• No results found

MINIATUREN REEKS 18 - STADHOUDERS & KONINGEN DER NEDERLANDEN GRATIS

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "MINIATUREN REEKS 18 - STADHOUDERS & KONINGEN DER NEDERLANDEN GRATIS"

Copied!
6
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

MINIATUREN REEKS 18 - STADHOUDERS & KONINGEN DER NEDERLANDEN GRATIS

Auteur: P.J.A.N. Rietbergen Aantal pagina's: 128 pagina's Verschijningsdatum: 2008-10-14

Uitgever: Bekking & Blitz Uitg.

EAN: 9789061095996 Taal: nl

Link:

Download hier

(2)
(3)

Stadhouders & Koningen Der Nederlanden

Archieven van de Friese stadhouders. Patronage in de Provincie. De machtspositie van Willem III in de landgewesten Gelderland, Utrecht en Overijssel is een van de meest intrigerende aspecten van de poli. Danktoon van een ouden Scheveninger, die den Stadhouder zag heengaan.

Debating climate change. In Stadhouders in de Nederlanden: van Holland tot Vlaanderen biedt historicus Arnout van Cruyningen een verhalend overzicht van alle stadhou. Van Oranje Stadhouders tot IJzeren kanselier basisboek Amateur-historicus Fré Morel laat in dit boek zien dat oorlogen vrijwel altijd het bloedige resultaat zijn van een belangenstrijd. Een wereldwijde str. Patronage in de provincie. Praxis Rerum Criminalium.

De Oranjes en de Nederlanders: al meer dan vierhonderd jaar hebben ze een wonderlijke band. Hoe heeft die precies gestalte gekregen? Tal van boeken ge. Een uitzonderlijke erfgenaam. Frederik was de sterkste. Op werkdagen voor uur besteld, morgen bezorgd.

Ruilen of retourneren bij een boekhandel in de buurt. Rusland speelde hierin pas later een rol. De vorsten of regeringen van deze landen streefden hun eigen, vaak tegengestelde doelen na. Geen enkel land bleek de komende jaren een vaste bondgenoot van de Oranjes. Dat gold ook voor de grote landen onderling. Geen enkel land was een betrouwbaar bondgenoot. Afhankelijk van de militaire, politieke of financiële situatie sloten of verbraken landen bondgenootschappen. Engeland en Oostenrijk waren het meest standvastig in hun strijd tegen Frankrijk, maar ook deze landen gaven de strijd soms op en zochten vrede met Frankrijk. De meeste landen van Europa werden in de achttiende eeuw geregeerd door vorsten met titels als keizer, koning, prins, hertog of graaf. Sommige vorsten waren redelijk vooruitstrevend en sommigen sympathiseerden zelfs met de ideeën van de Franse revolutie.

Maar geen enkele vorst zag graag dat een vorst door het volk werd afgezet. Daarom zetten de aartshertog van Oostenrijk en de Pruisische koning hun tegenstellingen even opzij toen de Franse koning werd afgezet. Zij bespraken in Pilniz bij Dresden hoe zij de Franse koning konden helpen. Op 27 augustus zeiden ze in een gezamenlijke verklaring dat ze de monarchie in Frankrijk wilden herstellen, mits andere landen mee zouden doen. De verklaring was niet erg serieus, want met die andere landen bedoelden ze Engeland en ze wisten al dat Engeland geen oorlog wilde om de Franse koning te helpen. Daarnaast waren Pruisen en Oostenrijk niet eensgezind. De Pruisische koning was vooral voor een oorlog tegen Frankrijk, omdat hij dan een reden had om de Duitse hertogdommen Gulik en Berg te bezetten. Die wilde hij inlijven bij Pruisisch gebied.

De Oostenrijkse aartshertog Leopold II was waarschijnlijk wel serieus van plan het Franse koningspaar te helpen. De koningin was immers zijn zus Marie Antoinette. De Franse regering nam de verklaring van Pilnitz op als een serieus dreigement en verklaarde op 20 april de oorlog aan Oostenrijk officieel aan de Duitse keizer, maar die was dus aartshertog van Oostenrijk. In begon dus een reeks oorlogen die tot zou duren.

