d o c u m e n t a t ie c e n t r u m
NEDERLANDSE POLITIEKE
PARTIJEN
Defensienota
Tijdens de kabinetsformatie van Paars II in 1998 waren er grote verschillen tussen de VVD enerzijds en de PvdA en D66 ander zijds over de hoogte van de financiële middelen voor defensie. De beide coalitiepartners wilden 1 miljard gulden op defensie bezuinigingen, terwijl de VVD tegen verdere bezuinigingen was. Sinds begin jaren negentig was het defensiebudget met 30% gekrompen en volgens de VVD was daarmee ook ae grens bereikt om nog op een verant woorde en geloofwaardige manier het veiligheids- en defensiebeleid te kunnen uitvoe- ren. Immers defensiebeleid is lange termijn beleid, en wie onvoldoende investeert in de krijgsmacht krijgt vanzelf de rekening gepresenteerd. Bovendien werd het grootste deel van de rekening van al die bezuinigingen betaald door het defensiepersoneel, omdat het takenpakket en het ambitieniveau niet werden bijgesteld. In het Regeerakkoord werd uiteindelijk als politiek compromis een taakstellende bezuiniging van 375 miljoen gulden afgesproken.
Wakker geschud door de ontwikkelingen op de Balkan kwamen de PvdA en D66 vorig najaar met een eigen defensienota. Opmerkelijk daarin was dat beide partijen vonden dat er niet verder meer op het defensiebudget kon worden gekort. Men had dus, ruim een jaar later, afstand genomen van het eigen verkiezingsprogramma waarin nog werd gepleit om 1 miljard gulden te bezuinigen. Dat getuigde van realiteitszin. Niettemin deden beide partijen vergaande voorstellen om ae samenstelling van de krijgsmacht te veranderen. Zo pleitte de PvdA voor bijna een halvering van de marinevloot en opheffing van het Duits-Nederlandse legerkorps. D66 wilde opheffing van alle mobilisabele eenhe den en oprichting van een Europese Defensiecapaciteit die zou moeten leiden tot een
icfige Euror
zelfstandige Europese defensie. Geen van deze voorstellen zijn gelukkig terug te vinden in de Defensienota, die realistisch is en uitgaaf
van defensie in de internationale gemeenschap
in de Defensienota, die realistisch is en uitgaat van de moderne opvattingen over de rol
^ ichap.
Gezien de voorgeschiedenis is het verheugend dat afgelopen week tijdens de behande ling van de Defensienota, de beide coalitiepartners zich met de VVD achter het beleid in de Defensienota hebben geschaard. Ook de grootste oppositiepartij, het CDA, kon instemmen met het voorgestelde beleid. Dat is in vergelijking met ae situatie in 1998 politieke winst. Maar dat schept ook verplichtingen. Wat de VVD betreft moeten die verplichtingen verder reiken dan de verkiezingen in 2002. Dat is de politiek niet alleen verplicht aan de krijgsmacht, maar ook omdat een grotere Europese verantwoordelijkheid op net gebied van vrede en veiligheid niet strookt met lagere defensiebudgetten. Immers defensiebeleid blijft lange termijn beleid.
Hans Dijkstal
Vogelrichtlijn
Deze week heeft Wim Passtoors de staatssecretaris van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij de kritische houding van de VVD-fractie over de implementatie van de Vogelrichtlijn voorgehouden. Door de voorstellen van het kabinet dreigt de Nederlandse natuur de dupe te worden van goede bedoelingen.
A ch te rgro n d
Het ministerie van LNV heeft op 15 februari 1999 een procedure gestart om voor 1 augustus a.s. grote delen van ons land (waaronder bijna alle watergebieden) aan te wijzen als Speciale Beschermings-Zones (SBZ) in het kader van de Vogelrichtlijn. De staatssecretaris heeft bij de implementa tie van de Europese Richtlijn eenzijdig enkele criteria toegevoegd. Naast de rede lijke norm dat in een aangewezen gebied één procent van de Europese populatie van een bepaalde (water)vogelsoort moet voor komen, is bepaald dat het gebied moet behoren tot ae 5 belangrijkste gebieden voor de betreffende soort en dat de omvang van de te beschermen gebieden tenminste honderd hectaren bedraagt. Daarnaast heeft de staatssecretaris de speciaal beschermde gebieden uitgebreid met oppervlakten om andere niet kwalificerende vogels, andere trekvogels en zogenaamde Rode-Lijstvogels (beschermde zeldzame Nederlandse vogels) te beschermen.
