KONINKLIJKE BIBLIOTHEEK, DEN HAAG Guinée, Jeroen

SIMAVERA : een systeem voor de integrale milieuanalyse van verpakkingen / Jeroen Guinée, Ruben Huele. - Leiden : Centrum voor Milieukunde. - (CML mededelingen ; 58)

Met diskette (5.25")

Met lit. opg.

ISBN 90-5191-033-9

SISO 527.9 UDC 681.3-06: [504.05*».4:621.798.1]

(4)

Inhoudsopgave Summary/Samenvatting Voorwoord pagina i ii 1. Inleiding

2. Handleiding en uitleg van SIMAVERA 2.1 Opstarten van SIMAVERA

2.2 Hoe werkt SIMAVERA voor- de gebruiker ? 2.3 Hoe werkt SIMAVERA als rekensysteem ?

2 2

7

3- De gegevensbestanden van SIMAVERA 10

. Files op diskette II

5. De programmeertaal Turbo Prolog 12

6. Vervolg 13 Literatuur Bijlagen: -bijlage l -bijlage 2 -bijlage 3

Schermen van SIMAVERA, gerangschikt naar de keuzen in het hoofdmenu

In SIMAVERA opgeslagen milieugegevens van processen met bronvermelding

De procesreeksen van de materialen die opgeslagen zijn in het bestand van SIMAVERA

15

(5)

The computer program SIHAVERA, Systeem voor de Integrale Milieuanalyse van Verpakkingen (System for the Integral Environmental Analysis of Packaging) has been developed at the request of the Dutch Department of the Environment as an item of a study into the "Environmental effects of household packaging". SIMAVERA uses the provisional method of ascribing and comparatively evaluating the environmental effects of products or packaging. The environmental effects of the entire life cycle of a given packaging are ascribed to that packaging: the extraction of the raw materials, manufacture of materials, manufacture of the product, use processes, waste processing. These environmental effects concern the following three main aspects:

1) the use of raw materials and energy;

2) pollution of the environment by the emission of potentially hazardous substances ;

3) the creation of final waste.

The packaging is put into the system as a number of materials and their weights, each connected to a series of processes. The system links the processes together and calculates the environmental effects. The main menu of SIHAVERA consists of the following:

edit = feed in a new example of packaging or delete one already on file solve = calculate the environmental effects of an example of packaging, a

process or a material quit = exit the program

SIMAVERA should be seen as the prae-prototype of a data system for the environmental analysis of products which will eventually be developed.

Samenvatting

Het computerprogramma SIHAVERA, Systeem voor de Integrale Milieuanalyse van Verpakkingen, is gemaakt in opdracht van het ministerie van Volks-huisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer als onderdeel van de studie "Milieueffekten van huishoudelijke verpakkingen". In SIMAVERA is de voorlopige toerekenings- en vergelijkende beoordelingsmethode van milieueffekten van Produkten, c.q. verpakkingen geïmplementeerd. Aan de verpakking worden de milieueffekten van de gehele levensloop van de betreffende verpakking toegerekend, van grondstofproduktie tot afval-verwerking. De milieueffekten hebben betrekking op:

- gebruik van grondstoffen en energie;

- verontreiniging van het milieu door emissies van schadelijke stoffen; - ontstaan van vast afval.

De te beoordelen verpakking wordt ingevoerd als procesreeks, waarbij materialen en materiaalgewichten worden opgegeven. Het systeem koppelt de ingevoerde processen aan elkaar en berekent de ailieueffekten. Het hoofdmenu van SIHAVERA bestaat uit:

edit = voer een nieuwe verpakking in of verwijder een reeds ingevoerde verpakking

solve = bereken de milieueffekten van een verpakking, een proces of een materiaal

quit = verlaat het programma

(6)

ii Voorwoord

SIMAVERA, een systeem voor de integrale milieuanalyse van verpakkingen, is ontwikkeld in het kader van de studie 'Milieueffekten van Huishoude-lijke Verpakkingen'. Deze studie is door het Centrum voor Milieukunde (CML) van de Rijksuniversiteit Leiden uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van VROM.

De verslaglegging van het SIMAVERA-onderzoek is in een zelfstandig lessbaar rapport vastgelegd met bijbehorende diskette van het computer-programma.

De versie die thans klaar is dient vooral als demonstratiemodel voor een nog te ontwikkelen informatiesysteem ten behoeve van de integrale analyse en beoordeling van milieueffekten van Produkten.

(7)

1. Inleiding

Verpakkingen veroorzaken tijdens verschillende fasen van hun levensloop milieueffekten. Deze milieueffekten zijn gekoppeld aan processen aie nodig zijn om de betreffende verpakking te maken, te gebruiken en om de afgedankte verpakking te verwerken. De levensloop van een verpakking kan dus gezien worden als een procesreeks. Om nu het totaal aan milieueffek-ten van een verpakking te bepalen, moet(en)

a) de procesreeks van de betreffende verpakking bekend zijn met als basis de samenstelling van de verpakking in termen van materialen, b) de relevante milieueffekten van betrokken processen bekend zijn, c) een aantal eenvoudige berekeningen uitgevoerd worden.

In het kader van de produktgerichte studie 'Milieueffekten van Verpak-kingen' is deze rekenmethode geformaliseerd in PROLOG en op PC-XT geim-plementeerd in het model SIMAVERA. Hierbij is uitgegaan van de huidige toerekenings- en beoordelingsmethode van milieueffekten van produkten. Doelgroep van dit model zijn de ontwerpers van verpakkingen. De nadruk bij het ontwikkelen van SIMAVERA heeft niet gelegen op het opzetten van een omvangrijk gegevensbestand, maar op het automatiseren van de rekenme-thode op een voor de doelgroep, ontwerpers van verpakkingen, zo geschikt mogelijk manier. Ter illustratie zijn in bijlage l enkele schermen van SIMAVERA uitgedraaid.

(8)

2. Handleiding en uitleg van SIHAVERA

In dit hoofdstuk zal uitgelegd worden hoe de gebruiker om moet gaan met SIMAVERA en hoe SIMAVERA als rekensysteem werkt, oftewel wat ziet en doet de gebruiker en welke processen vinden in de computer plaats. Paragraaf 2.1 beschrijft de opstartprocedure van SIMAVERA, paragraaf 2.2 vormt het naslagwerk voor de gebruiker en in paragraaf 2.3 wordt uitge-legd hoe SIMAVERA als rekensysteem werkt.

2.1 Opstarten van SIHAVERA

Voordat u SIMAVERA gaat gebruiken, wordt u aangeraden een werkkopie van de originele diskette te maken. Wanneer u in het bezit bent van een vaste schijf, kunt u een kopie maken naar bijvoorbeeld een aan te maken directory 'simavera' van de vaste schijf. Maak vervolgens de drive aktief waarin u SIMAVERA heeft geplaatst.

