WERELDHANDEL ACTUEEL (Januari-december 2007)

(1)

WERELDHANDEL ACTUEEL

(Januari-december 2007)

Toelichting bij Wereldhandel Actueel Opzet publicatie

Wereldhandel Actueel presenteert op overzichtelijke wijze de recente exportontwikkelingen voor een aantal productgroepen. Deze zijn kaas, boter en boterolie, niet-mager melkpoeder en mager melkpoeder.

Voor deze publicatie is gebruik gemaakt van cijfers uit de databank handelsstatistiek van het Productschap Zuivel.

In deze databank zijn momenteel ruim veertig landen opgenomen. Met deze landen wordt ruim 90% van de wereldhandel gedekt. Dit maakt het mogelijk een reëel beeld te schetsen van de ontwikkeling op de wereldmarkt.

Wanneer in deze publicatie over wereldmarktvolume wordt gesproken, wordt hieronder het totale exportvolume verstaan van de in de databank opgenomen landen.

De databank handelsstatistiek maakt gebruik van cijfers van Eurostat en van nationale bronnen. De beschikbaarheid hiervan loopt standaard circa drie maanden achter bij de actualiteit.

Verschijningsdatum

Vier maal per jaar, in de eerste maand van elk kwartaal.

Wilt u deze gegevens gebruiken?

Overname van gegevens uit deze publicatie is toegestaan met bronvermelding.

Heeft u nog vragen?

Zijn er bij u vragen of onduidelijkheden naar aanleiding van de publicatie? Of heeft u interesse in aanvullende of meer gedetailleerde informatie? Neemt u dan even contact op met de afdeling Informatie van het Productschap Zuivel via telefoonnummer 079 - 368 1606 of per e-mail: informatie@pz.agro.nl

•

Kaas

•

Boter en boterolie

•

Niet-mager melkpoeder

•

Mager melkpoeder

(2)

Kaas

Wereldhandel kaas met 3% toegenomen

• In 2007 is het wereldmarktvolume ten opzichte van 2006 met ruim 3% toegenomen tot 1,4 miljoen ton.

• De export uit de VS is, profiterend van de lage dollarkoers en de hoge wereldmarktprijzen, zeer sterk toegenomen. Opvallend is dat de Australische export is gestegen, terwijl de melkproductie sterk is gedaald.

Argentinië kampte ook met terugval in melkproductie. Hier nam de kaasexport echter wel fors af.

• De kaasexport uit Nieuw-Zeeland en de EU is licht toegenomen. De groei van de EU-export kwam vooral uit Nederland, Denemarken, Italië en Frankrijk. De grootste exporteur Duitsland liet echter een daling zien.

Wereldmarktprijs licht dalend

• Eind 2007 bereikte de wereldmarktprijs voor Cheddar kaas haar hoogste niveau.

In het eerste kwartaal van 2008 is deze licht gedaald. De alsmaar dalende dollarkoers zorgt ervoor dat de daling in euro’s sterker is dan in US dollars.

• De prijs van Goudse kaas is in de periode juni-december 2007 fors gestegen als gevolg van de eerder sterk gestegen vet- en eiwitprijzen. Net als de

wereldmarktprijs voor Cheddar kaas is de piek eind 2007 bereikt. Sindsdien is de prijs voor Goudse kaas redelijk constant.

Ontwikkeling van de belangrijkste exporteurs op de wereldmarkt (2007 t.o.v. 2006)

EU-27 derde landen export uitgesplitst (2007 t.o.v. 2006)

*EU-27 cijfers zijn exclusief intrahandel

Prijsontwikkeling (€) op de wereldmarkt t.o.v. de Nederlandse indicatiewaarde (t/m maart 2008)*

*Vergelijking tussen wereldmarktprijs Cheddar kaas en indicatiewaarde voor Nederlandse Goudse kaas (48 % vet)

1.000 1.500 2.000 2.500 3.000 3.500 4.000

mrt-0 6

jun-06 sep-06

dec -06

mrt-0 7

jun-07 sep-07

dec -07

mrt-0 8

Prijzen (euro/ton)

WM € = Wereldmarktprijs Cheddar in € /ton NL € = Indicatieve prijs NL Gouda in €/ton +0%

-3%

+28%

-23%

+40%

+6%

+4%

+2%

+1%

0 100 200 300 400 500 600 700 Brazilië

Canada Chili Argentinië Verenigde Staten Zwitserland Australië Nieuw-Zeeland EU-27*

Volume (x 1.000 ton) -11%

+12%

+10%

-9%

+10%

+5%

+7%

-6%

0 100 200 300 400 500 600 700

Volume (x 1.000 ton)

Duitsland Nederland Frankrijk Italië

Denemarken Litouwen Finland Polen Overig EU

(3)

Kaas (vervolg)

Sterke groei Japanse markt, VS gedaald

• De kaasexport naar Japan is in 2007 aanzienlijk toegenomen. De EU-27 heeft niet van de groei op de Japanse markt kunnen profiteren. De grootste volumetoename werd gerealiseerd door Oceanië en Argentinië.

