19 92

_ Correctievoorschrift VWO

Cl)

"C C::::s

~

.-

_Cl)

.c o

ti)

Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs

Inhoud

1 Algemene regels 2 Scoringsvoorschrift 2.1 Scoringsregels 2.2 Antwoordmodel

19

Tijdvak 2

92

132120 CV20 Begin

_ 1 Algemene regels

In het Eindexamenbesluit VWO/HAVO/MA VO/LBO zijn twee artikelen opgenomen die betrekking hebben op de scoring van het schriftelijk werk, namelijk artikel 41 en artikel 42.Deze artikelen moeten alsvolgt worden geïnterpreteerd:

1De examinator en de gecommitteerde zijn verplicht het scoringsvoorschrift voor de scoring van het schriftelijk werk toe te passen.

2 De examinator en de gecommitteerde stellen in onderling overleg de score voor het schriftelijk werk vast. Komen ze daarbij na mondeling overleg op basis van het scoringsvoorschrift niet tot overeenstemming, dan wordt de score vastgelegd op het rekenkundig gemiddelde van beide voorgestelde scores, (indien nodig) naar boven afgerond op een geheel getal.

_ 2 Scoringsvoorschrift

Voor de beoordeling van het schriftelijk werk heeft de Centrale Examencommissie Vaststelling Opgaven (CEVO) het volgende scoringsvoorschrift opgesteld.

2.1 Scoringsregels

1De examinator vermeldt de scores per vraag en de totaal scores op een aparte lijst.

2 Bij de scoring van een onderdeel van het schriftelijk werk zijn alleen gehele punten geoorloofd. Een toegekende score kan nooit lager zijn dan O.

3 Een volledig juiste beantwoording van een vraag levert het aantal punten op dat in het antwoordmodel als maximumscore staat aangegeven.

4 Voor het schriftelijk werk kunnen maximaal 100 scorepunten toegekend worden.

Elke kandidaat krijgt vooraf 10 scorepunten. De score voor het schriftelijk werk wordt dus uitgedrukt op een schaal van 10 tot en met 100 punten.

5 Indien een gegeven antwoord niet in het antwoordmodel voorkomt en dit antwoord op grond van aantoonbare vakinhoudelijke argumenten alsjuist of gedeeltelijk juist

gekwalificeerd kan worden, moet het aantal beschikbare punten geheel of gedeeltelijk aan het gegeven antwoord worden toegekend naar analogie of in de geest van het antwoordmodel.

6 Indien in een gegeven antwoord een gevraagde verklaring, uitleg ofberekening ontbreekt, dan wel foutief is,kunnen geen punten worden toegekend, tenzij in het antwoordmodel anders is aangegeven.

7 Indien in het antwoordmodel een gedeelte van het antwoord tussen haakjes staat, behoeft dit gedeelte niet inhet antwoord van de kandidaat voor te komen.

8 Indien een kandidaat meer antwoorden (in de vorm van voorbeelden, redenen e.d.) geeft dan er expliciet gevraagd worden, dan komen alleen de eerstgegeven antwoorden voor beoordeling in aanmerking.

Indien er slechts één antwoord expliciet gevraagd wordt, wordt dus alleen het eerstgegeven antwoord in de beoordeling betrokken.

9 Een fout mag in de uitwerking van een vraag maar één keer in rekening gebracht worden, ook alwerkt ze verder in de uitwerking door, tenzij daardoor de vraag aanzienlijk vereenvoudigd wordt, of tenzij inhet antwoordmodel anders is vermeld.

10 Identieke fouten in verschillende vragen moeten steeds in rekening gebracht worden, tenzij in het antwoordmodel anders is vermeld.

132120 CV20 2 Lees verder

11 Een antwoord mag één cijfer meer of minder bevatten dan op grond van de nauwkeurigheid van de verstrekte gegevens verantwoord is. Bij grotere

(on)nauwkeurigheid moet één punt worden afgetrokken.

Voor een rekenfout in een berekening wordt ook één punt afgetrokken.

Maximaal wordt voor een fout in denauwkeurigheid van het antwoord en voor rekenfouten in de berekening samen één punt van het aantal punten van het desbetreffende onderdeel afgetrokken.

12 Indien in een vraag niet naar de toestandsaanduidingen wordt gevraagd, behoeven deze in de antwoorden niet in beschouwing te worden genomen (fouten in

toestandsaanduidingen worden dan dus niet in rekening gebracht).

Het verdient aanbeveling descoring van het examen werk per vraag uit te voerenen tijdens de scoringsprocedure de volgorde van deexamen werken enkele keren te wijzigen.Dit om

ongewenste beoordelingseffecten tegen te gaan.