Start het programma op door te typen SIMAVERA

Het programma laat vervolgens enige tijd een opstartscherm zien. Na het indrukken van een willekeurige toets verschijnt een menu met de keuzen {bijlage l,scherm 1) :

solve quit

2.2 Hoe werkt SIHAVERA voor de gebruiker ?

Aan de hand van het hoofdmenu en de bijbehorende submenu's zal in deze paragraaf uitgelegd worden hoe SIMAVERA voor de gebruiker werkt. Schema l (p. 4) geeft een overzicht van de struktuur van SIMAVERA en dient tege-lijkertijd als naslagwerk voor de gebruiker.

De gebruiker kan op drie manieren informatie in het systeem invoeren, via een invulscherm, via een keuzemenu of via een meerkeuzemenu.

Bij een invulscherm wordt de informatie door de gebruiker ingetypt. Uit een keuzemenu wordt een keuze gemaakt door achtereenvolgens met de cursor de keuze te selecteren en vervolgens op <return> te drukken, of door de eerste letter van de keuze in te toetsen. Deze keuze-procedure geldt voor alle enkelvoudige keuzemenus in SIMAVERA.

Bij een meerkeuzemenu kan de gebruiker meerdere keuzen tegelijk maken. Voor elke individuele keuze bij een meerkeuzemenu geldt dezelfde procedu-re als bij het enkelvoudige keuzemenu. Het meerkeuzemenu wordt na de laatste keuze beëindigd door op <flO> te drukken.

Kies nu <edit> als u zelf een verpakking wilt definiëren of reeds gedefi-nieerde verpakkingen wilt verwijderen. Kies <solve> wanneer u van een reeds gedefinieerde verpakking de milieueffekten wilt laten berekenen. Kies <quit> als u SIMAVERA wilt verlaten. Om een menu te verlaten zonder een keuze te maken moet de <Esc> toets gekozen worden.

EDIT

Onder <edit> zitten de opdrachten <toevoegen verpakkingen>, <verwijderen verpakkingen> en <stop> (bijlage l,scherm 2).

(9)

- de in te voeren verpakking moet een naam krijgen. Let er op dat u een reeds eerder gebruikte naam niet opnieuw gebruikt en daarmee de bestaande definitie in het verpakkingenbestand overschrijft. Het kan verstandig zijn de verpakkingen te nummeren en een eigen lijst van bijbehorende namen aan te leggen. Beëindig de naamgeving met <return>; - Bepaal vervolgens een funktionele eenheid voor deze verpakking. Deze eenheid moet bepaald worden om verpakkingsalternatieven voor een Produkt met elkaar te kunnen vergelijken. Hoe deze eenheid bepaald moet worden kan het beste toegelicht worden aan de hand van een voorbeeld: wanneer 1000 melkflessen op milieuaspekten vergeleken zouden worden met 1000 kartonnen melkverpakkingen wordt het hergebruik van de glazen fles niet meegerekend. Stel dat iedere glazen fles 40 keer gebruikt wordt dan zouden eigenlijk 25 flessen met 1000 kartonnen verpakkingen vergeleken moeten worden. De vergelijking in funktionele eenheden zou dan ook luiden: 'de verpakking van 1000 liter melk in glazen flessen met de verpakking van 1000 liter melk in kartonnen pakken'. Het 'verpakken van een gedefinieerde eenheid produkt' is hier de algemene funktionele eenheid. Beëindig deze handeling met <return>; - vervolgens worden de materialen en materiaalgewichten van de betref-fende funktionele eenheid verpakking ingevoerd. De materialen worden ingevoerd met behulp van een enkelvoudig keuzemenu. Om dit menu te laten verschijnen dient u op <return> te drukken wanneer de cursor reeds in het eerste gearceerde materiaalvak staat. De afkortingen voor materialen in dit menu hebben de volgende betekenis:

1 eps = geëxpandeerd polystyreenschuim; 2 ps = polystyreen ;

3 Idpe = low density polyetheen; 4 pp = polypropeen;

5 pvc = Polyvinylchloride.

De gewichten van de funktionele eenheid verpakking worden door de gebruiker zelf ingevoerd, waarbij decimalen aangegeven worden met een punt. Op deze manier kunnen maximaal 5 materialen ingevoerd worden; - wanneer het invoerscherm ingevuld is, drukt u op de <flO> toets. Per

ingevoerd materiaal verschijnt nu een meerkeuzemenu van relevante processen. De volgorde waarin de processen gekozen worden, is van belang voor de uitkomsten van de berekeningen die SIMAVERA (zie § 2.3). Bij bovengenoemde keuze dient de volgende volgorde-procedure in acht genomen te worden:

* kies eerst het proces 'materiaalproduktie' van het betreffende materiaal;

* kies vervolgens één of meerdere bewerkingsprocessen in de volgor-de waarin ze na elkaar plaatsvinvolgor-den, en

* beëindig de keuzereeks door het proces 'gebruik' van het betref-fende materiaal te selecteren en druk vervolgens op <flO>. Vervolgens wordt een enkelvoudig keuzemenu van afvalprocessen per materi-aal aangeboden. Hieruit wordt dus steeds één keuze gemaakt.

Door nâ definiëring van één of meerdere nieuwe verpakkingen op <f2> te drukken, worden de verpakkingen op schijf bewaard in het bestand 'pro-dukt. bin'.

Onder <verwijderen verpakkingen> wordt de gebruiker een meerkeuzemenu aangeboden met de op dat moment in SIMAVERA aanwezige verpakkingen. Na keuze van één of meerdere uit SIMAVERA te verwijderen verpakkingen wordt door het programma nog on een bevestiging gevraagd.

(10)
(11)

SOLVE

Onder <solve> kan de gebruiker o.a. rekenen met de door hem/haar inge-voerde verpakkingen. Wanneer deze optie gekozen wordt verschijnt een menu (bijlage l,scherm 5) met de keuze tussen <verpakking>, <proces> en

<materiaal>.

Wanneer uit dit menu voor <verpakking> gekozen wordt verschijnt een menu (bijlage l,scherm 6) met de verpakkingen die SIMAVERA op dat moment kent. Na keuze van een verpakking en een korte wachttijd, waarin SIMAVERA de verschillende berekeningen uitvoert, kan de gebruiker op verschillende manieren de resultaten van deze berekeningen op het scherm vragen via het schermen-menu (bijlagel,scherm 7). Zo kunnen niet alleen totaal-cijfers per produkt maar ook cijfers per proces of per milieu-aspekt getoond worden. Op deze manier kan de gebruiker bijvoorbeeld zien welk proces relatief het sterkst bijdraagt aan de diverse nilieueffekten van de betreffende verpakking. Door na de keuze van een scherm op <flO> te drukken kan de gebruiker de betreffende scherm-tekst bewaren met de keuze <cave>, printen met de keuze <print> of een ander scherm van dezelfde verpakking opvragen met de keuze <verder>. Na keuze van <save> wordt de gebruiker eerst gevraagd de directory in te stellen, waarnaar het te bewaren bestand weggeschreven moet worden (bijlagel,scherm 10). Aan het einde van de <save> procedure keert het programma automatisch terug naar het schermen-menu.