Frankrijk hield het zo lang vol omdat het streed tegen bondgenootschappen met vaak onwillige bondgenoten. Engeland en Oostenrijk waren de standvastigste tegenstanders van Frankrijk, maar Pruisen probeerde zoveel mogelijk neutraal te blijven. Dit verhaal is de inleiding op de

geschiedenis van hoe Willem I koning der Nederlanden werd. Hoewel dit verhaal dus gaat over de lotgevallen van de Oranjes, wordt vooral over andere landen geschreven. Dat komt omdat de Oranjes voor het behoud van hun positie en daarna het veroveren van een nieuwe positie, afhankelijk waren van het buitenland.

De Oranjes waren afhankelijk van buitenlandse steun en die kregen ze soms wel en soms niet. Die hing af van de politieke en militaire situatie in Europa en die zou in de periode tot bijna per jaar veranderen. Het ene jaar kon hoopvol zijn voor de Oranjes, maar het volgende jaar konden de steun en successen van de bondgenoten hun weer tegenvallen. Maar toen na de Franse oorlogsverklaring van 20 april de eerste van deze oorlogen begon, zaten de Oranjes op het Haagse Binnenhof nog redelijk vast in het zadel. Deze oorlog wordt de Eerste Coalitieoorlog genoemd, naar de coalitie verbond van landen die Frankrijk bestreden. De coalitie begon met Pruisen en Oostenrijk, maar breidde zich langzaam uit met enkele andere landen.

Erg succesvol was de Eerste Coalitie overigens niet. De gezamenlijke veldtocht van Oostenrijk en Pruisen tegen Frankrijk mislukte, omdat de vorsten elkaar niet vertrouwden 4. De inval van buitenlandse troepen veroorzaakte in Frankrijk een tegenreactie, want op 19 november verklaarde de Franse regering dat Frankrijk broederschap en hulp fraternité et secours zou geven aan alle volkeren die hun vrijheid wilden verkrijgen.

Frankrijk zou het volk in andere landen helpen bij het verjagen van de vorst. Deze verklaring was goed nieuws voor de Nederlandse patriotten die de afgelopen jaren vergeefs tegen de stadhouder hadden geageerd en na de Franse revolutie naar Frankrijk waren gegaan.

Zij konden nu officieel Franse hulp vragen bij het verjagen van de stadhouder. De Fransen hadden op dat moment de Oostenrijkers en Pruisen weer uit Frankrijk verdreven. In november bezette een Frans leger de Oostenrijkse Nederlanden het huidige België. De oorlog was dus niet gericht tegen het Britse en Nederlandse volk, maar dat was slechts een subtiel verschil. Het volk in beide landen zou er niet minder onder lijden.

Het ging Frankrijk voor de wind, en het land werd alleen maar sterker. In militair opzicht maakte het niet uit dat meer landen zich bij de coalitie aansloten uit verontwaardiging over de onthoofding van de Franse koning koning Lodewijk XVI op 21 januari Frankrijk werd sterker door het invoeren van de militaire dienstplicht.

Tot dan toe bestonden legers uit beroepsmilitairen, die vaak in het buitenland waren geworven. Frankrijk kon door de dienstplicht in korte tijd een groot leger op de been brengen met soldaten die vochten voor hun idealen van vrijheid, gelijkheid en broederschap. Op 23 augustus riep de regering grote aantallen Fransen op voor het leger. Nadat ze de Oostenrijkse Nederlanden hadden bezet, stonden Franse legers aan de grens van ons land de Republiek der Verenigde Nederlanden en liep de positie van stadhouder Willem V gevaar. De strijd op het vasteland ging

voornamelijk ging tussen Oostenrijkse en Franse legers.

Terwijl Pruisen zich in terugtrok uit de coalitie, sloot Engeland er zich bij aan. Engeland vocht voornamelijk op zee en in de koloniën tegen Frankrijk. In feite was deze oorlog een voortzetting van eerdere oorlogen uit de achttiende eeuw. In maart heroverden de Oostenrijkers de Oostenrijkse Nederlanden nu België en waren de grenzen van de Nederlandse Republiek weer veilig 7. Op het Haagse Binnenhof moet

stadhouder Willem V opgelucht zijn geweest over de Oostenrijkse successen. De stadhouder woonde met zijn gezin in het stadhouderlijk paleis op het Haagse Binnenhof.