2.2 Antwoordmodel

Antwoorden Deel-

scores

_ Opgavel

Maximumscore 3

1 0 •notie dat niet alle molekulen van een polymeer evengroot zijn

· een polymeer heeft daardoor het kenmerk van een mengsel

2 1

Indien slechts een antwoord is gegeven als "een polymeer is geen zuivere stof' of "een

polymeer is een mengsel" ---,0,----__

Opmerking

Een antwoord als"de molekulen van eenpolymeer zitten inkluwens door elkaar heen,die kluwens worden niet allemaal bijéén bepaalde temperatuur ontward" isook goed.

Maximumscore 3

o

"

2 ⁰ Het juiste antwoord is: Cl - C - Cl

o "

Indien het antwoord: Cl - 0 - C-0 - Clis gegeven Maximumscore 4

3 0 •notie dat bij de polymerisatie per mol van stof 2 twee mol fenol vrijkomt

· notie dat voor de produktie van één mol stof 2 twee mol fenol nodig is

·dus: er moet geen fenol worden toegevoerd of afgevoerd, dus schema 1

1

2 1 1

132120 CV20 3 Lees verder

Antwoorden Deel- scores

_ Opgave 2

Maximumscore 3

4 0 Het juiste antwoord kan bijvoorbeeld als volgt genoteerd zijn:

H 0 H 0 H 0 H 0 H 0 H 0

I 11 I 11 I 11

-0 -C -C -O-C-

c-o-

C-C- of -O-C-C-O-C-C-O-C-C-^{I 11 I I1 I 11}

I I I

CH3 CH3 CH3

Geen puntenaftrek als, in een overigens juiste structuurformule, aan de uiteinden geen streepjes zijn gezet of als aan elk van de uiteinden in plaats van een streepje een stip is gezet.

Indien een antwoord is gegeven als:

H 0 H 0 H 0

I 11 I 11 I 11

HO-C-C-O-C-C-O-C-C-

2

Indien een antwoord is gegeven als:

H 0

o

H H 0

o

o o

I 11 11 I I 11

-o-c-c-o-c-c-o-c-c-o-

I I I

CH3 CH3 CH3

11 11 11

of """0-CH2-CH2- C-0- CH2 - CH2- C-0- CH2 - CH2 - C- 1

Maximumscore 4

5 ^{0 .}bij de afbraak is een enzym betrokken

. notie dat een enzym een stereospecifieke werking heeft

2 2 Maximumscore 3

6 0 Het juiste antwoord moet de notie bevatten dat van 2-buteenzuur zowel de cis-als de transvorm ontstaan. Deze notie kan blijken uit namen en/of structuurformules.

Indien uit het antwoord de notie van het ontstaan van een cis-en een transverbinding

niet blijkt ---,,0__

Maximumscore 3

7 ^{0 .}notie dat het 0 atoom van de carboxylgroep kan aangrijpen aan Catoom 4 van

H

4-penteenzuur (en dat daarbij CH3

-,c -

^C,H2 ontstaat) 0, ,CH2

C

11

o

~1__

. in de aldus ontstane structuur het juiste asymmetrische C atoom aangewezen, dus twee

optische isomeren met deze structuur ____:1:____

.notie dat het 0 atoom van de carboxylgroep kan aangrijpen aan Catoom 5 van

4-penteenzuur (en dat daarbij

H2

,c -

^C,H2

0, ,CH2 ontstaat)

~-CH2

o

₁

132120 CV20 4 Lees verder

Antwoorden Deel- scores

8 0

Maximumscore 4 H H, I

HO - C - C = C - C - C - CH

11 I I I I I 2

o

^{OH OHOH OH OH}

H

I

HO - C - C = C - C=C - CH

11 I I I I 2

o OHOH OH OH

Indien de eerste structuurformule juist isen in plaats van de tweede structuurformule is vermeld:

H

I

HO-C - C=C - C=C - CH2

11 J I I I

o

OHOHOH OH

Opgave 3

Maximumscore 1 9 ⁰ Het juiste antwoord is:

"atoombinding" of "covalente binding".

Maximumscore 3

10 0 Het juiste antwoord moet de notie bevatten dat elk Catoom tetraedrisch is omringd door andere Catomen.

2

2

2

Indien een antwoord isgegeven als "van elk C atoom gaan vier bindingen naar andere

C atomen uit" _{___:;--}1

Maximumscore 4

11 0 •het niveau van diamant in het energiediagram (iets) hoger dan het niveau van grafiet

· de (hoge) activeringsenergie in het energiediagram aangegeven

· notie dat de activeringsenergie hoog is(zodat diamant bij kamertemperatuur niet overgaat in grafiet)

Maximumscore 5

12 0 Een juiste berekening leidt tot de uitkomst - 2,32·10⁵(l).