Met de keuze van <print> wordt de scherm-tekst geprint, nadat eerst gevraagd is of er wel een printer aangesloten is. Na het printen ver-schijnt weer het schermen-menu.

Na de keuze van <verder> verschijnt weer het schemenmenu en kan of een nieuw scherm worden opgevraagd of via 'O stop' worden teruggekeerd naar het hoofdmenu.

Wanneer voor <proces> of voor <materiaal> gekozen wordt, worden de in het SIMAVERA-bestand opgeslagen gegevens van het betreffende proces of materiaal op het scherm getoond. Na de keuze van <proces> komt men met een druk op een willekeurige toets terug in het hoofdmenu, na de keuze van <materiaal> komt men via <flO> weer in het hoofdmenu.

Known Bugs: Het is mogelijk dat de printer niet reageert ondanks het feit dat een printer is aangesloten. In dat geval kan de betreffende scherm-tekst geprint worden door het eerst te bewaren met <save> en vervolgens het bewaarde bestand via bijvoorbeeld een tekstverwerkingsprogramma te printen. Wanneer het bestand onder een hoofddirectory moet worden weggeschreven, bijvoorbeeld A, B of C, moet achter 'Directo-ry:' A:\, B:\ of C:\ getypt worden. Een subdirectory, bijvoorbeeld simavera onder C, wordt ingevoerd als C^SIMA-VERA (bijlage l,scherm 10) en wordt niet afgesloten met een backslash. Als de gebruiker zich niet aan bovenstaande notaties houdt loopt hij/zij de kans uit het programma SIMAVERA te vallen, zonder de bestand(en) te bewaren.

QUIT

(12)

2.3 Hoe werk SIHAVERA als rekensysteem ?

De te beoordelen verpakking is ingevoerd als procesreeks, waarbij materi-alen en materiaalgewichten gespecificeerd zijn opgegeven (zie § 2.2). SIMAVERA kan nu de milieueffekten van de betreffende verpakking bereke-nen. Het systeem koppelt de door de gebruiker onder <edit> ingevoerde processen aan elkaar in een volgorde, zoals de gebruiker heeft opgegeven. Het door de gebruiker ingevoerde materiaalgewicht wordt, indien nodig, gekorrigeerd met het afvalverlies van het voorgaande proces. Dit (gekor-rigeerde) gewicht wordt vermenigvuldigd met de kengetallen van energie, grondstoffen, EVW, EVL^ en afval die in het bestand per kg output van een proces zijn opgeslagen. Het zal duidelijk zijn dat daarmee de volgorde waarin de gebruiker de processen invoert bepalend is voor de uitkomsten van SIMAVERA-berekeningen.

SIMAVERA houdt vervolgens alle berekeningsresultaten vast en de gebruiker kan deze in verschillende presentaties met een menu opvragen.

De hier beschreven rekenstruktuur van SIMAVERA staat nog eens samengevat in schema 2 (p. 7). Twee delen van schema 2 zijn uitvergroot weergegeven in de schema's 3 en 4 (p. 8 en 9)•

Wat SIMAVERA doet met de door de gebruiker onder <edit> ingevoerde gegevens en gemaakte keuzen staat schematisch weergegeven in schema 3-Schema 3 is de schematische uitwerking van het volgende voorbeeld:

Stel een gebruiker wil weten wat de milieueffekten van een kartonnen eierdoos. berekend met behulp van SIMAVERA, zijn. Daartoe moet de betreffende persoon de eierdoos in SIMAVERA invoeren via de edit-funktie. Hij/zij geeft een naam op, "eierdoos l", bepaalt de funktio-nele eenheid, "het verpakken van 1000 eieren", geeft bij materialen het materiaal karton op en bepaalt vervolgens op basis van de funktio-nele eenheid het aantal kilogram karton, bijvoorbeeld 5 kg, dat nodig is on 1000 eieren te verpakken. Nu worden door SIMAVERA de processen aangeboden die van toepassing zijn op karton. In dit geval is dat heel eenvoudig. Er zijn maar twee processen bekend, materiaalproduktie en gebruik, en deze worden beide gekozen. Daarna vraagt SIMAVERA nog om een afvalverwerkingsproces voor deze eierdoos, bijvoorbeeld standaard is 40J! verbranden en 60% storten, en nu is de procesreeks voor de eierdoos gedefinieerd. De door de gebruiker ingevoerde gegevens en gemaakte keuzen worden door SIMAVERA verwerkt en opgeslagen, zoals aangegeven in schema

3-Uit schema 4 blijkt dat het berekenen van de milieueffekten van verpak-kingen fundamenteel een bestandsprobleem is. Er moeten uit diverse bestanden vele gegevens bij elkaar gezocht worden, waarna met vele eenvoudige berekeningen de milieueffekten kunnen worden bepaald.

SIMAVERA bewaart geen berekeningsresultaten maar alleen de definitie van een verpakking. De milieueffekten van de betreffende verpakking worden dus steeds opnieuw berekend. Dit maakt het systeem flexibel maar traag. Grote resultaatsbestanden zijn echter nu niet nodig.

(13)

Schema 2: Het gebruikte model relevante processen per materiaal bepaal materialen verpakking Lagonda:

' « door de gebruiker in te voeren gegevens

l—J • door SIKAVEHA berekende uitkouien

[l l • door het ayst*.

geeft: keuze van re-levante processen per ve rp akk i ngsma t e ri aal

- door het be a t mW aangereikte gegevens

r •ocelljltl.eden tusse

ç nuar ander schema voor nadere a

definieer proces-reeks verpakking schema 3 l l J milieuk« per proc m tallen :es geeft: totale van een funkt verp

sehen i

geeft: milieu-effekten per proces en materiaal van funktionele eenheid

verpakking

totale milieulast van een funktionele eenheid

verpakking

(14)

Schema 3: Totstandkoming van de totale procesreeks van een funktionele eenheid Produkt in SIMAVERA, aan de hand van een voorbeeldverpakking

gebruiker

definieer procesreeks verpakking

definitie procesreeks karton: materiaalproduktie karton; gebruik karton; 40JJ verbranden, 60% storten karton

gebruiker

geef gewichten van materialen volgens een funktionele eenheid

verpakking

karton : 5 kg

Geeft totale proceslijst. Deze luidt in PROLOG als volgt:

["eierdoos l","het verpakken van 1000 eieren".[gewicht("karton",5)],

[[proces("produktie materiaal karton","karton").proces("gebruik karton","karton")]], [ afvalproces ( "40J! verbranden, 60% storten", "karton" ) ] ]

Legenda:

(15)

Schema 4: Berekening van totale milieulast van een fiktieve verpakking (l materiaal) -milieukentallen van proces 40# verbranden 60% storten per kg output: energie?,grond-stof? , EVL? . EVW? , afvalgewicht?,sg? -milieukentallen van proces gebruik mat.l per kg output: energiel.grondstofl, EVL1.EVW1.afval-gewichtl , sgl -milieukentallen van proces schuimen mat.l per kg output: energie3,gronds tof3. EVL3,EVW3,afval-gewicht3,sg3 -milieukentallen van proces materiaal produktie per kg output : energie5.grondstof5, EVL5.EVW5,afval-. sg5

totale procesreeks van funktionele eenheid verpakking [[gewicht(mat.l,A)],

[[proces(materiaal produktie,mat.1),

proces(schuimen,mat.l),proces(gebruik,mat.l)]], [afvalproces(40J> verbranden 60% storten,mat. 1)]]

L

T

L.

