Het kabinet komt 1n • zich
Onder leiding van informateur Steen- kamp (rechts) hebben deze vijf fractie- voorzitters nu al ruim een maand lang bijna- dagelijks en vaak langdurig over de formatie gepraat. De foto's tonen v.l.n.r. de heren Veringa (kvp), Geertse- ma (vvd), Biesheuvel (arp), Udink
(chu) enDrees jr. (ds'70).
VAKANTIE
In verband met de vakanties zal Vrijheid en Democratie de komende maanden slechts twee maal verschij- nen: op 16 juli en .op 20 augustus.
Met ingang van 3 september zal de veertiendaagse verschijning worden hervat,
Radio-uitzendingen van de VVD:
zaterdag 26 juni, van 18.19-18.29 uur, over de zender Hilversum 1.
In verband met de vakantie-periode zal onze volgende radio-uitzending, de eerste in het seizoen 1971-1972, plaatshebben pas op maandag 6 sep- tember.
Bij het afsluiten vaJl dit nummer op woen::;dagochtend bereikte ons het uit de omgeving van de informateur prof.
Steenkamp afkomstige verblijdende be- richt, dat zojuist een praktisch volledig akkoord zou zijn bereikt over een ont- werp-regeringsprogramma.
Dat de onderhandelingen tussen fractie- voorzitters van vijf partijen in de be- staande omstandigheden moeilijk zouden zijn, kon ieder al bij voorbaat pegrijpen.
De van optimisme tot soms uiterst pes- simisme wisselende krantekoppen waren in dit opzicht wel typerend.
Dat vooral de onderhandelingen over de hoofdlijnen van het financieel-econo- mische beleid "hard" zijn gevoerd, is niet aan twijfel onderhevig. Mr. Geert- sema heeft daarbij, evenals trouwens dr. Drees jr. van DS'70, het been flink stijf gehouden en heeft de grootst moge- lijke zekerheid verlangd, dat geen ver- hoogde uitgaven zullen worden gedaan of nieuwe taken zullen worden aangevat zonder dat daar in het algemeen bespa- ringen elders tegenover staan.
Werkgroep
Een werkgroep van financiële specia- listen uit de Kamerfracties onder voor- zitterschap van de demissionaire minis- ter van economische zaken, mr. Nelissen, waarin ook onze geestverwant drs. Th. H.
Joekes zitting heeft, is gevormd om te zoeken naar de vele honderden miljoe- nen guldens, die nodig zullen zijn om de uitgaven voor het volgende jaar binnen de perken te houden. Zij zal tevens moe- ten zoeken naar de mogelijkheden om het beleid om te buigen, ten einde n9g meer geld te vinden voor enkele nieuwe taken, die zich onvermijdelijk toch zullen aan- dienen.
Het rapport van deze werkgroep was nog niet gereed, maar zal bij het ver- schijnen van dit blad inmiddels wel zijn ingediend. Ook het nieuwe memorandum- Steenkamp, dat het bereikte compromis inhoudt, zal dan in grote lijnen wel be- kend zijn. En hetzelfde geldt voor de vraag hoe iets kan worden gedaan aan het inhalen van de achterstand bij de defensie.
Abortus
Ons Kamerlid mr. Geurtsen heeft, als voorzitter van een werkgroep voor het bij de confessionelen zo moeilijk liggende abortusvraagstuk, als de berichten juist zijn eveneens een compromis weten te bereiken. Het zou hier op neer komen, dat een vrouw die zich laat aborteren en de arts, die de abortus verricht, niet meer strafbaar zouden zijn, mits aan enkele voorwaarden wordt voldaan. Abor- tus door onbevoegden zou te allen tijde strafbaar blijven. Er zouden abortua-
teams moeten worden gevormd, waar- van behalvt> medici, ook bijvoorbeeld psychologen en anderen deel zouden kun- nen uitmaken.
Op het ogenblik dat we dit schrijven zou dat compromis echter nog in het informatie-overle!{ moeten worden be handeld.
Formateur
Uit dit alles blijltt wel, dat de zaak ze- ker nog niet geheel "rond" is. En dat geldt met name voor de vraag wie als formateur aan de Koningin dient te worden voorgedragen, en voor de for·
mule ter vel'deling van de portefeuilles.
De ervaring van vorige formaties en informaties heeft ons wel geleerd, dat in iedere fase daarvan zich nog stagnaties of zelfs onverwachte onoverkomelijke moeilijkheden kunnen voordoen Boven-
die-n z,d ook de formatie zelf nog wel enige tijd kè>sten. Het zou ons niet ver- wonderen, als het toch nog wel enige weken zou duren, voor het nieuwe kabi·
net er Inderdaad is.
Er zijn dus stellig nog de nodige moei- lijkheden. te overwinnen. Vertrouwd n1ag echter worden, dat de wil om te slagen, welke de besprekingen ondanks alles tot nu toe toch in sterke mate heeft be- heerst, ook als er onvermijdelijke ver- moeidheld optreedt bij de deeb1emers aan deze marathon-besprekingen, gehand- haafd blijft.
Daarbij is een woord van erkentelijk- heid en waardering voor informateur Steenkamp stellig op zijn plaats. Ook bij hem heeft - terecht - de wil om te sla4 gen bij alles duidelijk voorop gestaan.
Wij hopen, dat dit alles tenslotte ook re- sultaat zal hebben en dat Nederland het sterke kabinet kd,tgt, dat het :r.o dringend
nodig heeft. A.W.A.
Chaos dreigt in Z.O. -Azï"
Het heeft er veel van dat de burger- oorlog in Oost-Pakistan geheel Zuid- Azië in brand zal steken. De toch al wankele economie van India krijgt het door de miljoenen vluchtelingen uit Oost-Bengalen nog zwaarder te verdu- ren. De onrust in dat land neemt toe.