·juiste verwerking van de vormingsenthalpie van C²H^2:

- 2,26·10⁵⁽¹⁾vermenigvuldigen met 2

·juiste verwerking van de vormingsenthalpie van C(s)diaman,:

0,019· 10⁵(l) vermenigvuldigen met 4

·juiste verwerking van de vormingsenthalpie van HP(g):

- 2,42·10⁵(J) vermenigvuldigen met 2

· de gevonden t::.^Hwaarden sommeren en de som delen door 4

Indien alsenige fout ook de bindingsenthalpie van 02in de berekening is verwerkt Opmerking

Voor elke fout in het teken van een t::.H I punt aftrekken tot een maximum van 2 punten. Als consequent alle tekens van t::.H waarden fout zijn,slechts I punt aftrekken.

1 1 2

1 2

1 1 3

132120 CV20 5 Lees verder

Antwoorden Deel- scores

Maximumscore 4

13 0 Een juiste berekening leidt tot de uitkomst 8,8,1018,

·het gegeven 3,52, 10³(kg m^-3)voor de dichtheid van diamant vermeld

·berekening van het aantal gram C per mm-: 0,050 ' dichtheid van diamant, 10-⁶

· omrekening van het aantal gram C naar het aantal mol C:

delen door de massa van I mol C

·omrekening van het aantal mol C naar het aantal atomen C:

vermenigvuldigen met de constante van Avogadro

1 1 1 1

_ Opgave 4

Maximumscore 4

14 0 •calciumfluoride ⁼ CaF2

·calciumfosfaat = Ca/P0⁴)2

·afleiding dat molverhouding CaF2:Ca³(P0⁴)2 = I : 3

1 1 2 Indien een antwoord isgegeven met als kern "calcium fluoride = CaF2,calciumfosfaat =

Ca³(P0⁴)2 en molverhouding ⁼ I :3", maar zonder afleiding van die verhouding ____::3:_____

Maximumscore 4

15 0 Het juiste antwoord is: 2 HF2- --.2 HF

+

F2

+

2 e' ^Of

2 HF --. F2

+

2 H+

+

2 e", gevolgd door 2H+

+

2HF2- --. 4HF Gebaseerd op de eerstgenoemde vergelijking:

·HF2- links van de pijl

·HF, F2en e: of e rechts vande pijl

· juiste coëfficiënten bij HF2-, HF en F2

·juiste coëfficiënt bij e:

1 1 1 1

Indien als antwoord alleen de vergelijking 2HF --. F2+ 2 H+ + 2 e: is vermeld 2 Maximumscore 4

16 0 Het juiste antwoord bestaat uit de vergelijkingen

HF

+

OH- --. HP

+

F- en 2 F2

+

40H- --. 4 F-

+

02

+

2 HP

·eerste vergelijking juist ----''---1

·in tweede vergelijking F2en OH- links van de pijl ____:1__

·in tweede vergelijking F-, 02en HP rechts van de pijl ----"1__

·in tweede vergelijking, met juiste formules, juiste coëfficiënten geplaatst ----"1__

Indien als enige fout in plaats van de boven gegeven eerste vergelijking

H+

+

OH- --. H20 is vermeld --=3__

Indien de eerste vergelijking juist is en de vergelijking van de reactie tussen F2en OH- is weergegeven als twee correcte vergelijkingen van halfreacties, zonder dat deze tot een

totale vergelijking zijn verwerkt _--'---3

Indien de eerste vergelijking juist is en als tweede vergelijking is vermeld:

F2

+

2 OH- --.2 F-

+

HP2 --=3__

Indien de eerste vergelijking juist isen als tweede vergelijking is vermeld:

2F2

+

2HP --.4H+

+

4F-

+

02 --=3__

Indien de eerste vergelijking juist is en als tweede vergelijking isvermeld:

F2

+

²HP --.²HF

+

HP2 of

F2

+

2HP --. 2 H+

+

2 F-

+

HP2 --=2,--_

132120 CV20 6 Lees verder

Antwoorden Deel- scores

Maximumscore 4

17 ^D Een juiste berekening leidt tot de uitkomst 4,I.102of 4,2· 102(kg).