CD

cn

' door de gebruiker in te voeren gegevens = door SINAVEHA berekende uitkoMten

' door het aysifxm gepresenteerde uitkoMt

* verbindende lijnen

• door ..et bestu.!] ungeralkte gngwefa

• berekening door verBenigvuldï.gi>n

• berekening door of)tell«n

- «n uitvoer -roffeliJkheden tuss*

geeft: energieS = energie? * A grondstofS = grondstof? * A EVL8 = EVL7 * A EVW8 = EVW7 * A afvalgewichtS = afvalgewicht? * A afvalvolume 8 = afvalgewichtè/sg? geeft: energie2 = energiel * A grondstof2 = grondstofl * A EVL2 = EVL1 * A EVW2 = EVW2 * A afvalgewicht2 = afvalgewichtl * A afvalvolume2 = afvalgewicht2/sgl gewichtl = (afvall * A) + A geeft :

energiek = energies * gewichtl grondstof4 = grondstof3 "gewichtl EVL4 = EVL3 * gewichtl

EVW4 = EVW3 * gewichtl

afvalgewicht4 = afvalgewichtS * gewichtl afvalvolume4 = afvalgewicht4/sg3

gewicht3 = (afva!3 * gewichtl) + gewichtl geeft :

energieó = energies * gewicht3 grondstofó = grondstof5 * gewicht3 EVL6 = EVL5 * gewicht3

EVW6 = EVW5 * gewicht3

afvalgewichtó = afvalgewichtS * gewicht3 afvalvolumeé = afvalgewicht6/sg5

gewicht1* = (afva!5 * gewicht3) + gewicht3

; del-en van hè c

geeft totale milieulast funktionele eenheid verpakking: energie = energie2 + energie4 +energie6 +energie8

grondstof = grondstof2 + grondstof1* + grondstofó + grondstofS

EVL = EVL2 + EVL4 + EVL6 + EVL8 EVW = EVW2 + EVW4 + EVW6 + EVW8

(16)

10 3 De gegevensbestanden van SIHAVERA

De gegevens die nodig zijn om de hierboven beschreven berekeningen te kunnen uitvoeren, betreffen de input, de output, het energie- en grond-stoffenverbruik, de EVL, de EVW en het definitieve afval per proces. Welke processen precies met welke milieukentallen in het SIMAVERA-bestand zijn opgeslagen staat met bronvermelding in bijlage 2.

De gegevens voor dit bestand komen uit de literatuur. Daarbij is overwe-gend gebruik gemaakt van onderzoeksresultaten van buro B&G uit Rotterdam {van Duin en de Graaf,1987; van Duin en Kerkhoven,1988) die aangevuld zijn (c.q. worden) met gegevens van het EMPA, het Zwitserse TNO, uit Bern <BUS,1984; Thalmann und Humbel.1985; Pecker,1989).

Naast deze basisgegevens van processen zijn nog enkele aanvullende gegevens gebruikt. Aanvullende gegevens zijn in dit verband bijvoorbeeld de indeling van processen in fasen uit de levensloop van Produkten, namelijk 'materiaalvervaardiging', 'prodüktvervaardiging', 'gebruikspro-cessen' en 'afvalverwerking'. De bestanden zijn zoveel mogelijk genorma-liseerd.

Het processenbestand bevat alleen de beoordeelde emissiegegevens en niet de emissies van specifieke stoffen per proces. Aan de ene kant ontbreken openbare Nederlandse gegevens hierover, aan de andere kant is implementa-tie van dergelijke bestanden en aanpassing van SIMAVERA voor de bewerking van deze bestanden binnen de geplande projekttijd voor dit onderdeel niet haalbaar. Daarnaast zouden de bestanden dan zo groot worden dat SIMAVERA niet oeer op één diskette zou passen.

Milieueffekten van niet-kg gerelateerde processen zijn in het huidige bestand niet opgenomen.

Van afvalverwerkingsprocessen zijn geen naar de diverse materialen toegerekende emissiecijfers bekend. Deze cijfers zijn dan ook niet opgenomen in het processenbestand.

(17)

11

1+. Files op de diskette

De SIMAVERA-diskette bevat de volgende files: a. SIMAVERA.BAT De opstartfile.

b. SIMAMAIN.EXE Het programma.

c. PRODUKT.BIN In deze file zijn de procesdefinities en andere gege-vens van ingevoerde verpakkingen als binaire code opgeslagen.

d. PROCES.BIN In deze file zijn de milieugegevens van een aantal voor verpakkingen relevante processen opgeslagen. Aanvullende informatie van processen is ook in deze file opgeslagen.

e. HELPFILE.TXT Hierin zijn de help-teksten opgeslagen als ASCII-file. f. FILE. PRO Dit is een hulpfile. Het programma schrijft af en toe

een aantal gegevens naar deze file om diezelfde gege-vens even later weer snel op het scherm te kunnen presenteren.

(18)

12 5. De programmeertaal Turbo Prolog

Het programma SIMAVERA ±a geschreven in Turbo Prolog 2.0 (Bratko,1986; Sterling and Shapiro,1986). Bij de aanvang van het projekt is overwogen het programma in C te schrijven, maar de volgende informatica-technische overwegingen hebben geleid tot een keuze voor Prolog:

1, Prolog maakt over het algemeen een snelle ontwikkeling van prototypes mogelijk. Omdat Turbo Prolog de mogelijkheid biedt van strong typing kan de tijd die nodig is voor debugging sterk worden gereduceerd. Aangezien bij aanvang van het projekt de definitieve vorm van het programma nog niet vast stond was het noodzakelijk op verschillende tijdstippen wisse-lende prototypes voor te kunnen leggen aan eventuele gebruikers, voorna-melijk de onderzoekers zelf. Op grond van hun kommentaar konden nieuwe versies worden uitgeprobeerd.

2. De omvang van de code en de snelheid van het programma waren van minder belang dan een korte ontwikkelingstijd.

3- Turbo Prolog beschikt over goede procedures voor de bouw van een duidelijke userinterface. Bovendien is er een uitgebreide toolbox be-schikbaar .

(19)

13

Vervolgonderzoek is gewenst in drie richtingen:

a) het verder ontwikkelen en verfijnen van het theoretisch model en van de toerekeningsmethode,

b) het verzamelen en valideren van gegevens over milieueffekten van processen.

c) het verder ontwerpen en implementeren van het programma, met nadruk op robuustheid, transporteerbaarheid en uitbreidbaarheid.

