MOGE HET ZO

MAANDORGAAN

NAADLOZE STALEN BUIZEN

N.V. Rijnstaal

vlh J. W. OONK & CO.

ARNHEM

Tel. 24941-44 Postbus 42

VAN DE JONGEREN ORGANISATIE VRIJHEID EN DEMOCRATIE

MOGE HET ZO

H

verw~chten in politiek opzicht een zeer belanÇjwekkend jaar worden. Over enkele maanden immers zullen de verkiezingen plaatsvinden voor de Tweede Kamer, een evenement, dat gelukkig steeds opnieuw sterk de aandacht trekt, alle pessimisme met betrekking tot de politieke belang- stelling in het algemeen ten spijt.

Uiteraard vormen de verkiezingen voor de Tweede Kamer het beste middel om de waardering en de tegenhanger daarvan:

de afkeer voor het gevoerde regeringsbe- leid in de afgelopen vier jaren, zoals die bij het Nederlandse volk bestaan, te meten.

Deze keer echter mag in dit opzicht aan de Kamerverkiezingen nog een extra be- tekenis worden gehecht. Nu zal toch het oordeel van de kiezer worden geformu- leerd over een regeringsbeleid, dat voor het eerst sinds vele jaren in geen enkel opzicht een socialistische signatuur heeft gedragen.

Maar ook vanuit een ander oogpunt kan men aan de komende verkiezingen groot gewicht hechten. Het is nu reeds bekend, dat vele parlementariërs, die zich in be- paalde gevallen zelfs een voortreffelijke staat van dienst hebben verworven, in de nieuwe Tweede Kamer niet zullen terug- keren. Men krijgt uit de berichten, die hieromtrent in de dagbladen circuleren, wel de indruk, dat verschillende oudere Kamerleden zich niet spontaan en uit eigen beweging terugtrekken, maar dat dit het uitvloeisel is van activiteiten van jongeren in de diverse politieke partijen.

In hoeverre achter deze berichten waar- heid schuilt is moeilijk na te gaan; duide- lijk is in ieder geval, dat een afgedwongen einde aan een lange politieke loopbaan iets tragisch heeft.

* • *

D

In de liberale partij in ons land, wier wel en wee ons het meest ter harte gaat, kan men verschillende tekenen waarnemen, die eveneens in deze richting wijzen. Het is wel zeker, dat de liberale Tweede Ka- merfractie een ingrijpende verjonging zal ondergaan. Men mag van harte hopen, dat de nieuwe ploeg .mder aanvoering. van mr Toxopeus e' 'leropleving van de be- langstelling vo r het liberalisme zal we- ten te bewerkstelligen.

De zware nederlaag, die de V.V.D. het vorige jaar bij gelegenheid van twee ver- kiezingen - die voor de Provinciale Sta- ten en die voor de gemeenteraden- heeft moeten incasseren, mag men ongetwijfeld als de doorslaggevende factor voor dit verjongingsproces zien.

* * *

D

Het is daarom verheugend, dat het niet slechts bij een verjonging van de Kamer- fractie zal blijven. Er bestaan in de V. V.D.

reeds vergevorderde plannen om ook in de organisatorische opzet van de partij ingrijpende wijzigingen aan te brengen.

In de loop van dit jaar zullen daarvan al enkele belangrijke onderdelen moeten

worden verwezenlijkt. Want alleen wan-.

neer men erin zal slagen om van de V.V.D.

een moderne, goed georganiseerde partij te maken, die in het bijzonder ook het uit- dragen van de liberale gedachte naar bui- ten een nieuwe vorm zal geven, mag men in de toekomst een blijvende aanhang verwachten, die een doorwerking van de liberale opvattingen in de landspolitiek op nog ruimere schaal dan thans het geval is mogelijk zal maken.

* • *

H

Waarom zou dat niet in nog sterkere mate dan anders het geval zijn, nu de komende verkiezingen zo'n bijzonder interessant karakter zullen krijgen? En waarom zou men niet mogen veronderstellen, dat een belangrijke versterking van onze gelede- ren mogelijk is, wanneer men een deel van deze belangstelling in de richting van de J.O.V.D. zou weten te kanaliseren?

Voorlopig zijn het nog vragen. Maar wij zijn ervan overtuigd, dat bij een goede aanpak het jaar 1963 juist voor de J.O.V.D.

een zeer geslaagd jaar kan worden.

Aan het einde van de eerste maand van dit jaar formuleren wij graag de wens:

Moge het zo zijn!

EVERT HOVEN

VERKLARING HOOFDBESTUUR

Het Hoofdbestuur der Jongeren Organisatie Vrijheid en Demo- cratie op 13 januari in vergadering bijeen, spreekt zijn verontrus- ting uit over de nog steeds bestaande discriminatie t.a.v. de geestelijke verzorging van buitenkerkelijke militairen.

Deze discriminatie blijkt uit het niet toelaten van humanistische geestelijke verzorgers en het verplicht stellen van ouderlijke toe- stemming voor minderjarige militairen betreitende het bezoek van humanistische verzorgingscentra.

