Vraag nr. 57
van 25 november 1997
van de heer PAUL VAN GREMBERGEN
Dienst voor We t e n s chappelijke en Te ch n i s che Infor-matie – Oprichting
In een recent wetsontwerp tot bekrachtiging van de koninklijke besluiten van 1 april 1997 tot 31 augustus 1997, genomen met toepassing van de wet van 26 juli 1996 strekkende tot realisatie van de budgettaire voorwaarden tot deelname van België aan de EMU (Europese Monetaire Unie) en van de wet van 26 juli 1996 tot modernisering van de sociale zekerheid en tot vrijwaring van de leefbaar-heid van de wettelijke pensioenstelsels, lezen we onder titel V dat de staatsdienst met afzonderlijk beheer Dienst voor Wetenschappelijke en Te c h n i-sche Informatie, kortweg DW T I , onder andere de taak zal overnemen van het huidige Nationaal Centrum voor Wetenschappelijke en Te c h n i s c h e Documentatie, kortweg NCWTD.
1. De functie van de VZW NCWTD bestond erin informatiemakelaar te zijn inzake wetenschap en techniek. In die hoedanigheid zouden onder-steunende diensten verleend zijn aan "het geheel van de wetenschappelijke gemeen-schap".
Hoe evalueert de minister-president deze dienstverlening ?
2. Recentelijk vond de federale overheid dat de overheid zelf de activiteiten van de V Z W NCWTD diende over te nemen. Als verant-woording droeg zij aan dat "de opdracht van informatiemakelaar op het vlak van het beheer en de werking van metadatabanken zodanig is geëvolueerd dat een rechtstreeks overheidsin-grijpen nodig wordt geacht", dit in tegenstelling tot het verleden.
Werd in dit verband overleg gepleegd met gewesten en gemeenschappen ? Zo ja, w e l k e houding heeft de Vlaamse regering terzake aan-genomen ?
3. Hoe interpreteert de minister-president deze v e r s t a a t s i n g, mede in het kader van de wens voor een volledige defederalisering van het wetenschapsbeleid, alsmede het gegeven dat de Raad van State in zijn advies bij dit kaderbesluit vond dat de rechtsgrond ervan onduidelijk is ? Vindt de minister-president een dergelijke dienst trouwens vandaag eigenlijk nog wel
nodig ? Kan zulke informatie niet gewoon via Internet plaatsvinden ?
Antwoord
Op 29 augustus 1997 is in het Belgisch Staatsblad het koninklijk besluit van de oprichting van de staatsdienst met afzonderlijk beheer Dienst voor Wetenschappelijke en Technische Informatie ( DWTI) binnen de Federale Diensten voor We t e s c h a p p e l i j k e, Technische en Culturele A a n g e l e g e n-heden (DWTC) gepubliceerd.
Deze dienst heeft tot taak de opdrachten van het vroegere Nationaal Centrum voor We t e n s c h a p p e-lijke en Technische Documentatie (VZW NCWTD) voort te zetten en tevens een nieuwe functie van federaal observatorium inzake weten-schap en technologie op zich te nemen.
De werking van de VZW NCWTD was volledig geïntegreerd in de Koninklijke Bibliotheek Albert I en voor 70 % gefinancierd door de federale staat. (30 % uit eigen inkomsten). De federale staat had op basis van een overeenkomst met de V Z W r u i m e bevoegdheden inzake het personeelsbeleid en het wetenschappelijk beleid. Met de oprichting van de DWTI heeft de federale staat nu ook controle over de financiële middelen. De functie van de V Z W werd omschreven als informatiemakelaar inzake w e t e n s chap en tech n i e k naar het geheel van de Bel-gische wetenschappelijke gemeenschap toe. H e t NCWTD was bijvoorbeeld ook aanwezig met een informatiestand op Flanders Technology Interna-tionaal (FTI) Technoland 1996.
