• No results found

Jacoba van Beieren Gravin van Holland en Zeeland

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Jacoba van Beieren Gravin van Holland en Zeeland"

Copied!
13
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

Jacoba van Beieren Gravin van Holland en Zeeland

Jacoba van Beieren (1401-1436) Wapen van Jacoba van Beieren

Jacoba van Beieren, gravin van Holland, Zeeland en Henegouwen (1417-1433), geb. Le Quesnoy (Henegouwen) 16 juli 1401,

reeds weduwe van Jan van Touraine, tweede zoon van de Franse koning, volgde zij in 1417 haar vader op in diens graafschappen.

In Holland en Zeeland laaiden daarop weer de Hoekse en Kabeljauwse twisten op. De Hoeken erkenden ’s graven dochter als gravin,

maar de Kabeljauwen zochten steun bij Jacoba's oom Jan van Beijeren.

Ook Filips van Bourgondië, volle neef van Jacoba van Beieren, meende aanspraak te kunnen maken op de erfenis van Willem IV.

Nog in 1417 sloot Jacoba een omstreden huwelijk met haar volle neef Jan IV van Brabant.

Toen deze echter in 1420, zonder medeweten van zijn vrouw, Holland en Zeeland voor 15 jaar aan Jan van Beieren verpandde

verklaarde Jacoba haar huwelijk als ongeldig te beschouwen. Zij week in 1421 uit naar Engeland, waar zij trouwde met Humphrey van Gloucester,

vierde zoon van de Engelse koning.

Om Jacoba te hulp te komen deed deze met een Engels leger een inval in Henegouwen, maar hij werd verslagen.

Jacoba onderwierp zich daarop aan Filips en werd door hem te Gent in verzekerde bewaring gesteld (1425).

(2)

Na de dood van Jan van Beieren in datzelfde jaar vatten de Hoeken in Holland weer moed.

Enkele trouwe aanhangers bevrijdden Jacoba uit de Gentse gevangenis, waarna zij drie jaar lang de ongelijke strijd wist vol

te houden in de vesting-driehoek Gouda-Oudewater-Schoonhoven. Nog eenmaal waagde ook Humphrey van Gloucester onder druk

van de publieke opinie in Londen een poging Jacoba te hulp te komen. Op 13 januari 1426 landde een Engelse vloot op Schouwen.

Hier hoopte men steun te krijgen- van de talrijke Hoekse geslachten in Zeeland. Maar Filips van Bourgondië trok met een grote krijgsmacht,

waaronder ook vele Delftse burgers, tegen het Engelse landingsleger op en wist dat na bloedige strijd terug te dringen.

Humphrey keerde voorgoed naar Engeland terug. Vreselijk moet er in deze jaren in Holland, maar ook in het gebied boven het IJ geleden zijn.

Plundering en moord, nu eens van Hoekse dan weer van Kabeljauwse' kant, was aan de orde van de dag.

Hoeveel mensenlevens deze strijd heeft gekost is niet bij benadering te zeggen.

De kronieken spreken meestal in algemene bewoordingen. Maar het Oude Goutsche Kronycsken weet ook te vertellen hoe

de bewoners van Westlandse dorpen, wanhopig over de zware oorlogsschatting hen door Filips van Bourgondië opgelegd,

de 11de april 1427 naar Delft, de stad die altijd zo trouw Filips' zijde had gehouden, trokken en daar een oproer verwekten

dat aan de schout Jan van Egmond en vijf van zijn dienaren het leven kostte. De 12 gevangen genomen boeren werden als de moordenaars aangewezen

en onthoofd, hun hoofden op de poorten ten toon gesteld. In 1428 kwam het tot een wapenstilstand en vervolgens tot een verdrag

tussen Jacoba en Filips (Zoen van Delft, 29 juni 1428). Daarbij werd o.m. bepaald dat Jacoba afstand deed van de

regering haar landen ten behoeve van Filips van Bourgondië, maar de titel van gravin zou behouden.

Verder mocht zij zonder toestemming van Filips, van haar moeder en van de Staten der gewesten geen huwelijk sluiten.