Korte termijn:

a) Het theoretisch model van SIMAVERA is toereikend als basis voor de huidige versie van het computermodel. In nader onderzoek moet blijken in hoeverre het model ook toereikend is wanneer milieueffekten van gebruiks-processen wel relevant zijn, en wanneer specifieke emissies van schade-lijke stoffen naast of in plaats van geaggregeerde gegevens (EVL en EVW) en andere dan aan gewicht gerelateerde gegevens aan het bestand toege-voegd worden.

b) Verifikatie van een aantal van de nu bekende milieugegevens van processen zou moeten plaatsvinden alvorens een grotere status aan de berekeningsresultaten van SIMAVERA kan worden toegekend. Het gaat dan met name om de gegevens van processen met betrekking tot de materialen karton, papier en glas. Het is onduidelijk of de gegevens van deze materialen nog 'up to date' zijn. Daarnaast zouden eigen schattingen omtrent de grootte van emissies van de verbranding van huishoudelijk afval in vuilverbrandingsinstallaties (wi's) aan het processen bestand van SIMAVERA toegevoegd kunnen worden, zolang geen betere empirische gegevens van deze processen bekend zijn.

c) De lay-out in de huidige presentatie van de berekeningsresultaten kan nog worden verbeterd, met name door het invoeren van grafische middelen. Het is wenselijk meerdere verpakkingen op één scherm te kunnen verge-lijken. Met enig schaaf- en polijstwerk aan de diverse onderdelen van SIMAVERA kan toepassing van dit rekenmodel voor nog een aantal andere produktgroepen dan huishoudelijke verpakkingen mogelijk worden.

Lange termijn:

(20)

Literatuur

Bratko, I., 1986: Prolog: Programming for Artificial Intelligence. Addison-Wesley, Reading.

Bundesamt für Umweltschutz (BUS), 1984: Ökobilanzen von Packstoffen. Schriftenreihe Umweltschutz no. 24, Bern.

Duin, R. van en B. de Graaf (conceptrapport), 198?: Milieu- en energieas-pekten van kunststoffen. Bureau Brandstoffen en Grondstoffen, Rotterdam. Duin, R. van, en R. Kerkhoven, 1988: Milieu- en energieaspekten van metalen. Bureau Brandstoffen en Grondstoffen, Rotterdam.

Pecker, I., 1989: Herstellung von Aluminium, Ökologische Bilanz-Betracht-ungen (Aktualisierte Daten). Eidgenössische Materialprüfungs- und For-schungsanstalt (EMPA), St Gallen.

Sterling, L. and E. Shapiro, 1986: The Art of Prolog: Advanced Program-ming Techniques. MIT Press, Cambridge.

Thalmann, W.R. und V. Humbel, 1985: Herstellung von Glas, ökologische Bilanz-Betrachtungen. EMPA, St Gallen.

Thalmann, W.R. und V. Humbel, 1985: Herstellung der Kunststoffe LD-PE, HD-PE, PVC und HI-PS, Ökologische Bilanz-Betrachtungen. EMPA, St Gallen. Thalmann, W.R. und V. Humbel, 1985: Herstellung von Papier und Karton, Ökologische Bilanz-Betrachtungen. EMPA, St Gallen.

(21)

15

Bijlage 1: Schermen van SIMAVERA, gerangschikt naar de mogelijke keuzen in het hoofdmenu

EDIT scherm l

edit solve quit

-SIMAVERA-kies eerste letter of kl«

scherm 2 -sima-editor- -kies-stop toevoegen verpakkingen verwijderen verpakkingen

(22)

16

EDIT scherm 3

-sima-editoi^

(23)

17

SOLVE scherm

edit solve quit

-SIMAVERA-kies eerste letter of -SIMAVERA-kies »et cursor en <return>;

scherm 5

help

edit solve quit

kies verpakking proces materiaal

kies eerste letter of kies met cursor en <return>; <fl> voor help

(24)

18

SOLVE scherm 6

edit solve quit

-SIMA es eierdoos A eierdoos B eierdoos c eierdoos D eierdoos E eierdoos F eierdoos G melkverpakking A melkverpakking B melkverpakking C

kies eerste letter of kies net cursor en <return>; <fl> voor help

scherm 7

edit solve quit

-SIMAVERA-

-kies-1 totaal per verpakking 2 totaal per levensfase

3 totaal per proces 4 energie per proces

5 grondstoffen per proces 6 evl per proces

7 evw per proces 8 afval per proces 9 afvalvolune per proces O stop

<fl> voor help

(25)

19

SOLVE scherm 8

edit solve quit

-eierdoos C-TOTALE MILIEUBEOORDELING VAN eierdoos C

verpakking van 1000 eieren

Verbruikte energie Verbruikte grondstoffen: nafta 84.78 MJ 2.16 kg EVL EVW Af val gewicht: - in zakkenvuil/grof vuil - totaal na verwerkingsprocessen Af valvolume : - in zakkenvuil/grof vuil <f 10> voor verder scherm 9 edit solve 169.68 m3 13362.30 dm3 2.10 kg 1.30 kg 2.00 dm3 |^3fiBl^SË|^HH|BBBBj^§aBB^§| quit

TOTALE MILIEUBEOORDELING VAN eierdoos C

verpakking van 1000 eieren

Verbruikte energie Verbruikte grondstoffen: nafta 84.78 MJ 2.16 kg EVL EVW Afvalgewicht: - in zakkenvuil/grof vuil - totaal na verwerkingsprocessen Af valvolume : - in zakkenvuil/grof vuil 169.68 m3 13362.30 dm3 —kies — | verder save print

kies; <fl> voor help

(26)

20 SOLVE scherm 10

-Instrukties-Handel nu als volgt: 1. Stel de directory

in naar keuze.

-Resultaten-Directory: C:\SIMAVERA

2. Druk op <return>

3. Typ de gewenste file-naam in 4. Druk op <return>

Kies een directory en geef een file-naam

scherm 11

-Instrukties-Handel nu als volgt:

===================== 1. Stel de directory

in naar keuze.