Bovendien is een oorlog tussen Pakistan en India niet denkbeeldig. Het Neder- lands Instituut voor Vredesvraagstuk- ken wees vorige week in zijn rapport over de situatie in dat deel van de we- reld op de inmense problemen: ,.Zelfs als de onmiddellijke nood (van de mil- joenen vluchtelingen in India) gelenigd wordt, -zal het probleem in zijn alge- meenheid onhoudbare spanningen oproe- pen in India. De Oostpakistaanse vluch- telingen zijn voor een groot deel Hin- does, die geenszins van plan zijn naar hun land terug te keren zolang daar een West-Pakistaans leger opereert".
Die angst lijkt gerechtvaardigd als er slechts een deel waar is van wat een Pakistaanse journalist afgelopen week- einde in de Sunday Times over de af- slachting van de ,.onreine", d.w.z. niet- besnedene, niet-moslim schreef. Maar wat kan India uitrichten zelfs als de gehele wereld bereid Is miljoenen aan geld en goederen te schenken om de ergste nood te lenigen. .,De ontwikke- lingsplannen dreigen ... in het slop te ge-
raken als het vluchtelingenprobleem een permanent karakter krijgt en de defen- sieinspanning vergroot moet worden. De economische last, die thans reeds op de economie van West-Bengalen wordt ge- legd is door deze door politieke moorden en werkloosheid geteisterde staat niet te dragen. Men vreest voorts het ontstaan van radicale guerrillagroeperingen, die hun eigen wetten gaan stellen, zoals de El Fatah beweging in Jordanië", aldus het NIVV. Het gev&lg is volgens het rapport dat de roep om een gewapend ingrijpen in Oost-Pakistan door het In·
diase leger steeds sterker in India wordt gehoord. .,De politieke druk die in India op de regering wordt uitgeoefend om de voorlopige regering van 'Bangla Desj' te erkennen, neemt snel toe. Daarbij moet worden bedacht dat vrijwel de gehele Oostpakistaanse politieke en intellectue- le elite, voorzover niet gedood of gevan- gen genomen, zich in India bevindt".
Verbaasd
Wie het optreden van de president J ah ja Khan sedert hij aan de macht is gekomen op 25 maart 1969 heeft ge- volgd kan niet anders dan verbaasd zijn over de gang van zaken. Aan de macht (VERVOLG OP PAGINA 6)
veertiendaagse uitgave van de volkspartij voor vrijheid en democratie nummer 1044 vrijdag 18 juni 1971
2 - vriidag 18 fUnl 1971 VRIJHEID EN DEMOCRATIE
De VVD 1n • het parlement
· In deze rubriek geeft onze Haagse medewerker, J. E. van der Wielen, een samenvatting van de ac.tiviteiten van de VVD-fractie In de Tweede Kamer.
Hij kan natuurlijk slechts -.:eer beknopt melding maken van de liberdie bijdragen aan de vele debatten en hij zal ook niet aan alles aandacht kunnen besteden.
Wie méér wenst te weten over de stand- punten die de VVD In het parlement heeft ingènomen of over de vragen die de .ljberale kamerleden aan de regering stelden, kan terecht bij het secretariaat van de VVD-fractie in lfe Tweede Ka- mer" Binnenhof 1-A te Den Haag, tele- foOf'l 070-614911.
JOVD over toekomst liberalisme
De kabinetsformatie beheerst thans de parlementaire werkzaamheden volle- dig. Openbare vergaderingen zijn er in de afgelopen periode niet gehouden.
Toch zitten de Kamerleden niet stil. De fracties van de "vijf", die aan het infor- matiewerk deelnemen, en dus ook die van de VVD, zijn wel bijeen geweest.
maar het behandelde daar valt buiten deze kroniek. Overigens WaS er voor verscheidene leden van de VVD-fractie wel weer aanleiding tot het stellen van schriftelijke vragen.
Ir. Tuynma.n heeft zich tot de minister van Landbouw en visserij gewend over de export van levende varkens naar Ita- lië die ernstig bemoeilijkt wordt, omdat er met Italië nog steeds geen overeen- stemming is over veterinaire keurings- voorschriften. Het wachten daarop blijkt afhankelijk te zijn van de inwerkingtre- ding van het zogenaamde Pennanent Veterinair Comité. Ir Tuynman wil daarop eigenlijk niet wachten en vraagt de minister of hij bereid is het overleg over deze aangelegenheid met het des- betreffende Italiaanse ministerie dan
Volgens de heer D. N. M. van Wees, voorzitter van de .Jongerenorganisatie Vrijheid en Democratie heeft Je uitslag van de jongste verkiezingen alle hopp dat de VVD ooit nog zal uitgroeien tot een grote volkspartij de bodem ingesla- gen "ondanks de nieuwe wegen die men van plan was in te slaan, waarvan het mij tot nu toe overigens nog niet duide- lijk is welke die wegen zijn". Volgens de heer Van Wees biedt dit alles voor de toekomst van het liberalisme weinig perspectief. Hij zei dit in zijn openings- rede van het zomercongres van de JOVD dat op zaterdag 5 en zondag 6 juni in de Vechtstroom in Dalfsen is gehouden. Het congres heeft vooral in het teken gestaan van de toekomst van het liberalisme in ons land.
"De discussie die enkele jaren geleden door de invoering van het liberaal be- raad over het liberalisme is gevoerd, is bij de behandeling van de rapporten van dit beraad gestaakt. Het leek erop dat de VVD toen aan een vernieuwing toe was, maar er was hooguit sprake van nieuwe wijn in oude zakken", aldus de heer Van Wees. Hij memoreerde dat zijn organisatie voor de verkiezingen in gesprekken met de VVD heeft gewezen op de noodzaak van voortzetting van het Liberaal Beraad en op de alertheid die bij een groot aantal VVD-afdelingen heerst. "Voor jongeren is daar met de beste wil van de wereld niets te veran- deren, tenzij er nieuw-linkse tactieken worden toegepast", zei hij.