Aangezien dit niet in overeenstemming is te brengen met de beste nationale en liberale tradities, die in ons land t.a.v. de verdraag- zaamheid worden gehuldigd, is het Hoofdbestuur van de Jongeren Organisatie Vrijheid en Democratie van mening, dat een wijziging in de bestaande toestand ten spoedigste dient te worden verwe- zenlijkt.

LANDBOUWRESOLUTIE

De J.O.V.D., overwegende dat,

1) de landbouw in een Europese gemeenschap op sociaal en economisch ter- rein een onmisbare schakel is;

2) de groei naar Europese eenwording belangrijk kan zijn bij het oplossen van internationale landbouw- en voedselvoorzieningsproblemen;

:0:) de sectoren akkerbouw en veehouderij, zowel op als buiten het gemengde

bedrijf, als onderdeel van de landbouw met strukturele moeilijkheden te kampen hebben;

4) tengevolge van specifiek economische omstandigheden in deze twee sec- toren het niet altijd mogelijk is de rentabiliteit als algemene norm te nemen;

5) op grond van sociologische overwegingen overheidsinterventie van een supra-nationaal orgaan voorlopig in deze sectoren onvermijdelijk blijft;

6) de vraag naar vele akkerbouw- en veehouderijprodukten praktisch in- elastisch is, terwijl het aanbod over het .algemeen de koopkrachtige vraag overtreft;

7) de prijzen der landbouwprodukten voor een zeer belangrijk deel de kos- ten van het levensonderhoud bepalen en dus indirekt de concurrentie- positie van de industrie;

!l) de maatschappelijke verhoudingen vragen om een zo rationeel mogelijk gebruik van de produktief.actoren;

9) de beloning van werknemers en ondernemers op de efficiënt geëxploi- teerde akkerbouw- en veehouderijbedrijven, alsmede combinatie daar- van, vergelijkbaar behoort te zijn met de beloning in de rest van het be- drijfsleven.

spreekt als haar mening uit dat,

een Europese integratie alleen mogelijk is wanneer er een gemeenschappe- lijk landbouwbeleid tot stand komt, waarbij structuur-vraagstukken, vraag- stukken van produktie en sociale vraagstukken tot een oplossing komen;

het niet mogelijk is om in Europees verband aan alle vraagstukken een c5nde te maken, doch dat er naar gestreefd dient te worden een wereldland- bouwbeleid te creëren;

overheidsinterventie niet moet plaatsvinden door een systeem van garantie- prijzen, doch de Europese overheid dient te zorgen voor een zodanig prijspeil, dat een redelijke bestaansmogelijkheid in de landbouw gewaarborgd is door op de markt te opereren;

de ontstane overschotten via een wereldvoedselfonds tegen redelijke prijzen beschikbaar moeten worden gesteld van ontwikkelingslanden, echter op zo- d&nige wijze, dat de zelfwerkzaamheid van deze landen niet wordt beknot;

medewerking dient te worden verleend aan het tot stand brengen van een internationale structuurcommissie, welke tot taak dient te hebben, bij on- verantwoorde overproduktie advies uit te brengen over de verminderings- mogelijkheden;

de productiviteit moet worden bevorderd door structuurverbetering, scho- lings- en omscholingsmogelijkheden, industrialisatie en onttrekking van minder geschikte gronden aan de landbouw;

d0 overheden niet onnodig dienen te bevoogden op terreinen waar het be- drijfsleven of de individuele agrariër zelf voldoende capabel is;

en gaat over tot de orde van de dag.

Landbouwresolutie en democratische verhoudingen

In de loop der ,e,euwen zijn ,er al vde problemen geweest, die heel Europa be- streken. Net als nu ging men daarov,er onderhandelen. N·et als nu liepen die onderhand,eling,en meestal vast. Vroeger was dat aanleiding om het gelijk of ongelijk op bet slagveld uit te vecht·en, maar nu, doordrongen van de stelling, dat bet belang van allen bov,en het belang van één gaat, Ie,gt men d,e, proble- men in handen van d,e sp·ecialist,en, de technici. Het modewoord voor de sp·ecialistische ambtenaar is: te·chnocraat.

Dat deze specialisten-op-één-gebied andere belangen dan die van hun eigen gebied uit het oog kunnen ver- liezen is begrijpelijk, en misschien wel onvermijdelijk.

Hoezeer dit algemeen belang uit heê oog verloren kan worden zien we bij de onderhandelingen voor de toe- treding van het Verenigd Koninkrijk

Gehoord de bczwar,en op de le- denvergadering van 11 november 1962 naar voren gekomen, heeft de landbouwcommissie zich nader berad·en over de dndtekst van de r·esolutie "Landbouw in Europa".

Bepaalde formuleringen zijn zui- verder gesteld.