Toen Jacoba dat verdrag in 1433 schond door haar (geheim) huwelijk met Frank van Borselen, moest zij ook haar titel afstaan met de weinige rechten die ze nog had behouden.

Het huwelijk werd daarop door Filips erkend en kerkelijk ingezegend.

Tot haar dood heeft Jacoba verder gewoond op het slot Teylingen bij Sassenheim, overl. Sassenhem op slot Teylingen 9 oktober

1436, begraven in de hofkapel te Den Haag, dochter van Willem IV van Beieren en Margaretha van Bourgondië.

Zij huwde 1e Den Haag 6 augustus 1415 met Jan hertog van Touraine en graaf van Ponthieu, geb.

Parijs 31 augustus 1398,

dauphin in december 1415, overl. Compiègne 4 april 1417, zoon van Karel VI van Frankrijk en Isabeau van Beieren.

Zij huwde 2e Den Haag 10 april 1418 met Jan IV, hertog van Brabant, geb. Atrecht 11 huni 1403, volgde 1415 zijn vader op,

overl. Brussel 17 april 1427, zoon van Anton van Brabant en Johanna van Luxemburg-St. Paul.

Zij huwde 3e Londen in oktober 1422 met Humphrey hertog van Gloucester en graaf van Pembroke, geb. 3 oktober 1390,

overl. in de gevangenis van de abdij te Bury St. Edmunds 23 februari 1447, zoon van Hendrik IV van Engeland en Maria Bohun.

(3)

Dit huwelijk werd ongeldig verklaard 1425 en nogmaals in 1428.

Zij huwde 4e in het geheim 1432, openlijk ingezegend te St. Maartensdijk 1 maart 1434 met Frank van Borselen,

volgde zijn vader op als heer van Zuylen en St. Maartensdijk, stadhouder van Holland 1425,

kapitein-generaal van Zeeland, pandde met twee zijner neven het bestuur over Holland en Zeeland van

Philips de Goede, kocht na 1431 de heerlijkheden Borselen en Kortgene, na zijn huwelijk afgezet doch

weldra in zijn rechten hersteld, werd 1434 graaf van Oostervant, houtvester van Holland 1436, erfde van Jacoba de heerlijkheden Oost en West-Voorne,

kastelein van Teilingen, ridder van het Gulden Vlies 1445, overl. Brielle 19 november 1470, zoon van Floris van Borselen en Oede van Bergen op Zoom.

Lit.: - A.W.E. Dek, Genealogie der graven van Holland, blz. 66. - D. Wijbenga. Genealogische en Historische Encyclopedie van Delft, deel II (1988), blz. 96, 97. - J. Fox, De Prins van Oranje en Amsterdams kapitaal in de strijd tegen Jacoba van Beieren; in: Amstelodamum, jaarboek 25 (1963), blz. 12. - Wulfaart Sabbinge, Jacoba van Beieren; Wapen: - G.A.

Gorinchem. Wapenboek van Jan van Kuyl. Afbeelding: - Haags Historisch Museum 1872-0021-SCH Vervaardiger: - Hollandse School ca. 1600.

Samengesteld door H.K. Nagtegaal laatst bewerkt: 06-02-2013

JACOBA hertogin van BEIEREN (ged. Le Quesnoy, Henegouwen 16-7-1401 – gest. Teylingen, bij Sassenheim 9-10-1436), gravin van Holland, Zeeland en Henegouwen. Dochter van Willem VI, hertog van Beieren, graaf van Holland, Zeeland en Henegouwen (1365-1417), en Margaretha van

Bourgondië (1374-1441). Jacoba van Beieren trouwde (1) in 1415 met Jan van Touraine (1398- 1417); (2) op 10-3-1418 met Jan IV, hertog van Brabant en Limburg (1403-1427); (3) op ?-9/10- 1422 met Humphrey hertog van Gloucester (1390-1447); en (4) op ?-4-1434 met Frank heer van Borselen, graaf van Oostervant (1395-1470). Deze huwelijken bleven kinderloos.