Hij meende dat ·nu de confessionele partijen steeds meer in de richting van een middenpartij gaan, het voor de VVD uitermate moeilijk zal worden die posi- tie voor zich op te eisen. De discussie over de praktische inhoud van het libe- ralisme voor de toekomst van Neder- Tand achtte hij daarom van groot be- lang.
• In het bestuur van de afdeling Lochem zijn enkel!) \Vljzigingen ge- komen. De heï·èn J. W. Both en H.
Hofstee traden af als respectievelijk voorzitter en secretaris. Het nieuwe be- stuur is als volgt samengesteld: J. van Helden, voorzitter, 0. R. Weyer, secre- taris, (RembrandUaan 98, tel. 05730- 2493), H. W. Gorter, penningmeester, H. Bröcker en H. Hofstee, leden.
Aankondigingen
• Drs. W. N. Bax, lid van de commis- sie volksgezondheid van de VVD, spreekt op 22 juni in De Kopse Hof te NiJmeA-en in een discussie-avond over Lichamelijk Welzijn, georganiseerd door de Academie voor Educatieve arbeid.
Aanvang 20.00 uur.
e Mr H. E. Koning, drs. Y. P. W. v. d.
Werff en Th. Oostendorp spreken op 23 juni te Roosendaal (restaurant 't Wit Roosken, 20.00 uur) op een discussie- · avond over de tweede luchthaven en· de eventuele vestiging daarvan nabij
Steenbe~gen.
wel in het kader van de EEG te intensi- veren. Ir. Tuynman. wijst er in een toe- lichting op zijn vragen op dat door ons land dit jaar meer dan 100.000 levende varkens naar andere landen dan Italië zijn uitgevoerd zonder dat daarover - voor zover bekend - klachten inzake varkenspest zijn vernomen. •
De heer Wiegel heeft de minister van justitie schriftelijke vragen gesteld over het uitblijven van de publikatie van de tekst van de huurwet.
Ten slotte richtte ir. Tuynman zdch met schriftelijke vragen tot de staatssecre-
taris van sociale zaken en volksgezond-
held over het Melkbesluit, dat in de af- gelopen tien jaar nauwelijks is gewij- zigd en waardoor onvoldoende rekening wordt gehouden met de ontwikkelingen welke zich voltrekken op het gebied van de produktie en distributie van melk en vloeibare consumptiemelkprodukten.
Ir. Tuynman vraagt de staatssecretaris nu onder meer waarom aanvulling en wijziging van het Melkbesluit nog steeds niet zijn afgekondigd en van kracht zijn geworden, ofschoon het ad- vies al geruime tijd geleden - na raad- pleging van het ·bedrijfsleven - is opge- steld.
WIJNHANDEL
GRONINGEN .ANN01876
LEVERING AAN PARTICVLIEREN DOOR HET GEHELE LAND
Doorbraak
De eigen doorbraak van de JOVD - een grote ledenwinst bij de verkiezingen - noemde hij slechts gedeeltelijk ge- slaagd. ,,Met name in het westen missen we een gecoördineerde aanpak. Een be-
langrijk deel van de beschikbare finan- ciën zal daarom op kadervorming ge- richt moeten worden, zodat een zelf- standig groeiproces versneld kan wor- den. De problemen worden er niet een- voudiger op doordat de gemiddelde leef- tijd in de JOVD de neiging tot dalen heeft, terwijl allerlei kosten sterk stij- gen" aldus de heer Van Wees.
Eerder in zijn rede noemde hij het duidelijk dat de VVD bij de afgelopen verkiezingen heeft gefaald. "De mensen die door de partij waren aangewezen om voor de verkiezingen het gezicht van de partij duidelijk te maken aan de kie- zers, hebben naar een doel gestreefd: de samenwerking met de confessionele par- tijen in een regeringsakkoord na de ver- kiezingen". Een wat kritischer beschou- wing van het beleid van hetkabinet-De .Jong met náme wat betreft het loonbe- leid en de inflatiebestrijding wa8 naar zijn· mening zeker op haar plaats ge- weest en had naar zijn overtuiging tot een beter uitgangspunt geleid voor het urgentieprogramma dat nu te veel op het stembusakkoord met de confessionelen was afgeste;md. "Alle tegenstellingen die er waren met de confessionele partijen werden weggewuifd met de opmerking dat daarover in het overleg met deze partijen na de verkiezingen ongetwijfeld een overeenstemming zou worden be- reikt. Alle mooie liberale ideeën over met name de zedelijkheidswetgeving moeten nu naar de verre toekomst wor- den verschoven", aldus de heer Van Wees die betreurde dat de VVD zich niet van de confessionelen heeft losge- maakt en alleen dt> verkiezingen is inge-
vrijheid en democratie
De redactie van Vrijheid en Democra- tie is geve&tigd te Amsterdam, Nieuwe Berengracht 89-B. Hoofdredacteur en voorzitter van de redactiecommissie ill de heer Ph. C. la Chapelle.
De abormementen·administratie wordt verzorgd door het algemeen secretariaa&
van, le VVD, Koninginnegracht 61 te Den Haag (telefoon, uitsluitend voor abon- nementen-administratie, 070 • 111741).
V oor adreswijzigingen etc. wende men zich dus tot het algemeen secretariaat.
De advertentie-exploitatie wordt ver- zorgd door de Nederlandse Dagblad Unie, Westblaak 180 (postbus 824) te Rotterdam, telefoon 010 • 147211.
algemeen secretariaat
Het algemeen secretariaat van de VVD is gevestigd te Den Haag, Konin- ginnegraeht 61, telefoon (070)-61»803.