Over,e,enkomstig de wens van de Algemene Vergadering is de strekking, ne·ergelegd in de con- clusies van de resolutie, ongewij- zigd gebleven. De definitieve tekst - op deze pa,gina afgedrukt - is op i:le Hoofdbestuursvergade- ring van 13 januari 1963, na e'eri toelichting van de heren Bouma en Westebring, goedgekeurd.

tot de Europese Club. Op detailpun- ten van de landbouw dreigt dit af te springen. De landbouwintegratie is niet het enige, maar wel het moei- lijkste onderdeel van de Europese samenwerking.

Ook de heer Westebring betoogt in zijn artikel in de Driemaster van de- cember, dat er veel studie voor no- dig is om die landbouwpolitiek onder de knie te krijgen. Ik ben echter bang, dat hij - als .alle tech- nocraten - het belang van zijn spe- cialisatie overtrekt ten koste van algemene belangen.

Ik wil nogmaals opmerken, dat ik niets van landbouwpolitiek afweet.

Dat houdt ecMer niet in, dat ik niets verstandigs kan schrijven over de indruk, die ik van de landbouwre- solutie kreeg op het Rotterdams Congres.

Daar werd van achter de groene ta- fel gezegd, dat er nog "feitelijke on- juistheden" in de resolutie bleken te zitten. Dat mogen dan geen halve waarheden en geen economische blunders geweest zijn, de indruk was gewekt, dat er niet onaanzien- lijk veranderd zou moeten worden in

de resolutie om hem steekhoudend te maken.

Het doet mij genoegen te lezen, dat de resolutie toch niet zó fout was en dat de veranderingen van de heer Gijsberts "moeilijk anders zijn te kwalificer-en dan zijnde van redac- tionele aard". Op het congres had ik de indruk, dat de heer Gijsberts daar wel anders over dacht.

Dit verandert echter niets aan één van de conclusies uit mijn artikel in de Driemaster van november. Er worden veranderingen in de land- bouwresolutie aangebracht en die zullen goedgekeurd moeten worden vóór het geheel als JOVD-resolutie de deur uitgaat.

Willen wij het woord democratie in onze naam blijven voeren dan zul- len we ons er naar moeten gedragen.

als we dat niet doen is het met onze vrijheid ook gedaan en zijn we alleen nog maar een "Jongeren Organisa- tie" van het type, dat men wel kent uit Nazi-Duitsland en de communis- tische landen.

De heer Westebring heeft mij inder- daad verlost van het spookbeeld van de "foute en feitelijk onjuiste reso- lutie". Met behulp van de heer Gijs-

berts zal de resolutie nu wel juist zijn.

Ik vermag echter niet in te zien waarom een juiste motie niet in stemming gebracht zou worden.

Neemt de landbouwcommissie soms aan, dat het onderwerp de JOVD niet meer interesseert? Men zou het bijna zeggen, want de herziene tekst, die gereed moet zijn, daar men ons al weet te vertellen dat de wijzigin- gen van redactionele aard waren, is niet gepubliceerd!

Ook het argument "tijdnood" over- tuigt mij niet. De JOVD doet niet aan de verkiezingen mee, Engeland is voorlopig nog geen lid van de Europese Club, en nadat het dat ge- worden is, blijft de landbouw toch nog heel wat jaren een zorgenkind.

Het verbaast mij, dat men terwille van een paar maanden wil tornen aan de democratische verhoudingen.

Tenslotte wil ik de heer Westebring danken voor de laatste zeven alinea's van zijn artikel. Het zijn woorden, die iedere JOVD-er zich op de huid moest laten tatoueren en die in ieder geval in de landbouwbro- chure en in toekomstige propaganda- foldertjes thuis horen.

Utrecht. A. J. B. HUBERT

DE LANDBOUWRESOLUTIE EN EEN MISVERSTAND

In de Driemaster van december 1962 heeft de heer H. Westebring, lid van de landbouwcommissie een misver- stand in de wereld gebracht, dat ik graag weer uit de wereld wil helpen brengen. De landbouwcommissie of de heer Westebring verkeert name- lijk in de veronderstelling, dat ik de landbouwresolutie, aangevuld met mijn corrigerende amendementen, ondersteun. Dit is echter onjuist.

De amendementen, die ik de "land- bouwcommissie na het Congres heb toegezonden, waren alleen bedoeld om bepaalde formuleringen zuiver- der te stellen en enige feitelijke on- juistheden uit de resolutie te verwij- deren. Dit heb ik ook duidelijk ge- steld op het Congres.

Mijn oorspronkelijke amendementen waren veel omvattender en hadden juist de strekking, het karakter en de conclusies van de oorspronkelijke resolutie ingrijpend te veranderen.

Kort samengevat kwamen de oor- spronkelijke amendementen op het volgende neer. Meer plaats voor vrije concunentie is gewenst in de landbouw, er moet meer met de wensen van de consument worden rekening gehouden, elk streven naar autarkie door de Europese landbouw moet tegengegaan worden, de land- bouw in de onderontwikkelde gebie- den mag niet de dupe worden van een protectionistische landbouwpo- litiek in Europa.