Jacoba was enig kind. Haar moeder was de dochter van Filips de Stoute, hertog van Bourgondië. Via haar vader zou zij bij zijn dood de titel ‘hertogin van Beieren’ erven: een titel die, behalve prestige, weinig opleverde. De gebieden waarvan ze daadwerkelijk de erfgename was lagen in de

Nederlanden. Al op driejarige leeftijd kreeg ze de officiële titel ‘dochter van Holland’. Als vijfjarige werd Jacoba uitgehuwelijkt aan Jan van Touraine, de tweede zoon van de Franse koning. Jan kwam naar Henegouwen, naar het kasteel van Le Quesnoy, waar Jacoba en haar moeder meestal verbleven. De kinderen speelden samen en kregen les in lezen en schrijven. Hun lot veranderde dramatisch toen Jans oudste broer in 1415 plotseling overleed. Jan was nu kroonprins (‘dauphin’) van Frankrijk en Jacoba, met wie hij kort tevoren was getrouwd, zou koningin worden. Dit toekomstbeeld duurde echter niet lang, want in april 1417 overleed Jan aan een abces in de hals. Jacoba, nog geen zestien jaar oud, werd weduwe. Tot overmaat van ramp stierf haar vader anderhalve maand later aan de gevolgen van een hondenbeet. Jacoba bleef alleen met haar moeder in Henegouwen achter, terwijl haar erfdeel van alle kanten werd belaagd.

Bron: http://resources.huygens.knaw.nl/vrouwenlexicon/lemmata/data/JacobaVanBeieren

(4)

Jean de Touraine, Vlag van Touraine Parijs, 30 augustus 1398 - Compiègne, 5 april 1417,

dauphin of France from 1415 to 1417

Jean IV de Brabant

Atrecht, 11 juni 1403 — Brussel, 17 april 1427. Hertog van Brabant en Limburg van 1415 tot aan zijn dood.

(5)

Humphrey Plantagenet van Gloucester, Duke of Gloucester Arms of Humphrey of Lancaster,

3 oktober 1390 - Bury St. Edmunds, 23 februari 1447) 1st Duke of Gloucester: Arms of King Henry IV differenced by a bordure argent

Frank van Borssele

Zeeuwse edelman die leefde van circa 1395 tot in 1470, die stadhouder van Holland en Zeeland was,

(6)

Stamreeks van Jacoba van Beieren,

patriarchaal

Generatie VI

Jacoba van Beieren, geb. op 16 jul 1401, ovl. Slot Teylingen op 9 okt 1436, tr. (1) in 1415 met Jan van Tourenne Graaf van Ponthieu, ovl. in 1417,

tr. (2) in 1418 met Jan IV van Brabant Hertog van Brabant en Lim, geb. Atrecht op 11 jun 1403, ovl. Brussel op 17 apr 1427,

tr. (3) in 1422 met Humphrey van Gloucester, geb. Lancaster, Engeland op 3 okt 1390, ovl. Abbey, Bury St.

Edmunds, Engeland op 23 feb 1446,

tr. (4) in 1432 met Frank van Borsele Heer van Zuilen, St. Maar, geb. op 1 mei 1405, ovl. Brielle, Zuid Holland in 1470.

Generatie V

Graaf Willem VI Wittelsbach van Beieren Graaf van Oostervant, geb. 's Gravenhage, Zuid Holland op 5 apr 1365, ovl. op 31 mei 1417, begr. Valenciennes, relatie (2) met Nn, tr. (1) Kamerijk, Kamerijk, Limburg, Belgium op 12 apr 1385 met

Margaretha van Bourgondië, geb. in 1374, ovl. in 1441.

Generatie IV

Albrecht I graaf van Beieren Wittelsbach, geb. München, Bayern, Germany op 25 jul 1336, ovl. 's Gravenhage, Zuid Holland op 13 dec 1404, begr. 's Gravenhage, Zuid Holland in 1404, relatie (2) met Margaretha van Kleef, geb. circa 1368, ovl. op 14 mei 1411, begr. Kloosterkerk in 's Gravenhage, relatie (3) met Maria van Bronkhorst, tr. (1) Prag, Hlavní mesto Praha, Czech Republic op 28 jul 1353 met

Margaretha van Brieg, geb. Brieg, Schlesien, Prussia circa 1342, ovl. 's Gravenhage, Zuid Holland op 26 feb 1386.