• Ook Mexico liet in 2007 aanzienlijke groei zien, voornamelijk door meer product uit de VS. Daarnaast vond ook enig herstel plaats in de EU-export naar dat land.

• De kaashandel naar de VS is afgenomen, vooral door minder kaas vanuit Latijns Amerika (Argentinië) en Nieuw-Zeeland. Ook de uitvoer naar de Europese Unie is licht gedaald. Oceanië leverde fors minder kaas. De belangrijkste leverancier Zwitserland vergrootte zijn afzet met 7%, tot ruim 87 duizend ton.

• De groei van de EU-export naar Rusland stagneerde in 2007. Daarbij speelde ondermeer dat de EU veel minder goedkoop kon aanbieden door het op nul zetten van de exportrestitutie voor kaas.

Top-tien bestemmingen wereldmarkt 2007

Tien belangrijkste bestemmingen, uitgesplitst naar herkomstland (incl. ontwikkeling totaalvolume t.o.v. 2006)

Positie-ontwikkeling van de belangrijkste herkomstlanden (t.o.v. 2006)

NZ EU-27 AU VS OVERIG

14% -6% 13% 30% 46%

-10% 1% -6% - -23%

50% -1% 123% >1.000% 2%

-30% - -15% 196% 7%

-24% 86% - 37% 4%

-1% 3% - >1.000% 11%

14% -9% -10% 39% 6%

37% 29% 34% 22% -24%

- 14% - -95% -

-4% -9% -36% 16% -5%

Grootste stijgers (op basis van volume x 1.000 kg) in 2007 t.o.v. 2006

Bestemming: Absolute

toename

Relatieve toename

Japan + 22.845 11%

Mexico + 11.045 19%

Zuid-Korea + 7.710 21%

Zwitserland + 4.395 13%

Indonesië + 3.185 30%

China + 2.995 27%

Australië + 1.985 3%

Marokko + 1.950 23%

Nieuw-Zeeland + 1.690 54%

Noorwegen + 1.415 19%

Grootste dalers (op basis van volume x 1.000 kg) in 2007 t.o.v. 2006

afname

Relatieve afname Verenigde Staten - 8.215 -4%

Algerije - 6.175 -23%

Chili - 3.740 -40%

Europese Unie - 3.380 -2%

Taiwan - 2.595 -15%

Saudi-Arabië - 2.290 -4%

Egypte - 1.645 -8%

Macedonië - 1.115 -33%

Brazilië - 955 -26%

Bosnië-Herzegovina - 855 -15%

-2%

+13%

+21%

-4%

+3%

+19%

-2%

+0%

-4%

+11%

0 50.000 100.000 150.000 200.000 250.000 Canada

Zwitserland Zuid-Korea Saudi-Arabië Australië Mexico Europese Unie Rusland Verenigde Staten Japan

Exportvolume (x 1.000 kg) Nieuw-Zeeland EU-27

Australië VS

Overige landen

(4)

Boter en boterolie

Boter en boterolie handel op de wereldmarkt fors gedaald

• De wereldhandel nam in 2007 sterk af (-6%). Het volume bedroeg ruim 720 duizend ton.

• Het exportvolume van de drie grootste exporteurs daalde fors. Die van Nieuw-Zeeland is het sterkst afgenomen. De VS hebben zich in 2007 geprofileerd als opkomende boterexporteur.

• De EU heeft als gevolg van het op nul zetten van de restituties in het laatste kwartaal fors minder uitgevoerd, waardoor het jaar sterk negatief werd afgesloten. Ierland was één van de weinige EU-landen met een sterke groei. Nederland heeft fors ingeleverd.

Verschil wereldmarkt en EU groter

• Na de forse prijscorrectie eind 2007 is het EU prijsniveau in 2008 vooralsnog relatief stabiel;

• Door een goede internationale vraag kan de wereldmarktprijs (in dollars) zich vooralsnog relatief goed handhaven. De prijs in euro’s uitgedrukt daalt echter;

• Hierdoor is de afstand met het interne EU- prijsniveau voor boter weer groter

geworden, wat de concurrentiepositie van de EU verslechtert. In euro’s bedroeg het verschil tussen EU en wereldmarkt in maart ruim € 550.