(4)

Nog niet lang geleden was daar een nieuwe vleugel bij aangebouwd met de balzaal die later de vergaderzaal van de Tweede Kamer werd. De Oranjes hadden door haar familiebanden met Pruisen. De Oranjes hadden ook familiebanden met het Engelse vorstenhuis. Willem V en zijn Pruisische echtgenote Wilhelmina hadden in drie kinderen. Louise was in getrouwd met een zoon van de hertog van Brunswijk, Karel George August van Brunswijk. De hertog was een befaamd veldheer in het Pruisische leger, maar zijn zoon was lichamelijk en geestelijk zwak.

Hij zou zwak begaafd zijn geweest. Het stadhouderschap van de Republiek was namelijk erferlijk. Hij zou dan Willem VI worden 8. Deze prinses heette net als zijn moeder Wilhelmina voluit Frederika Sophia Wilhelmina. Dit paleis was vaker gebruikt door de oudste zoon van de stadhouder.

Het was het paleis van de opvolger van de stadhouder. De toekomstige stadhouder had zelf ook al een opvolger, want in was op het Oude Hof zijn eerste kind geboren, Willem Frederik George Lodewijk. Dit zoontje zou stadhouder Willem VII moeten worden. Omdat het moeilijk is hen uit elkaar te houden, plaats ik in de tekst soms hun volgnummer achter hun naam. De Oranjes waren de machtigste familie van de Republiek der Verenigde Nederlanden. Stadhouder Willem V had zelfs meer macht dan zijn Engelse oom, de Engelse koning. Die moest rekening houden met een machtig parlement dat hem durfde tegen te spreken. Zij hadden hun positie te danken aan de stadhouder.

In vielen de Fransen de Oostenrijkse Nederlanden opnieuw aan, deze keer onder gunstiger omstandigheden. Pruisen liet het definitief afweten.

Engeland en de Republiek probeerden de koning van Pruisen in de oorlog te houden met subsidies. In het Haagse Verdrag 16 april zegden deze landen Pruisen geld toe om een leger van Dit leger zou de Republiek moeten beschermen. Later in het jaar bleek dat Pruisen dit leger niet wilde missen. De koning had het leger zelf nodig, onder andere in Polen. Hij droeg de Oranjes al het goede toe, maar hij stuurde geen troepen naar het verre Nederland.

Hij sloot zelfs liever vrede met de vijanden van zijn schoonfamilie. Met deze houding, maakte de koning van Pruisen het zichzelf niet gemakkelijk.

Hij probeerde een goede verhouding te krijgen met Frankrijk, maar ook met de coalitie tegen Frankrijk. Met behendig schipperen hield hij deze politiek een tijd vol, maar uiteindelijk raakte zijn opvolger daardoor in de problemen. In oktober trok Pruisen zich terug uit het Haagse Verdrag en nog diezelfde maand trokken Oostenrijkse legers zich terug achter de Rijn. Alleen Engeland bleef nog over als bondgenoot van ons land.

Oostenrijk bleef in oorlog met Frankrijk, maar de aartshertog richtte zich meer op behoud van gebied dat dichter bij Oostenrijk lag.

De Oostenrijkse — of Zuidelijke Nederlanden lagen ver weg en waren voor hem niet zo belangrijk En zo bleef alleen Engeland over als mogelijke bondgenoot tegen de Fransen. Willems moeder was de Engelse prinses Anna van Hannover. In erfde de keurvorst van Hannover de koninklijke waardigheid in het Verenigd Koninkrijk, zodat er sindsdien een personele unie bestond. Het waren niet alleen de familiebanden die maakten dat Engeland een potentiële bondgenoot van Willem V kon zijn. Ons land was ook strategisch van belang voor Engeland. De Engelse regering wilde ten koste van alles voorkomen dat de hele Noordzeekust in Franse handen viel. Franse koningen keken al in de zeventiende eeuw met een begerig oog naar de rijke Republiek ons land , maar het was hen niet gelukt ons land daadwerkelijk te bezetten. Dat was onder andere te danken aan Engeland, dat in coalitie met andere landen ons land tegen Frankrijk te hulp kwam. Omdat Franse koningen steeds opnieuw probeerden hun land naar het noorden uit te breiden, was wel eens geopperd om ons land samen te voegen met de Zuidelijke Oostenrijkse Nederlanden.