Generatie III

Lodewijk IV 'de Beier' Wittelsbach van Hertog van Beieren Wittelsbach, geb. Munchen, Oberbayern, Bayern, Germany op 1 apr 1282, ovl. Kloster Fürstenfeld, Fürstenfeldbruck, Oberbayern op 11 okt 1347, relatie (2) met Beatrycza (Beatrix) Bayern, geb. Glogau, Schlesien, Prussia circa 1293, ovl. Munchen, Oberbayern, Germany op 24 aug 1322, tr. (1) Keulen [Duitsland] op 25 feb 1323 met

Margaretha van Beieren Gravin van Henegouwen, geb. Les Quesnoy op 2 jul 1310, ovl. Le Quesnoy [Frankrijk] op 23 jun 1356, begr. Valenciennes, Nord Pas De Calais, France op 1 jul 1356.

Generatie II

Lodewijk Otto Lodewijk II, van Beieren, geb. Bayern, Germany circa 1229, ovl. Heidelberg, Baden, Germany op 1 feb 1294, tr. Aachen, Kaln, Nordrhein Westfalen, Germany op 25 okt 1273 met

Mathilde (Mechteld) van Habsburg, geb. Habsburg, Argau, Switzerland in 1253, ovl. Munich, Bavaria, Germany op 23 dec 1304, begr. Fürstenfeld.

Generatie I

Otto I von Bayern (Wittelsbach), geb. Kelheim, Bayern, Germany op 7 apr 1206, ovl. Landshut, Bayern. op 29 nov 1253, begr. Kloster, Scheyern, Bayern, Deuschland(HRR), tr. Worms, Rheinland Pfalz, Germany in mei 1222 met

Agnes van de Palts, geb. in 1201, ovl. München, Bayern, Germany op 16 aug 1267, begr. Kloster Scheyern, Scheyern, Bayern, Deuschland.

(7)

Vijftien mannen achter Jacoba van Beieren

Biografische gegevens van de 'groep van vijftien' Door M.J. van Grent.

Eerder gepubliceerd, als bijlage bij het artikel ‘Vijtien mannen achter Jacoba van Beieren’, in het ‘Historisch Tijdschrift Holland’ 29e jaargang nummer 3 1997.

- Bartout van Assendelft overl. vóór 23 november 1443

Gehuwd met Nathalia van Beieren (ca. 1400), Gehuwd met Odilia van der Horst (1410),

Gehuwd met Margaretha van Cralingen (1422) en Gehuwd met Maria van Langerak (vóór 1435), 1398 ridder, heer van Assendelft; 1401-1403 baljuw en dijkgraafvan Medemblik, 1407-1411 baljuw van Kennemerland en Friesland, 1409-1413 rentmeester van Kennemerland en Friesland, 1410-1418 raad van Willem VI en Jacoba, 1417-1418 kapitein van Amsterdam, in 1420 door fan IV en Jan van Beieren uitgesloten van deelname aan het landsbestuur, in 1439 genoemd als onbezoldigd lid van de Raad van Holland.

Biografische gegevens: ARHa AG H inv.nr. 714 (Kennemerland), f. 5v en NNBW VII, 27-28; Dek, Genealogie der graven, 65 en Lombarts, Memorialen IV-VI, 18-19.

- Jan de bastaard van Blois overl. 31 oktober 1435 Gehuwd met Maria van Heemstede, ridder 1398, heer van Trélong (Treslong) en Cabauw, van Benthuizen 1396-1399; 1386-1388 baljuw van

Schoonhoven, 1398-1400 baljuw en schout van Gouda en Schoonhoven, meester-ridder van Willem VI, 1401 kastelein van Gouda, 1401-1417 lid van de grafelijke raad; 1431 genoemd als onbezoldigd lid van de Raad van Holland.

Biografische gegevens: ARHa AG H inv.nr. 713, f. 52v, Bloys van Treslong, 'Levensbeschrijving' en De Blécourt en Meijers, Memorialen, 18 en 208.