2. Druk op <return>

3. Typ de gewenste file-naam in 4. Druk op <return>

-Resultaten-Directory=C:\SIMAVERA

File name (.sim): eidoos_A

Kies een directory en geef een file-naam

(27)

1--21 QUIT scherm 12

edit solve

-SIMAVERA-kies eerste letter of -SIMAVERA-kies aet cursor en <return>; <fl> voor help

scherm 13

edit solve quit

-SIMAVERA-U gaat nu SIMAVERA verlaten

bevestig keuze <stop> net toets 'j', maak keuze ongedaan met toets 'n'

(28)

22

BIJLAGE 2: In SIMAVERA opgeslagen milieugegevens van processen met vermelding van de bron waaruit de cijfers direkt overgenomen of afgeleid zijn (cijfers van produktieprocessen per kg procesoutput, cijfers van gebruiks- en afvalverwerkingsprocessen per kg-procesinput)

schuimen eps (van Duin en de Graaf,1987) Energie EVW EVL eps-afval 6.000 HJ O.OOOE+00 dn3 O.OOOE+00 m3 0.040 kg

extruderen folie eps {van Duin en de Graaf,1987) Energie EVW EVL eps-afval 5.000 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 m3 0.010 kg

extruderen overig eps (van Duin en de Graaf,1987) Energie EVW EVL eps-afval 4.000 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 m3 0.020 kg

spuitgieten eps (van Duin en de Graaf,1987) Energie EVW EVL eps-afval 10.000 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 m3 0.010 kg

(29)

23

extruderen folie ps (van Duin en de Graaf,1987)

Energie 5-000 MJ EVW O.OOOE+00 dni3 EVL O.OOOE+00 ns3 ps-afval 0.010 kg

extruderen overig ps (van Duin en de Graaf,1987} Energie

EVW EVL ps-afval

spuitgieten ps (van Duin en de Graaf,198?) Energie EVW EVL ps-afval 4.000 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 m3 0.020 kg 10.000 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 m3 0.010 kg

materiaalproduktie ps (van Duin en de Graaf,1987)

Energie 33.000 MJ nafta 1.020 kg EVW 6.300E+03 dm3 EVL 8.000E+01 m3 produktieafval PS 0.010 kg

(30)

24

extruderen overig Idpe (van Duin en de Graaf,1987)

Energie 4.000 MJ ' *-EVW O.OOOE+00 dm3 EVL O.OOOE+00 m3 Idpe-afval 0.020 kg 'T

spuitgieten Idpe {van Duin en de Graaf,1987) Energie EVW EVL Idpe-afval 10.000 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 m3 0.010 kg

materiaalproduktie Idpe (van Duin en de Graaf,1987)

Energie 24.000 HJ nafta 1.020 kg EVW 1.600E+03 dm3 EVL 9.000E+01 m3 produktieafval LDPE 0.001 kg

extruderen folie pvc (van Duin en de Graaf,1907) Energie EVW EVL pvc-afval 5.000 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 n3 0.010 kg

(31)

25 spuitg±eten pvc (van Duin en de Graaf,1987) Energie EVW EVL pvc-afval 10.000 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 m3 0.010 kg

schuimen pvc (van Duin en de Graaf,1987) Energie EVW EVL pvc-afval 0.000 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 m3 0.000 kg

materiaalproduktie pvc (van Duin en de Graaf,1987) Energie nafta EVW EVL 17.000 M J 1.020 kg 2.700E+03 dm; 7.000E+02 m3 produktieafval PVC 0.001 kg

materiaalproduktie karton (BUS,1984) Energie water hout kalksteen zwavel aluminiumsulfaat harslijm EVW EVL 21.000 MJ 75.000 kg 0.430 kg 0.018 kg 0.016 kg 0.020 kg 0.020 kg 1.919E+03 dm; 3-792E+03 m3

produktieafval karton O.OU5 kg

(32)

26

materiaalproduktie ongebleekt papier (BUS, 198*4) Energie hout kalksteen zwavel aluminiumsulfaat harslijm water EVW EVL 31.110 MJ 0.430 kg 0.018 kg 0.016 kg 0.020 kg 0.020 kg 75-000 kg 1.999E+03 dm3 8.734E+03 m3

produktieafval ongebleekt papier 0.058 kg

materiaalproduktie gebleekt papier (BUS,1984} Energie hout kalksteen zwavel aluminiumsulfaat harslijm chloor natronloog water EVW EVL 46.800 MJ 0.430 kg 0.018 kg 0.016 kg 0.020 kg 0.020 kg 0.064 kg 0.140 kg 75-000 kg 1.054E+05 dm; 1.355E+04 m3

produktieafval gebleekt papier 0.064 kg

extruderen aluminium (van Duin en Kerkhoven,1988) Energie EVW EVL 22.000 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 m3

(33)

27

walsen plaat/draad/profiel/strip aluminium (van Duin en Kerkhoven,1988) Energie 30.000 MJ EVW O.OOOE+00 dm3 EVL O.OOOE+00 m3

walsen (tot 0.2 mm) folie aluminium {van Duin en Kerkhoven,1988) Energie 45.000 MJ EVW O.OOOE+00 dm3 EVL O.OOOE+00 m3

materiaalproduktie aluminium (van Duin en Kerkhoven,1988)

Energie 159-000 MJ aluminiumschroot 0.300 kg bauxiet 1.960 kg kalksteen 0.018 kg natronloog O.l40 kg cokes 0.525 kg EVW 1.940E+04 dm3 EVL 6.600E+03 m3 produktieafval aluminium 9.100 kg

(34)

28

extruderen Folie pp (van Duin en de Graaf,1987)

Energie 5.000 HJ • ' r

EVW O.OOOE+00 da3 EVL O.OOOE+00 m3 pp-afval 0.010 kg

extruderen profiel pp {van Duin en de Graaf,198?) Energie EVW EVL pp-afval t.000 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 m3 0.005 kg

extruderen coating pp (van Duin en de Graaf,1987) Energie EVW EVL pp-afval 0.000 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 m3 0.060 kg

extruderen overige pp (van Duin en de Graaf,198?) Energie EVW EVL pp-afval 0.000 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 m3 0.020 kg

(35)

29 spuitgieten pp (van Duin en de Graaf,198?) Energie EVW EVL pp-afval 10.000 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 «3 0.010 kg

blaasvormen pp (van Duin en de Graaf,1987) Energie EVW EVL pp-afval 10.000 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 m3 0.010 kg

materiaalproduktie pp (van Duin en de Graaf,198?)

Energie 29.000 MJ nafta 1.020 kg EVW 3-650E+03 dm3 EVL 1.500E+02 n>3

produktieafval PP 0.002 kg

(36)

30

materiaalproduktie staal (van Duin en Kerkhoven,1988)

Energie 18.800 MJ ruwijzer 0.850 kg ijzerschroot 0.240 kg kalksteen 0.018 kg zuurstof 0.080 kg EVW 4.200E+03 dm3 EVL 3.400E+03 m3 produktieafval staal 4.075 kg

extruderen ps tot schuimfolie {van Duin en de Graaf,1987)

Energie 5.000 MJ EW O.OOOE+00 dm3 EVL O.OOOE+00 m3 ps schuimfolie-afval 0.010 kg

spuitgieten ps schuimfolie (van Duin en de Graaf,198?)