Een groter land zou zich beter kunnen verweren tegen Frankrijk. De erfprins, de jonge Willem Frederik Willem I , had tijdens zijn studie een scriptie geschreven over het nut van deze samenvoeging Maar nadat Pruisen de coalitie tegen Frankrijk had verlaten en Oostenrijk zich had teruggetrokken uit de Nederlanden, kwam de verdediging van ons land neer op ons eigen leger en eventuele hulptroepen uit Engeland. Maar het Nederlandse leger was veel te klein. Miniaturenreeks: Deel 09, Vermeer de Delft Franstalig. Miniaturenreeks: Deel 12, Vermeer in Delft D-talig.

Miniaturenreeks: Deel 64, Kleuren van de ziel. Miniaturenreeks: Deel 50, Mahler en Freud.

Miniaturenreeks: Deel 08, Vermeer of Delft Eng-talig. Miniaturenreeks: Deel 11, Mystiek van de Hebreeuwse Letters. Kaartenmapje met env, groot: Magische miniaturen, Museum Catharijneconvent. Miniaturenreeks: Deel 30, Karel de Grote. Miniaturenreeks: Deel 16, K.

Miniaturenreeks: Deel 62, Bordewijk, Een Haagse wandeling. Miniaturenreeks: Deel 60, Het orgel getoond. Miniaturenreeks: Deel 10, Lodewijk Napoleon. Miniaturenreeks: Deel 14, Iconen II. Miniaturenreeks: Deel 20, Desiderius Erasmus. Miniaturenreeks: Deel 29, Heilig Amersfoort.

Miniaturenreeks: Deel 07, Thijsse's Hof. Miniaturenreeks: Deel 23, Rome, Parijs, St. Miniaturenreeks: Deel 58, Heineken, de brouwerij in Amsterdam.

Miniaturenreeks: Deel 51, Israel J. Miniaturenreeks: Deel 57, Louis Couperus. Miniaturenreeks: Deel 02, Heilig Amsterdam.

De Oranjes in ballingschap, 1795-1813, deel 1

De miniaturenverzameling van Willem V werd uiteindelijk ondergebracht in het Koninklijk Kabinet van Zeldzaamheden. Zelfs de uit Duitsland meegenomen miniaturen droeg Koning Willem I over aan deze instelling. In werd de miniatuurverzameling hier uitgelicht en overgebracht naarhet nieuwe Rijksmuseum in Amsterdam, waar zij nog steeds verblijft. De mooiste stukken werden echter in weer in bruikleen gegeven aan het Mauritshuis in Den Haag.

Koning Willem I had zelf nog slechts enkele stukken in zijn bezit. Dit veranderde echter toen zijn zuster, Prinses Louise , kwam te overlijden. In haar testament vermaakte zij haar miniaturen, in totaal, aan haar broer. Met dit legaat werd de basis gelegd van de huidige, hier gepresenteerde, miniaturenverzameling van het Huis Oranje-Nassau. Koning Willem I en Koning Willem II hebben beiden weinig belangstelling getoond voor het verzamelen van miniaturen. De collectie werd pas weer substantieel uitgebreid door Sophie van Württemberg , de eerste vrouw van de Koning Willem III , en haar zoon Prins Alexander Zij verzamelden beiden actief en deden regelmatig aankopen op veilingen en bij de kunsthandel. Toen Sophie na haar huwelijk in het Paleis op het Plein in Den Haag kwam wonen, bracht zij reeds een aantal portretminiaturen mee van door haar geliefde personen.

Later erfde zij miniaturen van haar vader, merendeels portretten van leden van het Huis Württemberg. Koningin Sophie bewaarde de

miniatuurverzameling altijd in haar privé-vertrekken. Een aantal van de wandvitrines die zich momenteel in de miniatuurkamer op het Koninklijk Huisarchief bevinden, komt uit haar bezit.