- Willem van Brederode overl. 1451 Gehuwd met Margaretha van de Merwede, knaap 1416, ridder 1420, heer van de Merwede en Stein, van Papendrecht, Wijngaarden, Oltoland, Slingeland,

Goudriaan en Hofwegen; 1417-1419 raad van Jacoba, 1419-1420 lid van de raedt van den hove, in 1420 door Jan IV en Jan van Beieren uitgesloten van deelname aan het landsbestuur, 1425-1427 bevelhebber van Jacoba's vloot, belegerde in 1426 tevergeefs Haarlem, in 1431 genoemd als onbezoldigd lid van de Raad van Holland.

Biografische gegevens: NNBW X, 143-144 en Dek, 'Genealogie der heren van Brederode', 113.

- Helmich van Doornik overl. vóór 30 december 1444 Gehuwd met Johanna van Langerak en schoonvader van Floris van Kijfhoek en Gerrit van Poelgeest, knaap 1407, 1417 heer van Wateringen en Vlaardingerambacht; 1403-1414 tresorier van Willem VI, 1407-1416 grafelijk zegelaar, 1407-1419 lid van de grafelijke raad en secretaris van Jacoba, in 1420 door Jan IV en Jan van Beieren uitgesloten van deelname aan het landsbestuur, 1431 genoemd als onbezoldigd lid van de Raad van Holland.

Biografische gegevens: ARHa AG H inv.nr. 7i4 (Zuidholland), f. 16v-17; Devillers, Cartulaire IV 117 122, 130, 136, 141 en 144.

- Arend van Gent overl. na 22 maart 1457 Gehuwd met Machteld van de Lek, ridder 1426, heer van Giessen, Hardinxveld, Nieuwkerk en Ottoland 1412-1423, van Goudriaan 1420-1423, Papendrecht en Wijngaarden 1422-1423, Spanbroek, Opmeer en Obdam 1429, van Giessen en Papendrecht weer vanaf 1430; 1412 kamerling van Willem VI, 1411 en 1416-1417 tollenaar van Woudrichem en Schoonhoven tezamen met Floris van Kijfhoek, in 1420 door Jan IV en Jan van Beieren uitgesloten van deelname aan het landsbestuur, 1426-1436 raad van Jacoba en meester-ridder, 1428-1430, 1433-1442 en 1445-1453 (on)bezoldigd lid van de Raad van Holland, 1431 en na 1438 dijkgraaf tussen de Lek en de Merwede, in 1440 ambassadeur naar Engeland en 1441 naar Denemarken.

Biografische gegevens: ARHa AG H inv.nr. 716 (Zuidholland), f. 71-71v en Van Gent, Heer Arend van Gent. M e t dank aan mr.drs. M . de Keuning , die een eerdere versie van commentaar voorzagen dr. J.G. Smit die de gegevens voor het

(8)

biografisch overzicht controleerd een aanvulde . Deze gegevens zijn merendeels ontleend aan Bronnen voor de geschiedenis der dagvruirten (register) of aan werken vermeld in de noten .

-Jan van Heemstede overl. vóór 6 mei 1437 Gehuwd met Hadewij van Borselen, ridder 1403, heer van Heemstede en Benthuizen 1412; 1403 en 1409-1410 kapitein van Staveren, 1408 kastelein van Gorinchem, 1417-1418 raad van Jacoba, 1418 baljuw van Kennemerland en Friesland, in 1420 door Jan IV en Jan van Beieren uitgesloten van'deelname aan het landsbestuur.

Biografische gegevens: De Blécourt en Meijers, Memorialen, 51 en 427-430 en vergelijk Lombarts Memorialen XI-XIII, 53.

- Lodewijk de bastaard van Holland overl. tussen 1 juli en 19 december 1440

Gehuwd met Eleonora van Floyon, ridder 1418, heer van Escaudoevres 1413, Vlissingen 1415-1423;

tot 1418 kastelein van Loevestein, aanwezig bij de huldiging van Humphrey van Gloucester in Mons óp 5 december 1424, in 1436-1437 genoemd als burger van Haarlem, kreeg later van Philips de heerlijkheid Vlissingen terug, in 1439 genoemd als onbezoldigd lid van de Raad van Holland.