De VVD heeft daar grote bezwaren tegen. "Als wij in een klein dichtbevolkt land als Nederland dergelijke extra criteria hanteren,
plegen we ernstige inbreuk op o.a. de economische activiteiten, zoals recreatie. Bovendien missen deze criteria een ecologi sche en juridische grondslag en zijn ze hele maal niet vereist op basis van de Europese regels", aldus Passtoors.
Ook de gang van zaken rond het vaststellen en beschikbaar stellen van de ornithologi sche gegevens riep de nodige vragen op. De gegevens werden pas vrijgegeven nadat gedreigd was met een procedure op basis van de Wet Openbaarheid van Bestuur. Dit belemmerde een afgewogen inspraakmoge lijkheid. De staatssecretaris zegde onder druk toe de periode voor het geven van een zienswijze voor provincies, gemeenten, waterschappen en alle andere betrokkenen met een maand te verlengen. Belang hebbenden kregen hierdoor opnieuw de kans hun mening over de aangewezen gebieden te geven. Dit is inmiddels gebeurd en heeft meer dan 6000 bezwaren opgele verd; dit zijn er meer dan tegen de Betuwelijn!
esse
339
Mensenrechten centraal in buitenlandsbeleid W C
De VVD heeft bij monde van Hans van Baaien in een algemeen overleg met minister Van Aartsen van Buitenlandse Zaken aangedrongen op een ferm Europees standpunt inzake de schendigen van de mensenrechten door China in Tibet. Daarnaast werd aandacht besteed aan de nieuwe Oostenrijkse regering.
Hans van Baaien
T ib e t O p 25 februari aanstaande wordt de halfjaarlijkse EU -China m ensenrechten dialoog gehouden. Van 20 maart tot en met 24 april vindt de VN-m ensenrechtenconferen- tie plaats. De V V D wil dat de minister met zijn collega's besluit dat de Europese Unie haar actieve bemidde ling in de kwestie-Tibet aanbiedt. O ok zou in VN-verband resoluties gesteund en geïnitieerd moeten worden die China oproepen tot het naleven van de rechten van de mens. Volgens het Amerikaanse Congres, het Europees Parlement en onafhan kelijke mensenrechtengroepen is er sprake van aanzienlijke verslechtering van de mensenrechtensituatie in China. De minister heeft toegezegd zich voor zo'n actieve EU-opstelling in te zetten. Tevens is hij bereid de EU-China mensenrechtendialoog met de Tweede Kamer te evalueren. O ok heeft de minister de V V D toege zegd aan het thema mensenrechten
in relatie tot grote m ogendheden speciale aandacht te geven in een notitie aan de Kamer. Deze notitie kan als vertrekpunt gelden voor de onlangs aangestelde speciale am bas sadeur voor de mensenrechten. Volgens de V VD -w oordvoerder lijkt het er thans op dat “sommige landen meer gelijk zijn dan andere". Hij verwees hierbij naar het Nederlandse en EU-beleid richting Rusland in de kwestie-Tsjetsjenië en China in de kwestie-Tibet.
O o s t e n r ijk
De woordvoerder stelde dat de VV D de algemene verontrustheid over de deelname van de FPÖ aan de Oostenrijkse regering deelt. De VVD onderkent het gevaar dat de deel name van de FPÖ aan de
Oostenrijkse regering een steun in de rug kan vormen voor extremistische partijen in bijv. België en Frankrijk. De V V D betreurt het dat de sociaal democratische SPÖ en de christen democratische Ö V P hun coalitieon derhandelingen niet tot een goed einde hebben gebracht. Hiermee had
regeringsdeelnam e van de FPÖ kunnen worden voorkomen. De V V D heeft zich begin jaren tachtig ervoor beijverd dat de FP Ö in 1993 uit de Liberale Internationale m oest treden. De EU en de lidstaten hebben in een vroegtijdig stadium duidelijke signa len afgegeven. Thans dienen de lidstaten en de Europese Unie de Oostenrijkse regering te beoordelen
op haar daden. Oostenrijk is partij bij
het EU -Verdrag van Amsterdam, net Europees Verdrag voor de Rechten van ae M ens en vele verdragen in VN-kader. De naleving van deze verdragen naar de letter en de geest zal voor de V V D toetssteen zijn voor haar opstelling ten aanzien van Oostenrijk. Via onder andere haar Oostenrijkse zusterpartij Liberales Forum, de Liberale Internationale en de ELDR zal de V V D de situatie in Oostenrijk zeer nauw gezet volgen. Meer informatie: Hans van Baaien, tel. 070 318 29 22
De Gemeentelijke Basisadministratie en het Gemeen
Deze week voerde VVD-woordvoerder Ruud Luchtenveld twee debatten over onderwerpen die de lokale politiek raken. Het eerste debat betrof de Wijziging van de Gemeentelijke Basis Administratie (GBA). Later in de week werd gedebatteerd over Aanpassingverdeling Gemeentefonds 2001 en de circulaire Gemeentefonds van 10 december 1999.