(5)

In deze vitrines bewaarde zij de portretminiaturen, zoals ook haar zoon Alexander dat deed. Prins Alexander liet na de dood van zijn moeder de verzameling overbrengen naar zijn huis op de Kneuterdijk. Alexander liet in deze jaren zijn verzameling catalogiseren door Victor de Stuers Dit ter voorbereiding op twee tentoonstellingen, waarbij vooral de tweede van belang is. De Prins wilde op een expositie van oude kunst in Brussel in maar liefst portretminiaturen laten zien.

Het boekje dat De Stuers hiervoor opstelde heeft als uitgangspunt gediend voor alle latere beschrijvingen van de verzameling. Na de dood van Prins Alexander in werd de miniaturenverzameling op last van Koningin Emma overgebracht naar het paleis aan de Kneuterdijk, waar nu de Raad van State is gevestigd. Hier liet zij een miniatuurkamer inrichten. In werden de miniaturen hiervandaan overgebracht naar Het Koninklijk

Huisarchief, waar ze nog worden bewaard. Hierop droegen de Prinsjes de Russische uniformpjes, die ze van hun grootmoeder hadden gekregen.

Een tweede versie van de miniatuur maakte Pasquier voor Anna Paulowna zelf. De Koningin stond bekend om haar smaak kunst betreffende.

Vele stukken uit haar verzamelingen zijn bewaard gebleven voor het nageslacht.

Zij bezat een uitgebreide verzameling portretten en miniatuurportretten van haar broers en zusters, waaronder dit portret van Tsaar Nicolaas I Het is omstreeks in Duitsland of Rusland geschilderd op porselein. Rechts: In de 17de eeuw werden bij het miniatuurschilderen ook andere

ondergronden dan vellum gebruikt. Deze miniaturen, rond in de Zuidelijke Nederlanden vervaardigd naar portretten door Frans Pourbus II , zijn met olieverf op koper geschilderd. Deze gladde ondergrond is zeer geschikt om kleine voorstellingen op aan te brengen. Het Habsburgse aartshertogelijk paar Albrecht en Isabella was belast met de landvoogdij over de Nederlanden. De Noordelijke Nederlanden erkenden de Spaanse Koning echter sinds niet meer, zodat het echtpaar alleen de heerschappij over de Zuidelijke Nederlanden voerde. In tegenstelling tot wat men zou verwachten is het woord miniatuur van oorsprong geen verwijzing naar het geringe formaat van de schilderijtjes.

Met de term werd verwezen naar de techniek van het verluchten van middeleeuwse handschriften. Hierbij werden beginletters of titels gedecoreerd met rode loodverf: minimum. Pas in de loop van de geschiedenis vond er een verschuiving in betekenis plaats en werd het formaat, in combinatie met de hieronder beschreven technieken, het criterium. Het leeuwendeel van de portretminiaturen in bezit van de Stichting Historische

Verzamelingen van het Huis Oranje-Nassau is kleiner dan 10 centimeter.

Sommige exemplaren zijn zelfs nauwelijks groter dan een centimeter. Men kan een drietal perioden onderscheiden waarbinnen deze kunst zich ontwikkelde. Miniatuur olie op koper c. Privacy statement Disclaimer. Bestel: Willem III : stadhouder en koning in Europese context Aantal: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 In het nieuws Coco kan het!

Prentenboek van het Jaar Over Boekenopschool. Stadhouders in de Nederlanden. In 'Stadhouders in de Nederlanden: van Holland tot

Vlaanderen ' biedt historicus Arnout van Cruyningen een verhalend overzicht van alle stadh. Archieven van de Friese stadhouders. Patronage in de Provincie. De machtspositie van Willem III in de landgewesten Gelderland, Utrecht en Overijssel is een van de meest intrigerende aspecten van de poli. Danktoon van een ouden Scheveninger, die den Stadhouder zag heengaan.

Debating climate change. In Stadhouders in de Nederlanden: van Holland tot Vlaanderen biedt historicus Arnout van Cruyningen een verhalend overzicht van alle stadhou. Van Oranje Stadhouders tot IJzeren kanselier basisboek Amateur-historicus Fré Morel laat in dit boek zien dat oorlogen vrijwel altijd het bloedige resultaat zijn van een belangenstrijd. Een wereldwijde str. Patronage in de provincie.