Postrekening: 6'7880 ten name van de algemeen secretaris van de VVD te Deo
Ha&f. .
gaan, toen bleek dat geen van de desbe- treffende partijen bereid was een stem- busakkoord met haar aan te gaan. "Voor de kiezer bestond er geen verschil tus- sen de vYD en de confessionele partijen en de VVD - die het veel te druk had met het bestrijden van DS'70 - heeft geen moment gepoogd de kiezer duide- lijk te maken dat er wel degelijk be- langrijke verschillen zijn die niet zo maar weggewuifd kunnen worden", zei hij. "Toen bij de stembusuitslag bleek dat de confessionelen ten opzichte van 1967 elf zetels hadden verloren, was het ook niet verwonderlijk dat de· VVD hier- van nauwelijks had geprofiteerd. De ja- renlange strijd tegen de confessionele partijen bleek vruchteloos te zijn ge- weest".
Bezinning
Op zaterdagavond hield de oud-minis- ter van v.erkeer en waterstaat, drs. H.
A. Korthals, een inleiding over de toe- komst van het liberalisme. Hij vond het gezien het voortschrijdende proces van deconfessionalisering zeer noodzakelijk dat het liberalisme in ons land zich op zijn eigen inhoud fundamenteel gaat bezinnen. Hij meende dat het politieke vernieuwingsproces binnen de VVD nog niet ver genoeg is voortgeschreden om het liberalisme de gewenste progressieve middenpositie in de Nederlandse politiek te kunnen laten innemen.
De ledenvergadering van de JOVD aanvaardde een motie, . waarin zij de aangekondigde ratificatie van het Ver- drag van Straatsburg toejuicht. De JOVD meent dat het alternatief voor radio Veronica en radio Nordsee ge- zocht moet worden in een uitbreiding van Hilversum lil. Ook sprak het con- gres zich uit tegen de uitlevering van Ralph Waver, de Amerikaanse deser- teur.
CO PIJN
GROENEI(AN
REEDS MEER * DAN TWEE EEUWEN EEN BEGRIP VOOR
boomkwekerij- produkten
EN
tuinarchitectuur
TELEFOON 03461 · 12 01 *
VRIJHEID EN DEMOCRATIE
nderdeloep
door onze politieke redacteur A.W. Abspoel
Kopij voor deze rubriek zenden aan:
mevr. mr. E. de Roock-Bedding, Stadhoudersplantsoen 212, Den Haag.
(Zie echter het stukje Vakantie in de derde kolom)
Verenigde Naties
Mevrouw mr. V. G. H. A. Harom- Rijsdijk is ]Sort voor Kerstmis terug- gekeerd van de vergadering van de Ver- enigde Naties in New York, waar zij op voordracht van het Ned. Vrouwen Comité zitting had in de Nederlandse delegatie 1970. Zij maakte deel uit v1m de 3e commisSie, dle zlcb o.a. beeft beziggehouden met de Jeugd, Ras·
discriminatie en Rechten van d~ Mens bij gewapende conflicten,
Mevrouw Hamm is bereid oin, evenal:~
mevrouw J. Schim v. d. Loeff.
Mackaay, die verleden jaar ·(1969) ver- tegenwoordigster van het N.V.C. was, lezingen te houden over de V .N. en over de 'vraag wat vröuwen hiervoor kunnen doen.
Hun adressen zijn: •
mevrouw V. G. A. H. Hamm-Rijsdijk,·
Margrietlaan 2a, Geleen, tel. 04494-2307;
mevrouw J. Schim van der Loeff- Mackaay, Prins :Mauritsplein 27b, Den
HaJU!' tet 670-541731.
• Hard en wijs
Elseviers Magazine (van 12 juni) maakte zich er enigszins bezorgd over, dat .,de liberalen en de democratisch-so- cialisten" bij de informatiebesprekingen met prof. Steenkamp een wat te harde houding zouden aannemen. In het bij- zonder de liberale leider Geertsema scheen daar behoefte aan te hebben, zo meende het. Wanneer die hardheid met wijsheid gepaard gaat, kan daar vol- gens Elsevier geen bezwaar tegen wor- den gemaakt. Maar wanneer alleen de hardheid zou overheersen, wel.
Om dat laatste gaat het inderdaad.
En hoe meer de besprekingen vorderen, des te sterker wordt onze indruk, d'a.t de heer Geertsema nu juist die hardheid met de nodige wijsheid gepaard weet te
doen gaan. ·
Elsevier vindt het belangrijk, dat er een vijf-partijen-kabinet komt. Dat ben ik gaarne met dat blad eens. Maar ten minste even belangrijk is, dat dit kabi- net er in zal slagen, de inflatie terug te dringen. Dat is ook een sociaal belang van de eerste orde. Het zijn de zwakste en ]Jlinst georganiseerde groepen in de maatschappij, die de ergste slachtoffers zijn van de altijd maar voortschrijdende inflatie.
Dat vraagt maatregelen, die bij be- paalde, politiek invloedrijke pressiegroe- pen niet altijd populair zijn, hoewel uit- eindelljlt ook zij weinig belang hebben bij loonsverhogingen in gedevalueerde guldens.
Wanneer daarover niet bij de kabi- netsformatie volkomen duidelijke af- spraJten worden gemaakt en vastge- steld, gaan we· ook de komende jaren weer op hetzelfde hellende vlak voort.
Daarom wensen wij de heer Geertsema ook bij de verdere besprekingen de .,hardheid" en de .,wijsheid" toe, waar de omstandigheden zg dringend om vra- gen.