Dit waren typisch liberale geluiden, die echter jammer genoeg in de Ne- derlandse landbouw ook van libe- rale zijde veel te weinig worden vernomen. Gelukkig bleek een groot aantal van de afgevaardigden op het Congres veel voor deze echt liberale argumenten te voelen, vandaar het grote aantal onthoudingen.

Zelf heb ik mij van stemming ont- houden tijdens de stemming over de nog te wijzigen landbouwresolutie, voornamelijk wegens het ontbreken van echt liberale geluiden daarin.

Alleen om het Congres uit een im- passe te helpen heb ik tijdens de ver- gadering voorgesteld de landbouw- resolutie zodanig te amenderen, dat de feitelijke onjuistheden verwijderd zouden worden. Uit de stemming zou dan wel blijken hoe de vergadering over de principes en conclusies, ge- uit in deze re~olutie, zou denken.

Tenslotte nog dit, ik heb met opzet een wat on-orthodoxe methode toe- gepast om de J.O.V.D. duidelijk te maken, dat in de Nederlandse en Europese landbouw, met name in de veehouderij en de akkerbouw, veel te weinig een principieelliberaal ge- luid gehoord wordt. De on-liberale, opportunistische en protectionisti- sche landbouwpolitiek, die in Europa en ook in Noord-Amerika al jaren- lang toegepast wordt door dirigisti- sche overheden, die constant onder druk staan van het groene front (de boerenorganisaties), heeft de econo- mische structuur van de vrije wereld al zodanig scheef getrokken, dat al- leen een drastische herziening van deze funeste landbouwpolitiek de boeren in de vrije wereld nog zal kunnen helpen uit het slop te komen.

Als de heer Westebring spreekt van een progressieve resolutie, dan denk ik niet aan de resolutie van de land- bouwcommissie, al is deze nu wat gewijzigd, maar aan een resolutie, die pleit voor de bovenvermelde drastische herziening van de land- bouwpolitiek.

Ik hoop van harte, dat de Nederland- se boer in de toekomst weer meer zal worden dan een staatsambtenaar, die zijn hand bij de overheid moet ophouden. Pas dan zal een einde ko- men aan de "onnodige" bevoogding door de overheid, waarover in de landbouwresolutie gesproken wordt.

L. GIJSBERTS

Mededeling Hoofdbestuur

Naar aanleiding van de be- handeling van de landbouw- resolutie tijdens het congres te Rotterdam en het daarop geleverde commentaar in de Driemaster deelt het Hoofd- bestuur mede, dat in het ver- volg zal worden gestreefd naar, respectievelijk aange- drongen, op tijdige indiening van schriftelijke amende- menten voor de aanvang van het congres of weekend.

MARGINALIA

KLM (I)

~ e KLM verkeert in grote

~ moeilijkheden. "Wan- neer wij geen luchtvaartmaat- schappij zouden zijn, maar zeep of broodroosters zouden produceren, dan zouden wij op dit moment moeten liquideren, omdat zectJfabrikanten minder snel of in liet geheel niet door de Nederlandse overheid wor- den geholpen, wanneer zij een kritiek moment in hun bedrijfs- voering hc/Jben bereikt."

Deze woorden sprak drs E. H.

van den Beugel op 12 juni '62.

Het Amerikaanse organisatie- bureau MucKinsey was toen juist een week aan het werk.

Alvorens dit bureau erbij te halen had de KLM-directie zelf reeds getrucht door een effi- ciëntere oryanisatie tot bezui- nigingen te komen.

De heer Van den Beugel maak- te een half jaar geleden intern bekend, dal in een jaar tijd rond 45 miljoen was bezuinigd. Dit grote bedmg is echter voor een belangrijk deel weer opgeslokt door de Joon- en prijsstijgingen.

Incidentele bezuinigingen kun- nen de KLM ook niet redden.

De belachelijke grote directie is reeds ingekrompen, maar de acht bedrijfsdirecteuren en ad- junct-directeuren zitten nog al- len op hun stoelen. De organi- satiestructuur van onze lucht- vaartmaatschappij is enorm in de breedte gegroeid. MacKin- sey heeft voorgesteld om er een steile pyramide van te maken.

KLM (11)

((7\ ver beleidszaken heeft C/ MacKinsey uiteraard geen advies gegeven. Eén van die beleidszaken waarvoor de KLM nu staat is of ze weer on- derhandelingen moet openen met de Air Union. De heer Aler heeft indertijd het aanboel van 21°/o voor de KLM afgewezen.

De toenmalige directeur heeft de KLM met het hooghartig af- wijzen van dit percentage in een moeilijke positie gebracht.

De heer Aler had toen reeds moeten begrijpen, dat het niet botertje tot de boom zou ^blij- ven.