Biografische gegevens: Dek, Genealogie der graven, 66-67 en Lombarts, Memorialen IV-VI, 288 en 505.

- Floris van Kijfhoek overl. vóór 13 juni 1448 Gehuwd met Aleid van Doornik Helmichsdochter, heer van Zwijndrecht (1400) en Nieuw-Goudriaan (1430); 1409 dijkgraaf van Zwijndrecht, f411 baljuw, rentmeester en dijkgraaf van Altena, 1412 kastelein van Loevestein, 1415-1418 tollenaar van Woudrichem en Schoonhoven tezamen met Arend van Gent, 1418 kapitein van Rotterdam, in 1420 door Jan IV en Jan van Beieren uitgesloten van deelname aan het landsbestuur, 1425-1428 kapitein van Schoonhoven, 1428-1430 en 1432-1445 (on)bezoldigd lid van de Raad van Holland, 1442-1445 baljuw van Schoonhoven.

Biografische gegevens: ARHa AG H inv.nr. 716 (Noordholland), f. I2-12ven NNBW VII, 728-730.

- Dirk van de Merwede overl. 24 mei 1452 Gehuwd met Catharina van Ranst, knaap 1416, ridder 1426, heer van Sliedrecht 1398, van Eethen en Meeuwen, van Burgst; 1407-1408 kapitein van Heukelum, 1413-1414 baljuw van Zuidholland, vanaf 1414 kastelein van Geertruidenberg, in 1420 door Jan IV en Jan van Beieren uitgesloten van deelname aan het landsbestuur, 1430-1447

rentmeester en drost van Heusden, 1431-1444 onbezoldigd lid van de Raad van Holland, kamerling van Philips, 1431-1448 burggraaf van Heusden.

Biografische gegevens: ARHa AG H inv.nr. 716 (Zuidholland), f. 61v-66, De Man, 'Odilia' en Lombarts, Memorialen LV-VI, 147 en XI-XIII, 198.

- Jan van Montfoort overl. 16januari 1448 Gehuwd met Kunigonde van Bronckhorst, vanaf ca. 1413 burggraaf van Montfoort, 1418 ridder, heer van Purmerend 1440-1448; raad van Willem VI, Jan IV en Jacoba, 1417-1418 tresorier, 1417 stadhouder, in 1420 door Jan IV en Jan van Beieren uitgesloten van deelname aan het landsbestuur, 1428-1430 lid' van de Raad van Holland, vanaf 9 november f432 onbezoldigd lid van de Raad van Holland en kamerling van Philips.

Biografische gegevens: Van der Linden, De burggraven, 91-124 (passim) en Van Mieris, Charterboek IV 1007.

- Lodewijk van Montfoort overl. 24 mei 1451 Gehuwd met Beatrix van Gaveren, ridder 1408-1409, vanaf f428 heer van Hazerswoude; 1416-1417 raad van Jan van Touraine, 1417-1418 baljuw en rentmeester van Egmond en IJsselstein, 1418-1419 tresorier tezamen met Jan van Vianen en raad van Jacoba, 1419 stadhouder van Jan IV, in 1420 door Jan IV en Jan van Beieren uitgesloten van deelname aan het landsbestuur, 1425 aanwezig bij Jacoba in Henegouwen, 1425-1429 raad vanjacoba, 1429-1430, 1433-1438 en 1445-1451 lid van de Raad van Holland, 1442-1448 baljuw en rentmeester van Muiden en Gooiland.

Biografische gegevens: Van der Linden, De burggraven, 91-111 (passim).

- Gerrit van Poelgeest overl. vóór 27 maart 1460

Gehuwd met Margaretha van Doornik Helmichsdochter, knaap 1416, ridder 1426, heer van Hoogmade (1416); in 1420 door Jan IV en Jan van Beieren uitgesloten van deelname aan het landsbestuur, vergezelde Jacoba m 1421 naar Engeland, 1432-1445 en 1449 onbezoldigd lid van de

(9)

Raad van Holland, kamerling van Philips, 1436 houtvester van de Haagse Hout en de Kerkkampen, 1438 gouverneur van Margaretha van Bourgondië, werd in 1445 kastelein van Schoonhoven, nadat hij voordien kastelein van Teylingen was geweest.