• De . haardracht in de krijgsmacht
Het geval van de dienstplichtige sol- daat Rinus Wehrmann, die door de krijgsraad in Den Haag tot twee jaar werd veroordeeld omdat hij weigerde zijn (lange) haren te laten knippen, doet verschillende vragen rijzen. ·
Vragen in de eerste plaats naar de zijde van de militair. Is de wijze van haardracht voor een jongeman nu wer- kelijk zulk een gewetenszaak, dat men daar willens en wetens een enige malen herhaald dienstbevel, steunend op een bestaand voorschrift, ondanks ernstige waarschuwing voor de gevolgen, voor weigert op te volgen?
Is het waar, zoals zijn ouders schijnen te hebben verklaard, dat hij .,zo geest- driftig was" voor de militaire dienst dat hij .,voor de commando's wilde teke- nen?" Zo ja, heeft deze jongeman dan niet begrepen, dat van degene die zich voor een dergelijke opleiding zou willen opgeven, toch wel in de eerste plaats mag worden verwacht dat hij begrijpt dat in de militaire dienst, boezeer deze onder minister Den Toom dan ook is .,gehumaniseerd", toch te &llen tijde meer dan in andere collectiew-e verban- den discipline noodzakelijk .zal blijven ?
Maar ook naar de andere zijde rijzen wel vragen. Het is natuurligjk niet zo, dat zoals het in sommige !kranten te primitief werd uitgedrukt, \Wehrmann .. wegens zijn I.R.nge baar hweè jaar de cel in gaat." De krijgsraadt m o es t hem veroordelen wegens het!. miet opvol- gen van een enige malem herhaald dienstbevel. Maar wel zal iin de straf- maat toch mogen en moetem meetellen de vraag wat geweigerd \Werd en de ernst daarvan. En dan komtt ml. toch wel de vraag op of voor eten Conflict over de haardracht de stttaf niet te zwaar is uitgevallen.
Die vraag rijst nog te meter wanneer men zich herinnert dat IJil)g niet zo lang geleden voor een anderre krijgsraad ergerlijke sabotagedaden wanmerkelijk lichter werden bestraft en on> (m.i.) on- begrijpelijke wijze werden. ~,geminimali
seerd, zo niet vergoelijkt.
Een andere vraag: Is hett niet .moge- lijk te bepalen dat voor wtie verklaart daar bijzonder prijs op te sttellen, lang haar wel Is toegestaan mUts goed ver- zorgd en tot een redelijke !lengte, zoda- nig dat bij dienst doen en bijj het dragen van de militaire uniform dèc haren door middel van een stevig haarmet onder de uniformpet of muts blijven?'
Dat is ook in het belang wan de man zelf, want lange haren zijnl, zoals mini- ster De .Jonge onlangs nog woor de tele-
visie betoogde, in de zo sterk gemecha- niseerde krijgsmacht bepaald gevaar- lijk.
Ia een bepaling als boven aangeduid zou voor 'de minister dan wellicht aan- leiding kunnen worden gevonden om, wanneer ook het vonnis in hoger beroep daartoe aanleiding zou geven. Wehr- mann bij wege van gratie voor strafver- minderm'g voor te dragen. Dat zou, ge- loof ik, . een goedé ~plossing zijn voor een nogal pijnlijke zaalt. '1;'er voorko- ming van ieder misverStand. "zij. daarbij echter wel . aangetekend, dat we ons uiteraard volkomen distantit!ren van al die met verwerpelijke leuzen gevoerde acties van agitatoren, die in ~kelijk
hei!l alleen maar worden gevoerd om de krijgsmacht weer eens te ondermijnen.
• Mr. luns exit
Wat voor kabinet we ook zullen krij- gen. het zal er in ieder geval een zijn zonder mr. Luns op Buitenlandse Zaken, aanvankelijk samen met mr. Beijen. En sedertdien is hij te midden van alle poli- tieke stormen en wisselingen in de sa- menstelling der elkaar opvolgende kabi- netten als een rots in de politieke bran- ding qlijven staan.
Negentien jaar minister van Buiten- landse Zaken. Dat betekent dat hij de ervaring, in het persoonlijk op het hoogste niveau meebeleefd hebben van alle ups en downs in de internationale betrekkingen, al zijn ambtgenoten in de EEG, in de NAVO en in de Verenigde Naties overtrof. De Haagse Poát wist zelfa te vertellen dat het een .,wereldre- cord" is. Want in de moderne geschiede- nis heeft geen minister van Bultenland- se Zaken het zo lang kunnen uithouden.
Dit gevoegd bij zijn onmiskenbare in- telligentie, zijn diplomatieke gaven, zijn enorme parate kennis en - zeker niet in de laatste plaats - zijn droge, ontwapenende humor, verschaften hem in het buitenland een gezag en een populariteit, welke ook ons land is ten goede gekomen. De socialistische oud- staatssecretaris van Buitenlandse Zaken mr. Van der Stoel vindt hem weliswaar .,conservatief", maar toch ook: .,een man van groot formaat, met vele be- kwaamheden en kennis van zaken. Een man ook met een fijn gevoel voor poli- tieke situaties."
Hij wist Adenauer en De Gaulle te weerstaan en te prikkelen, maar vooral ook bij De Gaulle tegelijk toch persoon- lijke waardering op te wekken voor zijn diplomatie en vasthoudendheid. Hij wist het ook klaar te spelen, ondanks de ja- renlange onenigheid met Indonesië (of liever: met de Soekamo-polltiek) en het verloren spel rond Nieuw-Guinea, na de afsluiting van deze periode in IndonesHi toch als vriend en als populair man te worden ontvangen en toegejuicht.
Toen de oorlog om Israël in het Mid- den-Oosten uitbrak, liet hij er geen twij- fel aan bestaan aan welke zijde de sym- pathie van hem en van het ·overgrote deel van ons volk stond. Desondanks slaagde hij erin, als goed diplomaat die weet dat het tot de uiterste mogelijk- held aanhouden van internationale be- trekkingen altijd beter Is dan hèt emo- tioneel verbreken daarvan, de verhou- ding tot de· Arabische staten op rede- lijke wijze te doen voortduren, mede in
het belang van de mogelijkheid tot be- middeling in dit voor de wereld levens- gevaarlijke slepende conflict.
