Handleiding voor Schaken
♔♛
Bos E-commerce
Spelregels Schaken
Het begin
Schaken is een bordspel voor 2 personen, waarbij de ene speler met wit speelt en de ander met zwart. Aan het begin van het spel hebben beide spelers 16 stukken: 1 koning, 1 dame, 2 torens, 2 lopers, 2 paarden en 8 pionnen. Elke kleur heeft twee rijen figuurtjes. De voorste rij zijn allemaal pionnen. De
achterste rij zet je zoals op het figuur hieronder. Je speelt op de donkere en de witte vakken! Het doel van schaken is om de tegenstander mat te zetten.
Het bord en de schaakstukken
Het spel wordt gespeeld op een schaakbord dat is opgedeeld in 64 vlakjes in een 8x8 raster. Ieder vlakje kan worden aangeduid met een
letter/cijfercombinatie. Gezien vanuit de kant van de witte speler zijn de rijen genummerd van beneden naar boven van 1 naar 8, en de kolommen van links naar rechts van A naar H. Gezien vanuit de kant van de witte speler heet het vlakje helemaal rechts bovenaan H8, en het vlakje helemaal links onderaan A1.
Voor de zwarte speler is het precies andersom.
De schaakstukken
Voor beide spelers geldt dat de 2e rij is bezet met pionnen. Van links naar rechts op de 1e rij: toren, paard, loper, koningin, koning, loper, paard, toren.
De pion
De pion kan enkel 1 stap vooruitgaan. Bij de eerste stap die hij maakt, mag je kiezen tussen 1 of 2 vakjes vooruit. Staat er een stuk op het vakje schuin voor jou, dan kan je dit stuk slaan.
De toren
De toren kan naar voor, naar achter, naar links of naar rechts springen. Je springt zoveel hokjes ver als je zelf wil. Spring je op een andere figuur, dan is die voor jou.
De loper
De loper beweegt altijd schuin, zover je wil, in om het even welke richting.
De loper op het donkere vakje, zal dus altijd op de donkere vakjes blijven. En die op de witte vakjes, blijft op de witte.
Het paard
Het paard springt in de vorm van de letter L.
Bijvoorbeeld 1 hokje naar voren, 1 opzij.
Of 1 hokje naar links, en 1 naar achter. Tevens is het paard het enige schaakstuk dat over andere stukken kan springen, zonder deze te slaan.
De koningin
De koningin is het stuk met de grootste
bewegingsvrijheid, aangezien zij de zetten van de toren en de loper combineert. De koningin mag recht of schuin bewegen, zover ze maar wil, in alle richtingen.
De koning
Om dit stuk draait het hele spel. Die moet je goed beschermen. Is hij gepakt, dan stopt het spel. De koning mag in alle richtingen bewegen, maar slechts één vakje ver.
Zetten
De spelers doen om de beurt een zet. De witte speler begint met zetten. Een zet bestaat uit het verplaatsen van 1 stuk van het ene vlakje naar een ander vlakje, volgens de regels geldend voor dat specifieke stuk. Uitzondering op deze regel is ‘rokade’. Hierbij verplaatsen 2 stukken tegelijk, de koning en een toren.
Stukken slaan
Een speler kan een stuk van de tegenstander slaan door tijdens de beurt een van zijn stukken te verplaatsen naar het vlakje waar de tegenstander staat. Het stuk van de tegenstander wordt nu van het bord verwijderd.
Rokade
Een andere bijzondere zet is de rokade. Dit is de enige zet in het spel waarbij je twee stukken tegelijk mag bewegen, de koning en een toren. Bij een rokade beweegt de koning 2 vakken naar links of rechts
richting de toren, waarna de toren over de koning heen springt naar het andere, direct aan de koning, grenzende vlakje.
Voorwaarden van een rokade:
• De koning die gaat rokeren mag nog niet verplaatst zijn tijdens het spel.
• De toren die gaat rokeren mag nog niet verplaatst zijn tijdens het spel.
• Alle vlakjes tussen de koning en de toren dienen leeg te zijn.
• De koning mag voor de rokade niet schaak staan.
• De koning mag tijdens de rokade niet bewegen over een vlakje dat aangevallen wordt (bereikbaar is) door een vijandig stuk.
• De koning mag niet rokeren naar een vlakje dat aangevallen wordt door een vijandig stuk.
Het doel van het spel
Bij schaken is het doel om de tegenstander schaakmat te zetten. De speler die de koning van de tegenstander kan slaan, wint dan het spel. Kan een van jouw stukken de koning slaan in de volgende zet, dan zeg je “schaak”! Kan de koning geen enkele kant meer uit, dan staat hij schaakmat en is het spel afgelopen.
Promotie van een pion
Wanneer het een speler lukt om een pion helemaal aan de overkant van het bord te krijgen, dus een witte pion op rij 8 of een zwarte pion op rij 1, dan mag de speler deze pion promoveren. Je kunt dan kiezen uit een Toren, Paard, Loper of een Dame.
Schaak
Schaak is een term die gebruikt wordt wanneer een koning geslagen kan worden door een vijandig stuk. De zwarte koning op de foto hiernaast staat hier schaak.
Dan is er nog de term ‘’pat’’. Pat wordt
gebruikt wanneer de koning zich in een positie bevindt waarin hij niet schaak staat, maar geen andere zet kan uitvoeren zonder dat hij zichzelf schaak zet. In dat geval eindigt de partij in een remise, gelijkspel.
Schaakmat
Schaakmat is de term die aangeeft dat een koning schaak staat en geen zet meer kan doen waarbij hij zichzelf opnieuw schaak zet. De partij die schaakmat staat, heeft verloren.
Sommige spellen kunnen in een gelijkspel eindigen, een remise. Beide spelers kunnen dan niet meer winnen tenzij de tegenstander een fout begaat, maar het wordt niet
toegestaan om daarop te wachten.
Officieel eindigt het spel in remise indien beide spelers een remise
overeenkomen; het spel eindigt in pat; als 3 keer dezelfde situatie voordoet waarbij dezelfde speler aan de beurt is en dezelfde opties mogelijk zijn; als er na 50 opeenvolgende beurten geen stuk geslagen is en geen pion is
verschoven; als beide spelers over te weinig stukken beschikken om de tegenstander schaakmat te zetten. Dit gebeurt bijv. bij koning tegen koning.