De DWTI staat naast zijn taak als documentatie-centrum ook in voor de organisatie van seminaries over geautomatiseerd literatuuronderzoek en doet dienst als link met andere binnen- en buitenlandse databanken (websites) zoals bijvoorbeeld V V BA D (Vlaamse Vereniging voor Bibliotheek, A r c h i e f -en Docum-entatiec-entra) -en ESA-IRS (European Space Agency-Information Retrieval Service). 1. De DWTI is, zoals daarvoor al het NCWTD,
toegankelijk voor alle geïnteresseerden. A l s knooppunt in een aantal internationale infor-matienetwerken en databanken beschikte het NCWTD over belangrijke mogelijkheden. Door een gebrek aan voldoende "kritische massa" binnen het NCWTD was de bekendmaking hiervan ons inziens niet altijd voldoende.
2. Bij de oprichting van de DWTI werd geen over-leg gepleegd met de gewesten en/of gemeen-schappen.
Over het optreden van DWTI binnen interna-tionale netwerken wordt wel overleg gepleegd in de organen van de Commissie Internationale Samenwerking van de Interministeriële Confe-rentie voor Wetenschapsbeleid.
3. De integratie van het NCWTD binnen de DWTC en de koppeling ervan aan het federaal observatorium inzake wetenschap en technolo-gie moet worden geïnterpreteerd als een con-centratie van de inspanningen van de federale overheid op dit vlak. De gewesten en gemeen-schappen zijn nu reeds bevoegd voor de infor-matie- en sensibiliseringsactiviteiten inzake wetenschap en technologie. De activiteiten van de DWTI hebben dus een zeer beperkte wette-lijke basis. Enkel de activiteiten die betrekking hebben op het wetenschappelijk onderzoek ten behoeve van de uitvoering van federale bevoegdheden of op de federale wetenschappe-lijke en culturele instellingen kunnen wettelijk worden verantwoord (cfr. artikel 6bis, § 2 van de bijzondere wet van 8 augustus 1980 met betrek-king tot de hervorming van de instellingen). Al de overige activiteiten,inclusief die op het inter-nationale vlak, vereisen een samenwerkingsak-koord tussen de federale overheid en de gewes-ten en gemeenschappen. Dit akkoord of zelfs een voorstel ertoe is momenteel afwezig.
Het spreekt voor zich dat bij de verdere defede-ralisering van het wetenschaps- en technologie-beleid het DWTI en het federale observatorium voor wetenschap en technologie onderwerp van gesprek zullen zijn.
Informatie- en documentatiecentra inzake wetenschap en technologie zijn ondanks het bestaan van Internet zeker nog niet voorbijge-s t r e e f d . I n t e g e n d e e l , door de grote voorbijge-stroom van informatie is de beschikbaarstelling van her-werkte en geselecteerde informatie meer dan ooit noodzakelijk. Bovendien heeft een derge-lijk centrum een belangrijke opdracht in het bekendmaken van informatiebronnen die bui-ten het klassieke literatuuronderzoek vallen, zoals bijvoorbeeld projectdatabanken, p a t e n t-databanken, enzovoort.
Wat Vlaanderen betreft, kunnen deze functies perfect worden ingevuld door de openbare en wetenschappelijke (universitaire) bibliotheken en documentatiecentra en door het VOW B (Vlaams Overlegorgaan inzake We t e n s c h a p p
e-lijk Bibliotheekwerk). Het VOWB is ontstaan uit een werkgroep die in 1984 in het kader van de staatshervorming binnen de Vlaamse Inter-universitaire Raad (VLIR) werd opgericht. Sinds 1992 is de werkgroep onder de naam VOWB een VZW geworden. Het VOWB is een samenwerkingsverband van bibliotheken, docu-mentatiecentra en andere instanties (bv. V V BAD) die bij het wetenschappelijk biblio-theekwerk in Vlaanderen betrokken zijn. Daar-naast staat het VOWB ook in voor studies en projecten die in opdracht van de Vlaamse of federale overheid worden uitgevoerd. B i j v o o r-beeld is in 1997 het project "Electron" van start g e g a a n . De Vlaamse overheid stelt 5 miljoen frank ter beschikking voor een studie over de uitbouw van een Vlaams netwerk voor elektro-nische informatie.