Dit alles is de Nederlandse naam en ook het Nederlandse belàng zeer ten goede gekomen. Daar komt bij, dat on- danks zijn internationale instelling, en zijn oprechte .,Europese" gezindheid mi- nister Luns de behartiging van het na- tionaal belang nooit op dtl achtergrond heeft gedrongen. Integendeel! .
Dat velen, in alle geledingen van ons volk, dat hebben aangevoeld en .ge- waardeerd, bleek wel uit het feit, dat )lij bij welhaast alle opinlepellingen als de meest populaire man naar voren kwam.
Zijn benoeming met algemene stemmen tot secretaris-generaal van de NAVO.- na mr. Stikker de tweede Nederlander die deze belangrijke functie vervult - is een erkenning v~n zijn capaciteiten en van zijn betekenis voor de samen- werking in de westerse wereld.
• VerwerpeliJke methoden
In het licht van de grote verdiensten van deze minister, doet de grof persoon- lijke en op onjuiste feitelijke gegevens steunende campagne die juist thans van uiterst .,progressieve" zijde tegen mr, Luns is en wordt gevoerd, in hoge mate onsympathiek aan. Vooral bet z.g. An- gola-comité heeft getoond het met de
vrijdag 18 juni 1911 -
waarheid van zijn .,informaties" niet zo nauw te nemen. Het ~maai over de echtgenote en de dochter van mr. Luns, die tn de oorlog dank zij interveiltie van Salazar bij Hitier uit het bezette. Neder-
land naar Lissabon zouden hebben mo·
gen vertrekken (in De· Groene Amster- dammer nog weer eens opgehaald), is een volslagen verzinsel. In werkelijkheid was mr. Luns in 1940 bij het Nederland- se gezantschap in Bern werkzll.lltp.~.-.Jn april 1940 vettrok hij· wegens overjia;;l.t- sing gezamenlijk met zijn vrouw :n&i\r het gezantsch8.p in Li$8abon:: Pas 'lli Ok·
tober 1943 werd daar· hun dochtet: gêbo- ren. In november 1943 is de heér Luns van Lissabon naar Londen overge.
plaatst, waarheen zijn vrouw en zijn dochtertje hem enige tijd later zijn ge- volgd. Dat zijn concrete gegevens, wel·
ker juistheid ledereen met weinig moel- te kan controleren, maar telkens duikt het leugenachtige verhaal weer op.
Het tweede geval was, dat in een pamflet van het Angola-comité werd be- weerd, dat de minister in een besloten gecombineerde vergadering van de com·
miSsie van Buitenlandse Zaken en van CRM op 4 maart j.\. zou hebben gezegd:
.,en dan te bedenken dat Portugal zijn bloed vergiet voor onze vrijheid."
Minister Luns heeft naar aanleiding daarvan een brief aan de -(socialisti- sche) .voorzitter van de commi8$fé Yoor B.Z. mr. Van der Stoel geschreven. En deze heeft volgens een bericht fii. De Telegratft bevestigd, dat het Angola--co·
mité de minister woorden in de mond heeft" gelegd die hij nimmer heeft ge- sproken.
Maar ook de verklaring, welke het partijbestuur van de PvdA uitgaf nadat bekend was geworden dat de NAVO·
conferentie waar minister Luns tot se·
cretaris-generaal zou worden benoemd, in Lissabon zou worden gehouden moest de minister als "onbehoorlijk" afwijzen.
Terecht had NRCfHandelsblad er nog vóór de · ministeri~le reactie iD een hoofdartikel ·op gewezen, dat "hoe men ook over Portugals regime en koloniale bewind moge denken," dat laad een vol-
waardJg NAVû-bondgell.ooJ; IB. zoals ook de Nederlandse aocialisten nog op hun jongste congres hebben eritend. Dat Lis- sabon . de plaats van vergaderlag was, betekende niet dat het· regime plotseling werd bijgevallen. Portugal was als plaats van samenkornat eenvoudig aan de beurt en ook de Noorse en Deellse regering wareD daar in de vorige NA·
VO-vergadering mee akkoord gegaan.
Het ergste maakten het mi. echter de hoofdbesturen van de Politieke Partij Radicalen en de Evangelische Solidari- teitspartij, die in een gezamenlijk tele- gram aan de voorzitter van CoQgres voor Afrikaanse eenheid, dr. Keaneth Kaoenda, mededeelden, ,.met veront·
waardiging te hebben kennis genomen van de benoeming van mr. Luns tot se- cretaris-generaal van de NAVO. Wij kennen hem als een politicus, die inzake het kolonialisme en het racisme steeds een twijfelachtig standpunt heeft inge- nomen."
Met dergelijke methoden haalt men de politiek naar beneden.
Alblasserdam, tel. 01895·sm, postbus I
4 - vriidag 18 iuni 1971
DEN HAAG
e Het secretariaat van de afdeling Den ~aag is gevestigd: Leuvense straat 20, telefoon: 070 - 55 44 40.
Milieu en openbaar vervoer
BIJ alle zorgen die een gemeentebe~
stuur tegenwoordig heeft, begint die met betrekking tot de milieubeheersing een steeds grotere . rol te !lPel~n. Dit vraagstuk is veel meer omvàttend, dan in het algemeen wordt 'aangenomen.
Men denkt immers meestal alleen aan lucht- en waterverontreiniging, inaar in werkelijkheid is het aantal aspect,en . veel groter.