Een andere beleidsvraag is of de KLM moet worden inge- krompen of zo groot moet doorgaan. Het is duidelijk, dat hier niet alleen economische motieven een rol spelen. Een lijn naar Santiago zal nimmer winst opleveren, maar er kan de Nederlandse regering veel aan gelegen zijn om iedere week een vliegtuig met de let- ters KLM erop daar te laten' neerstrijken.

Wellicht zou de KLM-directie er goed aan doen per· lijn de winst of het verlies te bereke- nen. De regering zou dan per lijn kunnen bekijken of het zin heeft daarvoor overheidssub- sidie te verlenen.

Minister Korthals in het bijzon- der staan op het laatst van zijn ambtsperiode nog een paar be- langrijke beslissingen te wach- ten.

leeftijdsgrens

~e KVP heeft het onzinnige

-..L.l besluit genomen om can-

didaten van 65 jaar en ouder niet meer op de candidatenlijst te plaatsen. Wij kunnen er mee instemmen, dat mensen, die op 65- jarige leeftijd de politieke arena willen betreden, dit sterk wordt afgeraden. Als men op deze leeftijd reeds zitting in de Kamer heeft en er door deze nieuwe bepaling uit moet, vin- den wij dat onwaardig. Een man als dr Kortenhorst heeft na zijn 65ste jaar nog onschatbare diensten voor het Nederlandse parlement gehad.

Het Nederlandse volk kiest trouwens zijn volksvertegen- woordigers. Het moet er binnen redelijke grenzen vrij in zijn iedereen daarvoor te kiezen en niet beperkt worden door een partijbestuur.

F.A.H.

*

OM DE BURGEMEESTER 0

In een zeer lezenswaard artikel in de Driemaster van november stelt de heer A. J. B. Hubert het probleem aan de orde, of het niet beter zou zijn in de toekomst een burgemeester te kiezen dan hem te benoemen. Een vraa.g, die de laatste tijd nogal eens in discussie is gebracht.

Mr. E. H. Toxopeus kreeg tijdens de behandeling van de begroting van Binnenlandse Zaken van socialisti- sche en anti-revolutionaire zijde scherpe kritiek te horen naar aan- leiding van zijn benoemingsbeleid.

Uit de aandacht, die in de Kamer aan dit onderwerp werd besteed bleek wel hoe moeilijk het is èn de juiste criteria te vinden, die hierbij richt- snoer moeten zijn èn tevens alle be- trokken partijen in voldoende mate

aan hun trekken te laten komen.

De heer Hubert stelt, dat naar zijn mening de verkiezing van de burge- meester door de inwoners van de desbetreffende gemeente theoretische en praktische voordelen biedt boven de tot nu toe gevolgde procedure.

Hij meent, dat op deze wijze kan worden verzekerd, dat een voor de gemeente aanvaardbare persoon burgemee.ster wordt; de democratie zou - door alle inwoners door de gang naar de stembus gelijke in- vloed te geven - hiermee beter ge- diend zijn.

Naar mijn mening echter verliezen de voorstanders van bovengenoemd standpunt te veel uit het oog, dat de burgemeester in de eerste plaats hoort te zijn: de boven de partijen staande, onafhankelijke figuur. Hij dient de neutrale man of vrouw te zijn, die niet in de eerste plaats ge- zien mag worden als de typische ver- tegenwoordiger van een bepaalde po- litieke groepering. In zijn functie is hij belast met de dagelijkse leiding

De tegenstellingen kunnen onnodig worden toegespitst!

Ook wat betreft de vereiste deskun- digheid van de kandidaat biedt het hier bepleite systeem te wem1g waarborgen. Het risico is aanwezig, dat de populairste kandidaat wordt verkozen boven de bekwaamste. De kans, dat de kiezers dit tijdig zullen ontdekken moge in een kleine ge- meente al niet zo groot zijn, in de grotere is zij vrijwel nihil.

De kiezer zal veeleer afgaan op het advies van die politieke partij, waar- mee hij zich het meest verbonden weet. Dit houdt m.i. het gevaar in, dat diegenen kandidaat gesteld kun- nen worden, die de juiste kruiwagen op de juiste plaats hebben en bewe- zen hebben in een partij-organisatie te kunnen klimmen. In plaats van een wedijver tussen de verschillen- de kandidaten zal de verkiezing - zeker in de wat grotere gemeenten - een strijd worden tussen de ver- schillende politieke partijen, die allen zullen proberen hun kandidaat ver- kozen te krijgen.

De kans, dat de gekozen kandidaat voor de hem in de strijd verleende steun na afloop de rekening gepre- senteerd zal krijgen is zeker niet ge- heel ondenkbeeldig. Steeds zal de burgemeester hen, die hem in het zadel hielpen naar de ogen dienen te kijken; een volgende ambtstermijn staat immers op het spel! In plaats van de boven de partijen staande on- afhankelijke figuur zal hij de stro- man kunnen worden van die poli- tieke partijen, die hem aan de macht hebben geholpen.