G e m e e n te lijk e B a s is A d m in is tr a t ie
Twee punten hebben in de plenaire behandeling in het bijzonder
aandacht gekregen. De wetswijziging regelt in de eerste plaats de gemeen telijke audit, een regelmatige controle op de uitvoering van de GBA. De Minister heeft toegezegd hierin ook de controle op de bescherming van de privacy van burgers te betrekken. In de tweede plaats suggereerde de woordvoerder dat de boete, die staat op het niet correct ingeschreven staan in de GBA (max. fl.5000,-) moet gaan toevallen aan de
gemeente, in plaats van aan het Rijk. Gemeenten worden dan meer geprik keld, om actief een onderzoek in te stellen. Daardoor kan bijvoorbeeld illegale bewoning (spookbewoning) beter worden bestreden. Het wijzigen van de strafrechtelijke sanctie in een bestuurlijk boetesysteem zal door de Minister Van Boxtel worden onder zocht en de Kamer wordt hierover gerapporteerd voor 1 september
2000.
G e m e e n te fo n d s
De Kamer heeft in een eerder stadium bezwaar geuit tegen de gewennings- bijdrage nieuwe bijdrage herindeling en de problematiek van de zoge naamde frictiekosten van herindeling. Diverse bij herindeling betrokken gemeenten, zoals Zaltbommel, hebben bij de Kamer geprotesteerd. Deze protesten en ae door de Kamer gesteunde wens hebben ervoor ge zorgd dat de Minister inmiddels een aantal mogelijkheden ziet voor de ver ruiming van ae maatstaf herindeling: • De periode van de uitkering verlen
gen;
• De afloop van de uitkering geleide- lijker maken;
• Een opslag toepassen.
De VVD betreurt dat frictiekosten en gewenningbijdragen in de voorstellen van de Minister op één hoop worden gegooid. De gepresenteerde alterna tieven bieden wel enige tegemoetko ming aan de problematiek van herin gedeelde gemeenten, maar wij Bepleiten een ruimere tegemoetko ming.
Voorts heeft het kabinet een aanpas sing van de verdeelsleutel
Gemeentefonds voorgesteld. Deze
zou moeten ingaan in 2001. Deze
aanpassing bestaat uit drie delen:
• ijking van vijf uitgavenclusters en
vertaling hiervan in verdeelmaatsta- ven. Het betreft herziening van de onderdelen, die bij de herziening in 1997 niet zijn aangepast.
• wijziging van de verdeel maatstaven bodemgesteldheid en oppervlakte- bebouwing, waarin nu ook de bebouwing in het buitengebied wordt meegeteld.
• inpassing in het verdeelmodel van
twee integratie-uitkeringen.
De Kamer en de VNG constateerden al eerder, dat bij de bestudering van de herverdeeleffecten in 2001 uitge strekte gemeenten met een hoofdza kelijk agrarische functie tot de verlie zers behoren, met name door lagere score binnen het ijkpunt wegen en water. De kortingen kunnen oplopen tot circa 10% van de begroting. Algemeen kan gesteld worden, dat de
e s s e
339
Ö
W ijziging Rijkswet op het Nederlanderschap
Deze week is het lang verwachte wetsvoorstel tot wijziging van de Rijkswet op het Nederlanderschap in de Tweede Kamer behandeld. Namens de VVD-fractie was Jacques Niederer de woordvoerder.