Neem nu eens !le·omzetting van.·bü'S- lijn 5 tu§...an Holl. Spoor en het zuid- westen van de stad. Ofschoon het lijkt, dat we hier alleen maar met het vraagstuk van het openbaar vervoer te doen hebben, blijkt die omzetting in een tramlijn wel degelijk ook met milieube- heersing of -beleid te maken te hebben.
Immers bij de aanleg van de trambaan in de Melis Stokelaan zal nogal wat groen moeten sneuvelen; En dat bete- kent dus een verlies voor het onderhavi- ge wijkmilieu. Het is dus niet zo ver-
\VOnderlijk, dat de bewoners van de Me- lis Stokelaan daarover niet zo best ge- stemd zijn. Hun woonmilieu wordt aan- getast en dat is vooral in een grote stad een bedenkelijke zaak. We kunnen ons dan ook voorstellen, dat er in de ge- meenteraad tegen het desbetreffende voorstel van b. en w. nogal wat bezwa- ren naar voren zijn gekomen.
We willen die bezwaren beslist niet te licht tellen, maar wèl vragen we ons af, waarom een deel van de gemeenteraad daar nu pas mee gekomen is. De plan-
nen tot gedeeltelijke omzetting van bus- lijn 5 in (verlengde) tramlijn 9 zijn al vrij oud. Met andere woorden men wist wat er stond te gebeuren. Heeft men er al die tijd niet aan gedacht, dat er plantsoen zou moeten sneuvelen? We vinden dat maar een vreemde zaak.
Trouwens ook de wijkbewoners schijnen er a~nvankelijk niet bij te hebben stil- gestaan. Pas kort geleden zijn ze in het geweer gekomen en . hun "inspraak"
heeft bij een deel van de gemeenteraad gehoor gevonden. De behandeling. van het voorstel is opgeschort. We betwijfe- len echter of niet toch ·uiteindelijk tot · omzetting van de buslijn in een tramlijn zal worden besloten.
Inderdaad wordt dan aan de ene ltant het milieu aangetast, maar gunstig is, dat de luchtvervuiling door de bussen verdwijnt. Verder komt het het wijltmi- lieu ten goede, dat het toch at drukke verkeer straks niet meer door bussen zal worden gehinderd. Ook dat i!l een milieu-verbetering. Eveneens komt het het wijkmilieu ten goede, fiat een veelal onregelmatig busvervoer wordt vervan- gen door een veel vlotter verlopend tramvervoer. ·Ten slotte krijgen de wij- ken in het zuidwesten met tramlijn 9 op den duur een rechtstreekse verbinding met het nieuwe Centraal Station èn met Scheveningen. Dat zijn allemaal grote voordelen: een verbetering van het woon- en leefklimaatmilieu. Er staat verlies van groen tegenover; toegege- ven, maar in dit soort beleidszaken heeft het gemeentebestuur (de raad) de voordelen tegen de na!lelen af te wegen.
Vooralsnog menen we mèt de VVD-frac- tie, dat de voordelen verre in de meer- derheid zijn. De nu opponerende wijkbe- woners mogen bedenken, dat ;Zij in ver- gelijking met de bewoners van andere stadsdelen sterk bevoorrecht zijn met hun prachtige Zuiderpark, dat lang vóór de oorlog werd aangelegd, omdat de ge- meentebestuurders toen al inzagen dat in die omgeving veel groen nodig zou zijn. Het wordt wel eens vergeten, maar
VRIJHEID EN ·DEMOCRATIE
lang vóór de tijd, dat er over milieu-be- heersing en -beleid werd gesproken, had men al aandacht voor dit bijzondere as-
pect van het woonmilieu.
Het is overigens wel merkwaardig, dat bij alle discussie over de gedeeltelijke omzetting van buslijn 5 in een tramlijn, tot nog toe - voor zover ons bekend - niet is gesproken o.ver het lot van het resterende deel van buslijn 5 (tussen Holl. Spoor en Duinzigt). Wat gaat er met dat deel gebeuren? Blijft buslijn 5 voor dit traject geheel in stand? Wordt het traject ingekrompen enjof wordt het
· gewijzigd ? Allemaal vragen, die zeer velen zullen interesseren. Het vervoer op dit traject is nauwelijks van minder be- tekenis dan dat op het andere deel. Men bedenke, dat buslijn 5 niet alleen het Holl. Spoor-station aandoet, maar ook het stadscentrum; voorts geeft deze bus- lijn· een goede verbinding met het stad- huis, met de vele grote kantoren in het Benoordenhout, met bet ziekenhuis Bro- novo .(straks samen met Nebo) en met Clingendael en de sportvelden op de grens van Wassenaar. Voor een belang- rijk deel van het onderhavige traject is er geen alternatief openbaar vervoer en daarom lijkt ons handhaving van dit bustraject van de allergrootste beteke- nis, mede in aanmerking nemende, dat het Benoordenhout straks tenminste vijf bejaardentehuizen zal tellen en voorts een aantal service-flats, veelal voor ouderen bestemd.
Onze conclusie ten deze ligt dus voor de hand: buslijn 5 zal tenminste tussen stadscentrum en Duinzigt gehandhaafd moeten blijven, te meer omdat deze bus- lijn ook nog vele overstapmogelijkhe- den biedt.
/
... ..
ROTTERDAM
e Het· secretariaat van de Rotter- damse afdeling is gevestigd Meent 1H. Telefoon 133995.
INDUSTRIEEL EXPERTISE- EN MAKELAARS BUREAU
Tegenstellingen
IN DE KRANTEN zijn de laatste tijd enige berichten verschenen die ken- merkend zijn voor de (nog steeds) ge- spannen verhouding tussen de gemeente Rotterdam en het openbaar lichaam Rijnmond.
1. Rotterdam en Rijnmond zijn het niet eens kunnen worden over een gezamen- lijke aanpak van de bestrijding van de luchtverontreiniging. Een commissie van goede diensten onder voorzitter- schap van mr. :r. Klaasesz, commissaris der Konmgin in Zuid-Holland, heeft tus- sen de partijen geen brug kunnen slaan.