In de grotere gemeenten zal vrijwel steeds een representant van de groot- ste politieke stroming worden ver- kozen. De kans, dat de minderheid een kandidaat met haar opvattingen verkozen ziet worden is vrijwel uit- gesloten. Ook in de kleinste groepe- ringen kunnen zeer bekwame men- sen zitten, die onder dit stelsel vrij- wel zeker geen kans zouden krijgen.

Een wijziging van het huidige sy- steem lijkt mij dan ook niet nood- zakelijk! Voorop zal steeds moeten staan, dat de meest bekwame man op de juiste plaats komt, ongeacht zijn politieke opvattingen.

Daarnaast zal het percentage bur- gemeesters van een bepaalde politie- ke kleur ongeveer in overeenstem- ming dienen te zijn met het aantal stemmen, dat die politieke partij landelijk bij de verkiezingen op zich heeft weten te verenigen.

Belangstelling voor de problemen in de gemeente zal onder meer gewekt moeten worden door de politieke partijen, die in iedere gemeente een werkprogram, aangepast aan die ge- meente, aan de kiezers zouden moe- ten voorleggen.

Voor die partij, die zijn tijd verstaat liggen hier ongetwijfeld grote mo- gelijkheden.

Groningen. G. Ch. 0. BOOSMAN

OM DE BURGEMEESTER

e

Hoewel de bezwaren, die de heer Boosman inbrengt tegen de verkie- zing van een burgemeester moeten worden erkend, geloof ik niet, dat deze opwegen tegen de voordelen.

De heer Boosman ziet twee grote bezwaren, n.l. dat de verkozen per- soon niet altijd deskundig zal zijn en

dat de verkiezingsstrijd een partij- aangelegenheid zal worden.

Het eerste bezwaar is zeker reëel, hoewel ik het bezwaar niet zo groot acht. In de verschillende landen, waar de burgemeester gekozen wordt, - o.a. Frankrijk en de Vere- nigde Staten - loopt het systeem naar aller tevredenheid. Bovendien zal de regering toch een stem in het kapittel houden, zoals ik in mijn vorige artikel uiteenzette.

Het tweede bezwaar acht ik ernsti- ger dan het eerste. Het zou jammer zijn als iedere partij één kandidaat stelde en er verder niemand mee- deed.

Ik geloof echter, dat door het lokale karakter en de relatief geringe kos- ten van een municipale verkiezing het mogelijk zal zijn, dat onafban- keiijken kandidaat gesteld worden en dat uit één partij meerdere kan- didaten naar voren komen. Dit laat- ste zal vooral dáár voorkomen, waar een partij een grote meerderheid be- zit, zoals met name het geval is in het zuiden des lands. Ook zullen kleinere partijen, als ze een partij- kandidaat willen laten meedoen, trachten samen met andere partijen één kandidaat te stellen om althans een reëele kans te maken bij de stemming.

De opmerking, dat de gekozen bur- gemeester een stroman zal kunnen worden van de politieke partij, die hem in het zadel geholpen heeft, acht ik ongelukkig en misplaatst. Zij houdt een miskenning in van de Ne- derlandse politicus en van het Ne- derlandse politieke leven.

Het principe, een burgemeester te kiezen, acht ik zeer aantrekkelijk, al zal men met het opstellen van rege- lingen hiervoor de grootste voorzich- tigheid in acht moeten nemen ten aanzien van de keuze van het sy- steem van kandidaatstelling e.d.

Utrecht. A. J. B. HUBERT

*

Afscheid BOTE DE BOER

Bote de Boer, die jarenlang een ge- waardeerd lid van de Driemaster- redactie is geweest, heeft het Hoofd- bestuur verzocht hem per 1 januari 1963 van zijn functie - de laatste, die hij in de J.O.V.D. uitoefende - te ontheffen. De reden daartoe vormde het overschrijden van de reglementair vastgestelde leeftijds- grens voor J.O.V.D.-functionarissen.

Kortom: Bate de Boer achtte het zijn tijd geworden om te gaan.

Het spreekt vanzelf, dat de redactie dit vertrek van een oude getrouwe betreurt. In de jaren, dat Bote deel van de redactie heeft uitgemaakt, heeft hij niet alleen vele uitsteken ..

de bijdragen voor ons blad geschre- ven, maar zich tevens een bekwaam en trouw redactem' betoond, met wie het ondanks af en toe voorko- mende verschillen van inzicht zeer plezierig samenwerken was.

Wanneer dan nu deze stuurman het schip verlaat om verder zijn heil aan de vaste wal te zoeken kunnen en willen wij niet nalaten om herri vanaf deze plaats hartelijk dank te zeggen voor het vele werk, dat hij tien jaar lang onafgebroken voor de J.O.V.D. in één of meer functies heeft verricht en in het bijzonder voor zijn redactionele werk in de afgelopen vijf jaren.

Wij zijn ervan overtuigd, dat de vele vriendschapsbanden, die Bote in de toop der jaren in de J.O.V.D. heeft aangeknoopt, bij zijn vertrek niet zullen worden doorgesneden.