Biografische gegevens: NNBW VII, 993-994, Vis, 'Van Poelgeest' en De Blécourt en Meijers, Memorialen, 343.

- Jan van Vianen overl. vóór 27juli 1442 Gehuwd met Sophia van Haerlaer, ridder 1411, heer van Nieuwkoop, Noordeloos (1418) en 't Goij (1428); 1407-1409 kastelein van Leerdam, 1411-1419 raad van Willem VI en Jacoba, 1417-1418 rentmeestervan Arkel en de Leede, 1418-1419 kastelein van Gorinchem, 1418-1419 tresorier tezamen met Lodewijk van Montfoort, 1419 stadhouder van Jan IV, in 1420 door Jan IV en Jan van Beieren uitgesloten van deelname aan het landsbestuur, 1425-1436 tresorier en raad van Jacoba, 1428-1430 en 1433- 1434 (on)bezoldigd lid van de Raad van Holland.

Biografische gegevens: ARHa AG H inv.nr. 714 (Sticht), f. 2v-3.

- Jan van Wassenaar overl. na 1445 Gehuwd met Catharina van Reimerswaal en Haze van Cats, knaap 1420, ridder 1426, heer van Voorburg; 1419 kapitein van de ordedienst te Leiden, in 1420 door Jan IV en Jan van Beieren uitgesloten van deelname aan het landsbestuur, 1421 mee met jacoba naar Engeland, 1425-1428 raad van Jacoba, 1428- 1442 (on)bezoldigd lid van de Raad van Holland.

Biografische gegevens: NNBW II, 1528.

- Gerrit van Zijl overl. 1 februari 1453 Gehuwd met Aleid Eggertsdochter, 1410 ridder, heer van Purmerend en llpendam tot 1423 en 1428- 1440; 1411-1412 baljuw van Amstel- en Waterland, 1412-1417 rentmeester van Kennemerland en Friesland, 1415-1420 hoogheemraad van Rijnland, 1416 baljuw en rentmeester van Egmond, 1417-1418 kapitein van Delft, 1417-1428 raad van Jacoba, in 1420 door Jan IV en Jan van Beieren uitgesloten van deelname aan het landsbestuur, 1428-1430 en 1432-1453 lid van de Raad van Holland en kamerling van Philips, 1430-1453 wederom

hoogheemraad van Rijnland, verkocht in 1440 de heerlijkheid Purmerend aan Jan van Montfoort.

Biografische gegevens: Kam, 'Van Zijl', 195-201 en Van Mieris, Charterboek IV, 507

Dr. M.J. van Gent (1959) promoveerde in 1994 aan de Rijksuniversiteit Leiden op het proefschrift 'Pertijelike saken'.

Hoeken en Kabeljauwen in het Bourgondisch-Oostenrijkse tijdperk. Hij publiceert regelmatig over onderwerpen uit de laat- middeleeuwse geschiedenis van Holland . Adres: Dahlialaan 44, 2343 X J Oegstgeest.

(10)

GESCHIEDENIS VAN HET KASTEEL TEYLINGEN

Het kasteel dat oorspronkelijk bewoond werd door de heren van Teylingen diende ter bescherming van de Rijndijk en de weg naar Haarlem. De heren van Teylingen, verwant aan het grafelijk huis, komen voor het eerst voor in 1143. Het is waarschijnlijk vanwege deze verwantschap dat de Teylingers het kasteel en de omliggende grond van de graaf in leen hadden gekregen. In 1282 sterft dit geslacht in mannelijke lijn uit en vervalt het kasteel aan de grafelijkheid.

Het slot kreeg de functie van jachtslot en houtvesterij van de Hollandse graven en de leenman kreeg de titel van houtvester en werd feitelijk een soort ambtenaar met de verantwoordelijkheid voor het beheer.

De bekendste houtvester was Jacoba van Beieren (1433). Zij was uit de hoogste adellijke kringen afkomstig, maar had door een ongewenst huwelijk met Frank van Borsele haar rechten op de grafelijkheid verspeeld. Ze overleed er in 1436 aan tbc.