Energie 10.000 MJ EW O.OOOE+00 dm3 EVL O.OOOE+00 m3 ps schuimfolie-afval 0.010 kg

produktie basismateriaal (ps) ps-schuimfolie (van Duin en de Graaf,198?) Energie 33-000 MJ nafta 1.020 kg

EW 6.300E+03 dm3

EVL 8.000E+01 m3

produktieafval PS 0.010 kg

extruderen Idpe tot schuimfolie (van Duin en de Graaf,198?) Energie 5.000 MJ

EW O.OOOE+00 dm3 EVL O.OOOE+00 m3

(37)

31

produktie basismateriaal (Idpe) Idpe-schuimfolie (van Duin en de Graaf,1987) Energie nafta EVW EVL produktieafval LDPE 24.000 MJ 1.020 kg 1.600E+03 dm3 9.000E+01 m3 0.001 kg

vuilverbranden ps (van Duin en de Graaf,198?) Energie EVW EVL verbrandingsslakken PS -7.400 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 m3 0.000 kg

vuilverbranden ps schuimfolie (van Duin en de Graaf,1907)

Energie -7.400 MJ EVW EVL verbrandingsslakken PS O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 m3 0.000 kg

vuilverbranden eps (van Duin en de Graaf,1987) Energie EVW EVL verbrandingsslakken EPS -7.400 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 «3 0.000 kg

(38)

32

vuilverbranden Idpe schuimfolie {van Duin en de Graaf,198?) Energie EVW EVL verbrandingsslakken LDPE -7.400 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 m3 0.000 kg

vuilverbranden pvc (van Duin en de Graaf,198?) Energie EVW EVL verbrandingsslakken PVC -3.000 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 m3 0.000 kg

vuilverbranden karton (BUS,1984) Energie EVW EVL verbrandingsslakken karton -2.100 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 m3 0.000 kg

vuilverbranden ongebleekt papier (BUS,1984) Energie

EVW EVL

verbrandingsslakken ongebleekt papier

-2.100 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 m3

0.000 kg

vuilverbranden gebleekt papier (BUS,1984) Energie

EVW EVL

verbrandingsslakken gebleekt papier

-2.100 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 m3

0.000 kg

(39)

33

vuilverbranden aluminium Energie EVW EVL verbrandingsslakken aluminium 0.000 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 m3 0.000 kg vuilverbranden blik Energie EVW EVL verbrandingsslakken blik 0.000 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 m3 0.000 kg vuilverbranden staal Energie EVW EVL verbrandingsslakken staal 0.000 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 m3 0.000 kg

(40)

vuilstorten ps Energie EVW EVL stortgewicht PS 0.000 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 m3 1.000 kg vuilstorten ps schuimfolie Energie EVW EVL stortgewicht PS 0.000 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 m3 1.000 kg vuilstorten eps Energie EVW EVL stortgewicht EPS 0.000 MJ O.OOOE+00 dn3 O.OOOE+00 m3 0.000 kg vuilstorten Idpe Energie EVW EVL stortgewicht LDPE 0.000 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 m3 1.000 kg

(41)

35

vuilstorten pvc Energie EVW EVL stortgewicht PVC 0.000 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 m3 1.000 kg vuilstorten karton Energie EVW EVL stortgewicht karton 0.000 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 m3 1.000 kg

vuilstorcen ongebleekt papier Energie

EVW EVL

stortgewicht ongebleekt papier

0.000 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 m3

1.000 kg

vuilstorten gebleekt papier Energie

EVW EVL

stortgewicht gebleekt papier

(42)

36

vuilstorten blik Energie EVW EVL stortgewicht blik 0.000 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 m3 1.000 kg vuilstorten staal Energie EVW EVL stortgewicht staal 0.000 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 n>3 1.000 kg vuilstorten pp Energie EVW EVL stortgewicht PP 0.000 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 m3 1.000 kg vuilstorten glas Energie EVW EVL stortgewicht glas 0.000 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 m3 1,000 kg

(43)

37

verbranden 40*.storten 60* ongebleekt papier (BUS. 1984)

Energie -0.840 MJ EVW O.OOOE+00 dm3 EVL O.OOOE+00 m3 stortgewicht ongebleekt papier 0.600 kg verbrandingsslakken ongebleekt papier 0.000 kg

verbranden 40#,storten 60* gebleekt papier (BUS,1984)

Energie -0.840 MJ EVW O.OOOE+00 dm3 EVL O.OOOE+00 m3 stortgewicht gebleekt papier 0.600 kg verbrandingsslakken gebleekt papier 0.000 kg

verbranden 40Jt,storten 60J( Idpe (van Duin en de Graaf,1987) Energie -2.960 MJ EVW O.OOOE+00 dm3 EVL O.OOOE+00 m3 stortgewicht LDPE 0.600 kg verbrandingsslakken LDPE 0.000 kg

verbranden 40Ï,storten 60% Idpe schuimfolie (van Duin en de Graaf,1987) Energie -2.960 MJ EVW O.OOOE+00 dns3 EVL O.OOOE+00 m3 stortgewicht LDPE 0.600 kg verbrandingsslakken LDPE 0.000 kg

verbranden 40#,storten (>0% ps (van Duin en de Graaf,1987)

(44)

38

verbranden 403!,storten 60% ps schuimfolie (van Duin en de Graaf,1987)

Energie -2.960 MJ EVW O.OOOE+00 dm3 EVL O.OOOE+00 m3 stortgewicht PS 0.600 kg verbrandingsslakken PS 0.000 kg

verbranden ^0%,storten 60% eps (van Duin en de Graaf,1987)

Energie -2.960 MJ EVW O.OOOE+00 dm3 EVL O.OOOE+00 m3 stortgewicht EPS 0,600 kg verbrandingsslakken EPS 0.000 kg

verbranden ^0%,storten 60% pp (van Duin en de Graaf,1987)

Energie -2.960 MJ EVW O.OOOE+00 dm3 EVL O.OOOE+00 m3 stortgewicht PP 0.600 kg verbrandingsslakken PP 0.000 kg

verbranden 402,storten 603! pvc (van Duin en de Graaf, 1987) Energie -1.200 MJ EVW O.OOOE+00 dm3

EVL O.OOOE+00 m3 stortgewicht PVC 0,600 kg

verbrandingsslakken PVC 0.000 kg

verbranden kO%,storten 603! blik

(45)

39

verbranden 40)K,storten 60% aluminium Energie EVW EVL stortgewicht aluminium verbrandingsslakken aluminium 0.000 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 m3 0.600 kg 0.000 kg

verbranden kO%,storten 60% staal Energie EVW EVL stortgewicht staal verbrandingsslakken staal 0.000 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 m3 0.600 kg 0.000 kg

verbranden 40*,storten 60% glas Energie EVW EVL stortgewicht glas verbrandingsslakken glas 0.000 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 m3 0.600 kg 0.000 kg

verbranden 38*.storten 57%.oud karton 5% (BUS.1984) Energie

EVW EVL

verbrandingsslakken karton stortgewicht karton

(46)

40

verbranden 32%,storten 48)!,oud karton 20% {BUS,1984)

Energie -0.672 MJ EVW O.OOOE+00 da>3 EVL O.OOOE+00 m3 verbrandingsslakken karton 0.000 kg stortgewicht karton 0.480 kg

verbranden 28%.storten 42%,oud karton 30% (BUS.1984)

Energie -0.588 MJ EVW O.OOOE+00 dm3 EVL O.OOOE+00 m3 verbrandingsslakken karton 0.000 kg stortgewicht karton 0.420 kg

verbranden 20%.storten 30%.oud karton 50% (BUS.1984)