EVERT. HOVEN

Political Science Fiction (111)

U.S.A., U.S.E., U.S.S.R.

NAJAAR 2000

Sinds 1950 is er in de wereld op so- ciaal-economisch gebied meer ver- anderd dan het op gang brengen en komen van de ontwikkelingslanden.

Bij de grote rivalen West en Oost is ook het een en ander voorgevallen.

De grote feiten zijn: 1. de stichting van de EEG, waartoe naderhand ook Brittannië, Skandinavië en andere landen gingen behoren; 2. de vor- ming van de Comecon (al in 1949) d.i. de Oost-Europese "vrij"-handels~

zone; 3. het verdrag van de Atlanti- sche Economische Unie (tussen de U.S., West-Europa, Canada, Austra- lië, enz., 1970), en 4. het neerhalen van de tariefmuren der Unie t.o.v.

niet-communistische buiten-unie- landen (1970-1975). Belangrijk is ook, dat de handel tussen Oost en West vooral na het ontwapeningsaccoord in 1972, zich flink in stijgende lijn begaf.

Pas in 1973, na nog een paar natio- nalistische stuiptrekkingen, kreeg West-Europa (uitgezonderd Spanje, Portugal en ook Finland) zijn poli- tieke eenheid. Professor Oliretti een man van de grote lijn, werd de' eer- ste europapremier. In zijn kabinet zat ook een Nederlander, mr. Koei- stra, die de portefeuille van land- bouw kreeg en deze handig beheer- de.

Bij de vorming van dit kabinet (op brede basis: chr. dem., lib., dem. soc.) deed zich overigens nog een compli- catie voor toen West-Duitsland er op aandrong de "Wehrminister" te le- veren. Bijna iedereen voelde dit als een onverenigbaarheid en Rusland liet prompt weten, dat het de eerste ontwapeningsfase op z'n minst weer ongedaan zou maken. Het werd toen een Deen. Eigenlijk jammer voor Duitsland want in deze ontwape- ningsperiade had er een mooi reha- bilitatiekansje ingezeten. Maar het bleek echt nog niet te kunnen. Mis- schien later als we eens ruzie krij- gen met Mars.

Omstreeks dezelfde tijd begon de kernenergie goed door te pakken.

Roet en stof gingen verdwijnen; En- geland en de Roer kregen een fris- ser uiterlijk.

De Verenigde Staten hebben in de jaren zestig kostbare tijd verloren

':De ':Driema~ter

Maandorgaan van de Jongeren Organisatie Vrijheid en Demo- cratie (J.O.V.D.)

Hoofdredacteur: E. T. Hoven.

Leden van redactie:

H. Wiegel,

ir. F. Wagenmaker.

Drs F. A. Hoogendijk (secr.) Redactie-adres:

Krugerlaan 78, Gouda.

Adres - Administratie:

Gooiergracht 163, Laren (N.H.) Telefoon 02953-3563.

Abonnementsprijs minimum f 3,- per jaar. (Voor leden gratis).

Abonnements- en advertentie- gelden uitsluitend aan G. Stern- pher Laren· (N.H.), Postgiro 244397 of op bankrekening, Hollandsche Bank-Unie N.V., Herengracht 434--438, Amsterdam.

in economisch opzicht. Politiek wa- ren dat gevaarlijke jaren. In de laat- ste periode van president Eisenhower bleek de economie al niet meer voor- uit te willen. Het economisch stelsel was kennelijk toe aan een wat an- dere opzet en aan nieuwe impulsen.

Kennedy en zijn lijf-econoom Gal- braith hadden dit al gauw door. Zij vonden dat hun landgenoten er be- ter aan zouden doen te kiezen voor meer bestedingen in de publieke sec- tor, waardoor het nationale inkomen zijn groei zou kunnen hervatten.

Naar hun mening was de V.S.-econo- mie "uitgedraaid" op koelkasten en auto's; er moest veel meer gedaan worden aan voorzieningen als on- derwijs, wegen, hospitalen, herbouw van steden, enz.

Dit zou niet alleen werk en inkomen verschaffen, maar ook voorzien in reële behoeften, die de Amerikanen tot dusver maar hadden verdrongen omdat de overheid daarvoor zou moeten zorgen. Galbraith had vóór 1960 al gezegd: There is a dangerous tendency to imagine that faith in a free society means faith that it will accomplish everything that is need- ful without effort or direction.*) Verder moest de basis van de econo- mie verstevigd worden door middel van sociale wetgeving en ook door een betere (regionale) inkomensver- deling ( de ontwikkeling van de zui- delijke staten: poor white and negroes).

Om argwaan te vermijden werd dit programma door Kennedy niet aan de grote klok gehangen. Maar die argwaan ging al snel de kop opste- ken toen de president zich in het begin van zijn eerste regeringsperio- de tegenover de stijging van lonen en prijzen in de staalindustrie stelde.