Tijdens de Tachtigjarige Oorlog werd het slot zwaar beschadigd. Teylingen valt in 1572, tijdens de belegering van Haarlem en Leiden, ten prooi aan de Spanjaarden en werd tot bouwval gereduceerd.

(11)

In 1888 werd de inmiddels zwaar verwaarloosde burcht aan het rijk overgedragen en was het beheer van het monument vooral gericht op behoud en pas sinds 1933 wordt verder verval door constructieve maatregelen voorkomen.

DE RUÏNE VAN HET KASTEEL TEYLINGEN

De ruïne van het kasteel Teylingen is een ronde waterburcht die het vlakke landschap domineert. Oorspronkelijk was er slechts sprake van een ringmuur; de donjon werd later in de dertiende eeuw toegevoegd. Behalve de huidige burcht, was er een uitgestrekte voorburcht, die eveneens door een gracht was omgeven. Hier verrees in de veertiende eeuw een comfortabel en luxe woonhuis.

De burcht bestaat heden ten dagen uit de nog altijd indrukwekkende rondburcht (37 m doorsnee) op een kasteeleiland omgeven door een brede gracht. Aan de binnenzijde van de muur zijn grote spaarbogen te zien, waarop een weergang is aangebracht. Tegen de muur is ook het massieve woongebouw opgetrokken. Het is nu een lege romp, maar vroeger had het vier bouwlagen, waarvan de eerste was overwelfd. In het interieur zijn de balkgaten van de bovenste vloeren nog te zien.

(12)

Sassenheim - Kasteel Teylingen Dronebeelden: https://www.youtube.com/watch?v=byaUpRef9pU

Sinds 1 juni 2013 wordt de ruïne beheerd door: Stichting Beheer Kasteel Teylingen.

Bronnen:

- Levensbeschrijving Jacoba van Beieren, door H.K. Nagtegaal.

- ResourcesHuygens ING

http://resources.huygens.knaw.nl/vrouwenlexicon/lemmata/data/JacobaVanBeieren

- Vijftien mannen achter Jacoba van Beieren, Biografische gegevens van de 'groep van vijftien' Door M.J. van Grent.

Eerder gepubliceerd, als bijlage bij het artikel ‘Vijftien mannen achter Jacoba van Beieren’, in het ‘Historisch Tijdschrift Holland’ 29e jaargang nummer 3 1997.

- GESCHIEDENIS VAN HET KASTEEL TEYLINGEN: Stichting Beheer Kasteel Teylingen.

https://kasteelteylingen.nl/historie/

- Stamreeks Jacoba van Beieren:

- Afbeeldingen:

(13)

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Alleen wanneer Zeeland bereid was op andere politieke vlakken concessies te doen (zoals bij de benoeming van Cornelis van Bijnkershoek het geval was), of wanneer de

In deze beslissingen (in beslissing 46 tevens onder nr. 4) wordt overwogen dat op grond van de koopmansgewoonte (consuetudine Mercatoria) alle vennoten van wie de naam (in de firma

Daarna heeft zich de ontwikkeling voltrokken van een vennootschap onder firma tussen bewindhebbers, waaraan afzonderlijke commenda-participaties zijn verbonden, tot een

Het vennootschapsrecht van Holland, Zeeland en West-Friesland in de rechtspraak van de Hoge Raad van Holland, Zeeland en West-Friesland..

Hoewel uit de observatio lijkt te volgen dat Sempronius inderdaad niet deelde in de winst, verwierp de Hoge Raad het verweer van Maevius op grond van het feit dat het voor

De Hoge Raad bevestigde bovendien dat een vennoot zich niet zonder meer kon verhalen op de gemeenschap tussen vennoten ter zake van een vordering op een andere vennoot, als

De raadsheren waren het niet eens over de vraag of volgens contemporain gebruik (moribus nostris) vennoten die beiden bevoegd waren om namens de vennoot- schap te handelen hoofdelijk

Dat Voet zich bewust was van deze ongerijmdheid blijkt uit het feit dat hij in paragraaf 18.4.11 van de Commentarius ad pandectas opmerkt dat, in afwijking van de door hem