Het wetsvoorstel kent een lange parlementaire voorgeschiedenis. In de vorige kabinetsperiode werd een voorstel ingediend, dat erin voorzag dat degenen die de Nederlandse nationaliteit wilden verwerven, geen afstand hoefden te doen van hun oorspronkelijke nationaliteit (afschaf fen van de afstandseis). Dit wetsvoor stel heeft de eindstreep nooit gehaald. De VVD-fractie in zowel de Tweede als de Eerste Kamer waren tegen het afschaffen van de afstands eis. De toenmalige staatssecretaris van Justitie nam net voorstel terug. Er is nu een nieuw wetsvoorstel inge diend, waarin het vereiste van het doen van afstand van de oorspronke lijke nationaliteit weer is opgenomen. Dit uitgangspunt wordt door de VVD-fractie nog steeds gehuldigd. In de Memorie van Toelichting bij het wetsvoorstel kondigt de staatssecre taris een beleidscirculaire aan, waarin nadere gevallen worden aangegeven waarin de afstandseis - om redenen van onredelijke hardheid - niet geldt. In het debat was de woordvoerder
ids
nadeelgemeenten liggen in dunbe volkte gebieden, in de agrarische gebieden en met een groot wegennet. De VVD vindt, dat de VNG gelijk heeft in de afwijzing van de verdediging van de bewindslieden. Hel blijft onge wenst, om de agrarische/uitgestrekte gemeenten met een zo fors financieel nadeel op te zadelen. "De VVD pleit daarom opnieuw de voorgestelde herverdeling zodanig aan te passen, dat dit effect verdwijnt. De weg waar langs dit kan is voor ons bespreekbaar, maar dat er een andere uitkomst moet komen staat voor ons vast”, aldus Luchtenveld. De VVD-woordvoerder stelde voor om de invoeringsdatum van de herverdeling zonodig te verschuiven naar 2002. Deze beslis sing wordt in april genomen.
Een aantal gemeenten met een grote historische kern bleek er financieel op achteruit te gaan. De Minister heeft inmiddels aangegeven dit deels te willen compenseren. De VVD acht dit een stap in de goede richting, maar wij willen ook iets doen voor gemeenten met historische kernen van 40 tot 65 ha. groot. De Minister zal binnenkort met een voorstel komen.
hier kritisch over. Niederer: "Dit roept de vraag op wat er nu feitelijk over blijft van het uitgangspunt van de wet. Wordt wat we aan de voordeur hebben afgesproken, niet tenietge daan via het kattenluik in de achter deur? En waarom worden niet alle uitzonderingen vastgelegd in de wet zelf of een algemene maatregel van Rijksbestuur? Eerbiedigt de staatsse cretaris in de beleidscirculaire zo veel mogelijk de afstandseis door slechts in een zeer beperkt aantal gevallen uitzonderingen hierop toe te laten? Op welke uitzonderingen heeft de staatssecretaris concreet het oog?" Niederer gaf voorts aan, dat de VVD- fractie de beleidscirculaire eerst voor gelegd wilde zien aan de Tweede Kamer alvorens deze werd vastge steld en in uitvoering genomen. De woordvoerder ging nog in op de stelling, dat het van een onredelijke hardheid zou getuigen wanneer iemand door het afleggen van zijn oorspronkelijke nationaliteit ernstig wordt benadeeld in bijvoorbeeld erfrechtelijke of eigendomskwesties. Afgezien van de keuze die betrok kene dan heeft om niet de Nederlandse nationaliteit aan te vragen, vroeg de woordvoerder naar de relatie met het internationaal privaatrecht. Niederer: “ Is het
inter-De VVD vindt dat nu aangetoond is, dat verschillende groeigemeenten 40 jaar lang extra kosten hebben voor onderwijshuisvesting, zoals Almere, deze als structureel moeten worden beschouwd en dus om extra middelen uit het Gemeentefonds vragen. Verwijzen naar minder kosten van riolering in de groeifase vinden wij appels en peren vergelijken. Daarnaast missen wij zowel een oplossing voor de problematiek van leerlingen, die naar school gaan in de centrumgemeente als de problema tiek van kleine gemeenten met een grote onderwijsvoorziening. De VVD blijft de Regering houden aan het bieden van adequate oplossingen voor de geschetste knelpunten in de bekostiging van onderwijsvoorzienin gen.