Hij won die ronde; ten koste van de sympathie van vakbonden en indu- strie. De managers van die groepen zagen hun vrijheid aangetast en lie- ten volgens het geijkte recept dade- lijk blijken, dat de vrijheid werd vermoord. We kunnen veilig aanne- men, dat de 19e eeuwse slavenhou- ders bij de afschaffing van de sla- vernij ook gezegd hebben dat de vrijheid werd afgeschaft.

l(ennedy in conflict

Kennedy was dus in conflict geko- men met de voorstanders van een tot dogma verstard, versleten en so- ciaal schadelijk vrijheidsbegrip: het klassieke conflict van iedere pro- gressieve staatsman. De rechter- zijde van het Congres sloot de gele- deren en J. F. K. kreeg geen voet aar: de grond met zijn voorstellen op sociaal-economisch gebied, ondanks de sterke steun, die de president kreeg van de "liberals" in parle- ment en pers en ondanks zijn be- lofte, dat de V.S. vóór de Russen op de maan zouden zijn en dat hij de belasting zou verlagen.

De economie kreeg geen nieuw fun- dament en bleef dus kwakkelen. Er ontstond een malaisestemming, on- lustgevoelens werden dominant. In dat klimaat wilden de rechts-extre- me "societies" wel bloeien. J ohn Belch met zijn "Riders for American Virtues" gaven in dit frisse milier de toon aan; zij kregen al gauw de Ku Klux Klan van de zuidelijke staten mee.

Larry Coldwater, rechts-republikein, won de verkiezingen van eind 1964

*) The Liberal Hour.

met een toch nog krappe meerder- heid, als in aanmerking wordt ge- nomen, dat Kennedy één en al zon- debok was geworden, waarbij hem alleen met recht kan worden verwe- ten, dat hij bijkans al zijn familie- leden in het gouvernement wilde slepen. (Familieziek?) Coldwater be- loofde de V.S. groot te zullen maken op basis van de gouden Amerikaan- se tradities. Daar kwam natuurlijk niets van terecht; integendeel, zijn presidentschap werd gekenmerkt door economische malaise, politieke onrust en groeiende misdadigheid. De negers kregen er weer zwaar van langs en heel wat liberals werden maar weer eens van communisme beschuldigd. Van het V.S.-prestige in het buitenland bleef geen spaan meer heel.

,,Second new deal"

Een "second new deal" was nodig om het land uit de modder te halen.

Onder die naam presenteerde Ken- nedy in de verkiezingscampagne van 1968 een groot programma. Op dat programma won hij de verkiezingen.

De "second new deal" slaagde, on- danks de tegenwerking van het eerst nog behoudende Congres. De V.S. kwamen weer flink op verhaal en werden gereed gemaakt voor een forse taak in de achtergebleven lan- den; een taak die in de derde ambts- termijn van Kennedy (1973-'77) vol- op in uitvoering kwam. In die perio- de kreeg Kennedy ook de Federal Health Service erdoor, onder het motto "a doctor's vocation doesn't mean a vocation for business". Het wat toen in één klap afgelopen met de hypercommerciële praktijken van de meeste Amerikaanse artsen. Een eind werd ook gemaakt aan de laat- ste restjes rassenscheiding in het openbare leven. Dit was het sluit- stuk van een langdurig proces, dat

Het adres van de algemeen penningmeesteresse luidt:

Mej. A. A. van der SLUIS Noordeind 7, Emmen

Giro 953500

op zichzelf oorzaak was geworden van een belangrijke politieke vereen- voudiging: de zuidelijke conservatie- ven (traditionele Democraten) gin- gen nl. stuk voor stuk over naar de Republikeinse partij, waarmee de laatste sporen van de Amerikaanse burgeroorlog (± 1862) werden uit- gewist. De tegenstellingen tussen noord en zuid namen af en de V.S.

kwamen zo tot grotere eenheid. Ken- nedy kon dat wel gebruiken want hij wilde in navolging van West- Europa een "preconcerted economy", een duidelijke economische plan- ning op democratische grondslag.

Het is duidelijk, dat zijn opvolger weer even een Republikein moest zijn - periode van adempauze. Die planning werd toen in het viertal jaren daarop gerealiseerd onder de Democratische president Lampezzi.

(1981-'85). Twaalf jaar geleden werd de "erste negerpresident gekozen - de Democraat Neredith. De ontwik- kelingslanden waren er flink enthou- siast van. Sovjet-Rusland kreeg toen al gauw een mohammedaanse Kirgies als premier. Zo gaat dat.

(wordt vervolgd).

H. JONGEDIJK

rH-;U H'Bu,

1

1 Open thans een rekening I

bij de HBU I I

I I

I

gemakkelijke, veilige en vooral

I

I

verricht.

I

I I

I

GRATIS aan onze cliënten verstrekt.

I I

I

de HBU

I

I

I

AMSTERDAM DEN HAAG ROTTERDAM HERENGRACHT 436 HOFWEG 1 COOLSINGEL 104

STGIRO 42650 POSTGIRO 14632 POSTGIRO 8;;, I

L:

_____

...