Praxis Rerum Criminalium. De Oranjes en de Nederlanders: al meer dan vierhonderd jaar hebben ze een wonderlijke band. Hoe heeft die precies gestalte gekregen? Tal van boeken ge. Een uitzonderlijke erfgenaam. Frederik was de sterkste.

Beeldende kunst

Scandinavia, biography 1. Portada Grupos Se habla de Más Visión actual. Estoy de acuerdo Este sitio utiliza cookies para ofrecer nuestros servicios, mejorar el rendimiento, para análisis y si no está registrado para publicidad. Su uso del sitio y de los servicios está sujeto a estas políticas y términos. Etiqueta : Koninklijk Huis van Nederland. Adelmund 1 veces Juliana 25 jaar koningin por J. Series relacionadas Agent Orange.

Regentessen der Nederlanden ; 3. Orange-Nassau, House of 3. Zorreguieta, Mâaxima, 2. ISBN: , Gebonden. Assessment centers. Een al 40 jaar succesvolle methodiek voor talentbeoordeling, maar dan aangepast aan de HR-praktijk van de 21e eeuw: dat is de kern van handboek Assess. Assessment Centers. HR ManagementBinnen het vakgebied personeelsmanagement neemt het in kaart brengen en ontwikkelen van talenten, capaciteiten, kwaliteiten of competenti. De landbouwvrijstelling. Een van de meest in het oog springende kenmerken van de agrarische sector is haar relatie tot de productiefactor grond.

Tal van andere marktpartijen l. Schenk en mr. Deze pocket guide is bedoeld vo. Reserveer nu. Prince2 Editie De geschiedenis van Nederland in vogelvlucht. Het grote Inspiratie Doeboek. Doe meer met je talenten Wat inspireert jou? Hoe zet je jouw talenten in in je werk en je leven en hoe breng je jouw passies echt in de praktijk? Breng je talent in kaart. Wat zijn jouw talenten? In welke omgeving komen ze het beste tot hun recht?

Dit zelfwerkboek helpt je om je talenten op een rijtje te zetten. Bestel: Willem III : stadhouder en koning in Europese context Aantal: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 In het nieuws Coco kan het!

Prentenboek van het Jaar Over Boekenopschool. Meld u aan voor de nieuwsbrief en blijf op de hoogte van nieuwe aanwinsten, acties en nieuws.

(6)

Hollyhock Cooks : Food to Nourish Body, Mind and Soil pdf

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

De reliefenergie (het verschil in hoogte tussen het laagste en het hoogste punt) is groot. Het lengteprofiel van de rivieren zal steil zijn, het water zal vooral in vertikale

prins Wilhelm sich niet had willen declareren, voor wy hij was, of voor graef Mauritz of voor mij, maer dat als de tiding quam, dat het graef Mauritz soude hebben, dat hij dien

Scholten, werd kandidaat Hermans anoniem opgevoerd: ‘Bij alle eenstemmige waardering voor het werk van één bepaalde auteur meende echter een meerderheid der jury, dat dit

Voor zichzelf ziet hij geen andere uitweg meer dan een sollicitatie te richten tot de nieuw-benoemde gouverneur-generaal, Mijer. Dit is dezelfde Mijer die in de Tweede Kamer bij

Bij wijze van directe gelijkstelling, uitgebreide vergelijkingen en personificaties wordt de sonatine dan door een metaforisch proces tot beeld van niet alleen het leven van Gerrit

Het uitgevoerde programma werd gebaseerd op de vraagstelling van het Koning Willem I College: “Wat is er nodig om ons onderwijs door te ontwikkelen en te versterken, zodat we

De sergeant die het dichtst bij mij lag, had zijn helm over zijn gezicht geschoven tegen de hitte en het licht en, met zijn handen over z’n borst gekruist, leek het of hij sliep..

(Waar de 500 miljoen extra euro’s voor Brussel dan moeten gevon- den worden, heeft hij er nooit bij ver- teld.) Dat waren dus geen loze woor- den van de PS-kopman, want hij houdt