Meer informatie: Ruud Luchtenveld, 070 318 28 96
nationaal privaatrecht niet van een hogere orde, in die zin dat bijvoor beeld erfrecht- en eigendomskwesties niet primair worden beheerst door het nationaliteitenrecht, maar door geschreven of ongeschreven regels van internationaal privaatrecht?" De staatssecretaris kon hier niet meteen op antwoorden maar beloofde er later op terug te komen.
Een ander punt waarvoor de woord voerder aandacht vroeg, was de mate van kennis van de Nederlandse taal bij degenen die willen naturaliseren. Behalve spreekvaardigheid, wordt ook gehecht aan voldoende lees- en schrijfvaardigheid. Niederer: "Het hebben van de Nederlandse nationa liteit is meer dan het kunnen krijgen van een Nederlands paspoort. Het is een uiting van het zich thuis voelen bij de Nederlandse samenleving, bij haar democratische rechtsorde, haar waarden, normen en mentaliteit. Daarom is het noodzakelijk dat iemand zowel behoorlijk Nederlands kan spreken als lezen en schrijven". Nu de regering van mening is, dat het niet kunnen lezen en schrijven in de Nederlandse taal niet noodzakelijk is voor een verantwoorde deelname aan de samenleving, heeft de woordvoer der samen met het CD A een amende ment ingediend.
resse
339
Defensienota: spanningsveld tussen ambitie en middelen
Afgelopen week vond het debat plaats over de Defensienota 2000. De woordvoerder Theo van den Doel had veel waardering voor het beleids stuk,maar stelde wel vast dat er een behoorlijk spanningsveld is tussen de ambities die de regering op dit punt heeft en de financiële middelen die daarvoor ter beschikking worden gesteld. Voor een verantwoorde uitvoering van deze nota is meer geld nodig. Het investeringspercentage van nauwelijks 20% is te Taag en tast op termijn de inzetbaarheid van de krijgs macht aan, aldus de woordvoerder. Men krijgt dan vanzelf de rekening gepresenteerd. Daarnaast is er geen rekening gehouden met extra midde len die ae komende jaren nodig zijn om de Europese Veiligheid en Defen sie Identiteit (EVDI) te versterken. De woordvoerder sprak de hoop uit dat de grote politieke fracties in de Tweede Kamer zich ook de komende jaren gebonden zullen voelen aan de verdere uitvoering van deze nota die immers verder reikt dan het verkie zingsjaar 2002 . Uiteraard hoort daar bij een toereikend financieel kader. Het is noodzakelijk dat de defensieor ganisatie - na tien jaar van reorgani saties - in rustiger vaarwater terecht komt.
Personeel
De komende jaren zal veel in het personeel moeten worden geïnves teerd. De uitvoering van het nieuwe personeelsbeleid zal bepalend zijn of defensie een goede positie behoudt op de arbeidsmarkt. De woordvoer der was tevreden met de voorstellen om bij een aantal knelpuntcatego- rieën het personeel uit te breiden. Dit sluit goed aan bij de opvattingen van de VVD over arbeid en zorg en de balans tussen werk en privé. De woordvoerder kon niet instemmen
met de wijze waarop de verhoging van het leeftijdsontslag wordt inge voerd. De VVD is er niet op tegen dat defensiepersoneel langer dient, maar de maatregel staat haaks op de verjonging van de krijgsmacht. Door deze maatregel dreigen 3500 jonge militairen uit het middenkader op straat te komen staan doordat oudere militairen langer moeten gaan dienen. Om het ontslag van jonge militairen te voorkomen werd door Theo van den Doel een motie ingediend, waarin werd gevraagd om het tempo van de invoering van de verhoging van het leeftijdsontslag te bezien. Overigens is de VVD voorstander van een flexibel leeftijdontslag waarbij er een directe relatie ligt tussen de fysieke en operationele eisen ener zijds en de ontslagleeftijd anderzijds.