Ontwikkeling van de belangrijkste exporteurs op de wereldmarkt (2007 t.o.v. 2006)

EU-27 derde landen export uitgesplitst (2007 t.o.v. 2006)

Prijsontwikkeling (€) op de wereldmarkt t.o.v. de Nederlandse notering (t/m maart 2008)

+4.166%

-27%

+17%

+277%

-16%

-13%

-9%

0 100 200 300 400

China Canada Argentinië Verenigde Staten Australië EU-27*

Nieuw-Zeeland

-40%

-34%

+5%

-9%

+16%

-1%

-6%

-3%

-14%

0 50 100 150 200 250

Nederland België Finland Frankrijk Ierland Duitsland Denemarken Polen Overig EU

1.000 1.500 2.000 2.500 3.000 3.500 4.000 4.500

mrt-0 6

jun-0 6

sep -06

dec-06 mrt-0

7 jun

-07 sep-07

dec-0 7

mrt-0 8

prijzen (euro/ton)

Wereldmarktprijs (West Europa f.o.b.)

Nederland

(5)

Boter en boterolie (vervolg)

Mondiale boterexport naar Rusland met een kwart teruggevallen

• De uitvoer naar de Europese Unie groeide licht (+1%). Nummer één leverancier Nieuw-Zeeland zette fors minder af. Vanuit de VS daarentegen nam het volume van bijna niets zeer sterk toe, tot 15.500 ton.

• De export naar Rusland daalde in 2007 met ruim een kwart. Bijna alle herkomstlanden hebben volume ingeleverd. Ook hier nam echter de afzet vanuit de VS sterk toe.

• De handel op Egypte, Iran en Azerbeidzjan is fors gegroeid. Egypte nam vooral meer EU product af. Ook het volume uit Argentinië en de VS groeide. Tegelijkertijd kwam minder boter uit Oceanië.

Top-tien bestemmingen wereldmarkt 2007

-19% - 122% >1.000% 334%

-25% -31% -49% 769% -21%

-16% 64% -53% 203% >1.000%

11% -13% -50% - -5%

0% 27% -88% - 184%

11% -37% -27% 498% 118%

31% -55% -10% 143% 21%

-1% -1% -15% -35% 169%

52% 6% 64% - -

-60% -51% -100% 303% -48%

Bestemming: Absolute toename

Japan + 9.570 166%

Azerbeidzjan + 7.120 52%

Egypte + 5.000 11%

Australië + 4.045 39%

Iran + 2.895 8%

Zwitserland + 2.610 57%

Zuid-Korea + 2.575 41%

Koeweit + 1.805 29%

Filippijnen + 1.625 21%

Grootste dalers (op basis van volume x 1.000 kg) in 2007 t.o.v. 2006

afname

Relatieve afname

Rusland - 26.520 -26%

Marokko - 15.110 -44%

India - 9.450 -99%

Taiwan - 6.350 -36%

Saudi-Arabië - 5.515 -13%

Syrië - 3.475 -31%

Kazachstan - 2.710 -62%

Georgië - 2.695 -39%

Turkije - 2.695 -39%

China - 2.675 -15%

-44%

+52%

-3%

+4%

-13%

+8%

-4%

+11%

-26%

+1%

0 20.000 40.000 60.000 80.000 100.000 Marokko

Azerbeidzjan Singapore Mexico Saudi-Arabië Iran Verenigde Staten Egypte Rusland Europese Unie

Exportvolume (x 1.000 kg) Nieuw-Zeeland EU-27

Australië VS

Overige landen

(6)

Niet-mager melkpoeder

Sterke daling wereldhandelsvolume niet-mager melkpoeder

• Met ruim 1,4 miljoen ton lag het wereldhandelsvolume in 2007 bijna 8% onder het niveau van 2006.

• Van alle grote exportlanden realiseerde alleen Nieuw-Zeeland groei. In Argentinië en Australië daalde de export als gevolg van een lagere melkproductie. Ook vanuit de EU kwam veel minder product beschikbaar, zowel door een lagere productie (-5%) als ook door een verslechterde concurrentiepositie op de wereldmarkt.

• Bij de EU-27 waren Nederland, Frankrijk, België en Duitsland samen goed voor ruim driekwart van de volumedaling. Van de grotere exporteurs groeide alleen de export vanuit Denemarken.

• De hoge prijzen in vooral de tweede helft van het jaar vormden een stevige prikkel voor kleinere exporteurs om waar mogelijk het exportvolume flink uit te bouwen. China was hiervan het meest sprekende voorbeeld.