·aantal mol ^HF dat per uur door elektrolyse verdwijnt: 2,0.104

· notie dat tevens het HFdat viade H2 stroom verdwijnt moet worden aangevuld

· berekening van dit aantal mol ^HF per uur: 9~'~ . 1,0.104

,

· berekening aantal kg HFdat per uur moet worden toegevoerd:

totaal aantal mol HFdat per uur verdwijnt vermenigvuldigen met 20 . 10100

1 1 1

1

_ Opgave 5

Maximumscore 4

18 D Een juiste berekening leidt tot deuitkomst 1,3· 106(liter).

·berekening van het aantal mol N²H^4: 1,0· 103delen door 32 ___:1:__ __

· notie dat I mol N2H⁴ reageert met 1 mol 02 (kan blijken uit dereactievergelijking) ----'1'---__

· omrekening van het aantal mol 02 naar het aantal gram 02: vermenigvuldigen met 32 ----'1'---__

· omrekening van het aantal gram 02 naar het aantal liter water: gevonden aantal gram 00

delen door 0,75.10-^{3 -} 1

___::__--

Maximumscore 4

19 D Eenjuiste berekening leidt tot de uitkomst 9,46.

· juiste evenwichtsvoorwaarde, bijvoorbeeld geschreven als: [N²Hs+][OH

-1

[N2H4]

· [N²Hs

"l

⁼ [OH-l

· juiste berekening van [OH-] uit Kb of pKb en de gegeven [N²H^4]

· juiste berekening van de pH uit de gevonden [OH-]

1 1 1 1 Maximumscore 4

20 D Dejuiste vergelijking is:

12FeO(OH)

+

N²H^{4 ->} 4 Fe.O,

+

N²

+

8HP

· juiste formules aan dejuiste kant van de pijl

· Fe balans in orde gemaakt èn Nbalans in orde

·°

balans èn H balans inorde gemaakt

1 1 2 Maximumscore 6

21 D Eenjuiste berekening leidt tot de uitkomst 1,5·10-3 (mol 1-I).

0,090

·aantal mmol 12= -2- ----'1'---__

·notie dat x mmol N²Hs+reageert enhmmol 1²ontstaat _1'---__

·aantal mmol 103-, beschikbaar voor de reactie met 1- = 0,025 - h ___:1:____

· omrekening van het aantal mmol 103- dat reageert met I- naar aantal mmo I 1²dat

daaruit ontstaat: vermenigvuldigen met 3 _{_'---}1

· berekening van xuit voorgaande antwoordstappen:

h +

3·(0,025 -

h)

= (totaal) aantal mmoI1² -,---:cl__

· omrekening van het gevonden aantal mmol N²Hs +naar molariteit van N²H^4:

delen door 10 ----'1'---__

Indien geen rekening isgehouden met het jood dat bij de eerste reactie ontstaat en de berekening neerkomt op ,,0,045 mmol 1^2,afkomstig van1·0,045 = 0,015 mmol 103-; in eerste reactie gereageerd 0,025 - 0,015 = 0,010 mmol 103- met ~.0,010 = 0,013 mmol

N²Hs +,dus de molariteit van N²H⁴ = 0,013 ·10 = 0,13 (mol 1-1)" -,---:c4__

132120 CV20 7 Lees verder

Antwoorden Deel- scores

_ Opgave 6

Maximumscore 3

22 0 •berekening van de gemiddelde massa van I mol deeltjes in het gasmengsel : 24·4,8 (g) ____:.1__

· berekening van de massa van 1mol HF èn de massa van I mol (HF)6' resp. 20 (g) en

120(g) ^____:_1__

· constatering dat de berekende gemiddelde massa van 1 mol deeltjes dichter bij de massa

van ¹mol (HF)6 ligt dan bij de massa van ¹mol HF, dus: (HF)6komt het meeste voor ____:.1__

Maximumscore 4

23 0 •notie dat bij p = lpo het aantal deeltjes per volume-eenheid twee maal zo klein is

geworden ---,1:____

· notie dat het evenwicht door de lagere druk naar rechts verschoven is ---=2__

· notie dat daardoor (per volume-eenheid) relatief meer molekulen met een kleinere massa

zijn ontstaan (dus per volume-eenheid een kleinere massa) ---=-1__

Maximumscore 5

24 0 Een juiste berekening leidt, afhankelijk van de berekeningswijze, tot een uitkomst die kan variëren van 5,3.10-⁸ tot 5,7.10-^8•

· berekening van het volume van I mol gas bij T = 353 K en p = Po' bijvoorbeeld als ;~; . 24 drn'

· berekening [(HF)6]:0,21 delen door het (berekende) volume van I mol gas

· berekening [HF]: 0,79 delen door het (berekende) volume van I mol gas [HF]6

· [(HF)6] = K

· juiste berekening van K uit voorgaande antwoordstappen

1 1 1 1 1

132120 CV20 8