W ervi ng
De achilleshiel van de defensienota is de werving. Slaagt men de komende jaren er niet in voldoende personeel te werven, dan komt ook net aantal uit te voeren vredesoperaties ter discussie te staan. Defensie moet er dus alles aan doen om een aantrekke lijke werkgever te zijn. De VVD pleit voor een aparte keuze richting 'alge mene veiligheid' in het middeTbaar beroepsonderwijs (mbo) waarin men zich kan voorbereiden op een baan bij de krijgsmacht, politie, brandweer of beveiligingssector.
H a n d h a v in g F -1 6 squadron
De VVD blijft tegen de opheffing van een F-16 squadron. Tijdens het conflict in Kosovo bleek er grote behoefte te bestaan aan moderne gevechtsvliegtuigen. Nu ook door de Verenigde Staten een grotere inbreng op defensiegebied van Europa wordt verwacht, moet Nederland niet het verkeerde voorbeeld geven. Ook op
dit punt werd door de VVD een motie ingediend.
K o n in k lijk e M are ch au ssee
Er is onvoldoende geld om de perso nele tekorten bij de Kon.
Marechaussee weg te werken. Door de toename van taken en te weinig personeel is de werkdruk erg hoog waardoor veel personeel de organisa tie vroegtijdig verlaat. De woordvoer der riep de minister op het personeel uit te breiden dan wel het aantal taken verminderen. In het laatste geval moet, wat de VVD betreft, de bijdrage aan internationale politie taken dan maar op een laag pitje worden gezet.
M a rin ie rs
Nu een mariniersbataljon in Den Helder wordt gehuisvest, pleitte de woordvoerder ervoor om zoveel mogelijk marine-activiteiten te concentreren in Den Helder. Verplaatsing van de overige eenhe den van de mariniers vanuit Doorn naar Den Helder ligt dan voor de hand. Staatssecretaris Van Hoof had, mede gezien de daarmee gepaard gaande verplaatsingskosten, een andere opvatting.
V lie g v e ld V a lk e n b u rg
Het bestaansrecht van de Marine Luchtvaartdienst staat wat de VVD betreft niet ter discussie. Uit oogpunt van defensiebeleid is er dan ook geen enkele reden om vliegveld
Valkenburg te sluiten. Als uit oogpunt van ruimtelijke ordening het vliegveld zou moeten worden verplaatst moet dit voor defensie buagetneutraal verlopen.
Meer informatie: Theo van den Doel, tel. 070 318 28 91
Vervolg van pagina 1 Vogelrichtlijn
A a n w ijz in g geb ied en
LNV zal binnenkort met een aange paste aanwijzing komen. Hoewefer er minder gebieden worden aange wezen (49), blijft het totaaloppervlak gelijk (circa 20% van het Nederland, w.o. 80% van de wateren). Een aantal deelgebieden, als gebied met bijzonder gebruik, wordt uitgezon derd (exclaven), zoals een vaargeul, recreatiepark en militair oefenterrein, maar deze gebieden zullen vanuit de schaduwwerking van de Vogel- en Habitatrichtlijn toch belemmeringen in het gebruik of uitbreiding van het gebruik ondervinden.
G evo lgen
De speciale bescherming van de aangewezen gebieden en van de
vogelwaarde ervan betekent dat er geen activiteiten mogen plaatsvinden aie een significant negatief effect hebben op de beschermde vogel waarde. Het belang van deze vogel waarde staat boven elk ander beïang, zelfs boven gewone economische belangen. Dit verklaart ons grote bezwaar tegen te uitgebreide aanwij zing van vogelrichtlijngebieden. De VVD is van mening dat in een dicht bevolkt land de vogelwaarde goed kan worden beschermd zonder andere belangen daar ondergeschikt aan te maken.
C o n c lu s ie
De VVD wil een herziening en mini malisering van de aanwijzing, in die zin dat alleen die gebieden worden aangewezen als speciaal beschermd gebied, die echt voldoen aan het
Vogelrichtlijncriterium: "de meest geschikte gebieden". Dat kunnen er, ons inziens, per te beschermen soort, 2 of 3 zijn.
De rest van het oppervlak, dat nu aangewezen is, kan wel beschermd worden, maar op de normale manier met de mogelijkheid van het afwegen van alle belangen, waarbij die van de natuur belangrijk blijven. Voorkomen moet worden dat de natuur uiteinde lijk de verliezer wordt, omdat anders het tot nu toe groeiende draagvlak voor de natuur wezenlijk zal worden aangetast.