Energie -0.420 MJ EVW O.OOOE+00 dm3 EVL O.OOOE+00 m3 verbrandingsslakken karton 0.000 kg stortgewicht karton 0.300 kg

verbranden 38%,storten 57%,oud ongebleekt papier 5% (BUS,1984) Energie -0.798 MJ EVW O.OOOE+00 dm 3 EVL O.OOOE+00 m3 verbrandingsslakken ongebleekt papier 0.000 kg stortgewicht ongebleekt papier 0.570 kg

(47)

Hl

verbranden 36?!,storten 54%,oud ongebleekt papier 10* (BUS, 1984} Energie -0.756 MJ EVW O.OOOE-t-00 dm3 EVL O.OOOE+00 m3 verbrandingsslakken ongebleekt papier 0.000 kg stortgewicht ongebleekt papier 0-540 kg

verbranden 32%,storten 48*,oud ongebleekt papier 20% (BUS,1984) Energie -0.672 MJ EVW O.OOOE+00 dm3 EVL O.OOOE+00 m3 verbrandingsslakken ongebleekt papier 0.000 kg stortgewicht ongebleekt papier 0.480 kg

verbranden 28*,storten 42*.oud ongebleekt papier 30* (BUS,1984) Energie -0-588 MJ EVW O.OOOE+00 dm3 EVL O.OOOE+00 m3 verbrandingsslakken ongebleekt papier 0.000 kg stortgewicht ongebleekt papier 0.420 kg

verbranden 38*.storten 57*.oud gebleekt papier 5* (BUS,1984) Energie -0.798 MJ EVW O.OOOE+00 dm3 EVL O.OOOE+00 m3 verbrandingsslakken gebleekt papier 0.000 kg stortgewicht gebleekt papier 0.570 kg

(48)

42

verbranden 32%,storten W,oud gebleekt papier 20% (BUS,

Energie EVW EVL

verbrandingsslakken gebleekt papier stortgewicht gebleekt papier

-0.672 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 m3

0.000 kg 0.480 kg

verbranden 28%,storten 42*.oud gebleekt papier 30% (BUS,1984) Energie -0-588 MJ EVW

EVL

verbrandingsslakken gebleekt papier stortgewicht gebleekt papier

O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 m3

0.000 kg 0.420 kg

verbranden 28>%,storten 42%,glasbak 30% glas Energie EVW EVL verbrandingsslakken glas stortgewicht glas 0.000 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 n)3 0.000 kg 0.420 kg

verbranden 24%, s torten 36%, glasbak 40% glas Energie EVW EVL verbrandingsslakken glas stortgewicht glas 0.000 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 0)3 0.000 kg 0.360 kg

(49)

43

verbranden 16%,storten 2ty%,glasbak 60% glas Energie EVW EVL verbrandingsslakken glas stortgewicht glas 0.000 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 m3 0.000 kg 0.240 kg

verbranden 2%, storten J>%,hergebruik in fabriek 95X glas

Energie 0.000 HJ EVW EVL verbrandingsslakken glas stortgewicht glas O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 m3 0.000 kg 0.030 kg gebruik karton Energie EVW EVL 0.000 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 m3

gebruik ongebleekt papier Energie EVW EVL 0.000 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 m3

(50)

gebruik Idpe Energie EVW EVL 0.000 MJ O.OOOE+00 dm3 O.OOOE+00 aß

(51)
(52)

146

Bijlage 3: De procesreeksen van de materialen die opgeslagen zijn in het bestand van SIMAVERA

EPS granulaat gebruik eps materiaalproduktie eps PS granulaat gebruik ps materiaalproduktie ps LDPE granulaat gebruik Idpe materiaalproduktie Idpe PVC granulaat gebruik pvc materiaalproduktie pvc gebleekt papier

gebruik gebleekt papier

materiaalproduktie gebleekt papier

ongebleekt papier

gebruik ongebleekt papier

materiaalproduktie ongebleekt papier

karton uit 80% oud papier gebruik karton

materiaalproduktie karton

(53)

aluminiumplaat gebruik aluminium materiaalproduktie aluminium blikplaat gebruik blik materiaalproduktie blik staalplaat gebruik staal materiaalproduktie staal

glas korrels uit 43/t oud glas gebruik glas

materiaalproduktie glas

PP granulaat gebruik pp

materiaalproduktie pp

geextrudeerd EPS folie gebruik eps

extruderen folie eps materiaalproduktie eps

geextrudeerd EPS overig gebruik eps

extruderen overig eps materiaalproduktie eps

(54)

48 spuitgegoten EPS gebruik eps spuitgieten eps materiaalproduktie eps geschuimd EPS gebruik eps schuimen eps materiaalproduktie eps geextrudeerd PS folie gebruik ps extruderen folie ps materiaalproduktie ps geextrudeerd PS schuimfolie (GPS) gebruik ps schuimfolie

extruderen ps tot schuimfolie

produktie basismateriaal (ps) ps-schuimfolie

spuitgegoten PS schuimfolie (GPS) gebruik ps schuimfolie

spuitgieten ps schuimfolie extruderen ps tot schuimfolie

produktie basismateriaal (ps) ps-schuimfolie

(55)

49 geextrudeerd LDPE folie

gebruik Idpe

extruderen folie Idpe materiaalproduktie Idpe geextrudeerd LDPE schuimfolie gebruik Idpe schuimfolie extruderen Idpe tot schuimfolie

produktie basismateriaal (Idpe) Idpe-schuimfolie

geextrudeerd LDPE overig gebruik Idpe

(56)

50

geschuimd PVC gebruik pvc schuinen pvc materiaalproduktie pvc geextrudeerd aluminium gebruik aluminium extruderen aluminium materiaalproduktie aluminium spuitgegoten aluminium gebruik aluminium spuitgieten aluminium materiaalproduktie aluminium

gewalst aluminium plaat gebruik aluminium

walsen plaat/draad/profiel/strip aluminium materiaalproduktie aluminium

gewalst aluminium folie gebruik aluminium

(57)

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Laag-risico-contact = iedere persoon die met indexpatient &gt; 15 min op minder dan 1,5 meter met mondmasker EN geen fysiek contact heeft gehad  is alert zijn gedurende 14

The specific aim of this study was to investigate the degree to which black African adolescents‟ exploration and commitment to an ethnic identity, as well as ethnic

In the Pastoral care of meted out to caregivers, they should get assistance to make that choice, to ‘shift’ them, so that despite the suffering of patients, despite the

The success of the vehicle- free developments was measured and the information utilised to guide recommendations for the demarcated study area within the town of

Wij herkennen de wens om duidelijkheid te verkrijgen in de rollen voor betrokken partijen bij de verschillende routes voor een geneesmiddel om in het verzekerde pakket te

[r]

Veel van dit materiaal is heden ten dage voor de bouw in- teressant; tras, gemalen tuf is zeer geschikt als specie voor waterdicht metselwerk.. Bims, puimsteenkorrels tot

As far as the fact pattern of seeking to exercise a right after an extended period of time is concerned, a right does not automatically terminate merely because an