Daling wereldmarktprijs afgevlakt

• Sinds eind september 2007 is een kentering in de stijgende trend te zien. De snelle prijsdaling voor boter en mager melkpoeder heeft vanaf dat moment ook de prijsstelling van het volle melkpoeder negatief

beïnvloed;

• Doordat de daling van het Europese prijsniveau relatief sneller verliep, werd de afstand tussen de Nederlandse notering en de wereldmarktprijs in de laatste maanden van 2007 weer wat kleiner.

• Begin 2008 bereikte dit prijsverschil een waarde van net onder de 100 euro om daarna weer wat op te lopen

Ontwikkeling van de belangrijkste exporteurs op de wereldmarkt (2007 t.o.v. 2006)

EU-27 derde landen export uitgesplitst (2007 t.o.v. 2006)

Prijsontwikkeling (€) op de wereldmarkt t.o.v. de Nederlandse notering (t/m maart 2008)

-16%

+5%

-31%

-53%

+194%

+138%

+61%

+37%

+50%

0 200 400 600 800

Chili Verenigde Staten Maleisië Brazilië China Argentinië Australië EU-27*

Nieuw-Zeeland

-49%

-25%

-19%

-11%

-22%

-18%

+9%

-16%

0 50 100 150 200 250 300 350 400

Nederland Denemarken België Frankrijk Ver. Koninkrijk Ierland

Zweden Overig EU

1.000 1.500 2.000 2.500 3.000 3.500 4.000 4.500

mrt-0 6

jun- 06

sep-06 dec-

06 mrt-07

jun- 07

sep-07 dec-

07 mrt-0

8

Prijzen (euro/ton)

Wereldmarktprijs (West Europa f.o.b.) Nederland

(7)

Niet-mager melkpoeder (vervolg)

Export naar Algerije en China sterk afgenomen

• De export naar Algerije, de belangrijkste bestemming, viel in 2007 bijna 11% lager uit dan in 2006. Vooral uit Argentinië en de EU-27 kwam veel minder product. Opvallend genoeg werd een deel van dit gat door de Algerijnen opgevuld met Braziliaans poeder, waarvan tienduizend ton meer werd gekocht.

• De daling in de export naar China vlakte in het laatste kwartaal iets af, maar bedroeg over 2007 toch nog zo’n 14%. Dit raakte met name de Nieuw-Zeelandse export.

• Nieuw-Zeeland lijkt ondermeer in Venezuela een uitweg voor zijn melkpoeder te hebben gevonden. Op die belangrijke markt realiseerde het land een volumegroei van ruim 31 duizend ton, ten koste van andere exporteurs uit vooral de EU en Argentinië;

• Nieuw-Zeeland bouwde ook in Maleisië, Mexico, Sri Lanka en Nigeria zijn exportpositie verder uit.

Top-tien bestemmingen wereldmarkt 2007

NZ EU-27 AU ARG OVERIG

2% -12% - -42% 504%

73% -51% - -59% 58%

-2% -17% 23% -59% 93%

-17% 13% 78% - -50%

28% -14% >1.000% -49% 901%

32% -22% -12% - 318%

8% -96% -66% - >1.000%

-2% 197% -44% -100% 69%

21% 539% -100% 9% -35%

25% 28% -1% -43% 173%

Filippijnen + 8.825 26%

Venezuela + 7.820 8%

Syrië + 7.430 48%

Maleisië + 6.865 13%

Koeweit + 5.955 65%

Thailand + 5.575 17%

Mexico + 5.280 12%

Egypte + 4.560 31%

Pakistan + 3.760 121%

Rusland + 3.625 401%

Bestemming: Absolute afname

Jordanië - 23.405 -81%

Algerije - 16.470 -11%

Senegal - 15.895 -50%

China - 10.105 -14%

Angola - 9.215 -40%

Brazilië - 9.080 -39%

Ver. Arab Emiraten - 8.565 -17%

Ivoorkust - 6.970 -57%

Chili - 6.185 -93%

Kongo - 6.090 -61%

-11%

+8%

-5%

-14%

-6%

+13%

-5%

-9%

+12%

+26%

0 30.000 60.000 90.000 120.000 150.000 Filippijnen

Mexico Indonesië Sri Lanka Maleisië Nigeria China Saudi-Arabië Venezuela Algerije

Exportvolume (x 1.000 kg)

Nieuw-Zeeland EU-27

Australië Argentinië Overige landen

(8)

M ager melkpoeder

EU aanbod vult lacunes in wereldhandel

• De wereldhandel in mager melkpoeder nam in 2007 met ruim 1% af, tot krap 920 duizend ton.