De centrale milieubeheersingsdienst die Rijnmond in het leven wilde roepen, is van de baan. Hetzelfde geldt voor de gemeenschappelijke regeling die Rotter- dam voor ogen stond en die gesloten moest worden tussen Rotterdam ener- zijds en Rijnmond anderzijds; Volgens dit plan werden de 22 overige gemeen- ten geacht hun bevoegdheden krachtens de Hinderwet over te dragen aan het gewestelijk~~~·"·
Het enige wat er uit de bus is geko- men, is een studie. Twee ambtenaren van Rotterdam en twee ambtenaren van Rijnmond moeten de mogelijkheden on- derzoeken om de technische kennis van Rotterdam en Rijnmond op het gebied van de luchtverontreiniging te bundelen.
Een van de kranten heeft al geschre- ven, dat als niet meer wordt bereikt dan een bundeling van technische kennis het provinciaal bestuur de bestrijding van de luchtverontreiniging ter hand zal na- men.
2. Enige tijd geleden is Rotterdam in de openbaarheid gekomen met een plan om ten zuiden van de Zuidelijke Randweg een terrein van honderd hectaren te be-
stemmen voor de opslag en de verwer- king van containers. De gemeente voor- ziet dat de Rijnpoorthaven, voorname- lijk bestemd voor de overslag van laad- kisten, nog verscheidene jaren op zich zal laten wachten. Bij het Eemhaven- éomplex is de accommodatie voor de be- handeling van containers snel te klein aan het worden.
Tegen dit Rotterdamse plan zijn weer- standen gerezen in Rijnmond. De amb- telijke werkgroep die op de toekomstige ontwikkeling van West-IJsselmonde heeft gestudeerd, is de mening toege- daan dat Rotterdam de economische noodzaak van het project onvoldoende heeft aangetoond.
Daar is het dagelijks bestuur van het openbaar lichaam het niet mee eens. Aan die zijde echter leven weer andere be- zwaren tegen het Rotterdamse plan, na- melijk bezwaren van stedebouwkun- dige aard. Deze bezwaren worden onderschreven door de besturen van de randgemeenten Rhoon en Poortugaal.
3. De pas genoemde ambtelijke werk- groep van Rijnmond heeft ook een uit- spraak gedaan over Hoogvliet. De wijk Gadering aldaar moet niet worden ge- bouwd omdat de bebouwing te dicht bij de industi-ie zou komen te liggen. De commissie voor de ruimtelijke ordening van Rijnmond heeft zich in meerderheid achter deze uitspraak geschaard.
Als men nu weet dat Rotterdam nog niet eens zo heel lang geleden heeft be- sloten de wijk Gadering ( 3200 woningen voor 7000 mensen) af te bouwen, dan is het zonder meer duidelijk dat ook in dit geval de opvattingen lijnrecht tegenover elkaar staan.
(Hierbij valt terloops te wijzen op de
moeilijke positie waarin ambtenaren kunnen geraken als zij tevens lid van een vertegenwoordigend lichaam zijn. In de commissie voor de ruimtelijke orde- ning nam mr. M. A. B. L. van Meetelen (peg) een minderheidsstandpunt in. Hij verklaarde zijn stem te willen voorbe- houden omdat hij eerst duidelijker aan- getoond wilde zien dat de bouw van Ga- dering om milieuhygiënische redenen werkelijk niet verantwoord zou zijn. De heer Van Meetelen is hoofd van de hulp- secretarie in Hoogvliet. Hij is daarenbo- ven voorzitter van de wijkraad aldaar.
In laatstgenoemde kwaliteit heeft hij in een vergadering van de Rotterdamse gemeenteraad de bouw van Ga(jering met overtuiging en van harte aanbevo- len.)
Intussen kan uit de drie berichten worden afgeleid dat de controversen tussen de besturen van Rijnmond en Rotterdam nog lang niet uit de wereld zijn. Dat moet ernstig worden betreurd.
Het kan immers niet anders of de tel- kens weer aan het licht tredende te- genstellingen moeten verlammend wer- ken op de bestuurskracht in het Rijn- mondgebied.
Bron van alle kwaad is de wet op het openbaar lichaam Rijnmond die tie streek - excusez Ie mot - heeft opge- scheept met een bestuursorgaan dat geen vlees en geen vis is. Dat orgaan heeft daardoor te kampen met frustra- ties die het soms in explosieve vorm probeert af te reageren door zich voort- durend in gevechtshouding op te stellen tegenover Rotterdam, de grootste en machtigste partner in het bestuurlijke patroon van het gewest.
Omgekeerd zit Rotterdam boordevol wantrouwen ten opzichte van een or- gaan dat zich op alle mogelijke manie- ren probeert waar te maken zonder over de daarvoor nodige bevoegdheden te be- schikken. Het kan niet anders of daar moeten steeds nieuwe competentiecon- flicten uit voortvloeien.
Bestuurlijk gezien hangt er in het Rijnmondgebied een heel nare sfeer. Het verdrietige is dat het voorontwerp van wet, dat staatssecretaris Van Veen heeft geconcipieerd, daarin geen enkele verbetering belooft te brengen. Het geeft Rijnmond namelijk helemaal geen scherpere contouren.
Taxaties van: Industriële uitrustingen, o.m.
gebouwen, machines, installaties e.d. DRS. ING. H. G. DE ROOY
voor de Brandverzekering, Hypotheek, Successie, Omzetting bedrijfsvorm en Onteigeningsprocedures. Schade-expertise
(drievoudig beëdigd)
Akkerstraat no. 43 · Postbus 405 · Eindhoven
Tel. no. 040-6 33 08-6 37 67 na kantoortijd 43 16 83.