• Het beeld is echter ambivalent. Enerzijds kwam veel minder product vanuit met name Nieuw-Zeeland, de VS en Australië op de markt. Anderzijds exporteerde de EU-27 liefst 115 duizend ton meer product (+136%).

• Diverse EU-lidstaten benutten de ruimte die onstond door de schaarste vanwege tegenvallend aanbod van diverse andere, grote aanbieders en de daarmee gepaard gaande hoge prijzen. Met name België, Ierland, Polen, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk exporteerden fors meer.

Prijsdaling matigt zich

• De prijzen voor mager melkpoeder zijn sinds september 2007 snel gedaald, binnen de EU de laatste weken van 2007 wat sneller dan daarbuiten;

• Half januari 2008 leek de markt toe te groeien naar een nieuw evenwicht. De seizoensmatige toename van de

melkaanvoer en de beperkte exportvraag hebben de noteringen daarna echter weer wat onder druk gezet.

• De internationale markt voor bulkgrondstoffen wordt momenteel voornamelijk bepaald door de goedkope dollar en lage Amerikaanse exportprijzen.

Ontwikkeling van de belangrijkste exporteurs op de wereldmarkt (2007 t.o.v. 2006)

EU-27 derde landen export uitgesplitst (2007 t.o.v. 2006)

Prijsontwikkeling (€) op de wereldmarkt t.o.v. de Nederlandse notering (t/m maart 2008)

+24%

+58%

+386%

+93%

+11%

+105%

+197%

+688%

+360%

0 50 100 150 200 250

België Ierland Polen Duitsland Nederland Frankrijk Ver. Koninkrijk Tsjechië Overig EU

1.000 1.500 2.000 2.500 3.000 3.500 4.000

mrt-06 jun-

06 sep-06

dec-06 mrt-07

jun- 07

sep -07

dec-07 mrt-08

Prijzen (euro/ton)

Wereldmarktprijs (West Europa f.o.b.) Nederland

-12%

-46%

+19%

-53%

+10%

-28%

+136%

-10%

0 100 200 300

Zwitserland Maleisië Argentinië Canada Australië EU-27*

Verenigde Staten Nieuw-Zeeland

(9)

Mager melkpoeder (vervolg)

Algerije en Mexico belangrijke groeimarkten, China valt sterk terug

• De export naar Mexico, ’s werelds grootste markt voor mager melkpoeder, nam in 2007 fors toe, vooral vanuit de EU, de VS en Nieuw-Zeeland.

• Ook markten als Algerije, Maleisië, Vietnam en Indonesië lieten een sterke groei zien. In Algerije en Indonesië werd die groei vrijwel volledig ingevuld door de EU-27, terwijl in Maleisië daarnaast ook Nieuw-Zeeland winst boekte. Dit land exporteerde ook veel meer naar de Vietnamese markt, wat ten koste ging van de andere grotere spelers.

• Opvallend in 2007 is de sterk gedaalde handel op China. Vooral uit Nieuw-Zeeland en de VS, de belangrijkste spelers op die markt, kwam minder mager melkpoeder.

Top-tien bestemmingen wereldmarkt 2007

55% >1.000% -72% 13% -46%

12% >1.000% -50% 1% 287%

-15% 272% 14% -12% -29%

33% 712% -30% 3% 56%

-79% 261% 13% -5% -6%

-15% 96% -48% 106% >1.000%

194% -16% -64% -20% -67%

8% 26% -16% -70% 58%

20% 58% 12% -55% -65%

-54% 120% 0% -60% 187%

Algerije + 24.110 58%

Mexico + 21.080 25%

Maleisië + 10.565 16%

Vietnam + 7.885 21%

Bangladesh + 4.435 197%

Saudi-Arabië + 3.900 12%

Zuid-Afrika + 3.720 71%

Libië + 3.380 74%

Israel + 3.080 103%

Bestemming: Absolute afname

China - 24.550 -44%

EU-27 - 23.050 -71%

Egypte - 10.300 -39%

Taiwan - 10.185 -39%

Japan - 9.335 -55%

Cuba - 5.870 -53%

Singapore - 5.740 -12%

Pakistan - 4.305 -35%

Iran - 3.635 -53%

Kazachstan - 3.460 -75%

-44%

+12%

-12%

+21%

+2%

+58%

+16%

+8%

-1%

+25%

0 25.000 50.000 75.000 100.000 125.000 China

Saudi-Arabië Singapore Vietnam Thailand Algerije Maleisie Indonesie Filippijnen Mexico

Nieuw-Zeeland EU-27

Australië VS

Overige landen